Typ teksttyp teksttyp tekst K. Klein Wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens 030 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan: de voorzitter van de Commissie Samenleving Datum 24 november 2016 Onderwerp Uitkomsten aanbesteding maatwerkarrangement (MWA) 2017-2019, monitoring/sturing en stimuleringsregeling MWA RIS295722 Contactpersoon MJA Voogt Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten Afdeling Beleid Telefoonnummer 14070 Bijlagen 2 Geachte voorzitter, In het voorjaar van 2016 heb ik uw Commissie verschillende keren geïnformeerd over de doorontwikkeling van de Wmo en de aanbesteding voor 2017 van de contracten met aanbieders van Hulp bij het Huishouden (HH) en de Maatwerkvoorzieningen ondersteuning (MvO), RIS 295243, RIS 294683, RIS 294219, RIS 291442 en RIS 293548. Op 30 maart jl. heb ik u geïnformeerd (RIS 293548) over de volgende uitgangspunten voor de inkoop 2017: Verbetering van de arrangementsstructuur door de introductie van resultaatgebieden. Samenhang creëren door het aanbod van HH en MvO in één contract onder te brengen. Resultaatgerichte financiering van de nieuwe arrangementen met adequate tarieven. Meerjarige contracten om innovatie te faciliteren. Keuzevrijheid vergroten met nieuwe aanbieders. Zorgvuldige overgang van oud naar nieuw. In de hierboven genoemde brief wordt ook het belang geschetst van periodieke monitoring van de resultaten van de arrangementen. Ik heb toegezegd u te betrekken bij de Kritische Prestatie Indicatoren, die in het kader van de nieuwe overeenkomsten worden ontwikkeld. Ook het belang van innovatie is meermalen door uw Commissie benadrukt. Daarom wil ik u door middel van deze brief informeren over de voortgang op bovengenoemde ontwikkelingen. Als eerste ga ik kort in op het proces en de uitkomsten van de aanbesteding. Daarna volgt een uitzeenzetting over de ontwikkeling van monitoring en sturing met betrekking tot de ingekochte Maatwerkarrangementen (MWA s). Als laatste volgt een uitwerking van de wijze waarop innovatie van de nieuwe MWA s en de Wmo wordt gestimuleerd. Ook heb ik op 9 juni 2016 met u van gedachten gewisseld over de inkoop Wmo 2017 2019. Naar aanleiding daarvan is een motie ingediend over hulp bij huishouden en maatwerkvoorziening ondersteuning (RIS 294219). Over de afdoening van deze motie wordt u separaat geïnformeerd. Gemeente Den Haag Postbus 12600 T 14070 Spui 70 2500 DJ Den Haag www.denhaag.nl Den Haag
1. Uitkomsten aanbesteding maatwerkarrangement Hieronder een verslag van het proces en een overzicht van de resultaten van de aanbesteding van de Wmo Maatwerkarrangementen 2017-2019. De aanbestedingsleidraad is op 4 juli 2016 gepubliceerd via Tenderned en daarna hebben zich in totaal 81 aanbieders ingeschreven. Inmiddels is het aanbestedingsproces voor de Maatwerkarrangementen voltooid. Inschrijving Aantal inschrijvingen MWA 81 Aantal inschrijvingen resultaatgebied 1 Voeren van een huishouden 54 Aantal inschrijvingen resultaatgebied 2 Sociaal en persoonlijk functioneren, 3 57 Zelfzorg en gezondheid, 4 Dagbesteding en 5 Financiën Aantal inschrijvingen met combinaties resultaatgebied 1 t/m 5 47 Aantal nieuwe aanbieders 36 Aantal inschrijvingen voor logeeropvang 13 Beoordeling Voorlopige gunning 61 Afwijzing 14 Voorlopige gunning onder voorwaarden 6 Gedeeltelijke afwijzing (één van beide percelen afgewezen) 5 Proces Het proces rondom de aanbesteding is volgens planning verlopen. Aanbieders konden zich tot uiterlijk 26 augustus jl. inschrijven. Van alle 81 inschrijvingen is beoordeeld of zij aan de gestelde eisen voldeden. Begin september zijn alle inschrijvers geïnformeerd of de opdracht (voorlopig) gegund was of was afgewezen. Het gaat dan om een voorlopige situatie, omdat er een zogenaamde rechtsbeschermingsperiode is, waarin inschrijvers de beslissing via een kort geding kunnen aanvechten. Twee niet-gegunde partijen hebben hiervan gebruik gemaakt. Daarom is besloten om de geplande ondertekening van de contracten op 3 oktober 2016 op te schorten, in afwachting van de uitkomsten van de procedures. In de ene situatie is het kort geding, na informatie uitwisseling over de referentie opdracht, ingetrokken. Het andere kort geding heeft gediend op 4 november jl. De rechter heeft de gemeente volledig in het gelijk gesteld. Dit betekent dat de definitieve gunning kan plaatsvinden en dat in totaal 61 zorgaanbieders op dinsdag 22 november het contract kunnen ondertekenen. Naast deze 61 aanbieders, zijn er nog zes aanbieders die een voorlopige gunning onder voorwaarden hebben. Zij voldeden nog niet aan de eis om een geldend kwaliteitscertificaat over te leggen. Hierover dienen zij per 1-1-2017 te beschikken. Definitieve gunning van die partijen volgt mogelijk dus op een later moment dit jaar. In totaal heeft de gemeente Den Haag daarmee maximaal 67 aanbieders gecontracteerd voor het Maatwerkarrangement. Gegunde en niet-gegunde partijen Ik ben tevreden met het speelveld van de gecontracteerde aanbieders, zowel qua aantal als qua samenstelling. De meeste grote bestaande aanbieders van HH en MvO hebben opnieuw ingeschreven en zij hebben bijna allemaal de samenwerking met andere aanbieders gezocht om zowel HH als MvO te kunnen leveren. Hierdoor zal de beoogde integratie van de dienstverlening aan cliënten worden gerealiseerd. Bovendien hebben een aantal nieuwe aanbieders ingeschreven die gespecialiseerd zijn in bepaalde cliëntgroepen, zoals jeugdigen (18-27 jaar) en mensen met autisme. Ook die cliënten worden hiermee op maat bediend. De keuzevrijheid van cliënten is met dit speelveld van aanbieders goed geregeld. In bijlage 1 bij deze brief vindt u een overzicht van de gecontracteerde partijen, waarbij is aangegeven voor welk resultaatgebied is ingeschreven. 2/9
Enkele huidige aanbieders hebben zich niet ingeschreven of voldeden niet aan de eisen en zullen daarom geen nieuw contract krijgen. Het betreft 3.323 klanten die hulp bij het huishouden (HH) ontvangen van een viertal aanbieders en 95 klanten die begeleiding ontvangen van een zestal aanbieders. Bij de HH gaat het om 29% van het totaal aantal klanten dat zorg in natura ontvangt en bij begeleiding gaat het om 2% van het totaal. Ik heb die aanbieders gewezen op hun (contractuele) verantwoordelijkheid om het contract uit te dienen en voor een goede overdracht van de ondersteuning voor hun cliënten zorg te dragen. Wij wijzen aanbieders erop dat het van groot belang is dat de relatie tussen helpende en cliënt kan blijven bestaan. Ik monitor deze overgang nauwgezet. 2. Sturen op resultaten De nieuwe resultaatgerichte manier van werken houdt in dat de gemeente bepaalt welke resultaten de aanbieder bij de cliënt moet behalen en het aan de deskundigheid van de aanbieder overlaat hoe deze resultaten het beste behaald kunnen worden. De gemeente stuurt dus op het wat en laat het hoe over aan de aanbieder waarmee de aanbieder de ruimte krijgt om te doen wat nodig is om maatwerk te leveren en de resultaten bij de cliënt te behalen. Deze systematiek geeft veel ruimte voor de professional, maar de gemeente blijft natuurlijk verantwoordelijk voor de kwaliteit en het effect van de ondersteuning voor de burger en moet dus tussentijds kunnen bijsturen. Om te kunnen sturen op het wat is het essentieel dat we inzicht hebben in de realisatie van de resultaten en de ervaring van de cliënt. In de aanbestedingsleidraad is vastgelegd dat de gemeente gedurende de looptijd van de overeenkomst aanbieders actief wil monitoren en sturen op een aantal vastgestelde kwaliteitsonderwerpen met bijbehorende Kritische Prestatie Indicatoren. Hiervoor is een set Kritische Prestatie Indicatoren uitgewerkt die inzicht geeft in de effectiviteit van de geboden ondersteuning en de ervaring van de cliënt. De uitgangspunten van het inkoopbeleid voor het Maatwerkarrangement zijn gebruikt om de volgende Kritische Prestatie Indicatoren te formuleren: Kwaliteitsonderwerp Effectiviteit ondersteuning Ervaring cliënt Processen Kritische Prestatie Indicator Resultaatrealisatie % cliënten bij wie de resultaten na een nader te bepalen periode zijn behaald (GAS score: behaald, verbetering maar resultaat nog niet behaald, geen verbetering, verslechterd) Afschaling en versnelde uitstroom % cliënten, bij wie de verwachting is dat er geen herstel mogelijk is, dat niet doorstroomt naar een hogere intensiteit % cliënten, bij wie de verwachting is dat er herstel mogelijk is, dat doorstroomt naar een lagere intensiteit of uitstroomt Duurzame uitstroom % van de uitgestroomde cliënten dat na 1 jaar niet is teruggekeerd naar het Maatwerkarrangement Ervaren kwaliteit en effecten % cliënten dat vindt dat de ondersteuning die hij krijgt past bij zijn hulpvraag % cliënten dat vindt dat hij zich beter kan redden door de ondersteuning die hij krijgt % cliënten dat vindt dat hij beter de dingen kan doen die hij wil door de ondersteuning die hij krijgt % cliënten dat positief oordeelt over zijn aanbieder (NPS) Wachttijden start ondersteuning % cliënten bij wie de wachttijd tussen bericht toewijzing ondersteuning en start ondersteuning niet meer dan 10 werkdagen bedraagt 3/9
De nieuwe resultaatgerichte manier van werken is bedoeld om met elkaar (gemeente en aanbieders) te ontwikkelen, van elkaar te leren (best practices te delen) en met elkaar te verbeteren. We beschouwen 2017 als een overgangsjaar, waarin we samen met de aanbieders nader uitwerken op welke wijze zij de gevraagde gegevens over de resultaatrealisatie met zo min mogelijk administratieve lasten aan de gemeente kunnen leveren. Dit jaar hebben we nodig om de betekenis van de gegevens te kunnen duiden en om ervoor te zorgen dat er eenduidigheid bestaat tussen de gegevens van de verschillende aanbieders. Om de norm per Kritische Prestatie Indicator te kunnen bepalen, voeren we in 2017 eerst een nulmeting uit. We nemen in 2017 een jaar de tijd om alle bestaande cliënten over te zetten naar de nieuwe systematiek van resultaatgebieden en intensiteiten. Dit betekent dat we in 2018 voor het eerst volledig volgens de nieuwe systematiek kunnen werken en uw Commissie hierover kunnen informeren. In 2017 wordt u uiteraard over de eerste resultaten geïnformeerd. Deze rapportage wordt onderdeel van de reguliere planning- en controlcyclus en de Wmo-rapportages. Aanbieders worden door de gemeente aangesproken op behaalde resultaten of het niet voldoen aan contractafspraken. Achterblijvende prestaties of herhaaldelijk niet voldoen aan de contractafspraken kunnen leiden tot het inzetten van sancties waarbij we gebruik maken van het volgende escalatiemodel: Groen: aanbieder scoort op alle relevante Kritische Prestatie Indicatoren goed. Geen extra actie van de gemeente nodig. Oranje: aanbieder scoort (tijdelijk) ontoereikend op één of meer Kritische Prestatie Indicatoren. Aanbieder krijgt de mogelijkheid om zich te verbeteren. Er vindt extra controle plaats. Rood: aanbieder scoort gedurende de vooraf bepaalde, redelijke termijn ontoereikend op één of meer Kritische Prestatie Indicatoren en laat geen verbetering zien. In dat geval kan een cliëntenstop worden toegepast. Aanbieder wordt in de gelegenheid gesteld om zich te verbeteren. Er vindt intensieve controle plaats. Indien aanbieder niet verbetert binnen een gestelde termijn, kan dit leiden tot beëindiging van de overeenkomst. 3. Stimuleringsregeling doorontwikkeling MWA Voor het zomerreces heb ik bij uw Commissie aangekondigd, dat in het najaar van 2016 ingegaan wordt op het stimuleren van vernieuwing in de Wmo en de besteding van de HHT. In navolging op uw vraag heb ik een visie uitgewerkt om vernieuwing in de Wmo te stimuleren. Deze visie betreft het oprichten een stimuleringsregeling om innovaties en vernieuwing te stimuleren en faciliteren. Concreet betreft het de uitwerking van de innovatieclausule binnen het contract voor het Maatwerkarrangement. De gemeente wil grip houden op deze vernieuwing, vanwege haar verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van dat aanbod. Dit wil ik doen door het inrichten van een stimuleringsregeling doorontwikkeling MWA. Het instellen van deze regeling is mogelijk door het inzetten van de HHT middelen in 2017, 2018 en 2019. Aanleiding stimuleringsregeling doorontwikkeling MWA Vernieuwing in de Wmo is van belang om kwalitatief goede ondersteuning en begeleiding te bieden voor onze burgers. Uit onze ervaring van de afgelopen jaren blijkt dat het voor aanbieders moeilijk is om zelfstandig te vernieuwen. Om toch de benodigde vernieuwing binnen de Wmo op gang te brengen, zet ik met een stimuleringsregeling gericht middelen in om deze gewenste vernieuwing samen met de aanbieders vorm en richting te geven. De stimuleringsregeling wordt ingezet voor 3 jaar, te weten 2017, 2018 en 2019, overeenkomstig de duur van de nieuwe MWA contracten. Doel Met de stimuleringsregeling doorontwikkeling MWA wil ik het volgende bereiken: Vernieuwing binnen de MWA s in het kader van de aanbesteding. Verbinden van formele en informele vormen van ondersteuning Verbinden maatwerk en algemene voorzieningen Versterken beweging van zware naar lichte ondersteuning. 4/9
Versterken samenhang en samenwerking binnen MWA o.a. een integraal aanbod bij hulp bij het huishouden en begeleiding (HH en MvO), maar ook combineren van maatwerkvoorzieningen met algemene voorzieningen. Financieel betaalbaar houden van de Wmo voorzieningen gegeven de terugloop in middelen/gemeente financiën op orde houden. Voorbereid zijn op de aanbesteding 2020. De vernieuwingen waarop ik grip wil houden zijn de innovaties die genoemd zijn in het beleidsplan 2015-2016 als stapsgewijze innovatie. Deze innovaties zijn ook opgenomen in de aanbestedingsleidraad Wmo Maatwerkarrangement (bijlage 2). Werkwijze De uitvoering van de innovatieparagraaf van de aanbestedingsleidraad wordt in lijn met de aanpak en bedoeling van de resultaatgerichte inkoop (de marktconsultaties) samen met gecontracteerde partijen en welzijnspartners vormgegeven. Gegeven de gewenste vernieuwingen binnen de MWA en het uitvoering geven daaraan via pilots en proeftuinen past een systeem van opdrachtverlening. Daardoor kan de gewenste vernieuwing gericht worden gestimuleerd en gestuurd in de gewenste richting. Bovendien wordt een efficiënte afstemming van gelijkluidende gemeentelijke innovatievoorstellen bevorderd en afgestemd. Ook wordt opgedane kennis verzameld, gedeeld en geïmplementeerd. De pilots en proeftuinen zullen uiterlijk tot en met 2019 lopen. Effectief gebleken innovaties kunnen in de voorbereiding op de toekomstige aanbesteding MWA in 2020 worden meegenomen. Voor de uitvoering van de pilots geldt in elk geval: Een minimale looptijd van 1 jaar en maximaal 3 jaar (tot december 2019). Per pilot: minimaal 10.000 en maximaal 200.000. Vanuit de stimuleringsregeling worden (alle) aanbieders benaderd om in samenwerking invulling te geven aan de beoogde innovaties. Aan samenwerkende aanbieders worden voor de uitvoering van een pilot middelen ter beschikking gesteld. De gemeente mag dergelijke opdrachten aan zowel gecontracteerde partijen als partijen zonder contract verstrekken. De uitvoering van de pilots vindt plaats op basis van een plan, waarin aandacht wordt besteed aan ontwikkeling, implementatie, op/afschaling, monitoring en verantwoording. Middelen HHT en financiën De stimuleringsregeling wordt mogelijk gemaakt door de HHT middelen hiervoor in te zetten. Daarmee stel ik in de jaren 2017, 2018 en 2019 in totaal 3,3 mln ter beschikking. De HHT middelen zijn vanuit het Rijk verstrekt voor innovatie en optimalisatie van de dienstverlening en samenloop tussen de nieuwe en bestaande Wmo voorzieningen. Dat geeft ons ruimte om deze middelen in te zetten en ons te richten op continuïteit van dienstverlening, werkgelegenheid en het in stand houden van de relatie tussen begeleider/helpende en cliënt. De inzet van de HHT middelen past daarom ook goed bij de kwalitatieve versterking van de samenhang HH en MvO binnen het Maatwerkarrangement. De bekostiging van de stimuleringsregeling ziet er als volgt uit: Dekkingsvoorstel stimuleringsregeling doorontwikkeling MWA Jaren Begroting Wmo-IV 2017 1.100.000 2018 1.100.000 2019 1.100.000 Totaal 3.300.000 5/9
Het bedrag in 2019 betreft kortdurende innovatiepilots en middelen om effectief gebleken innovaties op te schalen. Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, de wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens, Karsten Klein 6/9
Bijlage 1 Definitieve gegunde partijen MWA 7/9
8/9
Bijlage 2 Uit: Aanbestedingsleidraad Europese aanbesteding Zeeuws model 16.130-SZW Wmo-Maatwerkarrangement gemeente Den Haag 2017-2019 1.3.25 Innovatie - De gemeente heeft ervoor gekozen om de transformatie opdracht in de Wmo 2015 stapsgewijs vorm te geven. De lessen die in de periode 2015-2016 zijn opgedaan bij HH en MVO, zijn in de Aanbestedingsleidraad verwerkt. Innovatie staat niet stil. Pilots en proeftuinen zijn en worden ook gedurende komende contractperiode ingericht en positieve resultaten wil de gemeente verder inzetten. - De gemeente heeft gedurende de contractperiodes in elk geval de volgende innovatieve ontwikkelingen voor ogen: - Vervoer naar en van de dagbesteding: als onderdeel van de harmonisatie van vervoersstromen onderzoekt de gemeente de mogelijkheid om de bestaande OVvoorzieningen en de taxibus in te zetten voor vervoer naar en van de dagbesteding. - Sluitende keten voor recreatieve en arbeidsmatige dagbesteding: via onderzoeken en pilots probeert de gemeente inzicht te krijgen hoe een sluitende keten van dagbesteding kan worden gemaakt van algemene voorzieningen tot en met (specialistische) maatwerkvoorzieningen, met aandacht voor de ondersteuning via meer arbeidsmatige dagbesteding en recreatieve dagbesteding. De ontwikkeling van de nieuwe Haagse voorziening voor kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers maakt hiervan onderdeel uit. Deze ontwikkeling kan tot gevolg hebben dat deze doelgroep minder gebruik hoeft te maken van het resultaatgebied dagbesteding. - Financiële dienstverlening: de ervaringen van pilots worden gebruikt om de verschillende voorzieningen op het gebied van financiële dienstverlening beter te stroomlijnen. De gemeente is zelf een belangrijke speler op het gebied van schuldhulpverlening, met deze wettelijke taak wordt vanuit de Wmo bewust de verbinding gemaakt. - Raakvlakken met andere voorzieningen, zoals beschermd wonen, maatschappelijke opvang jeugdhulp en algemene voorzieningen: de gemeente streeft ernaar om die verbinding zo te maken dat de burger/cliënt een doorlopende ondersteuning ervaart, ook als hij of zij van voorziening wisselt. - Effecten van de wijkgerichte coöperatieve aanpak. De gemeente zet een combinatie van stapsgewijze innovatie en de wijkgerichte coöperatieve aanpak in om de ondersteuning te transformeren. - Voor de doelgroep zorgmijders wordt een product bemoeizorg via een subsidietraject opgestart om deze doelgroep te motiveren het belang van hulpverlening in te zien. Het gaat hierbij om in gesprek te komen, informeren, motiveren en toeleiden. Na een evaluatie komt ook de samenhang met MWA aan de orde. 9/9