ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:29

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29"

Transcriptie

1 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:29

2 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep verandert. Ze zijn nieuwsgierig en willen experimenteren met van alles en nog wat. Alcohol hoort daar soms ook bij. U kunt in deze folder lezen hoe u er voor kunt zorgen dat uw kind gezond opgroeit, en wat u kunt doen om te voorkomen dat uw kind alcohol gaat drinken. He oo h mi m als Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:33

3 Het advies is dan ook om kinderen tot hun 16e helemaal niet te laten drinken. U heeft meer invloed dan u misschien denkt. Uit onderzoek blijkt dat jongeren later minder drinken als ouders op tijd regels stellen. Hoeveel drinken jongeren? In Nederland beginnen jongeren al vroeg met het drinken van alcohol. Ongeveer de helft van de jongeren van 13 jaar heeft al weleens alcohol gehad. En van de 14-jarigen heeft ongeveer 70% al eens gedronken. Schadelijk voor kinderen Voor kinderen is het gebruik van alcohol extra schadelijk. Dit komt omdat kinderen nog volop in de groei zijn. De hersenen ontwikkelen zich tot het 24e jaar. Alcohol kan de ontwikkeling van de hersenen verstoren. De hersenen van kinderen die op 12- jarige leeftijd beginnen met drinken, groeien minder dan van kinderen die niet drinken. Na een aantal jaar blijkt dat ze minder goed kunnen onthouden, concentreren en leren dan jongeren die niet drinken. Jongeren die regelmatig veel drinken, lopen ook een groter risico om op latere leeftijd verslaafd aan alcohol te raken. Ouders hebben wél invloed Ouders denken vaak dat ze minder invloed hebben als hun kind ouder wordt. Dit komt omdat bijvoorbeeld de omgeving en vrienden voor een kind belangrijker worden. Toch blijven kinderen het heel belangrijk vinden wat hun ouders denken, en hebben ouders wel invloed op sommige keuzes van hun kind. Uw kind heeft uw regels nodig bij het verkennen van zijn of haar grenzen. Juist in de puberteit. Door regels te stellen kunt u voorkomen dat uw kind gaat drinken of kunt u dit zo lang mogelijk uitstellen. Ik wil niet dat mijn kind gaat drinken. Wat kan ik doen? Opvoeden is leuk, maar niet altijd even makkelijk. Een positieve manier van opvoeden is heel belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Positief opvoeden betekent bijvoorbeeld dat u aandacht heeft voor uw kind en weet wat hij of zij graag doet. Ook praten met uw kind en duidelijke grenzen stellen horen hierbij. Dit geldt voor opvoeden in het algemeen, maar ook als het gaat om drinken. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:35

4 1 Stel op tijd de regel Geen alcohol tot 16 jaar Het is belangrijk om met uw kind af te spreken dat het geen alcohol mag drinken. In elk geval niet tot 16 jaar. Als ouders op tijd regels stellen, beginnen kinderen later met drinken en drinken ze minder. Kinderen beginnen vaak al op jarige leeftijd met het uitproberen van alcohol. Maak de regels voor die tijd duidelijk aan uw kind. Kinderen die nog niet begonnen zijn met drinken, accepteren de regels makkelijker. Praat erover met andere ouders Het kan best lastig zijn om afspraken te maken om niet te drinken, als ouders van vrienden van uw kind dit niet doen. Probeer daarom om samen met andere ouders dezelfde afspraken te maken. Samen staat u sterker! Geen uitzonderingen Maak geen uitzondering omdat er een feestje of een speciale gelegenheid is. Probeer duidelijk en consequent te zijn: er wordt niet gedronken. TIPS VOOR EEN GESPREK OVER DRINKEN Kies een rustig moment Praten over dit onderwerp gaat het beste in een goede sfeer. Heeft uw kind geen zin om te praten? Kies dan een ander moment. Wees eerlijk en open Laat uw kind ook zijn of haar eigen mening vertellen. Is uw kind nieuwsgierig naar alcohol? En wat verwacht uw kind ervan? Probeer een open gesprek te voeren. Informeer u zelf Zorg dat u zelf genoeg weet over alcohol. Zo kunt u beter uitleggen waarom u niet wilt dat uw kind hiermee begint. Praat met uw kind over de problemen die nu kunnen ontstaan door alcohol Dat heeft meer effect dan praten over lange termijn gevolgen. Noem bijvoorbeeld: moe zijn de volgende dag of minder goede sport- en schoolprestaties. Niet te vaak Het is niet nodig om er vaak met uw kind over te praten. U kunt wel een paar weken na het eerste gesprek bij uw kind checken wat hij of zij onthouden heeft. Zo weet u direct of u zelf wel duidelijk genoeg geweest bent. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:35

5 Mijn dochter wil graag een keer een mixdrankje proberen. Ik heb liever dat ze dit thuis doet dan buiten de deur. Dan kan ze eraan wennen. Ik heb haar beloofd dat ze in de vakantie thuis een mixdrankje mag drinken. Vroeger werd aangeraden om kinderen thuis te leren drinken. Inmiddels weten we dat het belangrijk is om het gebruik van alcohol zo lang mogelijk uit te stellen. In elk geval totdat uw kind 16 jaar is. Kinderen die thuis alcohol krijgen, blijken juist ook buitenshuis meer te drinken. VADER VAN KELLY (13 jaar) Kijk op of op voor meer tips over alcohol en opvoeding. 2 Leer uw kind om nee te zeggen U kunt als ouder helpen het zelfvertrouwen van uw kind te vergroten. Bijvoorbeeld door uw kind aandacht en complimentjes te geven. En ook door interesse te tonen en te praten met uw kind. Een kind met zelfvertrouwen staat steviger in zijn schoenen en kan voor zichzelf opkomen. Dit maakt het makkelijker om nee te zeggen tegen een drankje. 3 Geef zelf het goede voorbeeld Kinderen kijken naar volwassenen en doen hun gedrag na. Het is daarom belangrijk om zelf het goede voorbeeld te geven. Mag u als ouder dan niet drinken? Niet drinken in het bijzijn van uw kinderen is natuurlijk het beste. Maar u geeft uw kind ook een goed voorbeeld als u zelf niet teveel (1 à 2 glazen) en niet elke dag drinkt. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:35

6 Ik drink zelf wel eens. Kan ik dan wel zeggen dat mijn kind dit niet mag doen? VADER VAN PIETER (12 JAAR) Ja. Ook als u zelf alcohol drinkt, is het belangrijk om het alcoholgebruik van uw kind zo lang mogelijk uit te stellen. Leg uw kind uit waarom u alcohol drinkt. En leg ook uit dat alcohol voor jongeren in de groei extra schadelijk is. Vertel duidelijk dat u niet wilt dat hij of zij alcohol drinkt. 4 Weet wat uw kind doet Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, worden ze zelfstandiger. Het kan voor ouders minder makkelijk worden om te weten wat hun kind doet en met wie hij of zij omgaat. Het is daarom belangrijk om met elkaar in contact te blijven. Door aandacht voor uw kind te hebben en interesse te tonen, heeft u de meeste kans dat uw kind vertelt wat hem of haar bezighoudt. Het is ook makkelijker om samen afspraken te maken als u regelmatig met uw kind praat. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:38

7 Risico s van alcohol drinken OP KORTE TERMIJN: Alcohol werkt verdovend en zorgt ervoor dat je niet meer helder kunt denken. Het neemt bepaalde grenzen weg. Hierdoor is er meer kans op agressie, ongelukken en onveilige seks. Veel alcohol drinken in korte tijd kan voor een black-out zorgen. Jongeren kunnen in coma raken (alcoholvergiftiging) als ze in korte tijd teveel alcohol drinken. OP LANGE TERMIJN: Alcohol zorgt ervoor dat de hersenen zich minder goed ontwikkelen. Hierdoor lopen jongeren kans op blijvende schade aan de hersenen en kunnen jongeren geheugenof leerproblemen krijgen. Slechtere schoolprestaties of zelfs school uitval. Verslaving. Ernstige schade aan lever, hart en maag. Kijk voor meer informatie over de risico s van alcohol op Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:41

8 ALCOHOL EN OPVOEDING DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN LINKS EN INFORMATIE Alcohol Infolijn: ( 0,10 p/m) U kunt anoniem bellen voor informatie en vragen over alcohol en alcoholgebruik. Hier vindt u allerlei informatie over alcohol en opvoeding. Hier vindt u informatie over alcohol, en kunt u vragen over alcohol stellen. Hier vindt u feiten en informatie over alcohol en jongeren, tips en adviezen voor ouders over alcohol en opvoeding. Een kennistest voor jongeren van 10 tot 12 jaar. Deze test legt jongeren uit wat alcohol met je kan doen. COLOFON Deze uitgave is tot stand gekomen met steun van het ministerie van VWS en maakt deel uit van het preventieprogramma De gezonde school en genotmiddelen. Kijk voor meer informatie op: Vormgeving: AlbertsKleve BNO, Assen 1e druk: juli 2011 Informatie en bestellen: GGD en en instellingen voor verslavingszorg organiseren ouderavonden en/of cursussen over alcohol en opvoeding. Zie voor de contactgegevens van de instellingen. Folder Alcohol en opvoeding.indd :42:44

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Tips voor ouders met opgroeiende kinderen Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Uw kind, alcohol en drugs

Uw kind, alcohol en drugs Uw kind, alcohol en drugs Kelly is 13 jaar. Zij heeft vrienden die alcohol drinken. Ze kopen blikjes bier. Ze drinken het bier op straat op. Kelly drinkt nog geen alcohol. Als Kelly uw dochter was. Wat

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk 16 september 2014 Pel van Hattum Programma 1. Middelen 2. Cijfers 3. Puberteit 4. Opvoeding 1. Middelen: Tabak Héél ongezond: de dodelijkste

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders 2 e druk, mei 2008 ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Wat zijn de risico s van alcoholgebruik door jongeren? Is het verstandig

Nadere informatie

ALCOHOL. Zonder flauwekul

ALCOHOL. Zonder flauwekul ALCOHOL Zonder flauwekul Op een feestje of in een café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken eigenlijk wel gezellig? Het is belangrijk dat je weet wat alcohol met

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2014 pavo 1077 Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging opgenomen in het ziekenhuis. Dit kan voor u en uw

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Kunnen jongeren tegen alcohol en wat zijn de risico s? Is het verstandig mijn kind

Nadere informatie

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers van Europa.

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging

Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u als voor uw kind een schokkende ervaring zijn.

Nadere informatie

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering UW KIND EN ALCOHOL Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Welkom in de puberteit Alcohol Opvoeding en genotmiddelen DE PUBERTEIT Dit is de periode waarin jongeren zich tot volwassene

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen

Uw kind en genotmiddelen Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Programma (hersen)ontwikkeling pubers Genotmiddelen Roken Alcohol Gamen Opvoeding en genotmiddelen De puberteit ? Aan het

Nadere informatie

Tips voor Ouders van drinkende pubers

Tips voor Ouders van drinkende pubers Tips voor Ouders van drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: - Kies als ouders samen regels voor het gezin. - Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Pubers en verleidingen

Pubers en verleidingen Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens

Nadere informatie

Samen werken aan gezondheid. 27 oktober Ouderavond Het Vlier

Samen werken aan gezondheid. 27 oktober Ouderavond Het Vlier Samen werken aan gezondheid 27 oktober 2016 Ouderavond Het Vlier GGD IJsselland José Plette-Waanders Jeugdverpleegkundige Tactus Marleen Engelbarts Preventiewerker Inhoud Voorstellen Programma: - GGD IJsselland

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014 Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering van het bewustzijn veroorzaken

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie bij jongeren

Alcoholintoxicatie bij jongeren Alcoholintoxicatie bij jongeren Beter voor elkaar Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie ( comazuiper ) Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in

Nadere informatie

Alcohol in de opvoeding

Alcohol in de opvoeding Alcohol in de opvoeding >> In deze brochure leest u meer over alcohol in de opvoeding. Over het effect van alcoholgebruik op uw kind. Over regels die u kunt stellen en adviezen die u uw kind kunt geven.

Nadere informatie

Is Nix18 echt Nix18?

Is Nix18 echt Nix18? Is Nix18 echt Nix18? Waarom bent u vanavond gekomen? Hoe gaan andere ouders hier mee om? Tips om je kind duidelijk te maken dat het niet gezond voor je is. Hoe wordt er op school mee omgegaan? Waarom laten

Nadere informatie

Geef ze geen alcohol onder de 16 Folder vóór en dóór ouders over alcohol en jongeren

Geef ze geen alcohol onder de 16 Folder vóór en dóór ouders over alcohol en jongeren Geef ze geen alcohol onder de 16 Folder vóór en dóór ouders over alcohol en jongeren Stadmeteenhart Stadsberichten extra Werkzaamheden Van Tuyllstraat Waarom deze folder? Heeft u ook een kind in de puberteit

Nadere informatie

Informatie voor ouders

Informatie voor ouders Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!

Nadere informatie

een folder voor ouders en opvoeders LAAT JE NIET FLESSEN! Een uniek project in Zuidoost-Brabant om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen

een folder voor ouders en opvoeders LAAT JE NIET FLESSEN! Een uniek project in Zuidoost-Brabant om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen een folder voor ouders en opvoeders LAAT JE NIET FLESSEN! Een uniek project in Zuidoost-Brabant om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen U kent uw kind het beste. U heeft het meeste zicht

Nadere informatie

Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers

Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers

Nadere informatie

Jawel, je staat model!

Jawel, je staat model! Jawel, je staat model! Jawel, je staat model! Als ouder, grootouder, heb je een voorbeeldfunctie voor de jongere generaties. Zeker voor hun puberteit is het gezin voor kinderen een belangrijk referentiekader.

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013 Jongeren en alcohol Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ Dokters op dinsdag 22 januari 2013 U voelt u onrustig en krijgt het volgende voorgeschreven: Suspensie

Nadere informatie

Rookvrij Opgroeien. Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar. 4-19 jaar

Rookvrij Opgroeien. Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar. 4-19 jaar Rookvrij Opgroeien 4-19 jaar 4-19 jaar Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar Kinderen boven de vier jaar wonen relatief vaak in een huis waar gerookt mag

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_

Patiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_ Patiënteninformatie Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) 1234567890-terTER_ Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van

Nadere informatie

VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS. / pagina

VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS. / pagina VOORLICHTING AAN OUDERS VAN HET CHR. LYCEUM OVER DRUGS / pagina eens oneens VIA INVOEGEN KOPTEKST EN VOETTEKST KUNT U DEZE TEKST WIJZIGEN / pagina 2 Cannabis/hasj is verslavend VIA INVOEGEN KOPTEKST EN

Nadere informatie

Polikliniek voor Jeugd & Alcohol

Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Kind & Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen

Uw kind en genotmiddelen Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar Programma Genotmiddelen Ontwikkeling pubers Middelen: Energydrinks Roken Alcohol Opvoeding Genotmiddelen Indeling naar werking Verdovend

Nadere informatie

Wat je moet weten over alcohol

Wat je moet weten over alcohol Wat je moet weten over alcohol 1 2 Op een feestje of op café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken wel altijd zo gezellig? In deze folder vind je: wat alcohol met

Nadere informatie

D 12jaar. Groepsdruk en 'gezellig meedoen'

D 12jaar. Groepsdruk en 'gezellig meedoen' .. alcoholgebruik op jonge leeftijd de ontwikkeling van de hersenen verstoort? Hierdoor kan het leervermogen en geheugen van het kind worden aangetast.... jongeren die vaak drinken meer kans hebben om

Nadere informatie

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom bij Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen

Nadere informatie

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker.

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker. ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN OUDERS ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker bernard.van.t.klooster@novadic-kentron.nl DEURNE- ZEILBERG 5 juni 2018 Wat heeft u zelf wel eens gebruikt? Cocaine

Nadere informatie

Genotmiddelen. Omgaan met tabak, alcohol en drugs

Genotmiddelen. Omgaan met tabak, alcohol en drugs Genotmiddelen Omgaan met tabak, alcohol en drugs Genotmiddelen Omgaan met tabak, alcohol en drugs Genotmiddelen als tabak, alcohol en drugs zijn vaak verleidelijk voor tieners. Ze weten dat het niet mag,

Nadere informatie

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Programma Enkele cijfers over roken, drinken en gamen Jongeren en alcohol Andere drugs Enkele tips t.a.v. opvoeding en genotmiddelen Vragen en afsluiting

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid

Jongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid Jongeren en alcohol Ouders aan het woord Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014 Utrecht.nl/volksgezondheid 2 Inleiding Sinds 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor het in bezit hebben van alcohol

Nadere informatie

alcohol drugs Wat ouders moeten weten over Over deze brochure

alcohol drugs Wat ouders moeten weten over Over deze brochure Over deze brochure Alcohol en drugs? Daar is mijn kind toch nog veel te jong voor! Mijn zoon of dochter is daar nog helemaal aan toe. Veel ouders kunnen zich nauwelijks voorstellen dat hun zoon of dochter

Nadere informatie

HASJ EN WIET. Zonder flauwekul

HASJ EN WIET. Zonder flauwekul HASJ EN WIET Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Het roken van tabak met hasj of wiet heet blowen. Ik blow niet. Ik gebruik medicijnen. Dan kan het

Nadere informatie

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de klas en aan docenten) ABC gesprekken Aanwezig bij verschillende ZAT

Nadere informatie

Cover NL tieners opvoeden over alcohol, roken en cannabis

Cover NL tieners opvoeden over alcohol, roken en cannabis Cover NL tieners opvoeden over alcohol, roken en cannabis 1 WERKEN AAN EEN GOEDE BAND Ook kleine kinderen worden groot. Je kind gaat naar het middelbaar. Het komt in een nieuwe leefwereld terecht. Er breekt

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie 1

Alcoholintoxicatie 1 Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van

Nadere informatie

Magazine voor ouders en kinderen 1

Magazine voor ouders en kinderen 1 Magazine voor ouders en kinderen Hoe denken jullie over alcohol? Speel samen het stellingenspel. Alcohol, wat is dat? Hoeveel kinderen in groep 8 drinken alcohol? Welkom, Voor jullie ligt het eerste nummer

Nadere informatie

Ouderavond Puberwereld

Ouderavond Puberwereld Ouderavond Puberwereld bronnen : Puberbrein binnenstebuiten en Beter omgaan met pubers Van de Brugghenschool Katwijk R van der Gaag GGD Hollands Midden Gezondheidsbevorderaar Aandachtsgebieden : genotmiddelen,

Nadere informatie

Hasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je:

Hasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je: Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj of wiet. Dat heet blowen. In deze folder

Nadere informatie

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort? amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.

Nadere informatie

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Preventie Behandeling Nazorg Alcohol, roken, drugs, medicijnen, gamen, gokken Programma

Nadere informatie

Liska Vulperhorst Preventiewerker

Liska Vulperhorst Preventiewerker Liska Vulperhorst Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Vijf circuits Behandeling & Begeleiding Sociale Verslavingszorg Forensische Verslavingszorg Verslavingsreclassering Preventie & Consultancy Programma

Nadere informatie

E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar

E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar P R O G R A M MA 20:05 theater: alcohol 20:40 pauze met beurs 21:10 theater: sociale media 22:00 afsluiten E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar P R O G R A M MA Roken en

Nadere informatie

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien OpGroeieN OpGroeieN DaT doen We in Best SaMen! DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien Beste Betsy is het Centrum voor Jeugd en Gezin in Best. Niet

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam?

wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam? de kater komt later ziek door te veel alcohol Je hebt te veel alcohol gedronken. Dit heeft je zo ziek gemaakt dat we je met spoed moesten opnemen in ons ziekenhuis. Waarschijnlijk ben je - net als je ouders/verzorgers

Nadere informatie

Leren praten Turks. Colofon. Hart voor Brabant

Leren praten Turks. Colofon. Hart voor Brabant Colofon Uitgave : GGD Hart voor Brabant Oplage : 500 Datum : februari 2007 Illustraties : Hendriks van den Hout Druk : Graphiset bv, Uden Hart voor Brabant Leren praten Turks GGD Hart voor Brabant Postbus

Nadere informatie

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Zo eet uw peuter of kleuter met plezier

Zo eet uw peuter of kleuter met plezier Zo eet uw peuter of kleuter met plezier Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Uw kind zegt nee 3 Tips en adviezen 3 Uw vragen 6 Notities 7 Colofon Redactie: eetteam polikliniek kindergeneeskunde MCA afdeling

Nadere informatie

Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010. Mijn kind en alcohol

Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010. Mijn kind en alcohol Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010 Mijn kind en alcohol Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010 Mijn kind en alcohol 62% van de 12-jarige meisjes drinkt alcohol Eén op de vijf 14-jarige meisjes is minstens één keer

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan

Nadere informatie

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit Pubers opvoeden Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen

Nadere informatie

Inknippen van je tongriempje

Inknippen van je tongriempje Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer

Nadere informatie

Hokken en keten - 02. Hoe herken je een hok of keet? Er worden drie varianten onderscheiden:

Hokken en keten - 02. Hoe herken je een hok of keet? Er worden drie varianten onderscheiden: Hokken en keten Een (drank)keet of hok is een Nederlandse term om een plek aan te duiden waar vrienden of bekenden, als groep of als individuen bij elkaar komen voor gezelligheid, om dingen met elkaar

Nadere informatie

Hokken en keten. Hokken en keten - 02

Hokken en keten. Hokken en keten - 02 Hokken en keten In Zuidoost-Brabant bevinden zich veel hokken en keten waar jongeren bij elkaar komen. Het is belangrijk dat jongeren een plek hebben om samen te komen en lekker een beetje te hangen. Vaak

Nadere informatie

Als opvoeden even lastig is

Als opvoeden even lastig is Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed

Nadere informatie

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor iedereen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Polikliniek voor. Jeugd en Alcohol

PATIËNTEN INFORMATIE. Polikliniek voor. Jeugd en Alcohol PATIËNTEN INFORMATIE Polikliniek voor Jeugd en Alcohol 2 PATIËNTENINFORMATIE Opname in het ziekenhuis Door middel van deze folder informeert het Maasstad Ziekenhuis over de polikliniek Jeugd en Alcohol.

Nadere informatie

een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest

een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8

Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad en feiten over alcohol Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Thema

Nadere informatie

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Iedere tiener is weleens somber en verdrietig, en vaak is het in één, twee dagen voorbij zonder dat je als

Nadere informatie

Gevolgen van alcoholgebruik

Gevolgen van alcoholgebruik Gevolgen van alcoholgebruik Katwijk 7 februari 2008 Programma Trends in alcohol gebruik Effecten en risico s Gevolgen (bij jongeren) Mogelijke oplossingen Conclusies 1 Algemene trends bij jongeren Steeds

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

Ouderavond CLZ Ouderavond. Voorstellen. Kelly Roelofs. Onze insteek

Ouderavond CLZ Ouderavond. Voorstellen. Kelly Roelofs. Onze insteek 24-11-16 Ouderavond Ouderavond CLZ 21-11-2016 Voorstellen Kelly Roelofs kelly.roelofs@stichting-be-aware.nl Onze insteek Overmatig versus gezond Vroeg signalering Preventie Kind bewust maken, eigen verantwoordelijkheid

Nadere informatie

E V E N V O O R S T E L L E N: P R O G R A M M A P U B E R O N T W I K K E L I N G 10/6/2016. Roken en alcohol. Roken en alcohol.

E V E N V O O R S T E L L E N: P R O G R A M M A P U B E R O N T W I K K E L I N G 10/6/2016. Roken en alcohol. Roken en alcohol. E V E N V O O R S T E L L E N: Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD Hollands Midden Roken en alcohol P R O G R A M M A Relaties en seksualiteit Voeding en bewegen Sociale Media Roken en alcohol

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR EEN OUDERAVOND OVER ROKEN EN ALCOHOL BASISONDERWIJS

HANDLEIDING VOOR EEN OUDERAVOND OVER ROKEN EN ALCOHOL BASISONDERWIJS HANDLEIDING VOOR EEN OUDERAVOND OVER ROKEN EN ALCOHOL BASISONDERWIJS HANDLEIDING VOOR EEN OUDERAVOND OVER ROKEN EN ALCOHOL BASISONDERWIJS INHOUDSOPGAVE Voorwoord 4 1 Inhoud van de ouderavond 6 2 Organisatie

Nadere informatie

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Irene Lapajian Adviseur Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Pubergedrag en hersenontwikkeling Energiedrank Roken: sigaret, waterpijp en shishapen Alcohol Opvoedtips

Nadere informatie

Bespreken van situaties

Bespreken van situaties Bespreken van situaties U heeft met de leerlingen de website over alcohol, roken en drugs doorlopen. Dit zijn onderwerpen die leerlingen bezighouden en waar ze onderling over praten. Toch is het goed om

Nadere informatie

De puberteit 9/21/2015. Programma. Indeling naar werking. Wat zijn genotmiddelen? Welkom bij Uw kind en genotmiddelen

De puberteit 9/21/2015. Programma. Indeling naar werking. Wat zijn genotmiddelen? Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Programma Welkom bij Uw kind en genotmiddelen (hersen)ontwikkeling pubers Genotmiddelen Energydrinks Roken Alcohol en genotmiddelen Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Indeling naar werking Wat

Nadere informatie

XTC, cocaïne en speed

XTC, cocaïne en speed XTC, cocaïne en speed Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van XTC, cocaïne en speed gehoord. XTC, cocaïne en speed zijn drugs. Het is belangrijk om te weten wat XTC, cocaïne en speed met je doen. Dat

Nadere informatie

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden. Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling Ons kind is anders dan andere kinderen. Wat is er aan de hand? Mijn dochter is in de puberteit. Hoe ga ik

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Pubergedrag en hersenontwikkeling Energiedrank Alcohol: cijfers, feiten en de wet Opvoedtips Wat zijn genotmiddelen?

Nadere informatie

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering OUDERAVOND FRISSE START Het Hooghuis 31 januari 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Overgang van groep 8 naar de brugklas Het puberbrein Consequenties in gedrag (roken en alcohol)

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrije tijd & Sport

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrije tijd & Sport MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrije tijd & Sport Ik wil graag dat mijn kind leert zwemmen, maar hij past niet in zo n grote groep. Kan het ook anders? Er is vast wel een (gezelligheids)

Nadere informatie

STELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN.

STELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN. HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE EMAILADRES DOOR TE GEVEN. ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER JEZELF OP MSN TE ZETTEN. IK ZOU, NAAST MIJN NAAM OOK DE STRAAT WAAR IK WOON DOORGEVEN. DAT IS GEEN GEHEIM! IK VIND

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005 Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels

Nadere informatie