Seminarie4: Differentiatie in de lessen aardrijkskunde. technieken en methoden soorten differentiatie KW GO K AM FB D T I L O V B Eindtermen 19 met voorbeelden illustreren dat weer en klimaat de plantengroei en de activiteiten van dier en mens beïnvloeden. 20 gegevens over weer en klimaat van een gebied uit cijfers, grafische voorstellingen en kaarten aflezen. Doelstellingen 4.3 (V) Een nog niet bestudeerd klimatogram zelfstandig kunnen determineren, koppelen aan het overeenkomstig klimaattype, vervolgens kunnen koppelen aan het overeenkomstig vegetatietype en tenslotte op een blinde vegetatiekaart kunnen situeren 1 2 3 4 5 6 leerjaar Voorbereiding printen knippen video uploaden banken schikken bronnen bewerken Benodigdheden handboek atlas werkvorm Internet kijkwijzer kaartjes Praktisch, Beginsituatie en Organisatie Tijdens de les over landbouwmogelijkheden in Ijsland viel me op dat leerlingen het moeilijk hadden om klimatogrammen te lezen en om de determineertabel te gebruiken. Ze moesten individueel het klimatogram van Reykjavik bestuderen en het klimaattype van het gebied bepalen m.b.v. een determineertabel. Toen ik rondliep, merkte ik op dat dit niet zo vlot verliep. Daarom heb ik dit klassikaal met hun gedaan. Na de les vertelde de vakmentor dat ze dit zelfstandig moesten kunnen. Daarom heb ik voor de volgende les, die ging over landbouwmogelijkheden in Zuid-Europa, oefeningen voorzien waarmee ze deze vaardigheden konden herhalen. Voor de opdracht over differentiatie in de lessen aardrijkskunde heb ik de oefeningen anders aangepakt. Om te beginnen heb ik bovenaan de oefeningen een kader met de lesdoelen opgesteld. Naast de doelen is er een vakje aanwezig waarin ze kunnen aanvinken of ze het doel behaald hebben. De opdracht bestaat uit 6 klimatogrammen. Ze mogen er drie uit kiezen die ze willen determineren. Op deze manier kom ik hun voorkeuren tegemoet. Bij het maken van de oefening krijgen de leerlingen een kijkwijzer Hoe lees ik een klimatogram? en een kijkwijzer Begrippenlijst afkortingen determineertabel. Door dit te voorzien differentieer ik in leerondersteuning.
Degenen die klaar zijn met de opdracht komen hun antwoorden aan mij tonen. Indien ze alles juist hebben, gaan ze zitten bij een leerling die nog moeilijkheden kent. De leerling die klaar is, helpt zijn klasgenoot die nog niet klaar is. Opnieuw wordt de leerlingen leerondersteuning aangeboden door een peer-tutoringsysteem. Hierbij worden wel duidelijke afspraken gemaakt: je geeft je buur niet gewoon het antwoord. Je helpt hem/haar door het proces. Wanneer leerlingen klaar zijn met de oefeningen én een medeleerlingen hebben geholpen, maken ze de oefeningen van een vorige les (p.66-67) in hun LWB verder. De rest mag rustig verder werken. Hierdoor wordt er gedifferentieerd in tijd. (zie op de volgende pagina s de werkbladen en kijkwijzers)
Klimatogrammen determineren Doelen: - een nog niet bestudeerd klimatogram kunnen lezen - een nog niet bestudeerd klimatogram zelfstandig kunnen determineren m.b.v. een determineertabel - een determineertabel kunnen hanteren - het klimaattype bepalen m.b.v. een determineertabel behaald? 1. Je kiest 3 klimatogrammen en determineert deze door gebruik te maken van je determineertabel. Maak hierbij gebruik van de kijkwijzer Hoe lees ik klimatogrammen?. Maak hierbij gebruik van de begrippenlijst van de afkortingen van de determineertabel.
Je begint hier! Begrippenlijst afkortingen: Tw = gemiddelde temperatuur van de warmste maand Tk = gemiddelde temperatuur van de koudste maand Nj = totale jaarneerslag < = kleiner dan > = groter dan = groter dan of gelijk aan
Kijkwijzer Hoe lees ik een klimatogram? Een klimatogram geeft de kenmerken van een bepaald klimaat zoals temperatuur en neerslag. Ze worden per maand voorgesteld. De temperatuur wordt door de (rode) lijn voorgesteld. De hoeveelheid neerslag wordt door de (blauwe) staafjes voorgesteld. Let op: er zijn dus 2 verticale assen. Kijk dus goed na welke Y-as voor de temperatuur is en welke Y-as voor de neerslaghoeveelheden. Met het klimatogram vind je: - de gemiddelde maandtemperatuur voor elke maand - de gemiddelde jaartemperatuur - de gemiddelde totale neerslag voor elke maand - de gemiddelde totale jaarneerslag - de verandering van temperatuur en neerslaghoeveelheden doorheen het jaar Hoe ontleed ik een klimatogram? Blauwe staafjes geven de hoeveelheid neerslag per maand weer De plaats waar de klimatologische gegevens gemeten zijn met breedteligging (Lat) en lengteligging (Long) en hoogteligging Het K.M.I. = Het Koninklijk Meteorologisch Instituut De lijn geeft de verandering van de temperatuur doorheen het jaar weer Op 1 van de Y- assen kun je de neerslag in mm/m 2 aflezen Op 1 van de Y-assen kun je de temperatuur in C aflezen Op de X-as staan de maanden Soms vind je de totale jaarneerslag terug Bron: www.meteo.be Soms vind je de gemiddelde jaartemperatuur terug Het klimaat is een gemiddelde toestand van neerslag en temperatuur over een periode van 30 jaar.