KWALITEITSONDERZOEK MBO. Kok (Zelfstandig werkend kok)

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK MBO Landstede te Zwolle Kok (Zelfstandig werkend kok) definitief Mei 2015 BRIN: 01AA Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd: t/m Conceptrapport verzonden op: 13 april 2015 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 13 mei 2015

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Conclusie en vervolgtoezicht Conclusie Vervolg Resultaten van het onderzoek... 9 Bijlagen Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden... 15

4

5 1 Inleiding In dit rapport staan de uitkomsten van het kwaliteitsonderzoek, dat de Inspectie van het Onderwijs tot en met heeft uitgevoerd bij Landstede. Dit onderzoek heeft betrekking op het middelbaar beroepsonderwijs. De inspectie baseert zich op het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015 (zie Aanleiding voor dit kwaliteitsonderzoek Tijdens de risicomonitoring die de inspectie jaarlijks uitvoert, bleek er mogelijk sprake te zijn van risico's bij onderstaande opleiding. De opbrengsten van de opleiding zijn laag, waarbij de bbl leerweg in negatieve zin opvalt. We hebben een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd om vast te stellen of er daadwerkelijk sprake is van tekortkomingen. Het onderzoek bij Zelfstandig werkend kok (95420 en 94952) richtte zich op het onderwijsproces, de opbrengsten, de kwaliteitsborging en de naleving van wettelijke vereisten. Het onderzoek op het gebied van examinering en diplomering betrof het, voor het onderwijs niet meer actuele, crebonummer Gebied Opbrengsten Bc-id 089 Gebied Onderwijsproces, Kwaliteitsborging en Wettelijke vereisten 95420, Zelfstandig werkend kok Gebied Examinering en diplomering 94952, Zelfstandig werkend kok Leerweg, niveau, locatie leerweg bbl, niveau 3, locatie Westeinde Harderwijk Tijdens het kwaliteitsonderzoek hebben we informatie over de opleiding geanalyseerd. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is gesproken met studenten, docenten en de directie. In dit rapport starten we met de conclusie van het kwaliteitsonderzoek en geven we aan wat het vervolg is (hoofdstuk 2). Vervolgens is het resultaat van het kwaliteitsonderzoek beschreven (hoofdstuk 3). De normering van de eerste vijf kwaliteitsgebieden is als bijlage opgenomen. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 5 van 16

6 Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 6 van 16

7 2 Conclusie en vervolgtoezicht In dit hoofdstuk staat de conclusie van het kwaliteitsonderzoek en beschrijven we het vervolg. De toelichting op de beoordeling staat in hoofdstuk Conclusie We concluderen dat bij Zelfstandig werkend kok de kwaliteitsgebieden onderwijsproces, examinering en diplomering en kwaliteitsborging onvoldoende zijn. De opbrengsten zijn onvoldoende. De wettelijke vereisten voldoen niet. Bij deze opleiding zullen we vervolgtoezicht uitvoeren, vanwege zeer zwak onderwijs, onvoldoende examenkwaliteit, onvoldoende opbrengsten en niet naleving van de wet op het gebied van kwaliteitsborging (WEB, art ). In onderstaande paragraaf is aangegeven wat het vervolgtoezicht inhoudt. 2.2 Vervolg We voeren bij deze opleiding vervolgtoezicht uit, omdat we alle kwaliteitsgebieden als onvoldoende hebben beoordeeld. Het vervolgtoezicht richt zich op de geconstateerde tekortkomingen binnen de onvoldoende kwaliteitsgebieden. In onderstaand schema is het vervolgtoezicht te lezen Zelfstandig werkend kok Beoordeling Toezichtvorm Vervolgtoezicht Kwaliteit onderwijsproces is onvoldoende en niveau opbrengsten is onvoldoende (zeer zwak onderwijs)*. Kwaliteit examinering is onvoldoende. Kwaliteitsborging is onvoldoende. Aangepast toezicht vanwege zeer zwak onderwijs*. Aangepast toezicht vanwege onvoldoende examenkwaliteit. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van van de WEB. De inspectie meldt het oordeel aan de minister. De instelling ontvangt een waarschuwing. De instelling stelt voor 25 mei 2015 een plan van aanpak op en stuurt dit naar de inspectie. De inspectie geeft een reactie op het plan van aanpak. Circa een jaar na de waarschuwingsbrief volgt een onderzoek naar kwaliteitsverbetering. De inspectie meldt het oordeel aan de minister. De instelling ontvangt een waarschuwing. Na de in de waarschuwingsbrief opgenomen termijn volgt een onderzoek naar kwaliteitsverbetering. Circa een jaar na het definitieve rapport beoordelen wij de kwaliteitsborging opnieuw. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 7 van 16

8 Bij niet-naleven van weten regelgeving. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van artikel van de wet, de praktijkovereenkomst voldoet niet. Na 3 maanden onderzoekt de inspectie het herstel. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 8 van 16

9 3 Resultaten van het onderzoek In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek toe. We geven per gebied aan wat het oordeel is (goed, onvoldoende, voldoende, slecht) en verantwoorden ons hierover. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende aspecten. Daarna verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied. Het kwaliteitsonderzoek bij Zelfstandig werkend kok, en 94952, niveau 3, bbl, locatie Harderwijk heeft geleid tot de volgende oordelen. Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende Slecht 1. Onderwijsproces 2. Examinering en diplomering 3. Opbrengsten 4. Kwaliteitsborging Voldoet Voldoet niet 5.Naleving wettelijke vereisten Kwaliteitsgebied Voldoende Onvoldoende Aspect Gebied 1: Onderwijsproces Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 2: Examinering en diplomering 2.1 Exameninstrumentarium* 2.2 Afname en beoordeling* 2.3 Diplomering* Gebied 3: Opbrengsten 3.1 Rendement Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording Gebied 5: Naleving wettelijke vereisten 5.1 Naleving wettelijke vereisten De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 9 van 16

10 Beschouwing Algemeen De opleiding Zelfstandig werkend kok is ongeveer vijf jaar geleden op verzoek van het bedrijfsleven in de regio gestart. Het team is enthousiast en heeft vooral veel energie gestoken in het onderwijsprogramma met bijbehorende leermiddelen. Deze sterke focus op het programma en op andere instrumenten lijkt er toe te leiden dat het luisteren naar en begeleiden van de student nog onvoldoende prioriteit heeft gekregen. Er worden verbeteringen ingezet, maar het is de vraag of er aan de juiste knoppen wordt gedraaid om de gewenste verbeteringen tot stand te brengen. Onderwijsproces Het onderwijsproces beoordelen we als onvoldoende, omdat niet voldaan is aan de aspecten maatwerk, didactisch handelen, studieloopbaanbegeleiding en beroepspraktijkvorming (bpv). We lichten de aspecten hieronder toe in volgorde van het toezichtskader. Het programma kent voldoende samenhang. Het programma is afgestemd op het kwalificatiedossier. Een verbetering is, dat er dit schooljaar een aantal praktijklessen op school wordt gegeven. Nu kunnen studenten een aantal basisvaardigheden op de opleiding aanleren. Hierdoor is het leren van studenten effectiever geworden. Maatwerk is onvoldoende. Het programma houdt onvoldoende rekening met verschillen tussen studenten. Het programma voor bbl en bol is hetzelfde, terwijl de bbl-studenten één dag per week op school zijn en de bol-studenten, gemiddeld, vier dagen. Daarnaast worden heterogene groepen gevormd, over leerjaren, niveaus en leerwegen, waardoor het voor docenten vaak niet haalbaar is om de onderscheiden groepen voldoende te bedienen. Bij Nederlands en rekenen kunnen studenten, dankzij het gebruikte systeem, op niveau werken. Er is voor studenten geen gelegenheid om te versnellen of te vertragen. In de ontwikkeling van de opleiding heeft het team gekozen om nog geen mogelijkheden voor maatwerk aan te bieden Didactisch handelen is onvoldoende. De opleiding biedt onvoldoende structurering van de leeractiviteiten. We zien dat docenten 'zenden' naar de student, maar onvoldoende nagaan of hun boodschap is aangekomen. Tijdens de lessen hebben docenten interactie met een deel van de studenten. Hierdoor zijn niet alle studenten tijdens de lessen voldoende aan het leren. Buiten de lessen om is de feedback voor een deel afhankelijk van het digitale systeem, wat op dit gebied nog niet volledig is ingericht. Daarom is ook de feedback op leeractiviteiten onvoldoende. Leertijd is voldoende. De opleiding benut de onderwijstijd voldoende. Er vallen vrijwel geen lessen uit en er wordt nauwelijks lestijd vermorst. Eventuele roosterwijzigingen worden via facebook gecommuniceerd. Aandachtspunt is het huiswerk. Omdat het programma gebaseerd is op de bol, verwacht de opleiding dat bbl-studenten veel huiswerk maken. Deze verwachting is niet reëel, waardoor studenten een deel van het huiswerk niet maken. De leeromgeving is voldoende. De opleiding kent voldoende materiële voorzieningen. De leeromgeving is voldoende veilig. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 10 van 16

11 Intake en plaatsing zijn voldoende. De intake leidt tot een passende plaatsing. Tijdens de intake wordt de studiekeuze van de aspirant-student besproken waardoor de studiekeuze soms wordt verdiept, maar soms ook wordt aangepast. Studieloopbaanbegeleiding is onvoldoende. De studieloopbaanbegeleiding is onvoldoende planmatig en proactief. Informatie over het programma, over de lessen en over de examinering komt vaak niet tijdig en helder bij studenten over. Daardoor hebben studenten geen duidelijk beeld van wat ze verwachten kunnen en waaraan ze dienen te voldoen. De structuur en frequentie van coachingsgesprekken zijn niet duidelijk voor studenten. De student heeft geen gestructureerd en actueel overzicht van de eigen studievoortgang. Daardoor weet een student vaak niet wat hij of zij nog moet doen om voldoende voorbereid te zijn op de examinering. Zorg is voldoende. Als een student zorg nodig heeft wordt er een handelingsplan opgesteld. Hierdoor zijn studenten met een zorgbehoefte in beeld bij het team. Beroepspraktijkvorming (bpv) is onvoldoende. De opleiding bereidt de studenten en leerbedrijven onvoldoende voor op de bpv en heeft onvoldoende zicht op het leren in het leerbedrijf. Het programma voor bol en bbl is ook hier hetzelfde, daardoor wordt er onvoldoende gebruik gemaakt van de mogelijkheden die de bbl biedt. De opleiding verwacht dat studenten het leerbedrijf informeren over het programma, terwijl studenten, zoals hier boven genoemd, onvoldoende zicht hebben op hun eigen voortgang. Studenten weten hierdoor onvoldoende wat ze van een leerbedrijf mogen verwachten en het leerbedrijf heeft onvoldoende zicht op wat zij van een student mogen verwachten. Hierdoor is het leren in de praktijk en het leren op de instelling onvoldoende op elkaar afgestemd. Examinering en diplomering De examinering en diplomering beoordelen we als onvoldoende, omdat niet voldaan is aan het aspect diplomering. Het exameninstrumentarium voldoet, omdat het aansluit op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Aandachtspunt is het onderscheid tussen de afname van een functionerings- en een beoordelingsgesprek in de betreffende proeve. Het exameninstrumentarium voor Nederlands sluit aan op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. De opleiding maakt gebruik van het instrumentarium van bureau ICE. Dit is reeds eerder door de inspectie onderzocht en goedgekeurd De examenprocessen van afname en beoordeling zijn voldoende deugdelijk verlopen. De proeves worden in het leerbedrijf of, indien van toepassing, in de keuken van de instelling afgenomen. De afname is voldoende authentiek. Bij de uitvoering van de proeves in de praktijk is alleen de leermeester aanwezig als examinator. Vanwege de doorlooptijd van de proeve 'ziet' de leermeester evenwel niet continue hoe de student functioneert. De leermeester onderbouwt zijn oordeel met steekproeven en door collega's te bevragen. Tijdens het gesprek ter afsluiting van de proeve zijn zowel de examinator van de opleiding als de leermeester aanwezig, gezamenlijk komen zij tot een oordeel over de proeve. Hierdoor is de betrouwbaarheid voldoende geborgd. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 11 van 16

12 De diplomering voldoet niet, omdat deze onvoldoende deugdelijk en geborgd is. De examencommissie is, deels door een veranderde samenstelling, nog niet in staat om het examen- en diplomeringsproces voldoende te borgen. De examencommissie heeft onvoldoende beeld van de betrouwbaarheid van de afname en beoordeling van examens. De steekproef die de examencommissie uitvoert is alleen op examens binnen de instelling waardoor er onvoldoende beeld is van de examinering bij de leerbedrijven. Het proces van diplomering is onvoldoende zorgvuldig. De examencommissie geeft hierdoor nog onvoldoende invulling aan haar verantwoordelijkheid. Opbrengsten De opbrengsten zijn onvoldoende, omdat het jaarresultaat (62,5 procent) en het diplomaresultaat (66,7 procent) onder de norm liggen. Voor deze beoordeling, gebaseerd op de BRON-gegevens zijn de resultaten van de bc-id 089, niveau 3 gebruikt. De opleidingen die betrokken zijn bij het bepalen van de opbrengsten zijn: Bc-id: 089 Niveau: 3 Crebocode: Opleiding (uitstroom): Kok (Zelfstandig werkend kok) Kok (Zelfstandig werkend kok) Zelfstandig werkend kok Kwaliteitsborging De kwaliteitsborging beoordelen we als onvoldoende, omdat niet voldaan is aan beoordeling en verbetering en verankering. De sturing beoordelen we als voldoende. De opleiding formuleert op structurele basis voldoende specifieke en meetbare doelen voor de opleiding. Het team heeft de beschikking over voldoende plannen en doelen waardoor het mogelijk is de kwaliteitszorg goed vorm te geven. De beoordeling beoordelen we als onvoldoende. De opleiding beoordeelt niet regelmatig en betrouwbaar de voortgang en de realisatie van de gestelde doelen. Het team monitort onvoldoende haar eigen doelen, gebruikt daarbij onvoldoende harde informatie en analyseert de beschikbare informatie niet voldoende diepgaand. Hierdoor bestaat het risico dat ingezette verbeteringen onvoldoende adequaat zijn. De verbetering en verankering beoordelen we als onvoldoende. Het team voert veranderingen door, maar heeft onvoldoende zicht op het effect van deze veranderingen. Hierdoor is het niet duidelijk of de doorgevoerde veranderingen tot het beoogde effect leiden. De dialoog en verantwoording beoordelen we als voldoende. De opleiding voert een dialoog met studenten en, via de Raad van Advies, met bedrijven in de sector. Hierdoor heeft de opleiding een beeld van wensen en aandachtspunten die vanuit deze kanalen op tafel komen. Het effect van de dialoog met studenten kan echter nog verhoogd worden als de opleiding beter nagaat of haar interpretatie van de signalen van studenten juist en volledig is. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 12 van 16

13 Wettelijke vereisten De opleiding voldoet niet aan de onderzochte wettelijke eisen, omdat is vastgesteld dat de bepaling op het gebied van beroepspraktijkvorming niet is nageleefd. De praktijkovereenkomst voldoet niet aan de gestelde eisen in artikel 7.2.8, lid 2c. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 13 van 16

14

15 Bijlagen Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden De normering per gebied is per januari 2015 aangepast (zie het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015). De normering heeft betrekking op de toezichtperiode De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruikmaakt van een normering. Deze bestaat uit twee stappen: 1. Een normering per aspect: per aspect wordt een beschrijving gegeven. Indicatoren en portretten zijn daarvoor indicerend en richtinggevend. 2. Een normering per kwaliteitsgebied. Voor de normering van het gebied Onderwijsproces zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn: aspect 1.3 Didactisch handelen, aspect 1.7 Studieloopbaanbegeleiding en aspect 1.9 Beroepspraktijkvorming. Normering Onderwijsproces Goed Aan acht van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan zeven van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of meer kernaspecten is niet voldaan. Aan drie tot acht van de aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de aspecten is voldaan. Voor de beoordeling van de opbrengsten is gebruikgemaakt van onderstaande norm. Voor een oordeel voldoende moet ten minste aan één van de twee normen zijn voldaan. Normering opbrengsten Niveau Jaarresultaat (%) Diplomaresultaat (%) 1 60,7 45,1 2 56,5 45,2 3 65,3 67,3 4 64,2 67,3 Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 15 van 16

16 Bij het gebied Examinering en diplomering zijn alle aspecten als kernaspect benoemd. Normering Examinering en diplomering Goed Aan alle drie de aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle drie de aspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of twee aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de drie aspecten is voldaan. Voor de normering van het gebied Kwaliteitsborging zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn 4.1 Sturing, 4.2 Beoordeling en 4.3 Verbetering en verankering. Normering Kwaliteitsborging Goed Aan alle aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan twee of drie aspecten is niet voldaan. Slecht Aan alle vier de aspecten is niet voldaan. Normering Naleving wettelijke vereisten: de instelling of opleiding voldoet niet aan de wettelijke bepalingen indien de inspectie vaststelt dat een van deze bepalingen niet wordt nageleefd. Bij sommige bepalingen vloeit de norm direct uit de wet voort. Voor enkele bepalingen zijn nadere operationaliseringen opgesteld (bijvoorbeeld onderwijstijd). Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Landstede pagina 16 van 16