Cryogeen LNG: Waar..

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Cryogeen LNG: Waar.."

Transcriptie

1 Cryogeen LNG: Voor het mileu een zegen!! Voor incident bestrijders een ramp?! VBE Seminar, te Gorinchem Dick Arentsen, AGS/Veiligheidskundige/Fire Engineer Waar.. Vrachtwagens Bussen Schepen (eigen brandstof) Schepen (transport) Tankwagens (transport + bunkering) Treinen (Arriva Groningen) Tankcontainers Ketelwagons Tankstations ( ook combi LNG & CNG) 1

2 Fysische eigenschappen LNG (Liquefied Natural Gas) GEVI 223 / UN 1972 Opgeslagen in vacuϋm geïsoleerd vat Methaan (CH4)/ aardgas, vloeibaar door afkoelen (cryogeen) Atmosferische druk bij -162 ºC 1 liter LNG= 0,5 kg. (1 liter LNG= 600 liter aardgas) Geur- en kleurloos (geen geurstof, die bevriest) Explosiegrens 5-16% Boil-off gas (BOG), afblazen bij opwarming vloeistof RISICO S LNG Zeer brandbaar gas (methaan/aardgas) Zeer lage temperaturen (kans op brandwonden en bevriezing omgeving) LNG is bij vrijkomen zwaarder dan lucht (let op ondergrondse kolken/ riolen waar LNG in kan ophopen) Kans op explosiegevaar bij besloten omgeving (LET OP: parkeergarages, werkplaatsen en tankstations etc.) Verstikkend in hoge concentraties (slachtoffer naar frisse lucht en reanimeren) Opgewarmd gas is niet meer zichtbaar (wolk is niet meer zichtbaar als witte damp) 2

3 Tankstations worden getransformeerd Dit betekent bij incidenten op de weg dat al deze brandstoffen erbij betrokken kunnen worden!! Brandweer & Private Dienstverleners en AARDGAS Natural gas (pijpleiding) Hoge druk (80 bar) Lage druk met typerende geur CNG Samengeperst tot boven 200 bar (met geur? NL,Yes) LNG Cryogeen tot vloeistof gekoeld tot 24 bar CBG/LBG/CLNG/HCNG/Etc Mixen met Biogas, Waterstof, etc 3

4 Worstcase scenario s 80 bar pijpleiding Brand en Explosie normaal brandweer scenario Explosie schade en hittestraling afstand hangt af van de hoeveelheid brandstof Maar kleinschalige incidenten met cryogeen LNG betekent nieuwe uitdagingen als het niet brandt!! Tankwagen vervoerd LNG & bunkert brandstoftank schip 4

5 Nieuw soort incidenten, met gevolgen voor het overige verkeer en de omgeving Tankstation Zwolle 5

6 Procesinstallatie in publiekdomein Waterdamp (condens) vorming bij laad- en losactiviteiten 6

7 LNG Trucks die op de weg rijden > 500 Risico van brand met de nieuwe trucks: Aircosysteem begint te branden in de showroom 7

8 Gasdispersie en het risico van een wolkbrand en explosie aan de kant van de weg!! Incident LNG, gelukkig geen slachtoffers en lekkage 8

9 Wat als LNG niet brandt? Gevaars gas lekkage: (Dreiging) Vrije wolk Explosie Verstikking Afkoelen van de omgeving Creëren van zware mist. Gevaar vloeistof lekkage: Vloeistof spray Broosheid van de equipment Broosheid van de constructie Bevriezing Veilige incidentbestrijding, noodzaak van preparatie en meer gedetailleerd informatie in de melding!! Welke informatie heeft de brandweer nodig? Genoeg details in electronic-emergencie call (e-call)? Locatie, type voertuig etc.. Brandstof(fen) en type accu`s van het voertuig Type incident Lekkage van brandstof? Gas of vloeistof? Omgeving, kort bij bebouwing? In tunnel, op onder viaduct, etc? Gasdispersion uit een mobiele bron: Gedetailleerde informatie belangrijk voor de beste bestrijding Veiligheid slachtoffers, burgers en incident bestrijders!!!!! 9

10 Beschadigd brandstof systeem? Wat doe je als dit een explosieve wolk LNG was? 10

11 De complexe Wereld is de dreiging INFORMATIE = VEILIGHEID Artikel in Gevaarlijke Lading 11

12 12

Tunnels en alternatieve brandstoffen. Jetty Middelkoop AGS brandweer AA

Tunnels en alternatieve brandstoffen. Jetty Middelkoop AGS brandweer AA Tunnels en alternatieve brandstoffen Jetty Middelkoop AGS brandweer AA Soorten alternatieve brandstoffen Elektrisch Hybride CNG LNG Waterstof Incidenten: elektrisch 26 februari 2015, Amsterdam Gevaren:

Nadere informatie

Bussen die rijden op: Aardgas CNG = Compressed Natural Gas

Bussen die rijden op: Aardgas CNG = Compressed Natural Gas Bussen die rijden op: Aardgas CNG = Compressed Natural Gas Landelijke OGS Netwerkdag, 27 juni 2013 te Arnhem Dick Arentsen, AGS 1 Brandweer en Methaan Aardgas (zoals aan huis geleverd) Hogedruk (80 bar)

Nadere informatie

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen Cryo Advise advies voor LNG systemen

Nadere informatie

Veiligheid voertuigen op CNG, LNG, H 2

Veiligheid voertuigen op CNG, LNG, H 2 Veiligheid voertuigen op CNG, LNG, H 2 Dr.ir. Nils Rosmuller (Lector Transportveiligheid) Bijeenkomst veiligheid elektrische voertuigen 23 september 2014, Tiel Context Voertuigen op CNG Voertuigen op LNG

Nadere informatie

Liquefied Natural Gas / L N G

Liquefied Natural Gas / L N G Liquefied Natural Gas / L N G Eigenschappen van L N G 1/2 Natuurlijk gas dat terug gekoeld is tot 161 graden Celcius op welk moment het condenseert tot een kleurloze, reukloze, niet corrosieve en niet

Nadere informatie

Wat kan de kennistafel LNG hierin betekenen?

Wat kan de kennistafel LNG hierin betekenen? Landelijk Informatiepunt Omgevallen Gevaarlijke Stoffen Het gedrag van LNG bij incidenten Wat kan de kennistafel LNG hierin betekenen? 7-9-2016 Marco van den Berg 1 Kennistafel LNG Relevante kennis verzamelen

Nadere informatie

Energietransitie en transportveiligheid

Energietransitie en transportveiligheid Energietransitie en transportveiligheid Nils Rosmuller Lector Transportveiligheid (IFV) Kennistafel transport gevaarlijke stoffen 4 februari 2019 Rode draad Energietransitie en de veiligheidsregio: grote

Nadere informatie

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Clean fuel. LNG Facts & Figures 1 LNG Facts & Figures Waarom LNG Schoon Zonder nabehandeling voldoen aan emissie standaarden Veilig Lichter dan lucht als het verdampt Moeilijk ontsteekbaar Enorme voorraden Past in Europese doelstelling

Nadere informatie

Veiliger Lossen. Autogas (LPG) bij tankstations!

Veiliger Lossen. Autogas (LPG) bij tankstations! Veiliger Lossen Autogas (LPG) bij tankstations! Moment van de BLEVE uitgesteld door hittewerende bekleding op de tankwagen en door verbeterde vulslangen oktober 2010 Doelstelling presentatie De regionale

Nadere informatie

LNG Veiligheid, hoe doe je dat?

LNG Veiligheid, hoe doe je dat? LNG Veiligheid, hoe doe je dat? Ernest Groensmit Voorzitter Werkgroep I LNG Veiligheid en Regelgeving Presentatie LNG Platform Vergadering 20 nov 2014 Schiedam LNG naar een nieuwe markt Source Transport

Nadere informatie

Transport gevaarlijke stoffen

Transport gevaarlijke stoffen min. 30 cm Identificatienummer gevaar Identificatienummer stof 40 cm Afmeting mag ongeveer 10% afwijken Herkenningsbord Blanco Lijst van stoffen en identificatienummers Betekenis van gevaarsidentificatienummers

Nadere informatie

Vragenboom BAL Casus: tankstation met windturbine. Schets voor beeldvorming van de opzet in het BAL van de milieubelastende activiteiten

Vragenboom BAL Casus: tankstation met windturbine. Schets voor beeldvorming van de opzet in het BAL van de milieubelastende activiteiten Vragenboom BAL Casus: tankstation met windturbine Schets voor beeldvorming van de opzet in het BAL van de milieubelastende activiteiten U hebt aangegeven dat uw bedrijf mogelijk milieubelastende activiteiten

Nadere informatie

Ruimtelijke sturing kan een oplossing zijn om ongewenste veiligheidssituaties in de toekomst te voorkomen. Denk aan het aanwijzen

Ruimtelijke sturing kan een oplossing zijn om ongewenste veiligheidssituaties in de toekomst te voorkomen. Denk aan het aanwijzen Bureau Externe Veiligheid Haaglanden aan eenduidige wet- en regelgeving die in de distributie en uitgifte van LNG voorzien. Richtlijnen en rekenmethodieken ontbreken eveneens. Tegelijkertijd zijn er op

Nadere informatie

LPG en veiligheid. Autogas (LPG) Toepassingen LPG. Productie, invoer en uitvoer LPG. Ontwikkeling Nederlandse Autogasmarkt

LPG en veiligheid. Autogas (LPG) Toepassingen LPG. Productie, invoer en uitvoer LPG. Ontwikkeling Nederlandse Autogasmarkt Autogas (LPG) Autogas: LPG toegepast als autobrandstof. LPG en veiligheid LPG (Liquefied Petroleum Gas, vloeibaar gemaakt petroleumgas) is de verzamelnaam voor een grote groep brandbare koolwaterstoffen.

Nadere informatie

Handreiking voorbereiding bestrijding Buisleidingincidenten

Handreiking voorbereiding bestrijding Buisleidingincidenten Handreiking voorbereiding bestrijding Buisleidingincidenten De Handreiking voorbereiding bestrijding buisleidingincidenten geeft inzicht in de (soms ingewikkelde) informatiestromen bij een buisleidingincident.

Nadere informatie

Samengeperst gas, n.e.g. 70% stikstof, 30% kooldioxide UN-nummer: 1956 Opslagmethode: omgevingstemperatuur en hoge druk (> 150 bar)

Samengeperst gas, n.e.g. 70% stikstof, 30% kooldioxide UN-nummer: 1956 Opslagmethode: omgevingstemperatuur en hoge druk (> 150 bar) 1. INDICATIE VAN HET PRODUCT EN VAN HET BEDRIJF Omschrijving van het product Handelsnaam: Foodmix Naam: Samengeperst gas, n.e.g. 70% stikstof, 30% kooldioxide UN-nummer: 1956 Opslagmethode: omgevingstemperatuur

Nadere informatie

Cruciale informatie beschikbaar stellen voor iedereen van ons ons mensen op het terrein. Kurt Vollmacher OGS Netwerkdag 27 juni 2013

Cruciale informatie beschikbaar stellen voor iedereen van ons ons mensen op het terrein. Kurt Vollmacher OGS Netwerkdag 27 juni 2013 Cruciale informatie beschikbaar stellen voor iedereen van ons ons mensen op het terrein Kurt Vollmacher OGS Netwerkdag 27 juni 2013 Voorstelling Reeds 25 jaar actief brandweerman: vrijwilliger/beroeps

Nadere informatie

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013 Goevaers Consultancy Duurzame stedelijke distributie België 16 februari 2013 GC Introductie Duurzaam goederen vervoer Duurzaamheid vraagt om samenwerking in de keten Nieuwe technologieën kunnen alleen

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad (MSDS)

Veiligheidsinformatieblad (MSDS) Veiligheidsinformatieblad (MSDS) Product Propaan Herzieningsdatum 08.05.2012 1 Identificatie van de stof en van de onderneming Productnaam Propaan (handelspropaan) Gebruik stof Industriële en huishoudelijke

Nadere informatie

Rijden op groen gas Feiten en cijfers

Rijden op groen gas Feiten en cijfers Rijden op groen gas Feiten en cijfers Rijden op groen gas Transporteurs, bedrijven en particulieren rijden steeds vaker op groen gas. Er komt meer groen gas beschikbaar en het aantal auto s dat op groen

Nadere informatie

DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL. Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen

DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL. Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen HOGE PRESTATIES, ZEER EFFICIËNT - ÉN EEN DUURZAME OPLOSSING De introductie van de Volvo FM Methaan-Diesel betekent

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad (MSDS)

Veiligheidsinformatieblad (MSDS) Veiligheidsinformatieblad (MSDS) Product Droogijs Herzieningsdatum 25.01.2013 1 Identificatie van de stof en van de onderneming Productnaam Droogijs (vast koolstofdioxide) Gebruik stof Industriële toepassingen;

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Op basis van richtlijn 91/155/EEG van de Commissie der Europese Gemeenschappen

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Op basis van richtlijn 91/155/EEG van de Commissie der Europese Gemeenschappen 1.Identificatie van de stof of het preparaat en van de firma 1.1 Identificatie van de stof of het preparaat: Synoniemen: R 134 a UN :3159 No CAS : 000811-97-2 No index CE S.O. Code NFPA 1-0-1 No EINECS

Nadere informatie

LNG:bent u al klaar voor de toekomst?

LNG:bent u al klaar voor de toekomst? 1L ) De Bouwkamp 1L 6576 JX Ooij (bij Nijmegen) 024-37 33 884 LNG:bent u al klaar voor de toekomst? Door velen wordt LNG gezien als dè brandstof voor de toekomst. De vooruitgang in de LNG branche gaat

Nadere informatie

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie

Nadere informatie

Doel. Tabel 1 Eigenschappen

Doel. Tabel 1 Eigenschappen KAM-regel 029 Veilig werken met vloeibare stikstof 1 Inleiding Vloeibare stikstof wordt gebruikt voor diverse handelingen, zoals voor opslag van biologische materialen, als koelmedium bij laboratoriumwerkzaamheden,

Nadere informatie

De Groningen weg van Broem naar Zoem

De Groningen weg van Broem naar Zoem NVRD Noord Nederland 14 maart 2019, Resato, Assen De Groningen weg van Broem naar Zoem Gerrit Griffioen Hoofd Materieel gemeente Groningen 1 Brandstof gerelateerd equipment Gemeente Groningen heeft ongeveer

Nadere informatie

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Symposium De Groene Delta van Nijmegen Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014 Noodzaak tot veranderen 13-10-2014 2 En toen was daar... http://www.energieakkoordser.nl/ https://energiekgelderland.nl/paginas/default.aspx

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Brandweeradvies Externe Veiligheid Speelboot in IJ-haven in Amsterdam Referentie: 0000019/RoEv-2013 Datum: 5 juni 2013 Behandeld door: C.

Nadere informatie

Werken aan gasvoertuigen. Algemene informatie over gasvoertuigen. Autogas

Werken aan gasvoertuigen. Algemene informatie over gasvoertuigen. Autogas Algemene informatie over gasvoertuigen Algemene informatie over gasvoertuigen Gasvoertuigen is een verzamelnaam voor voertuigen die worden aangedreven door autogas. Autogas bestaat uit biogas, aardgas

Nadere informatie

Veiligheidsinformatieblad (MSDS)

Veiligheidsinformatieblad (MSDS) Veiligheidsinformatieblad (MSDS) Product Propaan Herzieningsdatum 09.04.2013 1 Identificatie van de stof en van de onderneming Productnaam Propaan (handelspropaan) Gebruik stof Industriële en huishoudelijke

Nadere informatie

... Think safety! Werken met. Stikstof. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

... Think safety! Werken met. Stikstof. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid ... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen ons bedrijf de hoogste prioriteit;

Nadere informatie

Aardgaslekkage in transportleidingen

Aardgaslekkage in transportleidingen Gevaar Aardgaslekkage in transportleidingen Inhoud Explosiegevaar, let op voor gasophoping in besloten ruiten. Aardgas is lichter dan lucht (0,6). In geval het gas niet brandt: niet sproeien In geval het

Nadere informatie

Wat is een explosie? Een explosie is een zeer snel verlopende brand met een vrijkomende (verwoestende) drukgolf.

Wat is een explosie? Een explosie is een zeer snel verlopende brand met een vrijkomende (verwoestende) drukgolf. Toolbox: Brand en Explosie Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat is brand? Brand is een chemische reactie van

Nadere informatie

Toezicht & Handhaving binnen de (externe)veiligheidsketen

Toezicht & Handhaving binnen de (externe)veiligheidsketen Externe veiligheid? Toezicht & Handhaving binnen de (externe)veiligheidsketen Het beheersen van risico's die voortvloeien uit de opslag, productie, het gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen Externe

Nadere informatie

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel Agenda De uitdaging Dubbele strategie Hybride techniek & potentieel Methaan-diesel techniek & potentieel ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY p2 De uitdaging Euro normen Wettelijk kader Opwarming van de aarde

Nadere informatie

Brand en explosiegevaar

Brand en explosiegevaar Brand en explosiegevaar Door brand en explosie tijdens werkzaamheden vallen er jaarlijks tientallen doden en gewonden. Dus moet je brand en explosies zien te voorkomen. Mede doordat deze zeer onvoorspelbaar

Nadere informatie

Veiligheidsaspecten van alternatieve brandstoffen

Veiligheidsaspecten van alternatieve brandstoffen Veiligheidsaspecten van alternatieve brandstoffen geleerde lessen, opgedane kennis en ervaring en vervolgstappen Hans Spobeck (IFV) Themadag Infrastructuur alternatieve brandstoffen 19 december 2017 -

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid Zeeburgerpad in Amsterdam- Oost Referentie: 0000011/RoEv-2016 Datum: 7 april 2016 Behandeld door: B. (Bente) Boogaard

Nadere informatie

Verantwoording groepsrisico

Verantwoording groepsrisico Verantwoording groepsrisico Ten aanzien van de planontwikkeling La Grande Suisse/Mariënwaard 61 Maastricht Gemeente Maastricht 6 december 2016 1 Inleiding In en rond het bestaande pand Mariënwaard 61 te

Nadere informatie

2e druk, 6e oplage, februari Instituut Fysieke Veiligheid ISBN

2e druk, 6e oplage, februari Instituut Fysieke Veiligheid ISBN Bevelvoerder OGS Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij

Nadere informatie

Interventies op voertuigen van de nieuwe generatie. Tom Van Esbroeck Kurt Vollmacher Brandweerzonecentrum/CTIF

Interventies op voertuigen van de nieuwe generatie. Tom Van Esbroeck Kurt Vollmacher Brandweerzonecentrum/CTIF 1 Interventies op voertuigen van de nieuwe generatie Tom Van Esbroeck Kurt Vollmacher Brandweerzonecentrum/CTIF 2 Overzicht Doelstelling van deze presentatie: een algemeen beeld geven van: Met wat we nu

Nadere informatie

Van Koos Ham, Nils Rosmuller, Jerry Kamperveen, Mark Bolech, Sam van Goethem

Van Koos Ham, Nils Rosmuller, Jerry Kamperveen, Mark Bolech, Sam van Goethem Memorandum Van Koos Ham, Nils Rosmuller, Jerry Kamperveen, Mark Bolech, Sam van Goethem Onderwerp Vragen en antwoorden over LNG, CNG en waterstof als voertuigbrandstof vanuit perspectief van incidentbestrijding

Nadere informatie

De groene delta van Nijmegen

De groene delta van Nijmegen GDF SUEZ LNG Solutions Workshop GDF SUEZ LNG Solutions - 10 oktober 2014 Leon Sluiman Manager operations & Technology De groene delta van Nijmegen GDF SUEZ LNG Solutions WAT IS LNG LNG: HET PRODUCT Vloeibaar

Nadere informatie

Gevarenkaart nr. 1 Brandbare en oxiderende gassen

Gevarenkaart nr. 1 Brandbare en oxiderende gassen Toepassingsgebied en definities Gevarenkaart nr. 1 NB. Achtergrondinformatie m.b.t. de motivatie en verantwoording van keuzes en uitgangspunten voor deze gevarenkaart is opgenomen in het Achtergronddocument,

Nadere informatie

Toolbox-meeting. Besloten ruimten

Toolbox-meeting. Besloten ruimten Toolbox-meeting serie Besloten ruimten - 2 - / 7-6-2010 / 1 van 6 Toolbox-meeting Besloten ruimten Toolbox-meeting serie Besloten ruimten - 2 - / 7-6-2010 / 2 van 6 Inleiding Voorwaarden om in elke ruimte

Nadere informatie

LPG tanktransport veiliger. Moment van de BLEVE uitgesteld door hittewerende bekleding

LPG tanktransport veiliger. Moment van de BLEVE uitgesteld door hittewerende bekleding LPG tanktransport veiliger Moment van de BLEVE uitgesteld door hittewerende bekleding Doelstelling presentatie De regionale Brandweer van de VRK kan: De LPG-tankwagens die zijn voorzien van de hitte werende

Nadere informatie

AFID workshop. Nienke Smeets, Gerben Passier, 21 maart 2019

AFID workshop. Nienke Smeets, Gerben Passier, 21 maart 2019 AFID workshop Nienke Smeets, nienke.smeets@minienw.nl Gerben Passier, gerben.passier@rws.nl 21 maart 2019 EU Richtlijn Infrastructuur Alternatieve Brandstoffen Richtlijn uit 2014. Verplicht lidstaten tot

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-II

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-II Ammoniak Ammoniak wordt bereid uit een mengsel van stikstof en waterstof in de molverhouding N 2 : H 2 = 1 : 3. Dit gasmengsel, ook wel synthesegas genoemd, wordt in de ammoniakfabriek gemaakt uit aardgas,

Nadere informatie

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland Jan Schouten Quality Safety Environmental care A company driven by strong core values CO 2 -neutrale productie Eerste 100 % CO 2 -neutrale truckfabriek in Gent Windenergie, zonne-energie, biobrandstoffen

Nadere informatie

tankstation Duiven LNG doelstelling 2015 (Green Deal)

tankstation Duiven LNG doelstelling 2015 (Green Deal) tankstation Duiven LNG doelstelling 2015 (Green Deal) LNG tankstation Duiven Programma workshop LNG Veiligheidsprogramma 1. Inleiding (Koen van der Nat/ Peutz) 2. Technische aspecten LNG-tankstations (Leon

Nadere informatie

ARBOCATALOGUS EXPLOSIEGEVAAR

ARBOCATALOGUS EXPLOSIEGEVAAR ARBOCATALOGUS EXPLOSIEGEVAAR Inleiding Bij de werkzaamheden in de sector Orsima bestaat het risico van explosiegevaar. Een explosie kan ontstaan door de combinatie van drie elementen: zuurstof, een ontstekingsbron

Nadere informatie

Veilig werken met gassen

Veilig werken met gassen Veilig werken met gassen Werken met cryogene gassen. Nr. 1 Algemeen Gassen kunnen voorkomen in vaste vorm (droogijs), gasvorm en vloeibare vorm. Gassen worden vloeibaar door de druk te verhogen of door

Nadere informatie

Agidens - Consulting & Services - Technical Safety 6/21/2017 R I S I C O S E N E F F E C T E N VA N ( S T O F ) E X P L O S I E S

Agidens - Consulting & Services - Technical Safety 6/21/2017 R I S I C O S E N E F F E C T E N VA N ( S T O F ) E X P L O S I E S Explosierisico s toegepast op KMO s R I S I C O S E N E F F E C T E N VA N ( S T O F ) E X P L O S I E S 1 2 2 / 0 6 / 2 0 1 7 O L I V I E R J A N S S E N S C O N S U L T A N T T E C H N I C A L S A F

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid Meet Inn Maroastraat 39 in Amsterdam Nieuw- West Referentie: 0046/RoEv-2016 Datum: 22 september 2016 Behandeld

Nadere informatie

Geachte heer Heijnen,

Geachte heer Heijnen, Gemeente Maastricht t.a.v. dhr. Heijnen Postbus 1992 6201 BZ MAASTRICHT Postbus 35 6269 ZG Margraten Telefoon (088) 450 74 50 Fax (088) 450 74 51 info@brwzl.nl www.brwzl.nl Datum 17 oktober 2016 Telefoon

Nadere informatie

-5- Noem de blusmethoden voor een klasse A-brand. -5- Omschrijf de brandklassen. -5- Noem de blusmethoden voor een klasse B-brand.

-5- Noem de blusmethoden voor een klasse A-brand. -5- Omschrijf de brandklassen. -5- Noem de blusmethoden voor een klasse B-brand. -5- Met welk bord wordt een explosiegevaarlijke gebied aangegeven? -5- Noem de blusmethoden voor een klasse A-brand. -5- Noem de blusmethoden voor een klasse B-brand. -5- Noem de blusmethoden voor een

Nadere informatie

AARDGAS als voertuigbrandstof

AARDGAS als voertuigbrandstof AARDGAS als voertuigbrandstof - reeds vandaag de ecologische impact van het voertuigenpark significant verbeteren - Praktijkdag Nieuwe Mobiliteit Brugge - 11 september2012 KVBG Kris De Wit Wie en wat is

Nadere informatie

aardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

aardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof CNG aardgas voor voertuigen CNG betekent letterlijk samengeperst natuurlijk gas en is eenvoudigweg de samengeperste variant van het aardgas dat we kennen voor huishoudelijk gebruik. CNG is al een tijdje

Nadere informatie

Opleiding: Bestrijden van incidenten met ondergrondse pijpleidingen. Deel 2 : Actiekaart aardgas

Opleiding: Bestrijden van incidenten met ondergrondse pijpleidingen. Deel 2 : Actiekaart aardgas Opleiding: Bestrijden van incidenten met ondergrondse pijpleidingen Deel 2 : Actiekaart aardgas Uniformiteit van alle actiekaarten Stralingseffecten bij brand Wolkvorming van het gas Drukeffecten Geluidsoverlast

Nadere informatie

WHITEPAPER. Duurzaam transport met LNG-trucks

WHITEPAPER. Duurzaam transport met LNG-trucks WHITEPAPER Duurzaam transport met LNG-trucks Het terugbrengen van de CO 2 uitstoot is een belangrijk thema binnen de transportsector. Zowel dienstverleners als verladers trekken hierbij vaak samen op.

Nadere informatie

CNG: aardgas als autobrandstof. Een selectie van vragen en antwoorden

CNG: aardgas als autobrandstof. Een selectie van vragen en antwoorden CNG: aardgas als autobrandstof Een selectie van vragen en antwoorden s.a. D'Ieteren nv Marketing, Training & Direct Sales Creation & Copywriting november 2014 Inhoud 2 De auto op aardgas Waarom op aardgas

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid Amstelkwartier fase 3 In Amsterdam Oost Referentie: 000021/RoEv-2013 Datum: 14 juni 2013 Behandeld door: J.C.

Nadere informatie

2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas.

2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas. bladzijde : 1 ón 2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas. Waarschuwing M«1 Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming Productidentificatie Handelsnaam VIB nr Gebruik Bedrijfsidentificatie

Nadere informatie

Risicoanalyse directe bunkering LNG Amerikahaven

Risicoanalyse directe bunkering LNG Amerikahaven Adviesgroep AVIV BV Langestraat 11 7511 HA Enschede Risicoanalyse directe bunkering LNG Amerikahaven Project : 132556 Datum : 3 oktober 2013 Auteur : ir. G.A.M. Golbach Opdrachtgever: Havenbedrijf Amsterdam

Nadere informatie

Modellering gascilinders uit Handleiding Risicoberekeningen BEVI concept versie 1.4

Modellering gascilinders uit Handleiding Risicoberekeningen BEVI concept versie 1.4 Modellering gascilinders uit Handleiding Risicoberekeningen BEVI concept versie 1.4 Datum: 18 januari 2008 Uitvoerder: Centrum Externe Veiligheid (cev@rivm.nl) Gascilinders zijn verwijderd uit de nieuwe

Nadere informatie

ADN-VRAGENCATALOGUS 2011 Gas

ADN-VRAGENCATALOGUS 2011 Gas CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART CCNR-ZKR/ADN/WG/CQ/2011/12 definitief 27 januari 2012 Or. DUITS ADN-VRAGENCATALOGUS 2011 Gas De ADN-vragencatalogus 2011 is op 27-01-2012 in de onderhavige versie aangenomen

Nadere informatie

: DuPont SUVA 95 Refrigerant

: DuPont SUVA 95 Refrigerant Dit SDS blad (veiligheidsinformatieblad) voldoet aan de normen en wet en regelgeving van Nederland en voldoet mogelijk niet aan de wet en regelgeving van andere landen. 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF

Nadere informatie

Weten en kennen Definitie van brand: Een voorbeeld

Weten en kennen Definitie van brand: Een voorbeeld Weten en kennen Begrip hebben van het verbrandingsproces en de daarmee samenhangende verschijnselen De algemene ontwikkeling van een compartimentsbrand kunnen beschrijven, inclusief: o Stadia van een brand

Nadere informatie

1. U verricht volgend vervoer van Antwerpen naar Herstal :

1. U verricht volgend vervoer van Antwerpen naar Herstal : UBIJSCHLINGSPLEIDING SPECIALISATIE TANK 1. U verricht volgend vervoer van Antwerpen naar Herstal : - compartiment 1 : 7.000 liter Triethylamine ingedeeld bij UN-nummer 1296 - compartiment 2 : 8.000 liter

Nadere informatie

Rijgedrag. Rijgedrag. Rijgedrag. Rijgedrag. Slingerschot. ADR 2013 specialisatie tank. Voorschriften m.b.t inhoud tanks.

Rijgedrag. Rijgedrag. Rijgedrag. Rijgedrag. Slingerschot. ADR 2013 specialisatie tank. Voorschriften m.b.t inhoud tanks. Copyright en gebruiksrecht Copyright GDS Europe BV ADR 2013 specialisatie tank Deze presentatie is alleen bestemd ter ondersteuning van klassikale lessen voor de basiskwalificatie en nascholing van beroepschauffeurs

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid Polderweg 1 in Amsterdam Referentie: 0062/RoEv-2016 Datum: 30 november 2016 Behandeld door: B. (Bente) Boogaard

Nadere informatie

Identificatie gevaarlijke stoffen

Identificatie gevaarlijke stoffen Identificatie gevaarlijke stoffen 2 Gas 3 Brandbare vloeistof 4 Brandbare vaste stof 5 Oxiderende werkende stof of Organische peroxide 6 Giftige stof 7 Radioactieve stof 8 Bijtende stof 9 Diverse gevaarlijke

Nadere informatie

De inhoud van uw gascilinders. Veiligheidsboekje nr. 1

De inhoud van uw gascilinders. Veiligheidsboekje nr. 1 De inhoud van uw gascilinders Veiligheidsboekje nr. 1 1 Beste gasgebruiker, Messer produceert en levert een brede waaier aan gassen. Gassen zijn veilig om mee te werken - zolang u rekening houdt hun specifieke

Nadere informatie

Energietransitie. Sander Lepelaar Veiligheidsregio Haaglanden Adviseur omgevingsveiligheid

Energietransitie. Sander Lepelaar Veiligheidsregio Haaglanden Adviseur omgevingsveiligheid Energietransitie Sander Lepelaar Veiligheidsregio Haaglanden Adviseur omgevingsveiligheid Energietransitie Waar lopen wij tegen aan. Klimaatakkoord Akkoord op 12 december 2015. Bovengrens van 2 graden

Nadere informatie

Op weg naar. Doetinchem, 8 maart 2018

Op weg naar. Doetinchem, 8 maart 2018 Op weg naar Doetinchem, 8 maart 2018 Agenda VDL Pieter Bastiaansen Mogelijkheden en ontwikkelingen batterij-elektrisch en waterstof-elektrisch Suez Edwin Kramer Batterij-elektrisch en waterstof-elektrisch

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid Bestemmingsplan Stadion- en Beethovenbuurt Referentie: 0000004/RoEv-2012 Datum: 28 februari 2012 Behandeld door:

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Herziene uitgave nr : : Niet brandbaar, niet giftig gas.

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Herziene uitgave nr : : Niet brandbaar, niet giftig gas. bladzijde : 1 2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas. Waarschuwing 1 Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming Productidentificatie Handelsnaam : VIB nr : Chemische omschrijving

Nadere informatie

de Nieuwe PGS 25 Aardgasvulstations

de Nieuwe PGS 25 Aardgasvulstations de Nieuwe PGS 25 Aardgasvulstations Erik Büthker 1 december 2009 congres Relevant Ringwade 71, 3439 LM, Nieuwegein Postbus 1033, 3430 BA, Nieuwegein Tel: (030) 285 3320 Fax: (030) 285 4850 info@cngnet.nl

Nadere informatie

Klaar voor de toekomst. Scania Gasmotoren CNG & LNG

Klaar voor de toekomst. Scania Gasmotoren CNG & LNG Klaar voor de toekomst Scania Gasmotoren CNG & LNG Scania en het milieu Klimaatveranderingen ten gevolge van de uitstoot van broeikasgassen, steeds schaarser wordende natuurlijke grondstoffen (o.a. als

Nadere informatie

2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas.

2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas. bladzijde : 1 ón 2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas. Waarschuwing M«1 Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming Productidentificatie Handelsnaam VIB nr Chemische omschrijving

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Herziene uitgave nr : : Niet brandbaar, niet giftig gas.

VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Herziene uitgave nr : : Niet brandbaar, niet giftig gas. bladzijde : 1 van 5 2.2 : Niet brandbaar, niet giftig gas. Waarschuwing 1 Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming Productidentificatie Handelsnaam : VIB nummer : Chemische

Nadere informatie

Zuid-Limburg. In de bijlage treft u een onderbouwing van de door ons voorgestelde maatregelen aan.

Zuid-Limburg. In de bijlage treft u een onderbouwing van de door ons voorgestelde maatregelen aan. Zuid-Limburg BRANDWEER Gemeente Brunssum Dienst beleid en strategie t.a.v. Dhr. L. Hennus Postbus 250 6440 AG Brunssum Postbus 35 6269 ZG Margraten Tel: (088) 4507205, Fax:(088) 4507202 Datum Kenmerk Bijlagen

Nadere informatie

Regionaal Risicoprofiel Actualisatie 2014

Regionaal Risicoprofiel Actualisatie 2014 Regionaal Risicoprofiel Actualisatie 2014 Samenvatting Concept 22 oktober 2014 Kenmerken van het verzorgingsgebied Het verzorgingsgebied van de Veiligheidsregio Utrecht komt overeen met de provincie Utrecht

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid Vierde partiële herziening Bestemmingsplan Buiksloterham In Amsterdam Referentie: /RoEv-24 Datum: 23 januari 25

Nadere informatie

OPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS. Hannelore Vandenbussche 15/03/2018

OPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS. Hannelore Vandenbussche 15/03/2018 OPSTELLEN ZONERINGSDOSSIER BATTERIJLAADPLAATS Hannelore Vandenbussche 15/03/2018 1 Doelstelling De verschillende stappen om een zoneringsdossier en zoneringstekeningen van een batterijlaadplaats op te

Nadere informatie

Het opstellen van een QRA rapportage (Risicoanalyse LNG tankstation Waddinxveen, Top Consultants

Het opstellen van een QRA rapportage (Risicoanalyse LNG tankstation Waddinxveen, Top Consultants Onderbouwing voor het afwijken van het in PGS9 opstelde doelvoorschrift met betrekking tot interne veiligheidsafstanden tussen LIN en LNG opslagtank, LNG station aan de Transportweg 32 te Waddinxveen In

Nadere informatie

Standaard Verantwoording Groepsrisico Gemeente Werkendam

Standaard Verantwoording Groepsrisico Gemeente Werkendam Standaard Verantwoording Groepsrisico Gemeente Werkendam Opdrachtgever: Natasja de Keijzer, gemeente Werkendam Uitvoering L. Jansen, M. van der Wielen, Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Datum 11

Nadere informatie

De SLIMME KEUZE voor

De SLIMME KEUZE voor Aardgas voor voertuigen De SLIMME KEUZE voor uw onderneming DATS 24, meer dan brandstof alleen DATS 24 maakt deel uit van Colruyt Group en zet ook resoluut in op duurzaamheid. DATS 24 draagt dus graag

Nadere informatie

Opdracht Beroepsoriëntatie

Opdracht Beroepsoriëntatie Opdracht Beroepsoriëntatie Sector: Offshore Auteur: Henk Yip Groep: WP11a2 Periode: Blok 1.1 Datum: Woensdag 16 oktober 2013 De Haagse Hogeschool Werktuigbouwkunde Voorwoord Ik ben Henk Yip, ik ben een

Nadere informatie

BIJLAGE 2. Advies brandweer in het kader van de nieuwe vergunning voor LPG tankstation Bitswijk 4, 21 februari 2011

BIJLAGE 2. Advies brandweer in het kader van de nieuwe vergunning voor LPG tankstation Bitswijk 4, 21 februari 2011 BIJLAGE 2 Advies brandweer in het kader van de nieuwe vergunning voor LPG tankstation Bitswijk 4, 21 februari 2011 Gemeente Uden College van Burgemeester en Wethouders T.a.v. dhr. de Lange Afdeling Stedelijke

Nadere informatie

Vragenlijst publieksonderzoek veiligheidsrisico s

Vragenlijst publieksonderzoek veiligheidsrisico s Vragenlijst publieksonderzoek veiligheidsrisico s 1. Welke mogelijke risicobronnen bevinden zich volgens u in uw woonomgeving (binnen een straal van ongeveer 500 meter)? Onder risicobronnen verstaan we

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER Vervoer te Land Directie Vervoer van Gevaarlijke Stoffen

FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER Vervoer te Land Directie Vervoer van Gevaarlijke Stoffen FEDERALE VERHEIDSDIENST MBILITEIT EN VERVER Vervoer te Land Directie Vervoer van Gevaarlijke Stoffen ADR Vragenlijsten voor de examens van de bestuurders. Bijscholing tanks 1-2005 1 EXAMENVRAGEN BIJSCHLINGSPLEIDING

Nadere informatie

VEILIGHEIDSINFORMATIE BLAD

VEILIGHEIDSINFORMATIE BLAD Propaan bladzijde : 1 EIGA104 óm Symbool 2.1 : Brandgevaarlijk gas. êf F+ : Zeer licht ontvlambaar 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN DE VENNOOTSCHAP / ONDERNEMING Handelsnaam : Propaan MSDS

Nadere informatie

CNG & LNG als Voertuigbrandstof Techniek, Veiligheid, Regelgeving

CNG & LNG als Voertuigbrandstof Techniek, Veiligheid, Regelgeving CNG & LNG als Voertuigbrandstof Techniek, Veiligheid, Regelgeving Elske van de Fliert Gert-Jan Rap Revisie : Handout Datum : 13 december 2016 Agenda Historie Aardgas als voertuigbrandstof Vergelijk CNG,

Nadere informatie

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer Amsterdam-Amstelland Behulpzaam Deskundig Daadkrachtig Advies Externe Veiligheid bestemmingsplan Mahler in Amsterdam Zuid Referentie: 0000059/RoEv-2012 Datum: 4 december 2012 Behandeld door:

Nadere informatie

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar De transportsector stapt over op LNG... De brandstof van de toekomst Liquefied

Nadere informatie

Water is een heel bekend begrip. De bekende molecuul formule voor water is uiteraard H2O, de stof heeft

Water is een heel bekend begrip. De bekende molecuul formule voor water is uiteraard H2O, de stof heeft Werkstuk door een scholier 996 woorden 14 mei 2003 5 152 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inhoudsopgave Wat is waterstof? Wat is water? Wat is filtreren? Wat is destilleren? Drie fasen van water. Wat is

Nadere informatie

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen 1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen Vooreerst worden de gasvormige brandstoffen uiteengezet. Vervolgens worden de verschillende alternatieve brandstoffen. 1.5.1 Gasvormige brandstoffen Aardgas

Nadere informatie

Consequenties voor QRA-tunnels van het vervoer van nieuwe stoffen

Consequenties voor QRA-tunnels van het vervoer van nieuwe stoffen TNO-rapport TNO 2013 R10511 Consequenties voor QRA-tunnels van het vervoer van nieuwe stoffen Earth, Environmental and Life Sciences Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl

Nadere informatie