Agendapunt commissie: Steller telefoonnummer email Mr. C.W.M. van Alphen 3553 Kees.van.Alphen@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 2322 3 juli 2014 Onderwerp: Aanwijzing economische activiteiten in het algemeen belang op grond van de Wet markt en overheid Aan de gemeenteraad A. Samenvatting Op 1 juli 2012 is de Wet markt en overheid van kracht geworden. De Wet markt en overheid geeft een aantal spelregels, die overheidsinstanties zoals gemeenten, in acht moeten nemen als zij economische activiteiten uitvoeren. De belangrijkste spelregel is dat de gemeente dergelijke activiteiten wel mag aanbieden, maar dan in beginsel aan de afnemer de integrale kostprijs in rekening moet brengen. De wet maakt het wel mogelijk om af te wijken van de gedragsregels voor bepaalde activiteiten, maar dan moet dit wel gebeuren op basis van een raadsbesluit, waarin is bepaald dat de daarin genoemde activiteiten worden verricht in het algemeen belang. In dit voorstel wordt u voorgesteld daaromtrent een besluit te nemen. B. Voorgesteld besluit De volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten, die plaatsvinden in het algemeen belang als bedoeld in artikel 25h, vijfde lid, van de Mededingingswet: 1. in het algemeen die economische activiteiten, die: a. rechtstreeks worden uitgevoerd op basis van beleid en regelgeving met de strekking het algemeen belang te dienen en/of b. op een dergelijke wijze worden uitgevoerd dat daarmee het algemeen belang het best wordt gediend; 2. in het bijzonder de volgende activiteiten aan te wijzen: a. exploitatie van sportaccommodaties (accommodaties, velden en dergelijke); b. verhuur van maatschappelijk vastgoed (panden cultuurcentra en andere gebouwen met maatschappelijke functies); c. verhuur van leegstaande panden bijvoorbeeld ten behoeve van anti-kraak; d. verhuur van enkele woningen en gronden aan organisaties zonder winstoogmerk, zoals volkstuinverenigingen, gilden en speelterreinen niet zijnde sportcomplexen. C. Inleiding De Wet markt en overheid (Stb. 2011, 162) betreft een wijziging van de Mededingingswet. Het betreft de invoering van een nieuw hoofdstuk 4B in deze wet getiteld: overheden en 1
overheidsbedrijven. Vanaf 1 juli 2014 worden economische activiteiten van de gemeente direct aan de wettelijke bepalingen getoetst. De wet bevat een regeling voor door overheidsinstanties, zoals gemeenten, uitgevoerde economische activiteiten. Echte overheidstaken vallen niet onder de wet, en in het verlengde daarvan ook niet het uitvoeren van die taken voor derden, zoals buurgemeenten (A2 samenwerking). Verder zijn integraal alle werkzaamheden uitgezonderd, die vallen onder het begrip Sociale Werkvoorziening. Een laatste uitzondering zijn die activiteiten, waarvan de gemeenteraad heeft bepaald, dat deze van algemeen belang zijn. D. Wat willen we bereiken? Op grond van de overgangsregeling van de Wet markt en overheid heeft de gemeente twee jaar de tijd om bestaande economische activiteiten in overeenstemming te brengen met de wet. Vanaf 1 juli 2014 worden economische activiteiten namelijk direct aan de regeling getoetst en daarmee in overeenstemming gebracht. Door de aanwijzing van economische activiteiten van algemeen belang wordt voldaan aan de inhoud van deze nieuwe wet. E. Wat gaan we er voor doen? De gemeente moet bij de uitvoering van economische activiteiten aan de volgende gedragsregels voldoen: 1. Doorberekening integrale kostprijs Aan afnemers dient minstens de integrale kostprijs in rekening gebracht te worden. 2. Bevoordelingsverbod Overheden mogen hun eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen boven concurrerende bedrijven, bijvoorbeeld door een gunstige financiering aan te bieden. 3. Gegevensgebruik Als voor die activiteiten gegevens worden gebruikt, die de gemeente op grond van haar publieke taak onder zich heeft, moet zij deze desgevraagd ook aan particuliere ondernemers ter beschikking stellen. 4. Functiescheiding Als de gemeente tegelijkertijd een activiteit uitvoert en daarop toezicht moet houden, mogen deze taken niet in één functie verenigd zijn. Het beoogd effect is dat de economische activiteiten op de bestaande voet mogen worden voortgezet onder de werking van de Wet markt en overheid. 2
F. Financiën Er zijn geen financiële en/of personele consequenties verbonden aan dit voorstel en de uitvoering van het besluit. Als de gemeente niet voldoet aan de Wet markt en overheid kan de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (voorheen de Nederlandse Mededingingsautoriteit) een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom opleggen. G. Vervolgstappen Uitslag van de inventarisatie. Wij hebben de door de gemeente verrichte activiteiten, als bedoeld in de wet, globaal geïnventariseerd. Veel activiteiten bleken uiteindelijk geen leveringen of diensten van economische aard te zijn of bleken te behoren tot typische werkelijke overheidstaken. Economische activiteiten die door een gemeenschappelijke regeling als een zelfstandige rechtspersoon worden verricht, worden door deze rechtspersoon zelf geregeld. Tenslotte zijn die activiteiten buiten beschouwing gelaten die geen of beperkte (financiële) omvang en relevantie hebben, geen privaatrechtelijke vergoeding kennen en/of slechts incidenteel hebben plaatsgevonden. De conclusie van de inventarisatie is dat alle economische activiteiten voldoen aan de gedragsregels 2 t/m 4 van de wet. De volgende, relevante, economische activiteiten voldoen ook aan gedragsregel 1 inzake de integrale doorberekening van kostprijzen: - grondexploitatie; - overige verpachting van gronden, niet zijnde grondexploitatie; - diverse dienstverleningen, zoals ICT, salarisadministratie, P en O-diensten. De hieronder genoemde activiteiten voldoen weliswaar aan de gedragsregels 2 t/m 4, maar niet aan de gedragsregel 1, dat de integrale kostprijs in rekening wordt gebracht: - exploitatie sportaccommodaties (accommodaties, velden en dergelijke); - verhuur maatschappelijk vastgoed (panden cultuurcentra en andere gebouwen met maatschappelijke functies); - anti-kraak verhuur vastgoed; 3
- verhuur van enkele woningen en gronden aan organisaties zonder winstoogmerk, zoals volkstuinverenigingen, gilden en speelterreinen niet zijnde sportcomplexen. Motivering en toelichting per activiteit: - Exploitatie sportaccommodaties Als kostendekkende tarieven in rekening zouden worden gebracht, zou dit ten koste gaan van het deelnemen aan sportactiviteiten. Dit terwijl wij als bestuurlijk doel hebben om de deelname aan sportbeoefening van volwassenen en jeugdigen juist zoveel mogelijk te bevorderen. - Verhuur maatschappelijk vastgoed Het gaat hierbij om de verhuur van accommodaties aan bijvoorbeeld cultuurcentra en andere gebouwen met maatschappelijke functies. Het in rekening brengen van de volledige integrale kostprijs zou ertoe leiden dat de maatschappelijke organisaties hogere kosten krijgen en zo hun maatschappelijk gewenste activiteiten niet of niet volledig meer kunnen uitvoeren. - Anti-kraak verhuur vastgoed In veel gevallen gaat dit via tussenkomst van een verhuurbedrijf. Het ontbreken van huurbescherming is op zichzelf al reden om niet de integrale kostprijs door te rekenen in de huur. Bovendien vergemakkelijkt dit de verhuur van deze panden hetgeen verloedering tegengaat. Voor al deze activiteiten geldt dat wij deze van algemeen belang achten. Daarnaast vinden wij, dat door het onder de kostprijs aanbieden van deze activiteiten de belangen van particuliere ondernemers niet worden geschaad. Over deze groep activiteiten zijn in het verleden weliswaar, al dan niet expliciet, besluiten genomen om deze onder de integrale kostprijs aan te bieden, maar het is wenselijk om dit te formaliseren via dit raadsvoorstel. - Verhuur van enkele woningen en gronden aan organisaties zonder winstoogmerk Het gaat hier om enkele woningen en verhuur van gronden aan bijvoorbeeld hondensportvereniging, volkstuinverenigingen en gilden. Deze gronden maken geen deel uit van een sportcomplex. Daarnaast worden gronden verhuurd voor een speelterrein zoals in de wijk Geenhoven. De gemeente Valkenswaard verhuurt enkele woningen aan particulieren waarvan de huur jaarlijks wel conform de wettelijke bepalingen wordt herzien maar die al jaren worden verhuurd aan dezelfde huurders en daardoor een huurprijs hebben die naar huidige maatstaven niet actueel kan zijn. Als gevolg van deze globale inventarisatie wordt in bijgaand raadsbesluit volstaan met een algemene aanduiding van de categorieën van economische activiteiten van algemeen belang. De inventarisatie en de gevolgtrekkingen daaruit betreffen een momentopname. In de raadsvergadering van december 2014 zal als resultaat van een meer gedetailleerde inventarisatie en audit van de economische activiteiten van de gemeente een definitief voorstel aan uw raad worden aangeboden voor wellicht een meer gedetailleerde aanduiding van de 4
economische activiteiten van algemeen belang. In deze periode bestaat ook de mogelijkheid om de tarieven van de sportaccommodaties bij de inventarisatie te betrekken en er bestaat dan ook de gelegenheid om eventueel voorafgaande aan het raadsbesluit op basis van een gedetailleerde inventarisatie een zienswijzeprocedure te volgen. H. Communicatie Als u volgens dit voorstel besluit, staat hiertegen gedurende zes weken bezwaar en daarna beroep open. I. Bijlage(n) Geen. J. Ter inzage liggende stukken Geen. Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester, drs. R.F.W. van Eijck drs. A.B.A.M. Ederveen. 5
Voorgesteld besluit De raad van de gemeente Valkenswaard; Gelet op artikel 25h van de Mededingingswet en de Wet markt en overheid: BESLUIT 1. De volgende economische activiteiten aan te wijzen als activiteiten, die plaatsvinden in het algemeen belang als bedoeld in artikel 25h, vijfde lid, van de Mededingingswet: in het algemeen die economische activiteiten, die: a. rechtstreeks worden uitgevoerd op basis van beleid en regelgeving met de strekking het algemeen belang te dienen en/of b. op een dergelijke wijze worden uitgevoerd dat daarmee het algemeen belang het best wordt gediend; 2. in het bijzonder de volgende activiteiten aan te wijzen: a. exploitatie van sportaccommodaties (accommodaties, velden en dergelijke); b. verhuur van maatschappelijk vastgoed (panden cultuurcentra en andere gebouwen met maatschappelijke functies); c. verhuur van leegstaande panden bijvoorbeeld ten behoeve van anti-kraak; d. verhuur van enkele woningen en gronden aan organisaties zonder winstoogmerk, zoals volkstuinverenigingen, gilden en speelterreinen niet zijnde sportcomplexen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 3 juli 2014. Kenmerk: 2322 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 6