JAARVERSLAG 2009 REKENKAMERCOMMISSIES CUIJK, GRAVE EN SINT ANTHONIS ================================================================= VOORWOORD Dit jaarverslag bevat, evenals het jaarverslag over 2008, een overzicht van de werkzaamheden van de Rekenkamercommissie (RKC) over het afgelopen kalenderjaar. De gemeenteraden hebben de RKC bij verordening verplicht jaarlijks vóór 1 april een verslag van haar werkzaamheden over het voorgaande jaar uit te brengen Het jaarverslag 2009 zal worden toegevoegd aan de website van de drie gemeenten en het draagt een openbaar karakter. Vanwege de benoeming van dhr. Van der Kallen in het dagelijks bestuur van een waterschap heeft hij ervoor gekozen om per 1 maart 2009 te stoppen met zijn werkzaamheden voor de gezamenlijk rekenkamercommissies van Cuijk, Grave en St. Anthonis. In maart 2009 zijn de drie gemeenteraden hiervan schriftelijk in kennis gesteld. Tevens is er toen bericht dat de zittende leden van de rekenkamercommissie hebben besloten de heer Hermans ingaande maart 2009 als voorzitter van de RKC te benoemen. Voor de invulling van de ontstane vacature is een sollicitatieprocedure opgestart. Naast de RKC leden mevr. van den Akker en dhr. Hermans, hebben vanuit elk van de drie gemeenteraden een raadslid deelgenomen aan de selectiegesprekken. De sollicitatieprocedure heeft geresulteerd tot benoeming mevrouw drs. J. Hendrickx tot lid van de RKC van de gemeenten Cuijk, Grave en St. Anthonis, ingaande 1 juli 2009. Met het oog op een zo efficiënt mogelijke tijdsbesteding en het geven van inzicht over haar totale activiteiten in de drie gemeenten kiest de rekenkamercommissie ook dit jaar voor het uitbrengen van een gezamenlijk jaarverslag. Tenslotte dankt de RKC allen die aan de activiteiten van de RKC een bijdrage hebben geleverd. Jan Hermans Voorzitter 1
Inleiding De RKC hecht er aan om verantwoording af te leggen over haar werkzaamheden in 2009. Op die manier wil de RKC de raad en andere belangstellenden inzicht verschaffen in de verrichte werkzaamheden en bereikte resultaten. De gemeenteraden hebben gekozen voor een onafhankelijke Rekenkamercommissie met externe, niet uit de raad gekozen leden. De RKC bepaalt zelfstandig haar onderzoeksagenda, werkwijze, vormgeving en presentatie van haar onderzoeken. Voor de leden van de Rekenkamercommissie betekent die onafhankelijkheid en de positionering van de Rekenkamercommissie ten opzichte van de raad dat een goed bestuurlijk gevoel en inlevingsvermogen in de positie van de raad en het college van B&W vereist is. Rekenkameronderzoek draagt eraan bij dat elk bestuursorgaan zijn eigen specifieke rol in het openbaar bestuur adequaat kan vervullen. De gemeenteraad stelt beleidskaders en controleert het college van B&W. Goede controle en toezicht van de gemeenteraad op het bestuur en de beleidsuitvoering door B&W is een essentieel onderdeel van het democratisch functioneren van een gemeente. Een onafhankelijke Rekenkamercommissie is daarbij een belangrijk instrument voor de raad om zich een oordeel te vormen over de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gevoerde beleid. De Rekenkamercommissie onderzoekt de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gemeentelijke beleid. Met de uit de onderzoeken getrokken conclusies en aanbevelingen voor verbeteringen, heeft de gemeenteraad een instrument naast andere om zijn kaderstellende en controlerende taak tegenover het college van B&W adequaat uit te oefenen. De Rekenkamercommissie staat open voor verzoeken van de raden om onderzoek te doen naar een onderwerp. De commissie zal uiteraard altijd de afweging maken of het onderwerp zich leent voor een onderzoek. Het is van belang dat de Rekenkamercommissie niet als afrekeninstrument gebruikt wordt. De raden en de colleges dienen bereid te zijn kritisch naar zichzelf te kijken, de resultaten van het bestuur te onderzoeken en te evalueren en het beleid en/of de uitvoering bij te stellen daar waar dat nodig en/of gewenst is. De Rekenkamercommissie heeft de volgende doelen voor ogen: het versterken van de rol van de gemeenteraad het vergroten van de publieke verantwoording 2
het verbeteren van het gemeentelijk handelen. Deze doelen realiseert zij door middel van onderzoek en het rapporteren van haar bevindingen aan de gemeenteraad. Met dit jaarverslag verantwoordt de RKC haar werkzaamheden. Door het jaarverslag op de gemeentelijke website te publiceren wordt het jaarverslag ook voor geïnteresseerden zoals gemeentelijke organisaties, burgers, bedrijven en instellingen toegankelijk. SAMENSTELLING De RKC s van de gemeenten Cuijk, Grave en Sint Anthonis bestaan uit drie externe leden. Zij doen de onderzoeken en dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de rapportages. Over 2009 zijn de leden : - Mevr. drs J.C.M. van den Akker - Dhr. L.H. van der Kallen, voorzitter (tot 1 maart 2009) - Mevr. drs. J. Hendrickx (vanaf 1 juli 2009) - Dhr. J.M.G. Hermans (lid tot 1 maart 2009 en daarna voorzitter) Voor nevenfuncties van de RKC leden: zie bijlage 1 WAT IS ER IN 2009 GEDAAN? De gemeenteraden van Cuijk, Grave en Sint Anthonis hebben besloten om ingaande mei 2008 de personele unie van de rekenkamercommissies van de gemeente Cuijk en Sint Anthonis uit te breiden met een rekenkamercommissie voor Grave. In alle drie gemeenten zijn dezelfde leden van de rekenkamercommissie benoemd tot mei 2011. Per juli 2009 is drs. J. Hendrickx als nieuw lid van de rekenkamercommissie van de gemeenten Cuijk, Sint Anthonis en Grave benoemd. De overige leden van de RKC hebben deelgenomen aan de selectie- en sollicitatieprocedure. In 2009 heeft de RKC gemiddeld eenmaal per maand vergaderd. De bijeenkomsten hebben afwisselend in Cuijk, Grave en Sint Anthonis plaatsgevonden. Tussentijds hebben leden van de RKC de drie gemeenten bezocht ten behoeve van lopende onderzoeken. In de loop van 2009 zijn de volgende onderzoeken gestart of afgerond: In Sint Anthonis zijn dat: 3
- het onderzoek naar Verbonden Partijen, fase 1 algemeen deel ( april 2009 afgerond) - het onderzoek naar Verbonden Partijen, fase 2 Brandweer (2010 afgerond) In Cuijk is (op verzoek van de raad) onderzoek gedaan naar het Maasoeverproject. Dit onderzoek is begin 2009 afgerond met behandeling in de commissie controle en onderzoek. Tevens is in 2009 in Cuijk gewerkt aan het opstellen van de startnotitie onderzoek burgerparticipatie. Begin 2010 is deze startnotitie door de RKC vastgesteld en aan de gemeenteraad ter kennis gebracht. Planning is dit onderzoek eind 2010 af te ronden. In Grave is de RKC in maart 2009 gestart met een onderzoek naar Gemeenschapsaccommodatie Velp. Dit onderzoek is begin 2010 afgerond. In april 2010 zal de RKC dit rapport toelichten voor de (nieuwe) gemeenteraad van Grave. De RKC heeft voor alle drie de gemeenten de eerder geïnventariseerde onderzoeksonderwerpen heroverwogen en bijgesteld. De overgebleven onderwerpen zijn vervolgens op groslijsten geplaatst. Die treft U aan in bijlage 3. De onderwerpkeuzen zijn gebaseerd op de in het reglement van orde genoemde criteria, te weten: Maatschappelijk belang Beleid dat het functioneren van de samenleving als geheel sterk raakt of de belangen van omvangrijke of prominente doelgroepen. Gerede twijfel over doeltreffendheid Beleid dat niet het effect oplevert dat ervan wordt verwacht. Gerede twijfel over doelmatigheid Beleid dat vermoedelijk niet efficiënt wordt uitgevoerd (te hoge kosten in verhouding tot resultaat). Gerede twijfel over rechtmatigheid Geld dat vermoedelijk niet wordt besteed waarvoor het bestemd is c.q. het niet of anders uitvoeren van besluiten zoals oorspronkelijk bedoeld. Beleidsrisico Beleid waarvan de uitvoerbaarheid veel onzekerheden kent. 4
Financieel belang en risico Beleid waarin grote sommen gemeentegeld omgaan en de gemeente grote financiële risico s loopt. Toegevoegde waarde voor raad/onderscheid Beleid dat niet reeds langs andere weg in onderzoek is en leidt tot aanbevelingen. Variatie Spreiding over beleidssectoren. Communicatie Communiceerbaar naar alle belanghebbenden. VERGADERINGEN RKC De rekenkamercommissie heeft in 2009 gemiddeld een keer per maand vergaderd. De volgende onderwerpen kwamen aan de orde: - Invulling vacature RKC - scholing - afspraken met de griffie - contacten met de gemeenteraden - lidmaatschap NVVR - onderzoeksprogramma en keuze onderzoeksonderwerpen - voortgang onderzoeken en vooronderzoeken - omgang met de media/persberichten - vergaderschema 2010 - het opstellen en bijstellen van groslijsten mogelijke onderzoeksonderwerpen SYNERGIE De leden van de RKC s ervaren op een aantal taakvelden de synergie-effecten van de personele unie van de RKC s van de gemeenten Cuijk, Grave en Sint Anthonis. De synergie-effecten zijn evident ten aanzien van: 5
- reistijd en kosten - bijhouden van de landelijke ontwikkelingen op het gebied van rekenkamers(commissies) - bijhouden van de regionale/provinciale ontwikkelingen die van invloed zijn op het gemeentelijk beleid - de gecombineerde onderzoeken. - het werken met een gezamenlijk jaarverslag TIJDBESTEDING Als indicatie van de ten behoeve van het rekenkamercommissiewerk te besteden tijd kan worden aangegeven een gemiddelde van 10 uur per lid per week voor de drie gemeenten gezamenlijk. De onderzoeken en het bijhouden van de ontwikkelingen in de gemeenten en de regio zijn het grootste tijdbeslag. FINANCIËN over 2009 Vanuit de drie gemeenten zijn de volgende gegevens verstrekt: Gemeente: Begroot: Werkelijk*: Saldo 2009 Saldo 2008 Cuijk 23.810,-- 19.965,54 + 3844,46 +1159,00 Grave 10.000,- 10.419,95-419,95 + 3840,00 Sint Anthonis 12.500,- 12.339,20 + 160,80 + 1873,00 * In de werkelijke kosten over 2009 zijn opgenomen de wervingskosten nieuw lid RKC groot afgerond 5500,00 en de minder presentiegeldkosten, groot afgerond 5000,00 vanwege de vacature RKC over de periode maart t/m juni 2009. Per saldo vallen deze bedragen grotendeels tegen elkaar weg. Echter als gevolg hiervan heeft de RKC in 2009 minder uren beschikbaar gehad om te besteden aan onderzoek. Overige activiteiten van de Rekenkamercommissie De Rekenkamercommissie nam in 2009 ook deel aan activiteiten van onder andere de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamercommissies (NVRR). Het gaat daarbij om het deelnemen aan bijeenkomsten of scholingscursussen van de NVRR en anderen. Voor de Rekenkamercommissie zijn deze bijeenkomsten van belang omdat daar de ervaringen en kennis van verschillende Rekenkamers met elkaar gedeeld worden. Hiervan heeft elke deelnemende Rekenkamercommissie profijt. De voorzitter van de RKC heeft in het najaar 2009 deelgenomen aan een vijfdaagse cursus rekenkameronderzoek van de NVRR in samenwerking met de Erasmusuniversiteit Rotterdam. 6
ONDERZOEKSPLAN 2010 De Rekenkamercommissie combineert het jaarverslag 2009 en het onderzoeksplan 2010 in het hier voorliggende document. Om een goed programma op te stellen heeft de Rekenkamercommissie in 2008 met diverse raadsfracties in de drie gemeenten gesprekken gevoerd over de vanuit de gemeenteraden ingebrachte suggesties voor het doen van onderzoeken. In maart 2010 heeft de RKC verzocht om in het introductieprogramma van de nieuwe gemeenteraden ruimte in te plannen voor een kennismaking met de RKC. Tijdens deze kennismaking kunnen raadsleden geïnformeerd worden over de werkzaamheden van de RKC en mogelijke onderzoeksonderwerpen aanreiken. Uiteraard zal de RKC zelf beoordelen in hoeverre deze onderzoeksonderwerpen kunnen worden opgepakt, naast de volgende in 2010 reeds (lopende) onderzoeken: Cuijk: onderzoek burgerparticipatie, afronding gepland eind 2010. Grave: onderzoek gemeenschapsaccommodatie Velp, afronding gepland in april 2010 waarna een nieuw onderzoek zal worden gestart. Sint Anthonis: onderzoek verbonden partijen fase 2 brandweer Evaluatie Rekenkamercommissie Eind 2010 zal de RKC een evaluatie opstellen. Deze evaluatie kan door raadsleden als onderlegger gebruikt worden bij de eventuele herbenoeming van de rekenkamerleden in mei 2011. VERGADERPLANNING 2010 De RKC is voornemens ook in 2010 gemiddeld een keer per maand te vergaderen, afwisselend in een van de drie gemeentehuizen. Maart 2010 7
BIJLAGE 1 jaarverslag 2009 RKC NEVENFUNCTIES LEDEN Mevr. drs J.C.M. van den Akker Functie: NMI-Mediator & Coach Nevenfuncties: Vice-voorzitter Gemeentelijk Ombudscommissie Gemeente s-hertogenbosch Lid Raad van Toezicht Stichting BrabantZorg (verpleeg- en verzorgingshuizen regio Oss-Uden-Veghel) Lid Raad van Toezicht Stichting Nieuwebrug s-hertogenbosch Lid Rekenkamercommissie Gemeente Venlo Lid Rekenkamercommissie Gemeente Uden Lid Millenniumcomité Gemeente s-hertogenbosch Mevr. drs J. Hendrickx Functie: Onderzoeker Acquest advies/onderzoeksbureau in Oosterhout Nevenfuncties: Lid van het Algemeen bestuur Waterschap Aan en Maas Lid Rekenkamercommissie Goirle Lid Rekenkamercommissie Loon op Zand Lid gemeenteraad s-hertogenbosch Dhr. J.M.G. Hermans Functie: zelfstandig adviseur Nevenfuncties: Voorzitter Volksuniversiteit Venray e.o. Secretaris IVN Maas en Niers Gennep, Bergen, Mook Adviseur Stichting Emplooi voor begeleiding vluchtelingen naar werk Adviseur Vereniging kleine kernen Limburg Lid Provinciale Commissie Boomfeestdag in Limburg Lid werkgroep educatie en voorlichting Nationaal Park De Maasduinen 8
Bijlage 2 jaarverslag 2009 RKC Groslijst van mogelijke onderzoeksonderwerpen waaruit de RKC kan kiezen na afronding van de lopende onderzoeken. De volgorde geeft geen prioriteit aan, is dus willekeurig. Groslijst Gemeente Cuijk 1. Dommelsvoort 2. Regionaal Bedrijventerrein 3. Schouwburg Groslijst Gemeente Grave 1. Muziekonderwijs c.q. verbonden partijen 2. Bezwarencommissie 3. Stadhuis/vergunningverlening op het gebied van bouwen 4. Re-integratie Groslijst Gemeente Sint Anthonis. 1. Motorcrossterrein Stevensbeek 2. Hoogte tarieven 3. Weerstandsvermogen/Grondbeleid 4. Aan/uitbesteden 5. Samenwerking Land van Cuijk 9