GEMEENTE OLDEBROEK. Samenvatting

Transcriptie

1 GEMEENTE OLDEBROEK Informatie van het college aan de raad Onderwerp: Startnotitie Uitgangspunten Inkoop Wmo Portefeuillehouder: C. van Dijk (wnd.) Kenmerk: / Samenvatting Door de gezamenlijke gemeenten in de RNV en Zeewolde is bijgaande notitie Uitgangspunten Inkoop Wmo 2015 opgesteld. Deze uitgangspuntennotitie is een doorvertaling van het beleid zoals in de verschillende gemeenten is vastgesteld en een tussenstap naar een inkoopbestek. Het betreft een voorstel over de wijze waarop we de maatwerkvoorzieningen willen inkopen. Wij menen dat ons lokale beleid wordt weerspiegeld in deze notitie. In het op te stellen bestek (ook wel offerte-aanvraag genoemd) zullen uitgangspunten gedetailleerder worden uitgewerkt. Het college heeft gekozen voor deelname aan perceel 2. Hiermee wordt het best tegemoet gekomen aan een belangrijke wens van de raad om de keuzevrijheid zoveel mogelijk te waarborgen. Bovendien wordt een zachte landing in 2015 in dit perceel naar onze mening het beste geborgd. Samenwerking tussen aanbieders wordt gestimuleerd via de plannen van aanpak die zij indienen. In een volgende aanbesteding biedt dit handvatten om samenwerking als eis te stellen (en daarmee tot minder contractpartners te komen). Perceel 2 biedt ook kleine aanbieders de kans om zich te (her)positioneren. Door nu al te sturen op het afvallen van aanbieders is er een groot risico dat juist gewaardeerde kleine aanbieders het niet gaan redden tegenover de grote zorgaanbieders. Wij willen hen ook nadrukkelijk de gelegenheid geven om de innovatieslag te maken. Aanleiding / rol en positie van de raad De in december 2013 door de gemeenteraad vastgestelde beleidsnotities m.b.t. de nieuwe taken die per 2015 onder de Wmo vallen, moeten omgezet worden naar gerichte inkoop van voorzieningen in het kader van de Wmo. Het gaat hierbij om individuele begeleiding, dagbesteding, kortdurend verblijf. Daarnaast wordt in dit inkooptraject ook vernieuwing van de Hulp bij het Huishouden meegenomen. Bij de decentralisatie van de AWBZ-taken staan de gemeenten voor een flinke uitdaging. De taken worden overgeheveld naar de gemeenten met een korting op het budget van 25%. Daarnaast worden de gemeenten per 1 januari 2015 geconfronteerd met een korting van 40% op het budget voor de hulp bij het huishouden. Daarnaast is er een extra complicerende factor dat de wet nog steeds niet is behandeld in de Tweede Kamer en nog (flink) kan wijzigen. Bovendien zijn de budgetten die de gemeenten krijgen nog niet bekend. Naast het inkopen van deze maatwerkvoorzieningen wordt in het kader van de transitie van AWBZ naar Wmo ook gewerkt aan plannen om lokale vernieuwing in de dagbesteding te krijgen. Door onderdelen daarvan als algemene voorziening te organiseren (waarvoor geen beschikking van de gemeente nodig is), wordt er gewerkt aan een nieuwe opdrachtverstrekking aan welzijnswerk, wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een brede uitvoeringsorganisatie (sociaal wijkteam), wordt een nieuwe verordening ontwikkeld, wordt de inzet van middelen voor cliëntondersteuning (MEE Veluwe) voorbereid en wordt de uitvoering van de maatwerkverstrekkingen voorbereid (toegang, contractbeheer e.d.). Deze activiteiten vallen buiten de reikwijdte van deze uitgangspuntennotitie en het voorstel tot inkoop, maar worden bij het opstellen van het bestek wel meegewogen. Beoogd resultaat Getekende contracten voor maatwerkvoorzieningen op 1 oktober Via een Algemene Maatregel van Bestuur heeft het kabinet bepaald dat gemeenten vóór die datum getekende contracten

2 - 2 - moeten hebben met aanbieders van begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf, waarbij de uitvoering binnen de beschikbare budgetten moet blijven.

3 - 3 - Toelichting Inleiding De in december 2013 door de gemeenteraad vastgestelde beleidsnotities m.b.t. de nieuwe taken die per 2015 onder de Wmo vallen, moeten omgezet worden naar gerichte inkoop van voorzieningen in het kader van de Wmo. Het gaat hierbij om individuele begeleiding, dagbesteding, kortdurend verblijf. Daarnaast wordt in dit inkooptraject ook vernieuwing van de Hulp bij het Huishouden meegenomen. De uitgangspuntennotitie is een doorvertaling van het beleid en tussenstap naar een inkoopbestek. De notitie betreft een voorstel aan ons college over de wijze waarop wij de maatwerkvoorzieningen willen inkopen en moet daarom bestuurlijk worden vastgesteld. Wij menen dat ons lokale beleid wordt weerspiegeld in deze notitie. In het op te stellen bestek (ook wel offerte-aanvraag genoemd) zullen uitgangspunten gedetailleerder worden uitgewerkt. Waarom gekozen voor perceel 2? 1. Perceel 2 past het beste bij het lokale beleid Belangrijke items als keuzevrijheid en een zachte landing in 2015 worden het beste geborgd in dit perceel. Samenwerking tussen aanbieders wordt gestimuleerd via de plannen van aanpak die zij indienen. In een volgende aanbesteding biedt dit handvatten om samenwerking als eis te stellen (en daarmee tot minder contractpartners te komen). 2. Perceel 2 biedt ook kleine aanbieders de kans om zich te (her)positioneren Door nu al te sturen op het afvallen van aanbieders is er een groot risico dat juist gewaardeerde kleine aanbieders het niet gaan redden tegenover de grote zorgaanbieders. Wij willen hen ook nadrukkelijk de gelegenheid geven om de innovatieslag te maken. In de drie maanden die resteren is het voor hen onmogelijk om op een goede manier te concurreren met of onder goede voorwaarden samen te werken met grote partijen. 3. Samenwerking tussen organisaties en samenhang in voorzieningen/activiteiten In perceel 1 wordt, in tegenstelling tot perceel 2, meer gestuurd op samenwerking tussen organisaties, met als doel doelmatiger aanbod voor cliënten en gemeenten. Dit zijn ook belangrijke aspecten binnen ons beleid, maar op basis van de hiervoor genoemde argumenten wordt op dit moment geopteerd voor perceel 2. Kanttekeningen 1. Realisatie te halen besparingen Voor het halen van de besparingen is in eerste instantie een belangrijke rol weggelegd bij de toegang tot het sociaal domein. Hier zal een toets moeten plaatsvinden in hoeverre de cliënt in staat is om zelf of met behulp van zijn sociale netwerk een oplossing te vinden voor zijn hulpvraag. Door te voorkomen dat men een beroep doet op een maatwerkvoorziening, kunnen de uitgaven beperkt worden. In het op te stellen bestek zal van aanbieders gevraagd worden een plan van aanpak op te stellen waarin zij aangeven hoe zij in 2015/2016 vorm denken te geven aan de nieuwe denklijn binnen het sociaal domein (transformatie). 2. Binnen de samenwerking worden waarschijnlijk verschillende percelen gekozen. Met name in Harderwijk is er expliciet voor gekozen om slechts met een beperkt aantal aanbieders zaken te doen. Vooralsnog is Harderwijk daarin de enige. Belangrijke overweging hierin is om de kosten voor contractbeheer en monitoring te beperken. Echter, binnen dit perceel zal ook veel meer geïnvesteerd moeten worden in beoordeling van de offertes en mogelijke bezwaarprocedures. Overigens hoeft dit binnen de samenwerking geen probleem op te leveren.

4 Wetgevingstraject. Bij bijgaande notitie uitgangspunten inkoop Wmo 2015 is uitgegaan van het kabinetsvoornemen om de gemeenten per 1 januari 2015 verantwoordelijk te laten worden voor de nieuwe Wmotaken. We hebben ons gebaseerd op het wetsvoorstel zoals dat op 14 januari 2014 bij de Tweede Kamer is ingediend. Op dit moment zijn er echter al ruim 50 amendementen ingediend en is de behandeling van de wet nog steeds niet geagendeerd voor behandeling. Voor een start per 1 januari 2015 is het echter beslist noodzakelijk dat de wet begin juli 2014 in het Staatsblad staat. Door het onzekere wetstraject zal bij het opstellen van het bestek nadrukkelijk moeten worden bepaald dat alles onder voorbehoud van de uiteindelijk inhoud van de nieuwe wet zal zijn. Een ander probleem is het feit dat we in het bestek al allerlei kwaliteitscriteria e.d. moeten opnemen die uiteindelijk pas aan het eind van dit jaar door de gemeenteraad in het beleidsplan en/of verordening worden vastgesteld. 4. Overeenstemmende bestuurlijke besluitvorming is noodzakelijk Indien in dit kader door onze gemeente of door een van de andere gemeenten afwijkende besluiten zouden worden genomen, kan dit tot gevolg hebben dat het inkooptraject spaak loopt, met als risico dat we niet voor 1 oktober getekende contracten met aanbieders hebben, en per 1 januari 2015 geen ondersteuning aan kwetsbare inwoners kunnen leveren. Ingeval onze gemeente voor de bespaarmaatregelen op Huishoudelijke Hulp anders besluit dan de andere gemeenten, wordt de gezamenlijke inkoop van de Wmo-voorzieningen ernstig bemoeilijkt. 5. Tijdpad bestuurlijke besluitvorming Door de publicatie van de AMvB (24 januari 2014), waardoor uiterlijk 1 oktober 2014 contracten moeten zijn gesloten met de aanbieders, komt het inkooptraject en de daaraan voorafgaande besluitvorming over uitgangspunten en bestek onder grote tijdsdruk te staan en kan het besluitvormingsproces niet volgordelijk worden afgewikkeld. Zo moeten we het concept bestek al (bijna) klaar hebben voordat de raad kennis heeft kunnen nemen van de uitgangspunten. Het bestek moet namelijk in de eerste week van juni klaar zijn, willen we het begin juli kunnen publiceren, terwijl de meeste gemeenteraden pas in de loop van juni al dan niet over de notitie van gedachte kunnen wisselen. Het 3 e kwartaal 2014 is hard nodig om de aanbieders een goede offerte te laten op stellen, deze te beoordelen en vervolgens de contracten te kunnen sluiten. 6. Het is van belang de raad op de hoogte te houden van de voortgang De raad moet geïnformeerd worden over de wijze waarop het college invulling geeft aan het beleid. In principe zijn de uitgangspunten voor inkoop (hoofdstuk 1) een aangelegenheid van het college. De mogelijkheden voor besparing op Hulp bij het Huishouden (hoofdstuk 2) zijn tot nu toe nog niet met de raad besproken. Ook daarom wordt deze startnotitie aan u voorgelegd. In hoofdstuk 2 worden de uitgangspunten geschetst voor de bespaarmaatregelen van de huishoudelijke hulp. Op deze maatwerkvoorziening heeft de rijksoverheid een besparingsdoelstelling neergelegd van 40%. Het vernieuwende aan de Wmo 2015 is dat gesproken wordt over het voeren van een gestructureerd huishouden in plaats van een huishouden voeren. De bespaarmaatregelen zijn in twee hoofdmaatregelen te onderscheiden: 1. Aanpassingen bij de toegang (volume / hoeveelheid); 2. Aanpassingen aan het product (prijs). Deze twee maatregelen worden in hoofdstuk 2 toegelicht. Sommige maatregelen hebben zich al bewezen, andere moeten nader worden onderzocht. Communicatie Er zijn in 2012 en 2013 diverse bijeenkomst met aanbieders en cliënten geweest. Op 28 november is er een grote bijeenkomst voor cliënten geweest, samen met de Wmo-adviesraden georganiseerd, waar belangrijke input is opgehaald voor de adviezen van de Wmo-adviesraden en voor de lokale beleidsplannen.

5 - 5 - Op 25 maart zijn startbijeenkomsten geweest voor het inkooptraject met aanbieders en Wmoadviesraden. Met aanbieders worden deze op 9 en 16 april vervolgd. Het moet een product worden van zowel de markt als van de gemeenten, als borging voor een goede uitvoering van het contract. Wmo-raad De notitie is in regionaal verband voorgelegd aan de gezamenlijke Wmo-raden. Door het zeer korte tijdsbestek waarin deze notitie opgesteld moest worden, zijn de de Wmo-raden op 25 maart jl. gezamenlijk geïnformeerd en is de notitie op 1 april aan alle Wmo-raden ter advisering toegezonden. De Wmo-raden hebben aangegeven uiterlijk 18 april met een gezamenlijk advies op bijgaande notitie te komen. Ook zullen de Wmo-raden betrokken worden bij de totstandkoming van het bestek. Afstemming andere beleidsvelden Deze notitie gaat alleen uit van de taken op grond van de nieuwe Wmo en de hulp bij het huishouden. Dit betekent echter niet dat dit inkooptraject op zichzelf staat. Nadrukkelijk wordt er afstemming gezocht met de overige decentralisatiedossiers. Zo wordt in het bestek ook ingegaan op maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), social return en moeten de aanbieders naast de transformatie in hun plan van aanpak ook ingaan op deze punten. Financiële gevolgen en dekking Uitgangspunt voor de transitie is het door het rijk beschikbaar gestelde budget. Hoewel hierover voor 15 maart definitieve duidelijkheid zou komen, is deze er nog steeds niet (wel een voorlopig budget). De gemeenten krijgen in % minder budget voor de nieuwe taken die vanuit de AWBZ komen en 40% minder voor de Hulp bij het Huishouden (HH). Vanwege het overgangsrecht (AWBZ) in 2015 voor bestaande cliënten is het zeer waarschijnlijk dat er in 2015 overschrijding van het budget plaats vindt. In de conceptwet is namelijk opgenomen dat cliënten in 2015 dezelfde aanspraken behouden die zij op 31 december 2014 op grond van de AWBZ hebben. Het budget van de gemeenten wordt echter per 1 januari 2015 al wel gekort met 25%. Gemeenten kunnen weliswaar met inwoners in gesprek gaan op basis van het nieuwe beleid en hen op basis daarvan een arrangement op basis van het nieuwe beleid voorleggen, maar dat kan alleen worden ingevoerd als de cliënt daarmee instemt. In de concept tekst van de Wmo 2015 is voor 2015 geen overgangsrecht voor de HH-cliënten opgenomen. Dat betekent dat gemeenten maatregelen moeten nemen om de bezuiniging in 2015 te kunnen opvangen, daarbij de wettelijke eisen met betrekking tot de overgangstermijnen respecterend. In verband daarmee moet er een aantal maatregelen genomen worden om enerzijds de financiële risico s zoveel mogelijk te beperken en anderzijds de HH beschikbaar te houden voor burgers met beperkingen die het echt niet zelf kunnen regelen en betalen. Inmiddels is het voorlopige budget voor 2015 bekend gemaakt. Dat betekent dat we te maken hebben met een daling van ons budget van naar = Opgemerkt wordt dat een kenmerk van de Wmo is en blijft dat het een open einde regeling betreft. Als iemand op basis van de Wmo-verordening in aanmerking komt voor een voorziening, moeten we die leveren. Exacte bepaling van het budget dat in 2015 besteed zal worden, is daarom niet mogelijk. Op basis van de hopelijk uiterlijk in de meicirculaire bekend gemaakte bedragen en van het inkoopbestek zal er wel een verwachting van de financiële consequenties worden gemaakt. De komende tijd werken wij in regionaal verband met de aanbieders op basis van een objectieve kostprijsberekening aan de totstandkoming van reële tarieven die lager zijn dan de huidige. In juni zal een bestek worden voorgelegd. Hierin worden ook de tarieven vermeld. Planning

6 - 6 - Zie bladzijde 17 van de notitie Uitgangspunten Inkoop Wmo 2015 voor de exacte planning. Uiterlijk 24 juni 2014 moeten de colleges een besluit nemen over het inkoopbestek. Voor 1 oktober moeten er getekende contracten te zijn. Evaluatie Ten behoeve van het inkoopbestek wordt de komende maanden de methode van resultaatsturing uitgewerkt (de zogenoemde meetlatten). Ook moeten aanbieders plannen van aanpak aanleveren op basis van de in het bestek gevraagde eisen en wensen. De eisen die aan deze plannen van aanpak worden gesteld, worden de komende maanden uitgewerkt t.b.v. het bestek. Gedurende de looptijd van het contract zal op basis van de meetlatten worden gemonitord of er voldoende invulling wordt gegeven aan de plannen van aanpak en de door ons gestelde eisen en wensen. Oldebroek, 22 april Burgemeester en wethouders van Oldebroek,, secretaris drs. B. Brand MCM,, burgemeester mr. A. Hoogendoorn.