INHOUDSOPGAVE NAJAARSNOTA 2014

Najaarsnota 2014

INHOUDSOPGAVE NAJAARSNOTA 2014 Hoofdstuk 1 3 Aanbiedingsbrief 3 Hoofdstuk 2 5 Leeswijzer 5 Hoofdstuk 3 7 Bezuinigingen 7 Hoofdstuk 4 Tussentijdse verantwoording per programma 9 Inleiding 9 Programma 1.1 Inwoner en bestuur 10 Programma 1.2 Dienstverlening 11 Programma 2.0 Brandweer en veiligheid 13 Programma 3.1 Verkeer en vervoer 16 Programma 3.2 Openbaar groen 18 Programma 3.3 Duurzame bescherming openbare ruimte 19 Programma 4.0 Onderwijs 23 Programma 5.1 Sport 25 Programma 5.2 Welzijn 26 Programma 6.1 Inkomen 28 Programma 6.2 Zorg 32 Programma 7.1 Ruimte en Wonen 36 Programma 7.2 Economie 38 Overzicht algemene dekkingsmiddelen, resultaten en onvoorzien 39 Stand van zaken met betrekking tot investeringskredieten 44 Bedrijfsvoering 49 Hoofdstuk 5 Stand van zaken bouwgrondexploitatie 51 Hoofdstuk 6 Financiële overzichten 57 Bijlagen: overzicht algemene bestemmingsreserve 62 overzicht mutaties in reserves 2014 bevoegdheid van de raad 63 overzicht beschikbaar stellen krediet bevoegdheid van de raad 63 overzicht onvoorzien structureel en eenmalig 64 overzicht stelpost bezuinigingen 65 1

Hoofdstuk 1: Aanbiedingsbrief Raalte, 30 september 2014. Onderwerp: vaststelling Najaarsnota 2014. Geachte leden van de raad, Hierbij bieden wij u de najaarsnota 2014 aan. Monitoring voortgang gedurende het jaar In de nu voorliggende rapportage geven we middels het u welbekende verkeerslichtenmodel aan: De stand van de nog resterende oude bezuinigingen 2010-2014. Tussentijdse verantwoording per programma (peildatum van de stand van de budgetten is 1 september 2014). Stand van zaken bouwgrondexploitatie. Voortgang bezuinigingstaakstelling 2010-2014 Van de nog resterende oude bezuinigingen kan de bezuiniging op bermen en sloten tot een bedrag van 18.980 niet meer in 2014 worden gerealiseerd. Daarom moeten we bij deze najaarsnota een afboeking doen tot dit bedrag. Tussentijdse verantwoording per programma De uitvoering van de programma s loopt voor het merendeel op schema. Het budgetverloop laat zowel eenmalige mee- als tegenvallers zien, per saldo voor 2014 tot een bedrag van 438.480 positief (exclusief doorschuiven kredieten van 2014 naar 2015 tot een totaalbedrag van 533.000, hetgeen per saldo een neutraal resultaat geeft). Belangrijkste meevallers zijn: Voordeel op rentelasten. Hogere algemene uitkering / vervallen enkele restant stelposten. Onderbesteding exploitatielasten riolering (ten gunste van reserve riolering). Voordeel WMO uitgaven en inkomsten (ten gunste van de reserve WMO). Vrijval stelpost drie decentralisaties (toevoegen aan krediet invoeringskosten sociaal domein). Belangrijkste tegenvallers zijn: Tekorten sociale werkvoorziening (ten laste van de participatiereserve). Minder toerekening van uren aan investeringen en bouwgrondexploitatie. Aframen van de stelpost onderuitputting Met deze stelpost werd op begrotingsbasis een voorschot genomen op het te verwachten positieve rekening saldo. De budgetten worden echter steeds scherper geraamd. Tevens zijn bij de voor- en najaarsnota alle plussen en minnen op de begroting in beeld gebracht. Daarom is deze stelpost nu bij de najaarsnota afgeraamd. 3

Voor het financieel overzicht van alle plussen en minnen verwijzen wij u naar hoofdstuk 6 van deze najaarsnota. Stand van zaken bouwgrondexploitatie Met de projectenrapportage hebben wij u bij de voorjaarnota 2014 uitgebreid geïnformeerd over de stand van zaken bouwgrondexploitatie. In deze najaarsnota treft u een update aan van enkele complexen. Verder zijn er op dit moment geen nieuwe ontwikkelingen te melden ten opzichte van de projectenrapportage. Tot slot Wij hopen dat deze najaarsnota voldoet aan uw informatiebehoefte en zien uit naar de behandeling in uw raad. Burgemeester en wethouders van Raalte, de secretaris, de burgemeester, 4

Hoofdstuk 2: Leeswijzer Als onderdeel van de budgetcyclus wordt u met de in hoofdstuk 1 opgenomen aanbiedingsbrief de najaarsnota 2014 aangeboden. In hoofdstuk 3 wordt de stand van zaken weergegeven van de oude bezuinigingen voor de jaren 2010-2014. In hoofdstuk 4 wordt informatie verstrekt over de ontwikkelingen binnen de diverse programma s. In vervolg op de voorjaarsnota 2014 is door middel van een verkeerslichtenmodel gerapporteerd over de vorderingen in het realiseren van de doelstellingen van de in het betreffende programma opgenomen beleidsvelden. Ook is in dit hoofdstuk de stand van zaken met betrekking tot de kredieten en relevante bedrijfsvoeringsinformatie opgenomen. In hoofdstuk 5 is informatie over de bouwgrondexploitatie opgenomen. In hoofdstuk 6 treft u een totaaloverzicht aan van de financiële gevolgen van deze najaarsnota, terwijl in de bijlagen enkele overzichten zijn opgenomen betreffende mutaties in de reserves, beschikbaar te stellen kredieten en de stand van de post onvoorzien. 5

Hoofdstuk 3: Bezuinigingen De voor- en najaarsnota zijn de momenten om tussentijds te rapporteren over de voortgang van de vastgestelde bezuinigingen bij de perspectiefnota 2011 aangevuld met de taakstelling uit de PPN 2012. De bezuinigingstaakstellingen voor 2011 tot en met 2014 zijn begrotingtechnisch ingeboekt. Gezien het beperkt aantal nog te realiseren bezuinigingen 2010-2014 treft u bij deze najaarsnota alleen de voortgang aan van die bezuinigingen die nog niet (geheel) zijn afgedaan. Zoals uit de toelichting blijkt wordt de bezuiniging op het leerlingenvervoer in 2014 alsnog geëffectueerd. Voor de bezuiniging op bermen en sloten is dat niet het geval en zal 18.980 eenmalig moeten worden gedekt in de najaarsnota 2014. In de bijlage Stelpost bezuiniging treft u nog het verloop aan van de stelpost bezuinigingen over de gehele periode 2010-2014. Op die stelpost zijn de ontstane voor- en nadelen steeds per saldo opgenomen om de mee- en tegenvallers zo mogelijk met elkaar te compenseren. Over de voortgang van het totaalpakket aan nieuwe bezuinigingsmaatregelen 2015-2018 (rapportage Berenschot) welke uw raad op 3 juli 2014 heeft vastgesteld rapporteren wij bij de tussentijdse rapportage 2015. Deze nieuwe bezuinigingsmaatregelen zijn verwerkt in de programmabegroting 2015 en meerjarenraming 2016-2018. Resume nog te realiseren bezuinigingen 2010-2014 na de najaarsnota 2014 S/E 2014 2015 2016 2017 45 bibliotheek S - 25.000 25.000 25.000 36 leerlingenvervoer S 7.500 7.500 7.500 7.500 82 arbeidsvoorwaarden S - 200.000 200.000 200.000 23 bermen sloten S 18.980 53.800 53.800 53.800 DOWR S 50.000 100.000 100.000 100.000 76.480 386.300 386.300 386.300 7

Nr. 45 Bibliotheek Voor 2014 niet van toepassing. Nr. 36 Leerlingenvervoer Het schooljaar 2014-2015 laat een sterke daling zien van het aantal vergoedingen (ca 22%) ten opzichte van het vorige schooljaar. Daarom denken we de geraamde bezuiniging te halen. Nr. 82 Arbeidsvoorwaarden De gesprekken met de vakbonden zijn hervat. Het principeakkoord over de nieuwe CAO heeft hier positieve invloed op gehad. Tegelijkertijd zitten in de nieuwe cao elementen die de lokale autonomie beperken. We hopen nog dit jaar een akkoord te bereiken binnen het BGO over de nieuwe arbeidsvoorwaarden. Dan zal ook duidelijk zijn tot welke besparing dit heeft geleid. Nr.23 Bermen en sloten De bezuiniging wordt ingevuld door twee tractoren te vervangen door één en door een deel van het werk uit te besteden. De nieuwe tractor wordt echter pa s dit najaar geleverd. Hierdoor geen substantiële besparing in 2014. Genoemde taakstelling (van 18.980) wordt vanaf 2015 gehaald. DOWR Bij de voorjaarsnota 2013 is besloten om vanaf 2014 een besparing van structureel 50.000 oplopend tot 100.000 m.i.v. 2014 op te nemen in de begroting voor besparing op de DOWR percelen. Voorgesteld wordt om m.i.v. 2014 50.000 structureel in te boeken op perceel ICT DOWR. 8

Hoofdstuk 4: Tussentijdse verantwoording per programma Inleiding In dit hoofdstuk wordt informatie verstrekt over de ontwikkelingen binnen de diverse programma s. In het vervolg op voorgaande tussentijdse rapportages is door middel van een verkeerslichtenmodel gerapporteerd over de vorderingen in het realiseren van de doelstellingen van de in het betreffende programma opgenomen beleidsvelden. Bij de programma s is de betekenis van de kleur van het verkeerslicht toegelicht. Wij merken hierbij nog op dat bij diverse indicatoren voor het meten van het succes van de doelstellingen wordt verwezen naar de score binnen het tweejaarlijkse onderzoek waar staat je gemeente. Dit onderzoek is in 2013 weer gehouden en dus zijn de resultaten hiervan nu betrokken bij de voor en najaarsnota 2014. In deze najaarsnota is bij die betreffende doelstellingen de kleur groen toegekend als er overigens geen bijzonderheden zijn te melden ten aanzien van die doelstellingen. Ook is in dit hoofdstuk nog de volgende informatie opgenomen: Overzicht van algemene dekkingsmiddelen, resultaten en onvoorzien; Stand van zaken met betrekking tot investeringskredieten; Relevante bedrijfsvoeringsinformatie. 9

Algemene dekkingsmiddelen Portefeuillehouder Wethouder Niens 913.1 Overige financiële middelen Renteresultaat In de nota reserves en voorzieningen is bij het onderdeel rentebeleid aangegeven dat jaarlijks bij de voor- en najaarsnota de financieringsbehoefte opnieuw wordt berekend en de mogelijke gevolgen voor de totale rentelasten in de begroting in beeld worden g ebracht. In de begroting 2014 is voor de renteberekening het rente-omslagpercentage van 3.8% gehanteerd. De marktrente is momenteel echter lager dan dit omslagpercentage. Om die reden kon in de begroting 2014 binnen de renteomslag een stelpost voor renteschommelingen worden opgenomen van 700.000. Daarnaast werd in de begroting 2014 een bedrag van 210.000 als onderuitputting op de rente als dekkingsmiddel opgenomen. In de eerste acht maanden van 2014 hebben we zo optimaal mogelijk gebruik gemaakt van de extreem lage marktrente door een aanzienlijk deel van onze financieringsbehoefte met kortlopende leningen in te vullen tegen een zeer lage rentevergoeding. De betaalde rente over de kortlopende leningen bedroeg gemiddeld 0,2% over de eerste negen maanden van 2014. Financiering met kort geld is echter, om renterisico s zoveel mogelijk te beperken, op grond van de wet FIDO slechts tot een beperkt bedrag (kasgeldlimiet) toegestaan. Om het voordeel van de lage marktrente zoveel mogelijk te benutten, hebben we in de afgelopen jaren onze financieringsbehoefte voor de lange termijn dan ook zoveel mogelijk met langlopende leningen (looptijd tussen de 15 en 25 jaar) afgedekt. Ook in de eerste helft van 2014 hebben we daarom weer een tweetal leningen van elk 5 m iljoen met een looptijd van respectievelijk 14 jaar (rente 3,07%) en 15 jaar (rente 3,14%) aan kunnen trekken. Bij de voorjaarsnota 2014 hebben we reeds een bedrag van 250.000 aan lagere rentelasten als eenmalig dekkingsmiddel ingezet. Nu bij de najaar snota schatten we in dat we de rentelasten nogmaals met 610.000 lager kunnen bijstellen. Hiermee wordt invulling gegeven aan de reeds bij de primitieve begroting opgenomen stelpost van 210.000, zodat nog een bedrag van 400.000 aan de algemene midde len kan worden toegevoegd. Voorgesteld wordt van het eenmalig voordeel rentelasten van 610.000 voor het jaar 2014 400.000 in te zetten als eenmalig algemeen dekkingsmiddel. 39

921.1 Algemene uitkeringen De algemene uitkering uit het gemeentefonds voor het begrotingsjaar 2014 werd nog gebaseerd op de junicirculaire 2013. In de voorjaarsnota 2014 zijn de resultaten uit de september- en de decembercirculaire 2013 verwerkt in de begroting 2014. De structurele gevolgen uit die circulaires zijn te samen met de resultaten uit de meicirculaire 2014 in de meerjarenbegroting 2015-2018 opgenomen. De financiële consequenties vanuit de meicirculaire 2014 voor het begrotingsjaar 2014 worden in deze najaarsnota vertaald. Meicirculaire 2014 De meicirculaire 2014 is van een bijzondere importantie omdat hierin voor het eerst de budgetten uit het deelfonds sociaal domein worden aangekondigd. Middelen uit dit deelfonds worden vanaf 1-1-2015 beschikbaar gesteld aan gemeenten voor de uitvoering van de nieuwe Wmo, de Jeugdzorg en de Participatiewet. 40

Gevolgen begroting 2014: De op te nemen gevolgen van de mutaties in de algemene uitkering over de uitkeringsjaren 2013 en 2014 ten opzichte van de voorjaarsnota 2014 zijn als volgt: Algemene uitkering t.b.v. najaarsnota 2014 resultaat uitkeringjaar 2014 2014 raming voorjaarsnota 2014 31.227.754 raming najaarsnota 2014 (meicirculaire 2014) 31.432.508 204.754 geraamde bijstelling a.g.v. bijstandsaantallen 100.000- verschil (voordelig) 1) E 104.754 op te nemen (te reserveren) stelposten n.a.v. taakmutaties 2014 invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg 2) E 88.419 88.419 per saldo voordelig resultaat 2014 E 16.335 restant stelpost rijksbezuinigingen (600.000-398636) 3) E 201.364 totaal ten gunste van exploitatie 2014 217.699 resultaat uitkeringsjaar 2013 2014 bijstelling uitkeringsjaar 2013 (voordelig) 4) E 81.521 ten gunste van exploitatie 2014 E 81.521 1) De hogere uitkering over het uitkeringsjaar 2014 wordt met name veroorzaakt door een incidenteel hoger Wmo uitkering (als compensatie voor de afschaffing van de Wet tegemoetkoming Chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatieregeling Eigen Risico (CER). Daarnaast is een bedrag van 100.000 in mindering gebracht op het resultaat omdat verwacht wordt dat de definitieve vaststelling van het aantal uitkeringsgerechtigden een negatief effect zal hebben op het uitkeringspercentage en daarmee op de uiteindelijke uitkering. 2) Ter compensatie van de invoeringskosten van de decentralisatie Jeugdzorg heeft het rijk extra middelen beschikbaar gesteld tot een bedrag van 88.419 voor de gemeente Raalte. 41

3) Het hier opgenomen bedrag van 201.364 is het resterende bedrag van de stelpost van 600.000 welke in de meerjarenbegroting 2014-2017 werd opgenomen om de rijksbezuinigingen op te vangen. Nu de rijksbezuinigingen zijn doorvertaald in de algemene uitkering 2014 kan de restant stelpost voor het jaar 2014 als algemeen dekkingsmiddel worden ingezet. 4) De bijstelling van 81.521 over het uitkeringsjaar 2013 is een gevolg van de verhoging van het accres over 2013. Deze verhoging houdt verband met hogere rijksuitgaven over 2013. Opmerking: De structurele doortrekking van de gevolgen voor de jaren 2015 en volgende zijn vertaald in de begroting 2015 en meerjarenraming 2016-2018. Stelposten taakmutaties algemene uitkering. Hierboven is reeds aangegeven dat een bedrag van totaal 88.419 (zijnde de taakmutatie m.b.t. de invoeringskosten decentralisatie Jeugdzorg) wordt opgenomen als stelpost. In de primitieve begroting 2014 zijn eveneens een aantal stelposten m.b.t. de alge mene uitkering opgenomen. De volgende stelposten worden thans functioneel geraamd: Eenmalige middelen t.b.v. invoeringskosten van de Jeugdwet te ramen op het krediet 8.607.03.00 Invoeringsmiddelen Jeugdzorg 88.419 De stelpost brede impuls combinatiefunctionarissen 2014 toe te voegen aan het budget combinatiefuncties ( fcl 6530.421) 55.400 De middelen intensivering armoedebestrijding en schuldbeleid toe te voegen aan de middelen bijzondere bijstand fcl 6.614301) 65.086 De negatieve stelpost bijstellen budget CJG in mindering te brengen op de functie Centrum Jeugd en Gezin (budget 6.715.101) -/- 12.310 196.595 Daarnaast zijn er nog enkele restanten van stelposten die in 2014 niet meer functioneel worden ingezet en daarom kunnen worden ingezet als algemeen dekkingsmiddel. Het gaat hierbij om de volgende posten: Restant stelpost versterking handhaving kinderopvang 11.462 Restant stelpost versterking handhaving peuterspeelzaalwerk 6.407 Restant budget maatschappelijke participatie 40.000 Totaal ten laste van de gereserveerde stelposten in 2014 57.869 42

922.1 Algemene baten en lasten onvoorzien Onderuitputting Jaarlijks wordt op begrotingsbasis een stelpost 1/20 deel saldireserve, een negatieve uitgaaf van 250.000 geraamd. Hierbij wordt een voorschot genomen (onderuitputting) op het te verwachten positieve rekeningsaldo. De budgetten worden echter steeds scherper geraamd. Tevens zijn bij de voor- en najaarsnota alle plussen en minnen op de begroting in beeld gebracht. Hierdoor verwachten wij, dat deze onderuitputting bij de jaarrekening niet meer kan worden gerealiseerd.. Daarom wordt voorgesteld deze stelpost bij de najaarsnota 2014 af te ramen. Het in de begroting geraamde bedrag onderuitputting, van 250.000 aframen. Kleine en administratieve wijzigingen in budgetten Bij deze najaarsnota zijn nog enkele budgetten met een gering bedrag aangepast aan de werkelijk te verwachten baten en/of lasten. Daarnaast zijn administratieve wijzigingen verwerkt. Voorgesteld wordt deze wijzigingen, per saldo 1.770 voordelig voor 2014 te ramen. 960.1 Resultaat kostenplaatsen Uren buiten exploitatie Bij de voorjaarsnota 2014 is gerapporteerd over de uren buiten de exploitatie. Op dat moment werd verwacht dat voor heel 2014 een bedrag van 350.000 aan uren extra ten laste van de exploitatie zou komen. Hiervan is 200.000 als nadeel opgenomen in de voorjaarsnota. Door bijsturing en inzet op het optimaliseren van kostenverhaal bij de particuliere grondexploitatie is in de afgelopen periode getracht om het nadelig saldo op de exploitatie te verminderen. Bij de najaarsnota moet worden geconstateerd dat bijsturing z n effect heeft gehad maar dat de problematiek ook voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt door niet voorzien langdurig ziekteverzuim van een aantal medewerkers. Als gevolg daarvan komt een groter aantal uren dan geraamd ten laste van de exploitatie. Per saldo wordt verwacht dat voor heel 2014 325.000 extra ten laste van de exploitatie komt. Omdat bij de voorjaarsnota al 200.000 als nadeel is opgenomen, wordt voorgesteld bij de najaarsnota (afgerond) 100.000 als nadeel op te nemen. Voorgesteld wordt een eenmalig nadeel te ramen voor uren buiten de exploitatie van 100.000. 43

Stand van zaken met betrekking tot de investeringskredieten In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de bijgestelde planning van het totaal van de investeringskredieten bij deze najaarsnota 2014. Planning van investeringskredieten 2014 2015 2016 2017 totaal planning uitvoering kredieten volgens de voorjaarsnota 2014 19.436.042 6.441.233 1.180.941-27.058.216 kredieten beschikbaar gesteld bij / na voorjaarsnota 2014 1.539.387 - - - 1.539.387 werkelijke uitgaven na de voorjaarsnota 2014-7.703.690 - - - -7.703.690 doorschuiven naar volgende jaren -2.922.575 3.015.719 5.000-98.144 nog uit te voeren na de najaarsnota 2014 in de betreffende jaren 10.349.164 9.456.952 1.185.941-20.992.057 De bijgestelde planning van de investeringskredieten is een gevolg van de actuele stand van zaken met betrekking tot de start en de (vervolg) uitvoering van de geplande investeringen. De actuele fasering betreft met name de investeringen in infrastructurele voorzieningen (riolering en wegen), onderwijsvoorzieningen, woonservicegebied en een multifunctionele accommodatie (Heeten). Deze verschuivingen hebben voornamelijk een budgettair neutraal effect voor de exploitatie, omdat die kredieten c.q. de lasten daarvan worden gedekt uit de bestemmingsreserves en/of bijdragen van derden. Voor het begrotingsjaar 2014 is er 2,4 mln. aan rioleringskredieten geraamd, bestaand uit restantkredieten uit 2013 en de jaarschijf 2014 vanuit het GRP. Hiervan wordt voorgesteld ca. 1 mln. naar 2015 door te schuiven. Dat heeft onder andere te maken met vertragingen bij projecten waar we afhankelijk zijn van andere partijen, zoals het waterschap/ Rivuspartners en de woningbouwcorporatie (bij het project Wieken/De Vang). Ook heroverweging van de scope van één van de opdrachten en vertraging in de uitvoering spelen een rol. 44

De bijstelling van de planning heeft betrekking op de volgende kredieten: Omschrijving 2014 2015 2016 2017 Onderwijs -205.403 205.403 - - Riolering -981.280 981.280 - - Infrastructurele aanpassingen / -1.029.444 1.024.444 5.000 - verkeerszaken MFA -400.000 400.000 - - Diverse posten -306.448 404.592 - -2.922.575 3.015.719 5.000 - De financiële gevolgen voor de exploitatie in 2014 beperken zich tot nieuwe kredieten die in 2014 eenmalig ten laste van de exploitatie zijn gebracht en in 2014 niet of niet geheel worden uitgevoerd en worden doorgeschoven naar 2015. Deze hebben een eenmalig voordeel in 2014 en een eenmalig nadeel in 2015. Nu bij de stand van de najaarsnota gaat het om de volgende kredieten: Onderzoek kostenverhaal derden 3.000 Raalte duurzaam 2050; uitvoering 2014 30.000 Gemeentelijke bijdrage N 348 500.000 Totaal 533.000 Voorgesteld wordt dit eenmalige voordeel in 2014 en het nadeel in 2015 te ramen. 45

Hiernavolgend zijn enkele voorstellen opgenomen met betrekking tot het wijzigen van lopende kredieten dan wel het beschikbaar stellen van nieuwe kredieten. Plan-/realisatiefase gebiedsproces Boetelerveld Het Boetelerveld is aangewezen als Natura-2000-gebied. Dit heeft tot gevolg dat maatregelen in en om het gebied moeten worden getroffen om de ontwikkeling van natuur te bevorderen. De afgelopen periode is een verkenning uitgevoerd rond het Boetelerveld en is onderzocht of noodzakelijke maatregelen zoals het dempen van sloten op vrijwillige basis te realiseren zijn. De projectgroep, getrokken door de gemeente Raalte, concludeert uit het onderzoek dat het haalbaar is via een vrijwillig integraal proces. Wij hebben desgevraagd ingestemd met het advies van de projectgroep om ook in een volgende fase van de gebiedsontwikkeling de formele trekkersrol door Raalte te laten vervullen. Die fase is een mix van planvorming en realisatie; in een programma van eisen is beschreven welke werkzaamheden worden uitgevoerd. Het geraamde, benodigde budget van ruim 900.000 bevat onder andere een post voor grondverwerving en kavelruil in een zeer groot gebied. De provincie, die formeel verantwoordelijk is voor het realiseren van de Natura-2000-maatregelen, heeft voor de uitvoering van deze fase een subsidie beschikbaar. Wij hebben die subsidie aangevraagd. Om te voorkomen dat wij financiële risico s lopen, hebben wij een aantal voorwaarden gesteld aan het ontvangen van deze subsidie. De belangrijkste voorwaarde is dat de verplichting die wij op ons nemen een inspanningsverplichting en geen resultaatverplichting is. Op dit moment zijn wij hierover nog met de provincie in gesprek. Dit is voor ons echter een hard uitgangspunt. De subsidie van 906.865 is aangevraagd voor de periode tot 1 juli 2015. De overgang naar de volgende fase is een nieuw moment van besluitvorming. Er is geen bijdrage van de gemeente Raalte nodig voor het project; de kosten van extra ambtelijke inzet worden vergoed. De subsidiebeschikking is nog niet ontvangen, reden waarom het beschikbaar stellen van een krediet onder dat voorbehoud wordt gevraagd. Voorgesteld wordt een krediet te ramen van 906.865 en die kosten eenmalig te dekken door een gelijk bedrag als provinciale subsidie. Kracht van Salland-Leader 2015-2022 Voor de genoemde periode wordt vanuit het ontstane netwerk met de samenleving, in DOWR-verband, waterschappen en organisaties samengewerkt aan de opzet en uitvoer van een nieuw gebiedsprogramma onder de noemer van de Kracht van Salland. Voor de uitvoering van dit programma zijn middelen nodig waaronder een nieuw Leaderprogramma Salland 2015-2022. Het is hierbij een vereiste dat de lokale overheden minimaal 25% van de financiering bijdragen als co-financiering. Dit betekent dat de gemeente minimaal 300.000 moet bijdragen aan dit programma. Daarnaast zullen er nog kosten worden gemaakt voor het overkoepelende programma De Kracht van Salland. Voor dit gehele programma en het deelprogramma Leader worden bestaande, beschikbare middelen gebundeld voor de periode 2015-2022. Er zijn momenteel vier reserves c.q. kredieten waaruit projecten en/of co-financiering van projecten worden gerealiseerd. 46

De stand van zaken van die middelen per 1 januari 2014 waren: De reserve Kracht van Salland ( 47.500) De reserve Cofinanciering ( 144.742) Het Leader krediet waar nog een verwacht restbudget beschikbaar zal zijn na afsluiting van de Leaderprojecten medio 2015 van ongeveer ( 70.000) De reserve Plattelandsontwikkeling waar, afhankelijk van de eindbeschikking van de provincie van het pmjp, een klein positief saldo wordt verwacht. Het voorstel is bestaande eenmalige middelen te bundelen in de reserve Kracht van Salland waarin kredieten worden vastgelegd voor de uitvoer van het programma Kracht van Salland en cofinanciering van projecten. (Een aantal Leaderprojecten loopt nog door tot medio 2015; dit krediet zal blijven bestaan tot die projecten volledig zijn afgerekend waarna de resterende middelen toegevoegd zullen worden aan de reserve Kracht van Salland). Vanuit deze middelen zullen projecten vanuit de samenleving met een maximum bedrag van 25.000 als cofinanciering worden ingezet vanuit de gemeente. We volgen hierbij de huidige Leaderstrategie waarbij een interne programmaleider de projecten ter goedkeuring voordraagt aan B&W. Voorgesteld wordt om de genoemde middelen te bundelen en te be stemmen voor de uitvoering van programma De Kracht van Salland-Leader 2015-2022 en bij de rekening 2014 de samenvoeging van die middelen zo mogelijk te effectueren zoals is vermeld. Gebouwenbeheer Krediet Groot onderhoud gemeentelijke gebouwen ophogen met 15.000 in verband met nog uit te voeren schilderwerk. Krediet Groot onderhoud welzijnsgebouwen: voor de Joetse is voor 2014 een bedrag van 25.000 niet in planmatig onderhoud opgenomen, maar wel nodig dit jaar. Het krediet moet hiermee opgehoogd worden. Voorgesteld wordt de kredieten Groot onderhoud gemeentelijke gebouwen en Groot onderhoud Welzijnsgebouwen te verhogen met respectievelijk 15.000 en 25.000 ten laste van de reserve. Onderzoek Grote Markt Er wordt een onderzoek uitgevoerd naar de verharding op de Grote Markt. Dit doen we omdat we zien dat er in de verharding op de Grote Markt regelmatig oneffenheden ontstaan. Dit komt de kwaliteit van het plein niet ten goede en leidt tot regelmatig terugkerend herstelwerk. Vermoed wordt dat de oneffenheden veroorzaakt worden door bevoorradend vrachtverkeer in combinatie met een (te) lichte verhardingsconstructie op het dek van de parkeerkelder (destijds bij de bouw aangebracht). Het onderzoek bestaat uit een quick scan van verschillende oplossingri chtingen voor de verharding en inrichting van de Grote Markt. Daarbij wordt ook zijdelings gekeken naar andere problemen / wensen die er zijn ten aanzien van het plein (comfort verharding markt - en terrasdeel, bomen op terrasdeel). 47

Het onderzoek bestaat voor een deel uit een constructief onderzoek naar de parkeerkelder. Hierbij wordt bekeken welke (constructieve) mogelijkheden en beperkingen er zijn voor een structurele oplossing voor de Grote Markt. De parkeerkelder zal hierin voor een groot deel bepalend zijn. Voorstel is het benodigde bedrag (vooralsnog 25.000) te dekken uit de Reserve Parkeren. Voorgesteld een krediet van 25.000 beschikbaar te stellen voor onderzoek Grote Markt en dit te dekken uit de reserve betaald parkeren. Stelpost NUP(Nationaal Uitvoerings Programma) Vanuit de algemene uitkering staat in de begroting 2014 nog een stelpost NUP (Nationaal Uitvoeringsprogramma) van 87.551. Deze gelden zijn beschikbaar gesteld om de kwaliteit van de dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen te verbeteren. Gebruik van de e-overheid is hiervoor randvoorwaardelijk. Voorgesteld wordt het bedrag van 87.551 te storten in de reserve ict in afwachting van nadere investeringsvoorstellen op dit gebied. Voorgesteld wordt de NUP gelden van 87.551 te storten in de reserve ict. Stelpost decentralisaties In de begroting 2014 is een stelpost decentralisaties opgenomen van structureel 200.000. Voor dit jaar worden hier geen uitgaven voor verwacht. De extra taken op het gebied van jeugdzorg, extramurale begeleiding en participatie worden met ingang van 2015 voor het eerst daadwerkelijk onder de verantwoordelijkheid van de gemeente uitgevoerd. Wij gaan er van uit dat we de taken budgettair neutraal en met bestaande formatie kunnen uitvoeren. Echter, in 2015 zal blijken in hoeverre de processen conform verwachting gaan verlopen of dat er tijdelijk extra inzet nodig is om eventuele onverwachte en onvoorziene gebeurtenissen uit het eerste jaar op te kunnen vangen. Bovenstaande kan betekenen dat er op tijdelijke basis extra personele inzet nodig is. Voorgesteld wordt het bedrag van 200.000 toe te voegen aan het krediet Invoeringskosten AWBZ Sociaal Domein. Voorgesteld wordt het krediet Invoeringskosten AWBZ met 200.000 te verhogen ten laste van de stelpost decentralisaties. 48

Bedrijfsvoering SiSa De subsidies die de gemeente Raalte ontvangt van met name allerlei overheidsinstanties zijn versnipperd over de organisatie. In het kader van de beheersbaarheid is het nodig dat alle informatiestromen geconcentreerd worden. Daartoe zijn we bezig een subsid iedatabase te implementeren. Softwarematig is dat nu gereed. Binnenkort wordt het verder binnen de organisatie geïmplementeerd, zodat enerzijds meer grip wordt verkregen op de verplichtingen richting subsidieverleners en anderzijds de SiSa -verantwoording bij de jaarrekening veel eenvoudiger wordt. PSA (personeelsadministratie) DOWR In de begroting 2014 is onder andere een eenmalig bedrag geraamd van 70.000 voor de gezamenlijke gemeenten voor de afkoop van software systemen. Hierbij werd ervan uitgegaan dat in 2015 over gegaan zou worden op één nieuw systeem. Inmiddels is besloten de tijdsperiode te verlengen. Dit betekent dat het bedrag van 70.000 in 2014 vrijvalt. Er is ook een nadeel ontstaan als gevolg van vertrek van een medewerker waarvoor een afkoopsom is betaald. Betreft een bedrag van 38.000. Voor ondersteuning van de bedrijfsvoeringsraad moet de PSA in 2 014 eenmalig 3.800 bijdragen en met ingang van 2015 structureel 1.900. Per saldo ontstaat in 2014 een eenmalig voordeel van 28.200. Voor de afzonderlijke gemeenten levert dit het volgende beeld op: 17,7% gemeente Olst-Wijhe is 4.992 31,6% gemeente Raalte is 8.911 50,7% gemeente Deventer is 14.297 Tegenover dit eenmalige voordeel is een structureel nadeel ontstaan in de begroting door het vervallen van de werkzaamheden voor de brandweer. Betreft een bedrag van totaal 46.170. Dit bedrag kan (structureel) binnen de begroting worden opgevangen door vermindering van de formatie van het team PSA. Zoals vermeld wordt voor kosten ondersteuning bedrijfsvoeringsraad met ingang van 2015 structureel 1.900 in rekening gebracht. Als tegenhanger hiervan wordt een stelpost (nog te realiseren) bezuiniging opgenomen. Voorgesteld wordt de eenmalige voordelen voor de 3 gemeenten te ramen voor per saldo 28.200 door verlaging van de afzonderlijke bijdragen. Voor de gemeente Raalte vloeit hier een eenmalig voordeel uit van 8.911. Ook de bijdrage van de brandweer laten vervallen en gelijktijdig de formatie verminderen voor eenzelfde bedrag van 46.170. (budgettair neutraal) Vanaf 2015 structurele kosten ondersteuning bedrijfsvoeringsraad van 1.900 ra men en een stelpost nog te realiseren bezuiniging van 1.900. (budgettair neutraal). 49

Wet VTH In de wet VTH (Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) worden ook de landelijke kwaliteitseisen voor de uitvoering van de WABO-taken van toepassing verklaard. Het verbeterplan om hieraan invulling te geven (vastgesteld in oktober 2013), is zoveel als mogelijk samen met de partners in de RUD uitgevoerd. In Raalte hebben 21 W ABO - medewerkers middels een ErVaringsProfiel (EVP) aangetoond d at zij voldoen aan de kwaliteitscriteria op hun taakveld en in verband met die landelijke eisen zijn ook taken heringericht. Specialistische milieutaken hebben we in de RUD belegd om aan de (specialistische) kwaliteitseisen te kunnen voldoen. Gemeente Raal te is gastheer voor de regionale specialistische agrarische taken (kennispunt agrarisch). DOWR De voorbereidingen voor de realisatie van het laatste perceel waarin we in DOWR-verband willen samenwerken een Financiële Administratie zijn in volle gang en verlopen naar tevredenheid. Vermoedelijk zal de start van dit perceel rond 1 januari 2015 plaatsvinden. De gezamenlijke Financiële Administratie zal gehuisvest worden in Deventer. ICT In de jaren 2011 en 2012 is een ICT-reserve opgebouwd van ongeveer 530.000. Dit was mogelijk, omdat in deze jaren weinig ICT-investeringen zijn gedaan, zodat de samenwerking DOWR-I zou kunnen starten met zo min mogelijk ballast van lopende contracte n. Per 1 oktober 2012 is gestart met de in DOWR-verband gezamenlijke I-werkorganisatie. Na de eerste aanloopperiode zien we nu dat forse investeringen moeten worden gedaan om de achterstand van de afgelopen jaren in te halen. Dit vindt plaats aan de hand van gezamenlijke programma's, vanuit een gezamenlijk vastgestelde I -visie en in nauwe samenwerking met de vereniging Dimpact. Bovenstaande zorgt ervoor dat in 2014 in ieder geval een uitname uit de ICT-reserve zal moeten worden gedaan voor: Invoering Sharepoint: 46.200 (Aanloop)kosten aansluiting Dimpact: 84.000 Realisatie nieuw datacentre: 55.000 Ook zal een bedrag van 140.000 uit de reserve ict worden besteed aan het (eigen) programma digitalisering Raalte 2014-2016 en daarom worden toegevoegd aan het krediet Dienstverlening ICT. Inzet van dat programma is enerzijds verbetering van de dienstverlening door realisatie e-dienstverlening en anderzijds kostenbesparing. Dit programma is daarnaast voorwaardenstellend voor een aantal ingeboekte bezuinigingsmaatregelen. Naar verwachting zal de ICT-reserve per 1-7-2016 zijn uitgeput. Het programma dient ertoe te leiden dat op die datum volledig d igitaal werken is gerealiseerd. Voorgesteld wordt om eenmalige kredieten, ten laste van de ICT reserve, beschik baar te stellen voor: Invoering Sharepoint 46.200, (Aanloop)kosten aansluiting Dimpact 84.000 en realisatie nieuw datacentre 55.000 en het krediet Dienstverlening te verhogen met 140.000 ten laste van de ICT reserve. 50

Hoofdstuk 5: Stand van zaken bouwgrondexploitatie Complexen onderhanden werk Het merendeel van het onderhanden werk (plannen in uitvoering) loopt in de pas. Enkele complexen vragen om een nadere toelichting. Franciscushof Op verzoek van AM grondbedrijf is de VOF Franciscushof medio september ontbonden. AM betaalt een uittreedvergoeding van in totaal 2,3 mln. Deze vergoeding wordt in zeven jaarlijkse termijnen betaald en is rentedragend (3,5%). Door de ontbinding van de VOF is er nu sprake van een gemeentelijke in plaats van een gezamenlijke grondexploitatie. Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuwe GREX. Deze zal uw raad dit jaar in een separaat voorstel ter vaststelling aangeboden worden. Sallandse poort Voor de ontsluiting van het plan Sallandse Poort is steeds gebruik g emaakt van een tijdelijke ontsluitingsweg. Deze is in de loop van dit jaar afgesloten met de intentie deze op te heffen. Dit alles heeft tot de nodige commotie in de wijk geleid. De discussies rondom het al dan niet opheffen van de tijdelijke ontsluiting e n het vervolgtraject daarop vragen extra ambtelijke en externe personele inzet (stand per 1 september: 27.000). In de GREX van de Sallandse poort is geen rekening gehouden met deze extra inzet. Dit betekent dat het negatief exploitatieresultaat verder za l oplopen en een extra voorziening getroffen moet worden. Deze extra voorziening komt ten laste van de algemene reserve grondexploitatie. De exacte storting in de voorziening te verwachten verliezen zal in de jaarrekening 2014 berekend en doorgevoerd worden. De Kleine Hagen Laag Zuthem Bij de voorbereiding van de uitbreiding van Laag Zuthem (plan De Kleine Hagen) is gekozen voor een werkwijze waarbij bewoners nauw worden betrokken bij de planvorming. Het stedenbouwkundig plan is bijvoorbeeld met een klank bordgroep tot stand gekomen waarin zowel omwonenden als potentieel toekomstige bewoners zitting hadden. In 2014 vertaalt de nauwe betrokkenheid zich in het realiseren van een flexibele verkaveling: de verkaveling wordt bepaald door de wensen van de toekomstige bewoners waardoor de uitgeefbaarheid van de kavels wordt vergroot. Dit heeft wel tot gevolg dat meer ambtelijke inzet noodzakelijk is. Deze extra ambtelijke inzet komt ten laste van het complex Uitbreiding Laag Zuthem fase 1. Positief effect van de flexibele verkaveling is de animo voor kavels. Deze lijkt op basis van de gevoerde gesprekken en getoonde belangstelling naar verwachting hoger uit te vallen dan waarmee in de exploitatie voor 2014 en 2015 rekening is gehouden. Bij de eerstvolgende actualisatie van de grondexploitatie worden de aanpassingen meegenomen Salland II Per 1 augustus 2014 is de bouwclaim op een 14-tal kavels komen te vervallen. Dit betekent dat deze kavels in vrije verkoop kunnen worden aangeboden. Het gaat hierbij om 12 kavels voor de bouw van een tweekapper en twee kavels voor een vrijstaande woning. De 51

voorbereidingen tot de verkoop van de kavels zijn inmiddels gestart. In september / oktober is een deel van het plangebied woonrijp gemaakt en de speelvoorziening gerealiseerd. De Veldegge Op 25 augustus jl. is gestart met de bouw van acht rijenwoningen. De woningen zijn in collectief particulier opdrachtgeverschap ontwikkeld, waarbij de vereniging van toekomstige eigenaren samen met een adviseur de opdracht heeft gegeven om de won ingen te ontwerpen en te bouwen. Binnen de gemeente Raalte is dit het eerste project in deze vorm. 52

Verkoop bouwkavels 2014 Het volgende overzicht geeft de verkoop van bouwkavels tot 1 september 2014 t.o.v. de raming weer. Naam complex Onderhanden werk woningbouw 2013 werkelijk 2014 raming 2014 verkocht 2014 optie 16- Franciscushof 1 15 3 2 47- Sallland II fase 1 8 4 1 1 63- Keizer Nw. Heeten 0 0 0 2 69- Oerland / Pereland Broekland 0 0 1 0 74- Borgwijk Luttenberg 2 1 0 1 76- Wörmink Mariënheem 4 0 4 1 78- de Veldegge Heeten 1 8 8 0 79- 't Broeck Broekland 0 0 0 0 84- de Kleine Hagen Laag Zuthem 0 1 0 6 88- Lierderholthuis 0 0 0 0 89- Kiezebos Heino / ontwikkeling derden 3 2 2 0 90- Meerleweg 0 1 1 0 totaal 19 32 20 13 Onderhanden werk kantoren 46- Sallandse Poort kantoren 0 0 0 0 totaal 0 0 0 0 Onderhanden werk bedrijventerrein 72- de Zegge VI / ontwikkeling derden 0 1 0 0 77- de Zegge VII 0 0 0 0 totaal 0 1 0 0 Totaal onderhanden werk 19 33 20 13 Toelichting: De raming van het aantal te verkopen kavels binnen het project Fran ciscushof is gebaseerd op de laatste grondexploitatie van de VOF Franciscushof. De nieuwe GREX zal uitgaan van een lager aantal te verkopen kavels. 53

NIEGG (nog niet in exploitatie genomen gronden) Voormalige Mariaschool Heino Naar aanleiding van de transformatiestudie van het Oversticht zijn de randvoorwaarden voor de ontwikkeling van de locatie inmiddels vastgesteld. Herbestemmen voor wonen past in het geldende ruimtelijk beleid. Ook andere functies zijn mogelijk. De gunstige ligging nabij centrum en buitengebied, in combinatie met het bijzondere pand en ontwikkelingsruimte aan de achterzijde, maken de locatie ook geschikt voor bv. (dag)recreatieve functies. De bestemmingen detailhandel, horeca en zelfstandige kantoren zijn uitgesloten. Gekozen is om de locatie niet zelf te ontwikkelen maar de ontwikkeling aan de markt over te laten. Inmiddels is gestart met de voorbereidingen van de verkoop van de locatie. Voormalige Hartkampschool Door het opgaan in de brede school Raalte is de onderwijsfunctie van de Hartkampschool komen te vervallen. De school is inmiddels gesloopt. De gymzaal daarentegen is nog tot 2016 in gebruik bij het Carmel college. De toekomstige b estemming van de locatie wordt naar verwachting wonen. De gedachten zijn om de ontwikkeling eveneens aan de markt over te laten. Doordat de gymzaal nog in gebruik is, kan het perceel pas in 2016 daadwerkelijk geleverd worden. De voorbereidingen zijn inmidd els al wel gestart (opstellen principebesluit, verkoopstrategie, randvoorwaarden e.d.). Timmermanshuis en gymzaal Nieuw Heeten Door de bouw van de MFA de Belte in Nieuw Heeten zijn de gymzaal en het Timmermanshuis vrijgekomen. Met de voorbereiding van de sloop van de gebouwen is gestart. Met de daadwerkelijke sloop wordt dit jaar nog begonnen. De toekomstige bestemming voor het perceel is nog onbekend. De aankoop van het Timmermanshuis en de boekwaarde van de gymzaal gaan over naar de grondexploitatie. Risico s grondexploitaties Kijkende naar de afzonderlijke grondexploitaties blijkt dat het risico, voor wat betreft het merendeel van de complexen, beheersbaar is. Complexen met een negatief exploitatieresultaat en/of een hoge boekwaarde vragen voortdurend aandacht. Hierbij moet gedacht worden aan de complexen Franciscushof, de Zegge VII, Sallandse Poort en de Kleine Hagen Laag Zuthem. Een vertraging in de afzet of meerkosten hebben direct grote gevolgen voor het exploitatieresultaat en daaraan gekoppeld de algemene reserve grondexploitaties. 54

Hieronder zijn de risico s aangegeven in de risicokaart. nr. omschrijving GREX risico Toelichting Woningbouw 16 Franciscushof hoge boekwaarde, GREX nog niet bekend 46 Sallandse Poort negatief exploitatieresultaat 47 Salland II 48 Het Raan II 63 Keizer Nw. Heeten 69 Oerland / Pereland 74 Borgwijk Luttenberg 76 de Wörmink Mariënheem 78 de Veldegge 1e fase 79 t Broeck Broekland 84 Kleine Hagen Laag Zuthem negatief exploitatieresultaat 88 Lierderlholthuis 89 Kiezebos III risico bij ontwikkelaar 91 Meerleweg bedrijven 72 de Zegge VI risico bij ontwikkelaar 77 de Zegge VII negatief expl.resultaat en hoge boekwaarde ** Kiezebos III wordt ontwikkeld door Salland Wonen ** de Zegge VI wordt ontwikkeld door een projectontwikkelaar 55

Reserves grondexploitaties Reserve archeologie De reserve archeologie is destijds ingesteld om extra kosten in verband met archeologisch onderzoek te kunnen dekken. Omdat de gemeente overgegaan is van actief grondbeleid naar faciliterend grondbeleid en hierdoor geen gronden meer (actief) aankoopt, is de noodzaak van de reserve archeologie komen te vervallen. Voorgesteld wordt derhalve de reserve archeologie op te heffen en het saldo ( 124.526) over te hevelen naar de algemene reserve grondexploitatie. De reserve archeologie is destijds gevoed door per verkochte m2 bouwgrond 2,50 te storten. Voorgesteld wordt om de reserve archeologie op te heffen en het saldo van 124.526 over te hevelen naar de algemene reserve grondexploitatie. Algemene reserve grondexploitatie De algemene reserve grondexploitatie kent een stand van 1,1 mln. per 1-1-2014. De ondergrens is 1 mln. In de voorjaarsnota van dit jaar is reeds aangegeven dat de marge om tegenvallers op te vangen zeer gering is. In hoeverre de algemene reserve grondexploitatie door de ondergrens gaat, is op dit moment nog niet te zeggen. De algemene reserve grondexploitatie wordt positief beïnvloed door de overheveling van het saldo van de reserve archeologie. Daartegenover staan de extra uitgaven binnen de complexen Sallandse Poort en de Kleine Hagen Laag Zuthem. Bij het opstellen van jaarrekening wordt de definitieve balans opgemaakt. 56

Hoofdstuk 6: Financiële overzichten In dit hoofdstuk worden de volgende financiële overzichten gepresenteerd: het totaaloverzicht financiële gevolgen najaarsnota, uitgesplitst in: autonome ontwikkelingen / extra middelen uitgaven / inkomsten ten laste of ten gunste van een reserve bedrijfsvoering kredieten bezuinigingen uitwerking stelpost per programma het totaalbedrag van de aanpassingen en de nieuwe prognose voor de begroting 2014. 57

Bijlagen: overzicht algemene bestemmingsreserve overzicht mutaties in reserves in 2014 bevoegdheid van de raad overzicht beschikbaar stellen krediet bevoegdheid van de raad overzicht onvoorzien structureel en eenmalig overzicht stelpost bezuinigingen 61

Algemene bestemmingsreserve 2014 Stand per 31 december 2013 12.115.955 Resultaat rekening 2013-2.872.445 Stand per 01 januari 2014 9.243.510 Mutaties 2014 2e BWN dekking begroting 2014 incl. nieuw beleid -1.945.753 2e BWN opheffen kunstgrasreserve storten in reserve 1.774.300 5e BWN implementatie verzelfstandiging sportbedrijf (raad jan) -150.000 6e BWN voorbereidingskrediet nieuwbouw Tijenraan (raad febr) -150.000 asfalteren Lemelerweg al tlv alg best res voor vjn 2014-152.000 kredieten 2013 vjn naar 2014-756.000 kredieten 2013 njn naar 2014-866.000 prim begr 2014-6.228 claims via raadsbesluit rekening 2013: * lijst eenmalige kredieten naar 2014-414.575 * eenmalige uitgaven 2013 naar 2014 166.756 * stelposten algemene uitkering naar 2014-108.007 * structurele posten eenmalig naar 2014-63.149 * eenmalige kredieten met dekk alg best res uit 2013-325.951-744.926 Overbrengen kd van 2013 naar 2014 al tlv alg best res -1.619.755-2.364.681 Resultaat voorjaarsnota 2014 168.218 Vermoedelijke stand 31-12-2014 4.795.366 prim begr 2015-5.536 dekking begroting 2015-1.815.292 dekking begroting 2016 83.040 dekking begroting 2017 378.569 dekking begroting 2018 203.856 stand per 10-09-2014 3.640.003 62

Mutaties in reserves in 2014 bevoegdheid van de raad Bwn Omschrijving Ecl Beschikking over reserve: Bedrag 545/ Diverse personele aspecten 556 460014 Revolving Fund 193.463 549 Fin Bijdrage Wifi centrum Raalte 460255 Betaald parkeren 3.000 542 Groot onderhoud div gebouwen 460920 Reserve gemeentelijke gebouwen -27.000 460921 Reserve welzijnsgebouwen -106.000 460922 Reserve sportgebouwen -344.000-280.537 564 Binnenstedelijke vernieuwing 460815 Storting in reserve stedelijke vernieuwing 653.000 Beschikbaar stellen krediet bevoegdheid van de raad Bwn Omschrijving FCL Dekking Bedrag 551 Start nieuwe woonvisie 88100600 eenmalige middelen 16.000 16.000 63

Onvoorzien structureel Stand onvoorzien / eenmalig 2014 0 Prim. begroting 2014 50.000 500 555-2013: gevonden en verloren voorwerpen 1.595-502 overgang brandweer naar regio 2.500-516 Verlagen tarief rijbewijzen 2014 nav legesverordening 13.000- Resteert d.d. 18-08-2014 32.905 Eenmalige middelen 0 Prim. begroting 2014 50.000 551 Start nieuwe woonvisie 16.000- Resteert d.d. 18-08-2014 34.000 64