1. Sturen op samenhang 2. Overview MARIJ 3. MARIJ voor architecten Opleiding MARIJ Module 7 5. Architectuur processen en producten 4. MARIJ implementatie 6. Architectuur bemensing en competenties Architectuur als stuurinstrument vergeleken met andere stuurinstrumenten 7. Stuurinstrumenten vergeleken Den Haag, juni 2009
Leerdoelen / doelgroepen 3 niveau s van leerdoelen : 1.bewustzijn ( awareness ), kunnen adopteren en uitdragen visie sturen op samenhang (bestuurders op hoogste niveau s: RvB leden[cio s], directieleden, SG s, PSG s) 1.kennis (er verstand van hebben ) om de doeners van te kunnen aansturen, deelnemen aan architectuur-stuurprocessen c.q. de architectuurfunctie kunnen beoordelen (CIO s, lijn- en stafmanagers, beleidsmedewerkers, strategen, auditors, management- en business consultants) 1.kunnen toepassen architectuur o.b.v. grondige kennis (enterprise architecten, domeinen informatie architecten, programma- en projectmanagers, studenten) Modulair opgebouwde cursus met building blocks, min of meer overeenkomend met de 3 leerdoel niveau s. Doorlooptijd van bouwblokken: (+/-) ½, 1, 2, 4, 8 uur Module 7, dia 2
Eindtermen module 7 kennis genomen van. meerdere besturingsfilosofieën en hun stuurinstrumenten en de positie van architectuur als stuurinstrument hierin. kunnen lezen van. de assen met behulp waarvan de positievergelijking van architectuur met andere stuurinstrumenten heeft plaatsgevonden begrijpen van de toegevoegde waarde van architectuur als stuurinstrument in combinatie met andere stuurinstrumenten kunnen benoemen van... de overeenkomsten en verschillen van architectuur als stuurinstrument met andere stuurinstrumenten kunnen beïnvloeden van de besturing van een organisatie door op basis van de verkregen inzichten architectuur als stuurinstrument te gaan inzetten. kunnen interpreteren NORA, MARIJ en Enterprise Architectuur als stuurinstrumenten Niveau: 1 kunnen uitleggen hoe architectuur zich als stuurinstrument verhoudt t.o.v. andere stuurinstrumenten kunnen beheersen kunnen toepassen van de gehanteerde vergelijkingsmethode op andere vergelijkbare stuurinstrumenten kunnen begrijpen van de bevindingen en conclusies van dit vergelijkingsonderzoek kunnen inrichten van. een gecombineerde toepassing van architectuur als stuurinstrument met andere stuurinstrumenten draagvlak verkrijgen voor een integrale benadering van meerdere vormen van besturing kunnen toepassen van. kunnen opstellen van. kunnen maken van praktisch kunnen werken met. inzicht in de competenties om 2 3 Module 7, dia 3
Onderdelen module 7 (leerdoelniveau 1,2; 2 uur) 1. Stromingen in besturingsfilosofieën en stuurinstrumenten 2. EA vergeleken met andere stuurinstrumenten 3. Bevindingen en conclusies 4. Wat ga ik vanmiddag hier mee doen? Module 7, dia 4
Bronnen / hulpmiddelen Bronnen: Ordina; GEA http://www.balanced-scorecard.nl/, een community voor BSCgebruikers De ex ante uitvoeringsanalyse, Departementale Auditdienst (DAD) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), Ministerie van Justitie, maart 2007. Hulpmiddelen: Tekstboek: Sturen op samenhang op basis van G A 1) Module 7, dia 5
Module benaderd vanuit Enterprise Architecture (E.A.) Informatie architect Visie Missie Doelstellingen Doelen Strategie Productenen diensten portfolio Domein architect (Bedrijsarchitect) (Gegevens architect) (Proces architect) (Applicatie architect) Informatiearchitectuur Diensten Producten Processen Procesarchitectuur Informatie Functiegebouw Organieke structuur Cultuur Kernwaarden manifest ICT- architect Enterprise architect (Tech.infra architect) Techn. Infra Kennis Kennistaxonomie Infrastructuurarchitectuur Etc Klant Doelgroepen Module 7, dia 6
Basismodel module 7 Architectuur als stuurinstrument vergeleken met andere stuurinstrumenten Module 7, dia 7
(1)Stromingen in besturingsfilosofieën en stuurinstrumenten Kwaliteitsmanagement : INK, EFQM, ISO, 6Sigma, etc. Strategie- en beleidsontwikkeling: Scenarioplanning, SWOT-analyse, Plateauplanning, 5-krachtenmodel, EAUA, etc. Strategie- en beleidsimplementatie: 7S-model McKinsey, Strategic Alignment Model Henderson & Venkatraman, EAUA, etc. Performancemanagement: Balanced Score Card, BICC, etc. Managementcontrol: 7S-model Peters & Waterman, INK, Objects of Control van Merchant, Levers of Control van Simon Architectuurmanagement: Referentiearchitecturen: MARIJ, NORA, GEMMA, PETRA; architectuurconcepten TOGAF, DYA, GEA; architectuurstuurproducten: PgSA, PSA, architectuurchecklist, architectuurmonitor Module 7, dia 8
(1) Stromingen in stuurinstrumenten Vertrekpunt: samenhang tussen en in zin- en vormgeving Module 7, dia 9
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten Toelichting op keuze Meetlat voor vergelijking De dichotomieën nader toegelicht Balanced Score Card (BSC) Toegevoegde waarde EA in combinatie met BSC Ex Ante Uitvoeringsanalyse (EAUA) Toegevoegde waarde EA in combinatie met EAUA Module 7, dia 10
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten: toelichting op keuze Module 7, dia 11
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten: meetlat voor vergelijking Zingeving Vormgeving Scope Dynamiek Module 7, dia 12
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten: de dichotomieën nader toegelicht Experimenteel Hoe Zingeving Vormgeving Conceptueel Wat Partieel Event driven Scope Dynamiek Integraal Cyclisch Module 7, dia 13
(2) Balanced Score Card (BSC) Module 7, dia 14
(2) Toegevoegde waarde EA in combinatie met BSC Experimenteel Zingeving G A BSC Conceptueel Hoe G A Vormgeving BSC Wat Partieel Scope G A BSC Integraal Event driven G A Dynamiek BSC Cyclisch Module 7, dia 15
(2) Ex Ante Uitvoeringsanalyse (EAUA) (Strategische)beleidsdoelanalyse Studie naar de maatschappelijke relevantie van een beleidsdoel Beleidslogica-analyse Studie van de logica van de vigerende beleidsoplossing Reactieve risicoanalyse Diagnose van oorzaken van gerezen knelpunten op reeds ingevoerde beleidsoplossing Beleidsdoel formalisme Beleidsoplossing pragmatisme Beleiduitvoering Beleidslogica-analyse Studie van de logica van de voorgestelde beleidsoplossing Preventieve risicoanalyse Studie van risico s en gevolgen op gesimuleerde beleidsoplossing op het beleidsvraagstuk Praktijkanalyse Studie naar maatregelen voor bekrachtiging beleidsoplossing Onderzoek naar maatregelen voor eliminatie oorzaken van knelpunten = ex post analyse = niet aanwezig Module 7, dia 16
(2) Toegevoegde waarde EA in combinatie met EAUA Experimenteel Zingeving EAUA G A Conceptueel Hoe Vormgeving Wat EAUA G A Partieel EAUA Scope G A Integraal Event driven G A EAUA Dynamiek Cyclisch Module 7, dia 17
(3) Bevindingen en conclusies Bevindingen: Samenhang in en tussen zin- en vormgeving is wezenlijk aspect van sturing Verschillende strategische stuurinstrumenten met eigen specifieke waarde Er is niet één best passend stuurinstrument. Combinatie van meerdere bevordert kwaliteit van besluitvorming GEA biedt goede aanvulling op bestaande stuurinstrumenten Gehanteerde onderzoeksmethode biedt mogelijkheid tot relatief snel vergelijk EA met andere stuurinstrumenten Module 7, dia 18
(3) Bevindingen en conclusies: op basis van positionering op dichotomieën Experimenteel Zingeving EAUA INK G A BSC 7-S 4 Fasen Conceptueel Hoe Vormgeving EAUA G A 4 Fasen 7-S INK BSC Wat Partieel EAUA Scope G A BSC 7-S INK 4 Fasen Integraal Event driven G A EAUA Dynamiek BSC 7-S INK 4 Fasen Cyclisch Module 7, dia 19
(4) Wat ga ik hier vanmiddag mee doen? Module 7, dia 20