Rotator cuff impingement. Beate Dejaco-Lanz Sportfysiotherapeute MSc Orthopedisch manueel therapeute Sport Medisch Centrum Papendal

Transcriptie

1 Rotator cuff impingement Beate Dejaco-Lanz Sportfysiotherapeute MSc Orthopedisch manueel therapeute Sport Medisch Centrum Papendal

2 introductie definitie impingement classificatie impingement diagnostiek behandelstrategie

3 Definitie impingement Door Neer geintroduceerd: subacromial impingement in 1972 encroachment between humeral head and anterior part of acromion and coraco-acromial arch > affecting the tendons of the rotator-cuff causing oedema, bursitis, tendinopathy Neer 1972

4 Definitie impingement Neer IIII fases Fase I : < 25, oedeem, acute ontsteking, bovenhandse sporter, reversibel Fase II : tussen 25 and 40 jaar oud, chronische ontsteking, kleine bloedingen, reversibel Fase III : > 40, partiële peesrupturen, osteofytvorming, irreversibel Fase IV : vergelijkbaar met fase III maar full-thickness rupturen, irreversibel

5 definitie impingement is geen diagnose of een opzich zelf staande pathologie maar een syndroom Cools 2008

6 Schouderimpingemen t Subacromiaal(ext ern) posterior superior ( intern) Subcoracoidaal anterior superior (intern) primair secundair

7 Subacromiaal impingement PRIMAIR IMPINGEMENT structurele vernauwing van de subacromiale ruimte b.v. door osteofyten, degeneratief AC, zwelling rotator-cuff, bursitis, calcificaties...

8

9

10 Subacromiaal impingement SECUNDAIR IMPINGEMT geen structurele vernauwing maar mechanische, bewegingsafhankelijke inklemming van de supra- en of infraspinatus in een specifieke ROM in de subacromiale ruimte

11 Subacromiaal impingement SECUNDAIR IMPINGEMENT Glenohumerale hypermobiliteit/instabiliteit Scapulaire dyskinesie Rotator-cuff dysfunctie Cools, 2008, Michener, 2003

12 Subacromiaal impingement GIRD Houding Hypomobiliteit in thoracale, thoracovertebrale- en costovertebrale gewrichten SLAP-lesie/ bicepspathologie

13

14

15 Posterior superior impingement Inklemming van supraspinatus en/of infraspinatus tussen het posteriore gedeelte van het glenoid en de humerus in maximale abductie en exorotatie

16

17

18 Posterior superior impingement Glenohumerale hypermobiliteit : gh instabiliteit Scapulaire dysfunctie gird

19 intern impingement gaat vaak gepaard met posteriore rotator-cuff lesies en/of posterior- superiore SLAP laesies undersurface rotator-cuff laesies : 100% posterior-superiore labrum laesie : 80 % Osteochondrale laesie humerus : 30 % Riand. Am J Sports Med. 1998

20 Anterior superior impingement Impingement tussen superior glenohumeraal lig/ coracohumeraal ligament en m.subscapularis tegen rand van glenoid

21

22 anterior superior impingement Onstaat bij werpen in de follow-through fase Flexie / adductie / endorotatie Vaak in combinatie met toegenomen translatie naar anterior Ook in combinatie met biceps- en/of SLAP - lesie Garofalo 2010

23 Subcoracoidaal impingement Inklemming van subscapularis tussen tuberculum minor humeri en processus coracoideus Okroro 2009

24 Scapulaire dyskinesie 1. abnormale positie van de scapula en/of abnormale beweging gepaard gaande met een prominerende margo medialis 2. prominerend angulus inferior en/of te vroege elevatie van de scapula en een schokkende beweging bij elevatie EN/OF 3. snelle neerwaardse rotatie bij het terugkomen van de elevatie W.B.Kibler 2010

25 Scapulaire dyskinesie De meest voorkomende dykinesie: te weinig posterior tilt > trap desc/levator scapulae verminderde opwaardse rotatie> serratus anterior toegenomen endorotatie scapulae> houding Ludewig 2010

26 rol van de scapula ideale positie innemen voor een optimale werking van de rotator cuff creëren van voldoende subacromiale ruimte

27 rol van de scapula Oorzaken voor dyskinesie: Pijn Weke delen dysbalans ( hypertonie trap desc, levator, pectoralis minor etc) Kracht en Timing trap ascendens/descendens/serratus anterior Thoracale houding

28 diagnostiek

29 Cools, Br J Sports Med 2008

30 behandeling

31 Behandeling secundair impingement Afhankelijk van oorzakelijk factoren Mobilisaties / manipulaties glenohumeraal Stabiliserende oefentherapie Scapular resetting oefeningen Rekken posterieur kapsel Mobiliteitsverbetering thoracaal / thoraco-costaa Myofascial release ( dry needling bv)

32

33

34 Behandeling primair impingement Afhankelijk van oorzakelijke factoren Chirurgische ingreep b.v. Neerplastiek Cortico-steroid injecties Excentrisch trainen rotator-cuff...

35 Excentrisch trainen Resultaten pilot P. Jonsson et al Deelresultaten onderzoek SMCP

36 P. Jonsson Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2006;14: Pilotstudie 9 patienten 5 4 ( mean 54) Mean duur van sympt: 41 maanden Diagnose : RX/ echo en klinisch onderzoek Constant Murley score, VAS meting voor pijn + isometrische meting in 30 graden horizontale abductie 12 weken lang, 2x/dag, 3x15/keer Trainen met pijn > gradueel opbouwend

37 P. Jonsson Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2006;14: Begin : mean constant murley : 51 mean VAS: weken: mean constant murley : 80 mean VAS : 18

38 B.Dejaco et al Effectstudie Vergelijking excentrisch trainen supraspinatus en infraspinatus versus conventioneel oefenprogramma bij primair subacromiaal impingement

39 diagnose : RX, echo, klinisch onderzoek constant Murley score, VAS meting voor pijn + isometrische meting in 30 graden horizontale abductie ROM in anteflexie, abductie, exorotatie groep A : 12 weken, 3x10/keer, 2x/dag groep B : 12 weken, 3x10/keer, 1x/dag Gradueel opbouwend In groep A trainen met pijn

40 Tussentijdse resultaten THERAPIE A THERAPIE B Leeftijd in jaren( gem +/- s) 48,9 +/ / Duur klachten in maanden ( gem +/-sd; range) 17.7 ; ; 6-96 geslacht 8 man,5 vrouw 5 man, 5 vrouw

41 Is er verschil in de Constant Murley tussen de 4 metingen in groep A? gemidd SD Meting Meting Meting Meting Is er verschil in de Constant Murley tussen de 4 metingen in groep B? gemiddeld SD Meting Meting Meting Meting

42 Is er verschil in de VAS voor pijn tussen de 4 metingen in groep A? gemiddelde SD gemiddelde SD Meting Meting Meting Meting Is er verschil in de VAS voor pijn tussen de 4 metingen in groep B? gemiddelde SD gemiddelde SD Meting Meting Meting Meting

43 Pijn in groep A meting1 Meting 2 Meting 3 Meting 4 Meting1 X p< 0.01 p< p< 0.01 Meting 2 X X ns ns Meting 3 X X X ns Meting 4 X X X X Pijn in groep B meting1 Meting 2 Meting 3 Meting 4 Meting1 X ns ns p< 0.05 Meting 2 X X ns ns Meting 3 X X X ns Meting 4 X X X X

44 V e r s c h i l i n Meting Verschil in pijn tussen A en B? C M P-waarde t u s s e n P-waarde Meting Meting Meting Meting Meting Meting Meting

45 Is er verschil in de VAS voor pijn NEER tussen de 4 metingen in groep A? gemiddelde SD gemiddelde SD Meting Meting Meting Meting Is er verschil in de VAS voor pijn NEER tussen de 4 metingen in groep B? gemiddelde SD gemiddelde SD Meting Meting Meting Meting

46 CONSTANT MURLEY GROEP A meting1 Meting 2 Meting 3 Meting 4 Meting1 X p< p< p< Meting 2 X X p< 0.05 p<0.01 Meting 3 X X X ns Meting 4 X X X X CONSTANT MURLEY GROEP B Meting 1 Meting 2 Meting 3 Meting 4 Meting 1 X p<0.05 p<0.01 p< Meting 2 X X ns ns Meting 3 X X X Ns Meting 4 X X X X

47 conclusie Beide groepen gaan vooruit groep A CM : p < groep B CM : p < groep A VAS pijn: p < 0.01 groep B VAS pijn: p < 0.05 NOG geen significant verschil tussen de groepen voor CM en VAS pijn De vooruitgang in CM en VAS pijn wordt in de excentrische groep eerder behaald ( week 6 tov week 12)

48 conclusie Beide groepen gaan vooruit NOG geen significant verschil tussen de groepen voor CM en VAS pijn De vooruitgang wordt in de excentrische groep eerder behaald ( week 6 tov week 26)

49