Kwaliteitsraamwerk I(v) functie Deel 1

Kwaliteitsraamwerk I(v) functie Deel 1 Den Haag, april 2013 Vastgesteld in ICCIO dd. 20-02-2013 Versie 1.0. 23/08/2013 1

Inhoudsopgave Managementsamenvatting Deel I : Toelichting op het kwaliteitsraamwerk I(v) functie Overzicht 1: Samenhang kernbeschrijvingen, 9-vlaksmodel, functiegebouw Rijk en e- Competence framework Overzicht 2: Samenhang kernbeschrijvingen, professionele kennis en certificaten Overzicht 3: Samenhang professionele kennis, certificaten en kernbeschrijvingen Overzicht 4: Model kwaliteitenprofiel Overzicht 5: Samenhang tussen de kernbeschrijvingen en het e-competence framework Overzicht 6: Toelichting op het negenvlaksmodel Deel II : Kwaliteitenprofielen 1 Vraag naar ondersteuning 1.1 Informatiemanagement 1.2 Informatieanalyse 1.3 Projectmanagement 1.4 Functioneel beheer 1.5 Gegevensmanagement 2 Afstemming tussen vraag en aanbod 2.1 Beleidsontwikkeling 2.1.1 Informatiebeleid 2.1.2 Informatiearchitectuur 2.1.3 Applicatiearchitectuur 2.1.4 Technische architectuur 2.1.5 Innovatiemanagement 2.2 Besturing 2.2.1 Portfoliomanagement 2.2.2 Securitymanagement 2.2.3 Sourcingmanagement 2.2.4 Categoriemanagement I(v) 2.2.5 Inkoop I(v) 2.2.6 Control Stelsel I(v) 2.2.7 IT-control 2.2.8 Project Control I(v) 3 Aanbod van ondersteuning 3.1 Relatiemanagement 3.2 Contract-/leveranciermanagement Versie 1.0. 23/08/2013 2

3.3 Onderhoud, vernieuwing en beheer van applicaties 3.3.1 Functioneel ontwerp/startarchitectuur 3.3.2 Technisch ontwerp/applicatieontwikkeling 3.3.3 Testmanagement 3.3.4 Applicatiebeheer 3.4 Gebruikersondersteuning (service support) 3.4.1 1e lijns gebruikersondersteuning 3.4.2 Incidentmanagement 3.4.3 Problemmanagement 3.4.4 Changemanagement 3.4.5 Releasemanagement 3.4.6 Configurationmanagement 3.5 Dienstverlening (Service delivery) 3.5.1 Service Level Management 3.5.2 Capacitymanagement 3.6 ICT infrastructuur management 3.6.1 Systeemontwikkeling 3.6.2 Netwerkontwikkeling 3.6.3 Systeembeheer 3.6.4 Serverbeheer 3.6.5 Netwerkbeheer 3.6.6 Databasebeheer 3.6.7 Technical support 3.7 Opbouw en beheer documentaire informatievoorziening 3.7.1 Informatiebeheer 3.7.2 Informatieadvies 3.7.3 Informatievoorziening Versie 1.0. 23/08/2013 3

Managementsamenvatting De interdepartementale Commissie van CIO s ICCIO wenst te komen tot het voeren van een optimale tactische regie op de kwaliteit van de I(v) bemensing. Hiermee wordt beoogd een hogere ICT professionaliseringsgraad ten behoeve van uitwisseling, inhuur en werving van ICT-personeel, een betere beheersing van ICT-projecten en een flexibeler inzet van ICT-personeel te realiseren. Belangrijke aandachtspunten zijn de kwaliteit van de besturing op de informatievoorziening en de inrichting van de organisatie van de informatievoorziening. In de i-strategie is vastgelegd dat het Kwaliteitraamwerk IV vanaf 2012 wordt toegepast voor matching en opleiding. Hiermee is het kabinetsbeleid geworden. Dit Kwaliteitraamwerk IV is een nadere uitwerking van de Kwaliteitenprofielen (KVC) van het Functiegebouw Rijk voor de IV professionals van de Rijksoverheid. Ten behoeve van de besturing op de kwaliteit biedt dit op het overkoepelende niveau van de Rijksdienst een Kwaliteitsraamwerk voor de Informatievoorziening. Het Kwaliteitsraamwerk legt in kernbeschrijvingen binnen de I(v) kolom op een uniforme wijze vast welke kennis en competenties van beroepsbeoefenaren noodzakelijk zijn. Het Kwaliteitsraamwerk biedt zo een referentiekader voor de professionalisering van, selectie voor- én interoperabiliteit en mobiliteit binnen de I(v) kolom. Wat betreft de inpassing van het Kwaliteitsraamwerk in het Functiegebouw Rijk gaat het vooral om het element kennis in de algemene KVCprofielen. Het is daarmee een I(v) specifieke verbijzondering van de kwaliteitenprofielen van het Functiegebouw Rijk, dat in de dagelijkse werkafspraken binnen het werkveld toegepast wordt als sturing voor professionalisering, selectie, mobiliteit en sourcing van de I-functie bij het Rijk. Het Kwaliteitraamwerk is een normatief kader in aansluiting op het FunctieGebouwRijk en op het e-competenceframework EU (e-cf). Op Europees niveau is in 2008 het e- Competence Framework als referentiekader voor beroepscompetenties in de informatieen communicatietechnologie geformuleerd. In 2012 is dit e-cf vertaald in het Nederlands en in februari 2013 bij NEN gepubliceerd (NPR-CWA 16234-1:2010 nl). Het voorliggende Kwaliteitsraamwerk I(v) sluit waar mogelijk aan op dit Europese e-cf. Verantwoordelijk voor onderhoud en beheer ligt bij ICCIO. Expertise vanuit FGR kan worden ingezet, indien nodig. Voor het formuleren van het Kwaliteitsraamwerk zijn keuzes gemaakt. Keuzes over het model van het raamwerk, het aantal en de titel en omschrijving van kernbeschrijvingen, belangrijke kenniscomponenten en belangrijke competenties. Over al deze keuzes kan uitvoerig discussie plaatsvinden. Het I(v) werkveld kenmerkt zich immers door vele opvattingen over het vak. De beoordeling van het Kwaliteitsraamwerk en de gemaakte keuzes zal dus per definitie vanuit het eigen bijzondere referentiekader geschieden. Getracht is vooral om met behulp van een zorgvuldig afgewogen proces van hoor en wederhoor de grootste gemene deler in de opvattingen te vinden. Het Kwaliteitsraamwerk beoogt daarmee een gemeenschappelijk normatief referentiekader voor de besturing van de personele kwaliteit binnen de I(v) kolom te bieden. Versie 1.0. 23/08/2013 4

Deel I: Toelichting op het kwaliteitsraamwerk I(v) functie Versie 1.0. 23/08/2013 5

1 Inleiding Het concern Rijk wenst slimmer gebruik te maken van de schaarse ICT menskracht én wil resources waarover de Rijksdienst nu (nog) onvoldoende beschikt, strategisch binnenhalen en aanwenden. In de departementen en I(v) uitvoeringsorganisaties van het Rijk zijn momenteel veel verschillende omschrijvingen en benamingen van I(v) functies in omloop, waarbij dezelfde omschrijvingen verschillende betekenissen kunnen hebben en vice versa. Voorts bestaat er géén eenduidig beeld van noodzakelijke en gewenste opleidingen of het opleidings- en/of ervaringsniveau. Deze diversiteit is, gelet op de doelstellingen van het programma, onwenselijk. Immers, het vergelijken van functies is lastig en mobiliteit en interoperabiliteit worden beperkt. Het programma wenst daarom te komen tot één taal voor het Rijk, de facto één referentiekader voor de beroepsontwikkeling binnen de I(v) kolom. Het project Kwaliteitsraamwerk I(v) kolom levert een bijdrage hieraan door, op het overkoepelende niveau van de Rijksdienst, eenduidig (één taal) vast te leggen welke kwaliteitsvereisten van belang zijn. Dit Kwaliteitsraamwerk biedt een gemeenschappelijk referentiekader voor de professionalisering van de beroepsgroep. Voorts faciliteert het kwaliteitsraamwerk de uitwisseling dan wel inzet elders van beschikbare personele capaciteit en de selectie van externe capaciteit. Toegankelijkheid, bruikbaarheid en herkenbaarheid zijn belangrijke kwalitatieve indicatoren van het Kwaliteitsraamwerk. Hoewel ook binnen het Functiegebouw Rijk expliciet aandacht is voor kwaliteitenprofielen, is er vanuit de I(v)kolom gekozen voor een verbijzondering via het Kwaliteitsraamwerk. De reden hiervoor is gelegen in het feit dat juist in de ICT-sector sterke behoefte bestaat om zekere normatieve kaders te ontwikkelen om daarmee grip te krijgen op een sector waarbinnen de dynamiek van de autonome functieontwikkeling en voortdurende specialisatie zéér sterk is. Het Kwaliteitsraamwerk is met betrokkenheid van het werkveld gerealiseerd. Het moet beschouwd worden als een eerste proeve van een referentiekader. Immers, de diversiteit in het werkveld is groot. Het Kwaliteitsraamwerk pretendeert geen volledigheid. Eerst in het gebruik in de praktijk zal duidelijk worden welke inhoudelijke aanvullingen en/of uitbreidingen noodzakelijk zijn. Het verdient om die reden aanbeveling om, vergelijkbaar aan het beheer van het Functiegebouw Rijk, de verantwoordelijkheid voor het beheer op één plek binnen het Rijk te beleggen. 2 Uitgangspunten raamwerk Binnen de verschillende I(v) organisaties is veel instrumentarium beschikbaar voor de besturing van de personele I(v) kwaliteit. Het Kwaliteitsraamwerk sluit, waar mogelijk, aan bij bestaande modellen voor besturing en maakt gebruik van verworven inzichten en best practices. Geen enkel raamwerk is statisch. Onder invloed van onder andere de I-strategie Rijk en snelle ontwikkelingen binnen het vakgebied zullen noodzakelijke en/of gewenste kwaliteiten van I(v) functionarissen veranderen. Er is daarom voor gekozen om in het model en de inhoud van het raamwerk voldoende flexibiliteit te bouwen en nu al waar mogelijk in te spelen op ontwikkelingen. Versie 1.0. 23/08/2013 6

Er is uitgegaan van een brede omschrijving van het werkgebied van de I(v) kolom, te weten alle taakvelden op het gebied van Informatiemanagement, Informatievoorziening, Informatietechnologie, Informatie- en Communicatietechnologie en Documentaire Informatievoorziening. Geen aandacht is vooralsnog besteed aan dataverzameling (directie Data van RWS, Kadaster, GBA), embedded software (Defensie, Directie Kennis van OCW, Geoinfo van I&M, RWS), de cliëntinterface (Belastingdienst) en de bedrijfsvoering binnen de I(v) kolom. Het Kwaliteitsraamwerk IV gaat uit van de relevante functiefamilies uit het Functiegebouw Rijk. In het Functiegebouw Rijk zijn voor 120.000 ambtenaren 8 functiefamilies en 52 functiegroepen geformuleerd. Het Functiegebouw Rijk is het dwingend uitgangspunt voor zowel het model als de inhoud van het Kwaliteitsraamwerk IV. Het Functiegebouw Rijk biedt ruimte om op departementaal niveau specifieke informatie over ervaring, opleiding, kennis of competenties op te nemen. Het Kwaliteitsraamwerk I(v) kolom is daarom een verbijzondering van het kwaliteitenprofiel van de functiefamilies en de functiegroepen binnen het Functiegebouw Rijk waar de IV functie in voorkomt. De KVC s uit het Functiegebouw Rijk zijn derhalve leidend. De relevante functiefamilies in deze zijn de functiefamilies Project/programmamanagement, Bedrijfsvoering en (in beperkte zin) beleid en Advisering primair proces. Met name binnen de functiefamilie Bedrijfsvoering, zijn de functiegroepen 1,2,3 en 9 bepalend geweest voor de nadere uitwerking in het Kwaliteitsraamwerk. In het I(v) kwaliteitenprofiel is dus alleen die informatie opgenomen, die een uitbreiding of verdieping is van de informatie uit het Functiegebouw Rijk. Dit impliceert dat voor toepassing in HRM-processen de verschillende niveaus van kwaliteitenprofielen gestapeld moeten worden. De informatie uit het Functiegebouw Rijk, uit de kwaliteitenprofielen I(v) kolom en de domeinspecifieke informatie samen vormen het referentiekader voor selectie-, functionerings- en ontwikkelingsgesprekken. Voorts sluit het Kwaliteitsraamwerk aan bij het Europese e-competence Framework en maakt voor de positionering van de kernbeschrijvingen gebruik van het negenvlaksmodel. Een overzicht van de samenhang tussen de kernbeschrijvingen, het 9-vlaksmodel, het Functiegebouw Rijk en het e-competence Framework is opgenomen in overzicht 1. Versie 1.0. 23/08/2013 7

3 Kernbeschrijvingen Voor een doelmatige sturing op de personele I(v) kwaliteit bieden de kwaliteitenprofielen van het Functiegebouw Rijk weliswaar handvatten, maar i.v.m. het specialistische karakter van veel I(v) werkzaamheden, beperkte sturingsmogelijkheden. Als gevolg van de grote organisatorische verschillen tussen de verschillende I(v) organisaties, de diversiteit in de gehanteerde begrippen en modellen, én het dwingende uitgangspunt van de 52 functiegroepen van het Functiegebouw Rijk, is gekozen voor het vastleggen van personele kwaliteiten op het niveau van kernbeschrijvingen Een kernbeschrijving is een afgebakend taakveld waarop van mensen belangrijke prestaties worden verwacht. Kernbeschrijvingen zijn per definitie organisatieneutraal en in voor het vakgebied herkenbare woorden geformuleerd. Kernbeschrijvingen zijn dus, ondanks de vaak herkenbare naam, géén functies. In de huidige praktijk kunnen functies opgebouwd zijn uit meerdere kernbeschrijvingen of kan één kernbeschrijving in meerdere functies voorkomen. Kernbeschrijvingen kunnen zowel concreet en gedetailleerd als heel algemeen beschreven worden. Het aantal, evenals de keuze en de omschrijving van de kernbeschrijvingen 1 is per definitie arbitrair. Immers, de meeste kernbeschrijvingen kunnen verder uiteengerafeld worden. Pas in het gebruik van het Kwaliteitsraamwerk wordt duidelijk welke wijzigingen en/of aanvullingen op het niveau van dit rijksbrede Kwaliteitsraamwerk gewenst zijn. De kernbeschrijvingen zijn gericht op de vakinhoud. Leiding geven is niet opgenomen. Hiervoor sluiten wij aan bij de kwaliteitenprofielen van het Functiegebouw Rijk. In sommige kernbeschrijvingen wordt wel het woord management gebruikt. Het gaat dan om het dragen van procesverantwoordelijkheid, i.e. de regie, coördinatie (en uitvoering) voor een specifiek resultaatgebied (bijvoorbeeld de ITIL-rollen). 4 Kennis De rubriek Kennis in de kwaliteitsprofielen is opgebouwd uit vier velden: Kennis Professionele kennis Certificaten Aanvullende kennis Voorbeelden van opleidingen Onder Professionele kennis wordt verstaan kennis die specifiek voor deze kernbeschrijving vereist is. Indien onafhankelijke certificering voor dergelijke kennis bestaat is certificering voor medewerkers in deze kernbeschrijving mogelijk verplicht. Aanvullende kennis is kennis die nodig is voor het goed uitoefenen van taken binnen de kernbeschrijving maar waarvan een professionele beheersing niet vereist is voor het uitoefenen van taken in de kernbeschrijving. Aanvullende kennis is bijvoorbeeld kennis van andere kernbeschrijvingen waarmee belangrijke relaties bestaan. Bij voorkeur wordt 1 De kernbeschrijvingen zijn gebaseerd op een analyse van de inrichting van de informatievoorziening binnen het Rijk op dit moment, informatie uit het e-competence Framework, SFIA-framework, negenvlaksmodel en de binnen het Rijk gehanteerde methoden, zoals BiSL, ASL, ITIL, Prince II, Togaf, et cetera. Versie 1.0. 23/08/2013 8

dergelijke kennis ook aangetoond met een certificaat, maar er kan worden volstaan met een bewijs van deelname aan een opleiding. De linkerkolom van de rubriek Kennis benoemt onder professionele of aanvullende kennis de Kennisgebieden, de onderwerpen waarvan de medewerkers in dit gebied kennis moeten hebben. In de rechterkolom worden certificaten en opleidingen voor deze kennisgebieden genoemd. Bij de certificaten zijn zo mogelijk Nederlandse certificaten of diploma s genoemd of certificaten waarvoor een Nederlands examen bestaat. Met de exameneisen voor deze certificaten is een minimum vereiste gegeven voor de benodigde professionele kennis. Hiermee kunnen eventuele andere certificaten en diploma s worden vergeleken om vast te stellen of ook daarmee aan de vereiste professionele kennis is voldaan. Bij de voorbeelden van opleidingen zijn zo mogelijk Nederlandse opleidingen vermeld waarvoor een onafhankelijke certificaat bestaat. Ook hier kunnen de exameneisen voor dergelijke certificaten richtinggevend zijn voor het beoordelen van geschikte andere opleidingen of om vast te stellen dat een medewerker met een bepaald diploma over de vereiste aanvullende kennis beschikt. Een overzicht van de samenhang tussen de kernbeschrijvingen, de professionele kennis en benodigde certificaten alsmede een overzicht tussen de professionele kennis, certificaten en kernbeschrijvingen is opgenomen aan het eind van de toelichting. 5 Bereik van de kwaliteitenprofielen In de kwaliteitenprofielen is vastgelegd welke kennis voor het in volle omvang en diepte kunnen uitvoeren van de taken van een kernbeschrijving essentieel is. Waar mogelijk is bij de genoemde opleidingen aansluiting gezocht bij enkele Rijksstandaards (bijvoorbeeld Marij, Prince2, BiSL). In het kwaliteitenprofiel worden géén uitspraken gedaan over bijzondere domeinkennis. Te denken valt hierbij aan zeer specialistische kennis van platforms en programmeertalen of embedded software. Overigens kunnen deze kennis- en ervaringsaspecten wel degelijk een belangrijke rol spelen bij werving en selectie of bij functioneringsgesprekken. Het specificeren van de domeinkennis is de verantwoordelijkheid van ieder departement of van iedere uitvoeringsorganisatie. In het Kwaliteitsraamwerk wordt voorts geen onderscheid gemaakt naar niveaus, zoals junior, medior en senior niveau. Besloten is om een zodanige niveaudifferentiatie, binnen de kaders van het Functiegebouw Rijk, over te laten aan de verschillende departementen en uitvoeringsorganisaties. Het Kwaliteitsraamwerk biedt als referentiekader hiervoor de handvatten. 6 Indeling van het kwaliteitenprofiel Het kwaliteitenprofiel is opgebouwd uit de volgende componenten: Informatie vanuit het Functiegebouw Rijk: de relatie tussen de kernbeschrijving en de betreffende functiefamilie, functiegroep en schaalrange uit het Functiegebouw Rijk. Op de kernbeschrijving van projectmanagement na, zijn de kernbeschrijvingen allen opgenomen in de functiefamilie Bedrijfsvoering. Voorstelbaar is dat strategische beleidsadvisering wordt ingedeeld in de functiefamilie Advisering primair proces en/of functiefamilie beleid, bv voor DGOBR-CIO-Rijk. De positionering van de kernbeschrijvingen in het negenvlaksmodel en de relatie tussen de kernbeschrijvingen. Met de positionering van kernbeschrijvingen in het negen- Versie 1.0. 23/08/2013 9

vlaksmodel wordt op géén enkele wijze een organisatiemodel gesuggereerd. Voor een toelichting op het model van het negenvlaksmodel wordt naar overzicht 6 verwezen. Een kernachtige omschrijving van het profiel, gebaseerd op feitelijke taken en activiteiten, procedurebeschrijvingen (bijvoorbeeld van ITIL) en ambities, zoals verwoord in de I-strategie. Tussen haakjes staat in de omschrijving van de kernbeschrijving met een verwijzing naar e-competenties uit het Europese e-competence Framework. In overzicht 5 wordt deze verwijzing in één schema samengevat. Voorbeelden van rollen: een niet limitatieve opsomming van de rollen binnen de rijksdienstbrede I(v) kolom waar het betreffende kernbeschrijving in voorkomt. Een korte omschrijving van te voorziene ontwikkelingen in of bijzonderheden van de kernbeschrijving, voor zover deze de kwaliteit van medewerkers in de onderhavige kernbeschrijving kunnen raken. Kennis: zie hoofdstuk 4. Kennis, ervaring en IQ/ EQ bepalen slechts voor een deel het succes in het werk. Het is daarom dat in hoofdstuk 7 van het kwaliteitenprofiel verwezen is naar de zgn. KVCprofielen in het Functiegebouw Rijk. Het model van het gehanteerde kwaliteitenprofiel is opgenomen in overzicht 4. 7 Toepassing Met het voorliggende Kwaliteitsraamwerk wordt beoogd een referentiekader te bieden voor de professionalisering van, selectie voor- én interoperabiliteit en mobiliteit binnen de I(v) kolom. De belangrijkste toegevoegde waarde van het Kwaliteitsraamwerk is dat het raamwerk één taal, één referentiekader, biedt voor het voeren van de tactische regie op de kwaliteit van de I(v) bemensing. Natuurlijk zal eerst in de dagelijkse praktijk de echte toegevoegde waarde van het Kwaliteitsraamwerk blijken. Wij schetsen kort de mogelijke toepassingen. Rijksdienstbreed verdient het aanbeveling om de informatie in het Kwaliteitsraamwerk over de kennis en de competenties te integreren in het HRM-instrumentarium, dat gebruikt wordt in de personeelsgesprekken tussen leidinggevende en medewerkervoor de activiteiten van de mobiliteitscentra. De informatie uit het raamwerk kan dan als referentiekader dienen voor de screening van mensen op vakmanschap en soft skills, maar biedt ook handvatten voor de vraagarticulatie bij (potentiële) opdrachtgevers. Voorts biedt de informatie een basis voor mensen om zich in het licht van hun employability verder te professionaliseren. Voor sommige kernbeschrijvingen ontbreken gecertificeerde opleidingen op professioneel niveau. Afhankelijk van het belang van de onderhavige kernbeschrijving voor de koers van de I(v) binnen het Rijk, kan rijksdienstbreed besloten worden tot ontwikkeling van gecertificeerde opleidingen (te denken valt hierbij aan een vakopleiding Informatiemanagement ). Het Kwaliteitsraamwerk biedt daartoe in overzicht 2 en 3 een overzicht van kernbeschrijvingen en een opsomming van opleidingen. Rijksdienstbreed biedt het Kwaliteitsraamwerk een referentiekader voor het kunnen analyseren van mogelijke kwalitatieve tekorten in het licht van de rijksdienstbrede ambities m.b.t. de Informatievoorziening. Op basis van deze analyse kan de interdepartementale Commissie van CIO s besluiten tot normatieve standaards (bijvoorbeeld NORA en Marij voor architecten) en/of realistische instapniveaus. Voorts biedt het Kwaliteitsraamwerk een referentiekader voor de inkoop en inhuur van ICT-diensten. Op het niveau van departementen en/of uitvoeringsorganisaties ligt natuurlijk ook de integratie van het Kwaliteitsraamwerk in het HRM-instrumentarium en voorts de HRM-cyclus van functioneringsgesprekken, persoonlijke ontwikkelplannen, loopbaan- Versie 1.0. 23/08/2013 10

gesprekken, et cetera erg voor de hand. Op dit niveau wordt het gebruik van het Kwaliteitsraamwerk vermoedelijk sterk beïnvloed door de organisatiespecifieke vraagstukken. Zo verwoorden informanten de toegevoegde waarde van het Kwaliteitsraamwerk voor de discussies over de inrichting van de Informatievoorziening, veranderprocessen binnen de Informatievoorziening, de eisen te stellen aan externen, professionalisering en de oriëntatie op loopbaanontwikkeling. In de afgelopen periode is ook duidelijk geworden dat door sommige overheidsorganisaties mogelijk de voorkeur gegeven wordt aan het gebruik van het e-competence Framework. Het voorliggende Kwaliteitsraamwerk kan in die gevallen goed worden gebruikt om een gemakkelijke vertaling te maken van het e-competence Framework naar de Nederlandse situatie en het Functiegebouw Rijk. In de appendix achter de kwaliteitenprofielen is een overzicht van de kernbeschrijvingen gerelateerd aan het e- Competence Framework opgenomen. Op het niveau van de ICT-organisatieonderdelen kan het Kwaliteitsraamwerk gebruikt worden als instrument bij de organisatiedoorlichting of de samenvoeging van SSC s én als verbijzondering van de KVC-profielen uit het Functiegebouw Rijk bij het formuleren van O&F-rapporten. 8 Verdere ontwikkeling en beheer Het voorliggende Kwaliteitsraamwerk IV is geen eindproduct. Onder druk van ontwikkelingen binnen het vakgebied (open standaarden en open source software of trends als open data en cloud computing) en ervaringen met het gebruik van het raamwerk in de praktijk kan en moet het Kwaliteitsraamwerk IV verder verbeterd en actueel gehouden worden. Het is van groot belang dat aanpassing en uitbreiding conform het model gebeuren en dat deze gecoördineerd worden vastgesteld en geïmplementeerd. De impulsen tot aanpassing en uitbreiding van het Kwaliteitsraamwerk vereisen een goed zicht op ontwikkelingen binnen- en een nauwe relatie met functionarissen in het vakgebied en aanpalende organisaties zoals opleidingscentra en exameninstituten. Uiteraard is kennis van en ervaring met het formuleren van kenniseisen en soft skills een vereiste. De verantwoordelijkheid voor de verder ontwikkeling en het beheer van het Kwaliteitsraamwerk is belegd bij de interdepartementale Commissie van CIO s, i.v.m. de gewenste I(v) specifieke deskundigheid. Voorstellen tot aanvullingenen en of wijziging van bestaande kwaliteitenprofielen kunt u, voorzien van een argumentatie, indienen bij Kàto Vierbergen via kato.vierbergen@minbzk.nl Versie 1.0. 23/08/2013 11

Overzicht 1 Samenhang kernbeschrijvingen, 9-vlaksmodel, functiegebouw Rijk en e- Competence framework Kernbeschrijving 9-vlaks model FunctieGebouw Rijk Schaalrange Informatiemanagement vraag Coördinerend/Spe. adv 13-15 E.9-4 Informatieanalyse vraag Senior Adviseur 11-13 A.3-3 Projectmanagement vraag Project-/Prog. manager 11-15 E.2-4 e-comp Functioneel beheer vraag Senior Adviseur 11-13 A.6-1, C.1-2 Gegevensmanagement vraag Senior Adviseur 11-13 A.6-3 Informatiebeleid afstemming Coördinerend/spec. adv 13-15 A.1-4 Informatiearchitectuur afstemming Senior Adviseur 11-13 A.5-4 Applicatiearchitectuur afstemming Senior Adviseur 11-13 A.5-4 Technische architectuur afstemming Senior Adviseur 11-13 A.5-4 Innovatiemanagement afstemming Senior Adviseur 11-13 A.7-4 Portfoliomanagement afstemming Senior Adviseur 11-13 E.2-2 Securitymanagement afstemming Senior Adviseur 11-13 D.1-4 Sourcingmanagement afstemming Senior Adviseur 11-13 A.3-4 Categoriemanagement I(v) afstemming Coördinerend/Spe. adv 13-15 D4-4 Inkoop I(v) afstemming Senior Adviseur 11-13 D4-4, D4-3 Control Stelsel I(v) afstemming Coördinerend/Spe. adv 13-15 E9-4 IT-control afstemming Senior Adviseur 11-13 E9-4 Projectcontrol I(v) afstemming Senior Adviseur 11-13 E9-4 Relatiemanagement aanbod Senior Adviseur 11-13 E.4-3, A,3-3 Contractmanagement aanbod Senior Adviseur 11-13 D.8-3 Functioneel ontwerp/startarchitectuur aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 A.6-1 Technisch ontwerp/applicatieontwikkeling aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 B.1-3, B.3-2 Testmanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 B.3-3 Applicatiebeheer aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.3-2, C.4-3 1e lijns gebruikersondersteuning aanbod Medewerker ICT 5-8 C.1-1 Incidentmanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.1-3 Problemmanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.4-4 Changemanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.2-3 Releasemanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.2-3 Configurationmanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 B.2-3 Service level management aanbod Senior Adviseur 11-13 C.3-3 Capacitymanagement aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.3-2 Systeemontwikkeling aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 B.1-3 Netwerkontwikkeling aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 B.1-3 Systeembeheer aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.3-2, C.4-3 Serverbeheer aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.3-2, C.4-3 Netwerkbeheer aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.3-2, C.4-3 Databasebeheer aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.3-2, C.4-3 Technical support aanbod Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 C.4-3, B.1-3 Medw. Informatiebeheer/ 5-8 Informatiebeheer aanbod DIV Informatieadvies afstemming Adviseur Bedrijfsvoering 8-11 Informatievoorziening afstemming Senior Adviseur 11-13 Versie 1.0. 23/08/2013 12

Overzicht 2 Samenhang kernbeschrijvingen, professionele kennis en certificaten Kernbeschrijvingen Professionele Kennis Certificaten Informatiemanagement Bestuurlijke informatica Master Bedrijfskundige Informatica Informatieanalyse Informatiemanagement Business Information Management Foundation Projectmanagement Projectmanagement Professional Projectmanager; PRINCE2 Practitioner Functioneel beheer Functioneel beheer Professional Functioneel Beheerder Gegevensmanagement Databases Databases en SQL Foundation Informatiebeleid Bestuurlijke informatica Master Bedrijfskundige Informatica Architectuur (methoden, modelleertechnieken, tools, modellen, et cetera) Informatiemanagement TOGAF Practitioner; NORA (geen certificering); MARIJ (geen certificering); SCIA, ERIA, basisopleiding architectuur Belastingdienst; DI- VA (Defensie) Business Information Management Foundation Informatiearchitectuur Bestuurlijke Informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Architectuur (methoden, modelleertechnieken, tools, modellen, et cetera) TOGAF Practitioner; NORA (geen certificering); MARIJ (geen certificering); SCIA, ERIA, basisopleiding architectuur Belastingdienst; DI- VA (Defensie) Informatiemanagement Business Information Management Foundation Applicatiearchitectuur Bestuurlijke Informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Architectuur (methoden, modelleertechnieken, tools, modellen, et cetera) Informatiemanagement TOGAF Practitioner; NORA (geen certificering); MARIJ (geen certificering); ERIA, basisopleiding architectuur Belastingdienst; DIVA (Defensie) Business Information Management Foundation Technische architectuur Bestuurlijke Informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Architectuur (methoden, modelleertechnieken, tools, modellen, et cetera) TOGAF Practitioner; NORA (geen certificering); MARIJ (geen certificering); SCIA, ERIA, basisopleiding architectuur Belastingdienst; DI- VA (Defensie) Informatiemanagement Business Information Management Foundation Servicemanagement Professional ITSM Service Delivery Versie 1.0. 23/08/2013 13

Innovatiemanagement Bestuurlijke Informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Architectuur (methoden, modelleertechnieken, tools, modellen, et cetera) TOGAF Practitioner; NORA (geen certificering); MARIJ (geen certificering); basisopleiding architectuur Belastingdienst; DIVA (Defensie) Informatiemanagement Business Information Management Foundation Portfoliomanagement Bestuurlijke informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Securitymanagement Informatiebeveiligingsbeleid Information Security Expert (ISO 27002), VIR, VIRBI, A en K analyses Informatiebeveiliging Information Security Advanced (ISO 27002) Sourcingmanagement Bestuurlijke informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Categoriemanagement Bestuurlijke Informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica, Master Public Information Management Inkoopstrategie Purchaising Leadership NE- VI 3 Inkoop I(v) Bestuurlijke Informatica Bachelor Bedrijfskundige Informatica Informatiemanagement Business Information Management Foundation Professioneel inkopen Expert NEVI 2 Uitbesteding ICT Foundation ISPL Procurement Management Control Stelsel I(v) IT-auditing Register EDP-auditor IT-control IT-auditing Post HBO-opleiding, Certified Information Systems Auditor Project Control I(v) IT-auditing Post HBO-opleiding, Certified Information Systems Auditor Relatiemanagement Service Alignement Professional ITSM Alignment of IT and the Business (ISO 20000); ITIL Service Design; ITIL Service Offerings and Agreements Contract- /leveranciersmanagement Functioneel ontwerp/startarchitectuur Service Level management Professional ITSM Alignment of IT and the Business (ISO20000) Professioneel inkopen Expert NEVI 2 Uitbesteding ICT Foundation ISPL Procurement Management Procesmodelering ARIS; Maven Versie 1.0. 23/08/2013 14

Technisch ontwerp/applicatieontwikkeling Softwareontwerp Methoden en technieken voor agile ontwerp Programmeren Testen Java Software Designer; Microsoft Certified Solution Developer RAD/LAD, RUP Java; C#;.Net; Visual Basic; SAP/ERP; Groupware/Lotus Notes; Powerbuilder/Sybase; Cobol/Cics/DB2; Cool Gen Tmap Next Foundation Testmanagement Test Management Testen Professional; TMap NEXT Advanced; ISTQB Advanced Testorganisatie en uitvoering TMap NEXT Foundation Applicatiebeheer Applicatiebeheer Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition Programmeren Oracle Certified Professional; Microsoft Certified Program Developer 1e lijns gebruikersondersteuning Servicemanagement ITSM Foundation; ITIL Foundation Incidentmanagement Service Support Professional ITSM Support of IT Services Problemmanagement Service Support Professional ITSM Support of IT Services; ITIL Operational Support and Analysis Service Design Professional ITSM Delivery of IT Services; ITIL Service Design Changemanagement Service Control Professional ITSM Support of IT Services; ITIL Service Transition Releasemanagement Service Control Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition; ITIL Release Control and Validation Configuration Management Service Control Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition; ITIL Release Control and Validation; Practitioner Software Asset Management Service level management Service Alignment Professional ITSM Alignment of IT and the Business (ISO 20000); ITIL Service Design; ITIL Service Offerings and Agreements Capacitymanagement Service Design Professional ITSM Delivery of IT Services; ITIL Service Design; ITIL Planning Protection and Optimization Systeemontwikkeling Service Design Professional ITSM Delivery of IT Services; ITIL Service Transition Netwerkontwikkeling Service Design Professional ITSM Delivery of IT Services; ITIL Service Transition Versie 1.0. 23/08/2013 15

Systeembeheer Systeembeheer Server+; Linux+; MCITP Service Control Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition Serverbeheer Systeembeheer Server+; Linux+; MCITP Service Control Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition Netwerkbeheer Systeembeheer Server+; Linux+; MCITP; ASE-Network Infrastructure Service Control Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition Databasebeheer Database Administration MCDBA Technical support Technical Support Server+; Linux+; MCITP Informatiebeheer informatieadvies Service Delivery Archief- en informatiewetgeving; ordenings- en ontsluitingsmethodieken; zoektechnieken Archief- en informatiewetgeving; ordenings- en ontsluitingsmethodieken; zoektechnieken Professional ITSM Delivery of IT Services SOD I, SOD II, MBO Informatiedienstverlening, HMDI HMDI, IDM, Archiefschool Informatievoorziening Bestuurlijke informatiekunde Master Public Information Management, Master in Information studies, Leergang Informatiemanagement en documentmanagement Informatiemanagement Business Information Management Foundation Versie 1.0. 23/08/2013 16

Overzicht 3 Samenhang professionele kennis, certificaten en kernbeschrijvingen (alfabetisch) Professionele Kennis Certificaten Kernbeschrijvingen Applicatiebeheer Archief- en informatiewetgeving; ordenings- en ontsluitingsmethodieken; zoektechnieken Architectuur (methoden, modelleertechnieken, tools, modellen, et cetera) Bestuurlijke Informatica Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition SOD I, SOD II, MBO Informatiedienstverlening, HMDI, IDM, Archiefschool TOGAF Practitioner; NORA (geen certificering); MARIJ (geen certificering); basisopleiding architectuur Belastingdienst; DIVA (Defensie) Bachelor Bedrijfskundige Informatica, Master Public Information Management, Master in Information studies Applicatiebeheer Informatiebeheer Informatieadvies Informatievoorziening Innovatiemanagement Informatiebeleid Informatiearchitectuur Applicatiearchitectuur Technische Architectuur Informatiearchitectuur Applicatiearchitectuur Technische Architectuur Innovatiemanagement Portfoliomanagement Sourcingmanagement Categoriemanagement Inkoop I(v) Informatiemanagement Informatiebeleid Bestuurlijke Informatica Master Bedrijfskundige Informatica Databases Databases en SQL Foundation Gegevensmanagement Database Administration MCDBA Databasebeheer Functioneel beheer Professional Functioneel Beheerder Functioneel Beheer Informatiebeveiliging Information Security Advanced Securitymanagement (ISO 27002) Informatiebeveiligingsbeleid Information Security Expert Securitymanagement (ISO 27002), VIR, VIRBI, A en K analyses Informatiemanagement Business Information Management Foundation Innovatiemanagement Informatieanalyse Informatiebeleid Informatiearchitectuur Applicatiearchitectuur Technische Architectuur Inkoop I(v) Inkoopstrategie Purchaising Leadership NEVI 3 Categoriemanagement IT-auditing Register EDP-auditor Control Stelsel I(v) Post HBO-opleiding, Certified Information Systems Auditor (CISA) IT-control Project Control I(v) Versie 1.0. 23/08/2013 17

Methoden en technieken voor agile ontwerp RAD/LAD, RUP Technisch ontwerp/applicatieontwikkeling Procesmodelering ARIS; Maven Functioneel ontwerp/startarchitectuur Projectmanagement Professional Projectmanager; Projectmanagement PRINCE2 Practitioner Professioneel Inkopen Expert NEVI 2 Inkoop I(v) Contract- /leveranciermanagement Programmeren Java; C#;.Net; Visual Basic; SAP/ERP; Groupware/Lotus Technisch ontwerp/applicatieontwikkeling Notes; Powerbuilder/Sybase; Cobol/Cics/DB2; Cool Gen Programmeren Oracle Certified Professional; Microsoft Certified Program Developer Applicatiebeheer Service Alignement Service Control Professional ITSM Alignment of IT and the Business (ISO 20000); ITIL Service Design; ITIL Service Offerings and Agreements Professional ITSM Control of IT Services; ITIL Service Transition; ITIL Release Control and Validation Relatiemanagement Service Level Management Changemanagement Releasemanagement Configuration Management Systeembeheer Serverbeheer Netwerkbeheer Configuration Management Service Control Practitioner Software Asset Management Service Design Professional ITSM Delivery of Problemmanagement IT Services; ITIL Service Design Service Design Professional ITSM Delivery of Capacitymanagement IT Services; ITIL Service Design; Systeemontwikkeling ITIL Planning Protection Netwerkontwikkeling and Optimization Service Level Management Professional ITSM Alignment of Contract- IT and the Business /leveranciermanagement (ISO20000) Servicemanagement Professional ITSM Service Delivery Technische Architectuur Servicemanagement ITSM Foundation; ITIL Foundationing 1e lijns gebruikersondersteu- Service Support Professional ITSM Support of Incidentmanagement IT Services; ITIL Operational Problemmanagement Support and Analysis Softwareontwerp Java Software Designer; Microsoft Technisch ontoper Certified Solution Develwerp/applicatieontwikkeling Testen Tmap Next Foundation Technisch ontwerp/applicatieontwikkeling Test Management Testen Professional; TMap Testmanagement NEXT Advanced; ISTQB Advanced Testorganisatie en uitvoering TMap NEXT Foundation Testmanagement Service Design Professional ITSM Delivery of IT Services; ITIL Service Design; ITIL Planning Protection and Optimization Capacitymanagement Systeemontwikkeling Netwerkontwikkeling Versie 1.0. 23/08/2013 18

Systeembeheer Uitbesteding ICT Server+; Linux+; MCITP; ASE- Network Infrastructure Foundation ISPL Procurement Management Systeembeheer Serverbeheer Netwerkbeheer Technical Support Inkoop I(v) Contract- /leveranciermanagement Versie 1.0. 23/08/2013 19

Overzicht 4 Model kwaliteitenprofiel KWALITEITENPROFIEL Informatie vanuit het functiegebouw Rijk Het kwaliteitenprofiel van de kernbeschrijvingis een I(v) specifieke verbijzondering van het volgende kwaliteitenprofiel van het functiegebouw Rijk: Functiefamilie : Functiegroep : Schaalrange : Positionering van de kernbeschrijving in de I(v) kolom vraag afstemming vraag-aanbod aanbod richten inrichten Naam resultaatgebied kernbeschrijving verrichten Relaties met de kernbeschrijvingen Omschrijving van de kernbeschrijving 2 1.1 (A3-2). 1.2 (A3-2). Voorbeelden van rollen De kernbeschrijving wordt aangetroffen in de volgende rollen binnen de I(v) kolom:. Bijzonderheden en/of ontwikkelingen m.b.t. de kernbeschrijving Geen bijzonderheden. 2 Tussen haakjes is een verwijzing opgenomen naar de e-competenties uit het Europese e- Competence framework versie 2.0 september 2010. Zie overzicht 5 voor de samenvatting. Versie 1.0. 23/08/2013 20