Defensieve stress reacties Stress: over freeze en fight-flight reacties Flight Karin Roelofs 93 88 83 threat 78 heart rate 73 68 Behavioral Science Institute & Donders Institute 63 e.g. Blanchard ea 11; Azevedo, ea 5 Probleem: Kennis Sociale psychopathologie Flight Observaties freeze en flight voorspellen sociale fobie Humane FFF controle Symptoom detectie Directe interventie Angst & Aggressie Angst Aggressie De emotie als actietendens a. Hormonale b. Neurale mechanismen 1
De emotie als actietendens en -Flight in de hersenen? Flight en -Flight in de hersenen en -Flight in de hersenen Cortisol hormones striatum striatum PAG Controle PAG Gevaar PAG /Flight striatum HPG-axis Hypothalamus HPA-axis GnRF CRF Pituitary gland LH/FSH ACTH Gonad/ovaries Adrenal cortex 1. Hoe meten we fight-flight? a. Hormonale b. Neurale mechanismen e Cortisol anger/aggression /Flight fear/ance e.g. Miller & Strauss, 1999; Viau, 1
1. Meten van fight en flight reacties 14 1 1 98 96 94 9 9 88 86 84 1. Meten van fight en flight reacties Incongruent forward (step forward) backward (step backward) Stins ea 11 Exp Brain Res Psychopaten trekken gezicht naar zich toe Sociaal angstige patiënten duwen gezicht weg Von Borries ea, 11 Roelofs ea, 1 Congruent Automatische neigingen vs zelfrapportage Automatische neigingen vs zelfrapportage Sociaal angstige patiënten maar duwen snel weg! Leuk" Heuer ea, 7; Lange ea, 1 Heuer ea, 7; Lange ea, 1 Hypothalamus HPA-axis CRF Pituitary gland ACTH Adrenal cortex a.hormonale mechanismen b.neurale mechanismen en kwetsbaarheid Cortisol anger/aggression /flight fear/ance e.g. Miller & Strauss, 1999; Viau, 1 3
Cortisol verhoogt sociale vermijding in sociale angstpt. SP patients Controls AAT Vermijding Cortisol Baseline a.cortisol speelt rol (ook toedieningsstudies: van Peer, 7;9) r =.5 r =.5 p =.3 p =.3 Stress Cortisol (AUCg) b.neurale mechanismen en kwetsbaarheid? Roelofs ea (9) Biological Psychiatry 1b. Neurale mechanismen van flight-fight: Voorhersenen controleren autom. emotionele acties 1b. Genetische kwetsbaarheid voor angst en agressie in serotonine systeem: minder controle 5-HTTLPR : 4 short allele carriers 6 68 Incongruent 66 Behavioral data Reaction time in ms -4 Congruent Incongruent Congruent - 54 5 4 Imaging data Effect size Roelofs ea (9) SCAN Volman, Verhagen, Fernandez, Toni, Roelofs, 13: Journal of Neuroscience. Flight en fight reacties: direct beinvloeden? a.hormonale mechanismen b.neurale mechanismen angst gedragstraining 4
a. Neurale stimulatie: TMS a. Neurale stimulatie: TMS Direct beinvloeden van controle over actietendensen? : Affect-Congruent : Affect-Incongruent 14 Fouten percentage 1 1 8 ctbs Cong ctbs Inc Series 6 Control Congr Control Incongr 4 prefrontale inhibitie 1 Controle stimulatie Volman ea, 11, Current Biology a. Neurale stimulatie: TMS over : a. Neurale stimulatie Kunnen we controle over automatische actietendensen ook verhogen? : Affect-Congruent : Affect-Incongruent 14 Verminderde activiteit in Frontale controlegebieden Percent errors 1 1 8 ctbs Cong 6 Series 4 Control Incongr ctbs Inc Control Congr prefrontale inhibitie 1 Controle stimulatie Verhoogde activiteit in Emotiegebieden () Volman ea, 11, Current Biology. Flight en fight reacties: direct beinvloeden? b. Sociale fobie: testosteron (Giltay ea, 11) angst Data from Netherlands Study for Depression and Anxiety (NESDA) 5
b. b. Sociale fobie: testosteron (Giltay ea, 11) Sociale fobie: testosteron (Giltay ea, 11) B P <.1 1.1 P =.81. P =.16 beïnvloedt frontale controle over (Volman ea, 11). Mean salivary testosterone level (standardized z score) 3...4 P <.1 for linear trend in women.6.3 TCA SSRI 5 Other AD 6 1 11 15 16 11 5 6 3 31 35 36 Social phobia (SO) score Data from Netherlands Study for Depression and Anxiety (NESDA) b. b. toediening stimuleert toenadering Sociale fobie: testosteron (Giltay ea, 11) beïnvloedt crosstalk a- Low High testosteron (Volman ea, 11) Low testosteron High b. toediening stimuleert toenadering 1-5 Ook bij sociale angst en agressie? - 1 Angry faces - 15 c. Gedragstraining Reduceert huidig alcoholgebruik en terugval 5 AAT- effect scores (ms) Non user Placebo e Enter, Spinhoven & Roelofs: Hormones and Behavior, 14 Happy faces Wiers ea, 11 gedragstraining 6
. Flight en fight reacties: direct beinvloeden Defensieve stressreacties Flight 93 88 83 threat 78 heart rate 73 68 63 gedragstraining Freezing in mensen e.g. Blanchard ea 11; Azevedo, ea 5 Freezing: relatie met vroege attachment Stabilometric force platform Nijmeegse Longitudinale Studie Roelofs ea, Psych Science 1 Stins Roelofs, Exp Brain Res 11 Hagenaars ea Roelofs,JEPG 1 bodysway a.hormonale mechanismen b.neurale mechanismen. Direct beinvloeden Body Sway log (mm) (Angry minus Neutral). Insecure Secure -. -.4 -.6 -.8 -.1 Nierman et al, in prep Implicaties klinische praktijk? " Assessment -fight flight voor en na behandeling Veroorzaken Veroorzaken In standhouden Implicaties voor angst en aggressie Beïnvloeden Behandeling boosten? TMS bij angstbehandeling als boost tijdens exposure Direct trainen van threat Vervolgstudies:-FFF profielen voorspellend voor PTSS? -Ontwikkeling FFF 7
Thank you! Staff Bernd Figner Muriel Hagenaars Thomas Gladwin Gero Lange Jacobien van Peer Karin Roelofs Vanessa van Ast Inge Volman Contact: K.Roelofs@donders.ru.nl http://www.roelofs-epan.nl/ PhD students Henk Cremers Dorien Enter Allessandra Gali Mahur Hashemi Lisa Luther Verena Ly Hannah Niermann Anna Toborovska Maria Lojowska Wei Zhang Behavioral Science Institute Donders Institute Experimental Psychopathology & Affective Neuroscience 8