Waterstof als brandstof van de toekomst

Vergelijkbare documenten
16 februari Waterstof als brandstof voor de toekomst. Versie 16 februari

Alternatieve brandstoffen en tunnelveiligheid

Op weg naar. Doetinchem, 8 maart 2018

EEN ELEKTRISCHE WAG E N? D E P R O S,

William Meerschaut PR & Communication Manager Hyundai Belux

Energietransitie bij Mobiliteit

De SLIMME KEUZE voor

Toyota Prius plug-in. Gestroomlijnd. Plug-in

Jaargang 2018 Februari

3. Hoeveel tankstations in Vlaanderen beschikken thans over een vergunning voor CNG-levering? Graag een overzicht per provincie.

Platform Toekomstbestendige Mobiliteit. PTM-H2 Rijden-op-Waterstof Extra bijeenkomst ihkv PTM-dag 17 juni Een initiatief van

Mobiliteit. Verdiepende opdracht

aardgas tank ik bij DATS 24 CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

it s electric! e-powered mobility by ece

Hoe kan innovatie helpen?

Partner in duurzaamheid Presentatie 29 februari 2012 Waterstof Net 1

INITIATIEFVOORSTEL ELEKTRISCHE STADSBUSSEN. Amsterdam Elektrisch ook de OV Stadsbus

Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto

Waterstof als transportbrandstof

De Superbus. Ir. Joris A. Melkert Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek TU Delft

Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst. Kivi Niria congres Sustainable Mobility

Project Transumo A15 Van Maasvlakte naar Achterland Innovatie input TU Delft

Toyota Auris 1.8 Full Hybrid Executive

Duurzaam Groninger wagenpark

15 mythes over elektrische auto's

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

De Groningen weg van Broem naar Zoem

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Tekst lezen en vragen stellen

Opel Ampera. Nooit meer bang. Range Extender. tussen elektrische kilometers en kilometers op de benzinemotor"

Automotive Energy Innovators

Energietransitie en transportveiligheid

Autosalon Parijs 2010

Resultaten onderzoek Verduurzaming Wagenpark gemeente

Brochure ALD ELECTRIC PART OF ALD NEWMOBILITY

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen

De auto van de toekomst is voor vandaag

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013

met elf Concept Plug-in Hybrids deel, die worden geleased door Rijkswaterstaat, Eneco, Stedin, Roteb, TNT en Van Gansewinkel.

Honda Insight. Meer inzicht. "De Insight dankt de overvloedige binnenruimte aan de relatief eenvoudige constructie van de aandrijving"

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER

Petitie GELIJK SPEELVELD VOOR AUTOGAS (LPG) Autogas (LPG) voor kostenefficiënte CO2-besparing

H2 Waterstofvoertuigen ontwikkelingen

Jet-Net & Universum Career Day 2009 in Rotterdam

Wie vooruit wil, rijdt duurzaam!

AFID workshop. Nienke Smeets, Gerben Passier, 21 maart 2019

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

Informatie Spreekbeurt Elektrische Auto s

Concordantietabel B. januari Vlaamse omzettingsmaatregel

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

(autogas en propaan)

Duurzame dienstmobiliteit. Geert Biesemans directeur voertuigencentrum

WIJ TANKEN OP LOCATIE

Inhoud. Elektrisch rijden: consequenties voor het ontwerp van de auto. Voorbeelden van elektrische auto s. Globale beschouwing elektrische aandrijving

Waterstof(auto): hype of high potential?

Kennisbijeenkomst Elektrisch Rijden

Schooljaar: TRANSPORT 3.3. Veiliger, groter en sneller KLAS 2A 2B 2C 2D 2G. Algemene Techniek Mnr. Baromeo

Ford Focus Electric. Alle begin is moeilijk. Vertrouwd

Race-event sponsor concept

Veiligheidsaspecten van alternatieve brandstoffen

H2ECOb/Blm HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling

3.3 Straddle Carriers

Introductie. Annelies van der Kolk. Gedeputeerde klimaat en milieu. Provincie Gelderland

Waarom? Wat willen we? En hoe? Position paper Vereniging Elektrische Rijders

Spookfiles A58 is één van de projecten binnen het programma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei Energie in Beweging

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar

Wat zijn afwegingen bij OV exploitatie in relatie tot duurzaamheid?

Jaargang 2017 Editie 4

Introductie. ir. Frank Rieck

Geloof in toekomst van waterstofauto is weg

Duurzame mobiliteit vandaag Kristof Corthout Product Manager Sustainable Mobility

VR DOC.0977/2BIS

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.

Smart ForFour Electric Drive

de Nieuwe PGS 25 Aardgasvulstations

VLAKBAND. De Tesla van de installatiebranche FLEXIBEL, KWALITATIEF EN SNEL UW HULP BIJ GROTE (VER)BOUWPROJECTEN

De elektrische bestelauto Iets voor u?

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

Hyundai i30 Wagon. De verstandigste. Ruimte

Advies (BRUGEL-ADVIES )

Brabant aan de Waterstof: mobiliteit

1.6 Alternatieve aandrijving

Cryogeen LNG: Waar..

Fleetclub van 100. Welkom

Tarieven met ingang van 1 april 2011

aardgas tank ik bij DATS 24 CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen

Seminar Schone Voertuigtechnieken

Hyundai Kona Electric

VOLT DE NIEUWE CHEVROLET

Het elektrisch rijden van de toekomst. De bijdrage van studententeams aan de transitie naar elektrisch vervoer

Welkom. Wase Klimaattop. Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen

Droom en werkelijkheid van waterstofrijden in NL. Hub Cox, RWS/WVL/BIDK 18 mei 2017

Wie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur

Alternatieve aandrijfvormen

Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie

VOLTA Kruispunt voor elektrotechniek

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document.

Transcriptie:

Waterstof als brandstof van de toekomst Waterstofauto s hebben de toekomst. Daar zijn is clean fuel leverancerier PitPoint van overtuigd en bij Forze denken ze daar net zo over. Met een team van vijftig studenten van de TU Delft werkt Forze dag en nacht aan zogenaamde zero emission -raceauto s op waterstof. Als teamlid zet je je hier een jaar fulltime voor in., maar daar krijg je ook het nodige voor terug. Als onderdeel van het Forzeraceteam, bouw je aan de toekomst van waterstof als brandstof. En aan de allereerste raceauto op waterstof ter wereld. De markt voor waterstofauto s is sterk in ontwikkeling. Al jaren wordt er gewerkt aan voertuigen die zo min mogelijk schade toebrengen aan het milieu. Ook bij Forze. Zo won het team in 2008 al de Formula Zero Competitie in Rotterdam en is het team elektrisch ronde recordhouder op circuit Zandvoort en waterstof-elektrisch ronde recordhouder op de Nürburgring in Duitsland. Inmiddels houden onder meer Hyundai, Toyota en BMW zich bezig met de ontwikkeling van waterstofbrandstof. De komende jaren gaan steeds meer tankstations waterstof aanbieden. Dat moeten er in 2018 zestien in heel Nederland zijn. Op dit moment kan er al waterstof getankt worden op de A15, in Rhoon en bij Helmond. Ook in het openbaar vervoer timmert waterstof aan de weg. PitPoint partner Qbuzz presenteerde onlangs de eerste waterstofbus van Groningen en Drenthe. Forze is op dit moment aan het bouwen aan de Forze VII, de ultieme circuitracer op waterstof. In augustus 2017 gaat de Forze VII deelnemen aan de Supercar Challenge als 's werelds eerste waterstofracer. In deze paper bespreken we hoe de Forze VII tot stand komt. Ook werpen we een blik op de voor- en nadelen van waterstof als brandstof. Tot slot maken we kennis met PitPoint als hoofdsponsor van Forze en leverancier van schone brandstoffen. s Werelds eerste raceauto op waterstof Forze is één van de partijen die gelooft in de toekomst van waterstof als brandstof. Het team is in 2007 opgericht door Edgar van Os. In eerste instantie ontwikkelde het team waterstofaangedreven karts. Drie om precies te zijn. De karts werden voor het eerst gebruikt tijdens de Formula Zerocompetitie, waar Forze ook haar naam aan dankt (FORmula ZEro). De karts waren in die tijd van kleiner formaat, omdat de brandstofcellen nog geen groot vermogen aan konden. Zevende generatie waterstofauto s Tien jaar na het ontstaan bouwt Forze inmiddels aan de zevende generatie voertuigen. Het raceteam is niet eerder zo omvangrijk geweest en omvat dit jaar 50 studenten uit binnen én buitenland, met verschillende achtergronden. Zo bestaat de groep uit onder andere studenten Werktuigbouwkunde, Industrieel Ontwerpen en Lucht- en Ruimtevaarttechniek.

Een team van deze grootte vereist een degelijke structuur. Elk jaar wordt het team aangestuurd door een bestuur, bestaande uit studenten die hun studie een volledig jaar op pauze zetten. Elk full-time teamlid heeft zijn/haar eigen verantwoordelijkheden, van PR tot aerodynamica. Wereldprimeur De bestuursleden besteden makkelijk zo n 70 uur per week aan het project. De overige studenten zijn er minstens tien uur per week aan kwijt. Het forzeteam vindt het de tijd die ze aan de bouw van de Forze VII werken, meer dan waard. Het staat niet alleen goed op hun CV, ze doen een unieke ervaring op. Wie kan nou zeggen dat hij of zij heeft meegewerkt aan s werelds eerste raceauto op waterstof? De nieuwste raceauto van het team uit Delft zal in augustus 2017 in het startveld staan tussen de benzine auto's. Het gaat om de ultieme circuitracer op waterstof, die dit jaar nog als allereerste waterstof aangedreven raceauto de strijd aangaat tegen benzineauto's op een circuit. Deze primeur zal plaatsvinden tijdens de Supercar Challenge, tijdens de Gamma Racing Day op het TT circuit in Assen. De Supercar Challenge is in 2001 gestart voor GT s en toerwagens, Vanaf 2012 zijn daar de Sportcars en prototypes aan toegevoegd in de groep Superlights. Op 5 en 6 augustus, tijdens de Gamma Racing Day op het TT circuit Assen, zullen deze supersnelle raceauto s het tegen elkaar opnemen. Grootse plannen Niet alleen het team is groter dan ooit, ook de ambities blijven groeien. Het design van de Forze VII is aanzienlijk verbeterd: verschillende aanpassingen moeten zorgen voor extra snelheid. Zo wordt de Forze VII een meter langer én twintig centimeter breder dan haar voorganger. De uitbreiding zorgt voor een betere wegligging en snellere rondetijden. Het model haalt snelheden van 210 kilometer per uur, waarbij de auto alleen water uitstoot. Voor het bouwen van de nieuwste raceauto wordt zoveel mogelijk gebruikgemaakt van onderdelen van het vorige Forze-model, dat zelf waarschijnlijk wordt gebruikt ter expositie. Met de nieuw te bouwen Forze VII gaat als eerste waterstofauto ter wereld de strijd aan met benzineauto s. Bewezen succesvol Dat de Forze-raceauto s de toekomst hebben, werd in november 2015 al bewezen. Toen werd op het Circuitpark Zandvoort het elektrisch ronderecord verbroken met de Forze VI: de wagen was ruim vijf seconden sneller dan concurrent Tesla Roadster. Ook oud-premier Jan Peter Balkenende gelooft heilig in het concept van de waterstof-elektrische racewagen. Het record toont aan dat waterstof de toekomst heeft, aldus de Forze-ambassadeur. https://youtu.be/ly7jwivbamo

Samen bouwen aan schone mobiliteit In 2014 tijdens een bijeenkomst van de TU Delft kwam PitPoint in contact met Forze. De visies van beide partijen kwamen overeen: zowel PitPoint als Forze geloven in het belang van schone mobiliteit en in waterstof als brandstof van de toekomst. Daarom is PitPoint hoofdsponsor van Forze geworden. Forze-hoofdsponsor PitPoint houdt zich bezig met duurzame brandstoffen en schone lucht. Het bedrijf werd in 2007 opgericht onder de naam CNG Net, als onderdeel van Ballast Nedam. CNG Net hield zich vooral bezig met het realiseren van zoveel mogelijk tankstations die Groengas (CNG) aanbieden. In 2011 startte zusteronderneming LNG24, dat zich richtte op het beschikbaar maken van LNG (liquefied natural gas). voor vrachtauto s en schepen. In 2014 kwamen beide bedrijven samen en per 1 januari van vorig jaar gaan ze verder onder de naam PitPoint. PitPoint is leverancier van schone brandstoffen zoals EV Groengas, CNG en LNG. Daarnaast biedt het bedrijf alternatieve brandstoffen zoals waterstof en elektriciteit. Om deze schone brandstoffen bereikbaar en betaalbaar te maken voor bedrijven, overheden en particulieren opent PitPoint, op eigen initiatief en in opdracht, steeds weer nieuwe tankpunten en faciliteert zij elektrische oplaadpalen. Voor PitPoint is innovatie een essentieel onderdeel om in 2030 een samenleving te hebben waarin vervoer volledig duurzaam is. PitPoint heeft zich voor langere termijn aan het team verbonden. Dit geeft Forze veel mogelijkheden om door te ontwikkelen. Behalve een financiële component, behelst de samenwerking ook nadrukkelijk een kennisuitwisseling. Het raceteam kan dankzij het sponsorschap verder met de ontwikkeling en productie van de Forze VII. Toekomst Steeds meer autofabrikanten verdiepen zich in de schone brandstoffen. Mats Dirkzwager, teammanager bij Forze voorspelt dat fabrikanten niet alleen aan de slag gaan met batterijelektrische voertuigen; de waterstofrevolutie komt er zeker aan. Waterstofauto s werken niet met een traditionele verbrandingsmotor. Wel bestaan er aangepaste verbrandingsmotoren voor waterstof. Door waterstof uit tanks op gelijkstroom in plaats van waterstroom te zetten, splitst het zich in waterstof- en zuurstofmoleculen. Die combinatie zorgt voor elektriciteit, waarmee het voertuig vooruit komt. Er is geen sprake van uitlaatgassen. Uit de wagen komt alleen water. Voordelen van waterstof Het grote voordeel van waterstof als brandstof is dat auto s niet alleen stiller zijn, maar ook dat bij de verbranding alleen schone waterdamp overblijft. Daarmee zijn waterstofauto s een goed alternatief voor de batterijelektrische auto. Helemaal als het gaat om lange afstanden. En daar is waterstof geschikt voor: een volle tank gaat tot zo n 500 kilometer mee en in de toekomst nog verder. Met name grote wagens zoals tourbussen profiteren van waterstof. Rijd je op waterstof, dan kun je ook gemakkelijk bijtanken. Een batterij raakt op een gegeven moment op en maakt daarbij je auto zwaarder.

Nadelen van waterstof Aan het rijden op waterstof kleven nu echter ook nog aantal nadelen. Om waterstof te laten uitgroeien tot een volwaardig alternatieve brandstof moeten hiervoor innovatieve oplossingen worden gevonden. Zo is duurzame waterstof behoorlijk duur. Waterstof is op een duurzame en niet- duurzame manier te verkrijgen. Niet-duurzame waterstof wordt bijvoorbeeld gemaakt door koolwaterstoffen te scheiden. Duurzame waterstoffen krijg je door water te scheiden via elektrolyse. Dit is kostbaar. Naast de hoge kosten van de elektrolyse, is ook het transport van waterstof behoorlijk prijzig. Waterstof heeft zo n lage dichtheid dat dit de opslag en het transport ervan bemoeilijkt. Het bedenken en realiseren van oplossingen hiervoor brengt aanzienlijke kosten met zich mee. Rijden op waterstof is daarom qua prijs nog niet te vergelijken met traditionele brandstoffen. Voor een kilo waterstofbrandstof goed voor een afstand van ongeveer 100 kilometer betaalt de consument zo n twaalf euro. Benzine, diesel en echte elektriciteit kosten minder. Een ander nadeel van waterstof als brandstof is dat het mengsel kan ontploffen als het in aanraking komt met zuurstof. Die kans is echter wel heel klein, want waterstof is het lichtste gas dat er bestaat. Tot slot zijn er grote tanks nodig om maar een beetje waterstof te kunnen opslaan. In een reguliere auto is daarvoor weinig plaats. Daarbij is er vooralsnog een groot tekort aan tankstations die waterstof als brandstof aanbieden. Bewustzijn creëren Er zijn dus nog wat obstakels te overwinnen. Maar dat wil niet zeggen dat deze brandstof niet de toekomst heeft. Voor PitPoint is waterstof een essentieel onderdeel om in 2030 een samenleving te hebben waarin vervoer 100 procent duurzaam is. Via Forze komt het grote publiek in contact met duurzame technologieën, zegt Erik Kemink, directeur van PitPoint. Daarom ondersteunen we het team met geld en kennis, bijvoorbeeld over hoe je sneller en beter waterstof kunt tanken. Mats Dirkzwager (Forze): Voor nu richten we ons op onze deelname aan de Supercar Challenge in de sportklasse dit jaar. Als dat lukt, zijn we al een stap dichterbij het creëren van meer bewustzijn op het gebied van groene mobiliteit. Productspecs Forze VII De Forze VII is krachtiger en efficiënter dan haar voorganger. Het model is speciaal ontworpen om de strijd aan te gaan met benzineauto s. De raceauto is extreem licht en uitgerust met eigenschappen die de aerodynamiek tegemoet komen. Verder kent de Forze VII de volgende specificaties: Snelheden tot 100 km/u in minder dan 4 seconden Topsnelheid: 210 km/u

Brandstofcelkracht: 100 kilowatt Vermogen: 190 kilowatt Gewicht: 1100 kilogram Maat: 4.6 x 1.9 meter Bronnen http://www.formulazero.tudelft.nl/ http://www.tudelft.nl/actueel/dossiers/archief/racewagen-op-biobrandstof/duurzaamvervoer/aandrijving-en-brandstof/aandrijving-en-brandstof/ http://www.tudelft.nl/actueel/dossiers/archief/racewagen-op-biobrandstof/duurzaamvervoer/aandrijving-en-brandstof/waterstof/waterstof/ https://www.oneworld.nl/groen/minder-vervuilen-met-de-waterstofauto https://nl.wikipedia.org/wiki/waterstofauto http://wikimobi.nl/wiki/index.php?title=waterstof#kosten http://www.tankpro.nl/brandstof/2015/04/01/waterstof-lost-een-probleem-op-dat-er- straks-nietmeer-is/ http://www.milieuloket.nl/id/vhurdyxrmmz2/waterstof https://www.cursor.tue.nl/nieuwsartikel/artikel/solar-team-eindhoven-onthult-stella-lux/ Colofon & Contact Waterstof als brandstof van de toekomst Copyright 2017 PitPoint clean fuels Auteur: PitPoint Versie: 1 juni 2017 Contact PoitPoint clean fuels Postbus 1388 3430 BJ Nieuwegein Tel: 030-410 08 00 info@pitpoint.nl / www.pitpoint.nl Pitpoint clean fuels geeft toestemming voor verveelvoudiging van deze content wanneer melding wordt gemaakt van de bron. Bij online publicatie graag een link plaatsen naar de website waarop u deze paper heeft gedownload.