Startdocument Beleidsplan Sport Maart 2008
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Naam initiatief Beleidsplan Sport Gemeente Moerdijk Initiatiefnemer Dossier 112154 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Gemeente Moerdijk Vrijgegeven door: Opsteller Drs. M.E. de Groot S & A Cluster Economie Afdeling S & A Steldatum Maart 2008 Versie 1.0 2
Inhoudsopgave 1. WAT WILLEN WE BEREIKEN?... 4 1.1 INLEIDING... 4 1.2 PROBLEEMANALYSE... 4 1.3 DOCUMENTATIE... 4 1.4 BETROKKEN PARTIJEN... 5 2. WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN?... 5 2.1 OPDRACHT EN DOELSTELLINGEN... 5 2.2 ACTIVITEITEN EN PRODUCTEN... 5 2.3 KWALITEITSEISEN... 6 2.4 PLANNING EN FASERING... 6 2.5 ORGANISATIESTRUCTUUR... 8 3. WAT MAG DAT KOSTEN?... 8 3.1 PERSONELE INZET... 8 3.2 FINANCIËN... 8 4. COMMUNICATIE... 9 4.1 COMMUNICATIEPARAGRAAF... 9 3
1. Wat willen we bereiken? 1.1 Inleiding In het collegewerkprogramma 2006-2009 is de wens geformuleerd een Beleidsplan Sport op te stellen dat gericht is op: een gevarieerd en vraaggericht sportaanbod in de gemeente en de mogelijkheden om minimaal één sportaccommodatie per kern te hebben, die bij voorkeur multifunctioneel gebruikt kan worden; het stimuleren van alle doelgroepen om de volksgezondheid te bevorderen; het onderzoeken van de mogelijkheden om een sportpas in te voeren, waarmee men de mogelijkheid krijgt om op relatief goedkope wijze met meerdere sporten kennis te maken. Sport heeft in de eerste plaats een duidelijke maatschappelijke functie en betekenis. Hierbij gaat het niet alleen over het plezier en de ontspanning die sport de Moerdijkse inwoners biedt, maar ook over andere maatschappelijke aspecten zoals integratie, identificatie en gezondheid. Met het beleidsplan willen we duidelijkheid scheppen over de organisatie van het lokale sportgebeuren. Daarnaast is het zinvol na te gaan hoe we kunnen stimuleren dat meer mensen gaan sporten en bewegen en dat een optimaal en prettig sportklimaat ontstaat binnen Moerdijk. Sport en bewegen zijn onontbeerlijk voor een goede gezondheid. Voor een goede gezondheid zou een kind minimaal 5 dagen in de week een uur moeten bewegen. Sporten, maar ook buitenspelen zijn manieren om voldoende te bewegen. Om deze reden wordt ook een speelruimtebeleid geformuleerd dat onderdeel gaat uitmaken van het Beleidsplan Sport. Hierin worden kaders benoemd om een adequate inrichting van de buitenruimte voor spelen, bewegen en ontmoeten te garanderen. 1.2 Probleemanalyse Sinds jaar en dag vormt het accommodatiebeleid de kern van het lokale sportbeleid. Vereniging Sport en Gemeenten pleit de laatste jaren voor een koersverandering richting ontwikkelings- c.q. ondersteuningsbeleid met daarbij een belangrijke regierol voor de lokale overheid. Van volgend naar sturend is de toekomst van het lokaal sportbeleid. Juist het centraal zetten van sport als middel maakt de wenselijkheid van sturing van het sportbeleid onmiskenbaar. Om deze reden is het van belang nieuwe modellen en projecten op te zetten die als basis kunnen dienen voor het Moerdijkse sportbeleid voor de komende 4 jaar. 1.3 Documentatie - Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (OCW, VROM, LNV) - Tijd voor sport, Bewegen, Meedoen, Presteren (kabinetsnota 2006-2010) - Buiten spelen 75 jaar NUSO - Onderzoek bewegen en senioren (uitgevoerd in 2007 in Moerdijk door Sportservice Noord- Brabant) - Vernieuwing Lokaal Sportbeleid: 101 vernieuwende ideeën voor een vitaal sportbeleid - Rotterdam sportstad (2002) - Ruimte voor Sport in Nederland 2020: cijfers en kansen (NOC*NSF) - Ouderenmonitor GGD (uitgevoerd 2006 in Moerdijk) - Jeugdmonitor GGD (uitgevoerd 2007 in Moerdijk) Vanuit het landelijke Sportbeleid komen de volgende aandachtspunten naar voren: - Het verbeteren van gezondheid - Het vergroten van maatschappelijke samenhang - Het stimuleren van de topsport met als bron van nationale kracht en uitstraling Sport is volgens de provincie Noord-Brabant een belangrijke voorwaarde voor een leefbare samenleving. Sport is van betekenis voor sociale samenhang, gezondheid, persoonlijke ontwikkeling en ook voor de economie. Daarom vormt sport een belangrijk thema binnen het provinciaal sociaal 4
beleid. De Provincie wil in samenwerking met gemeenten, organisaties voor sportondersteuning en regionale sportbonden het sportklimaat in Brabant verbeteren. Het Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie (NOC*NSF) is de bundeling van de georganiseerde sport in Nederland. De 90 aangesloten landelijke sportorganisaties vertegenwoordigen samen bijna 30.000 verenigingen met in totaal ruim 4.7 miljoen georganiseerde sporters. NOC*NSF wil de kwaliteit van de sport in Nederland verhogen met aandacht voor breedtesport en topsport. Tot op heden bestaat de gemeentelijke aandacht voor sport hoofdzakelijk in de vorm van indirecte subsidies. De gemeente is in die zin faciliterend. Veel bestaande zaken zullen gehandhaafd worden. Op dit moment zijn echter nog geen expliciete doelstellingen van het gemeentelijk sportbeleid omschreven. Met het beleidsplan Sport zal nog meer vanuit de eigen betrokkenheid een actief sportbeleid worden gevoerd. 1.4 Betrokken partijen - Sportverenigingen (sportaanbieders) - Sportservice NoordBrabant - SAM - Dorps- en stadsraden - Scholen - WMO-raad - Eerstelijns gezondheidszorg 2. Wat gaan we daarvoor doen? 2.1 Opdracht en doelstellingen De raad heeft in het coalitieakkoord 2006-2010 het college de opdracht gegeven een sportbeleid op te stellen. In de nota jeugdbeleid Ben ik in beeld? is een van de actiepunten het opstellen van een speelruimtebeleid. Door deze twee beleidsvelden aan elkaar te koppelen ontstaat een kaderstellend sport en speelruimtebeleid waarin op de maatschappelijke en ruimtelijke waarden van sport wordt ingezoomd. Het beleidsveld sport kent steeds meer raakvlakken met andere beleidsterreinen. Sport wordt vaak ingezet als middel en verbindend element in de samenleving. Waar voorheen de focus lag op accommodatie en subsidieverlening willen we nu ook het sportbeleid impuls geven. Er is dus ook aandacht gewenst voor de inhoudelijke infrastructuur van de lokale sportbeoefening en de vele vrijwilligers die daaraan een bijdrage leveren. Het beleidsplan Sport moet in ieder geval werken aan de volgende doelstelling: Het bevorderen van een actieve leefstijl door middel van sportstimulering, projecten en activiteiten en het instandhouden van een kwalitatief goed basisvoorzieningenpakket in de verschillende kernen 2.2 Activiteiten en producten Het beleidsplan moet voor een periode van 4 jaar duidelijkheid verschaffen over de volgende onderdelen: sport en maatschappelijke integratie, sportstimulering, versterking van het sportieve veld en een speelruimtebeleid. Deze onderdelen vinden voor een groot deel aansluiting bij het landelijk sportbeleid. 5
Sport en maatschappelijke integratie (meedoen): Sport is niet alleen een belangrijk aandachtsgebied voor voldoende bewegen, maar ook een ontmoetingsplaats an sich. Niet alleen voor de sporters zelf, maar ook voor de talloze vrijwilligers in de sport. Daarnaast zijn er verbindingen te leggen met het onderwijs en buitenschoolse opvang. Sport wordt bij dit onderdeel ingezet als instrument (middel). Sportstimulering (bewegen): Dit onderdeel richt zich op het stimuleren van sportdeelname. Sport en bewegen zijn in het belang van een gezonde samenleving waaraan mensen zo lang mogelijk actief blijven meedoen. Het gaat hierbij ook om het bieden van goede mogelijkheden en voorzieningen om te kunnen sporten en bewegen. Het stimuleren van sport en bewegen kent veel voordelen. Sporten is niet alleen leuk en gezellig, het draagt ook bij aan een goede gezondheid. Versterking van het sportieve veld (presteren): Bij dit onderdeel gaat het om breedtesport (alle sport die geen topsport is) en in mindere mate om topsport. Het gaat hier om sport als doel: het kunnen beschikken over een adequate fysieke infrastructuur, zoals investeringen in was- en kleedaccommodaties, voldoende multifunctionele sportaccommodaties, maar ook om het investeren in opleidingen van vrijwilligers, het gebruik maken van good practices en inzetten van sterke combinatiefuncties. Speelruimtebeleid (ruimte voor sport, spel en bewegen): De openbare ruimte is een belangrijke omgeving voor kinderen en jongeren om te spelen, bewegen en ontmoeten. Een goede omgeving is niet alleen belangrijk voor kinderen, maar ook voor het algemeen belang. Het inrichten van speelplekken gebeurt op dit moment ad hoc. Er wordt incidenteel geld vrijgemaakt om nieuwe speeltoestellen te plaatsen. Er ligt echter geen visie op spelen, bewegen en ontmoeten in relatie tot de inrichting van de openbare buitenruimte. 2.3 Kwaliteitseisen Om doelgericht met het beleidsplan Sport aan de slag te gaan wordt inzichtelijk gemaakt welke belangrijke rol sport speelt in onze samenleving en op welke wijze de gemeente dit kan ondersteunen en stimuleren. Een actuele en inspirerende visie moet richting geven aan het Moerdijkse sportbeleid waardoor sport stevig verankert in andere maatschappelijke sectoren. Wanneer het sportbeleid integraal wordt ingezet hebben de volgende beleidsterreinen een raakvlak met sport: volksgezondheid, jeugd, onderwijs, senioren, WMO, evenementen, vrijwilligers, accommodatiebeleid en subsidiebeleid. In 2008 wordt tevens het accommodatiebeleid opgesteld. Zoals eerder benoemd heeft het sportbeleid een nauwe relatie met het accommodatiebeleid. Deze twee beleidsplannen zullen dan ook in samenhang met elkaar worden opgesteld, waarbij een onderverdeling wordt gemaakt in de hardware en de software. Met het accommodatiebeleid streven we naar een goed sportvoorzieningenniveau, waarbij mogelijkheden voor het multifunctioneel gebruik van sportvoorzieningen worden onderzocht. In het beleidsplan Sport zal met name aandacht aan de software worden besteed. Het gaat hier vooral om sportstimulering, verenigingsondersteuning en beleidskaders. Tijdens het interactieve traject wordt met het accommodatiebeleid in gezamenlijkheid opgetrokken. Daarnaast zal dit jaar afzonderlijk een speelruimtebeleid worden opgesteld dat na vaststelling door de raad onderdeel zal gaan uitmaken van het beleidsplan Sport. Het beoogd effect is het vergroten van de deelname van Moerdijkse inwoners aan sport en hiermee een bijdrage te leveren aan het sportieve plezier en hiermee aan maatschappelijke integratie. 2.4 Planning en fasering De aanpak wordt opgesplitst in de volgende fasen: Fase 1: Initiatief Fase 2: Ontwerp Fase 3: Uitvoering Fase 4: Afronding Fase 5: Monitoring en Evaluatie 6
Fase 1: Initiatief In deze fase wordt de opzet en het proces van het beleidsplan opgesteld. Er wordt een interne projectgroep gevormd. Daarnaast vindt een inventarisatie plaats naar de lopende projecten op het gebied van sport en bewegen. Vervolgens zal een benchmark worden uitgevoerd door Sportservice Noord-Brabant. De good practices vanuit andere gemeenten, die toepasbaar zijn op de lokale situatie in Moerdijk worden vanzelfsprekend meegenomen. Ook worden de landelijke en provinciale ontwikkelingen op het gebied van sport en bewegen (zowel inhoudelijk als financieel) in kaart gebracht. Fase 2: Ontwerp Op basis van de uitkomsten van fase 1 wordt een kadernotitie geformuleerd. Algemene kaders en speerpunten worden geformuleerd. Deze kaders en uitgangspunten worden gekoppeld aan concrete projecten met daarbij financiële consequenties.tevens wordt een start gemaakt met het interactieve proces. Fase 3: Uitvoering Met het afronden van het interactieve proces wordt het concept beleidsplan Sport opgesteld. De inbreng van alle betrokkenen wordt hierin verwerkt. Op diverse momenten vindt terugkoppeling plaats. Fase 4: Afronding Tijdens deze fase wordt het definitieve beleidsplan afgerond. Uiteindelijk worden alle actiepunten gebundeld in een activiteitenplanning, capaciteitsraming en een financiële raming. Het definitieve beleidsplan Sport wordt vervolgens aan de raad aanboden, na instemming van de raad kan uitvoering aan de nota worden gegeven. Fase 5: Monitoring en Evaluatie Om de effecten van het gevoerde Sportbeleid en het hieraan gekoppelde uitvoeringsprogramma te kunnen meten, dient een periodiek terugkerende monitoring en evaluatie van de hieruit gegenereerde resultaten plaats te vinden. Globaal ziet de planning er als volgt uit: Fasen Activiteiten Tijdschema uitwerking Initiatief Ontwerp Uitvoering Opstellen startdocument, formeren werkgroep, vaststellen doel, afbakenen proces en inventariseren Analyse, formuleren kaders en speerpunten en interactief proces Opstellen conceptplan op basis van inventarisatie en analyse, opstellen adviesvoorstel Maart-mei 2008 Mei-juni 2008 Juni-augustus Tijdschema Besluitvorming Raad Beeldvormende vergadering SI 4 juni 2008 Afronding Definitief beleidsplan Sport Oktober 2008 Monitoring en evaluatie Het doel en de beoogde effecten monitoren en evalueren 2012 Fase 1 en 2 vallen goed te ramen, de overige fasen zijn indicatief. Het speelruimtebeleid wordt in december 2008 apart aan de raad aangeboden en zal hierna onderdeel uitmaken van het beleidsplan Sport. 7
2.5 Organisatiestructuur Sportservice Noord-Brabant is een professionele organisatie die zich richt op de ondersteuning van sport in Brabant. Zij houdt zich bezig met het monitoren van ontwikkelingen in de sport binnen en buiten Brabant. Sportservice informeert en adviseert overheden, sportbonden, verenigingen en overige organisaties die betrokken zijn bij het fenomeen sport in de brede zin. Het Olympisch Netwerk Brabant zet zich daarnaast gezamenlijk met Sportservice Noord-Brabant in ter verbetering en professionalisering van de sport. Voor de volgende gebieden wordt gebruik gemaakt van de deskundigheid van Sportservice Noord- Brabant: - Het in kaart brengen van de landelijke en provinciale ontwikkelingen gerelateerd aan de thema s sport en bewegen; - Formuleren van raakvlakken met andere beleidsterreinen op basis van bestudering van relevante beleidsnota s; - Mede formuleren kaders met mogelijke projecten en financieel kader. Ook zal Sportservice Noord-Brabant de gemeente ondersteuning bieden bij de interactieve sessies. Het uiteindelijke beleidsplan zal door de beleidsmedewerker Sport van de afdeling Strategie en Advies worden opgesteld. 3. Wat mag dat kosten? 3.1 Personele inzet Fasen Afdelingen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5 TOTAAL R&B 20 20 40 S&A 60 60 100 60 60 340 P&G PJC Financiën 10 10 GA V&H FO 10 10 20 ICT 10 10 20 3.2 Financiën Voor de beschreven werkzaamheden brengt Sportservice Noord-Brabant de volgende kosten in rekening: Begeleiding bij opstellen kadernotitie 3.780 Voorbereidden en begeleiden twee externe sessie 1.620 Meelezen en adviseren tijdens opstellen concept en eindversie 1.440 Totaal 6.840 Deze kosten worden gedekt uit de post 7530301-43330, opstellen nota sport duurzame goederen groot 15.000. Daarnaast zal uit dit budget de bijkomende kosten voor de interactieve sessies en relevante externe advisering en onderzoekswerkzaamheden voor het speelruimtebeleid worden betaald. Een indicatie: Interactieve sessies: 500 Uitbesteding taken in het kader van het speelruimtebeleid 6.500 8
Onvoorzien 1.160 Voor de uitvoering van het beleidsplan is vooralsnog vanaf 2008 15.000 in de begroting opgenomen (6530301-43470 / Algemene Sportaangelegenheden - kosten collegewerkprogramma) De eventueel te verkrijgen subsidies worden door Sportservice Noord-Brabant in kaart gebracht. 4. Communicatie 4.1 Communicatieparagraaf Extern Naast de beeldvormende commissievergadering worden nog twee interactieve bijeenkomst georganiseerd. Tijdens de beeldvormende commissievergadering zal met name de wensen en mogelijkheden uit het veld aan de gestelde kaders en uitgangspunten uit de kadernotitie worden getoetst. De extra interactieve sessies zullen ingaan op de combinatie accommodatiebeleid en sportbeleid en op samenwerking en combinatiefuncties, bijvoorbeeld met het onderwijs. In samenwerking met het verenigingenloket wordt een in de nieuwsbrief een artikel opgenomen over het hoe en wat van het beleidsplan Sport. Ook wordt de relatie met het accommodatiebeleid nader omschreven. Op de gemeentelijke website zal een speciaal thema sport worden aangemaakt, waarin alle stappen en documenten van het beleidsplan Sport worden opgenomen. Gedurende het gehele proces is er nauwe samenwerking met Sportservice Noord-Brabant. Intern Tijdens fase 3 wordt een ambtelijke werkgroep opgestart. De werkgroep zal verantwoordelijk zijn voor de input ten behoeve van de totstandkoming van de het beleidsplan Sport. Hierbij worden de ontwikkelingen van het accommodatiebeleid gevolgd. Tijdens elke fase vindt overleg met de portefeuillehouder plaatst. Wanneer het wenselijk is worden presentaties verzorgd voor het college, het directieteam en het sectoroverleg. Wanneer het conceptbeleidsplan gereed is wordt het concept rondgestuurd naar alle afdelingsmanagers. 9