Comorbiditeitspatronen bij OCD. Resultaten van de NOCDA studie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Comorbiditeitspatronen bij OCD. Resultaten van de NOCDA studie"

Geert van den Berg
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Comorbiditeitspatronen bij OCD Resultaten van de NOCDA studie

3 Patricia van Oppen, Harold J. van Megen, Neeltje M. Batelaan, Danielle C. Cath, Nic J.A. van der Wee, Brenda W. Penninx Marcel A. van den Hout, Anton J. van Balkom.

4 NESDA

5 NOCDA

7 Vraagstelling Hoevaak komt comorbiditeit bij OCD voor? Wat zijn de gevolgen van comorbiditeit? Wat is de relevantie van comorbiditeit voor de behandeling?

8 NOCDA 491 patiënten in meerdere instellingen Waarvan 382 met een huidige OCD Baseline data: SCID-I, YBOCS, Padua Inventory-Revised

9 Current comorbidity OCD

10 Life time comorbidity OCD

11 Andere studies OCD Een huidige comorbide stoornis: geschat rond 40% 1,2 Life time comorbide stoornis: geschat rond 90% 1 1.Pinto, A., Mancebo, M.C., Eisen, J.L., Pagano, M.E., Rasmussen, S.A., The Brown longitudinal obsessive compulsive study: Clinical features and symptoms of the sample at intake. J Clin Psychiatry. 67, Denys, D., Tenney, N., van Megen, H.J., de Geus, F., Westenberg, H.G., Axis I and II comorbidity in a large sample of patients with Obsessive compulsive disorder. J Affect Disord. 80,

The Brown longitudinal obsessive compulsive study: Clinical features and symptoms of the sample at intake. J Clin Psychiatry.

12 Vraagstelling Hoevaak komt comorbiditeit bij OCD voor? Wat zijn de gevolgen van comorbiditeit? Wat is de klinische relevantie van comorbiditeit?

13 Gevolgen van comorbiditeit Sample: pure OCD (n=172) versus OCD met comorbide stoornis (n=210)

14 Gevolgen comorbiditeit OCD

15 Subanalyses 1 comorbide stoornis vs meerdere comorbide stoornissen Comorbide angst stoornis vs comorbide depressieve stoornis

16 Andere studies OCD Comorbiditeit is geassocieerd met Slechter functioneren 2 Meer chroniciteit 5 Meer symptomen 6 Slechter behandel effect 5 5.Jakubovski, E., Diniz, J.B., Valerio, C., Fossaluza, V., Belotto-Silva, C., Gorenstein, C., Miguel, E., Shavitt, R.G., Clinical predictors of long-term outcome in obsessive-compulsive disorder. Depression and Anxiety. 00, Data uit de NESDA studie

, Belotto-Silva, C., Gorenstein, C., Miguel, E., Shavitt, R.G., 2012.

17 Andere angst stoornissen Comorbiditeit bij andere angststoornissen geeft een ernstiger beeld 6 minder kwaliteit van leven 7 meer chroniciteit 8 6. Merikangas KE, Zhang H, Avenevoli S, et al. Longitudinal Trajectories of Depression and Anxiety in a Prospective Community Study. The Zurich Cohort Study. Arch Gen Psych. 2003:60(10): Fichter MM, Quadflieg N, Fischer UC, et al. Twenty-five-year course and outcome in anxiety and depression in the Upper Bavarian Longitudinal Community Study. Acta Psychiatr Scand. 2010;122(1): Klein hofmeijer-sevink M, Batelaan N, van Megen H, et al. Clinical relevance of comorbidity in anxiety disorders:a report from the Netherlands Study of Depression and Anxiety (NESDA). J of Affective Disorders. 137(1-3):

Fichter MM, Quadflieg N, Fischer UC, et al. Twenty-five-year course and outcome in anxiety and depression in the Upper Bavarian Longitudinal Community Study. Acta Psychiatr Scand.

18 Vraagstelling Hoevaak komt comorbiditeit bij OCD voor? Wat zijn de gevolgen van comorbiditeit? Wat is de klinische relevantie van comorbiditeit?

19 Stelling 1 "Patiënten ontwikkelen in de regel eerst OCD, daarna pas een comorbide stoornis"

20 Temporal sequencing Wat is eerst? OCD of de comorbide stoornis Wat zijn de verschillen tussen primaire en secundaire OCD?

21 Temporal sequencing 1 * Bron: 6. Lamers,F., Van Oppen,P., Comijs,H.C., et al. Comorbidity patterns of anxiety and depressive disorders in a large cohort study. J Clin Psychiatry.2011;72:

22 Temporal sequencing 2

23 Temporal sequencing 3

24 Stelling 1 "Patienten ontwikkelen in de regel eerst OCD, daarna pas een comorbide stoornis"

25 Discussie Comorbiditeit komt veel voor en is geassocieerd met meer chroniciteit, meer symptomen en minder kwaliteit van leven. Is het daarmee ook klinisch relevant? Wat betekent dit voor de behandeling?

26 Stelling 2 "Bij patiënten met OCD en comorbiditeit, is het effectief gebleken beide stoornissen tegelijk te behandelen''.

27 Behandeling van comorbiditeit Behandelen van de hoofdstoornis geeft reductie comorbiditeit, maar niet volledige remissie en ook meer recidief. 7,8 Tegelijk 2 stoornissen behandelen; slechter dan 1 focus kiezen McManus et al What does a transdiagnostic approach have to offer the treatment of anxiety disorders? Br J Clin Psychol 49; Craske, MG et al Cognitive behavioral therapy for panic disorder and comorbidity: More of the same or less of more? Behav Res Ther 45;

28 Transdiagnostic treatment Onderliggend mechanisme behandelen. Neurotisicme behandelen? Rumineren? Overschatten van gevaar? Onbekend onderliggend mechanisme? Subgroepen OCD? Is OCD wel een angststoornis? SSRI = transdiagnostische aanpak? Cognitieve therapie voor angststoornissen 9,10 9.Chamberlain et al, An evaluation of the effects of diagnostic composition on individual treatment outcome within transdiagnostic cognitive-behavioral group therapy for anxiety. Cognitive Behav Ther 1; Norton et al, An open trial of a transdiagnostic cognitive-behavioral group therapy for anxiety disorders. Nehav Ther 39:

29 Stelling 2 "Bij patiënten met OCD en comorbiditeit, is het effectief gebleken beide stoornissen tegelijk te behandelen''.

30 Take home message I Het merendeel van de OCD patiënten heeft een comorbide angst en/of depressieve stoornis.

31 Take home message II Comorbiditeit is geassocieerd met meer chroniciteit, meer symptomen en minder kwaliteit van leven.

32 Take home message III Zolang we nog niet weten hoe we comorbiditeit béter moeten behandelen, moeten we er aandacht voor blijven hebben, met name bij het afronden van een behandeling.

33 Vragen?

34 Pure OCD 45.0 (172) 22.3 (85) OCD + any Anxiety 36.6 (140) 46.1 (176) Disorder + SP 19.1 (73) 24.1 (92) + PD 9.2 (35) 19.1 (73) + GAD 9.2 (35) 9.2 (35) + Specific 8.2 (32) 10.5 (40) Phobia + PTSD 3.1 (12) 4.7 (18) + AGO 1.3 (5) 2.6 (10) + Other Anxiety Disorder 0.5 (2) 0.5 (2) OCD + any Mood 24.9 (95) 63.9 (244) Disorder + MDD 18.3 (70) 56.5 (216) + DYS 5.5 (21) 5.5 (21) + BIP 1.0 (4) 3.4 (13) OCD + Somatoform Disorder OCD + any Substance Use Disorder + Substance Dependence + Substance Abuse 5.8 (22) 5.8 (22) 5.2 (20) 13.6 (52) 4.2 (16) 10.7 (41) 1.0 (4) 3.7 (14) OCD+ Eating 5.0 (19) 10.7 (41)

36 Andere angst stoornissen Current comorbidity van OCD in andere angststoornissen:21%* Current comorbidity in andere angststoornissen: 40% 3 Life time comorbidity in andere angststoornissen:80% 4 * Data uit NESDA. 3. Brown TA, Campbell LA, Lehman CL, et al. Current and lifetime comorbidity of the DSM-IV anxiety and mood disorders in a large clinical sample. J Abnorm Psychol. 2001;110(4): Brown TA, Barlow DH. Comorbidity among anxiety and mood disorders: Implications for treatment and DSM-IV. J Consult and Clin Psychol. 1995:63(3);

37 Comorbiditeit van OCD bij angst/depressie 21% van de mensen met een angststoornis heeft OCD 22% van de mensen met een depressie heeft OCD 47% van de mensen met angst + depressie heeft OCD

Vergelijkbare documenten

Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie

Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Willemijn Scholten NEDKAD 2015 Stelling In de DSM 6 zullen angst en depressie één stoornis zijn Achtergrond Waxing and waning