Veiligheidsaspecten van alternatieve brandstoffen

Transcriptie

1 Veiligheidsaspecten van alternatieve brandstoffen geleerde lessen, opgedane kennis en ervaring en vervolgstappen Hans Spobeck (IFV) Themadag Infrastructuur alternatieve brandstoffen 19 december Delft

2 Inhoud 1. Energieagenda: verduurzaming energie 2. Toename H2 voertuigen en tankstations gevolgen 3. Gevaarsaspecten waterstof 4. Risicobeheersing en Incidentbestrijding 5. Wet- en regelgeving 6. Waar is kennis aanwezig in NL? Wat is hun rol in de veiligheidsketen? 7. Ervaringen met LNG: RB en IB bij LNG, producten voor LNG (met voorbeelden) 8. Betrokkenen organiseren in kennistafel(s) 9. Conclusies 2

3 Energieagenda: verduurzaming energie Rol waterstof in de energietransitie wat betreft transport: Personenvoertuigen, bussen, trucks/opleggers Speciale voertuigen (vorkheftrucks, vuilniswagens) Treinen Aandacht voor: waterstofproductie (lokaal, regionaal) en tankstations 3

4 Toename H2 voertuigen en tankstations Potentiële toename van waterstofvoertuigen en tankstations in Nederland tot 2050 (bron ministerie I&M, 2017) Personenauto's ,5-3 mln OV bussen Tankstations Nieuwe brandstof nieuwe uitdagingen nieuwe risico s nieuwe dimensie: waterstof in het publieke domein 4

5 Gevaarsaspecten van waterstof - Niet waar te nemen met zintuigen bij normale druk (1 atm) en temperatuur (20C) - Lagere of gelijke ontstekingsenergie - Grotere ontvlambaarheidsrange - Onzichtbare vlam overdag in een schone omgeving - Hogere vlamtemeratuur - Lagere stralingswarmte - Hogere brandsnelheid - Hogere energiewaarde per eenheid van gewicht krachtiger explosie

6 Risicobeheersing en Incidentbestrijding Belangrijk: kennen we de risico s? Kunnen we de risico s beheersen? Kunnen we incidenten bestrijden? RB: Voorkomen dat onveilige situaties ontstaan: Gebruiker Omgeving Hulpverlener IB: Beperken van de gevolgen van incidenten: Mens Economie Milieu

7 Wet- en regelgeving Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Arbeidsomstandighedenwet Wet veiligheidsregio s PGS 35: H2 afleverstations wegvoertuigen 7

8 Waar is kennis aanwezig in NL? 1. (Chemische) industrie Westfalen Gassen, Dow Terneuzen, Air Products Rotterdam, Air Liquide, GasUnie New Energy, Vattenfall/Nuon, Akzo Nobel in Delfzijl, Linde Gas Benelux, HyGear/HyMove/Nedstack, Shell Amsterdam 2. Transportsector Holthausen Waterstofcentrum, PitPoint, HyTruck, Schenk Transport, Den Hartogh, Toyota, Hyundai, RET (Rotterdam), Qbuzz (Groningen), Van Hool (België) 3. Kennisinstellingen TU Delft, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Arnhem Nijmegen, ENC, VoltaChem, ADEM, TNO, IFV 4. Overheid LIOGS, ministeries IenW, RWS, NEN, Veiligheidsregio s Rotterdam-Rijnmond, Amsterdam Amstelland, Haaglanden, Drenthe, Utrecht, Zuid-Oost Brabant, de Gezamenlijke Brandweer, Topsector Energie, Werkgroep PGS Platformen Nederlandse Waterstof en Brandstofcel Associatie, Nationaal Waterstof Platform, Waterstofnet (Nederland/België) 8

9 Actoren met hun rol in de veiligheidsketen Proactie Preventie Preparatie Repressie Nazorg Chemische industrie X X X X X Transportsector X X Kennisinstellingen X Overheden - Veiligheidsregio X X X X X - Bevoegd gezag X X - Infrabeheerder X X X X Platformen X 9

10 Ervaringen met LNG - In 2013: oprichting Regiegroep LNG (Nu: Kennistafel LNG) - Samenstelling: breed PPP (nu: ruim 40 deelnemers) - Ondergebracht bij Nationaal LNG Platform en Relevant - Doelen: - Delen kennis en informatie in het publieke domein - Zorgen voor informatie naar achterban (themabijeenkomsten, workshops, publicaties) - Afstemming van activiteiten (wie doet wat? wat kunnen we samen doen?) - Maken van producten voor IB en RB - Ontwikkeling: van ontwikkelfase naar gebruiksfase 10

11 11

12 Producten Handreikingen voor vergunningverlening voor gemeentebesturen voor veiligheidsadviseurs van veiligheidsregio s of RUD s input voor wet- en regelgeving ministerie I&M Producten incidentbestrijding Inzetprocedures waterstof-incidenten Les- en leerstof waterstof voor hulpverlening Praktijktrainingen en oefeningen organiseren Regelen waterstof-backoffice bij het LIOGS Verzamelen info over waterstof-incidenten / opslaan in database Communicatie Factsheets waterstof voor diverse groepen (hulpverlening, burgers, bedrijven, bestuurders) Bijeenkomsten organiseren voor onze achterbannen Netwerkkaarten ontwikkelen 12

13 Voorbeelden producten LNG

14 Betrokkenen organiseren in kennistafel Kennistafel LNG: ook voor waterstof? 14

15 Conclusies Veiligheid is de hele keten van risicobeheersing tot incidentbestrijding en nazorg. Deel kennis over veiligheid met elkaar: bedrijven, overheden, hulpdiensten, kenniscentra. Incidentbestrijding is sluitstuk van veiligheid, maar.. bevelvoerder mag niet het afvoerputje van veiligheid worden Aanbeveling: Besteed gerichte aandacht aan risicobeheersing en incidentbestrijding om waterstofontwikkeling veilig te faciliteren