Workshop BG-dagen Specifieke schouderaandoening als beroepsziekte? Signalering en preventie dr. Henk van der Molen & dr. Paul Kuijer Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
BG-dagen 2017 Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Henk van der Molen & Paul Kuijer Geen Workshop 9: Minder armheffing en meer krachttraining ter preventie van schouderaandoeningen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring en onderzoeksgelden Adviseurschappen en honorarium incl. sprekersvergoedingen > 500 Aandeelhouder Andere relatie, namelijk.. n.v.t. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Diagnose SAPS 2 x casus; Opzet workshop mate werkgerelateerdheid mate zekerheid Korte presentatie over nieuwe registratierichtlijn Dezelfde 2 casus: nieuwe visie? Interactieve discussie over preventie
Hoe vaak komen schouderaandoeningen voor? Prevalence: 31%; 45-64 years: 35% (29% male, 41% female) 1 Incidence general practitioner: 24 per 1000 patiënts 2 Occupational disease: 13 per 100,000 workers in 2015 3 1 Picavet 2000, 2 NHG 2008, 3 BIC 2016
SubAcromiaal Pijn Syndroom (SAPS) M75.1 rotator cuff syndrome M75.2 bicipital tendinitis M75.3 calcific tendinitis M75.4 impingement M75.5 bursitis Richtlijn Nederlandse Orthopaedische Vereniging 2012
Beslisregels voor diagnose SAPS Pijnklachten In subacromiale gebied verergerend bij armheffing. Actieve en de passieve abductie (saps) Oriënterend lichamelijk onderzoek Passieve exorotatie (gh) Palpatiepijn van AC-gewricht Minimaal 2 fysisch diagnostische testen Impingement Neer test (p passief anteflexie)) Hawkins test (p passief endorotatie) Painful arc test (p actief abductie) Empty can test (k suprasp) Exorotatie tegen weerstand (k infrasp) https://www.leloux.nl/wp-content/uploads/2014/05/schouder_testen.pdf Beeldvormende diagnostiek Echografie: rotator cuff ruptuur X-foto: artrose, ossale afwijkingen, kalk MRI: echo? of complexe problematiek
Welke diagnose valt niet onder het SubAcromiale Pijn Syndroom (SAPS)? 1. Impingement syndroom 2. Rotator cuff syndroom 3. Adhesieve capsulitis 4. Biceps tendinitis
Schoonmaakster Vrouw, 48 jaar, Kosovaarse afkomst, getrouwd 3 kinderen, leeftijden 15-21 jaar Verzuimt sinds 4 weken ivm pijn bij werken in rechterschouder (voorkeurshand), komt met haar dochter op uw spreekuur Werkt 5 dagen, 4 uur per dag in ziekenhuis, doorlopend contract, vaste schoonmaakroutes werkplekken en natte ruimten (wc s) Geen trauma, diabetes, of specifieke hobby s Diagnose: SAPS Beroepsziekte?
Huisvuilbelader en -chauffeur Man, 26 jaar, partner, geen kinderen, werkt 5 dagen/40 uur, Jaarlijks PMO: al een tijdje pijn bij werken in linkerschouder (voorkeurshand rechts) Verplaatst 480 containers per dag Gemiddeld 40-45 kg, >70Kg Hobby s: wielrennen, 3x per week Geen trauma, diabetes Diagnose: SAPS Beroepsziekte?
Kompas I: werk & zekerheid
Research question Does work increase the risk of a subacromial pain syndrome?
Methode: systematische review Medline/Embase + SR van Rijn: 3452+17 28 studies 16,710 cases in longitudinal studies from Denmark, Finland, France, Germany and Poland Methodological quality: 44% (7/16) to 100% 3 low, 12 sufficient (>10 quality criteria met)
GRADE beoordeling: kwaliteit van bewijs 1. Studiebeperking (bias) 2. Inconsistent (heterogeniteit) 3. Indirect 4. Onnauwkeurig 5. Publicatie bias 6. Sterk verband 7. Dosis-response
Result: risicofactoren Risk factor # Studies Jobs 15 Hand-arm force exertion 7 Arm-elevation 9 Hand-arm repetition 5 Shoulder load 2 Hand-arm vibration 5 Psychosocial demands 6 Social support 4 Decision latitude 3 Other psychosocial 3
Result: arm elevation
Risk factor Meta-analyse: fysieke risicofactoren Studies (n) Risk 95%CI Grade evidence Arm elevation (4) 1.9 1.5-2.5 moderate Shoulder load (2) 2.0 1.9-2.1 moderate Arm-hand repetition (3) 1.4 0.9-2.2 low Arm-hand force (5) 1.5 1.3-1.9 low Hand-arm vibration (4) 1.3 1.0-1.8 low
Meta-analyse: psychosociale risicofactoren Risk factor Studies (n) Risk 95%CI Grade evidence Temporary workers (1) 2.2 1.2-4.2 very low Job control (1) 1.2 1.0-1.5 low Job demands (3) 1.1 1.0-1.3 low Job security (1) 1.1 0.9-1.4 low Decision latitude (2) 1.1 0.9-1.3 low Social support (3) 1.1 0.8-1.3 low
Welke van onderstaande activiteiten vormt het grootste risico op SAPS? 1. Frequent herhaalde armbewegingen 2. Hoge kracht leveren met de handen 3. Heffen van de armen 4. Hanteren van trillend gereedschap
Beslisregels voor SAPS als beroepsziekte Herhaald en/of langdurige armheffing >60 Dagelijkse werken met de hand op of boven schouderhoogte van 1 uur per dag. Dagelijks laag repetitief werk van 4 hand-arm bewegingen per minuut van 1 uur per dag Repetitief werk met hand en/of arm en/of hoog repetitief werk met >15 hand-arm bewegingen per minuut 0,5 uur per dag. Krachtsuitoefening met handarm Hand-arm trillingen Dagelijkse regelmatige of langdurige krachtsuitoefening van 10% van de maximale vrijwillige te leveren kracht of regelmatig hoog ervaren krachtsuitoefening (meer dan 2,5 op een schaal van 0-4). Dagelijkse werken met trillend handgereedschap met trillingsemissie van >2,5 m/s 2 (8 uurs gemiddelde).
Kompas II: werk & zekerheid
Preventie schoonmaak Unge, Int Arch Occup Environ Health (2007) 81:209 220
Preventie huisvuilbelader Kuijer e.a. Ergonomics 2003
Primary prevention: vooral reductie risicofactoren -> armelevatie -> repetitieve arm bewegingen -> krachtuitoefening met handen -> hand-armtrillingen
Secondary prevention: exercise = medicine
Werving deelnemers focusgroep