Het voordeel van kwaliteit. Optimalisatie WCR. Guy Parmentier

Vergelijkbare documenten
Accounting & Gevalstudies. Patrick Huybrechts - De essentie van financiële analyse

Hoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever <> begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo

FINANCIËLE ANALYSE EN RATIO S

FINANCIËLE ANALYSE VAN DE JAARREKENING. Conform de cursus Financieel Beheer IAB en de berekeningen door Ooghe en Van Wymeersch

Belang van managerial balance sheet en uitwerking ervan

De meest frequente Engelse waarderingstermen toegelicht

Werkkapitaal, Equity cashflow, Entity cashflow en Discretionary Cashflow

Business Valuation : groeiend belang

JAARREKENING. Toel / / / / ,67 Aandelen /8

LRM BALANS NA WINSTVERDELING. Nr. BE VOL 2.1 ACTIVA VASTE ACTIVA 20/

Lijninvest BALANS NA WINSTVERDELING. Nr. BE VOL 2.1 ACTIVA VASTE ACTIVA 20/

Participatiemaatschappij Vlaanderen

Een meerwaarde voor u en uw klanten! Financiële analyse. Dossier De brouwerij. Studie gerealiseerd op basis van de gegevens van de klant

OVERNAME VAN EEN ONDERNEMING

In te vullen door de docent: Cijfer: = Slechts hele punten toekennen! 5,4. In te vullen door de student: Naam: Groep: Collegiale toetsing

BALANS NA WINSTVERDELING

LIQUIDITEIT. + kasinkomsten (=omzet + afname handelsdebiteuren/ - toename handelsdebiteuren) - totale kasstroom van operaties : 360

BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA VASTE ACTIVA... 20/ , ,71 VLOTTENDE ACTIVA... 29/ ,

Inhoud WOORD VOORAF INLEIDING... 3

Omzet in jaar 5 Jaaromzet , , , , ,00 Variabele kosten , , , , ,00

BALANS EN RESULTATENREKENING (VOLLEDIG SCHEMA)

BROUWERIJ LIEFMANS NV Juridische status : Faillissement. Juridische vorm : NV. Wontergemstraat, DENTERGEM

Inhoud WOORD VOORAF INLEIDING... 3

Ratioanalyse Lotus Bakeries

Ratioanalyse Lotus Bakeries

onderneming : Algemene informatie Naam onderneming Ondernemingsvorm (maak een keuze uit de lijst) Minimum geplaatst kapitaal 18.

8. ONZE FINANCIËLE MIDDELEN

BALANS NA WINSTVERDELING

Verkorte Jaarrekening (Nederlands)

BE (in euros)

Verkorte Jaarrekening (Nederlands)

Actief passief resultatenbalans. Jaar /01/ /12/2016 Van periode 00 01/01/ /01/2016 Tot periode 01 01/01/ /03/2016

ACTIEF. Scmactn.doc [22]

1. BALANS NA WINSTVERDELING. Codes 20/28 22/ /58 40/41 50/53 54/58

jaarlijkse groei 15% 12% 10% 10% jaarlijkse groei 20% 15% 12% 12% jaarlijkse groei 20% 15% Percentage van de omzet 45% 45% 45% 45% 45%

VOL-vzw 2.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA VASTE ACTIVA... 20/ , ,40. Nr. BE Oprichtingskosten

Deel 2: Financiële jaarrekening

ACTIVA. VOL-vzw 2.1 BALANS NA WINSTVERDELING VASTE ACTIVA 20/ , ,87

1 Codes I Boekjaar I Vorig boekjaar I

Pagina 1/5 Expert/M Plus V: Datum lijst 27/03/2017 Datum afdruk 27/03/ :11:32. Actief passief resultatenbalans

FINANCIËLE ANALYSE VAN DE JAARREKENING TOEGEPAST

FINANCIËLE ANALYSE VAN DE JAARREKENING TOEGEPAST

HOW TO READ FINANCIAL STATEMENTS IN THE NETHERLANDS

Identificatie rapportering Brussel

BEDRIJFSKUNDE IN 1 DAG FINANCIEEL MANAGEMENT Cees Koomen

1 VOL 2.1 BALANS NA WINSTVERDELING. Nr. ACTIVA 51/ Toel. Codes. Boekjaar. Vorig boekjaar VASTE ACTIVA

DISTRIGAZ SA/NV Juridische status : Actief. Juridische vorm : SA/NV RUE DE L'INDUSTRIE BRUXELLES

Voor het bedrijf. Climasoft nv. Vertegenwoordigd door Dirk Maartens. Financiële planningen. van januari 2010 tot december 2012

Circulaire NBB_2013_XX - Bijlage 1

E TE XCO HAL FJA AR R E SU LTATE N 2016

BALANS NA WINSTVERDELING

Hoe meet u echte groei? GROEIDILEMMA. NCD Drs. Jean Gieskens AC CCM QT

A. Analyse van de Financiële Overzichten

Opgesteld te Halle op 7 september De Raad van bestuur, Bijlage: Staat van activa en passiva per 31/07/2009. Piet Colruyt), bestuurder

How to read financial statements in the Netherlands

Bridgeboetiek vzw. Balans en Jaarrekening. Seizoen

Kenmerkende gegevens DE 1. Ondernemingsdossier BE Brussel, 31 mei Balanscentrale. Ondernemingsnummer

JAARREKENING IN EURO

##E#trffi#H ffiffiffiffi#ffih

JAARREKENING IN EURO

Interne jaarrekening - Uitgebreid verslag (Vennootschap)

JAARREKENING IN EURO

Pagina 1/5 Expert/M Plus V: Datum lijst 24/04/2015 Datum afdruk 24/04/ :41: , , ,88

Voorwoord Geconsolideerde balans na resultaatsverwerking Activa Passiva Geconsolideerde resultatenrekening...

Proefexamen Financiële Rapportering en Analyse

Eerbied voor het hout en respect voor de mens

Inzicht in uw cijfers

JAARREKENING IN EURO

Balans per 31/12/2011 (Boekjaar van 1/1/2011 tot 31/12/2011)

EUR NAT. Datum neerlegging Nr. Blz. E. D. VOL 1.1

JAARREKENING 2014 per 31/12/2014

JAARREKENING IN EURO

EIGEN VERMOGEN, VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN, SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR

Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing

JAARREKENING IN EURO

JAARREKENING EN ANDERE OVEREENKOMSTIG HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN NEER TE LEGGEN DOCUMENTEN

Algemene Statutaire Jaarvergadering. Balans & Resultatenrekening 2017

SomethingOld. SomethingBlue

JAARREKENING 2013 per 31/12/2013

De huidige OCMW-beleidsinstrumenten. II.1. De financiële registratie in functie van de jaarrekening

Interne jaarrekening - Beknopt verslag (Vennootschap)

FINANCIËLE ANALYSE VAN DE JAARREKENING TOEGEPAST

NedSense enterprises n.v. AVA. 11 juni 2013

16 VERKLARENDE WOORDENLIJST

Nota. Jaarrekening 2014 Balans en resultatenrekening per 31/12/2014

JAARREKENING IN EURO

40 1 NAT. Datum neerlegging Nr. Blz. E. D. VOL 1

JAARREKENING IN EURO

Benchmark VVT (inleiding) 2017 Adstrat 1

UITLEG EXAMEN 1E ZIT

Geconsolideerde verkorte balans

192 sioen jaarverslag financieel overzicht. Kerncijfers

De omzet moet ingevuld zijn (verplichte vermelding) 70 > 0

JAARREKENING IN EURO

JAARREKENING EN ANDERE OVEREENKOMSTIG HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN NEER TE LEGGEN DOCUMENTEN

inhoud voorwoord lijst van figuren inleiding hoofdstuk 1. de jaarrekening

JAARREKENING IN EURO

Hoofdstuk II Boekhoudtheorie

Financieel-Administratief Praktijkdiploma Boekhouden (PDB) Bedrijfseconomie (BE) Bestuur Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens

JAARREKENING EN ANDERE OVEREENKOMSTIG HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN NEER TE LEGGEN DOCUMENTEN

Transcriptie:

Het voordeel van kwaliteit. Optimalisatie WCR Guy Parmentier

Niets uit deze presentatie, inclusief de specifieke vormgeving, mag door middel van elektronische of andere middelen, met inbegrip van automatische informatiesystemen, gereproduceerd en/of openbaar gemaakt worden, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur & KennisAteliers. Mede door de rechtsonzekere fiscale wetgeving kunnen noch de auteur(s) noch KennisAteliers verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve interpretaties. Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 2

Onze coördinaten PARMENTIER GUY MGI BVBA Valkenlaan 31 2900 Schoten Tel: 03/685.40.07 Mail:guy@parmrev.be Guy Parmentier Bedrijfsrevisor Executive professor University of Antwerp Management School 2008 (Real Estate Accounting) Professor Karel De Grote Hogeschool Antwerp (Audit/Valuation) Docent postgraduaat Antwerp Accountancy Guest professor University Maastricht (Valuation) Guest professor University of Economics Nicosia (Cyprus) Author of the book Business Valuation ( Intersentia) Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 3

Onze diensten Externe audit Waarderingen Fiscaal advies Wij bieden deze diensten via verschillende formules: Adviesverlening Tijdelijke outsourcing Op projectbasis Budgettering Beheer werkkapitaal Advies bij overname due dilligence Familiale overdracht Wettelijke verslagen Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 4

Onze kennis en expertise van waardering werd onlangs gebundeld in het boek Business Valuation, Using financial analysis to measure a compay s value U kan dit boek bestellen op de website van Intersentia: ISBN 978-1-78068-289-1 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 5

DOEL VAN HET SEMINARIE Klanten informeren over hun financiële vragen Kernvraag van de klant : ben ik goed bezig? Wat zijn de kerncijfers? Inzicht verschaffen in de noodzakelijke bouwstenen Basisratio s Wat is de essentie van de cijfers waarover u beschikt? Hoe evolueren deze cijfers : historisch en toekomstig? Hoe ratio s aanwenden voor investeringsbeslissingen? Hoeveel dividenden kan ik uitkeren? Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 6

INHOUD Deel I : Boordtabellen Deel II : Opmaak managerial balance sheet Deel III : De basis Solvabiliteit schuldgraad Liquiditeit Cashflow Deel IV : De essentie Werkkapitaal Netto bedrijfskapitaal Equity cashflow Stappenbenadering Wanneer investeren? Kunnen we dividend uitkeren? Conclusie Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 7

Deel I : Boordtabellen Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 8

Deel I : Boordtabel Synoniem : Balanced scorecard Doel : de essentie weergeven op één A4 Voorwaarden : Overzichtelijk : Een boordtabel moet vooral heldere en gestructureerde informatie geven. Synthetisch : Een boordtabel moet overzichtelijk zijn, maar mag geen overdaad aan informatie bevatten. Beperk je tot de meest interessante en sprekende indicatoren. Vergelijk : in een boordtabel moeten de indicatoren vergeleken worden. Vergelijking in de tijd, vergelijking met een norm, vergelijking met het vooropgestelde budget of nog vergelijking met concurrenten kunnen interessante inzichten geven in de positie van uw onderneming. Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 9

Deel I : Boordtabel Concreet : Leesbaar geheel Enkel de essentie Minder relevante parameters verwijderen naar bijlagen Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 10

Deel II : Managerial Balance Sheet (MBS) Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 11

Deel II : Managerial Balance Sheet Doel : klassieke boekhoudbalans vertalen naar een cijfergeheel voor een manager Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 12

Deel II : Managerial Balance Sheet Actuele balans MBS Activa Passiva Activa Passiva Vaste activa Eigen vermogen Vaste Activa Eigen vermogen Oprichtingskosten Vorderingen op lange termijn Schulden lange termijn Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Voorzieningen Benodigd werkkapitaal Financiële schulden KT Financiële vaste activa Vorderingen op lange termijn Schulden op lange termijn Cash Vlottende activa Voorraden Vorderingen op korte termijn Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen Schulden op korte termijn Financiële schulden Handelsschulden Belasting en sociale schulden Overige schulden Overlopende rekeningen Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 13

Deel III : De basis Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 14

Deel III : de basis Doel : Zeer eenvoudige en traditionele ratio s Voordeel : Eenvoud Begrijpbaarheid voor de klant Nadeel Geven dikwijls geen antwoord op de essentiële vragen Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 15

Deel III : de basis Solvabiliteit Duidt de financiële sterkte aan van de onderneming Berekening : eigen vermogen totaal vermogen Doel : 0,33 wordt als norm aanzien Hoe beïnvloeden : winst maken (en niet uitkeren) Schulden afbouwen Herwaarderingsmeerwaarden boeken Correct boeken van vooruitbetalingen en werken in uitvoering (de nettobalansvoorstelling voor bouwondernemingen : zie CBN 2012/15) Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 16

Deel III : de basis Schuldgraad Duidt de mate aan waarin het vermogen met schulden gefinancierd wordt Berekening : vreemd vermogen totaal vermogen Doel : hoe lager hoe beter Hoe beïnvloeden : Schulden afbouwen Eigen vermogen opbouwen Herwaarderingsmeerwaarden boeken Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 17

Deel III : de basis Liquiditeit in ruime zin Ruwe graadmeter voor de liquiditeit Berekening : vlottende activa schulden op korte termijn Doel : > 1 Kritiek : Er wordt verondersteld dat de voorraad onmiddellijk en integraal omzetbaar is in cash Betere graadmeter : netto-bedrijfskapitaal (zie verder) Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 18

Deel III : de basis Liquiditeit in enge zin = liquiditeit in ruime zin, exclusief de voorraden Berekening : vorderingen + cash schulden op korte termijn Doel : > 0,5 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 19

Deel III : de basis Cashflow Theoretische benadering: cashflow kan vertaald worden als kasstroom deze invalshoek is verschillend in vergelijking van effectieve cashflows die de onderneming genereert ( vb waardevermindering vorderingen) Foute Berekening : Netto-resultaat + afschrijvingen Kritiek : Deze berekening is veel te ruw en geeft absoluut geen inzicht in de reëele cash flow Beter werken met vrije cashflow : zie verder Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 20

Deel IV : De essentie Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 21

Deel IV : De essentie Netto-bedrijfskapitaal Behoefte aan werkkapitaal (WCR) WCR als indicator van financiële problemen Buffer : NBK min WCR Cashflow Equity cashflow Free cashflow Net operating cashflow Cashflow voor strategische investeringen Budgetten Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 22

Deel IV : NETTO-BEDRIJFSKAPITAAL Netto-bedrijfskapitaal (Net long-term financing) Parameter voor de liquiditeit Twee berekeningswijzen Permanent vermogen min vaste activa spiegelbeeld Vlottende activa min kortlopende schulden Formule : + Eigen vermogen + voorzieningen en uitgestelde belastingen + schulden op lange termijn = permanent vermogen - vaste activa = netto-bedrijfskapitaal Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 23

Deel IV : NET LONG TERM FINANCING REVISITED Net short-term financing = Short-term (financial) debt Cash =amount of interest-bearing debt that is not available in cash Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 24

DEEL IV - BEGRIP WERKKAPITAAL WCR (before cash) = all necessary investments for keeping business operations going in view of current company structures WCR (before cash) = Operating assets Non interest-bearing debt WCR (before cash) = Inventory + (Accounts Receivable - Accounts payable) + (Prepaid Expenses - Accrued expenses) Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 25

DEEL IV - BEGRIP WERKKAPITAAL Positieve werkkapitaalbehoefte Operationele activa > operationele passiva: te financieren Negatieve werkkapitaalbehoefte Operationele activa < operationele passiva Toename cash Financiert de ondernemingsactiviteiten Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 26

DEEL IV- BEGRIP WERKKAPITAAL Probleemstelling : Constante druk op het werkkapitaal Debiteuren betalen later Voorraden roteren trager Crediteren korten hun betalingstermijn in => werkkapitaal moet gefinancierd worden => banken worden kritischer => Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 27

DEEL IV - BEREKENING WERKKAPITAAL ASSETS OWNERS EQUITY LIABILITIES Non current assets Current Assets Owner s Equity Long term financial debts Short term financial debts Accounts payable Accued expenses Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 28

DEEL IV - BEREKENING WERKKAPITAAL Assets Equity + Liabilities Non current assets 6,000 Shareholders' equity 4,000 Property, plant & equipment 4,000 Capital 2,000 Financial assets & intangibles 2,000 Reserves 1,000 Accumulated results 1,000 Non current liabilities 2,500 Current assets 4,000 Long term financial debt 2,500 Prepaid expenses 500 Current liabilities 3,500 Inventory 1,500 Accrued expenses 500 Accounts receivable 1,000 Accounts payable 1,500 Cash 1,000 Short term financial debt 1,500 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 29

DEEL IV - BEREKENING WERKKAPITAAL Assets Equity + Liabilities Non current assets 4,000 Shareholders' equity 2,000 Long term (fin.) debt 1,000 Current assets 2,500 Prepaid expenses 500 Short term financing 3,500 Inventory 500 Accrued expenses 500 Accounts receivable 500 Accounts payable 1,500 Cash 1,000 Short term financial debt 1,500 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 30

DEEL IV - WERKKAPITAAL Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 31

DEEL IV - BEREKENING WERKKAPITAAL ALWAYS WORK WITH WCR BEFORE CASH CASH DOES NOT NEED TO BE FINANCED BY COMPANIES! Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 32

Diverse schulden en WCR Mogen niet in het WCR opgenomen worden maar moeten in AFTREK van de CASH 1 Te betalen dividend 2 voorzieningen die tegengeboekt worden naar te betalen schuld Deze beide bedragen moeten in MIN van de cash genomen worden Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 33

MANAGEMENT BALANCE SHEET NETTO ACTIEF - NET ASSETS N-3 N-2 N-1 N Formation expenses 0,00 0,00 0,00 0,00 Intangible fixed assets 1.000,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 Tangible fixed assets 3.500,00 4.000,00 5.000,00 5.500,00 Financial fixed assets 1.000,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 Amounts receivable > 1 year 0,00 0,00 0,00 0,00 Total Net fixed assets 5.500,00 6.000,00 7.000,00 7.500,00 Stocks 1.100,00 1.500,00 2.000,00 2.300,00 Amounts receivable < 1 year 1.300,00 1.500,00 1.900,00 3.000,00 Payables < 1 year -1.300,00-1.641,00-2.197,00-2.260,00 C. Trade payables -1.300,00-1.641,00-2.197,00-2.260,00 D. Prepayments 0,00 0,00 0,00 0,00 E. Staff and taxes 0,00 0,00 0,00 0,00 F. Other debts 0,00 0,00 0,00 0,00 Accrued charges, deferred income -500,00-500,00-500,00-500,00 Minus dividend 338,00 398,00 423,00 406,00 Total Working Capital Requirement 938,00 1.257,00 1.626,00 2.946,00 Cash at bank 800,00 1.000,00 600,00 600,00 minus dividend -338,00-398,00-423,00-406,00 Cash 462,00 602,00 177,00 194,00 Netto actief - Net Assets 6.900,00 7.859,00 8.803,00 10.640,00 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 34

INVESTED CAPITAL N-3 N-2 N-1 N Capital 2.000,00 2.000,00 2.000,00 2.000,00 Reserves 1.000,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 Accumulated results minus dividend 70,00 859,00 1.789,00 2.774,00 Total capital and reserves 3.070,00 3.859,00 4.789,00 5.774,00 Provisions 0,00 0,00 0,00 0,00 Payables > 1 year 2.400,00 2.500,00 2.700,00 2.900,00 Noncurrent financial debt 2.400,00 2.500,00 2.700,00 2.900,00 Payables < 1 year 1.430,00 1.500,00 1.314,00 1.966,00 A. Loan < 1 year 500,00 500,00 600,00 713,00 B. Financial debts 930,00 1.000,00 714,00 1.253,00 Current financial debt 1.430,00 1.500,00 1.314,00 1.966,00 Invested Capital 6.900,00 7.859,00 8.803,00 10.640,00 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 35

WCR indicator for problems If companies get a cashproblem (ex. due to negative ECF or less short term intrestbearing debt) they will react consequently : 1. WCR wil get smaller on the asset side of the balance sheet 2. They will get in a situation where NLF = WCR 3. WCR will turn as source of finance 4. Collapse of the company Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 36

EVOLUTIE WCR met positieve ECF Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 37

EVOLUTIE WCR met negatieve ECF Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 38

EVOLUTIE WCR Bank zegt korte termijn financiering op: Liquiditeitsratio = 1 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 39

Deel IV : BUFFER Bereken Netto-bedrijfskapitaal Bereken WCR Verschil NBK WCR = buffer Buffer = netto-kas = + geldbeleggingen + liquide middelen - korte termijn financiële schulden Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 40

Deel IV : CASHFLOWS Cash flow : don t run out of fuel Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 41

DEEL IV : CASHFLOWS Cashflow : Toekomstige cashflow : Equity valuation models => Equity cashflow Ke% -g% Entity valuation models => Free cashflow WACC% - g% De cashflow dient rekening te houden met de WCR Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 42

DEEL IV - EQUITY CASHFLOW (ECF) Equity Cash Flow = Inkomende Cashflow - Uitgaande Cashflow = beschikbare middelen voor de aandeelhouders van de onderneming ECF = Winst na belastingen + afschrijvingen Werkkapitaalbehoefte Investeringen (in vaste activa) + Financiële schuld ECF = EAT Net Investeringen + financiële schuld Net Investments = Nieuwe investeringen in vaste activa Afschrijvingen + Werkkapitaalbehoefte N N+1 N+2 OPENING BALANCE WCR CLOSING BALANCE WCR 1,400 2,700 2,700 2,200 2,200 MUTATION IN WCR 1,300 500 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 43

DEEL IV - EQUITY CASHFLOW - VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 44

The logic behind depreciations year 1 year 2 year 3 year 4 year 5 year 6 year 7 year 8 year 9 year 10 Investment 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 deprection pro year new investment 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 5.000,00 cumul of depreciations 10.000,00 15.000,00 20.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 cash out with bankloan of 5 year year 1 year 2 year 3 year 4 year 5 year 6 year 7 year 8 year 9 year 10 investment -25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00 Loan 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 repayment of new loan pro, year -5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00-5.000,00 total cash out -5.000,00-10.000,00-15.000,00-20.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00-25.000,00 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 45

DEEL IV - EQUITY CASHFLOW (ECF) Step 1 : Calculate NLF N-3 N-2 N-1 N Total capital and reserves 3.070,00 3.859,00 4.789,00 5.774,00 Payables > 1 year 2.400,00 2.500,00 2.700,00 2.900,00 Total long term financing 5.470,00 6.359,00 7.489,00 8.674,00 Intangible fixed assets 1.000,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 Property, plant & equipment 3.500,00 4.000,00 5.000,00 5.500,00 Financial fixed assets 1.000,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 Amounts receivable > 1 year 0,00 0,00 0,00 0,00 Total fixed assets & amounts receivable <1 year: 5.500,00 6.000,00 7.000,00 7.500,00 Net long term financing -30,00 359,00 489,00 1.174,00 Step 2 : WCR calculation Inventory 1.100,00 1.500,00 2.000,00 2.300,00 Amounts receivable < 1 year 1.300,00 1.500,00 1.900,00 3.000,00 2.400,00 3.000,00 3.900,00 5.300,00 MIN C. accounts payable 1.300,00 1.641,00 2.197,00 2.260,00 D. Prepayments 0,00 0,00 0,00 0,00 E. Staff and taxes 0,00 0,00 0,00 0,00 F. Other debts 0,00 0,00 0,00 0,00 Accrued charges, deferred income 500,00 500,00 500,00 500,00 minus dividends bookedn at year end -338,00-398,00-423,00-406,00 1.462,00 1.743,00 2.274,00 2.354,00 Working capital requirements : 938,00 1.257,00 1.626,00 2.946,00 control : managerail balance sheet 938,00 1.257,00 1.626,00 2.946,00 difference should be zeo 0,00 0,00 0,00 0,00 WCR/sales 13,21% 15,50% 18,69% 32,02% Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 46

DEEL IV - EQUITY CASHFLOW (ECF) Step 3 : Comapre NLF and WCR N-3 N-2 N-1 N Netto-bedrijfskapitaal - Net working capital: -30,00 359,00 489,00 1.174,00 Working capital requirements : 938,00 1.257,00 1.626,00 2.946,00 Net treasury : NLF- WCR -968,00-898,00-1.137,00-1.772,00 Liquidity ratio: NLF/WCR -3,20% 28,56% 30,07% 39,85% Traditional KPI Current Ratio: Current assets/short term liabilities 0,88 0,96 1,11 1,25 Current assets 2.400,00 3.000,00 3.900,00 5.300,00 Short term liabilities 2.730,00 3.141,00 3.511,00 4.226,00 Step 4 : calculate increase of WCR in the last year 1.320,00 Dit is het bedrag dat het bedrijf minder/meer heeft aan werkkapitaal. Amount more / less WCR N-2 N-1 N WCR n-1 938,00 1.257,00 1.626,00 WCR N 1.257,00 1.626,00 2.946,00 Mutation in WCR -319,00-369,00-1.320,00 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 47

DEEL IV - EQUITY CASHFLOW (ECF) Step 5: Calculate Ordinary Cash Flow after tax Ordinary profit 1.897,00 2.012,00 1.935,00 min taxes 34 % -644,98-684,08-657,90 Ordinary Profit after Taxes 1.252,02 1.327,92 1.277,10 Depreciations 350,00 400,00 500,00 Ordinary Cashflow 1.602,02 1.727,92 1.777,10 Step 6: Compare loans < and > 1 year Ordinary Cashflow after tax 1.602,02 1.727,92 1.777,10 A. Loan < 1 year 500,00 600,00 713,00 Verschil - Difference : 1.102,02 1.127,92 1.064,10 Step 7 Check if remaining amount after payments to bank is enough to finance a WCR increase Bedrag dat overblijft aan betaling lening bank > 1 jr < 1 jr - Loan 1.102,02 1.127,92 1.064,10 Toename WCR - Increase WCR -319,00-369,00-1.320,00 Tekort / overschot in het laatste jaar : 783,02 758,92-255,90 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 48

DEEL IV - EQUITY CASHFLOW (ECF) Step 8: Deduct average future investments Gemiddelde investeringen / average future investments -1.000,00-1.000,00-1.000,00 Conclusion: Equity Cash Flow -216,98-241,08-1.255,90 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 49

Waardevermindering en Cashflow Waardeverminderingen mogen NIET toegevoegd worden aan de ECF of FCF voorbeeld klant één factuur 1,000 EUR in jaar N geen kosten => winst 1,000 minderwaarde 1,000 => winst 0 : cash is 0 geen 0+1,000 EUR Idem maar klant blijft openstaan in jaar N CF = winst 1,0000 min mutatie wcr -1,000 = 0 => ok maar jaar N+2 minderwaarde wordt geboekt resultaat -1,000 + mutatie wcr +1,000 + minderwaarde 1,0000 => 1,000 cash =fout! 1 UITZ: de omzet is gerealiseerd buiten de referentieperiode van de cashflow analyse Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 50

waarderverminderingen Situation 1 year 1 Write-downs Turnover 1000 costs 0 Taks 0 minus write-down -1000 profit 0 WCR begin of period 0 WCR end of period 0 Mutation in WCR 0 Situation 2 Year 1 year 2 Write-downs Turnover 1000 0 costs 0 0 Taks 0 0 minus write-down 0-1000 profit 1000-1000 WCR begin of period 0 1000 WCR end of period 1000 0 Mutation in WCR -1000 1000 Cashflow 0 0 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 51

waardeverminderingen Een waardevermindering mbt een vordering waar voordien een opbrengst tov stond mag toegevoegd worden aan de CF indien deze opbrengst buiten de referentieperiode ligt Minderwaarde op machines : bestaat niet => uitz afschrijving : op te nemen in de CF Minderwaarde op een vorderingen zonder voorafgaande opbrengst ( vb gewone RC) : toevoegen aan de CF Minderwaarde voorraad : niet toe te voegen aan de CF ( cfr verbandscontrole) de lagere marge is nl definitief Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 52

DEEL IV : FREE CASH FLOW Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 53

FCF and taxes De taxes in absoluut bedrag moeten idem zijn aan de taxes bij de ECF Werekne met een idem % kan niet en wordt niet opgevangen door het taks % in de capm berekening ( ke%) Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 54

NET OPERATING CASHFLOW NOCF = EBIT + Depreciations + Amortizations Tax expenses - WCR N 2 N 1 N EBIT 2.202 2.377 2.355 + DEPRECIATIONS 350 400 500 + AMORTIZATIONS 0 0 0 TAKS EXPENSES 569 604 581 MUTATION IN WCR 400 400 1.300 NET OPERATING CASH FLOW 1.583 1.773 974 Are companies capable of generating sufficient cash for strategic future investments? Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 55

NET OPERATING CASH FLOW Non-discretionary cashflow te be deducted from the NOCF: -Intrest - loans > 1 year within < 1 year - average investments = Cash flow for strategic investments = ECF Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 56

Link tussen FCF en ECF N-3 N-2 N-1 N ECF Ordinary profit 1.410,00 1.897,00 2.012,00 1.935,00 tax rate 30% -423,00-569,10-603,60-580,50 EAT 987,00 1.327,90 1.408,40 1.354,50 Depreciations 320,00 350,00 400,00 500,00 Ordinary cashflow 1.307,00 1.677,90 1.808,40 1.854,50 - loans > 1 year < 1 year -500,00-500,00-600,00-713,00 - average investments -1.000,00-1.000,00-1.000,00-1.000,00 mutation WCR -938,00-319,00-369,00-1.320,00 ECF -1.131,00-141,10-160,60-1.178,50 FREE Cash FLOW N-3 N-2 N-1 N EBIT 1.700,00 2.202,00 2.377,00 2.355,00 -tax idem ECF calcuation -423,00-569,10-603,60-580,50 NOPLAT 1.277,00 1.632,90 1.773,40 1.774,50 + depreciations 320,00 350,00 400,00 500,00 Available Cash flow before investments 1.597,00 1.982,90 2.173,40 2.274,50 mutation WCR -938,00-319,00-369,00-1.320,00 NOCF 659,00 1.663,90 1.804,40 954,50 - average investments -1.000,00-1.000,00-1.000,00-1.000,00 FCF -341,00 663,90 804,40-45,50 - financial cost -290,00-305,00-365,00-420,00 plus financial income 0,00 0,00 0,00 0,00 - loans > 1 year < 1 year -500,00-500,00-600,00-713,00 ECF -1.131,00-141,10-160,60-1.178,50 controle 0,00 0,00 0,00 0,00 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 57

Traditional CASHFLOW statement N 2 N 1 N CASH FLOWS FROM OPERATING ACTIVITIES SALES 8,110 8,700 9,200 COST OF GOODS SOLD 4,100 4,500 4,800 SELLING, GENERAL AND ADMINISTRATIVE EXPENSES 1,458 1,423 1,545 TAKS EXPENSES 569 604 581 WORKING CAPITAL REQUIREMENT CHANGES 400 400 1,300 A. NET OPERATING CASH FLOW (NOCF) 1,583 1,773 974 CASH FLOWS FROM OPERATING ACTIVITIES BEGINNING BALANCE FIXED ASSETS 5,500 6,000 7,000 CLOSING BALANCE FIXED ASSETS 6,000 7000 7,500 DEPRECIATIONS 350 400 500 +/ CORRECTIONS FOR REVALUATIONS 0 0 0 B. NET CASH FLOW FROM INVESTING ACTIVITIES 850 1,400 1,000 CASH FLOWS FROM OPERATING ACTIVITIES INCREASE IN LING TERM LOANS 600 800 913 + INCREASE IN SHORT TERM LOANS 70 185 652 LONG TERM FINANCIAL DEBT REPAID 500 600 713 INTEREST PAYMENTS 305 365 420 DIVIDEND PAYMENTS 398 422 406 C. NET CASH FLOW FROM FINANCING ACTIVITIES 533 773 26 TOTAL NET CASH FLOW (A + B + C) 200 400 0 OPENING CASH 800 1,000 600 CLOSING CASH (OPENING CASH + TOTAL NET CASH FLOW) 1,000 600 600 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 58

BESLUIT Equity cashflow vertegenwoordigt alle beschikbare middelen voor de aandeelhouders Wij raden aan dat U zeer voorzichtig bent om de equity cashflow te gebruiken bij de waardering van ondernemingen Free cashflow : de beschikbare middelen nadat alle nodige herinvestingen zijn betaald De kwaliteit van een waardering hangt in grote mate af van gemaakte assumpties. Daarenboven kan de waardering sterk schommelen naar aanleiding van de gebruikte waarderingsmethodes. Werk veiligheidshalve met meerdere waarderingsmethoden, en met cijfers van verschillende jaren. Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 59

Deel IV : het optimale WCR Het bepalen van het optimale WCR : de managerial balance sheet MET link naar de ECF Optimum in functie van: financiële structuur dividenduitkering waardering CAPM beïnvloedt de optimale waarde Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 60

NET LONG TERM FINANCING - Positive NLF: not all long-term financing used - Negative NLF: short-term debt is used to finance fixed assets Equity increase to invest in fixed assets NLF will not change Capital for investments in current assets NLF will increase In essence, net long-term financing indicates to what extent net fixed assets are funded with long-term financing Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 61

NET LONG TERM FINANCING REVISITED Net short-term financing = Short-term (financial) debt Cash =amount of interest-bearing debt that is not available in cash Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 62

NET LONG-TERM FINANCING & NET SHORT-TERM FINANCING Net short-term financing = WCR Net long term financing Cash should serve as backup to finance unexpected changes in working capital requirements Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 63

MATCHING STRATEGIES Net long-term financing = Equity + Long-term debt - Net fixed assets THE MATCHING PRINCIPLE PRESCRIBES ALIGNING ECONOMIC ASSET LIFE SPANS TO MATURITY DATES OF ALL FINANCIAL ARRANGEMENTS THAT ARE USED TO FINANCE THESE ASSETS Finance long term WCR with long-term financing Finance seasonal capital requirements with short- term financing Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 64

PROVISIONS AND WCR Example : Tax provision has been booked year X-1: 100 000,00 EUR The moment this provision needs to be paid Year X : Booking from 16- account to 45-account At this time this amount can NOT be taken into account for the WCR calculation! Equal : dividends Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 65

BALANCE SHEETS AND STRATEGIC DECISION MAKING Ter info : 1. Calculating net long-term financing -> financing reserve? 2. Converting conventional balance sheet into managerial balance sheets - > WCR? 3. Relating WRC to net long-term financing -> structural liquidity levels over time? Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 66

BALANCE SHEETS AND STRATEGIC DECISION MAKING Voordelen van het gebruik van WCR : - Operationele manager : aftoetsen van voorraden, vorderingen, schulden, enz. - Strategische manager : alles combineren door gebruik van WCR Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 67

BALANCE SHEETS AND STRATEGIC DECISION MAKING Belangrijke ratio s (in functie van onderneming/sector) : Verhouding WCR tot omzet Wat als omzet volgend jaar 10% stijgt? Hoe evolueert WCR? Hoe zal ik een stijging van het WCR financieren? Verhouding WCR tot EBIT Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 68

WCR-TO-SALES RATIO WCR-to-sales ratio = WCR Sales High WCR-to-sales ratio? N 3 N 2 N 1 N OPERATING ASSETS 2,400 3,000 3,900 5,300 PREPAID EXPENSES INVENTORY ACCOUNTS RECEIVABLE 500 1,100 800 500 1,500 1,000 500 2,000 1,400 500 2,300 2,500 OPERATING LIABILITIES 1,800 2,000 2,500 2,600 ACCRUED EXPENSES ACCOUNTS PAYABLE 500 1,300 500 1,500 500 2,000 500 2,100 WORKING CAPITAL REQUIREMENTS 600 1,000 1,400 2,700 WCR-to-sales ratios may help to determine if increases in working capital requirements are in line with expectations Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 69

WCR-TO-SALES RATIO Stijging van het werkkapitaal van N-2 naar N-1 : - Operationele activa stijgen met 900.000 EUR - Hoe wordt dat gefinancierd? - Stijging leveranciers : let op voor stockbreuk! Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 70

WCR-TO-SALES RATIO Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 71

LIQUIDITY AND CONVENTIONAL FINANCIAL RATIOS Wat is de impact van de WCR op de liquiditeit van de onderneming? Conventionele ratio s Vergelijking tussen NLF en WCR Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 72

LIQUIDITY AND CONVENTIONAL FINANCIAL RATIOS NLF = lange-termijn middelen die niet geïnvesteerd zijn in vaste activa NLF kan aangewend worden als bron van WCR WCR dat niet kan gefinancierd worden door NLF = NSF Vertaald : In de mate dat er meer WCR gefinancierd wordt op lange termijn, is er minder nood aan financiering op korte termijn, en is er dus een bron van cash Meer liquiditeit Net treasury Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 73

LIQUIDITY AND CONVENTIONAL FINANCIAL RATIOS Current ratio = Quick Ratio = Liquidity Ratio = Liquidity Ratio = = Net treasury = Net LT Financing Working Capital Requirement We recommend you to use net treasury estimates for assessing liquidity levels Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 74

Evolution of EBIT as first warning Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 75

Negative ECF will result first in : Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 76

Negative ECF: increase financial risk Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 77

Negative ECF: nearly no investments Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 78

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 79

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 80

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 81

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 82

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 83

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 84

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 85

VOORBEELD Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 86

WANNEER KAN IK INVESTEREN? Berekening Cashflow for strategic investments Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 87

CF for strategic investments Opmerking: bij berekening strategic cashflow in het kader van de waardering van een vennootschap, wordt enkel een positieve mutatie WCR afgetrokken, met een negatieve mutatie WCR wordt er dus geen rekening gehouden! Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 88

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 89

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 90

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 91

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 92

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 93

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 94

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 95

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 96

VOORBEELD 2 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 97

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 98

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 99

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 100

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 101

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 102

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 103

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 104

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 105

VOORBEELD 3 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 106

PROFIT AND LOSS STATEMENTS: BUDGET FORECASTS N 3 N 2 N 1 N N+1 EARNINGS BEFORE INTEREST AND TAXES (EBIT) 1.700 2.202 2.377 2.355 +30% +8% 1% Financial result Extraordinary items 290 200 305 0 365 0 420 0 NET FIXED ASSETS 1.610 1.897 2.012 1.935 Tax expenses 483 569 604 581 DEPRECIATION PLUS AMORTIZATION TO NET FIXED ASSETS RATIO Earnings before interest and taxes (year N+1): 2,760,000 (+17% year N) 6.36% 6.67% 3.57% N+1 EARNINGS BEFORE INTEREST AND TAXES (EBIT) 2.760 Financial result Extraordinary items 300 0 EARNINGS BEFORE TAXES (EBT) 2.460 Tax expenses 738 EARNINGS AFTER TAXES (EAT) 1.722 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 107

MANAGERIAL BALANCE SHEET: BUDGETS AND FORECASTS Forecasting equity How much net profits are transferred to equity? Dividend payments to company shareholders and The use of internally generated equity capital for reinvestments. Forecast equity : equity retention rate = Assuming no other external equity issues Forecasting Fixed assets Historical Date Depreciations New Strategic Investments Forecasting Working Capital Requirements & Cash WCR Analysis of historical data Assess relative new investments in fixed assets Cash Block What cash amounts need to be accommodated to situations? Specify amounts for other assets Provide indications on required financial resources Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 108

MANAGERIAL BALANCE SHEET: BUDGETS AND FORECASTS Budget WCR & Cash Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 109

MANAGERIAL BALANCE SHEET: BUDGETS AND FORECASTS Forecast Long-term and short-term financial debt Financial debt forecasts equal all asset forecasts, which are not financed with increased equity as forecasted for a given accounting year Net fixed assets Recurrent WCR N +1 7,700 1,939 Neededlong term financing 9,639 Shareholders equity 7,139 Long term financial debt 2,500 NET ASSETS INVESTED CAPITAL/CAPITAL EMPLOYED Ned fixed assets 7,700 Shareholders equity 7,139 Property, plant & equipment Financial & Intagible assets 5,700 2,000 Capital Reserves Accumulated results 2,000 1,000 4,139 Working Capital Requirement 2,200 Long term financial debt 2,500 Cash 800 Short term financial debt 1,061 NET ASSETS 10,700 INVESTED CAPITAL 10,700 Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 110

MBS-Budget: optimale vermogensstructuur Quid indien klant een optimale vermogensstructuur bezorgd? Dus % van de invested capital components blijft gelijk Gevolg : 1) het verdisconteren van de FCF kan ten uitzonderlijke titel gebeuren aan een idem WACC % 2) Bij een groei ondermening zal de WCR echter materieel stijgen en MOET dus de WCR mutatie opgenomen worden in de FCF berekening Besluit : een optimale vermogensstructuur gelijk houden en de WCR mutatie op nul plaatsen zal in 90% van de berekening resulteren in een te hoge FCF Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 111

NET LONG TERM FINANCING REVISITED Net short-term financing = Short-term (financial) debt Cash =amount of interest-bearing debt that is not available in cash Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 112

BUDGETS AND FORECASTS: STEPS Te volgen stappen : 1. Equity block 2. Fixed Assets block 3. Long term financial debt 4. Working Capital Requirements 5. Cash block 6. Saldo = Short-term financial debt block Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 113

WCR-TO-SALES RATIOS WCR-to-sales ratio = WCR Sales High WCR-to-sales ratio? N 3 N 2 N 1 N OPERATING ASSETS 2,400 3,000 3,900 5,300 PREPAID EXPENSES INVENTORY ACCOUNTS RECEIVABLE 500 1,100 800 500 1,500 1,000 500 2,000 1,400 500 2,300 2,500 OPERATING LIABILITIES 1,800 2,000 2,500 2,600 ACCRUED EXPENSES ACCOUNTS PAYABLE 500 1,300 500 1,500 500 2,000 500 2,100 WORKING CAPITAL REQUIREMENTS 600 1,000 1,400 2,700 WCR-to-sales ratios may help to determine if increases in working capital requirements are in line with expectations Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 114

BUDGET & FORECAST Low invested capital high probability of reduced cash flow, because the competition on the market increases High invested capital low probability of reduced cash flow, because the competition on the market decreases Hoe klanten efficiënt informeren over hun cijfers? - 04/2016 - G. Parmentier 115

Traditionele FINANCIËLE ANALYSE 1. Analyse Balans Structuur/Stabiliteit Solvabiliteit Liquiditeit 2. Analyse Resultatenrekening Horizontale analyse Verticale analyse Toegevoegde waarde 116

FINANCIËLE ANALYSE 3. Analyse Balans en Resultatenrekening Voorraadrotatie Dagen klantenkrediet Dagen leverancierskrediet Te financieren kapitaal in dagen 4. Analyse Rentabiliteit Evoluties Brutoverkoopmarge Nettoverkoopmarge 117

FINANCIËLE ANALYSE Operationeel rendement Return on equity (ROE) Return on capital employed (ROCE) Return on invested capital (ROIC) Financiële hefboommultiplicator 118

FINANCIËLE ANALYSE 5. Cashflowberekening Cashflow uit operaties Cashflow uit investeringen Cashflow uit financieel vreemd vermogen Cashflow uit extern eigen vermogen Totale cashflow 119

BALANS EN RESULTATENREKENING

Voorbeeld : ONDERNEMING Lotus Bakeries Naamloze vennootschap BE 0401.030.860 01/01/2007 31/12/2011 Raadpleging jaarrekeningen www.nbb.be, toepassing consult Raadpleging handelsrapport

ONDERNEMING Raadpleging handelsrapport www.companyweb.be, toepassing handelsrapport

BALANS 2007 2008 2009 2010 2011 Oprichtingskosten 0 0 0 0 0 Immateriële vaste activa 386.505 25.550 222.249 325.529 209.852 Materiële vaste activa 10.004.882 11.514.814 10.204.161 9.781.641 17.506.633 Terreinen en gebouwen 4.479.259 4.956.957 4.600.089 4.292.414 3.952.700 Installaties, machines en uitrusting 4.316.280 5.026.496 4.812.070 5.116.429 3.463.978 Meubilair en rollend materieel 473.284 261.908 379.189 326.298 205.435 Leasing en soortgelijke rechten 0 0 0 0 0 Overige materiële vaste activa 0 0 0 0 0 Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen 736.059 1.269.453 412.813 46.500 9.884.520 Financiële vaste activa 83.354.920 74.092.774 64.747.523 55.480.517 30.522.360 Verbonden ondernemingen 83.182.349 73.918.713 64.655.077 55.391.441 30.433.314 Deelnemingen 484.406 484.406 484.406 484.406 2.642.406 Vorderingen 82.697.943 73.434.307 64.170.671 54.907.035 27.790.908 Ondernemingen met deelnemingsverhouding 80.000 80.000 0 0 0 Deelnemingen 80.000 80.000 0 0 0 Vorderingen 0 0 0 0 0 Andere financiële vaste activa 92.571 94.061 92.446 89.076 89.046 Aandelen 32.851 32.851 32.851 32.851 32.851 Vorderingen en borgtochten 59.720 61.210 59.595 56.225 56.195 Vorderingen op lange termijn 21.580 6.713 43.356 50.000 80.000 Handelsvorderingen 0 0 0 0 0 Overige vorderingen op lange termijn 21.580 6.713 43.356 50.000 80.000 Voorraden 3.583.559,00 3.268.434 4.757.006 4.172.837 3.515.299 4.715.381 Voorraden 3.268.434 4.757.006 4.172.837 3.515.299 4.715.381 Bestellingen in uitvoering 0 0 0 0 0 Vorderingen op korte termijn 15.513.837 17.111.509 24.062.029 16.738.994 18.345.274 Handelsvorderingen 14.510.795 16.208.116 14.215.237 15.915.925 17.134.706 Overige vorderingen op korte termijn 1.003.042 903.393 9.846.792 823.069 1.210.568 Geldbeleggingen 3.969.558 4.085.802 0 60.000 120.000 Liquide middelen 198.361 1.400.992 963.962 26.518.639 34.420.202 Overlopende rekeningen 745.120 608.955 964.002 133.885 171.448 Totaal actief 117.463.197 113.604.115 105.380.119 112.604.504 106.091.150 123

BALANS 2007 2008 2009 2010 2011 Kapitaal 1.500.000 1.500.000 1.500.000 3.400.004 3.400.004 Geplaatst kapitaal 1.500.000 1.500.000 1.500.000 3.400.004 3.400.004 Niet opgevraagd kapitaal 0 0 0 0 0 Uitgiftepremies 2.298.470 2.298.470 2.298.470 2.298.470 2.298.470 Herwaarderingsmeerwaarden 0 0 0 0 0 Reserves 23.454.417 28.120.367 37.339.837 33.726.528 34.867.300 Wettelijke reserves 150.000 150.000 150.000 340.037 340.037 Onbeschikbare reserves 135.257 71.527 71.527 71.527 71.527 Belastingvrije reserves 785.963 904.911 1.049.846 1.223.391 1.218.913 Beschikbare reserves 22.383.197 26.993.929 36.068.464 32.091.573 33.236.823 Overgedragen resultaten 0 0 0 0 0 Kapitaalsubsidies 231 231 231 231 0 Voorzieningen en uitgestelde belastingen 1.347.797 1.378.044 1.740.506 1.712.150 1.702.116 Voorzieningen voor risico's en kosten 1.235.542 1.258.672 1.631.106 1.609.936 1.602.326 Uitgestelde belastingen 112.255 119.372 109.400 102.214 99.790 Schulden op lange termijn 41.000.367 32.451.608 23.178.901 17.902.043 6.631.819 Financiële schulden 41.000.367 32.451.608 23.178.901 17.902.043 6.631.819 Handelsschulden 0 0 0 0 0 Ontvangen vooruitbetalingen 0 0 0 0 0 Overige schulden 0 0 0 0 0 Schulden op korte termijn 47.532.332 47.131.002 38.714.318 52.082.279 56.658.392 Schulden op lange termijn die binnen het jaar vervallen 10.921.487 9.285.123 9.276.859 11.276.859 11.270.223 Financial debts < 1 year 6.323.795 5.269.392 406.876 0 32.814 Handelsschulden < 1 jaar 22.137.906 22.949.713 18.089.522 27.114.050 31.311.972 Ontvangen vooruitbetalingen 0 0 0 0 0 Schulden m.b.t. belastingen en bezoldigingen 3.301.501 3.725.868 4.582.366 5.582.244 6.169.955 Overige schulden 4.847.643 5.900.906 6.358.695 8.109.126 7.873.428 Overlopende rekeningen 329.583 724.393 607.856 1.482.799 533.049 Totaal passief 117.463.197 113.604.115 105.380.119 112.604.504 106.091.150 124

RESULTATENREKENING 2007 2008 2009 2010 2011 Omzet 123.196.137 146.339.940 141.838.084 138.119.701 148.475.790 Voorraadwijziging GIB, GP en BIU 131.323 1.049.804 156.278 586.015 945.548 Geproduceerde vaste activa 105.603 101.391 70.292 108.432 36.788 Andere bedrijfsopbrengsten 3.135.287 5.106.210 4.821.351 2.734.040 5.005.851 Andere uitzonderlijke bedrijfsopbrengsten 0 0 0 0 0 Totaal bedrijfsopbrengsten 126.305.704 152.597.345 146.573.449 140.376.158 154.463.977 Aankopen 68.932.531 85.566.052 78.634.982 70.762.096 77.253.969 Aankopen 69.200.199 86.502.068 78.559.551 71.177.920 77.896.776 Voorraadwijziging (+) / ( ) 267.668 936.016 75.431 415.824 642.807 Diensten en diverse goederen 29.921.327 36.095.422 35.470.496 33.743.995 38.502.141 Personeelskosten 18.088.850 18.561.059 20.603.741 20.417.902 21.492.532 Afschrijvingen 4.012.778 4.013.499 3.808.518 3.425.691 3.393.095 Waardeverminderingen 447.364 499.329 355.257 494.514 384.508 Voorzieningen 292.580 23.130 372.434 21.170 7.610 Andere bedrijfskosten 420.699 449.916 410.528 1.600.426 416.780 Andere uitzonderlijke bedrijfskosten 0 0 0 0 0 Totaal bedrijfskosten 121.530.969 145.208.407 139.655.956 130.423.454 141.435.415 Bedrijfsresultaat EBIT 4.774.735 7.388.938 6.917.493 9.952.704 13.028.562 125

RESULTATENREKENING Uitzonderlijke opbrengsten 40.785 66.819 2.176.563 22.000 33.793 Uitzonderlijke kosten 13.726 17.810 9.400 0 23.617 Winst voor belastingen EBT 5.581.683 12.043.290 17.831.924 17.330.414 12.184.133 Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 21.145 14.977 18.469 14.664 13.743 Toevoeging aan de uitgestelde belastingen 11.343 22.094 8.497 7.478 11.319 Belastingen 1.592.700 1.624.547 2.338.932 1.770.164 3.533.693 Winst na belastingen EAT 3.998.785 10.411.626 15.502.964 15.567.436 8.652.864 Onttrekking aan de belastingvrije reserves 41.064 40.113 35.867 28.478 26.459 Toevoeging aan de belastingvrije reserves 22.029 159.060 180.803 202.022 171.981 Te bestemmen winst 4.017.820 10.292.679 15.358.028 15.393.892 8.507.342 126

RESULTATENREKENING Financiële opbrengsten 4.835.812 12.657.079 11.712.078 11.897.293 2.070.895 Opbrengsten uit financiële vaste activa 4.193.761 10.297.880 9.432.898 10.662.371 777.976 Opbrengsten uit vlottende activa 119.395 112.233 149.569 165.362 261.345 Andere financiële opbrengsten 522.656 2.246.966 2.129.611 1.069.560 1.031.574 Andere uitzonderlijke financiële opbrengsten 0 0 0 0 0 Financiële kosten 4.055.923 8.051.736 2.964.810 4.541.583 2.925.500 Kosten van schulden 3.380.005 3.075.044 1.181.443 699.215 509.859 Waardeverminderingen vlottende activa 0 0 0 0 0 Andere financiële kosten 675.918 4.976.692 1.783.367 3.842.368 2.415.641 Andere uitzonderlijke financiële kosten 0 0 0 0 0 Resultaat uit normale activiteit 5.554.624 11.994.281 15.664.761 17.308.414 12.173.957 Uitzonderlijke opbrengsten 40.785 66.819 2.176.563 22.000 33.793 Uitzonderlijke kosten 13.726 17.810 9.400 0 23.617 Winst voor belastingen EBT 5.581.683 12.043.290 17.831.924 17.330.414 12.184.133 Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 21.145 14.977 18.469 14.664 13.743 Toevoeging aan de uitgestelde belastingen 11.343 22.094 8.497 7.478 11.319 Belastingen 1.592.700 1.624.547 2.338.932 1.770.164 3.533.693 Winst na belastingen EAT 3.998.785 10.411.626 15.502.964 15.567.436 8.652.864 Onttrekking aan de belastingvrije reserves 41.064 40.113 35.867 28.478 26.459 Toevoeging aan de belastingvrije reserves 22.029 159.060 180.803 202.022 171.981 Te bestemmen winst 4.017.820 10.292.679 15.358.028 15.393.892 8.507.342 127

FINANCIËLE ANALYSE

NBK BBK Structuur/Stabiliteit Thesaurie Netto kas Analyse Balans Solvabiliteit Financiële onafhankelijkheid Zelffinancieringsgraad Schuldgraad Liquiditeit Current ratio Quick ratio Onmiddelijke liquiditeit 129

1. ANALYSE BALANS 1.1 Structuur/Stabiliteit 1.2 Solvabiliteit 1.3 Liquiditeit 130

1.1 STRUCTUUR / STABILITEIT A. Nettobedrijfskapitaal NBK B. Behoefte aan bedrijfskapitaal BBK C. Thesaurie / Kassituatie D. Netto kassituatie 131

NETTOBEDRIJFSKAPITAAL - NBK Berekening Permanent vermogen Uitgebreide vaste activa (Beperkte) Vlottende activa Vreemd vermogen op korte termijn Eigen vermogen + Schulden >1 jaar Vaste activa Vorderingen >1 jaar Nut Indien het nettobedrijfskapitaal positief is, worden niet alleen de vaste activa maar ook een deel van de vlottende activa gefinancierd met permanent te gebruiken vermogen. Een negatief nettobedrijfskapitaal betekent dat de vaste activa niet volledig gefinancierd worden met permanent vermogen, en dus deels worden gefinancierd met vreemd vermogen op korte termijn. H. Ooghe 132

NETTOBEDRIJFSKAPITAAL - NBK NETTO BEDRIJFSKAPITAAL NBK 2007 2008 2009 2010 2011 Eigen vermogen 28.600.915 33.297.112 42.879.044 41.137.383 42.267.890 Vreemd vermogen op lange termijn 41.000.367 32.451.608 23.178.901 17.902.043 6.631.819 Permanent vermogen 69.601.282 65.748.720 66.057.945 59.039.426 48.899.709 Vaste activa 93.746.307 85.633.138 75.173.933 65.587.687 48.238.845 Vorderingen >1 jaar 21.580 6.713 43.356 50.000 80.000 Uitgebreide vaste activa 93.767.887 85.639.851 75.217.289 65.637.687 48.318.845 Permanent vermogen 69.601.282 65.748.720 66.057.945 59.039.426 48.899.709 Uitgebreide vaste activa 93.767.887 85.639.851 75.217.289 65.637.687 48.318.845 Netto bedrijfskapitaal 24.166.605 19.891.131 9.159.344 6.598.261 580.864 133

BEHOEFTE AAN BEDRIJFSKAPITAAL BBK Berekening Vlottende bedrijfsactiva Operationeel vreemd vermogen op korte termijn (Voorraden + Vorderingen <1 jaar + Overlopende rekeningen actief) (Vreemd vermogen op korte termijn, exclusief Schulden >1 jaar die binnen het jaar vervallen, exclusief Financiële schulden op korte termijn, inclusief Overlopende rekeningen passief) Nut De vlottende bedrijfsactiva wordt normaliter gefinancierd door operationeel vreemd vermogen op korte termijn. Een positief BBK wijst erop dat de vennootschap middelen nodig heeft om de vlottende bedrijfsactiva te financieren. H. Ooghe 134

BEHOEFTE AAN BEDRIJFSKAPITAAL - BBK BEHOEFTE AAN BEDRIJFSKAPITAAL BBK 2007 2008 2009 2010 2011 Voorraden 3.268.434 4.757.006 4.172.837 3.515.299 4.715.381 Vorderingen op korte termijn 15.513.837 17.111.509 24.062.029 16.738.994 18.345.274 Overlopende rekeningen actief 745.120 608.955 964.002 133.885 171.448 Vlottende activa 19.527.391 22.477.470 29.198.868 20.388.178 23.232.103 VVKT exclusief financiële schulden 41.208.537 42.586.003 38.915.298 53.565.078 57.158.627 Overlopende rekeningen passief 329.583 724.393 607.856 1.482.799 533.049 Korte termijn schulden 41.538.120 42.586.003 38.915.298 53.565.078 57.158.627 Vlottende acitva 19.527.391 22.477.470 29.198.868 20.388.178 23.232.103 Korte termijn schulden 41.538.120 42.586.003 38.915.298 53.565.078 57.158.627 Behoefte aan bedrijfskapitaal 22.010.729 20.108.533 9.716.430 33.176.900 33.926.524 135

KASSITUATIE Berekening Nettobedrijfskapitaal (NBK) Behoefte aan bedrijfskapitaal (BBK) Nut Indien het nettobedrijfskapitaal groter is dan de behoefte aan bedrijfskapitaal, is de nettokas positief. Indien kleiner, is de nettokas negatief, wat betekent dat de kasmiddelen kleiner zijn dan het financieel vreemd vermogen op korte termijn en er dus volop met financiële schulden op korte termijn gefinancierd wordt. H. Ooghe 136

KASSITUATIE THESAURIE / KASSITUATIE 2007 2008 2009 2010 2011 Netto bedrijfskapitaal 24.166.605 19.891.131 9.159.344 6.598.261 580.864 Behoefte aan bedrijfskapitaal 22.010.729 20.108.533 9.716.430 33.176.900 33.926.524 Thesaurie 2.155.876 217.402 557.086 26.578.639 34.507.388 NETTO KASSITUATIE 2007 2008 2009 2010 2011 Thesaurie / kassituatie 2.155.876 217.402 557.086 26.578.639 34.507.388 LT schulden die vervallen binnen het jaar 10.921.487 9.285.123 9.276.859 11.276.859 11.270.223 Netto kassituatie 13.077.363 9.067.721 8.719.773 15.301.780 23.237.165 Geldbeleggingen + Liquide middelen 4.167.919 5.486.794 963.962 26.578.639 34.540.202 LT schulden die verballen binnen het jaar 10.921.487 9.285.123 9.276.859 11.276.859 11.270.223 Financiële schuld op ten hoogste één jaar 6.323.795 5.269.392 406.876 32.814 Netto kassituatie 13.077.363 9.067.721 8.719.773 15.301.780 23.237.165 137

1.2 SOLVABILITEIT A. Financiële onafhankelijkheid B. Zelffinancieringsgraad C. Schuldgraad 138

FINANCIËLE ONAFHANKELIJKHEID Berekening Eigen vermogen / Totaal passief Nut Deze ratio geeft weer met hoeveel procent eigen vermogen de activiteiten van de onderneming wordt gefinancierd. Logischerwijze is deze ratio de inverse van de schuldgraad. 139

FINANCIËLE ONAFHANKELIJKHEID FINANCIËLE ONAFHANKELIJKHEID 2007 2008 2009 2010 2011 Eigen vermogen 27.253.118 31.919.068 41.138.538 39.425.233 40.565.774 Totaal passief 117.463.197 113.604.115 105.380.119 112.604.504 106.091.150 Financiële onafhankelijkheid 23% 28% 39% 35% 38% 140

ZELFFINANCIERINGSGRAAD Berekening Reserves + Overgedragen resultaat / Totaal vermogen Nut Deze ratio gaat na hoeveel procent van de activiteiten worden gefinancierd met reserves en overgedragen resultaat, dus ingehouden gecumuleerde winsten. 141

ZELFFINANCIERINGSGRAAD ZELFFINANCIERINGSGRAAD 2007 2008 2009 2010 2011 Reserves + Overgedragen resultaat 23.454.417 28.120.367 37.339.837 33.726.528 34.867.300 Totaal vermogen 117.463.197 113.604.115 105.380.119 112.604.504 106.091.150 Zelffinancieringsgraad 20% 25% 35% 30% 33% 142

SCHULDGRAAD Berekening Vreemd vermogen / Totaal passief (methode 1) Vreemd vermogen / Eigen vermogen (methode 2) Nut De schuldgraadratio wordt in de praktijk veelal gebruikt om te voldoen aan bepaalde convenanten. Als vuistregel geldt namelijk dat de ratio vreemd vermogen / totaal passief rondde66%zoumoetenzijn(aldus2/3 e van de activiteiten gefinancierd met vreemd vermogen, 1/3 e van de activiteiten gefinancierd met eigen vermogen). 143

SCHULDGRAAD SCHULDGRAAD 2007 2008 2009 2010 2011 Vreemd vermogen 88.862.282 80.307.003 62.501.075 71.467.121 63.823.260 Totaal passief 117.463.197 113.604.115 105.380.119 112.604.504 106.091.150 Schuldgraad Methode 1 76% 71% 59% 63% 60% Vreemd vermogen 88.862.282 80.307.003 62.501.075 71.467.121 63.823.260 Eigen vermogen 27.253.118 31.919.068 41.138.538 39.425.233 40.565.774 Schuldgraad methode 2 326% 252% 152% 181% 157% 144

1.3 LIQUIDITEIT A. Current ratio B. Quick ratio C. Onmiddelijke liquiditeit 145

RATIOANALYSE Berekening Current: Quick: Onmiddelijke liquiditeit: (Beperkte) Vlottende activa / Vreemd vermogen op korte termijn (Voorraden + Vorderingen <1 jaar + Geldbeleggingen + = Liquide middelen + Overlopende rekeningen actief) / (Vreemd vermogen op korte termijn + Overlopende rekeningen passief) = (Vorderingen <1 jaar + Geldbeleggingen + Liquide middelen) / (Vreemd vermogen op korte termijn) = Liquide middelen / Schulden op korte termijn Nut De current en quick ratio zijn alombekende liquiditeitsratio s. De quick ratio is de current ratio, waarbij wordt afgezien van middelen die niet direct in cash omzetbaar zijn. Als norm wordt een current/quick ratio van tenminste 1 gehanteerd. 146

RATIO ANALYSE CURRENT RATIO 2007 2008 2009 2010 2011 (Beperkte) Vlottende activa 23.695.310 27.964.264 30.162.830 46.966.817 57.772.305 Schulden op korte termijn 47.861.915 47.855.395 39.322.174 53.565.078 57.191.441 Current ratio 0,50 0,58 0,77 0,88 1,01 QUICK RATIO 2007 2008 2009 2010 2011 (Beperkte) Vlottende activa exclusief voorraden en overlopende rekening actief 19.681.756 22.598.303 25.025.991 43.317.633 52.885.476 Schulden op korte termijn 47.861.915 47.855.395 39.322.174 53.565.078 57.191.441 Current ratio 0,41 0,47 0,64 0,81 0,92 ONMIDDELIJKE LIQUIDITEIT 2007 2008 2009 2010 2011 Liquide middelen 198.361 1.400.992 963.962 26.518.639 34.420.202 Schulden op korte termijn 47.861.915 47.855.395 39.322.174 53.565.078 57.191.441 Onmiddelijke liquiditeit 0,004 0,029 0,025 0,495 0,602 147

Horizontale analyse Analyse Resultatenrekening Verticale analyse Toegevoegde waarde 148

2. ANALYSE RESULTATENREKENING 2.1 Horizontale analyse 2.2 Verticale analyse 2.3 Toegevoegde waarde 149

HORIZONTALE ANALYSE Tijdsanalyse Hierbij worden de posten van de balans en resultatenrekening in het basisjaar (in ons voorbeeld 2007) op 100 % gezet. Vervolgens deelt men de rubriek van het lopende jaar door de rubriek van het basisjaar, om zo te kunnen afleiden hoe deze post gewijzigd is over de jaren heen. Basisjaar: Elke post 100 % Lopend jaar: Post lopend jaar / Post basisjaar 150

2.1 HORIZONTALE ANALYSE HORIZONTALE ANALYSE / TIJDSANALYSE 2007 2008 2009 2010 2011 Oprichtingskosten Immateriële vaste activa 100,00% 6,61% 57,50% 84,22% 54,29% Materiële vaste activa 100,00% 115,09% 101,99% 97,77% 174,98% Terreinen en gebouwen 100,00% 110,66% 102,70% 95,83% 88,24% Installaties, machines en uitrusting 100,00% 116,45% 111,49% 118,54% 80,25% Meubilair en rollend materieel 100,00% 55,34% 80,12% 68,94% 43,41% Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen 100,00% 172,47% 56,08% 6,32% 1342,90% Financiële vaste activa 100,00% 88,89% 77,68% 66,56% 36,62% Verbonden ondernemingen 100,00% 88,86% 77,73% 66,59% 36,59% Deelnemingen 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 545,49% Vorderingen 100,00% 88,80% 77,60% 66,39% 33,61% Ondernemingen met deelnemingsverhouding 100,00% 100,00% 0,00% Deelnemingen 100,00% 100,00% 0,00% Vorderingen Andere financiële vaste activa 100,00% 101,61% 99,86% 96,22% 96,19% Aandelen 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Vorderingen en borgtochten 100,00% 102,49% 99,79% 94,15% 94,10% Vorderingen op lange termijn 100,00% 31,11% 200,91% 231,70% 370,71% Handelsvorderingen Overige vorderingen op lange termijn 100,00% 31,11% 200,91% 231,70% 370,71% Voorraden 100,00% 145,54% 127,67% 107,55% 144,27% Voorraden 100,00% 145,54% 127,67% 107,55% 144,27% Bestellingen in uitvoering Vorderingen op korte termijn 100,00% 110,30% 155,10% 107,90% 118,25% Handelsvorderingen 100,00% 111,70% 97,96% 109,68% 118,08% Overige vorderingen op korte termijn 100,00% 90,07% 981,69% 82,06% 120,69% Geldbeleggingen 100,00% 102,93% 0,00% 3,02% Liquide middelen 100,00% 706,28% 485,96% 13368,88% 17352,30% Overlopende rekeningen 100,00% 81,73% 129,38% 17,97% 23,01% TOTAAL ACTIEF 100,00% 96,71% 89,71% 95,86% 90,32% 151

2.1 HORIZONTALE ANALYSE HORIZONTALE ANALYSE / TIJDSANALYSE 2007 2008 2009 2010 2011 Kapitaal 100,00% 100,00% 100,00% 226,67% 226,67% Geplaatst kapitaal 100,00% 100,00% 100,00% 226,67% 226,67% Niet opgevraagd kapitaal Uitgiftepremies 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Herwaarderingsmeerwaarden Reserves 100,00% 119,89% 159,20% 143,80% 148,66% Wettelijke reserves 100,00% 100,00% 100,00% 226,69% 226,69% Onbeschikbare reserves 100,00% 52,88% 52,88% 52,88% 52,88% Belastingvrije reserves 100,00% 115,13% 133,57% 155,66% 155,09% Beschikbare reserves 100,00% 120,60% 161,14% 143,37% 148,49% Overgedragen resultaten Kapitaalsubsidies 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 0,00% Voorzieningen en uitgestelde belastingen 100,00% 102,24% 129,14% 127,03% 126,29% Voorzieningen voor risico's en kosten 100,00% 101,87% 132,02% 130,30% 129,69% Uitgestelde belastingen 100,00% 106,34% 97,46% 91,06% 88,90% Schulden op lange termijn 100,00% 79,15% 56,53% 43,66% 16,18% Financiële schulden 100,00% 79,15% 56,53% 43,66% 16,18% Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen Overige schulden Schulden op korte termijn 100,00% 99,16% 81,45% 109,57% 119,20% Schulden op lange termijn die binnen het jaar vervallen 100,00% 85,02% 84,94% 103,25% 103,19% Financial debts < 1 year 100,00% 83,33% 6,43% 0,00% Handelsschulden < 1 jaar 100,00% 103,67% 81,71% 122,48% 141,44% Ontvangen vooruitbetalingen Schulden m.b.t. belastingen en bezoldigingen 100,00% 112,85% 138,80% 169,08% 186,88% Overige schulden 100,00% 121,73% 131,17% 167,28% 162,42% Overlopende rekeningen 100,00% 219,79% 184,43% 449,90% 161,73% TOTAAL PASSIEF 100,00% 96,71% 89,71% 95,86% 90,32% 152

2.1 HORIZONTALE ANALYSE HORIZONTALE ANALYSE / TIJDSANALYSE 2007 2008 2009 2010 2011 Omzet 100,00% 118,79% 115,13% 112,11% 120,52% Voorraadwijziging GIB, GP en BIU 100,00% 799,41% 119,00% 446,24% 720,02% Geproduceerde vaste activa 100,00% 96,01% 66,56% 102,68% 34,84% Andere bedrijfsopbrengsten 100,00% 162,86% 153,78% 87,20% 159,66% Andere uitzonderlijke bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten 100,00% 120,82% 116,05% 111,14% 122,29% Aankopen 100,00% 124,13% 114,08% 102,65% 112,07% Aankopen 100,00% 125,00% 113,53% 102,86% 112,57% Voorraadwijziging (+) / ( ) 100,00% 349,69% 28,18% 155,35% 240,15% Diensten en diverse goederen 100,00% 120,63% 118,55% 112,78% 128,68% Personeelskosten 100,00% 102,61% 113,90% 112,88% 118,82% Afschrijvingen 100,00% 100,02% 94,91% 85,37% 84,56% Waardeverminderingen 100,00% 111,62% 79,41% 110,54% 85,95% Voorzieningen 100,00% 7,91% 127,29% 7,24% 2,60% Andere bedrijfskosten 100,00% 106,94% 97,58% 380,42% 99,07% Andere uitzonderlijke bedrijfskosten Totaal bedrijfskosten 100,00% 119,48% 114,91% 107,32% 116,38% Bedrijfsresultaat EBIT 100,00% 154,75% 144,88% 208,45% 272,86% Financiële opbrengsten 100,00% 261,74% 242,19% 246,02% 42,82% Opbrengsten uit financiële vaste activa 100,00% 245,55% 224,93% 254,24% 18,55% Opbrengsten uit vlottende activa 100,00% 94,00% 125,27% 138,50% 218,89% Andere financiële opbrengsten 100,00% 429,91% 407,46% 204,64% 197,37% Andere uitzonderlijke financiële opbrengsten Financiële kosten 100,00% 198,52% 73,10% 111,97% 72,13% Kosten van schulden 100,00% 90,98% 34,95% 20,69% 15,08% Waardeverminderingen vlottende activa Andere financiële kosten 100,00% 736,29% 263,84% 568,47% 357,39% Andere uitzonderlijke financiële kosten Resultaat uit normale activiteit 100,00% 215,93% 282,01% 311,60% 219,17% Uitzonderlijke opbrengsten 100,00% 163,83% 5336,68% 53,94% 82,86% Uitzonderlijke kosten 100,00% 129,75% 68,48% 0,00% Winst voor belastingen EBT 100,00% 215,76% 319,47% 310,49% 218,29% Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 100,00% 70,83% 87,34% 69,35% 64,99% Toevoeging aan de uitgestelde belastingen 100,00% 194,78% 74,91% 65,93% 99,79% Belastingen 100,00% 102,00% 146,85% 111,14% 221,87% Onttrekking aan de belastingvrije reserves 100,00% 97,68% 87,34% 69,35% 64,43% Toevoeging aan de belastingvrije reserves 100,00% 722,05% 820,75% 917,07% 780,70% Winst na belastingen EAT 100,00% 256,18% 382,25% 383,14% 211,74% 153

VERTICALE ANALYSE Structuuranalyse Bij de verticale analyse zet men het balanstotaal (in verband met de balans), en de omzet (in verband met de resultatenrekening) op 100 %, waarna elke rubriek van de balans en de resultatenrekening wordt gedeeld door respectievelijk het balanstotaal en de omzet. Dit wordt gebruikt om het belang van de diverse rubriek ten opzichte van het balanstotaal en de omzet te tonen. 154

2.2 VERTICALE ANALYSE VERTICALE ANALYSE / STRUCTUURANALYSE 2008 2009 2010 2011 Oprichtingskosten Immateriële vaste activa 0,33% 0,02% 0,21% 0,29% 0,20% Materiële vaste activa 8,52% 10,14% 9,68% 8,69% 16,50% Terreinen en gebouwen 3,81% 4,36% 4,37% 3,81% 3,73% Installaties, machines en uitrusting 3,67% 4,42% 4,57% 4,54% 3,27% Meubilair en rollend materieel 0,40% 0,23% 0,36% 0,29% 0,19% Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen 0,63% 1,12% 0,39% 0,04% 9,32% Financiële vaste activa 70,96% 65,22% 61,44% 49,27% 28,77% Verbonden ondernemingen 70,82% 65,07% 61,35% 49,19% 28,69% Deelnemingen 0,41% 0,43% 0,46% 0,43% 2,49% Vorderingen 70,40% 64,64% 60,89% 48,76% 26,20% Ondernemingen met deelnemingsverhouding 0,07% 0,07% Deelnemingen 0,07% 0,07% Vorderingen Andere financiële vaste activa 0,08% 0,08% 0,09% 0,08% 0,08% Aandelen 0,03% 0,03% 0,03% 0,03% 0,03% Vorderingen en borgtochten 0,05% 0,05% 0,06% 0,05% 0,05% Vorderingen op lange termijn 0,02% 0,01% 0,04% 0,04% 0,08% Handelsvorderingen Overige vorderingen op lange termijn 0,02% 0,01% 0,04% 0,04% 0,08% Voorraden 2,78% 4,19% 3,96% 3,12% 4,44% Voorraden 2,78% 4,19% 3,96% 3,12% 4,44% Bestellingen in uitvoering Vorderingen op korte termijn 13,21% 15,06% 22,83% 14,87% 17,29% Handelsvorderingen 12,35% 14,27% 13,49% 14,13% 16,15% Overige vorderingen op korte termijn 0,85% 0,80% 9,34% 0,73% 1,14% Geldbeleggingen 3,38% 3,60% 0,05% 0,11% Liquide middelen 0,17% 1,23% 0,91% 23,55% 32,44% Overlopende rekeningen 0,63% 0,54% 0,91% 0,12% 0,16% TOTAAL ACTIEF 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 155

2.2 VERTICALE ANALYSE VERTICALE ANALYSE / STRUCTUURANALYSE 2008 2009 2010 2011 Kapitaal 1,28% 1,32% 1,42% 3,02% 3,20% Geplaatst kapitaal 1,28% 1,32% 1,42% 3,02% 3,20% Niet opgevraagd kapitaal Uitgiftepremies 1,96% 2,02% 2,18% 2,04% 2,17% Herwaarderingsmeerwaarden Reserves 19,97% 24,75% 35,43% 29,95% 32,87% Wettelijke reserves 0,13% 0,13% 0,14% 0,30% 0,32% Onbeschikbare reserves 0,12% 0,06% 0,07% 0,06% 0,07% Belastingvrije reserves 0,67% 0,80% 1,00% 1,09% 1,15% Beschikbare reserves 19,06% 23,76% 34,23% 28,50% 31,33% Overgedragen resultaten Kapitaalsubsidies 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% Voorzieningen en uitgestelde belastingen 1,15% 1,21% 1,65% 1,52% 1,60% Voorzieningen voor risico's en kosten 1,05% 1,11% 1,55% 1,43% 1,51% Uitgestelde belastingen 0,10% 0,11% 0,10% 0,09% 0,09% Schulden op lange termijn 34,90% 28,57% 22,00% 15,90% 6,25% Financiële schulden 34,90% 28,57% 22,00% 15,90% 6,25% Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen Overige schulden Schulden op korte termijn 40,47% 41,49% 36,74% 46,25% 53,41% Schulden op lange termijn die binnen het jaar vervallen 9,30% 8,17% 8,80% 10,01% 10,62% Financial debts < 1 year 5,38% 4,64% 0,39% 0,03% Handelsschulden < 1 jaar 18,85% 20,20% 17,17% 24,08% 29,51% Ontvangen vooruitbetalingen Schulden m.b.t. belastingen en bezoldigingen 2,81% 3,28% 4,35% 4,96% 5,82% Overige schulden 4,13% 5,19% 6,03% 7,20% 7,42% Overlopende rekeningen 0,28% 0,64% 0,58% 1,32% 0,50% TOTAAL PASSIEF 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 156

2.2 VERTICALE ANALYSE VERTICALE ANALYSE / STRUCTUURANALYSE 2008 2009 2010 2011 Omzet 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Voorraadwijziging GIB, GP en BIU 0,11% 0,72% 0,11% 0,42% 0,64% Geproduceerde vaste activa 0,09% 0,07% 0,05% 0,08% 0,02% Andere bedrijfsopbrengsten 2,54% 3,49% 3,40% 1,98% 3,37% Andere uitzonderlijke bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten 102,52% 104,28% 103,34% 101,63% 104,03% Aankopen 55,95% 58,47% 55,44% 51,23% 52,03% Aankopen 56,17% 59,11% 55,39% 51,53% 52,46% Voorraadwijziging (+) / ( ) 0,22% 0,64% 0,05% 0,30% 0,43% Diensten en diverse goederen 24,29% 24,67% 25,01% 24,43% 25,93% Personeelskosten 14,68% 12,68% 14,53% 14,78% 14,48% Afschrijvingen 3,26% 2,74% 2,69% 2,48% 2,29% Waardeverminderingen 0,36% 0,34% 0,25% 0,36% 0,26% Voorzieningen 0,24% 0,02% 0,26% 0,02% 0,01% Andere bedrijfskosten 0,34% 0,31% 0,29% 1,16% 0,28% Andere uitzonderlijke bedrijfskosten Totaal bedrijfskosten 98,65% 99,23% 98,46% 94,43% 95,26% Bedrijfsresultaat EBIT 3,88% 5,05% 4,88% 7,21% 8,77% Financiële opbrengsten 3,93% 8,65% 8,26% 8,61% 1,39% Opbrengsten uit financiële vaste activa 3,40% 7,04% 6,65% 7,72% 0,52% Opbrengsten uit vlottende activa 0,10% 0,08% 0,11% 0,12% 0,18% Andere financiële opbrengsten 0,42% 1,54% 1,50% 0,77% 0,69% Andere uitzonderlijke financiële opbrengsten Financiële kosten 3,29% 5,50% 2,09% 3,29% 1,97% Kosten van schulden 2,74% 2,10% 0,83% 0,51% 0,34% Waardeverminderingen vlottende activa Andere financiële kosten 0,55% 3,40% 1,26% 2,78% 1,63% Andere uitzonderlijke financiële kosten Resultaat uit normale activiteit 4,51% 8,20% 11,04% 12,53% 8,20% Uitzonderlijke opbrengsten 0,03% 0,05% 1,53% 0,02% 0,02% Uitzonderlijke kosten 0,01% 0,01% 0,01% 0,02% Winst voor belastingen EBT 4,53% 8,23% 12,57% 12,55% 8,21% Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 0,02% 0,01% 0,01% 0,01% 0,01% Toevoeging aan de uitgestelde belastingen 0,01% 0,02% 0,01% 0,01% 0,01% Belastingen 1,29% 1,11% 1,65% 1,28% 2,38% Onttrekking aan de belastingvrije reserves 0,03% 0,03% 0,03% 0,02% 0,02% Toevoeging aan de belastingvrije reserves 0,02% 0,11% 0,13% 0,15% 0,12% Winst na belastingen EAT 3,26% 7,03% 10,83% 11,15% 5,73% 157

TOEGEVOEGDE WAARDE Berekening Waarde van de productie Intermediair verbruik (70 +71 + 72 + 74 ( 740) ) (60 + 61) Nut De toegevoegde waarde komt overeen met de brutomarge die men terugvindt in de jaarrekening conform het verkort schema. Deze brutomarge wordt veelal gebruikt om te gebruiken in verband met vergelijkingen tussen bedrijven. Zo kan men bijvoorbeeld de brutomarge delen door het personeel in VTE om de onderneming met de meest productieve werknemers te tonen. 158

2.3 TOEGEVOEGDE WAARDE TOEGEVOEGDE WAARDE 2007 2008 2009 2010 2011 Omzet + Andere bedrijfsopbrengsten 126.331.424 151.446.150 146.659.435 140.853.741 153.481.641 Voorraad goedere in bewerking en gereed product 131.323 1.049.804 156.278 586.015 945.548 Geproduceerde vaste activa 105.603 101.391 70.292 108.432 36.788 Exploitatiesubsidies 416.498 396.345 297.283 Waarde van de productie 125.889.206 152.201.000 146.276.166 140.376.158 154.463.977 Aankopen 68.932.531 85.566.052 78.634.982 70.762.096 77.253.969 Diensten en diverse goederen 29.921.327 36.095.422 35.470.496 33.743.995 38.502.141 Intermediair verbruik 98.853.858 121.661.474 114.105.478 104.506.091 115.756.110 Waarde van de productie 125.889.206 152.201.000 146.276.166 140.376.158 154.463.977 Intermediair verbruik 98.853.858 121.661.474 114.105.478 104.506.091 115.756.110 Toegevoegde waarde 27.035.348 30.539.526 32.170.688 35.870.067 38.707.867 159

Rotatie voorraad HG, GS, HS Voorraadrotatie Rotatie voorraad GIB, GP Dagen klantenkrediet Analyse Balans en Resultatenrekening Dagen leverancierskrediet Te financieren kapitaal in dagen 160

3. ANALYSE BALANS EN RESULTATENREKENING 3.1 Voorraadrotatie 3.2 Dagen klantenkrediet 3.3 Dagen leverancierskrediet 3.4 Te financieren bedrijfskapitaal in dagen 161

3.1 Voorraadrotatie Berekening Voorraadrotatie HG, GS, HS: (Aankopen) / (Voorraad HG, GS, HS) Voorraadrotatie GIB, GP: (Kostprijs van de verkopen) / (Voorraad GIB en GP) Dagen klantenkrediet: (Handelsvorderingen <1 jaar) / (Omzet + BTW exploitatiesubsidies)* 365 Dagen leverancierskrediet: (Handelsschulden <1 jaar) / (Aankopen+DDG+BTW)* 365 Kostprijs van de verkopen = Bedrijfskosten Voorraad GIB en GP Geproduceerde vaste activa exploitatiesubsidies Nut Wanneer men deze financiële kerngetallen samenneemt (dagen voorraad + dagen klantenkrediet dagen leverancierskrediet) bekomt men het te financieren bedrijfskapitaal in dagen. 162

3.1 VOORRAADROTATIE VOORRAADROTATIE 2007 2008 2009 2010 2011 Aankopen 68.932.531 85.566.052 78.634.982 70.762.096 77.253.969 Voorraad HG, GS, HS 2.873.468 3.408.946 3.061.726 3.177.751 3.533.262 Rotatie voorraad HG, GS, HS 23,99 25,10 25,68 22,27 21,86 Bedrijfskosten 121.530.969 145.208.407 139.655.956 130.423.454 141.435.415 Voorraad GIB en GP + Geproduceerde vaste activa 25.720 1.151.195 85.986 477.583 982.336 Exploitatiesubsidies 416.498 396.345 297.283 Voorraad goederen in bewerking en gereed product 396.973 1.350.068 1.113.121 339.559 1.184.130 Rotatie voorraad goederen in bewerking en gereed product 305,16 106,41 125,27 385,50 118,61 163

3.2 DAGEN KLANTENKREDIET DAGEN KLANTENKREDIET 2007 2008 2009 2010 2011 Handelsvorderingen op korte termijn 14.510.795 16.208.116 14.215.237 15.915.925 17.134.706 Omzet + Andere bedrijfsopbrengsten 126.331.424 151.446.150 146.659.435 140.853.741 153.481.641 Exploitatiesubsidies 416.498 396.345 297.283 BTW op omzet 9146 7.872.599 8.177.597 8.715.903 8.293.164 10.004.602 Aantal dagen klantenkrediet 39,59 37,15 33,46 38,95 38,26 164

3.3 DAGEN LEVERANCIERSKREDIET DAGEN LEVERANCIERSKREDIET 2007 2008 2009 2010 2011 Handelsschulden op korte termijn 22.137.906 22.949.713 18.089.522 27.114.050 31.311.972 Aankopen + Diensten en diverse goederen 99.121.526 122.597.490 114.030.047 104.921.915 116.398.917 BTW op omzet 9145 10.486.148 10.486.149 10.486.150 10.486.151 10.486.152 Aantal dagen leverancierskrediet 73,72 62,94 53,03 85,75 90,07 165

3.4 TE FINANCIEREN BEDRIJFSKAPITAAL IN DAGEN TE FINANCIEREN BEDRIJFSKAPITAAL IN DAGEN 2007 2008 2009 2010 2011 Aantal dagen klantenkrediet 40 37 33 39 38 Aantal dagen goederen in voorraad 24 25 26 22 22 Aantal dagen leverancierskrediet 74 63 53 86 90 Te financieren bedrijfskapitaal in dagen 10 1 6 25 30 166

Evoluties Brutoverkoopmarge Nettoverkoopmarge Operationeel rendement Analyse Rentabiliteit ROE ROCE ROIC Financiële hefboommultiplicator 167

4. ANALYSE RENTABILITEIT 4.1 Evoluties 4.2 Brutoverkoopmarge 4.3 Nettoverkoopmarge 4.4 Operationeel rendement 4.5 Return on equity ROE 4.6 Return on capital employed ROCE 4.7 Return on invested capital ROIC 4.8 Financiële hefboommultiplicator 168

4.1 EVOLUTIES EVOLUTIES 2007 2008 2009 2010 2011 EBIT 4.774.735 7.388.938 6.917.493 9.952.704 13.028.562 Evolutie 54,75% 6,38% 43,88% 30,90% EBITDA 8.942.297 11.924.896 11.453.702 13.851.739 16.798.555 Evolutie 33,35% 3,95% 20,94% 21,27% EBT 5.581.683 12.043.290 17.831.924 17.330.414 12.184.133 Evolutie 115,76% 48,07% 2,81% 29,70% EAT 3.998.785 10.411.626 15.502.964 15.567.436 8.652.864 Evolutie 160,37% 48,90% 0,42% 44,42% 169

4.2/3 Verkoopmarges Berekening BVM: Brutobedrijfsresultaat voor niet kaskosten / (Omzet + Andere bedrijfsopbrengsten) = (EBIT + Afschrijvingen + Waardeverminderingen + Voorzieningen) / (Omzet + Andere bedrijfsopbrengsten) NVM: EBIT / (Omzet + Andere bedrijfsopbrengsten) Nut De BVM geeft aan hoe groot het brutobedrijfsresultaat voor niet kaskosten is in verhouding tot de verkopen. Vermits het brutobedrijfsresultaat ook voor belastingen staat, is de brutoverkoopmarge eveneens voor belastingen uitgedrukt. De NVM wordt verkregen door ook de afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen, die behoren tot de bedrijfskosten, in rekening te brengen. Deze nettoverkoopmarge geeft informatie over de relatieve efficiëntie van de onderneming. 170

4.2/3 VERKOOPMARGES BRUTOVERKOOPMARGE 2007 2008 2009 2010 2011 EBIT 4.774.735 7.388.938 6.917.493 9.952.704 13.028.562 Afschrijvingen 4.012.778 4.013.499 3.808.518 3.425.691 3.393.095 Waardeverminderingen 447.364 499.329 355.257 494.514 384.508 Voorzieningen 292.580 23.130 372.434 21.170 7.610 Brutobedrijfsresultaat voor niet kaskosten 8.942.297 11.924.896 11.453.702 13.851.739 16.798.555 Omzet + Andere bedrijsopbrengsten 126.331.424 151.446.150 146.659.435 140.853.741 153.481.641 Brutobedrijfsresultaat voor niet kaskosten 7,08% 7,87% 7,81% 9,83% 10,94% NETTOVERKOOPMARGE 2007 2008 2009 2010 2011 EBIT 4.774.735 7.388.938 6.917.493 9.952.704 13.028.562 Omzet + Andere bedrijsopbrengsten 126.331.424 151.446.150 146.659.435 140.853.741 153.481.641 Nettobedrijfsresultaat na niet kaskosten 3,78% 4,88% 4,72% 7,07% 8,49% 171

4.4 OPERATIONEEL RENDEMENT OPERATIONEEL RENDEMENT 2007 2008 2009 2010 2011 EBITDA 8.942.297 11.924.896 11.453.702 13.851.739 16.798.555 Omzet 123.196.137 146.339.940 141.838.084 138.119.701 148.475.790 Operationeel rendement 7,26% 8,15% 8,08% 10,03% 11,31% 172

4.5/6/7 RETURNS Berekening ROE: Resultaat na belastingen / Eigen vermogen ROCE: EBIT / Permanent vermogen ROIC: (EBIT Belastingen) / Invested capital Invested capital = Eigen Vermogen + Rentedragende schulden op lange en korte termijn = Eigen Vermogen + Financiële schulden >1 jaar + Financiële schulden >1 jaar, te betalen binnen het jaar + Financiële schuld <1 jaar. 173

4.5/6/7 ROE, ROCE, ROIC RETURN ON EQUITY ROE 2007 2008 2009 2010 2011 Resultaat na belastingen 4.017.820 10.292.679 15.358.028 15.393.892 8.507.342 Eigen vermogen 27.253.118 31.919.068 41.138.538 39.425.233 40.565.774 Return on equity 14,74% 32,25% 37,33% 39,05% 20,97% RETURN ON CAPITAL EMPLOYED ROCE 2007 2008 2009 2010 2011 EBIT 4.774.735 7.388.938 6.917.493 9.952.704 13.028.562 Invested capital 85.498.767 78.925.191 74.001.174 68.604.135 58.500.630 Return on capital employed 5,58% 9,36% 9,35% 14,51% 22,27% RETURN ON INVESTED CAPITAL ROIC 2007 2008 2009 2010 2011 EBIT 4.774.735 7.388.938 6.917.493 9.952.704 13.028.562 Belastingen (34% * EBIT) 1.623.410 2.512.239 2.351.948 3.383.919 4.429.711 Invested capital 85.498.767 78.925.191 74.001.174 68.604.135 58.500.630 Return on invested capital 3,69% 6,18% 6,17% 9,57% 14,70% 174

4.8 FINANCIËLE HEFBOOMMULTIPLICATOR Berekening (Resultaat van het boekjaar voor belastingen / Nettoresultaat voor financiële kosten en voor belastingen) x (Totale activa / Eigen vermogen) = [ (Resultaat van het boekjaar + Belastingen in de resultatenrekening) / (Resultaat van het boekjaar voor belastingen + Financiële kosten) ] * [ (Totale activa / Eigen vermogen) ] Nut De multiplicator bestaat uit twee delen. De tweede factor is de eigenlijke financiële hefboommultiplicator, die groter wordt naarmate het totaal actief minder met eigen vermogen en meer met vreemd vermogen wordt gefinancierd. Het effect van de tweede factor wordt sterk gematigd door de eerste factor. Naarmate de onderneming meer schuldkapitaal aantrekt stijgt immers de rentkost, waardoor de eerste factor daalt. Het globale hefboomeffect wordt daardoor verzwakt. Een krachtig multiplicatoreffect krijgt men dus eigenlijk via een hoge proportie goedkoop schuldkapitaal. Algemeen wordt aangenomen dat een gunstige financiële hefboomwerking wordt verkregen met een multiplicator > 1. 175

4.8 FINANCIËLE HEFBOOMMULTIPLICATOR FINANCIËLE HEFBOOMMULTIPLICATOR 2007 2008 2009 2010 2011 Resultaat van het boekjaar 3.998.785 12.043.290 17.831.924 17.330.414 12.184.133 Belastingen in de resultatenrekening 1.612.586 1.624.574 2.270.202 1.948.979 3.501.000 Resultaat van het boekjaar voor belastingen 5.611.371 13.667.864 20.102.126 19.279.393 15.685.133 Resultaat van het boekjaar voor belastingen 5.611.371 13.667.864 20.102.126 19.279.393 15.685.133 Financiële kosten 3.380.005 3.075.044 1.181.443 699.215 509.859 Nettoresultaat voor financiële kosten en voor belastingen 8.991.376 16.742.908 21.283.569 19.978.608 16.194.992 Factor 1 0,62 0,82 0,94 0,97 0,97 Totaal van de activa 117.463.197 113.604.115 105.380.119 112.604.504 106.091.150 Eigen vermogen 27.253.118 31.919.068 41.138.538 39.425.233 40.565.774 Factor 2 4,31 3,56 2,56 2,86 2,62 Factor 1 0,62 0,82 0,94 0,97 0,97 Factor 2 4,31 3,56 2,56 2,86 2,62 Financiële hefboommultiplicator 2,69 2,91 2,42 2,76 2,53 176

CF uit operaties CF uit investeringen Cashflow CF uit financieel vreemd vermogen CF uit eigen vermogen 177