Achtergrond gecertificeerde dalton leerkracht opleiding via Wenke Perspectief Wie is Wenke Perspectief? Wenke Perspectief is ruim 5 jaar geleden (1 april 2011) opgericht door Annemarie Wenke om een eigen geluid te laten horen in samen onderzoeken wat werkelijk zien en horen van het kind betekent voor onderwijs geven. Annemarie noemt zichzelf gekscherend een product van de daltonopvoeding. Haar vader is Hans Wenke en staat letterlijk aan de wieg van haar daltonwerkwijze als way of living. Na 20 jaar ervaring opdoen bij de Katholieke Pabo Zwolle en het APS is Annemarie zelfstandig verder gegaan met hun beider levenswerk vanuit haar eigen perspectief: het geraakt zijn door het kind als inspiratie voor onderwijsontwikkeling. Wenke Perspectief heeft de intentie het werk dat Helen Parkhurst heeft verricht herinnerend voort te zetten, door te besluiten het anders te doen. Doen in lijn met waar ze zelf in gelooft, geïnitieerd door wat de kinderen haar laten zien. Helen Parkhurst beet zich niet vast in het gegeven curriculum, maar benutte het geraakt zijn door de situatie om het aan te wenden voor het onderzoeken HOE ze haar didactiek en organisatie ervan zo kon ontwikkelen, dat kinderen met plezier naar school zouden komen. Kijkend door de ogen van het kind (dat ze zelf ooit was) kwam uit het geraakt zijn in zichzelf naar boven wat ze intuïtief (eigenlijk) wist wat de kinderen nodig hadden. Dat waar ze zelf in geloofde: het werkende principe van Freedom en responsibility. Ze wist ook dat ze dat niet alleen kon. Helen Parkhurst betrok de oudste jongens which she feared in a way en kwam samen met elkaar vragen onderzoekend op nieuwe ideeën om te realiseren in de praktijk. De jongens werden haar aangevers in het interaction of the group life vorm geven. Op deze wijze werkt Helen Parkhurst geïnitieerd door de kinderen al doende de nieuwe ideeën uit tot een eigen didactiek en organisatievorm. Een didactiek gestoeld op diepgewortelde menselijke kennis uitgewerkt als schoolconcept. In de visie van Wenke Perspectief draait het om bewust worden en al doende ontwikkelend vorm geven van deze daltongrondhouding. Een grondhouding van durven het anders te doen en leren dat waarin je gelooft met anderen te realiseren. Een grondhouding waarin de leerkracht bewust is van zijn taak om de van nature bij kinderen aanwezige houding van exploreren en leren zo op te leiden, dat het kind het eigen initiatief continu scholend in de wereld kan brengen. Haar werkwijze kent drie ankerpunten: Het kind als inspiratiebron. Oprecht samenwerken. Waarnemend reflecteren. 1
Wat doet Wenke Perspectief? Wenke Perspectief werkt intensief samen met scholen - ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid aan het vorm geven van de daltonontwikkeling, die in wezen wordt verlangd. De daltonkernwaarden zijn hierin geen losse indicatoren, maar vormen het geheel van the dalton way of living. In haar scholing, begeleiding en coaching is Wenke Perspectief erop gericht om in navolging van wat Helen Parkhurst deed, geïnitieerd door het kind, de eigen didactiek naar voren te halen en te ontwikkelen. Het brengt de deelnemer in een stroom van continue professionele en persoonlijke ontwikkeling die niet meer los van elkaar gezien kunnen worden. Hierin ontwikkelt de deelnemer daltonskills die er voor hem-/haarzelf toe doen. Daarmee draagt hij/zij bij aan het ontwikkelen van een daltonschool waar je je inspirerend met elkaar verbindt en met plezier naar toe gaat. 2
Opleiding tot daltonleerkracht De opleiding leidt bestaande leerkrachten op tot een daltonleerkracht, die in staat is met plezier zijn steentje bij te dragen aan het vorm geven van daltononderwijs als way of living. Opbouw en inhoud De opleiding omvat 12 dagdelen, in de regel verspreid over twee jaar. In overleg zijn tweedaagsen en hele dagen mogelijk. Voorop staat dat het ontwikkelproces gewaarborgd blijft. De onderwerpen van de dagdelen staan voor een groot deel vast. De inhoud van de bijeenkomsten wordt tijdens het werken met elkaar op maat gesneden, aan de hand van de thema s die spelen. Tussen de bijeenkomsten door werken deelnemers actief aan de eigen ontwikkeling op school. Daarbij organiseren de deelnemers zelf vijf maal intervisie. Onderwerpen en inhoud van de dagdelen 1. Visie op dalton De visie op daltononderwijs, ontstaansgeschiedenis en huidige kernwaarden. Het bewust worden hoe we kinderen zien/horen. Leren luisteren naar wat ze te zeggen hebben. De betekenis van de visie voor werkwijze/opbouw van de opleiding. Vormen intervisiegroepen. 2. De werking van Freedom en de concretisering in de zelfstandigheidsontwikkeling Het onderzoeken van de betekenis van Freedom en responsibility in de praktijk. Kennismaken met het voorbereiden van de leeromgeving waarin kinderen zelfstandig leren; werkwijzen en middelen om anders vast te houden. Analyse van de eigen praktijk en formuleren van de eigen taak voor de komende periode. 3. De werking van Interaction of the group life en de concretisering ervan in samenwerken Het waarom van Interaction of the group life en organiseren in houses en labs. Lijn brengen in hoe het leren samenwerken en samenwerken met iedereen effectief vorm krijgt. Stilstaan bij hoe jij omgaat met verschillen en samenwerken en waar kansen liggen in jouw praktijk. 4. Kerncompetenties van de daltonleerkracht Aan de hand van de visie op dalton, meegenomen good practices en de NDV-indicatoren Dalton, per kernwaarde zichtbaar gedrag benoemen wat van een daltonleerkracht wordt verwacht. Stilstaan bij de eigen praktijk, wat de kinderen je laten horen en waar je zelf behoefte aan hebt. Formuleren van een eigen leervraag en komen tot ideeën voor een plan van aanpak, als uitwerking van de genomen taak. 5. Effectiviteit en klassenmanagement Kort inleiden: het pedagogisch-didactisch organiseren van zelfstandig werk maken van de taak in the compagny of your fellows. Leren door doen in de praktijk. Leerervaringen oogsten en omzetten voor de eigen praktijk. 3
6. De taak Het werken met de taak bij Helen Parkhurst. Bewust worden hoe kinderen in jouw groep/klas werken met de taak. Taken leren maken. 7. Scholing op de werkvloer Voorbereiding van het bezoek. Groeps/lesbezoeken. Reflectiegesprek, richting geven aan ontwikkeling en de eigen taak. 8. Leren reflecteren De rol van reflecteren in het leerproces. Vorm geven aan reflecteren met kinderen in de praktijk. Voeren van reflectiegesprekken en iets doen met de uitkomst ervan. Stilstaan hoe reflecteren, de taak en eigenaarschap samenwerken in jouw praktijk en welke taak jij hebt als daltonleerkracht. 9. Verdiepen van coöperatief leren en werken of thematiseren van onderwijs Stil staan bij hoe samenwerken met en door kinderen/pubers in jouw praktijk vorm krijgt. Verdiepen met behulp van structurele coöperatieve werkvormen, of leren thematiseren. Betekenis verlenen voor de eigen taak. 10. Reflecteren en portfolio Op basis van de uitwerking van bijeenkomst 8 en 9 wordt door de deelnemers richting gegeven aan de concrete uitwerking van dit onderwerp, om die impuls te geven aan het leren die wordt gewenst. 11. Een daltonleerkracht doet geen dalton is dalton De rode draad door de leerkrachtopleiding. Portfoliogesprekken. Voorbereiden en organiseren van de presentaties. 12. Afsluitende presentaties Present eren van de ontwikkeling als daltonleerkracht. Evaluatie van de opleiding en uitreiking van de certificaten. 4
Toetsing/beoordeling Inzicht geven in het leerproces met behulp van een portfolio (Meer informatie over het werken met portfolio om de daltonontwikkeling zichtbaar eigen te maken volgt in de eerste bijeenkomst, of eerder op vraag). Presenteren van de eigen daltonontwikkeling, waaruit de integratie van theorie/literatuur, de concretisering ervan in de praktijk en de persoonlijke ontwikkeling vanzelfsprekend naar voren komt. Dit geheel wordt geïllustreerd aan de hand van een concreet product (bv: les materiaal, een werkwijze of hulpmiddel) dat door de deelnemer zelf is ontwikkeld in de eigen praktijk. Tijdsinvestering 12 dagdelen van 3,5 uur (80% norm) 42 uur Actief voorbereiden van bijeenkomsten (opdrachten, literatuur, presentatie) 26 uur Opzetten en zelf vullen van het ontwikkelportfolio Uitproberen in de praktijk van genomen taak nav de bijeenkomst 80 uur Onderzoeken eigen leervraag en ontwikkelen en uitvoeren concreet ontwikkelidee 5 keer intervisie, inclusief (minimaal 1 x) schoolbezoek 12 uur Totaal 160 uur Bronnen Verplichte literatuur: The Education on the Dalton Plan van Helen Parkhurst. Daltononderwijs een ontwikkelingsgerichte inspiratie van Roel Rohner en Hans Wenke. Focus op Dalton van René Berends en Hans Wolthuis. Daarnaast maken deelnemers een eigen keuze uit relevante vakliteratuur en publicaties. Om hen hiertoe te stimuleren is er tijdens bijeenkomsten voor het actuele onderwerp literatuur beschikbaar, die Wenke Perspectief heeft geïnspireerd. Kosten De investering voor het 2-jarige traject op locatie van de aanvragende scholen is 765,- Bij 9 deelnemers gaat de opleiding van start. 5