De Verwondering Nieuwveen Definitief Ontwerp 1
Colofon ontwerp en analyse: HOSPER, Planmaat, GIDZ In opdracht van: Gemeente Nieuwkoop Juli 2012 2
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Opgave en locatie 1.1 Introductie 6 1.2 Locatie 8 1.3 Belemmeringen 10 Hoofdstuk 2 Het Plan 2.1 Planconcept 14 2.2 Landschappelijk raamwerk 18 2.3 Duurzaamheid 22 2.4 Programma en fasering 26 2.5 Architectuur en ontwikkeling 28 Hoofdstuk 3 De Wooneilanden 4.3 Het Zuidereiland: eiland van collectieven 32 4.4 Het Parkeiland: wonen in een openbaar park 36 4.5 Het Noordereiland: individueel wonen 40 3
4
1 Opgave en locatie 5
1.1 Introductie De gemeente Nieuwkoop heeft de ambitie om de locatie in Nieuwveen te ontwikkelen tot een woonlandschap met ca. 166 woningen. Voor deze locatie heeft de gemeente gevraagd om een stedenbouwbouwkundig plan met bijzondere aandacht voor landschap en duurzaamheid. Voor de locatie is voorafgaand aan dit Definitief Ontwerp een Voorlopig Ontwerp opgesteld. Het Voorlopig ontwerp is gepresenteerd aan de bewoners door middel van een nieuwsbrief en een informatiebijeenkomst op 29 februari. Tevens is op 23 april een speciale avond voor starters georganiseerd, in navolging van de genoemde informatieavond. Aan de hand van de reacties uit genoemde bijeenkomsten is het plan aangescherpt en teruggekoppeld op 11 juni. In een laatste slag is het plan op details aangepast en verwerkt in dit Definitief Ontwerp. Wanneer het Definitief Ontwerp is vastgesteld zal deze worden vertaald in een bestemmingsplan. Het plan wordt in drie hoofdstukken uiteengezet. Achtereenvolgens worden de opgave en locatie geïntroduceerd, het plan toegelicht en de drie deelgebieden uitgewerkt. 6 locatie met zicht op dorpsrand Nieuwveen
situatie 1850 (schaal 1:30.000) situatie 2010 (schaal 1:30.000) 7
1.2 Locatie De Verwondering is gelegen tussen eerdere dorpsuitbreidingen en de recent aangelegde golfbaan. De relatie met het droogmakerijlandschap is daardoor beperkt tot de zuidgrens, gedeeltelijk geblokkeerd door de bosschage rondom de waterzuivering. De golfbaan biedt uitzicht op groen en ruimte. Daarnaast biedt de lage dichtheid in combinatie met het beschikbare oppervlak veel mogelijkheden om een aantrekkelijk woon- en recreatielandschap te maken. omgeving locatie 8
uitgeefbaar N hinderzone niet uitgeefbaar nieuwe rode contour NVI Nieuw Venne I NVI plangebied 9
1.3 Belemmeringen De locatie is samengesteld uit een gebied dat valt binnen de oude rode contour en een deel dat valt binnen de nieuwe rode contour. Het zuidelijk deel van de locatie, een strook grond in aansluiting op de Schilkerweg, is in eigendom van de gemeente Nieuwkoop, maar niet beschikbaar voor woningbouwontwikkeling. Voor het hele gebied geldt dat het gelegen is in de 20 KE- zone. Dit heeft geresulteerd in een afspraak met het Rijk, dat er maximaal 100 woningen gebouwd mogen worden binnen de nieuwe rode contour. Voor alle woningen geldt dat specifieke aandacht uit zal moeten gaan naar de leefbaarheid in het algemeen en de geluidsisolatie in het bijzonder. Dit pleit voor duurzaam bouwen. boerderij Schilkerweg 23 en plangebied 10 golfbaan, plangebied en Nieuw Venne I
uitgeefbaar N hinderzone niet uitgeefbaar nieuwe rode contour belemmeringen 11
12
2 Het Plan 13
2.1 Planconcept Om onderscheidend te zijn in de regio en tevens een waardevolle toevoeging te vormen voor de bestaande kernen zou in de sleutelprojecten de relatie met groen en water versterkt moeten worden. Het verschil met de bestaande bouw en nieuwbouwprojecten in de regio moet zijn dat het credo arcadisch wonen in het groene hart in de sleutelprojecten waar gemaakt wordt (uit: Visie Sleutelprojecten). 1. Arcadisch wonen in het landschap Arcadisch betekent idyllisch, landelijk. Dit zullen belangrijke kenmerken zijn van het woonlandschap. Je woont niet zomaar ergens, maar op een plek met een uitgesproken identiteit. Een plek die refereert aan het wonen in een landelijk gebied, waar de natuur overal om je heen aanwezig is. Je kunt haar ruiken, voelen en zien. Je kunt er zelfs de vruchten van plukken. 3. Wooneilanden Het plan bestaat uit drie delen, te weten het Noordereiland, het Parkeiland en het Zuidereiland. De wooneilanden zullen alle drie een andere landschappelijke inrichting krijgen. Het Noordereiland wordt omgeven door een krans van fruitbomen, het Parkeiland is voorzien van een brede rietkraag en het Zuidereiland is omgeven door bosschages. In het plan wordt in het bijzonder ruimte gegeven aan particulier opdrachtgeverschap. Het bouwen van het eigen droomhuis is dus een reële optie. In totaal zullen er ca. 166 woningen gebouwd worden. De som van het landschap en de architectuur is een verzameling van drie onderscheidende woonlandschappen. 2. Raamwerk Water en natuur Het plan bestaat uit drie eilanden die omgeven worden door vaarten van ongeveer 10m breed. Het water in de wijk zal op natuurlijke wijze gezuiverd worden. Dit gebeurt door middel van zuiverende beplanting langs de oevers van de nieuw te maken eilanden. De natuur is alom aanwezig in de wijk, in de vorm van bomen, hagen, kruiden en de dieren die hier op afkomen. Een gedeelte van de bomen dragen vruchten die in de zomer en herfst gegeten kunnen worden. Infrastructuur De eilanden worden voor auto s ontsloten door een geknikte weg. Deze toegangsroute wordt op twee plekken aangesloten op de omgeving: in het zuiden via de Schilkerweg en in het oosten via de Hazeweg. Daarnaast wordt het gebied voor fietsers en voetgangers vervlochten met de omgeving. Er komen verschillende recreatieve routes die aantakken bij bestaande wegen en paden. 14 Noordereiland Parkeiland Zuidereiland water en natuur infrastructuur 3 wooneilanden
plankaart definitief ontwerp, met voorbeeldverkaveling 15
4. Hoofdstructuur Op structuurniveau sluit het plan aan bij de structuur van het dorp. Allereerst wordt het huidige slotenpatroon van de polder overgenomen in het plan. Dit zorgt voor continuïteit in de geschiedenis van het landschap. Ten tweede worden de doorgaande oost-west en noord-zuid lijnen in het plan doorgezet. Het gaat hier om het verlengen van de lijnen: - Hazeweg/Schoterpark (1) - Jan van Blankenpad groenzone (2) - de uitloopzone aan de zuidzijde van het dorp (3) - de westrand van het dorp: Hazeweg met sloot (4) - blauwe Reigerpad (5), buiten het plangebied gelegen. 1 2 3 4 5 sloot langs golfbaan: één van de lange lijnen 16 continuering lange lijnen
5. Recreatief medegebruik: routes en plekken Het streven is om een woonlandschap te maken dat gebruikt kan worden door alle inwoners van Nieuwveen. Om dit te bereiken worden op diverse plaatsen verbindingen tussen het plangebied en het bestaande dorp aangelegd. Dit zijn van noord naar zuid de volgende: - een verbinding voor auto s en wandel- en fietspad tussen Parkeiland en Hazeweg/ Schoterpark (1) - een wandel- en fietspad tussen het pad aan de oostzijde van de golfbaan, via het Parkeiland, en het Maisveld (2) - een wandel- en fietspad tussen het pad aan de oostzijde van de golfbaan, via het Zuidereiland, en de Roggeveldweg (3) - afhankelijk van de bestemming van het weiland gelegen aan de westzijde van het gemeentehuis, zou hier een wandel- en fietspad kunnen worden gemaakt via Akkermunt en Teylersplein (4). 1 Deze routes maken het voor de inwoners van Nieuwveen aantrekkelijk om gebruik te maken van het nieuwe recreatieve landschap. Met name de centraal gelegen parkzone op het Parkeiland leent zich daar goed voor. Hier kan gewandeld, gepicknickt en in de nazomer fruit geplukt worden. Ook op het Zuidereiland is een aantrekkelijke, meer natuurlijk ingerichte parkzone gepland. 2 2 2 3 3 3 4 recreatieve routes en plekken (zwart = auto s, rood = voetgangers en/of fietsers) 17
2.2 Landschappelijk raamwerk Herbergzaamheid De polder waarin het plangebied ligt, kenmerkt zich door leegte. Het is nog niet voorstelbaar dat hier straks ca. 350 mensen komen te wonen. Om dit voorstelbaar te maken is het noodzakelijk een woonlandschap te creëren dat voldoende geborgenheid biedt aan toekomstige bewoners. Daardoor kunnen zij zich thuis voelen in hun nieuwe buurt en zich betrokken voelen bij hun leefomgeving. Het gehele plangebied zal uit één landschap bestaan dat alle planonderdelen samenbindt. Dit is het landschap waarin geleefd wordt. Het geeft in belangrijke mate identiteit aan de plek en maakt het tot een onderscheidend leefmilieu. Daarnaast is het ook het landschap waarin de inwoners van Nieuwveen kunnen recreëren. Verder biedt het op de schaal van de polder een prettig en gezond microklimaat en beschaduwing. Het filtert geluiden en de wind. Het landschap zorgt voor toegevoegde waarde voor de toekomstige woningen en het dorp. onherbergzaamheid van de droogmakerij 18 referentiebeeld herbergzaamheid woonomgeving
Duurzaam groenblauw raamwerk Het groenblauwe raamwerk vormt de basis voor de duurzame dorpsuitbreiding in Nieuwveen, draagt de locatiekwaliteit en is een belangrijke schakel in de lokale groenstructuur. Door het aanplanten van eetbare bomen en struiken en de aanleg van natuurlijke oevers krijgen de eilanden ieder een eigen beeld, geur- en smaaksensatie, met een sterke beleving van de seizoenen. Dat geeft het gebied een onderscheidende kwaliteit en versterkt de betrokkenheid van de bewoners bij hun eigen leefomgeving. referentiebeeld duurzaam groenblauw raamwerk landschappelijk raamwerk 19
duurzaam groen-blauw raamwerk 20
Enscenering van het thuiskomen en de ervaring vanuit de woning Het creëren van een woonlandschap is één manier om een plek herbergzaam te maken. Daarnaast is van groot belang hóe men thuis komt: de weg van en naar huis. De toegangsweg speelt hierin een belangrijke rol. Deze is zowel het visitekaartje van de wijk voor bezoekers als de dagelijkse entreeroute voor bewoners. De toegangsweg wordt zo vormgegeven dat ze een gevarieerd beeld van de wijk biedt. Komende vanaf de Schilkerweg heeft het eerste deel van de entreeroute het karakter van een lommerrijke laan. Tussen de laanbomen door heb je zicht op open landschap en een boerderij. Het vervolgtraject leidt over de drie eilanden, waarbij je steeds water passeert als overgang tussen de eilanden. Dit vergroot de identiteit van de plek waar je woont. De weg is bewust vormgegeven als een geknikte route. Hierdoor verandert het perspectief continu. Daarnaast wordt op deze manier voorkomen dat automobilisten te snel gaan rijden. De weg bestaat uit rechtstanden van maximaal 100 m. De maximale snelheid in de Verwondering bedraagt 30km/uur. De woonbuurtjes liggen allemaal aan zijwegen van de hoofdweg. Hierdoor wordt het gevoel van thuiskomen versterkt. Geleidelijk kom je aan in de eigen omgeving. Tussen de huizen door heb je regelmatig zicht op het grotere landschap. Je parkeert de auto of fiets uiteindelijk op het eigen erf. De woningen zijn zo georiënteerd dat er ook vanuit de eigen woning uitzicht bestaat op het landschap. De meeste woningen zijn met hun tuinen gelegen aan groen of water en bieden op die manier ook toegang tot de omgeving. referentiebeeld uitzicht op landschap vanuit achtertuin referentiebeeld uitzicht op landschap vanuit woning 21
2.3 Duurzaamheid Duurzame gebiedsontwikkeling De gemeenteraad heeft op 24 mei 2012 de duurzaamheidagenda 2012-2014 vastgesteld. Voor De Verwondering wordt de toepassing van de duurzaamheidprincipes nog nader bepaald. In lijn met de structuurvisie is de inzet voor de locatie Nieuwveen een uitdagend en realistisch ambitieniveau; groen en duurzaam. Dit veronderstelt een geïntegreerde duurzaamheid die wezenlijk bijdraagt aan de identiteit en kwaliteit van het leefmilieu, het welzijn van de bewoners en die is verinnerlijkt in het dagelijks leven van de huishoudens. De 4P s zijn terug te vinden in het schema hiernaast. De keuzes ten aanzien van het ruimtelijk raamwerk en de basisvoorzieningen zoals energie en water bepalen in belangrijke mate de maatschappelijke waarden en financiële realiteit van het plan. IJkpunt zijn de wensen, mogelijkheden en leefpatronen van de nieuwe bewoners. De dorpsuitbreiding kan nog zo duurzaam zijn en op papier hoog scoren; pas als de bewoners er zichtbaar en tastbaar van kunnen genieten, er voordeel bij hebben en het voor ze eenvoudig en vanzelfsprekend wordt om duurzame keuzes te maken, wordt duurzaamheid een realiteit. De ruimtelijke inrichting, bouwtypen en slimme technieken moeten het voor de toekomstige bewoners verleidelijk maken om op een groene en gezonde wijze door het leven te gaan. schema 4P s voor duurzame gebiedsontwikkeling 22
Ecologie en eetbaar landschap Onderzoek in binnen- en buitenland toont overtuigend aan dat groen in de directe woonomgeving hoog wordt gewaardeerd en essentieel is voor de leefbaarheid van de buurt en voor de gezondheid en het welbevinden van bewoners. Groen is een belangrijke vestigingsconditie en vertaald zich in een hogere waarde en waardering. Ook zien wij een tendens dat burgers bewuster en kieskeuriger worden met betrekking tot voeding. Wat ze wanneer eten (seizoensgroenten en -fruit), waar het vandaan komt, hoe en door wie het wordt geteeld en wat er voor nodig is (voedselkilometers) speelt daarbij een rol. De beide bovenstaande fenomenen hebben er toe geleidt dat zaken als de Nationale boomplantdag, Guerrilla Gardening, Stadslandbouw, van Zaad tot tafel projecten en buurtmoestuinen volop in de belangstelling staan en bijdragen aan het verbinden van mensen van allerlei komaf en leeftijden. In De Verwondering wordt ingezet op een aantrekkelijk en robuust groen raamwerk, met als basis eetbaar groen. De noot- of vruchtdragende bomen in de Verwondering dragen bij aan het gemeenschappelijk beleven van de natuur en de seizoenen. Door de aanleg van gevarieerde hagen rondom de woningen wordt voorzien in een habitat voor vogels en insecten die bijdragen aan gezond micromilieu en mooie natuurlijke overgangen tussen privé en openbaar. Door de inzet van stapelmuurtjes van oude bestratingsmaterialen kunnen condities gecreëerd worden voor zeldzame dieren en planten ter verdere verrijking van de belevings- en natuurwaarde. 23
Watersysteem en waterketen Leven met water zit weliswaar in het gebieds-dna, maar is op dit moment in de diepe polder weinig aantrekkelijk. Voor het plangebied is gekozen voor een ruimtelijke, kwalitatieve waterstrategie door toepassing van de principes van ontwerpen en bouwen met de natuur. De inzet is een autonoom wijkwatersysteem te creëren, met een hoge gebruiks-, belevings-, landschaps- en natuurwaarde en rekening houdend met de gewenste vergroting van het polderpeilvak en verhoging van het grondwaterpeil. Er wordt water gegraven, de watergangen krijgen maat en worden met elkaar verbonden. Dode hoeken en einden worden vermeden. De oevers van dit wijkwatersysteem worden natuurlijk ingericht en de circulatie wordt bevorderd om het zelfreinigend vermogen van het water te optimaliseren. De toevoer van nutriëntenrijke kwel en polderwater wordt zoveel mogelijk beperkt om de vuillast te beperken en een goede waterkwaliteit te garanderen. Om wateroverlast te voorkomen watert het wijkwatersysteem af op het poldersysteem (aan de zuidzijde). Aldus wordt het watersysteem robuust en veerkrachtig, veilig en helder en krijgt het een onderscheidende, gebiedseigen kwaliteit. In de woningen zullen standaard waterbesparende maatregelen worden toegepast (conform bouwvoorschriften). Aanvullende opties zijn: warmteterugwinning uit het douchewater en uit afvalwater (riool) en nazuivering van (een deel) van het effluent van de rioolzuivering in een natuurlijke zuivering (bv plas-dras of kleine griend), langs de ontsluitingsweg op het entree- eiland. huidig watersysteem 24 voorgesteld watersysteem
Energievoorziening Een duurzame energievoorziening is gebaseerd op de trias energetica: besparen > schone(re) bronnen > efficiënter gebruik. Het gaat daarbij zowel om het energieverbruik tijdens de bouw, de ingesloten energie in de bouwmaterialen en installaties (in de keten: productie > transport > gebruik > onderhoud > vervanging > verwerking) en het energie- en warmtegebruik door de huishoudens in het dag-, week- en seizoensritme. De klimaatverandering (broeikaseffect), omvangrijke milieuschade en stijgende energieprijzen (i.v.m. oliepiek) onderstrepen de urgentie van het verduurzamen van de energievoorziening (inclusief verwarming). Op de locatie kan, in lijn met de trias energetica, het nodige worden gedaan om de energievoorzieningen te verduurzamen. Deze mogelijkheden bevinden zich overwegend op woningniveau en zijn dus gekoppeld aan de wensen en ambities van de bewoners. De grootste winst ligt in de oriëntatie van de woningen op de zon, een zeer goede isolatie van de woningschil, een goede zonnewarmte opnemende (winter) en -werende (zomer) capaciteit en een goede daglichttoetreding in de woningen. Door toepassing van zeer zuinige verlichting en apparatuur en een slim meet- en regelsysteem (domotica) kan de energievraag en piekbelasting en daardoor de CO2-uitstoot flink verminderd worden. De huizen kunnen worden voorbereid op energieproductie via zonnecellen. PV-systemen worden snel goedkoper en worden voor bewoners steeds meer een aantrekkelijk alternatief. Het is in dat verband de overweging waard om het stroomnet meteen geschikt te maken voor levering en opname van energie (smart grid) en laadpunten aan te leggen voor elektrisch vervoer. 25
2.4 Programma en fasering Flexibiliteit In de Verwondering wordt voorzien in de bouw van ca. 166 woningen. Vooralsnog wordt uitgegaan van de programmatische mix die in de onderstaande tabel is weergegeven. Hiervan zal een deel projectmatig ontwikkeld worden en een ander deel gerealiseerd worden op uitgegeven kavels. Met het oog op de situatie in de woningmarkt is het moeilijk om op voorhand vast te stellen hoe lang het duurt voordat dit woningbouwprogramma volledig gerealiseerd is. Wel is het waarschijnlijk dat het een flink aantal jaren duurt. Daarom is het belangrijk dat het gebied ook tijdens de bouw kwaliteit heeft. De onzekerheid vanuit de markt en de ontwikkelingstermijn maken dat er in de planvorming rekening moet worden gehouden met veranderende wensen van bewoners en de markt. Flexibiliteit is dan ook een belangrijk uitgangspunt. Er is gekozen voor een strategie waarbij het landschappelijk raamwerk vastligt, terwijl keuzes voor de precieze invulling van de woonvelden gemaakt kunnen worden op het moment van de feitelijke ontwikkeling. Deze flexibiliteit zal tevens opgenomen worden in het bestemmingsplan, dat opgesteld zal worden op basis van het definitief ontwerp. Hierin zal vastgelegd worden waar zich de woonvelden bevinden en waar de openbare ruimte. Woningtypes en aantallen zullen vastgelegd worden met behulp van bandbreedtes, zodat de genoemde flexibiliteit blijft bestaan. programma oude rode contour cat. aantal appart. 16 rijwoningen 38 tweekap 12 subtotaal 66 programma nieuwe rode contour cat. aantal tweekap/vrijstaand 100 programma totaal 166 woningen woningbouwprogramma De Verwondering vast: landschappelijk raamwerk flexibel: invulling met kavels 26
Fasering Begonnen zal worden met de aanleg van het raamwerk. In een eerste stap zullen de watergangen gegraven worden en met de vrijkomende aarde zullen de woonvelden op het parkeiland worden opgehoogd. Ook worden de belangrijkste wegen aangelegd. De bomen rondom de hoofdstructuur van water en wegen zullen worden geplant. Het centrale gedeelte van het parkeiland wordt ingericht als park. Voor de toekomstige woonvelden wordt een tijdelijke vorm van gebruik en inrichting bedacht. Daarmee heeft de plek van meet af aan kwaliteit voor de nieuwe bewoners en voor de omgeving. Met de woningbouw zal gestart worden op het parkeiland. Hier vinden we een diversiteit aan types en soorten, zodat er voldoende keus bestaat voor de bewoners van Nieuwveen en daarbuiten. Met ontwikkeling van het parkeiland krijgt het hart van de nieuwe buurt als eerste vorm. Als de ontwikkeling van het parkeiland haar voltooiing nadert, kan, afhankelijk van de marktomstandigheden begonnen worden met de bouw van woningen op het Noordereiland. Het exacte aantal woningen dat hier gebouwd wordt is afhankelijk van de ontwikkelingen in de vraag naar woningen. Als laatste zal het Zuidereiland ontwikkeld worden. Het aantal woningen dat hier gebouwd wordt zal afhankelijk zijn van de ontwikkelingsrichting van de beide andere eilanden. Dit vanwege het maximum van 100 woningen dat gerealiseerd mag worden in de nieuwe rode contour. T=1 aanleg raamwerk T=2 start ontwikkeling Parkeiland T=3 afronden Parkeiland, start Noordereiland T=4 afronden Noordereiland, start Zuidereiland 27
2.5 Architectuur en ontwikkeling Concept Er worden drie wooneilanden gemaakt die elk een andere landschappelijke kwaliteit en sfeer krijgen. Hoe je woont wordt dus niet alleen bepaald door de uitstraling van het hele gebied, maar ook door de inrichting van het eiland waar je woont. Toekomstige bewoners kunnen zo kiezen voor drie verschillende woonomgevingen met elk hun eigen landschap en geborgenheid. In het volgende hoofdstuk worden de drie eilanden nader gekarakteriseerd. Nadrukkelijk moet worden gesteld, dat de gekozen ontwikkelingsrichting een ambitie van de gemeente is, maar dat dit concept daarmee niet definitief is vastgelegd. Dat is vooral afhankelijk van de markt. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat CPO ook op andere eilanden mogelijk is. Ruimte voor particulier opdrachtgeverschap De woningmarkt zal in de toekomst meer vraaggestuurd zijn en bepaald worden door de wensen van particulieren. In het plan is daar veel ruimte voor. Het streven is om verschillende ontwikkelingsmogelijkheden aan te bieden. Dit kan variëren van particulier ontwikkelde kavels in verschillende maten (vrijstaande en 2^1-kap huizen), maar ook zijn er volop mogelijkheden om als groep gezamenlijk een cluster te ontwikkelen (CPO). Individueel wonen architectuur vrij Openbaar wonen architectuur onder regie per cluster één architectuur Collectief wonen woonconcepten 28 architectuur
Architectuur Per eiland zal op een andere manier met architectuur worden omgegaan. De regels voor het bouwen zullen worden vastgelegd in het bestemmingsplan en eventueel in het beeldkwaliteitplan. Globaal wordt gestreefd naar de volgende inzet: - het Noordereiland is individueel van karakter. Eventuele regels zijn bedoeld om de kwaliteit onderling te waarborgen. - voor het Parkeiland zullen wat meer regels gaan gelden. Vanwege de ligging in het zicht vanuit het park en omdat samenhang hier nadrukkelijk gewenst is. - op het Zuidereiland zal gestreefd worden naar één architectonisch beeld per cluster. De clusters onderling kunnen wel van elkaar verschillen. Duurzaam bouwen De duurzaamheidsambitie kent een ondergrens in de vorm van het bouwbesluit. Sinds 2011 geldt een EPC van 0,6. In 2015 wordt de EPC 0.4. Keuzes voor aanvullende maatregelen zijn primair aan de opdrachtgevers en hun architecten en zullen moeten worden afgestemd op de woonwensen en financiële mogelijkheden van de bewoners. Enkele voorbeelden van duurzame maatregelen in de nieuwbouwsfeer zijn: - Superisolatie van de woningschil, met mens- en milieuvriendelijke materialen: cellulose, vlaswol. - Nauwkeurige detaillering om koudebruggen te voorkomen. - Toepassen van 2 of 3-laags HR++-glas. - Aanbrengen van dakoverstekken of in de gevel geïntegreerde buitenzonwering. - Goede daglichttoetreding en/of toepassen van lichtkoepels / solar-tubes. - Goede ventilatie (CO2-gestuurd) met inbraakbestendige nachtventilatie. - Energetisch slimme plattegrond / indeling van de woning. - Toepassen van milieuvriendelijke lichte bouwmaterialen passend bij de gewenste beeldkwaliteit, die bijdragen aan een gezond binnenklimaat, weinig onderhoud vragen, lang meegaan en eenvoudig herbruikbaar zijn (cradle to cradle-principe). Houtskeletbouw (prefab) is in meerdere opzichten een lichte en schone vorm van woningbouw die voor het binnen- en buitenmilieu en de portemonnee van de particuliere opdrachtgever voordelig is. Bij deze bouwvorm met genoemde set van dubo-maatregelen gaan mooi, comfortabel, gezond en energiezuinig wonen en leven prima samen. 29
30
3 De wooneilanden 31
3.1 Het Parkeiland: wonen in een openbaar park Het Parkeiland is het grootste van de drie eilanden. Dit deel van het plan ligt centraal tussen golfbaan en het bestaande dorp. De openbare ruimte wordt ingericht als park voor de bewoners van de Verwondering en van het dorp. In dit deel zullen in totaal ca. 96 woningen worden gebouwd. Aan de dorpse zijde van het parkeiland ligt de nadruk op projectmatige woningbouw. Daar is ruimte voor starters en doorstromers op de woningmarkt. Richting de golfbaan is ruimte gereserveerd voor grotere kavels en woningen. Wonen op het Parkeiland betekent wonen in een park. Vanuit de woning en de tuin hebben de bewoners directe toegang tot het landschap dat beplant is met fruit- en notenbomen. De woonclusters worden iets verhoogd aangelegd (ca. 80 cm t.o.v. het maaiveld van het park) zodat de overgang openbaar-privé beter vorm kan worden gegeven. Het parkeiland krijgt een verbinding met het dorp die toegankelijk is voor auto s. Deze sluit aan op de Hazeweg. Sluipverkeer wordt ontmoedigd door de omrijbeweging en een 30 km regime. golfbaan Hazeweg woonclusters, 80 cm boven maaiveld rietrand centraal park met fruitbomen voet-/fietspad Maisveld Parkeiland 32
impressie Parkeiland 33
Parkeiland: profielen profiel Parkeiland 1 2 1 profiel Parkeiland 2 34
Parkeiland: referenties rietkragen langs eilandrand (Eva Lanxmeer Culemborg) woningen grenzend aan het park (Numansdorp) maat van het park recreatief gebruik van het park 35
3.2 Het Noordereiland: individueel wonen Het noordelijk gelegen eiland ligt het meest in de luwte, aan het einde van de wijkontsluitingsweg. Dit creëert ideale omstandigheden voor een besloten woonmilieu, waar privacy een belangrijke kwaliteit is. Wonen op het Noordereiland betekent ontspannen wonen. Rondom het eiland wordt een landschappelijke rand met fruitbomen aangelegd. Deze fungeert als overgangszone tussen de kavels en het water. De rand zal niet openbaar toegankelijk zijn, maar onder voorwaarden in gebruik worden gegeven aan de bewoners van de aanliggende kavels. Vanuit de achtertuin hebben zij toegang tot deze zone. De kavels in de binnenring kijken uit op een intiem parkje in het hart van het eiland. voetpad haag als erfscheiding fruitbomen-rand parkje 36 Noordereiland
impressie Noordereiland 37
Noordereiland: profielen 2 1 profiel Noordereiland 1 profiel Noordereiland 2 38
Noordereiland: referenties lommerrijke, groene buurtstraat ruimte voor architectonische expressie rustig en individueel wonen fruitbomen in eilandrand 39
3.3 Het Zuidereiland: eiland van collectieven Wonen op het Zuidereiland betekent wonen in een besloten gemeenschap. Samen met andere bewoners kun je hier je gedroomde woonomgeving realiseren op een eiland dat omzoomd wordt door een natuurlijk ingerichte elzenhaag. Tussen de bomen door heb je toegang tot het water. Het Zuidereiland bestaat uit drie clusters van woningen en enkele grotere kavels langs de entreeweg. De clusters kunnen door één collectief ontwikkeld en bewoond worden. Een collectief bestaat uit een groep bewoners die samen iets delen. Voorbeelden hiervan zijn: - een aantal gezinnen die samen een veilige, besloten speel- en leefomgeving delen (collectieve tuin); - een groep mensen die in een collectief landschap wonen, zoals een privé-bos of een boomgaard; - een senioren-wooncluster (individuele woningen of zorgwoningen) met een gezamenlijk onderhouden tuin. Het voordeel van het wonen in een collectief is dat je programma s en wensen kunt realiseren waar je als individu te weinig ruimte voor hebt. De openbare ruimte van het Zuidereiland bestaat uit een langgerekte parkzone waar overheen een pad loopt (tussen Maisveld en golfbaan). De parkzone loopt parallel aan het water. De randen van de woonclusters bestaan uit bomen met onderbegroeiing. Hierdoor wordt de privacy gegarandeerd en daarnaast een mooie landschappelijke rand gecreëerd. golfbaan Roggeveldweg rand van bomen en onderbegroeiing (collectieve) woonclusters openbare route langs water voetpad 40 Zuidereiland
impressie Zuidereiland 41
Zuidereiland: profielen profiel Zuidereiland 1 1 2 profiel Zuidereiland 2 42
Zuidereiland: referenties eilandranden bestaan uit bomen en ondergroei vrij wonen : Verandawoningen (Almere) ruige natuur wandelpad met water en inheemse bomen 43