Examen PC 2 onderdeel 4A



Vergelijkbare documenten
Examen PC 2 onderdeel 4A

Examen PC 2 vak Financiële Rekenkunde

We kennen in de wiskunde de volgende getallenverzamelingen:

Examen HAVO. wiskunde A. tijdvak 2 woensdag 19 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen PC 2 Financiële Rekenkunde

Een toelichting op het belang en het berekenen van de steekproefomvang in marktonderzoek.

Commissie Pensioenhervorming Nota over de actuariële neutraliteit. Bijlage III

Sloopbesluit en verhuizen

Rekenen met levensduurkosten

Examen PC 2 vak Cash Management

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Julian gooit 20 keer met een dobbelsteen. Bereken de kans dat hij precies 5 keer een zes gooit.

Periodiciteit bij breuken

Tabellenrapportage CQ-index Kraamzorg

Toelichting bij Opbrengstgegevens VAVO

Examen PC 2 vak Cash Management

Examen PC 2 Financiële Rekenkunde

Hoe werkt het? Zelf uw woning aanpassen

Correctievoorschrift VWO

Waar moet je aan denken? Verhuizen. Stap 1: Hoe zeg ik de huur op?

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering

Op zoek naar een betaalbare starterswoning? Koop een eigen huis met korting

7.1 Recursieve formules [1]

Proeftentamen IBK1LOG01

betreffende het doorgeven van orders via fax en telefoon

Wijzigingsformulier Ziektekostenverzekering

Praktische opdracht: Complexe getallen en de Julia-verzameling

Overlijden: uw rechten in Duitsland en Nederland

TAF GoedGezekerd AOV. De eerste AOV waarmee u zelf de touwtjes in handen heeft

consultancy ontwerp project management exploitatie onderhoud audits optimalisatie opleidingen Uw bedrijfswater in ervaren handen

RAADS IN FORMATIE BRIE F

HANDLEIDING CONDITIONELE ORDERS

n -wet Wisnet-hbo update mei. 2008

Betrouwbaarheid. Betrouwbaarheidsinterval

Semi-orthopedische schoenen (OSB)

WOONHUISVERZEKERING. In de voorwaarden van de Thomas Assuradeuren Woonhuisverzekering

Werktekst 1: Een bos beheren

BIOLOGIE Havo / Vwo Tips examenvragen maken. Algemeen. Multiple choice vragen

Sloopbesluit en verhuizen

TAF Overlijdensrisicoverzekering

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Praktische opdracht Wiskunde Lineaire modellen

REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING

Ja, ik wil. Trouwen in Vlaardingen

figuur 2.50 Microscoop

REAAL GOED GEREGELD PAKKET UW WOONHUISVERZEKERING

Schoenen voor diabetes en reuma

Correctievoorschrift VWO. wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)

Evaluatierapport. Tevredenheidsonderzoek NMV Nederlandse Montessori Vereniging Eindrapportage. BvPO

Jaarafrekening servicekosten en nutsvoorzieningen - verzoekschrift

De standaardafwijking die deze verdeling bepaalt is gegeven door

De nieuwsbrief van uw accountant

1. Weten dat in het geval van compressoren rekening moet gehouden worden met thermische effecten

Het beste scenario voor uw belegging

Opgave 5 Onderzoek aan β -straling

Hogeschool Utrecht Enquete studenten op ROC Midden Nederland. Faculteit Educatie Online Evaluatie Instrument IO: Gitta.

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 2009 REEKS 1

OV-Taxi Noord-Holland Noord

De speler die begint mag in zijn eerste beurt niet alle stenen pakken.

Translease Holding B.V. (hierna te. noemen: "Translease") 07 /267 F. 23 mei mr. R.M. Vermaire. mr. A.C. Schroten

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

OV-Taxi Zuid-Kennemerland/IJmond

Fourierreeksen. Calculus II voor S, F, MNW. 14 november 2005

Rijen. 6N5p

www. POspiegel.nl Online Instrument voor CB Het Talent schooljaar februari DigiDoc

De nieuwsbrief van uw accountant

Huisstijl en logogebruik Associatie KU Leuven

OBS 't Gijmink Oudertevredenheid ods 't Gijmink Online Evaluatie Instrument maart 2016

heronderzoeksformulier WWB

Examen VWO. wiskunde B1. tijdvak 1 woensdag 16 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2008-II

Dollard College leerlingen 3 MAVO Dollard College Bellingwedde Online Evaluatie Instrument april 2015

Eindexamen wiskunde B vwo II

Centraal Bureau voor de Statistiek

De basis cursus scripting in AutoCAD voor studenten van. de Sacrale Kunst van Luiheid Les Joop F. Moelee

we willen graag zelf klussen in onze nieuwe woning.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Hoe los ik het op, samen met Thuisvester? Ik heb een klacht

consultancy ontwerp project management exploitatie onderhoud audits optimalisatie opleidingen Uw bedrijfswater in ervaren handen

Levensverzekerings wiskunde

WISKUNDE 5 PERIODEN DEEL B

Zadkine dienstverlening bij Zadkine Zadkine Online Evaluatie Instrument locatie: Marconistraat april 2014

Pedicure bij Rameau. Verzorgde voeten lopen het prettigst. Om in aanmerking te komen voor vergoeding zijn gemachtigd voor te schrijven:

Aanvullende Voorwaarden Webdiensten en Producten

1. Recursievergelijkingen van de 1 e orde

imtech Arbodienst (versie 2.0)

Hyundai ix20 Prijslijst per 1 april 2015

Hogeschool Utrecht Faculteit Educatie Schoolscan Unic Instituut Archimedes Online Evaluatie Instrument juni 2015

Hogeschool Utrecht Faculteit Educatie Enquete studenten Oosterlicht Vianen Instituut Archimedes Online Evaluatie Instrument

Enquête social media gebruik ROC West-Brabant

TAF Overlijdensrisicoverzekering

Waterdichte argumenten voor Ubiflex loodvervanger! Ik stel me niet bloot aan lood

Hogeschool Utrecht Faculteit Educatie Enquete studenten Revius Instituut Archimedes Online Evaluatie Instrument juli 2014

www. HBOspiegel.nl Online Evaluatie Instrument

imtech Arbodienst (versie 2.0)

Steekproeftrekking Onderzoekspopulatie Steekproef

Hogeschool Utrecht Faculteit Educatie Enquete studenten Pantarijn Instituut Archimedes Online Evaluatie Instrument juni 2014

Combinatoriek groep 2

Jaarlijkse huurverhoging - verzoekschrift

STUDIEKEUZESTAPPENPLAN

Transcriptie:

Exame PC 2 oderdeel 4A Istructieblad Betreft: exame: PC 2 oderdeel 4A leergag 1 oderdeel: Fiaciële Rekekude datum: 27 mei 2011 tijdsduur: 90 miute (10.00-11.30 uur) Deze aawijzige goed leze voor u met uw exame start! Aawijzige: Het aatal pagia s va dit exame iclusief het voorblad is 6 Cotroleer of de opgave compleet is. Bij dit exame mag ee rekemachie worde gebruikt. Het exame papier is zelfkopiëred. Duidelijk met ballpoit schrijve. Gee velle op elkaar legge Op de eerste bladzijde moet worde vermeld: Datum exame Module Totaal aatal bladzijde Op elk blad examepapier moet de volgede iformatie vermeld worde: Exameummer Volgummer bladzijde Het betreffede oderdeel (i verbad met de gesplitste correcties) Elk ieuw oderdeel op ee ieuw vel examepapier begie Aa het eid va het exame de uitwerkige per oderdeel va elkaar gescheide, wit e geel gesplitst i het gele mapje op tafel late ligge. De roze kopie mag u behoude Deze iformatie is va belag voor ee juiste e selle correctie. N.B. Houdt u er rekeig mee dat iet de omvag va de beatwoordig, maar de kwaliteit wordt beoordeeld. 27 mei 2011 Pagia 1 va 6

Algemee: PC 2 Oderdeel 4A Fiaciële Rekekude (100 pute) - Maak bij de beatwoordig altijd duidelijk hoe de berekeigsuitkomste zij otstaa. - Formuleer kort e bodig. - Zie bijlage voor formules e tabelle Case Nutrifoods Het voedigsmiddelecocer Nutrifoods is ee iteratioaal operered bedrijf dat vooral op de Europese markte ee sterke groei realiseert. Het bedrijf richt zich vooramelijk op het B to B - segmet, maar gaat ook steeds meer rechtstreeks (via overames) zelf aa de cosumet levere. Het bedrijf is sterk i het aabore va ieuwe markte e weet dit te realisere zoder margeverlies. Opgave 1 (totaal 14 pute) De sterke groei va de omzette va Nutrifoods va de afgelope jare is uit de volgede reeks idexcijfers af te leze: Jaar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Idex 100 117 139 160 192 256 299 367 Vraag 1a (6 pute) Vraag 1b (4 pute) Vraag 1c (4 pute) I welk jaar is de omzet relatief het sterkst gestege t.o.v. het voorgaade jaar, (verstrek ee berekeig) e als i datzelfde jaar de gemiddelde prijsstijgig 4% bedroeg, hoeveel % is da de volumegroei i dat jaar geweest? De omzet i 2006 was 60% hoger da i 2003. Met hoeveel procet (i tiede auwkeurig) is de omzet i deze drie jaar gemiddeld per jaar gegroeid? Vawege de sterke groei wordt beslote het basisjaar te verlegge aar 2009. Bereke de idexcijfers (i gehele) opieuw op basis va jaar 2009. Opgave 2 (totaal 14 pute) Nutrifoods beschikt over ee eige distributieetwerk. Hierbij wordt gebruik gemaakt va zowel kleie bestelwages als grote vrachtwages voor iteratioaal vervoer. I Europa is sids 2007 ee itesieve verkeerscotrole voor vrachtwages gestart. Er worde daarbij ogal wat overtredige va diverse wette gecostateerd. I vrijwel alle gevalle worde er direct boetes opgelegd. Ook Nutrifoods heeft dit odervode. Ee overzicht va de opgelegde boetes aa Nutrifoods va de afgelope 4 jaar vidt u hieroder (aagepast). Bedrag (i euro s) Frequetie 50 18 100 26 150 39 200 17 300 14 400 9 500 6 750 1 130 27 mei 2011 Pagia 2 va 6

Vraag 2a (6 pute) Vraag 2b (4 pute) Bepaal het rekekudig gemiddelde, de modus e de mediaa va de opgelegde boetes e geef daara aa welke va de drie geoemde waarde de beste cetrummaat is om het karakter va de verdelig va de boetes weer te geve. Motiveer dit atwoord duidelijk. De stadaardafwijkig va de boetes blijkt ogeveer 130 euro te bedrage. Wat is i het algemee het ut va het gebruik va ee stadaarddeviatie? Vraag 2c (4 pute) 1. Als alle boetes vawege te late of gee betalig worde verhoogd met 50 euro, welke ivloed heeft dit da op het rekekudig gemiddelde e op de stadaardafwijkig? (Gee berekeig) 2. Als het aatal (de frequetie) va elke boetebedrag het dubbele zou zij geweest, welke ivloed had dit da op het rekekudig gemiddelde e op de stadaardafwijkig? (Gee berekeig) Opgave 3 (totaal 12 pute) Het productassortimet va Nutrifoods is zeer breed, mede als gevolg va voorgaade overames. Zo plaatst dochter NUCOF koffieautomate bij bedrijve e istellige. Er wordt ee ieuwe koffieautomaat geïtroduceerd waarbij ee schuimlaagje op de koffie deze koffie visueel extra aatrekkelijk moet make. De hoeveelheid koffie (iclusief schuimlaag) die uit de automaat komt blijkt ormaal verdeeld met ee gemiddelde va 150 ml e ee stadaardafwijkig va 5ml. De stadaard plastic koffiebekertjes hebbe ee maximale ihoud va 160 ml. Vraag 3a (6 pute) Vraag 3b (6 pute) Bereke de kas dat bij vullig ee bekertje zal overlope (dat wil zegge: vulhoeveelheid >160ml). Maak hierbij gebruik va de gegeve stadaardafwijkig. NUCOF wil de istellig va het vulgemiddelde verlage zodat de kas op ee overloped bekertje og maar 0,5% is. Hoe hoog mag het ieuwe vulgemiddelde i dat geval hoogstes zij? (Aawijzig: bereke eerst de excetriciteit z) Opgave 4 (totaal 12 pute) Op de fiaciële afdelig va Nutrifoods worde zeer uiteelopede trasacties verwerkt. Naast facture, salarisse, liquiditeite, vorderige, beleggige, krediete e dergelijke spele ook fiaciële waardepapiere ee rol. Vraag 4a (6 pute) Vraag 4b (6 pute) Als betalig voor ee va haar exporttrasacties otvagt Nutrifoods ee bijvoorbeeld ee wissel ter waarde va 350.000,- die betaalbaar is gesteld i Amsterdam per 1 september 2011. Nutrifoods wil echter u (1 jui 2011) reeds over het geld beschikke e biedt de wissel aa bij haar bak ter discoterig (de cotate waarde va het toekomstig bedrag wordt da otvage). De bak hateert ee discoterigsrete va 9,6% op jaarbasis. Wat is de cotate waarde va deze wissel ( 350.000,- ) op 1 jui? Ook heeft het bedrijf als beleggig ee positie i laglopede obligaties. Regelmatig wordt verslag gemaakt va de waarde va de obligatieportefeuille. Bereke de actuele waarde va ee 4% obligatie va 1000,- omiaal, die ee resterede looptijd heeft va 4 jaar, bij ee actuele marktrete va 3,5% 27 mei 2011 Pagia 3 va 6

Opgave 5 (totaal 14 pute) Nutifoods startte i 2009 ee ieuwe bedrijfsactiviteit e had hiervoor extra bedrijfsruimte odig. Het bestaade bedrijfspad moest worde vergroot door middel va ee ieuwe aabouw. De koste hiervoor iclusief irichtig werde geschat op 550.000. De assistet-cotroller deed oderzoek aar ee aatal fiacierigsmogelijkhede. Dit zou gedeeltelijk gebeure op basis va hypothecair oderpad. Bij de aabiedige die hij va diverse kredietverstrekkers kreeg, kwam hij het volgede overzicht tege: Hypothecair Krediet Kredietsom Aflossig per maad Effectieve rete jaarbasis Rete per maad Looptijd 200.000 1090 3,95 % 0,323 % 240 maade 350.000 1910 3,95 % 0,323 % 240 maade 500.000 2730 3,95 % 0,323 % 240 maade Vraag 5a (6 pute) Vraag 5b (2 pute) Vraag 5c (6 pute) Oderzoek door ee berekeig de juistheid va de omrekeig va maaditerest aar jaariterest (of adersom). Er werd gekoze voor de leig va 350.000,-. Bereke het totaalbedrag dat aa iterest wordt vergoed i de 20 jaar looptijd va deze leig. I datzelfde jaar was sprake va og ee belagrijke ivesterig. Het betrof ee drie jaar durede joit veture met ee Amerikaas bedrijf, waarbij i Nederlad oder licetie ee ieuw techisch procedé toegepast is gaa worde. De uit dit project te verwachte toekomstige otvagste (kasstrome) ware als volgt: - a 1 jaar 50.000 - a 2 jaar 150.000 - a 3 jaar 150.000 De iitiële ivesterig die aa dit project ko worde toegereked bedroeg 300.000,-. Bereke op basis va de toekomstige kasstrome de etto cotate waarde va dit project e beoordeel aa de had hierva of de ivesterig veratwoord was. (Ga hierbij uit va ee rekerete va 6%) Opgave 6 (totaal 12 pute) Vraag 6a (6 pute) Nutrifoods overweegt om i Nederlad ee overame te doe va ee bedrijf dat gespecialiseerd is i vitamiepreparate. Bij het bod wat uitgebracht gaat worde spele de volgede veroderstellige ee rol: - de te verwachte jaarlijkse kasstroom zal 220.000 bedrage; - de plaperiode voor de waardebepalig bedraagt 9 jaar - de kostevoet voor het te ivestere vermoge bij de overame zal 7,5% bedrage. Bepaal de waarde va het bod dat uitgebracht ka worde als va bovestaade veroderstellige wordt uitgegaa. Vraag 6b (6 pute) Ee va de producte die bij dit bedrijf gemaakt worde, ket de volgede kostefuctie: TK = 1,35 Q + 4000. Ga a wat de getalle e variabele i deze vergelijkig ihoude e bereke daara de bij de productie va dit product behorede break-eve afzet als ook og gegeve is dat de verkoopopbregst va dit product 2,60 bedraagt. 27 mei 2011 Pagia 4 va 6

Opgave 7 (totaal 12 pute) Voor haar vestigig i Zaadam wordt i 2011 ee ieuw bedrijfspad gerealiseerd. De fiacierig hierva verloopt via ee hypothecaire auïteiteleig ter waarde va 1.200.000,- met ee looptijd va 20 jaar. Hiervoor wordt telkes aa het eid va de maad ee gelijkblijved bedrag (auïteit) betaald. De door de bak i rekeig gebrachte rete is 6% op jaarbasis (0,5% per maad). Vraag 7a (6 pute) Vraag 7b (6 pute) Bereke het effectief retepercetage op jaarbasis Bereke de hoogte va de jaarlijkse auïteit Opgave 8 (totaal 10 pute) Vraag 8a (5 pute) Cotroller Jogeeel va Nutrifoods heeft privé op 1 jauuari 2001 ee spaarbedrag gestort. De rete tot e met 2007 was 4,5% per jaar daara werd de iterest verlaagd tot 3% per jaar. Het spaarbedrag is per 31 december 2010 aagegroeid (samegestelde iterest) tot 12.639,93. Welk kapitaal had hij op 1 jauari 2001 gestort? Vraag 8b (5 pute) Jogeeel wil vervroegd met pesioe gaa e daarom wil hij over precies 16 jaar beschikke over ee bedrag va 160.000. Hiervoor opet hij ee beleggigsrekeig met ee gegaradeerd jaarlijks redemet va 5,5%. Welk gelijkblijved bedrag zal Jogeeel jaarlijks moete storte (1e stortig is u direct) om dit eidbedrag te realisere? (Fiscale cosequeties hierbij buite beschouwig late). 27 mei 2011 Pagia 5 va 6

BIJLAGE Stadaard ormale verdelig Bij berekeige aa de had va ee stadaard ormale verdelig kut u gebruik make va de volgede tabel: z gedeelte z gedeelte z gedeelte 0,2 0,0793 1,2 0,3849 2,2 0,4861 0,4 0,1554 1,4 0,4192 2,4 0,4918 0,6 0,2257 1,6 0,4452 2,6 0,4953 0,8 0,2881 1,8 0,4641 2,8 0,4974 1,0 0,3413 2,0 0,4772 3,0 0,4987 (weergave va het gedeelte tusse het gemiddelde e z x de stadaarddeviatie) Formules Fiacieel Rekee Ekelvoudige iterest - eidwaarde va ee kapitaal: EW = K ( 1+ i) - discoto (begiwaarde): BW = K ( 1 d) Samegestelde iterest - eidwaarde va ee kapitaal: EW = K ( 1+ i) - discoto va ee kapitaal: - cotate waarde va ee kapitaal: - eidwaarde va reekse gelijke bedrage: - cotate waarde va reekse gelijke bedrage: - auïteite: BW = K ( 1 d) CW EW CW = reeks reeks EW ( 1+ i) (1 + i) = K (1 + i) i 1 (1 + i) = K i i A = K 1 (1 + i) 1 27 mei 2011 Pagia 6 va 6