Werken vanuit Essentie (midden- en hoger management) - van leidinggeven naar LEIDERSCHAP
Leergang Werken vanuit Essentie - van leidinggeven naar leiderschap - Angelique Schueler & Inez Dirkzwager Juni 2015 De nieuwe VUmc visie op leiderschap (2013) kenmerkt zich door een open en proactieve houding van de leiding met expliciet aandacht voor authenticiteit en zelfreflectie. De leergang Werken vanuit Essentie sluit daarbij aan. Het is een unieke leergang voor leidinggevenden die een volgende stap willen maken in hun persoonlijke ontwikkeling naar krachtig en authentiek leiderschap. De rvb ondersteunt het belang van deze leergang dan ook van harte. VUmc is een organisatie met ambitie. Dat is helder verwoord in het motto : Samen kiezen voor beter. Daarom vragen we iedere medewerker en student om altijd meer uit zichzelf te halen. VUmc code 2013 Geschiedenis De voorloper van Werken vanuit Essentie is de leiderschapsleergang de Innerlijke Krijger (IK). Een leergang waarin de deelnemers zelf en hun persoonlijke ontwikkeling centraal staan. In 2009 is VUmc gestart met dit unieke leiderschapsprogramma.. Deelnemers waren leidinggevenden vanuit het hogere besturingsniveau en het middenmanagement. In 2015 is deze leergang voor de 7 e keer gestart. Sinds 2015 gaat de leergang verder onder de naam Werken vanuit Essentie voor midden en hoger management, een programma als de Innerlijke Krijger, gecomprimeerd tot 5 modules. Naast de leergang voor leidinggevenden in VUmc is er in 2012 ook een programma gestart voor verpleegkundigen, te weten IK op de werkvloer, waarin de persoonlijke ontwikkeling tot persoonlijk en verpleegkundig leiderschap centraal staat. Voor verpleegkundig teamleiders is er een programma Werken vanuit Essentie voor teamleiders ontwikkeld welke eveneens in 2015 van start is gegaan. Het is een kort en intensief programma, wederom met als hoofddoel het versterken van leiderschap. Achtergrond Als we goed luisteren naar de geluiden in de organisatie over leiderschap, dan wordt duidelijk dat we mensen nodig hebben die voorop willen lopen in authentiek en verbindend leiderschap, die bereid zijn tot zelfreflectie, die duidelijk zijn door eenvoud, die daadkrachtig zijn, die hun nek uit durven steken en die willen pionieren. Mensen die buiten de gebaande paden durven gaan en die laten zien dat het anders kán. Dat vraagt van mensen dat ze een persoonlijke bezinning en ontwikkeling hebben doorgemaakt. Met regelmaat wordt de vraag gesteld of leiderschap te leren is. Het antwoord is altijd: je kunt je het niet aanleren, het is geen trucje. Authenticiteit is immers een belangrijk kenmerk van leiderschap. Je kunt het echter wél ontwikkelen, wanneer het verlangen er naar aanwezig is. 2
Doel Deelnemers zijn vrij om hun eigen focus te kiezen. De leergang zet een bewustwordingsproces in gang. De deelnemers krijgen inzicht in eigen drijfveren, kwaliteiten en ontwikkelpunten en de mogelijkheid hun leiderschap te verdiepen. Zij leren beter te zien wat ze waard zijn, wat nodig is (voor de organisatie) en wat zij hier zelf aan willen bijdragen. Doelen van de leergang: - versterken van het bewustzijn van de eigen, authentieke kracht; - de potentie/essentie vrij maken die (deels) verborgen is onder aanpassingsmechanismen; - verantwoordelijkheid nemen voor eigen keuzes/gedrag en voor het geheel waar je deel van uitmaakt: zien wat nodig is, weten wat je waard bent en doen wat je te doen hebt (dienend leiderschap); - van afhankelijkheid van de omgeving (reactief) komen tot vrijheid (proactief en creatief): moeiteloos meesterschap. Met andere woorden: vanuit zelfvertrouwen (passie, energie en plezier) bereid en in staat zijn mogelijkheden te zien en te creëren en een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van anderen en de organisatie als geheel. Uitgangspunten De leergang wil: - een veilige omgeving bieden, waarin de echte vragen waar de deelnemers mee worstelen, boven tafel komen en die ruimte creëert waarin mensen volledig tot hun recht kunnen komen; - een ontwikkelomgeving bieden die op meer dimensies prikkelt dan alleen de cognitieve; ruimte voor de emotionele, spirituele en fysieke kant en hoe deze dimensies toegepast kunnen worden in de praktijk van het leidinggeven; - vertraging gebruiken als middel om patronen los te laten en slapende bronnen wakker te maken: tijd voor rust, reflectie en ontspanning. Opzet De leergang duurt een jaar en bestaat uit 5 blokken van 2 dagen (5 dagdelen). Naast deze 5 blokken zijn er 3 verdiepingsmiddagen in kleinere groepen en voor ieder individueel 2 coachgesprekken. De vier seizoenen vormen de leidraad voor de thema s van de blokken: - Winter : waarnemen van de eigen realiteit en eigen overlevingsmechanismen (inkeer) - Lente : in contact komen met de eigen essentie, als mens en als leider (ontkiemen) - Zomer : kwaliteiten tot bloei laten komen en grenzen verleggen (ontwikkelen) - Herfst : opruimen van mentale en emotionele belemmeringen (loslaten) In elk blok schuift een gast(trainer) aan om vanuit haar/zijn passie een bijdrage te leveren. De 5 blokken vinden plaats in conferentiecentrum Samaya in Werkhoven. De verdiepingsbijeenkomsten zijn in de VUmc Academie (in het OZW-gebouw, naast VUmc). 3
Voor wie? Deze leergang wordt georganiseerd voor het midden- en hoger management van VUmc. Met potentiële deelnemers vindt een intakegesprek plaats om na te gaan of de leergang aansluit bij wat voor henzelf op dit moment belangrijk is. In ieder geval zoeken we mensen: - die ergens weten dat het anders kan, die op zoek zijn naar inspiratie en een persoonlijke doorbraak willen maken; - mensen dus met nieuwsgierigheid en lef, die meer kanten van zichzelf willen ontdekken en ontwikkelen, die anderen willen inspireren en die een voorbeeldfunctie binnen de organisatie willen vervullen. Ervaringen van deelnemers De leergang is voor mij niet in de laatste plaats een reeks bijzondere ontmoetingen met collega s. In een sfeer van vertrouwen en openheid heb ik hen beter leren kennen en hebben hun verhalen me geïnspireerd en aangemoedigd in mijn eigen ontwikkeling. Om écht het verschil te kunnen maken, moet je soms over drempels heen, het onbekende instappen, kwetsbaar zijn. Dat vraagt moed en daadkracht. Tijdens de leergang is de betekenis hiervan me nog duidelijker geworden. De werkelijkheid is weerbarstig, maar vraagt om mensen die zichzelf durven te geven en niet vooraf alle zekerheden willen regelen. Ik heb geleerd om opnieuw naar mijzelf te kijken in plaats van naar de omstandigheden en heb het vermogen hervonden vanuit mijn eigen kracht te staan voor wat en wie ik ben. De leergang heeft me verankerd in de organisatie. Ik begon met het gevoel een vreemde eend in de bijt te zijn en nu voel ik me thuis. De Innerlijke Krijger is een reis zonder eindbestemming. Kosten Op korte termijn zal duidelijk worden of een eigen bijdrage vanuit de afdeling nodig is, naast de financiering door P&O. De leergang wordt verzorgd door de VUmc Academie en uitgevoerd door Angelique Schueler en Inez Dirkzwager. 4
Programmaoverzicht 2016 Thema gast data 2016 Winter: inkeer, reflectie 1. Het fundament 18/19 februari 1a. Verdiepingsbijeenkomst (middag) 10 maart Lente: ontkiemen 2. Waarnemen en vrijmaken Helga Kos 13/14 april Waarnemen en creëren 2a. Verdiepingsbijeenkomst (middag) 24 mei Zomer: tot bloei komen, ontwikkelen 3. Authentieke kracht: Jac Rongen 27/28 juni Wat is er zichtbaar? De pijl van de krijger 4. Authentieke kracht: Kerrie van Aarssen 29/30 september Wie wil je zijn? De dynamiek van stilstaan 4a. Verdiepingsbijeenkomst (middag) 27 oktober Herfst: loslaten en oogsten 5. Opruimen en afscheid nemen Rien Possemis 24/25 november Paarden als spiegel (voor wat mogelijk is) 5