2011 geïntegreerd jaardocument kwaliteit
Voorwoord Dit jaarverslag heeft als thema Kwaliteit. Het Grafisch Lyceum Utrecht hecht daar veel waarde aan. Het is onze ambitie een topvakschool te worden met opleidingen van topkwaliteit. Daarvoor hebben we kwalitatief goede docenten en opleidingen nodig, maar ook kwaliteitsbesef. De afgelopen jaren is het kwaliteitsbesef binnen onze school enorm gegroeid. Het rendement is verhoogd, het aantal voortijdig schoolverlaters neemt nog steeds af en de onderwijsinspectie is tevreden over de kwaliteit van onze opleidingen en examens. Daarbij zijn onze medewerkers en studenten trots op het Grafisch Lyceum Utrecht, want hun inzet wordt gezien en gewaardeerd. Die gezamenlijke trots is de solide basis van waaruit wij kwaliteit kunnen leveren. Kwaliteit is afkomstig van mensen, van doen wat je moet doen, van doen wat van je verwacht wordt en vooral van het bieden van iets extra s: van herkenning en bevestiging. Hierdoor voelen studenten, maar ook leerbedrijven en andere relaties zich bij het Grafisch Lyceum Utrecht niet alleen geholpen, maar vooral gezien. Met de kwaliteit die moet, die hoort en die kan, maakt het Grafisch Lyceum Utrecht het verschil. Het Grafisch Lyceum Utrecht streeft voor de toekomst naar het leveren van onderwijs en service van topkwaliteit. In dit jaarverslag kunt u alvast lezen hoe het Grafisch Lyceum Utrecht daar in 2011 mee van start is gegaan. Betty Heimans Voorzitter College van Bestuur Grafisch Lyceum Utrecht jaarverslag 2011 1
Inhoud Voorwoord 1 Inhoud 2 Leeswijzer 3 1. Organisatie Profiel 6 Missie 7 Organisatiestructuur 8 Toezicht 9 Goed bestuur en de Raad van Toezicht 10 Medezeggenschap: OR en Studentenraad 12 2. Beleid, strategie en uitvoering Strategisch Beleidsplan 2008-2012 Maak het verschil 13 Ontwikkelingen 15 Focus op vakmanschap 2011-2015 16 Kwaliteitszorg 16 Klachtenafhandeling en vertrouwenspersoon 17 Sport en Bewegen 18 Huisvesting en facilitaire zaken 18 ICT 19 Communicatie 19 Terugdringen voortijdig schoolverlaten 26 Intakeprocedure 28 Gemeenschappelijk programma eerste halfjaar 29 Deelnemerstevredenheid 29 Beroepskolom 30 Art & Design College 31 Onderwijs in cijfers 32 4. Personeel Beleidsontwikkelingen 36 Teamvorming 36 Deskundigheidsbevordering 37 Personeel in cijfers 38 5. Samenwerking Bedrijfsleven 42 Beroepenveldcommissies 43 Leerwerkloket 43 Intern Leerbedrijf StudioS2B 44 Internationalisering 45 Projecten 46 Collegascholen en kenniscentra 46 3. Onderwijs Beroepsgericht onderwijs 22 Onderwijsvernieuwing 22 Beroepspraktijkvorming 24 Examinering 24 Studieloopbaanbegeleiding 25 Studieloopbaan- en adviescentrum 26 6. Financiën Financieel beleid 49 Jaarrekening 2011 51 Verklarende woordenlijst 55 Vooruitblik 2012 56 Colofon 57 jaarverslag 2011 2
Leeswijzer Met dit geïntegreerd jaardocument willen we iedereen die betrokken is bij het Grafisch Lyceum Utrecht informeren over de gang van zaken in het afgelopen jaar 2011. Studenten, oud-studenten, ouders en medewerkers kunnen in dit jaarverslag lezen wat er in 2011 gebeurd is op het gebied van onderwijs en de organisatie. Betrokkenen vanuit de grafimediabranche, praktijkbegeleiders, overheden, toezichthouders, medewerkers van kenniscentra en collega s van andere onderwijsinstellingen kunnen in dit jaarverslag lezen welke stappen er zijn gemaakt in het beleid, hoe de samenwerking met het bedrijfsleven verloopt, welke initiatieven er zijn genomen en hoe het Grafisch Lyceum Utrecht gewaardeerd wordt. In de hoofdstukken Onderwijs en Personeel staan cijfers die laten zien hoe het Grafisch Lyceum Utrecht zich ontwikkeld heeft. Het hoofdstuk Financiën biedt de belangrijkste gegevens en kengetallen uit de jaarrekening 2011. Het complete financiële jaarverslag over 2011 is op aanvraag beschikbaar. We versturen het jaarverslag naar onze actieve leerbedrijven, collega-scholen, afnemende en toeleverende scholen, toezichthouders, [lokale] overheden, brancheorganisaties, sociale partners en de MBO Raad. Daarnaast ontvangen alle medewerkers een exemplaar, we delen het jaarverslag uit op onze ouderavonden en het is voor iedereen beschikbaar op onze website als pdf-bestand. Op aanvraag versturen we graag een exemplaar zolang de voorraad strekt. Na het lezen van dit jaarverslag heeft u wellicht de behoefte te reageren of nader kennis te maken. Daartoe nodigen wij u van harte uit. Onze deur staat voor u open en wij hebben een luisterend oor. Grafisch Lyceum Utrecht Vondellaan 178 3521 GH Utrecht Postbus 5066, 3502 JB Utrecht Telefoon: 030 280 70 77 Fax: 030 280 70 71 e-mail: info@glu.nl www.glu.nl Twitter: @glu_stage, @glu_student jaarverslag 2011 3
jaarverslag 2011 4
Hoofdstuk 1 Organisatie jaarverslag 2011 5
Profiel Als kleinschalige en zelfstandige vakschool heeft het Grafisch Lyceum Utrecht een geschiedenis van ruim honderd jaar. De school gaat echter mee met de tijd. Trends binnen de creatieve industrie worden nauwgezet gevolgd en de lesinhoud wordt voortdurend geactualiseerd. Het Grafisch Lyceum Utrecht biedt technische en creatieve opleidingen in de vakgebieden media, vormgeving, gaming en communicatie. De school heeft een realistisch opleidingenaanbod dat aansluit op de wensen en de vraag van de branche. Het onderwijs kenmerkt zich door kwaliteit, actualiteit, professionaliteit en betrokkenheid van docenten en het onderwijsondersteunend personeel. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft een goede reputatie in de creatieve industrie. Onze studenten krijgen onderwijs van professionals die veelal zelf afkomstig zijn uit de grafimediawereld. Bedrijven waarderen de vakbekwaamheid en het creatief vakmanschap van studenten en de kwaliteit die zij leveren. Het Grafisch Lyceum Utrecht hecht veel waarde aan kwaliteit. Onze ambitie is om topvakschool te worden met opleidingen van topkwaliteit. Daarmee kan de school het verschil maken met andere aanbieders van grafische opleidingen. In 2011 is het Grafisch Lyceum Utrecht voortvarend aan de slag gegaan met het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de kwaliteit van service naar studenten en hun ouders of verzorgers toe. Studenten krijgen bij het Grafisch Lyceum Utrecht alle ruimte om hun eigen talenten te ontwikkelen en te ontplooien, zonder daarbij de arbeidsmarktrelevantie van de opleiding uit het oog te verliezen. In 2011 sloten 461 studenten hun opleiding met een diploma af. Het totaal aantal studenten op de peildatum 1 oktober 2011 was 1.878. De studenten zijn met name afkomstig uit de brede regio Midden- Nederland, het bedieningsgebied van de school. Als school in een grootstedelijke omgeving, neemt het Grafisch Lyceum Utrecht zijn verantwoordelijkheid bij het tegengaan van voortijdig schoolverlaten, met name bij kwetsbare groepen. Door het beroepsgerichte onderwijs en de kwaliteit van het docententeam geeft een diploma van het Grafisch Lyceum Utrecht goede vooruitzichten op een baan in de grafimedia en goede perspectieven bij de doorstroom naar het hbo of een mbo-opleiding op hoger niveau. jaarverslag 2011 6
Missie Het Grafisch Lyceum Utrecht is een toonaangevende opleider voor de grafimedia en een vakkundig opleidinginstituut met oog voor maatschappelijke ontwikkelingen die het onderwijs mede ten goede komen. Het Grafisch Lyceum Utrecht is een kleinschalige, creatieve en veilige school met ervaren vakdocenten die betrokken zijn bij de studenten. Het Grafisch Lyceum Utrecht kan bogen op een rijke traditie van honderd jaar grafisch onderwijs. Met behulp van modern en actueel onderwijs gaan onze studenten de echte grafimediawereld in. De maatschappelijke opdracht van het Grafisch Lyceum Utrecht is om jonge mensen vakkundig op te leiden voor een loopbaan in de creatieve industrie of een vervolgopleiding en hen voor te bereiden op burgerschap. Deze opdracht moet het Grafisch Lyceum Utrecht volbrengen tegen een achtergrond van een continu veranderende communicatie- en mediawereld, economische tegenwind, concurrerende aanbieders van creatieve opleidingen, verscherpt toezicht en een steeds groter wordende diversiteit binnen de studentenpopulatie. Als vakschool met een lange historie, heeft het Grafisch Lyceum Utrecht vakmensen in huis en een nauwe relatie met de grafimediabranche. Beide aspecten benut het Grafisch Lyceum Utrecht om beroepsbeoefenaren af te leveren die nauw aansluiten bij wat de bedrijven nodig hebben: nu en in de toekomst. Het Grafisch Lyceum Utrecht ziet het als zijn taak om toegevoegde waarde te leveren. Daarom zet de school sterk in op het leveren van kwaliteit. Niet alleen de kwaliteit die moet en hoort, zoals de kwaliteit van het onderwijs en de service die het Grafisch Lyceum Utrecht levert naar studenten en de grafimediabranche toe, maar vooral op de kwaliteit die kan. Dit is de kwaliteit die niet verwacht wordt, maar wel gewaardeerd wordt. Het is die kwaliteit waardoor studenten, medewerkers en de leerbedrijven zich niet alleen geholpen voelen, maar zich ook als persoon herkend en bevestigd voelen. Om dit kwaliteitsniveau te kunnen bereiken, zijn waarden belangrijk. Bij het Grafisch Lyceum Utrecht ligt het respect voor het individu ten grondslag aan het handelen. Dat is terug te zien aan de manier waarop het Grafisch Lyceum Utrecht met zijn studenten, medewerkers en relaties omgaat. Het Grafisch Lyceum Utrecht biedt een veilig en sociaal klimaat waar eenieder de ruimte krijgt zich te ontplooien. jaarverslag 2011 7
Organisatiestructuur Het Grafisch Lyceum Utrecht telt in december 2011 188 medewerkers. Betty Heimans, voorzitter van het College van Bestuur, geeft leiding aan de school, bijgestaan door Johan Spronk, directeur Onderwijs en Sandra Beentjes, directeur Bedrijfsvoering. De directeur Onderwijs geeft leiding aan zes teamleiders, de beleidsmedewerkers van het onderwijsbureau, Bureau BedrijfsContacten en het Studieloopbaan- en Adviescentrum. De directeur Bedrijfsvoering geeft leiding aan alle ondersteunende diensten: Financiële zaken, Facilitaire zaken, P&O, ICT, Communicatie en Onderwijsorganisatie en adminstratie. In 2011 heeft het Grafisch Lyceum Utrecht zes resultaatverantwoordelijke onderwijsteams. Deze teams bestaan uit 14 tot 24 docenten die samen verantwoordelijk zijn voor een groep van circa 400 studenten vanaf de intake tot en met de diplomering. Medezeggenschapsraad [MR} Bedrijfsvoering Secretariaat Financiële Zaken P&O ICT Facilitaire Zaken Communicatie Onderwijsorganisatie en -administratie Bureau BedrijfsContacten Raad van Toezicht College van Bestuur Onderwijs Team GV-A Team GV-B Team IV/GA Team AAV Team DTP/MT Team PriMa Kwaliteitszorg Onderwijsbureau Control Contractonderwijs Art & Design College Op basis van het principe van Integraal Personeelsbeleid is de verantwoordelijkheid voor het functioneren van teams en diensten, de uitvoering van hun werkzaamheden en het personeelsbeleid neergelegd bij de leidinggevende binnen ieder team of dienst. Hij of zij legt verantwoording af aan de directeur Bedrijfsvoering of de directeur Onderwijs. jaarverslag 2011 8 jaarverslag 2011 8
Instellingsprofiel Grafisch Lyceum Utrecht, www.onderwijsinspectie.nl Toezicht De Inspectie voor het Onderwijs heeft in mei 2011 een onderzoek uitgevoerd bij de opleiding Mediatechnologie naar de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van de weten regelgeving. Omdat het jaarresultaat met 60 procent en het diplomaresultaat met 63,6 procent onder de norm van de inspectie [resp. 64,2 en 67,3 procent] ligt, is de opleiding jammer genoeg beoordeeld als zwak. In haar rapport merkt de inspectie op dat de kleinschalige opleiding Mediatechnologie zich kenmerkt door een betrokken team met een sterk kwaliteitsbesef dat zich inzet om het rendement van de opleiding te verhogen door het ontwikkelen van aantrekkelijk en goed onderwijs voor de studenten. Het onderwijsleerproces is voldoende en er zijn geen tekortkomingen geconstateerd in de wettelijke vereisten. Wel stelt de inspectie dat een aantal criteria nog verdere ontwikkeling behoeft. Het gaat hierbij om maatwerk, didactisch handelen, intake, studieloopbaanbegeleiding en systematische kwaliteitszorg. Op basis van de rapportage van de inspectie is het team aan de slag gegaan met een verbeterplan om gericht te werken aan de tekortkomingen. Zo is de intake aangescherpt door een risicoanalyse te maken van aspirantstudenten. Ook is er meer ruimte voor maatwerk door meer variatie in de lesstof aan te bieden met verdiepingsstof voor studenten die excelleren en herhalingsstof voor studenten die daar behoefte aan hebben. Voor docenten is een scholingsaanbod ontwikkeld met leergangen en workshops gericht op het ontwikkelen van onderwijsleerlijnen en het verbeteren van didactische werkvormen. Naar aanleiding van het inspectie-oordeel heeft de directie besloten om goed te monitoren op het rendement door regelmatig met de teamleiders om tafel te zitten en de resultaten door te spreken. In het jaarlijkse gesprek in april 2011 gaf de inspectie aan tevreden te zijn over de examinering, de realisatie van de onderwijstijd en het beleid rondom voortijdig schoolverlaten. Wel plaatste zij kanttekeningen bij de kwaliteitszorg, intake, het didactisch handelen en maatwerk. Bij kwaliteitszorg is er onvoldoende sprake van planmatig werken en toetsbare doelen. De intake is volgens de inspectie meer gericht op selectie dan op diagnose. De inspectie vindt dat maatwerk verbeterd kan worden wanneer er meer vaste afspraken zijn over de begeleiding van studenten. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft in 2011 op alle genoemde kritiekpunten actie ondernomen. De kwaliteitszorg is geborgd. De intake is verbeterd door een analyse van de leerbehoefte van de aspirant-student te koppelen aan handelingsaviezen. Verbetering van het didactisch handelen gebeurt deels door de GLU-Academy met een scholingsaanbod en deels door reflectie. Hiervoor zijn lesevaluaties en observaties ingezet waaronder video-interactiebegeleiding. De taken en verantwoordelijkheden van de studieloopbaanbegeleider zijn omschreven. Pricewaterhouse Coopers is de accountant van het Grafisch Lyceum Utrecht. De accountant heeft de interne beheersing geclassificeerd als goed. De accountant controleert de jaarrekening, de programmering van de 850-urennorm, beoordeelt administratieve procedures en maakt een risicoanalyse. jaarverslag 2011 9
[Themadossier Goed Bestuur] www.mboraad.nl Goed bestuur en de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het Grafisch Lyceum Utrecht bestaat uit twee leden en een voorzitter. In 2011 is de procedure gestart voor een uitbreiding naar vijf leden. De raad houdt toezicht op het College van Bestuur van het Grafisch Lyceum Utrecht en ziet onder meer toe op naleving van de managementafspraken. De Raad van Toezicht van het Grafisch Lyceum Utrecht hanteert de branchecode Goed bestuur in de bve-sector van de MBO Raad en het Platform Raden van Toezicht mbo-instellingen als uitgangspunt voor haar handelen. Goed bestuur in de bve-sector is de branchecode over bestuur, toezicht en horizontale dialoog in het mbo. Deze branchecode vervangt het begrip governance door goed bestuur en definieert dit als volgt: Goed bestuur is het waarborgen van de onderlinge samenhang van de wijze van sturen, beheersen en toezicht houden van een organisatie, gericht op efficiëntie en effectieve realisatie van de doelstellingen, alsmede het daarover communiceren en verantwoording afleggen ten behoeve van belanghebbenden. De Raad van Toezicht: Peter Hendrikse, Piet de Haas, Peter Weeda jaarverslag 2011 10
Peter Weeda, voorzitter van de Raad van Toezicht: Peter Hendrikse, lid van de Raad van Toezicht: Veranderingen in het onderwijs en in het onderwijsbeleid zijn factoren waar je als onderwijsinstelling altijd rekening mee moet houden. Ook het verbeteren van de kwaliteit is een continu proces. Helaas is het niet altijd zo dat veranderingen in het onderwijsbeleid ook goed zijn voor de kwaliteit van het onderwijs. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft naar volle tevredenheid van de Raad van Toezicht de afgelopen jaren consequent ingezet op het verbeteren van de kwaliteit. De Raad van Toezicht probeert ook bij de uitbreiding van de raad aandacht te besteden aan kwaliteit. We willen de raad versterken met een lid dat deskundig is op het gebied van onderwijs en met iemand die de grafimediabranche goed kent. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan de kwaliteit van het onderwijsproces en de administratieve organisatie. Financieel gezien staat de school er gezond voor. Ook de cultuur binnen het Grafisch Lyceum Utrecht is goed. Alle medewerkers zijn zich bewust van het feit dat het Grafisch Lyceum Utrecht zich kan onderscheiden door een hoge kwaliteit van het onderwijs en door studenten die begeleiding te geven die ze nodig hebben. Mocht blijken dat een student toch niet op zijn plek zit bij het Grafisch Lyceum Utrecht, dan wordt hij begeleid tot op het moment dat hij daadwerkelijk naar een andere school gaat. Die betrokkenheid bij studenten getuigt van gevoel voor kwaliteit en is kenmerkend voor deze school. De samenwerking tussen de grafimediabranche en het onderwijs is van levensbelang. Vroeger was het Grafisch Lyceum Utrecht de enige vakopleiding in de regio, maar tegenwoordig bieden roc s ook grafische opleidingen aan. Omdat de aard van de branche verandert waardoor de manager niet meer automatisch ook op het Grafisch Lyceum Utrecht heeft gezeten, is het belangrijk dat de school bekend blijft in de grafimediawereld. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft zijn roots in het klassieke grafische onderwijs en dat heeft een roc niet. Door deze basis en geschiedenis kan het Grafisch Lyceum Utrecht zich onderscheiden. En ook door trots te zijn op zijn opleidingen! Het Grafisch Lyceum Utrecht levert al meer dan honderd jaar kwalitatief goede werknemers. Dat mag de branche best waarderen. Piet de Haas, lid van de Raad van Toezicht: De digitalisering van de grafimediabranche gaat razendsnel. Ik schat in dat over tien jaar de klassieke beroepen in onze branche niet meer bestaan omdat digitale processen het werk veranderen. Klassieke grafische functies verdwijnen. Je ziet nu al dat nieuwe functies het verlies aan arbeidsplaatsen in de branche opheffen. De grafimediawereld wordt ook steeds breder, denk aan de gameindustrie. Door het ontstaan van nieuwe beroepen, liggen er kansen voor het Grafisch Lyceum Utrecht. De school speelt al uitstekend in op de nieuwe ontwikkelingen in de branche. Door in de toekomst binnen de bestaande opleidingen, of als nieuwe opleiding, specialisaties in digitale technieken voor grafische toepassingen in de breedste zin aan te bieden, ben ik ervan overtuigd dat het Grafisch Lyceum Utrecht de concurrentie het hoofd kan bieden. jaarverslag 2011 11
Medezeggenschap: OR en Studentenraad Naar aanleiding van de nieuwe Wet medezeggenschap educatie en beroepsonderwijs heeft het Grafisch Lyceum Utrecht vanaf 2011 de nieuwe Ondernemingsraad in functie. Deze vervangt de oude Medezeggenschapsraad. Op één nieuw lid na, waren de leden ook al lid van de Medezeggenschapsraad. De Ondernemingsraad werkt conform het professioneel statuut en beoordeelt de gepresenteerde beleidsplannen op het organisatiebelang. De Ondernemingsraad werkt vanuit vertrouwen en respect samen aan de doelstellingen van het Grafisch Lyceum Utrecht. Twee keer per maand komt de Ondernemingsraad bij elkaar en één keer per vier tot zes weken praten zij informeel met het College van Bestuur en de directie. Eén keer per twee maanden vergaderen zij samen. Alle leden van de Ondernemingsraad zijn in 2011 op scholing geweest. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft ook een Studentenraad, de opvolger van de deelnemersgeleding van de medezeggenschapsraad. De Studentenraad bestaat uit twaalf studenten. Ieder onderwijsteam levert twee klassenvertegenwoordigers om een brede vertegenwoordiging te garanderen in de studentenraad. De klassenvertegenwoordigers overleggen periodiek ook met de teamleiders en hun achterban. Eind 2011 is de Studentenraad minder actief doordat een aantal leden van de studentenraad hun opleiding heeft afgerond of een jaar op stage is en er niet zo snel een nieuw lid gevonden werd als vertegenwoordiger van het onderwijsteam. In 2012 zijn voorbereidingen getroffen voor het formeren van een nieuwe Studentenraad. De beleidsmedewerker onderwijs ondersteunt de Studentenraad. jaarverslag 2011 12
Hoofdstuk 2 Beleid, strategie en uitvoering Strategisch Beleidsplan 2008-2012 Maak het verschil De strategische doelen worden in 2012 afgerond. Vooruitlopend op het nieuwe strategisch beleidsplan is in januari 2011 het onderwijsplan Maak het verschil gelanceerd. Hierin beschrijft het Grafisch Lyceum Utrecht hoe het zijn ambitie als topvakschool wil realiseren in de periode van 2011 tot en met 2015. Dit gebeurt aan de hand van acht thema s met bijbehorende projecten en concrete activiteiten: [her]ontwerp en [door]ontwikkeling van het curriculum; summatieve en formatieve toetsing; pedagogisch-didactisch handelen van de docent; studentbegeleiding van intake tot diploma; examinering; kwaliteitszorg en inspectiekader; taal- en rekencentrum; gezamenlijk eerste halfjaar en de heroriëntatieklas. Deze thema s liggen direct in het verlengde van de drie speerpunten uit het Strategisch Beleidsplan 2008-2012: versterking van de onderwijskwaliteit, verhoging van het rendement en versterking van de professionaliteit. jaarverslag 2011 13
A Versterking van de onderwijskwaliteit B Verhoging van het onderwijsrendement C Versterking van de professionaliteit Om de opleidingen transparanter te maken, de studenten een beter opleidingsbeeld te geven en de onderwijskwaliteit te versterken, wordt de komende twee schooljaren door alle opleidingsteams gewerkt aan het [door]ontwikkelen van de opleidingscurricula. Het kwalificatiedossier dient daarbij als startpunt. Door terug te redeneren vanuit de eisen waaraan een student moet voldoen aan het einde van zijn opleiding, wordt gekeken naar de verankering van het kwalificatiedossier in het curriculum, naar een evenwichtige opbouw van de leercurve en inhoudelijke leerlijnen van het curriculum, en per curriculumonderdeel [projecten, cursussen en trainingen] naar de aanwezige leermiddelen. Voor ieder curriculumonderdeel dient op termijn een studentengids en lesstof van goede kwaliteit aanwezig te zijn. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft veel gedaan aan het verbeteren van het beroepsen opleidingsbeeld van aankomende en zittende studenten. Door betere voorlichting, betere studieloopbaanbegeleiding en door het gemeenschappelijke eerste half jaar, hebben studenten een realistischer beeld van het gekozen beroep en hun opleiding. Bij alle opleidingen [met uitzondering van de kleine opleiding Webdeveloper] lag het rendement boven de inspectienorm. Al enkele jaren monitort de school het rendement van de opleidingen in een managementrapportage. Het onderwerp rendement komt in kwalitatieve zin in het kwartaalgesprek met de teamleiders aan de orde. Door een aantal negatieve resultaten over het schooljaar 2010-2011, wordt sinds medio november 2011 periodiek een gesprek gearrangeerd tussen teamleiders enerzijds en de directeur Onderwijs en directeur Bedrijfsvoering anderzijds met als doel cijfers en inzichten te delen en prognoses te maken. Het verhogen van het rendement is geconcretiseerd en vertaald naar de managementcontracten van College van Bestuur, directie en naar de teamplannen van de teamleiders. De professionaliteit van de docenten krijgt op het Grafisch Lyceum Utrecht veel aandacht. De school streeft ernaar dat iedere docent, afhankelijk van zijn functie, doorgroeit naar een LB- of LC- functie. Hiervoor is de GLU-Academy opgericht, waar docenten door middel van interne cursussen en trainingen zich kunnen ontwikkelen naar een hoger functieniveau. In 2011 zijn 34 LBdocenten aangesteld op LC-niveau. Op basis van een intakegesprek is een persoonlijk ontwikkelingsplan [POP] opgesteld en zijn de docenten gestart met een tweejarig ontwikkelingstraject. Daarnaast zijn er vijf docenten gestart met een masteropleiding Leren en Innoveren en twee docenten met een masteropleiding Special Education Needs. Twee keer per jaar organiseert het Grafisch Lyceum Utrecht studiedagen voor het onderwijzend personeel om de inspiratie voor hun vak te stimuleren. jaarverslag 2011 14
Ontwikkelingen Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft te maken met toenemende concurrentie op de opleidingenmarkt. Daarnaast verandert het beroepenveld waarvoor het opleidt enorm snel. Dat vereist flexibiliteit. Het onderwijs verandert ook. De maatschappelijke opdracht van het mbo bestaat uit drie componenten: opleiden voor beroep, opleiden voor een vervolgopleiding en algemene vorming en burgerschap. Als vakschool probeert het Grafisch Lyceum Utrecht een evenwicht te vinden in alle drie de componenten. Verder brengen ontwikkelingen als een toenemende juridisering van de consumentenmarkt met zich mee dat het Grafisch Lyceum Utrecht van zijn activiteiten vooraf de risico s moet gaan inschatten en dat procedures vastgelegd worden. De meest ingrijpende ontwikkeling van het verslagjaar is het mbo-actieplan Focus op Vakmanschap 2011-2015'. De minister van Onderwijs wil met dit plan onder meer opleidingen intensiveren en een centraal examen voor Nederlands, Engels en rekenen invoeren. Deze maatregelen hebben vergaande consequenties voor alle opleidingen van het Grafisch Lyceum Utrecht en het mbo als geheel. Met het College van Bestuur van ROC Midden Nederland zijn in 2011 diverse gesprekken gevoerd over de uitvoering van diverse opleidingen in het kader van doelmatigheid. Het roc bouwt in Amersfoort een Creative College. Uit de gesprekken met het Grafisch Lyceum Utrecht en de onderzoeksresultaten naar de haalbaarheid van gameopleidingen, heeft ROC Midden Nederland de conclusie getrokken dat er op korte termijn onvoldoende stageplaatsen bij geaccrediteerde gamebedrijven zijn. Voor de komende twee jaar ziet het roc daarom af van het starten van de opleiding gaming. Hiermee valt niet alle concurrentie weg. Evenals het Grafisch Lyceum Utrecht zal ROC Midden Nederland de ontwikkelingen in de markt alert blijven volgen. Het Utrechtse roc biedt al een aantal jaren de opleidingen DTP, Mediavormgever en andere vergelijkbare opleidingen aan. Daarbij wil het roc bij deze opleidingen duidelijk groeien in het aantal studenten. Gezonde concurrentie kan ook stimulerend werken. Om zich te kunnen onderscheiden, richt het Grafisch Lyceum Utrecht zich op het aanbieden van nog betere kwalitatieve opleidingen. Met het plan Maak het verschil werkt de school gericht verder aan het ontwikkelen van opleidingen van topkwaliteit. Het aantal jongeren zal de komende jaren licht dalen. Daarnaast krimpt het aantal jongeren dat kiest voor het vmbo. Deze landelijke trends zijn ook te zien in de provincie Utrecht. Ook al heeft het Grafisch Lyceum Utrecht in 2011 niet te maken met een dalende belangstelling, toch is de school alert op deze ontwikkelingen. Met het actieplan vmbo en een vmbo-tour probeert het Grafisch Lyceum Utrecht de relatie met de vmbo-scholen te verstevigen en meer bekendheid te geven aan de school. jaarverslag 2011 15
Focus op vakmanschap 2011-2015 Kwaliteitszorg Het kabinet wil dat het mbo goed presteert. Daarvoor heeft de minister van Onderwijs het actieplan Focus op vakmanschap 2011-2015 opgesteld. De minister stelt de volgende maatregelen voor: intensivering van het onderwijs: meer onderwijstijd, verkorte opleidingen; meer importantie geven aan loopbaanoriëntatie en begeleiding; reductie van het aantal voortijdig schoolverlaters; verhoging van de kwaliteit van het onderwijs en de docenten; een goede en adequate besturing en bedrijfsvoering; landelijke examens voor Nederlands, Engels en rekenen; deelname aan tevredenheidsonderzoeken bij studenten, medewerkers en leerbedrijven wordt verplicht; een nieuw toezichtkader; een vereenvoudiging van de kwalificatiestructuur. Vooruitlopend op deze maatregelen, heeft het Grafisch Lyceum Utrecht in het onderwijsplan Maak het verschil acties geformuleerd waarmee de school in 2011 van start is gegaan en de komende jaren verder ten uitvoer jaarverslag 2011 16 zal brengen. Onze eigen plannen en intenties sluiten grotendeels goed aan op de plannen van de minister. Voortijdig schoolverlaten wordt tegengegaan door extra toezicht vanuit het Studieloopbaan- en Adviescentrum en er is flink ingezet op studieloopbaanbegeleiding. De professionalisering van het onderwijs en de docenten is gebundeld in de GLU-Academy. De huidige kwalificatiedossiers zijn in 2011 herzien en dienen als uitgangspunt voor de inrichting van het onderwijs. Als voorbereiding op de centrale examinering van Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde is het project Taal en Rekenen gestart. De intensivering en inkorting van de opleidingen Mediavormgever brengt een flink aantal bezwaren met zich mee. Het ziet ernaar uit dat voor deze opleidingen een uitzondering gemaakt wordt en dat deze vier jaar mogen blijven duren. Het kwaliteitszorgsysteem, inclusief instrumenten en een agenda, staan beschreven in het handboek kwaliteitszorg. Dit handboek is gekoppeld aan de doelen die gesteld worden in het Strategisch Beleidsplan 2008-2012 en het actieplan Maak het verschil. In april 2011 is een studiedag georganiseerd voor alle teamleiders over het kader van de onderwijsinspectie op kwaliteitszorg. Voor de zomervakantie is een set instrumenten ontwikkeld waarmee de studenttevredenheid en de onderwijskwaliteit gemeten wordt in het nieuwe schooljaar. De studenttevredenheid wordt gemeten aan de hand van de JOB-monitor [tweejaarlijks], periodeevaluaties, evaluaties van lessen, PCT s en studieloopbaanbegeleiding, de enquête over de beroepspraktijkvorming en collegiale consultatie. De kwaliteitszorgagenda bevat de planning voor de inzet van deze instrumenten over een heel jaar en alle opleidingen. De Examencommissie houdt toezicht op de kwaliteit van de examens. Onderwijsadviesbureau SENS Adviseurs is in 2011 door het Grafisch Lyceum Utrecht ingeschakeld voor de ondersteuning bij de ontwikkeling van de opleidingscurricula.
Klachtenafhandeling en vertrouwenspersonen Een projectteam bestaande uit medewerkers van SENS Adviseurs en het Grafisch Lyceum Utrecht houdt zich bezig met de koppeling tussen de kwalificatiedossiers en de onderwijsprogramma s en hoe de kwalificatie-eisen verankerd zijn in de curricula. In 2011 hebben er geen audits plaatsgevonden op de standaarden van het onderwijs. Deze zullen in 2012 gehouden worden voor die opleidingen die in het voorafgaande jaar onvoldoende rendement hadden. Dat zijn Mediamanagement, Gaming en Animatie/ Audiovisuele Vormgeving. Het Grafisch Lyceum Utrecht is aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie BVE. De klachtenprocedure is gericht op studenten, opvoeders en leerbedrijven. Op de website van het Grafisch Lyceum Utrecht is een klachtenformulier en het klachtenreglement te vinden. De klachtenprocedure is ook opgenomen in het Studentenstatuut en is beschikbaar op het studentenintranet. In 2011 heeft de klachtencoördinator zeven klachten in behandeling genomen. In eerste instantie worden klachten bij de direct betrokken leidinggevende neergelegd. Bij ontevredenheid over de afhandeling kan iemand een bezwaar indienen. In 2011 is dat niet voorgekomen en zijn alle klachten naar tevredenheid opgelost. Voor klachten over grensoverschrijdend gedrag heeft het Grafisch Lyceum Utrecht twee vertrouwenspersonen in dienst. Bij hen kunnen studenten of medewerkers terecht indien zij geconfronteerd zijn met grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwenspersonen hebben in 2011 gesprekken gevoerd met zestien studenten en twaalf medewerkers. Opvallend was dat steeds meer medewerkers de weg naar de vertrouwenspersonen weten te vinden. Vaak gebeurt dit meer om te sparren of voor collegiaal advies over hoe om te gaan met een positie waarin ze zich bevinden. Dit blijkt een landelijk verschijnsel te zijn. Voor studenten geldt dat cyberpesten steeds vaker voorkomt. De vertrouwenspersonen hebben de SLB ers ondersteund bij het klassikaal bespreekbaar maken hiervan. De vertrouwenspersonen hebben in 2011 een training gevolgd bij PPSI/APS in Utrecht. Daaruit is naar voren gekomen dat er intern voortdurend aandacht moet zijn voor de vertrouwenspersonen. Nieuwe studenten maar ook nieuwe medewerkers of medewerkers die van functie veranderen hebben heldere informatie nodig over de vertrouwenspersonen. In de interne media is de informatie over de vertrouwenspersonen in 2011 makkelijker vindbaar gemaakt. jaarverslag 2011 17
Sport en Bewegen Huisvesting en facilitaire zaken Het Grafisch Lyceum Utrecht is een vitale organisatie die dat ook wil uitdragen naar zijn studenten en medewerkers. Daarom is de school gestart met het stimuleren van een gezonde leefstijl. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft in samenwerking met het Platform Sport en Bewegen van de MBO Raad in 2011 subsidie aangevraagd voor een pakket aan activiteiten op het gebied van sport en bewegen. Deze aanvraag is toegekend. De activiteiten, die bedoeld zijn voor zowel studenten als medewerkers, zijn in 2011 ingevuld en gaan in 2012 van start. Het Grafisch Lyceum Utrecht deelt het schoolgebouw aan de Vondellaan met vmboschool voor de grafimedia X11. Vanzelfsprekend werken de scholen intensief samen waar dat mogelijk is. Op het gebied van huisvesting speelt vooral het onderhoud van het spraakmakende schoolgebouw een grote rol. Hoewel de ruimte intensief benut wordt, is de indeling van het schoolgebouw zo flexibel dat aanpassingen makkelijk door te voeren zijn. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft geen plannen voor nieuwbouw. Huisvesting op één locatie biedt de voordelen van een veilige omgeving naast een relatieve organisatorische eenvoud. De revitalisatie van het schoolgebouw die in 2010 is ingezet heeft voortgang gevonden in 2011. De theorielokalen zijn aangepast aan het klassikale gebruik van laptops. Ook zijn de trappenhuizen grondig opgeknapt. Voor het komende jaar staat een complete renovatie van de sanitaire voorzieningen op de rol. Het bieden van een veilige leeromgeving is een kernwaarde van het Grafisch Lyceum Utrecht. De open toegang van het gebouw draagt daar aan bij. De sfeer van veiligheid is duidelijk aanwezig. Dat is onder andere te danken aan een gezamenlijke inspanning van de medewerkers van de facilitaire dienst. Ook de schoonmakers spelen een rol in dit geheel. De school houdt een zorgvuldige incidentenregistratie bij om lering te kunnen trekken uit voorvallen. Per semester biedt de afdeling Facilitaire Zaken twee stagiaires van de opleiding Veiligheid van het ROC van Amsterdam een stageplek. jaarverslag 2011 18
ICT Communicatie De afdeling ICT heeft in 2011 het zwaartepunt gelegd op vernieuwing van verouderde faciliteiten. Zo zijn de audiovisuele voorzieningen in de collegezaal volledig vernieuwd. De collegezaal is voorzien van een HD-projector en een 5.2 Bose audiosysteem. De theorielokalen zijn aangepast voor laptopgebruik. Daarvoor zijn er zuilen met wandcontactdozen geplaatst en zijn alle presentatiemiddelen vervangen. Daarnaast zijn er wat hardware betreft 232 nieuwe imac s en 130 nieuwe HP Workstations aangeschaft. Deze vervangen de verouderde computers. Ook is nu het aantal beschikbare computerlokalen nog verder uitgebreid. In 2011 is ook het hele e-mail systeem van zowel het personeel als van de studenten vervangen. Vanaf 1998 tot de zomer van 2011 werkte het Grafisch Lyceum Utrecht met Novell Groupwise, in de zomer van 2011 is het Groupwise systeem gemigreerd naar Microsoft Exchange. Het systeem is nu weer toekomstbestendig. Het Grafisch Lyceum Utrecht maakt werk van goede wederzijdse communicatie met alle groepen stakeholders. Intern zijn dat studenten, hun ouders en medewerkers. Extern vormen [leer]bedrijven, toeleverende scholen, vervolgopleidingen, toezichthouders, collegascholen en organisaties als de MBO Raad en GOC onze belangengroepen. In 2011 zijn met alle groepen stakeholders de communicatieve banden verstevigd. De school heeft de blik geworpen op de vo-scholen in de nabije regio en daarmee speciale afspraken gemaakt op het gebied van voorlichting en terugkoppeling van studieresultaten. Om een antwoord te hebben op de toenemende concurrentie hebben de zelfstandige creatieve vakscholen de handen ineen geslagen op het gebied van voorlichting. In 2011 organiseerden GLU, GLR, MA, Eindhovense school/sintlucas, Nimeto Utrecht, Cibap en het Hout- en meubileringscollege drie landelijke bijeenkomsten voor decanen en docenten in de creatieve vakken onder de noemer Creatief Alternatief. De reacties hierop waren zeer positief. De nieuwsbrief voor leerbedrijven die tweemaal per jaar verschijnt wordt goed ontvangen en gewaardeerd. Ook is geïnvesteerd in een betere informatievoorziening over de start van het schooljaar en het eerste halfjaar voor studenten. De combinatie van alle acties die de afdeling communicatie onderneemt moet bijdragen aan een beter begrip en een betere kennis van en over de opleidingen, waardoor voortijdige schooluitval vermindert. jaarverslag 2011 19
jaarverslag 2011 20
Hoofdstuk 3 Onderwijs 21 jaarverslag 2011
Madeleine van Gool, projectleider Taal en Rekenen: Beroepsgericht onderwijs Het Grafisch Lyceum Utrecht biedt beroepsgericht onderwijs. Dat betekent dat zowel de kwalificatiedossiers als het beroepenveld belangrijke input leveren voor de inhoud van de opleidingen. Het Grafisch Lyceum Utrecht wil de kwaliteit van zijn opleidingen verder versterken. De doelstellingen hiervoor staan omschreven in het actieplan Maak het verschil dat loopt van 2011 tot en met 2015. Samen met de teamleiders heeft de directeur onderwijs gemeenschappelijke ambities geformuleerd: topkwaliteit van het standaardproduct; maatwerk binnen de programmering; topkwaliteit van de service. Aan de hand van deze ambities zijn projectprogramma s opgestart en ingericht. De curriculumontwikkeling wordt opnieuw bekeken. Het uitgangspunt hierbij zijn de nieuwe kwalificatiedossiers. Nieuwe leerlijnen zijn geformuleerd en gekoppeld aan de kwalificatiedossiers. Er heeft een herbezinning plaatsgevonden op de projecten, cursussen en trainingen in het curriculum. In 2012 wordt verder gewerkt aan de ontwikkeling van de studentengidsen en de aanpassing aan het lesmateriaal. jaarverslag 2011 22 Onderwijsvernieuwing In voorbereiding op de centrale examinering van Nederlands, Engels en rekenen in het schooljaar 2013-2014 is het Grafisch Lyceum Utrecht in het verslagjaar gestart met een schoolbrede aanpak van taal en rekenen in het curriculum. Naast het basisprogramma per opleiding en per niveau ontwikkelt de projectgroep bijlessen en remediërende lessen per opleiding per niveau en beroepsgerelateerde taal- en rekenvaardigheden. In 2011 is het Grafisch Lyceum Utrecht verder gegaan met de voorbereidingen op de centrale examinering voor taal en rekenen. In maart 2011 is hiervoor een externe projectleider ingeschakeld die zijn taak bij de start van het schooljaar heeft overgedragen aan de interne projectleider. Zij coördineert de inhoudelijke ontwikkelingen, stuurt de kerngroep en de voorzitters van de vakgroepen aan. De opleiding Allround dtp er heeft ook een startmoment in februari. Het Grafisch Lyceum Utrecht wil nog beter inspelen op de leerbehoefte van individuele studenten. De versnelde trajecten voor havo-gediplomeerden en interne doorstromers zijn ook toegankelijk voor ambitieuze en talentvolle studenten met Ik ben in september 2011 aangesteld als projectleider Taal en Rekenen. Als eerste heb ik een projectplan geschreven en een kerngroep geformeerd. De kerngroep komt wekelijks samen en bestaat uit de voorzitters en examenexperts van de vakgroepen Nederlands, Engels en rekenen met daarnaast een expert vanuit het Studieloopbaan- en Adviescentrum. Iedere drie weken heb ik een gesprek met de voorzitters over de voortgang en informeer ik de teamleiders over de gang van zaken. Op deze manier creëer ik draagvlak voor een schoolbrede aanpak van taal en rekenen. We zijn dan ook druk bezig met het ontwikkelen van een taal- en rekenbeleid dat ingebed is in het schoolbeleid. Eenduidigheid is daarbij het uitgangspunt. Niet alleen wat de onderwijsmethode en de materialen betreft, maar ook in de administratie van de studieresultaten in Trajectplanner. Het is belangrijk om inzichtelijk te hebben waar een student staat op welk moment.
een vooropleiding op vmbo-niveau. Daarnaast krijgen studenten die excelleren verdieping van de lesstof. Ook wordt herhalingsstof aangeboden aan die studenten die daar behoefte aan hebben. Het Grafisch Lyceum Utrecht is in 2011 gestart met een doorontwikkeling van alle opleidingscurricula. Daarbij vormen de nieuwe kwalificatie-dossiers het vertrekpunt voor het ontwerp van de curricula. De curricula zijn inhoudelijk vastgelegd in leerlijnen. Voor iedere leerlijn zijn ankerpunten geformuleerd die aanhaken op de benodigde competenties en de kerntaken. Vanuit het bedrijfsleven kwamen geluiden dat een diploma van de opleiding Medewerker DTP op niveau 2 onvoldoende arbeidsmarktperspectief biedt. Daarom stromen studenten van de niveau 2-opleiding in principe door naar de opleiding Allround dtp er op niveau 3. Met een diploma op niveau 3 zijn de arbeidsmarktperspectieven goed. Tijdens de intake worden potentiële studenten daarom vooraf getest of ze voldoende capaciteiten hebben voor de opleiding Allround dtp er. Studenten voor wie dit niet geldt, stromen uit met de specialisatie Signing waarvoor wel plaats is op de arbeidsmarkt. Het Grafisch Lyceum Utrecht is in 2011 gestart met de voorbereidingen en de werving van studenten voor de nieuwe opleiding Medewerker marketing en communicatie niveau 4. Uit onderzoek is gebleken dat de arbeidsmarkt behoefte heeft aan marketingmedewerkers en assistent-communicatiemedewerkers op mboniveau. Er wordt toegewerkt naar een gemeenschappelijk eerste jaar voor deze opleiding en de opleiding Mediamanager. De opleidingsduur voor beide opleidingen wordt drie jaar. In het schooljaar 2010-2011 is de studierichting Gaming uitgebreid met de opleiding Gamedeveloper. Het curriculum voor deze opleiding is verder doorontwikkeld. Studenten Gaming volgen eerst een gemeenschappelijk eerste jaar en kiezen vervolgens in het tweede jaar de richting Gamedeveloper [programmering] of Game Artist [ontwerper]. Creative Spirit is het nieuwe samenwerkingsverband van de vier Nederlandse grafische vakscholen en het kenniscentrum voor de creative industrie GOC. Dit samenwerkingsverband onderzoekt de mogelijkheden om te starten met een bachelor-opleiding onder auspiciën van de School of Arts van de University of Northampton in Engeland. Studenten krijgen de gelegenheid om middels een éénjarig opleidingstraject hun bachelor of honours-diploma te halen. Willemien Noordhof, extern projectleider SENS Adviseurs en Marga Hesseling, teamleider Animatie/audiovisuele vormgeving en intern projectleider: Willemien: In februari 2011 is SENS Adviseurs een vooronderzoek gestart naar de status en wensen ten aanzien van de curriculumontwikkeling in de teams. Dit leidde tot de ambitie om het curriculum te herijken aan de hand van de nieuwe en bestaande kwalificatiedossiers. Bij het herontwerpen van de curricula starten we met het kwalificatiedossier, dus bij het eindpunt van de opleiding en redeneren vanuit daar terug. Voor alle curricula ontwerpen we een leercurve met ankerpunten die de opleidingen als het ware opdelen in overzichtelijke en meetbare stappen. Zo brengen we de leerlijnen in balans en maken we het onderhoud aan de curricula makkelijker. In het schooljaar 2012-2013 hopen we met de nieuwe curricula aan de slag te gaan. Daarnaast willen we goede lesmaterialen ontwikkelen voor alle onderdelen van de curricula. De projecten, cursussen, trainingen en workshops hebben een stevige link naar de kwalificatiedossiers en het beroep waarvoor opgeleid wordt. Marga: Er is veel commitment binnen de teams. Iedereen voelt dat we met deze curriculumontwikkeling een verbeterslag maken. Voor docenten is het prettig om te ervaren wat zij aan het curriculum bijdragen en hoe alles met elkaar samenhangt. Het Grafisch Lyceum Utrecht heeft straks een eenduidige onderwijsvisie die door iedereen gedragen wordt. jaarverslag 2011 23
Beroepspraktijkvorming Examinering Door de toenemende concurrentie van roc s die ook grafimedia-opleidingen aanbieden, besteedt het Grafisch Lyceum Utrecht veel aandacht aan het matchen van de juiste student aan het juiste stagebedrijf. De school investeert veel in goede contacten met bedrijven in de regio s waar de concurrentie ook actief is. Alle stageboeken zijn aangepast aan de nieuwe kwalificatiedossiers en de beoordelingsformulieren zijn verfijnd. Daarnaast zijn de stageboeken tekstueel aangepast om nog duidelijker te communiceren naar studenten en praktijkbegeleiders toe. De stageboeken voor de opleidingen Mediatechnologie en Allround dtp er hebben een nieuw format gekregen. De nieuwe invulling van de terugkomdagen voor studenten van de niveau 4-opleidingen is succesvol. De terugkomdagen zijn gericht op mogelijke vervolgopleidingen en op de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Gastsprekers van de kunstacademies, uit het bedrijfsleven en oud-studenten vertellen de studenten hierover. De terugkomdagen worden gehouden op een externe locatie in het centrum van Utrecht. De MBO Raad bracht in 2011 de eerste landelijke BPV-monitor uit waarin de mening van het leerbedrijf, de student en de mboinstelling over de beroepspraktijkvorming in kaart is gebracht. Uit de BPV-monitor 2011 blijkt dat studenten en leerbedrijven in toenemende mate positief zijn over de kwaliteit van de stage. Stagiaires en leerbedrijven vullen jaarlijks een enquête in over de beroepspraktijkvorming. Hierin gaven zij aan zeer tevreden te zijn over het contact tussen het leerbedrijf en de school. Het vernieuwde stageboek werd ook positief ontvangen. De leerbedrijven zijn wisselend enthousiast over de kwaliteiten van de stagiaires. De Inspectie van het Onderwijs geeft een positief oordeel over de examinering van het Grafisch Lyceum Utrecht. De inspectie beoordeelde de examinering met een voldoende op basis van de Zelfbeoordeling examinering schooljaar 2010-2011 die in oktober 2011 is aangeboden. In dit document zijn de werkwijze en de bevindingen van de Examencommissie over het schooljaar 2010-2011 vastgelegd. In het kader van deskundigheidsbevordering is een aantal teams door CINOP getraind op het schrijven en beoordelen van examens. De standaardisering van examenprocessen en -producten is in 2011 praktisch afgerond. Er is gekeken hoe de examenprofielen en examenprocessen nog verder geïmplementeerd kunnen worden. Naast de standaarden van de inspectie zijn ook de standaarden die het beroepenveld hanteert opnieuw bekeken. jaarverslag 2011 24
Studieloopbaanbegeleiding De proeven van bekwaamheid voor de opleidingen Printmedia vinden plaats in het leerbedrijf. De praktijkopleiders van de leerbedrijven krijgen een instructie over de methodiek en de afname van de proeven en over de beoordeling ervan. Een vertegenwoordiger van het Grafisch Lyceum Utrecht ziet steekproefsgewijs toe op het correct verlopen van de procedures. Studenten van de opleiding Mediatechnologie konden voor hun praktijkexamen Cisco gebruikmaken van de uitgebreide faciliteiten van ict-opleider Fast Lane in De Meern. Het examen valt onder het programma van de Cisco Networking Academy [NetAcad], een door Cisco geïnitieerde wereldwijde samenwerking tussen scholen, instanties en bedrijven. In navolging van 2010 heeft het Grafisch Lyceum Utrecht in het verslagjaar verder ingezet op versterking van de studieloopbaanbegeleiding. De studieloopbaanbegeleider monitort de studievoortgang van de studenten in zijn klas en begeleidt de studenten bij hun persoonlijke ontwikkeling in relatie tot beroepsuitoefening. Alle studieloopbaanbegeleiders hebben in oktober en november een training gevolgd over de taken en de inhoud van de studieloopbaanbegeleiding. Hierin kwamen onder andere gesprekstechnieken aan de orde, het leerlingvolgsysteem en welke grenzen er zijn aan de begeleiding van studenten. De taken en verantwoordelijkheden van de studieloopbaanbegeleider zijn nader omschreven en opgenomen in de studentengidsen. De nadruk ligt op het eerste gemeenschappelijke halfjaar, op het afsluitende assessment daarvan en op de studievoortgang daarna. De studieloopbaanbegeleider stelt samen met de student een persoonlijk ontwikkel- en activiteitenplan op. Hij zorgt voor een 360 graden feedback van de student voor het assessment. De student reflecteert ook zelf op zijn studievoortgang. Op basis van deze zelfevaluatie, de studieresultaten en de 360 graden feedback geeft de studieloopbaanbegeleider een studieadvies. In 2012 wordt opnieuw bekeken welke rol de studieloopbaanbegeleiding kan innemen in het tweede leerjaar. jaarverslag 2011 25
Studieloopbaan- en adviescentrum Terugdringen voortijdig schoolverlaten Het Studieloopbaan- en adviescentrum [SAC] biedt iedere student de ondersteuning die nodig is voor een succesvolle studieloopbaan en adviseert de onderwijsteams over de pedagogisch-didactische benadering. In 2011 is flink geïnvesteerd in de verdere professionalisering van het SAC. Het SAC telt elf medewerkers: acht docenten uit de onderwijsteams, twee coördinatoren en een medewerker die zich bezighoudt met studiekeuze en heroriëntatie. De interne zorgroute voert als eerste langs de studieloopbaanbegeleider. Hij verwijst een student door naar zijn collega van het SAC indien een student om wat voor reden dan ook vastloopt met zijn studie en kortdurende begeleiding nodig heeft. Bij complexe problematiek wordt naar externe deskundigheid verwezen of wordt deze ingeschakeld. De rollen, taken en verantwoordelijkheden van de verschillende disciplines zijn in 2011 vastgelegd in een plan van aanpak zodat duidelijk is wie waar verantwoordelijk is en wanneer die verantwoordelijkheid gedeeld moet worden met eventuele externe deskundigen. jaarverslag 2011 26 Het SAC ondersteunt ook de professionalisering van het onderwijsgevend personeel. Een medewerker van het SAC verzorgt video-interactiebegeleiding om docenten te begeleiden in het pedagogisch en didactisch handelen. Het Grafisch Lyceum Utrecht streeft ernaar dat elke student de school verlaat met een diploma, ook studenten die specifieke onderwijsbehoeften of onderwijs op maat nodig hebben. De medewerkers van het SAC en de ambulant begeleider zijn verantwoordelijk voor de begeleiding van deze studenten. Om de juiste begeleiding te kunnen bieden, is de intake vernieuwd voor studenten die gebruikmaken van de leerlinggebonden financiering. Zij krijgen een tweede intakegesprek zodat het Grafisch Lyceum Utrecht een reële inschatting kan geven van hun kansen om een diploma te halen en van de begeleiding die de school daarbij kan bieden. Daarbij wordt ook gekeken naar het aantal studenten met leerlinggebonden financiering per team. In 2012 is het Grafisch Lyceum Utrecht gestart met het opstellen van studentenprofielen per opleiding met een zorgprofiel daaraan gekoppeld zodat iedere student de juiste begeleiding krijgt. Het voorkomen van voortijdige schooluitval staat bij het Grafisch Lyceum Utrecht voorop. Met de komst van het Studieloopbaan- en adviescentrum [SAC] is het protocol rondom voortijdig schoolverlaten aangescherpt. Eén van de coördinatoren van het SAC houdt zich specifiek bezig met voortijdige schoolverlaters. Als blijkt dat een student twijfelt over voortzetting van zijn studie, stuurt de studieloopbaanbegeleider hem naar het SAC voor een gesprek. Pas daarna wordt er gesproken over een eventuele uitschrijving. Daarbij kijkt de medewerker van het SAC waarom de jongere zich wil uitschrijven, of hij hulp nodig heeft bij het maken van een andere beroepsof studiekeuze en wat hij na het Grafisch Lyceum Utrecht gaat doen. Ook gaat het SAC na of de school voldoende inspanning heeft verricht om te proberen de uitschrijving te voorkomen. Het uitschrijfformulier dient actuele gegevens te bevatten, zodat het Grafisch Lyceum Utrecht eventueel terug kan komen bij de student om hem te begeleiden bij het maken van een andere keuze. Door het bieden van deze nazorg wil het Grafisch Lyceum Utrecht zijn doelstelling iedere student op de juiste plek realiseren.