Jaargang 1, Nummer 5, juni Mijn kind en alcohol

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010. Mijn kind en alcohol"

Transcriptie

1 Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010 Mijn kind en alcohol

2 Jaargang 1, Nummer 5, juni 2010 Mijn kind en alcohol 62% van de 12-jarige meisjes drinkt alcohol Eén op de vijf 14-jarige meisjes is minstens één keer per maand dronken Bij 14-jarige jongens is dit één op de zes 4 van de 10 agressiedelicten wordt onder invloed van alcohol gepleegd Hoe jonger je begint, hoe groter de kans op alcoholproblemen later Inhoud: Mijn kind en alcohol De puberteit Praten over alcohol Gezond gebruik Cijfers Vragen van ouders Tips voor ouders Kater Alcoholvergiftiging Voor de jongeren Kun jij nee zeggen? Meer info Veel ouders maken zich zorgen over het drankgebruik van hun kind(eren). Bovenstaande feiten veroorzaken vaak nog extra onrust en bezorgdheid. Als ouder kun je echter meer doen dan hopen dat het vanzelf goed komt. In deze Nieuwsflits gaan we kort in op enkele onderwerpen die ouders van drinkende of experimenterende jongeren kunnen bezighouden. Onderaan het artikel wordt verwezen naar websites waarin interessante informatie voor ouders (en jongeren) te vinden is. De puberteit De puberteit is een belangrijke fase in de ontwikkeling van een kind en loopt van 12 tot ongeveer 25 jaar. In de puberteit groeien kinderen niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk uit tot volwassenen. De puberteit is een periode van grote veranderingen voor uw kind. Deze tijd gaat daarom vaak samen met onevenwichtig gedrag. Dit gedrag kan bijdragen aan de ontwikkeling van uw kind, maar ook een belemmering vormen, zoals het gebruik van alcohol op te jonge leeftijd.veel ouders worstelen met de puberteit van hun eigen kind. Uit onderzoek onder ouders blijkt dat meer dan 65% van de ouders deze periode beschouwt als de allermoeilijkste. Puberteitsfasen De puberteit kent 4 fasen met kenmerkende uitingsvormen. Voor u is het van belang om te begrijpen waarom een kind bepaald 'puberaal' gedrag vertoont en hoe u hierop kunt reageren. De leeftijden tussen haakjes geven een Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

3 indicatie, maar dat kan per kind verschillen. 1. Vroege puberteit (12-14 jaar) De veranderingen door de puberteit worden zichtbaar. Uw kind wordt zich bewust van het feit dat het op een aantal vlakken anders is dan uzelf bent. Hij of zij zal deze verschillen extra gaan benadrukken. Dit kan onder andere door een uitgesproken kledingstijl of muziekkeuze. 2. Experimenteren (14-16 jaar) Centraal staat de behoefte aan afstand. Als ouder is het belangrijk om de afstand die uw kind vraagt te respecteren, tegelijk moet u ook duidelijke grenzen aangeven. De pubers identificeren zich in deze fase meer met hun vrienden dan met hun ouders. Ze experimenteren en zoeken de grenzen op. 3. Toenadering (16-18 jaar) Na het benadrukken van de verschillen tussen ouder en kind domineert nu de angst bij het kind van het volledig loslaten. Dit maakt dat uw kind juist weer meer toenadering zoekt. Na een onrustige periode keert de situatie langzaam weer terug naar normale proporties en vertoont uw kind meer volwassen gedrag, dat hij of zij nog niet eerder heeft vertoond. 4. Versteviging (18-24 jaar) Tenslotte komt de fase van versteviging en krijgt uw kind een eigen identiteit. Voorbeeldgedrag Veel van het gedrag dat jongeren vertonen hebben ze geleerd van anderen. Door te zien leren ze gedrag aan of juist af. Bestaand gedrag kan worden aangemoedigd of juist afgeremd. Kinderen zijn gevoelig voor het gedrag van personen voor wie ze respect hebben. U hebt dus als ouder grote kans dat uw kind uw gedrag volgt. Dit betekent dat uw gedrag ten aanzien van alcohol voor uw kind erg belangrijk is. Kinderen zien hoe u met alcohol omgaat en zullen zich hieraan spiegelen Praten over alcohol Praten met je kind over alcohol is niet altijd makkelijk, maar wel erg belangrijk. Algemene regels voor een gesprek zijn: - respectvol met de ander omgaan - de ander serieus nemen; - de ander op zijn of haar gemak stellen; - luisteren naar wat de ander zegt; - de ander de kans geven bij te kunnen komen na een inspannend gesprek. Tijdens een gesprek met uw puber is een positieve sfeer belangrijk. Bespreek met uw kind de situatie waarin sprake is van (overmatig) alcohol gebruik en wat zijn/haar standpunt hierin is. In dit gesprek moet u open staan voor de Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

4 inzichten die uw kind heeft, maar verlang ook van uw kind open te staan voor uw principes en inzichten. U heeft namelijk ook uw standpunt bepaald. Probeer op een gelijkwaardige en open manier met elkaar te praten. Bedenk dat ouder en kind van elkaar kunnen leren. Jongeren willen in tegenstelling tot wat veel mensen denken graag hun verhaal vertellen. Dit zullen ze pas doen als ze zich veilig en gewaardeerd voelen. Als u als ouder benieuwd bent naar wat uw kind te vertellen heeft, voelt hij of zij zich gemotiveerder om te vertellen. Nodig uw kind dus uit om te praten. Gezond gebruik De gezonde grens voor alcoholgebruik bij jongeren is: - jonger dan 16 jaar: drink nog geen alcohol jaar: meisjes maximaal 2 glazen, jongens maximaal 4 glazen - drink alleen in het weekend, dus hooguit 1 of 2 avonden per week - drink 's avonds niet wanneer je de volgende dag naar school/werk moet De grenzen voor gezond alcoholgebruik liggen bij jongeren lager dan bij volwassenen. Dit komt doordat jongeren slechter tegen alcohol kunnen. Ze voelen de effecten van drank sneller en heviger omdat ze nog in de groei zijn en minder wegen. Bovendien geeft drinken op jonge leeftijd meer kans op alcoholproblemen op latere leeftijd. Gezondheid en schoolprestaties - Regelmatig alcoholgebruik bij kinderen en jongeren kan de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling vertragen - De dag na een avondje drinken, is het geheugen slechter. - Een kater maakt het concentreren op school moeilijker (kijk voor anti-kater-tips op - Je slaapt slechter door alcohol. - De kans op een alcoholvergiftiging is bij jongeren groter. Ze drinken vaak veel in korte tijd. Bovendien is hun lichaam nog extra kwetsbaar voor drank Cijfers Jongeren gebruiken te vroeg, te vaak en te veel alcohol Alcohol is een giftige stof en dat geldt extra voor kinderen en jongeren: hoe kleiner het lichaam des te gevoeliger je bent voor de werking van alcohol. Jongeren gebruiken vroeg: - In groep 7 en 8 van de basisschool heeft de helft van de leerlingen ooit alcohol gedronken. Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

5 - Op 12-jarige leeftijd heeft bijna 75% van de leerlingen in het voortgezet onderwijs ervaring met alcohol. - Op 14-jarige leeftijd neemt dit toe tot 87%. - Vanaf 15 jaar neemt dit percentage geleidelijk toe tot 94% op jarige leeftijd. Jongeren gebruiken vaak: - Onder jongeren van jaar heeft de helft (51%) de afgelopen maand 3 tot 10 keer alcohol gedronken. - 34% heeft één of twee keer alcohol gedronken. - 14% van de drinkende jongens en 7% van de meisjes drinkt op alle drie de dagen in het weekend. Jongeren gebruiken veel: - 52% van de 15-jarige drinkende jongens drinkt op een weekenddag tenminste 5 glazen per keer - 19% drinkt 11 glazen of meer. De tolerantie van ouders is gestegen De houding van de ouders over alcohol heeft veel invloed op het drinkgedrag van jongeren. Ouders die toestaan dat hun kind alcohol drinkt (of er niets van zeggen) vergroten de kans dat hun kind gaat drinken. Deze tolerante houding van ouders is in de loop der jaren toegenomen - In 1996 heeft 37% van de ouders een tolerante houding tegenover het alcoholgebruik van de jongere, - In 2003 is dit opgelopen tot 50%. Mogelijke verklaringen voor deze toegenomen tolerantie zijn: - Ouders hebben onvoldoende kennis over de risico's van alcoholgebruik, bijvoorbeeld over mixdrankjes. - Ouders denken ten onrechte dat het goed is om hun kinderen thuis te leren drinken. - Verbieden past niet goed in de huidige opvoedingsstijl. - Ouders onderschatten het alcoholgebruik van hun kinderen Vragen van ouders Waarom is het van belang dat ouders regels stellen ten aanzien van alcoholgebruik? Pubers hebben grenzen nodig. Als ouder kunt u zelf bepalen welke grenzen het best passen binnen uw gezin. Huisregels kunnen uw kind helpen om geen alcohol te gebruiken. Maar regels werken alleen als uw kind begrijpt wat de bedoeling is. Als ouder moet u duidelijke regels stellen. Belangrijk is de regels te handhaven. Probeer de onafhankelijkheid en eigenheid van uw kind aan te moedigen, maar laat tegelijkertijd zien dat u verwacht dat de huisregels nageleefd worden. Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

6 Gaat mijn kind zich niet afvragen of we wel om hem geven als we veel regels stellen? Nee, het stellen van regels is juist een manier om uw kind te laten zien hoeveel u om hem/haar geeft. Huisregels werken het best in een gezin waar veel liefde en genegenheid is. Zorg er voor dat u als ouder laat zien hoeveel u om uw kind geeft, aarzel niet met het geven van omhelzingen of complimenten. In alle gezinnen zijn er af en toe onenigheden, maar dat betekent niet dat men niet meer van elkaar houdt. Probeer ruzies te vermijden waarbij je tegen elkaar schreeuwt en elkaar uitscheldt. Neem de tijd om af te koelen en probeer het dan in orde te maken zonder koel of dreigend te zijn. Is experimenteren met alcohol niet gewoon een onderdeel van de puberteit? Ja, maar pas later in de puberteit en zeker niet voor 16 jaar. Ook eenmalig gebruik kan leiden tot ongelukken, overdosis, geweld of ongewenst seksueel gedrag. Daarnaast kunnen de effecten van alcohol verder gebruik versterken. Sommige pubers gebruiken een enkele keer en besluiten dan dat alcohol niet veel met ze doet, voor anderen kan het gebruik van alcohol echter verslavend werken. Hoe langer deze eerste ervaring met alcohol uitgesteld kan worden, hoe groter de kans dat pubers alternatieve manieren hebben ontwikkeld waarop zij plezier kunnen maken en met de uitdagingen van de puberteit om kunnen gaan. Moedigt het stellen van regels over alcoholgebruik mijn kind niet juist aan om tegen de regels aan te schoppen? Bij het stellen van een regel is het gebruikelijk dat uw kind protesteert, maar het protest betekent niet dat hij/zij de regel niet zal respecteren. Probeer niet boos te reageren wanneer uw kind protesteert, wanneer er ruzie ontstaat zal de kans groter zijn dat uw kind de regel niet respecteert. Mocht u vinden dat uw kind goede argumenten heeft om het anders te doen, kunt u de regel bijstellen. Pubers zijn het aan hun eergevoel verplicht om een regel alleen te hanteren als ze er de reden voor kennen en liefst de reden kunnen accepteren. Accepteren is beslist niet altijd nodig. Een kind kan er vrede mee hebben dat een regel bestaat omdat de ouder dat nu eenmaal in zijn of haar gezin zo wil, als de puber maar gerespecteerd wordt in het feit dat hij of zij het daar niet mee eens is. Moet ik mijn kind vertellen wat de regels zijn als hij/zij allang weet hoe ik erover denk? Ja, wanneer u uw kind betrekt bij het ontwikkelen van huisregels t.a.v. alcoholgebruik, zal het beter in staat zijn om weerstand te bieden wanneer hij/zij met alcohol in aanraking komt. Hoe vertel ik mijn kind wat ik van alcoholgebruik vind? Kinderen vinden het erg belangrijk wat hun ouders vinden, dus vertel het uw kind. Laat uw kind weten hoeveel u om hem/haar geeft en dat het belangrijk voor u is dat hij/zij geen alcohol gebruikt. Zoek Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

7 naar gelegenheden om in gesprek te gaan over alcoholgebruik. Er zijn veel aanleidingen om over alcoholgebruik te beginnen, zoals een TV reclame, als u over school praat of wanneer u iemand ziet drinken. Wees niet belerend en prekend, maar maak alcoholgebruik een terugkerend onderwerp van een lopend gesprek. Wat vertel ik mijn kind? Wanneer u met uw kind in gesprek bent, bespreek dan de feiten over alcohol open en eerlijk, zonder boosheid. Veel kinderen zullen dan vertellen wat zij weten van alcohol en wat hun ervaringen zijn. Praat met uw kind over enkele nadelige gevolgen en vertel waarom het zo belangrijk is dat hij/zij niet drinkt. Wat als mijn kind me vaak heeft horen vertellen over mijn overmatig alcoholgebruik toen ik jong was? Als u verteld heeft dat u dronk toen u minderjarig was, zou u bijvoorbeeld kunnen zeggen: "Ik heb inderdaad als puber alcohol gedronken en ik wou dat ik dat niet gedaan had. Tegenwoordig is veel meer bekend over de risico's van alcoholgebruik op jonge leeftijd." Houdt het vaststellen van straffen niet in dat ik mijn kind niet vertrouw en dat ik verwacht dat de regel overtreden zal worden? Belonen kan heel motiverend zijn om regels te volgen. Wanneer een regel na overtreding de eerste keer niet bestraft wordt, kan dit uw kind het idee geven dat hij/zij er makkelijk mee weg komt. Het straffen zonder waarschuwing geeft uw kind aanleiding om te denken dat u onredelijk bent. Tips voor ouders Ouders kunnen het drinkgedrag van hun kinderen op verschillende manieren beïnvloeden. Uit onderzoek onder jongeren blijkt dat u meer invloed heeft op het drinkgedrag van uw kind dan u denkt. Verbieden werkt! De manier waarop, is belangrijker dan vaak praten over alcohol Probeer het gesprek over alcohol met uw kind in een prettige sfeer te laten verlopen Geef uw kind ook ruimte om zijn of haar verhaal te vertellen. Uw kind kan ook een bepaalde verwachting van alcohol hebben doordat anderen zeggen dat het bijvoorbeeld lekker' is. Of omdat uw kind denkt dat het stoer is om te drinken. Probeer dit duidelijk te krijgen en praat hierover. Ga niet onderhandelen met uw kind over de door u vastgestelde leeftijdsgrens Met betrekking tot alcohol werkt het beter dat u beslist en dit als regel stelt naar uw kind. Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

8 Praat met uw kind over nu en niet over de toekomst Het praten over alcoholproblemen die later kunnen ontstaan is letterlijk te ver weg voor jongeren. Noem bijvoorbeeld; 1. Moe zijn de volgende dag. 2. Anders omgaan met vrijen dan je eigenlijk wilt. 3. Minder goede sportprestaties. De wettelijke leeftijdsgrens voor het kopen van alcohol is 16 jaar Dit is vastgesteld omdat alcohol een stof met een verdovende werking is en schadelijke effecten heeft bij gebruik op jonge leeftijd en/of onverantwoord gebruik. U kunt dit ook vertellen aan uw kind. Stel regels in, ook als u zelf (te)veel drinkt Ook als u zelf veel drinkt, kunt u toch het alcoholgebruik van uw kind in de goede richting beïnvloeden. Leg uit dat alcohol drinken door een volwassene iets anders is dan alcohol drinken door een jongere in de groei Een vergelijking; uw kind mag ook geen autorijden voordat het 18 jaar is en een rijbewijs heeft. Stel op tijd regels Stel de regel - tot 16 jaar geen alcohol - op tijd in Voordat uw kind 11 tot 12 jaar is. U heeft dan de meeste kans om het startmoment waarop uw kind alcohol drinkt uit te stellen. Bedenk van tevoren wat de consequenties zijn als uw kind zich niet houdt aan de door u gestelde regels. Het goede voorbeeld geven werkt Als ouders het goede voorbeeld geven, werkt dat in de opvoeding Houdt uzelf aan het alcoholadvies voor volwassenen. Dit verkleint de kans dat uw kind later teveel gaat drinken. Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

9 Probeer op de hoogte te blijven van wat uw kind doet Probeer vanaf jongs af aan zicht te hebben en houden op wat uw kind doet Toon interesse en begrip voor de dagelijkse dingen en activiteiten van uw kind. U heeft zo de meeste kans dat uw kind vertelt wat hem of haar bezighoudt. Dit geldt ook voor activiteiten waarbij alcohol een rol speelt. Afspraken maken en regels stellen kan dan makkelijker gaan. U kunt met andere ouders ervaringen uitwisselen Van anderen hoort u hoe zij met hun kind een gesprek over alcohol aanpakken en wat zij doen als hun kind zich daar niet aan houdt of het er helemaal niet mee eens is. Stel ook regels voor periodes zonder toezicht zoals feestjes en vakanties. Kater Wanneer en waarom krijg je een kater? Een kater kun je krijgen als je te veel gedronken hebt. De nieren worden dan aangezet tot extra vochtafscheiding. Het lichaam droogt uit en zo ontstaat er een vochttekort in de hersenen. Hierdoor botsen de hersenen als het ware tegen de schedel. En dat veroorzaakt de volgende dag de hoofdpijn. Je kunt ook hoofdpijn krijgen door de schadelijke afbraakproducten van alcohol, door het verblijf in een rokerige en lawaaierige omgeving en door de chemische toevoegingen aan alcoholische dranken. Slechter geheugen Na een avond flink doorzakken, werkt ook je geheugen de volgende dag slechter dan normaal, ondanks dat de alcohol geheel uit je bloed verdwenen is. Vooral het lange termijn geheugen is (tijdelijk) aangetast. Hoe voorkom ik een kater? Drink minder alcohol en meer water Wissel een glas alcohol telkens af met een glas alcoholvrije drank Drink enkele glazen water voordat je gaat slapen Drink niet teveel verschillende drankjes door elkaar Toch een kater? Blijf dan als het kan zo lang mogelijk in bed Neem een stevig ontbijt Eet veel vers fruit. Vooral vruchtensappen zijn gezond Ga niet direct in de felle zon zitten, hierdoor kan je hoofd nog harder gaan kloppen Drink geen koffie. Net als alcohol onttrekt het vocht aan het lichaam waardoor je nog meer hoofdpijn krijgt Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

10 Bestaat er een anti-katerpil? Al ruim dertig jaar komen er jaarlijks middeltjes op de markt die zeggen een kater te voorkomen. Van douchegel tot pillen en van drankjes tot poeders. Geen enkel middel heeft tot nu toe stand gehouden. Het anti-katermedicijn bestaat dan ook (nog) niet. Alleen niet teveel drinken helpt echt. Alcoholvergiftiging Wat is alcoholvergiftiging en hoe ontstaat het? Bij overmatig alcoholgebruik kan alcohol op korte termijn ernstige schade toebrengen. Bij alcoholvergiftiging wordt de concentratie alcohol in het bloed, en daarmee ook in de hersenen, zo hoog dat je bewusteloos of in coma kan raken. Uiteindelijk kan het zenuwstelsel zo sterk worden verdoofd dat het ademhalingscentrum verlamd raakt. In dit geval is er sprake van levensgevaar. Aantal glazen verschilt per persoon Het aantal glazen waarbij iemand een alcoholvergiftiging kan krijgen, is afhankelijk van diverse dingen: je geslacht, lengte en lichaamsgewicht; vrouwen en mensen die weinig wegen lopen eerder gevaar de snelheid van drinken: hoe sneller, hoe groter het gevaar op een vergiftiging je ervaring met (veel) drinken je stemming op het moment van drinken aanwezigheid van voedsel in je maag (een volle maag verlaagt het risico iets) Wie lopen meer risico en wat kun je doen als iemand een alcoholvergiftiging heeft? Risicogroepen Wie lopen meer risico op een alcoholvergiftiging Jongeren en kinderen: ze zijn nog vrij klein en wegen weinig. Hoe kleiner het lichaam, hoe minder lichaamsvocht je hebt, hoe sneller het alcoholpromillage oploopt, waardoor de kans op een alcoholvergiftiging verhoogd wordt. Vrouwen: zij lopen meer risico dan mannen omdat ze over het algemeen minder wegen en minder lichaamsvocht hebben. Dit wil overigens niet zeggen dat volwassenen en jongens geen alcoholvergiftiging kunnen oplopen. Ook zij kunnen vergiftigd raken als ze grote hoeveelheden alcohol in korte tijd drinken. Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

11 Wat kun je doen als iemand een alcoholvergiftiging heeft? Als iemand zoveel alcohol heeft gedronken dat er gevaar is voor zijn of haar leven, volg dan de volgende EHBOtips op: schakel bij twijfel altijd professionele hulp in, bel 112 en vertel wat het slachtoffer heeft gebruikt als je dat weet; stel het slachtoffer gerust; breng het slachtoffer naar een koele en rustige ruimte; plaats het slachtoffer op een deken als hij op een koude ondergrond ligt; breng een bewusteloos slachtoffer in de stabiele zijligging wegens bedreigde ademhaling en grote kans op braken; maak nooit verwijten over het gebruik van alcohol en/of andere middelen; laat een vertrouwd persoon bij het slachtoffer, dat werkt kalmerend. Heeft de persoon zijn bewustzijn verloren, iemand reageert niet meer op praat- en pijnprikkels of heeft geen of een hele lage hartslag, beadem of reanimeer dan de persoon volgens de EHBO-richtlijnen als deze bekend zijn. Wacht anders op hulp. Voor de jongeren Wij snappen als ouders natuurlijk wel dat jullie als jongeren graag mee willen doen met de vriendengroep. En is het moeilijk om nee te zeggen als er gedronken wordt. Het is spannend, maar tegelijk weet je en denk je aan de afspraak die je gemaakt hebt met je ouders. Waar kies je voor: luisteren naar je ouders, of toch meedoen met je vrienden? Vrienden spelen een grote rol in jullie leven. Je zoekt een vriendengroep die past bij hoe jij wilt zijn. Iedere groep heeft zijn eigen regels, de groepsnormen. Sommige groepen zijn heel uitgesproken in kleding, muziek en gedrag. Andere groepen zijn minder opvallend. Vrienden zijn belangrijk en hebben een grote invloed op jou. Het is fijn als ouders weten wat je bezig bezighoudt en het is handig om te weten wie jouw vrienden zijn. Misschien maken ze zich zorgen over een slechte invloed van bepaalde vrienden op je en is dit helemaal niet nodig. In dat geval kun je hun zorgen het best met hen bespreken. Kun jij NEE zeggen In een tussenuur hebben je klasgenoten bier gekocht. Iedereen drinkt mee. Ook jij krijgt een blikje bier aangeboden. Je wilt eigenlijk geen alcohol drinken. Toch neem je een slok bier. Het is lastig om grenzen te stellen voor jezelf, zeker als je zoals jullie in een levensfase zit waarin je veel ontdekt en meemaakt. Wil je bij de groep horen en doe je mee terwijl er een stemmetje in je hoofd zegt dit wil ik eigenlijk niet. Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

12 Luister je naar dat stemmetje en kun jij NEE zeggen? Soms is het onderscheid maken tussen wat je echt wilt of wat je denkt moeilijk te maken. Natuurlijk wil je alles meemaken en alles beleven, maar wil je dat werkelijk of wil je voldoen aan het beeld dat een ander van je heeft. Wat zou er gebeuren als jij nee zegt en het blikje bier teruggeeft, ben je dan een watje, of zouden er kinderen zijn die denken wat een lef of ook goed. Denk jij dat jij de enige jongere bent die niet mag drinken zolang je nog geen zestien bent. Volgens de verhalen van je vrienden wel natuurlijk en hebben hun ouders er geen enkel probleem mee!!! Jij hebt het volste recht om NEE te zeggen of om een aanbod af te slaan zonder daarbij te vertellen waarom je weigert. Je maakt het voor jezelf wel makkelijker om erbij te vertellen waarom je niet wilt. Ik lust het niet, ik mag het niet, ik wil het niet, enz. Waar kan ik meer over dit onderwerp te weten komen: alcohol infolijn Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

13 Hoeveel glazen zitten er in een fles bier, wijn en jenever Voordat we het aantal glazen per fles noemen geven we eerst weer hoeveel alcohol een standaard glas bevat. De inhoudsmaat van een glas is aangepast aan het soort drank. Bier zit in een groot glas, jenever in een klein glas. Hierdoor zit in een standaard glas bier evenveel alcohol als een standaard glas wijn of een standaardglas jenever. Breezers worden meestal per flesje of blikje gekocht. Voor breezers ontbreekt een standaardglas. Dat elk glas evenveel alcohol bevat wordt duidelijk als je naar het aantal ml of aantal grammen alcohol per glas kijkt. Elk glas bevat ongeveer 12 ml alcohol ofwel 10 gram. In schema: Broninformatie Aantal centiliters standaardglas Alcohol percentage Aantal milliliters Aantal grammen alcohol Bier 250 ml 5% 12,5 ml 10 gram Wijn 100 ml 12% 12 ml 9.6 gram Port/sherry 60 ml 20% 12 ml 9,6 gram Sterke drank 35 ml 35 % 12,25 ml 9.8 gram Breezers 5.7 % 275 ml, flesje 15,4 ml 12,32 gram Het aantal grammen bepaal je door het aantal milliliters te vermenigvuldingen met het soortelijkgewicht van alcohol, dit is 0,8. Je ziet elk standaardglas bevat in ml en grammen ongeveer evenveel alcohol. Nu het aantal glazen per fles Dranksoort Aantal millilter Aantal standaard glazen Bier 1,3 Bier 500 ml 2 Fles wijn 700 ml 7 Fles Sherry of port 750 ml 12 tot 13 Fles sterke drank 750 ml 21 tot 22 Breezer 275 ml? Voor meer informatie over dit thema of over opvoeden/opgroeien kunt u terecht bij: CJGgeeftantwoord Tel info@cjggeeftantwoord.nl In Boekel-Landerd (Schaijk en Zeeland), Sint Oedenrode- Uden-Veghel zijn inlooppunten van het CJGgeeftantwoord waar men zonder afspraak en verwijzing gratis terecht kan. Er is altijd een deskundige medewerker aanwezig om u te woord te staan. Ook is er veel informatie aanwezig. Elk glas bevat dus evenveel alcohol. Wel wordt je van sterke drank eerder dronken. Dit komt omdat sterke drank sneller in het bloed terechtkomt. Plaatsingsdatum: dinsdag 02 januari 2007 Laatste wijziging: dinsdag 13 februari 2007 Mijn kind en alcohol, jaargang 1, nummer 5, juni

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Tips voor Ouders van drinkende pubers

Tips voor Ouders van drinkende pubers Tips voor Ouders van drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: - Kies als ouders samen regels voor het gezin. - Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit Pubers opvoeden Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Tips voor ouders met opgroeiende kinderen Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Onderzoek: Verhoging leeftijdsgrens alcohol

Onderzoek: Verhoging leeftijdsgrens alcohol Onderzoek: Verhoging leeftijdsgrens alcohol Publicatiedatum: 24-12- 2013 Over dit onderzoek Aan het onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel, gehouden van 9 t/m 19 december 2013, deden ruim 29.000 volwassenen

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk 16 september 2014 Pel van Hattum Programma 1. Middelen 2. Cijfers 3. Puberteit 4. Opvoeding 1. Middelen: Tabak Héél ongezond: de dodelijkste

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie 1

Alcoholintoxicatie 1 Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van

Nadere informatie

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers van Europa.

Nadere informatie

Onderzoek: Alcoholgebruik onder 16- en 17- jarigen

Onderzoek: Alcoholgebruik onder 16- en 17- jarigen Onderzoek: Alcoholgebruik onder 16- en 17- jarigen Publicatiedatum: 29-5- 2014 Over dit onderzoek Aan het onderzoek van het 1V Jongerenpanel, gehouden van 13 t/m 21 mei 2014, deden 725 jongeren van 16

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Kunnen jongeren tegen alcohol en wat zijn de risico s? Is het verstandig mijn kind

Nadere informatie

Alcohol nuchter bekeken

Alcohol nuchter bekeken Alcohol nuchter bekeken Alcohol en kanker Vandaag zal kanker je misschien niet echt bezighouden. Het is wel een feit dat overdadig alcoholgebruik op termijn het risico op bepaalde soorten kanker verhoogt.

Nadere informatie

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders

Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2014 pavo 1077 Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging opgenomen in het ziekenhuis. Dit kan voor u en uw

Nadere informatie

Jeugd en alcohol. Oefeningen

Jeugd en alcohol. Oefeningen 2009-16 tekst 1 Delft, 16 april 2009 Jongeren drinken steeds meer alcohol. En ze drinken vaker. Ook zijn ze jonger als ze beginnen. Het is een groeiend probleem. Cijfers van 2008 337 jongeren kwamen in

Nadere informatie

ALCOHOL. Zonder flauwekul

ALCOHOL. Zonder flauwekul ALCOHOL Zonder flauwekul Op een feestje of in een café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken eigenlijk wel gezellig? Het is belangrijk dat je weet wat alcohol met

Nadere informatie

1 Wat is er met me aan de hand? 11

1 Wat is er met me aan de hand? 11 Leven met een alcoholprobleem 07-03-06 09:25 Pagina 7 Inhoud Voorwoord 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Typerend beeld van de kwaal 11 Symptomen 12 Vroege en late symptomen 14 Diagnostiek 14 Een paar

Nadere informatie

Alcohol in de opvoeding

Alcohol in de opvoeding Alcohol in de opvoeding >> In deze brochure leest u meer over alcohol in de opvoeding. Over het effect van alcoholgebruik op uw kind. Over regels die u kunt stellen en adviezen die u uw kind kunt geven.

Nadere informatie

Les alcohol. En / of Vragenblad Hoe werkt alcohol? Wat weet je al over alcohol? En / of Nog meer vragen: Klassikaal vragen stellen uit de kennistest.

Les alcohol. En / of Vragenblad Hoe werkt alcohol? Wat weet je al over alcohol? En / of Nog meer vragen: Klassikaal vragen stellen uit de kennistest. Les alcohol Meenemen: - Formulier om eigen ervaringen op te schrijven; - Etiketten van alcoholhoudende dranken; - Vragenblad Hoe werkt alcohol? ; (eventueel A,B en C- kaartjes meenemen) - Kennistest alcohol;

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

Als opvoeden even lastig is

Als opvoeden even lastig is Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Diabetes and. alcohol. alcohol

Diabetes and. alcohol. alcohol Diabetes and alcohol en alcohol De risico s kennen Een alcoholisch drankje nuttigen met vrienden kan een leuk sociaal gebeuren zijn. Maar alcohol dient met mate te worden gebruikt om de gezondheidsrisico

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013

Jongeren en alcohol. Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ. Dokters op dinsdag 22 januari 2013 Jongeren en alcohol Jan Widdershoven Annemieke van der Weij Marianne van Steenbergen Kinderartsen JBZ Dokters op dinsdag 22 januari 2013 U voelt u onrustig en krijgt het volgende voorgeschreven: Suspensie

Nadere informatie

Jawel, je staat model!

Jawel, je staat model! Jawel, je staat model! Jawel, je staat model! Als ouder, grootouder, heb je een voorbeeldfunctie voor de jongere generaties. Zeker voor hun puberteit is het gezin voor kinderen een belangrijk referentiekader.

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Vind je het een goede zaak of een slechte zaak dat de leeftijdsgrens van het kopen en drinken van alcohol van 16 naar 18 jaar wordt verhoogd?

Vind je het een goede zaak of een slechte zaak dat de leeftijdsgrens van het kopen en drinken van alcohol van 16 naar 18 jaar wordt verhoogd? Vind je het een goede zaak of een slechte zaak dat de leeftijdsgrens van het kopen en drinken van alcohol van 16 naar 18 jaar wordt verhoogd? Goede zaak 60,3% Slechte zaak 34,5% Weet niet / geen mening

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders

ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders 2 e druk, mei 2008 ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Wat zijn de risico s van alcoholgebruik door jongeren? Is het verstandig

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_

Patiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_ Patiënteninformatie Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) 1234567890-terTER_ Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014 Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering van het bewustzijn veroorzaken

Nadere informatie

wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam?

wat doet alcohol eigenlijk met je lichaam? de kater komt later ziek door te veel alcohol Je hebt te veel alcohol gedronken. Dit heeft je zo ziek gemaakt dat we je met spoed moesten opnemen in ons ziekenhuis. Waarschijnlijk ben je - net als je ouders/verzorgers

Nadere informatie

Informatie voor ouders

Informatie voor ouders Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!

Nadere informatie

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering UW KIND EN ALCOHOL Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Welkom in de puberteit Alcohol Opvoeding en genotmiddelen DE PUBERTEIT Dit is de periode waarin jongeren zich tot volwassene

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 17

Jongeren en alcohol. peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 17 Jongeren en alcohol peiling Leids JongerenPanel Colofon Serie Statistiek 2011 / 17 Gemeente Leiden Afdeling Strategie en Onderzoek, BOA Sociaal en Economisch Beleid, SEB Postbus 9100, 2300 PC Leiden E-mail:

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Uw kind, alcohol en drugs

Uw kind, alcohol en drugs Uw kind, alcohol en drugs Kelly is 13 jaar. Zij heeft vrienden die alcohol drinken. Ze kopen blikjes bier. Ze drinken het bier op straat op. Kelly drinkt nog geen alcohol. Als Kelly uw dochter was. Wat

Nadere informatie

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Pubergedrag en hersenontwikkeling Energiedrank Alcohol: cijfers, feiten en de wet Opvoedtips Wat zijn genotmiddelen?

Nadere informatie

Onderzoek Inwonerspanel Jongerenonderzoek: alcohol

Onderzoek Inwonerspanel Jongerenonderzoek: alcohol 1 (19) Onderzoek Inwonerspanel Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 5 december kregen de panelleden van 12 tot en met 18 jaar (280 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS

Nadere informatie

Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8

Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad en feiten over alcohol Lesbrief bij Biertje Casper van Marleen Schmitz voor groep 8 Thema

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Jongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid

Jongeren en alcohol. Ouders aan het woord. Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014. Utrecht.nl/volksgezondheid Jongeren en alcohol Ouders aan het woord Resultaten Bewonerspanel septemberpeiling 2014 Utrecht.nl/volksgezondheid 2 Inleiding Sinds 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor het in bezit hebben van alcohol

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie bij jongeren

Alcoholintoxicatie bij jongeren Alcoholintoxicatie bij jongeren Beter voor elkaar Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie ( comazuiper ) Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in

Nadere informatie

LESBRIEF OVER ALCOHOL EN ALCOHOLVERSLAVING

LESBRIEF OVER ALCOHOL EN ALCOHOLVERSLAVING V.S.O. WWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ALCOHOL EN ALCOHOLVERSLAVING UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief: V.S.O. alcohol en alcoholverslaving INHOUDSOPGAVE pagina

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit

Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Dip, down of depressie Hulp bij depressiviteit Iedere tiener is weleens somber en verdrietig, en vaak is het in één, twee dagen voorbij zonder dat je als

Nadere informatie

Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER ALCOHOL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144

Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER ALCOHOL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER ALCOHOL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief over alcohol INHOUD pagina Inleiding 2 Welke soorten drank zijn er? 2 De werking

Nadere informatie

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT Gezondheidsmonitor jongeren 12-24 jaar INHOUD factsheet alcoholgebruik 1 inleiding 2 het gebruik van alcohol 3 hoeveelheid drank 4 welke dranken 5 waar

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Vertel aan je kind dat het nodig is de school in te lichten om het pesten te laten stoppen;

Vertel aan je kind dat het nodig is de school in te lichten om het pesten te laten stoppen; Pesten op school Veel gestelde vragen Wat doe je als je kind gepest wordt? Maak voldoende tijd voor een gesprek; laat je kind vertellen wat er zich afspeelt en hoe het zich voelt; Neem het verhaal van

Nadere informatie

Opvoeden en puberteit www.cjggooienvechtstreek.nl

Opvoeden en puberteit www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Opvoeden en puberteit www.cjggooienvechtstreek.nl n Opvoeden en puberteit De puberteit is de periode waarin kinderen zich tot volwassenen ontwikkelen. Een bewogen en spannende

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom bij Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen

Uw kind en genotmiddelen Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Programma (hersen)ontwikkeling pubers Genotmiddelen Roken Alcohol Gamen Opvoeding en genotmiddelen De puberteit ? Aan het

Nadere informatie

Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015

Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Effectmeting onder leerlingen en leraren 2014-2015 Gegevens meting leraren Respons : 45 leraren, 21 mannen & 24 vrouwen Scholen : Blariacum College (Venlo) Summa College (Eindhoven) Vakcollege Tilburg

Nadere informatie

Sociale/pedagogische vragenlijst

Sociale/pedagogische vragenlijst Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De puberteit is naast de lichamelijke veranderingen ook de periode waarin je op een andere manier naar jezelf en de mensen om je heen gaat kijken. Dit komt omdat

Nadere informatie

Is Nix18 echt Nix18?

Is Nix18 echt Nix18? Is Nix18 echt Nix18? Waarom bent u vanavond gekomen? Hoe gaan andere ouders hier mee om? Tips om je kind duidelijk te maken dat het niet gezond voor je is. Hoe wordt er op school mee omgegaan? Waarom laten

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ROKEN 3 GEWOONTEN 3 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID 4 VERSLAAFD AAN

Nadere informatie

Vragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar

Vragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar

Nadere informatie

Wat je moet weten over alcohol

Wat je moet weten over alcohol Wat je moet weten over alcohol 1 2 Op een feestje of op café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken wel altijd zo gezellig? In deze folder vind je: wat alcohol met

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging

Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u als voor uw kind een schokkende ervaring zijn.

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers

Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers Alcoholgebruik? Tips en adviezen Voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers

Nadere informatie

Magazine voor ouders en kinderen 1

Magazine voor ouders en kinderen 1 Magazine voor ouders en kinderen Hoe denken jullie over alcohol? Speel samen het stellingenspel. Alcohol, wat is dat? Hoeveel kinderen in groep 8 drinken alcohol? Welkom, Voor jullie ligt het eerste nummer

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

Gezond genieten. Stellingen 55-plussers en alcohol: WAAR OF NIET WAAR?

Gezond genieten. Stellingen 55-plussers en alcohol: WAAR OF NIET WAAR? Gezond genieten Stellingen 55-plussers en alcohol: WAAR OF NIET WAAR? 1. Op oudere leeftijd kun je lichamelijk beter tegen alcohol. 2. Vanaf het vijfenveertigste jaar heeft alcohol een gunstig effect op

Nadere informatie

voor OUDERS Formulier doelstellingen Gedrag van mijn kind Ik wil graag dat mijn kind: Datum: Dit formulier is ingevuld door: Adres: Postcode: Tel:

voor OUDERS Formulier doelstellingen Gedrag van mijn kind Ik wil graag dat mijn kind: Datum: Dit formulier is ingevuld door: Adres: Postcode: Tel: Gedrag van mijn kind Ik wil graag dat mijn kind: Datum: Dit formulier is ingevuld door: : Postcode: Tel: beter om kan gaan met leeftijdsgenoten sociaal vaardiger wordt beter zijn/haar vrije tijd kan invullen

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Pestprotocol BS de Kersenboom

Pestprotocol BS de Kersenboom Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de klas en aan docenten) ABC gesprekken Aanwezig bij verschillende ZAT

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52 Algemeen Algemeen 01 Waar kan je drugs laten testen? Think for yourself, care about others. Algemeen Algemeen 02 Welke middelen kun je wel en welke kun je niet laten testen bij de test-service? Think for

Nadere informatie

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie