Mijn mama en. Belangstellingscentrum. papa

13 Mijn mama en Belangstellingscentrum papa u

e x p r e s s i e Activiteit 3 Muziek Aanleren lied Doelen 1 De kleuters weten rond welk BC wordt gewerkt. (9) 2 De kleuters ervaren dat mensen die voor je zorgen van je houden. (9) (WO 3.4) 3 De kleuters kunnen spelen met klank, ritme, tempo, intonatie, melodie en rijm. (42) (MV 2.1, 2.2) 4 De kleuters kunnen actief meedoen met de L en de andere kleuters. (73) (MV 2.5) 5 De kleuters kunnen de prenten rangschikken in een reeks volgens één opvallend kenmerk (de liedtekst). (61) (WI 2.3) 6 De kleuters kunnen een eenvoudig ritme of een eenvoudige melodie herkennen. (40) (MV 2.2) Materiaal * Prenten zie bijlage 1 t.e.m. 5 pagina 23 t.e.m. 31 * Werkblad 1 pagina 61 * Cd + cd-speler * Helm Voortaak * Kopiëren van werkblad 1 pagina 61. Activiteit 3 BC 13 Mijn mama en papa 19

e x p r e s s i e Vooraf 1 Introductie Prenten 2 Kern Cd + cd-speler Prenten Binnen dit BC wordt er heel wat verteld over mama s en papa s. Maar wanneer de kleuter groot wordt, wat wordt hij of zij dan? De kleuters komen in de kring. Ze vertellen iets over de job van hun mama of hun papa en wat ze graag zouden worden wanneer ze groot zijn. Daarna bekijken ze de prenten waardoor ze onmiddellijk de link naar een beroep kunnen leggen en er iets bij verwoorden. 2.1 Lied beluisteren en meezingen De kleuters luisteren naar het lied. Bij de tweede luisterbeurt vraag je de kleuters welke beroepen aan bod komen. De kleuters kiezen de prenten uit de reeks en proberen deze in de juiste volgorde te leggen zoals in de liedtekst. De kleuters zingen enkele keren de liedtekst mee met de cd. In een tweede fase maken de kleuters kennis met het refrein. Dit hoeft niet noodzakelijk op hetzelfde tijdstip te gebeuren. 2.2 Spelen met het lied Helm Wanneer de kleuters het lied vlot kunnen meezingen mag één kleuter de helm opzetten. De kleuters zingen het lied samen, wanneer de zin komt: met de helm... zingt de kleuter met de helm op deze zin. Daarna geeft deze kleuter de helm door aan een andere kleuter; dit tot het lied een aantal keer werd gezongen. 2.3 Als afsluiter 3 Evaluatie en reflectie De kleuters kunnen het lied eens zingen voor een andere kleutergroep. 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie het lied volgen met - Kon ik het lied volgen met de prenten? de prenten? Product IK zeg De kleuter denkt - Kunnen jullie het lied helemaal - Kan ik het lied helemaal meezingen? meezingen? 20 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 3

e x p r e s s i e 3.2 Ik blik terug Proces - Heb ik voldoende oefentijd voor elke fase voorzien? Product - Konden de kleuters alle kaarten in de volgorde van de liedtekst plaatsen? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 5. De kleuters kunnen de prenten rangschikken in een reeks volgens één opvallend kenmerk (de liedtekst). Dit doel vind je in de observatielijst bij Denkontwikkeling 61 kennis en ervaringen structureren P 1K 2K 3K materialen verkennen waarin een seriatie is ingebouwd tegenstellingen verkennen door te vergelijken (met hulp) de prenten rangschikken in een reeks volgens één opvallend kenmerk (de liedtekst) 1K / X 2K 3K X X X 4 Tips Ik observeer - Een kleuter snapt de relatie niet tussen de volgorde van de prenten en die van de liedtekst. Ik remedieer - Ik laat de tekst in stukjes horen. Telkens er een stukje over een beroep af is, zoeken we de prent. Je kan een aantal beroepen vervangen in de tekst, hou wel rekening met het aantal woordstukken! Activiteit 3 BC 13 Mijn mama en papa 21

Bijlage 1 e x p r e s s i e Activiteit 3 BC 13 Mijn mama en papa 23

e x p r e s s i e Activiteit 5 Beeld Een gekke fotolijst Doelen 1 De kleuters kunnen met hulp van de L een keuze maken binnen een beperkt en overzichtelijk aanbod. (79) (WO 3.3) 2 De kleuters kunnen experimenteren met basistechnieken en zo eenvoudige expressietechnieken verkennen. (37) (MV 1.2) 3 De kleuters kunnen de mogelijkheid ontdekken om tot constructies te komen. (41) (WO 2.4) 4 De kleuters kunnen vorm en uitzicht van de dingen ervaren. (66) (MV 1.3) 5 De kleuters kunnen min of meer toevallig succes en mislukking ervaren. (83) 6 De kleuters kunnen genieten van de aanwezigheid van iets van thuis (foto s). (1) Materiaal * Demo-model * Kartonrollen met verschillende diameters * Sterke knutsellijm (+ eventueel zand) * Stevig deksel van een schoendoos per kleuter * Zaag en breekmes voor de juf * Verf + penselen, vernis Voortaak Zaag de rollen in ringen met een breedte van ± 3 cm. Maak zelf een voorbeeld. Activiteit 5 BC 13 Mijn mama en papa 37

e x p r e s s i e Vooraf 1 Introductie 2 Kern Demo-model Verf, schorten, rolringen De meeste mensen beschikken over foto s, fotoalbums, familiekiekjes Meestal worden die uitgehangen of uitgezet in een fotolijst. Vandaag maken we een bijzonder exemplaar. Verzamel de kleuters rondom jou. Vraag hen bij wie er thuis foto s uithangen of staan. Daarna haal jij het model uit en vraag je wie er graag zo n fotokader zou maken. Een groep van 4 kleuters kan aan het werk. De andere kleuters gaan naar de hoeken. 2.1 De kleuters kiezen en schilderen De kleuters trekken een schilderschort aan. Ze kiezen twee à drie kleuren waarin ze de rolringen zullen schilderen. Voorzie minimum negen ringen per kind. De kleuters schilderen zorgvuldig de rolringen in de kleuren die ze gekozen hebben. Ze leggen die op een voorziene plaats om te drogen. 2.2 Deksels versieren Rolringen, lijm, zand Deksels schoendozen Sterke lijm of nietmachine Ondertussen maak jij de vensters in de deksels van de schoendozen. De kleuters versieren de deksels naar eigen voorkeur. Daarna schikken ze hun droge rolletjes binnen dat venster. Jij maakt de rolletjes vast met sterke lijm of met een nietmachine. 2.3 Als afsluiter De kleuters bewonderen elkaars werk en ruimen samen op. 3 Evaluatie en reflectie 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie gemakkelijk de kleuren - Vond ik het gemakkelijk om de kiezen? kleuren te kiezen? Product IK zeg De kleuter denkt - Zijn jullie tevreden over de fotolijst? - Ben ik tevreden over de fotolijst? 38 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 5

e x p r e s s i e 3.2 Ik blik terug Proces - Konden de kleuters zelfstandig de rollen schikken binnen de kaderruimte? Product - Konden de kleuters zelfstandig een keuze maken uit de ringen, de kleuren en de versiering van het deksel? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 1. De kleuters kunnen met hulp van de L een keuze maken binnen een beperkt en overzichtelijk aanbod. Dit doel vind je in de observatielijst bij Ontwikkeling van de zelfsturing 79 keuzes maken P 1K 2K 3K aarzelend een keuze maken X X met hulp van de L een keuze maken binnen een beperkt en overzichtelijk aanbod zonder hulp binnen een groter aanbod een keuze maken 2K / X / X 4 Tips Ik observeer - De kleuter twijfelt en kan niet goed kiezen. - De kleuter wacht altijd, kijkt naar de andere kleuters en is steeds de laatste. - De kleuter kiest maar is niet echt tevreden over zijn keuze. Ik remedieer - Ik laat de kleuters niet altijd alfabetisch of volgens een vaste volgorde kiezen. - Ik overloop het aanbod nog eens extra en stap voor stap met de kleuter die het moeilijk heeft om te kiezen. - Je kan de rolringen eveneens binnen een echte houten kaderlijst schikken. - De kaderdoos kan je laten schilderen of bestrooien met zand op een lijmlaag. - Een laagje vernis op de geverfde rollen oogt nog mooier. - Wanneer je een middenkader maakt, kan je de rollen handiger bevestigen. - Doe een oproep om verschillende rollen in te zamelen. Activiteit 5 BC 13 Mijn mama en papa 39

e x p r e s s i e Activiteit 6 Beeld Een laarsje voor mama en papa Doelen 1 De kleuters kunnen iets uitkiezen omdat ze denken er plezier aan te beleven. (6) 2 De kleuters kunnen ervaren dat voorwerpen als een middel gebruikt worden. (63) (MV 1.2) 3 De kleuters kunnen kleinmotorische technieken voldoende gedoseerd en ontspannen uitvoeren. (45) (LO 1.29) 4 De kleuters kunnen de mogelijkheden ontdekken van materialen en beelden door werkstukken te maken. (41) (MV 1.4) 5 De kleuters kunnen activiteit hebben met intense momenten (prikkels uit omgeving leiden niet af). (13) 6 De kleuters kunnen genieten van eigen kunstzinnige uitingen. (38) (MV 6.2) Materiaal * Afgedankte kinderlaarsjes * Tijdschriften * Geschenkverpakking * Behangerslijm of knutsellijm * Plantjes of balpennen * Vernis (eventueel) * Folie * Cadeaulint * Demo-model Voortaak Doe een oproep om oude kinderlaarsjes te verzamelen zodat elke kleuter over één laarsje beschikt. Zorg ervoor dat de laarsjes ontvet zijn door ze te wassen met azijn of detergent. Activiteit 6 BC 13 Mijn mama en papa 45

e x p r e s s i e Vooraf 1 Introductie 6 à 8 Demo-model 2 Kern Geschenkpapier, tijdschriften, vernis Een geschenkje zoeken dat past voor mama en papa is niet altijd even gemakkelijk. Misschien kan deze suggestie een oplossing bieden. Verzamel de kleuters in de onthaalhoek. Vraag hen of ze weten waarvoor ze oude laarsjes hebben meegebracht. De kleuters raden... tot jij een voorstel doet. Je laat de laarsjes zien die jij hebt versierd en gevuld. De kleuters kiezen wat zij willen uitvoeren. Er kunnen 6 à 8 kleuters aan het werk, terwijl de anderen in de hoeken aan het werk gaan. 2.1 De kleuters scheuren De kleuters scheuren stukjes uit de oude tijdschriften, uit geschenkpapier of uit gekleurd glanspapier. Ze verzamelen hun snippers in een doosje of potje. 2.2 De kleuters kleven Afgedankte kinderlaarsjes Lijm, penselen De kleuters kleven hun snippers op het laarsje. Als dit volledig bedekt is met de snippers leggen ze er nog een laagje lijm over. Dan laat je de laarzen drogen en kan je ze eventueel nog vernissen. 2.3 De kleuters kiezen Plantje, balpen, folie, cadeaulint De kleuters maken een keuze tussen een plantje of een balpen. Naargelang hun keuze vullen ze hun laarsje met folie of papier. Ze plaatsen er het plantje of de balpen in. 2.4 Als afsluiter 3 Evaluatie en reflectie 3.1 De kleuter blikt terug De kleuters pakken hun laarsje in en kunnen het aanbieden ter gelegenheid van moeder- of vaderdag. Proces IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie gemakkelijk grote of - Kon ik dit papier gemakkelijk tot kleine snippers scheuren? snippers scheuren? Product IK zeg De kleuter denkt - Vonden jullie het moeilijk om de snip- - Bleven mijn snippers goed kleven pers goed op het laarsje te kleven? op het laarsje? 46 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 6

e x p r e s s i e 3.2 Ik blik terug Proces - Heb ik de kleuters gestimuleerd om het laarsje volledig te bekleven? Product - Konden de kleuters intens werken aan hun laarsje? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 5. De kleuters kunnen activiteit hebben met intense momenten (prikkels uit omgeving leiden niet af). Dit doel vind je in de observatielijst bij Positieve ingesteldheid 13 betrokken bezig zijn P 1K 2K 3K min of meer aangehouden activiteit (routinematig maar met voortgang) een activiteit hebben met intense momenten (prikkels uit omgeving leiden niet af) volgehouden intense activiteit (vol energie, concentratie, creativiteit, persistentie) 1K 2K 3K X X X 4 Tips Ik observeer - De kleuter is snel afgeleid door kleuters in de omgeving. - De kleuter kan weinig geconcentreerd bezig zijn. - De kleuter kan de taak niet afwerken zonder onderbreking. Ik remedieer - Ik baken tijdelijk de werkplaats af zodat de kleuter niet afgeleid wordt. - Ik splits het werk op in meerdere, korte werktijden naargelang het concentratievermogen van het kind. - De laarsjes kunnen vernist worden. - Je kan de laarsjes opvullen met folie en bovenaan een plantje insteken. - Je kan het laarsje tot halverwege opvullen met folie of papier en het laarsje als pennenhouder gebruiken. Activiteit 6 BC 13 Mijn mama en papa 47

d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 10 Wiskunde Kleurenspel 1 2-3 Doelen 1 De kleuters kunnen regels en afspraken naleven als de L in de buurt is. (24) (WO 3.9) 2 De kleuters kunnen visuele contrasten herkennen. (55) (WI 2.4) 3 De kleuters kunnen de kleuren benoemen. (61) (MV 1.3) 4 De kleuters kunnen een één éénverbinding leggen tussen voorwerpen tot 5. (68) (WI 1.1) 5 De kleuters kunnen klein motorische technieken voldoende gedoseerd en ontspannen uitvoeren. (45) (LO 1.29) 6 De kleuters kunnen samen spelen. (21) (WO 3.4) Materiaal * Kopieerblad 1 pagina 60 * Kleurendobbelstenen * Dobbelsteen 1 2 3 * Gesorteerde papiersnippers volgens kleuren op dobbelsteen * Lijm Voortaak Knip papiersnippers van 2 cm 2 uit gekleurd papier volgens de kleuren op de kleurendobbelsteen waarover je beschikt. Kopieer een aantal basisplaten (pagina 60) volgens het aantal spelers. Activiteit 10 BC 13 Mijn mama en papa 57

d e n k o n t w i k k e l i n g Vooraf 1 Introductie 2 Kern Kleurendobbelstenen, dobbelsteen 1-2-3, papiersnippers, lijm Kopieerblad 1 pagina 60 Wellicht werd er reeds een gezelschapsspel met een dobbelsteen gespeeld. Dit spel maakt gebruik van een kleurendobbelsteen en een dobbelsteen met getalfiguren. Stel het gezelschapsspel aan de klasgroep voor. Laat 2 à 4 kleuters voor dit spel kiezen. De overige kleuters maken een keuze binnen het hoekenwerk. Jij begeleidt om het spel tot de kleuters zelfstandig kunnen verder spelen. De kleuters rollen elk om beurt de dobbelstenen. Naargelang het aantal ogen en de kleur, kleven de kleuters de corresponderende papiersnippers op hun raster. Een kleuter werpt twee en rood. Hij neemt twee rode snippers en plakt die op zijn raster. De kleuters vergelijken regelmatig hun raster met elkaar. Ze verwoorden de kleuren en de begrippen: veel, weinig, meer, minder, evenveel, meest, minst De kleuter bij wie het rooster als eerste vol is, is de winnaar. 3 Evaluatie en reflectie 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Vonden jullie het leuk om dit spel - Vond ik het leuk om dit spel samen samen te spelen? te spelen? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie het juiste aantal snippers - Kon ik het juiste aantal snippers uitkiezen? uitkiezen? 58 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 10

d e n k o n t w i k k e l i n g 3.2 Ik blik terug Proces - Konden de kleuters hun beurt afwachten? Product - Konden de kleuters de aantallen verwoorden en alle kleuren benoemen? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 3. De kleuters kunnen de (hoofd)kleuren benoemen. Dit doel vind je in de observatielijst bij Denkontwikkeling 61 kennis en ervaring structureren P 1K 2K 3K ervaringen opdoen met kleuren X (hoofd)kleuren benoemen 2K X kleurennuances op volgorde leggen X Ik observeer - De kleuter kan de kleuren op de dobbelstenen of van de papiersnippers niet verwoorden. Ik remedieer - Ik laat de kleuter vaak voorwerpen sorteren en uitzoeken met dezelfde kleuren. Ik probeer het verwoorden van deze kleuren te stimuleren. - Ik zet af en toe een kleur centraal gedurende een aantal dagen of activiteiten. 4 Tips Wanneer je niet over een kleurendobbelsteen of een 1 2 3 dobbelsteen beschikt, kan je een gewone dobbelsteen bekleven met de gewenste getalfiguren en kleuren. Activiteit 10 BC 13 Mijn mama en papa 59

Kopieerblad 1 d e n k o n t w i k k e l i n g 60 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 10

d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 11 Ruimte Zelf puzzels maken Doelen 1 De kleuters kunnen iets uitkiezen omdat ze denken er plezier aan te beleven. (6) 2 De kleuters kunnen op een rechte lijn knippen in makkelijke materialen. (45) (LO 1.30) 3 De kleuters kunnen visuele contrasten herkennen. (55) (WI 2.2) 4 De kleuters kunnen eenvoudige puzzels maken. (66) (WI 3.3) 5 De kleuters kunnen aangeven of een activiteit leuk was of niet. (14) (WO 3.2) Materiaal * Kopieerblad 1 pagina 64 Brief aan de ouders * Foto s van de mama, de papa en van de kleuters * Fotokopieermachine * Potlood * Lat * Lijm * Scharen * Stevig papier (A3) * Modelpuzzel * Doosje voor elke kleuter Voortaak Doe een oproep om een foto van mama of papa mee te brengen. Neem een kopie van de foto. Verdeel de kopieën van de foto s van de papa s en de mama s op de keerzijde, in puzzelstukken. Activiteit 11 BC 13 Mijn mama en papa 61

d e n k o n t w i k k e l i n g Vooraf 1 Introductie Moddelpuzzel Lat, stift, schaar 2 Kern Fotokopiën Stiften, scharen In de puzzelkast steken heel wat puzzels. Maar een puzzel maken met het portret van mama of papa is nog leuker. Verzamel de kleuters rondom jou en laat een foto van jezelf zien. Daarna laat je de fotokopie zien. De kleuters vergelijken en verwoorden wat ze zien. Teken een aantal lijnen op de achterkant en verknip de fotokopie volgens de lijnen. Enkele kleuters krijgen één stuk van de fotokopie en puzzelen die weer in elkaar. Wanneer dit gelukt is, nodig je een 6-tal kleuters uit om een puzzel te maken met het portret van hun mama of papa. De andere kleuters kiezen voor het hoekenwerk. 2.1 De puzzel knippen Elke kleuter krijgt z n fotokopie van mama s of papa s foto. Jij hebt reeds de lijnen getrokken op de achterzijde van de kopieën naargelang de mogelijkheden van de kleuters. De kleuters knippen de stukken door en leggen die in hun doosje. 2.2 Puzzelen Als de kleuters klaar zijn, kunnen ze met het puzzelen starten. Hierbij kan je differentiëren: - de originele foto als voorbeeldkaart geven; - een fotokopie van de originele foto als voorbeeldkaart; - een uitvergrootte of een verkleinde fotokopie van de originele foto. 2.3 De puzzel opkleven A3-blad, lijm 3 Evaluatie en reflectie Is het puzzelen gelukt, dan kleven de kleuters de stukken op een groot stevig blad. Daarna helpen ze bij het opruimen. 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Vonden jullie het leuk om je eigen - Vond ik het leuk om mijn papa papa of mama te puzzelen? of mama te puzzelen? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie de puzzel maken met - Kon ik de puzzel maken met of of zonder een voorbeeldkaart? zonder voorbeeldkaart? 62 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 11

d e n k o n t w i k k e l i n g 3.2 Ik blik terug Proces - Had ik het niveau van de kleuters goed ingeschat? Product - Konden de kleuters een puzzel op hun niveau maken? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 4. De kleuters kunnen eenvoudige puzzels maken. 4 Tips Dit doel vind je in de observatielijst bij Denkontwikkeling 66 inzichten verwerven over de ruimte P 1K 2K 3K eenvoudige puzzels maken (weinig stuks, stevig materiaal) 1K/2K moeilijker puzzels maken 3K / X Ik observeer - Een kleuter krijgt de puzzel niet voor mekaar. - Een kleuter kan de puzzel perfect maken maar kan hem niet goed opkleven. Ik remedieer - Ik maak een nieuwe kopie en maak een gemakkelijker verdeling. Deze kleuter kan bij een volgende groep aansluiten. - Ik toon en zeg hoe de kleuter stuk na stuk tegen elkaar moet kleven. - Voorzie voor elke kleuter een doosje waarin hij zijn puzzelstukken kan verzamelen. - Als je de fotokopie verknipt, kan je met het niveau van elke kleuter rekening houden. Zo kan je: - veel of weinig stukken voorzien; - rechte, schuine of gegolfde stukken aanbieden; - even grote stukken of exemplaren van verschillend formaat en vorm knippen; X Activiteit 11 BC 13 Mijn mama en papa 63

Kopieerblad 1 denkontwikkeling Beste mama, papa, We zouden de kleuters graag een puzzel laten maken van hun mama of papa. Vandaar deze oproep uw kleuter een foto mee te geven van mama of papa. Ikzelf zal de foto vergroten, kopiëren zodat de puzzelpret kan beginnen. Alvast hartelijk dank! De leidster Beste mama, papa, We zouden de kleuters graag een puzzel laten maken van hun mama of papa. Vandaar deze oproep uw kleuter een foto mee te geven van mama of papa. Ikzelf zal de foto vergroten, kopiëren zodat de puzzelpret kan beginnen. Alvast hartelijk dank! De leidster 64 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 11

d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 12 Natuur en techniek Hartencake Doelen 1 De kleuters kunnen een voorkeur hebben voor bepaalde activiteiten en handelingen. (79) 2 De kleuters kunnen hoeveelheden op het zicht vergelijken en met woorden benoemen (veel, weinig...). (68) (WI 1.1) 3 De kleuters kunnen pictogrammen begrijpen die verwijzen naar een reeks opeenvolgende betekenissen. (74) (N 3.2) 4 De kleuters kunnen met hulp een reeks handelingen in de juiste volgorde uitvoeren. (78) (WO 5.4) 5 De kleuters kunnen eigenschappen van grondstoffen en materialen handelend ervaren en herkennen. (64) (MV1.2) Materiaal * Recept zie kopieerblad 1 pagina 68 * Ingrediënten: - 3 eieren - 150 gr suiker - 150 gr zelfrijzende bloem - 120 gr boter - 1 pakje vanillesuiker * Om te versieren: rode vetersnoep, mini-smarties, bloemsuiker of cacaopoeder * Materiaal: spatel, zeef, kom, klopper, bakvormpjes in bakpapier, oven, ovenwanten, bakplaat, wasbekkens, vaatdoek, detergent, keukenhanddoeken, plastic folie of zakjes om de cake in te verpakken * Om te versieren: schaar, papier om hartensjabloon aan te maken Voortaak Kopieer het kopieerblad zodat de kleuters thuis de cake nog eens kunnen bakken. Activiteit 12 BC 13 Mijn mama en papa 65

d e n k o n t w i k k e l i n g Vooraf 1 Introductie 2 Kern Ingrediënten Keukenmateriaal Recept Een zoethoudertje maken of krijgen ter gelegenheid van moeder- of vaderdag is een aangename verrassing! De kleuters komen rondom jou. Je vertelt hen wat de kookactiviteit van vandaag inhoudt. Jij begeleidt een 4-tal kleuters terwijl de anderen voor het hoekenwerk kiezen. 2.1 Verkennen van het recept De kleuters wassen hun handen vooraleer ze starten met de kookactiviteit. Alle ingrediënten en keukenmaterialen staan klaar. De kleuters verwoorden spontaan wat ze zien en waartoe alles dient. Je bekijkt het recept stapsgewijs. De kleuters vergelijken de ingrediënten en verwoorden of er veel of weinig is, van wat er meer, minder, meest... is. Probeer zoveel mogelijk de kleuters te laten helpen bij het bereiden van de cake. 2.2 Bereiding van het recept Oven Snoepgoed De kleuters roeren de boter tot room en voegen er de suiker en de vanillesuiker aan toe. Ze mengen de eieren er één voor één onder. Daarna zeven ze de bloem en mengen die onder de massa. Ze verdelen het deeg over de bakvormpjes. Plaats de vormpjes in een voorverwarmde oven gedurende 30 min. op 160 C. 2.3 Opruimen en evalueren Recept, vaatdoek, wasbekkens, keukenhanddoek Detergent Inpakfolie of zakjes 3 Evaluatie en reflectie Je overloopt het recept samen met de kleuters. Zo merken de kleuters of ze niets vergeten zijn. Ze ruimen samen op. Wanneer de cakes uit de oven komen en voldoende afgekoeld zijn, versieren de kleuters die met een hartensjabloon. Dan kunnen de kleuters de cakes inpakken. 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie het recept volgen? - Kon ik het recept volgen? Product IK zeg De kleuter denkt - Vonden jullie de cake lekker? - Vond ik de cake lekker? 66 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 12

d e n k o n t w i k k e l i n g 3.2 Ik blik terug Proces - Waren de kleuters voldoende handig om zelf de cake te bereiden? Product - Konden de kleuters passend de begrippen verwoorden (veel, weinig, meer, minst...) na het op het zicht vergelijken van de hoeveelheden? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 2. De kleuters kunnen hoeveelheden op het zicht vergelijken en met woorden benoemen (veel, weinig,...). Dit doel vind je in de observatielijst bij Denkontwikkeling 68 inzichten verwerven over getallen P 1K 2K 3K experimenteren met hoeveelheden 1K X hoeveelheden op het zicht vergelijken en met woorden benoemen (veel, weinig,...) 2K X hoeveelheden ordenen door gebruik te maken van de één-één-verhouding (evenveel, minder, ) 3K X Ik observeer - Een kleuter kan de bovengenoemde begrippen niet verwoorden. Ik remedieer - Ik vraag de kleuter om aan te wijzen waar er veel, weinig is. Vervolgens zal hij dit ook leren benoemen. 4 Tips Voorzie extra cake om hun resultaat te proeven. Activiteit 12 BC 13 Mijn mama en papa 67

Kopieerblad 1 denkontwikkeling Recept hartencake Ingrediënten 3 eieren200 g zelfrijzende bloem 150 g suiker 150 g zelfrijzende bloem 120 g boter 1 pakje vanillesuiker De boter tot room roeren. De suiker en vanillesuiker toevoegen. De eieren er 1 voor 1 onder mengen. De bloem zeven en onder de massa mengen. Het deeg over de bakvormpjes verdelen. De vormtjes in de oven plaatsen (gedurende 30 min. op 160 C. 68 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 12

d e n k o n t w i k k e l i n g Activiteit 13 Natuur en techniek Maken van een monoprint Doelen 1 De kleuters kunnen tot afwerking komen van een zelfgekozen opdracht. (82) 2 De kleuters kunnen statische elementen tekenen (bv. mens = mama of papa). (62) (WO 6.1) 3 De kleuters kunnen een vertrouwd object, vertrouwde persoon of gebeurtenis representeren. (62) (MV 1.5) 4 De kleuters kunnen ervaren dat andere kleuters reageren op je eigen expressies. (38) (WO 3.6) 5 De kleuters kunnen genieten van succeservaringen op het vlak van prestaties. (2) Materiaal * Nette, vlakke tafels of plexiglas * Penselen * Verf en detergent * Wit A3-papier * Schilderschorten Activiteit 13 BC 13 Mijn mama en papa 69

d e n k o n t w i k k e l i n g Vooraf 1 Introductie Verf, penseel, papier 2 Kern Schilderschorten Een afdruk maken als een echte drukker gebeurt niet elke dag. Misschien kan deze afdruk het begin worden van een wenskaart ter gelegenheid van moeder- of vaderdag. Verzamel een groepje kleuters rond de werktafel. Jij schildert een mama of een papa op de tafel of op het plexiglas. Je vertelt wat je schildert: het hoofd, de armen Dan neem je een blad en druk je het aan op het schilderwerk. Daarna verwijder je het blad voorzichtig van het schilderwerk. De kleuters zien de afdruk van het schilderwerk op het blad. Laat een 2-tal kleuters voor deze opdracht kiezen terwijl de andere kleuters zelfstandig verder werken. 2.1 De kleuters kiezen De kleuters trekken een schilderschort aan en bedenken wat hun schilderonderwerp wordt: mama s of papa s portret. Ze verwoorden waarvoor ze gekozen hebben. 2.2 De kleuters maken de monoprint Verf, penseel, papier De kleuters schilderen zelfstandig het portret van hun papa of mama en ze vertellen er iets bij. Ze nemen een blad en drukken het op het schilderwerk. Je zal hier wellicht wat moeten helpen. Eveneens met jouw hulp verwijderen ze het blad. Voorzie een plaats om de monoprints te laten drogen. De kleuters bewonderen hun portret. 2.3 Als afsluiter Als alle monoprints klaar zijn, bekijken de kleuters elkaars werk, ze vergelijken en vertellen erover. Wanneer de monoprints na het drogen een gegolfd reliëf vertonen leg je deze best onder een zware stapel boeken of dergelijke, zodat de monoprint als voorzijde van de kaart voor moeder- of vaderdag kan gebruikt worden. 70 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 13

d e n k o n t w i k k e l i n g 3 Evaluatie en reflectie 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Hebben jullie snel genoeg afgedrukt om - Heb ik snel genoeg afgedrukt jullie drukwerk te bekomen? om mijn drukwerk te bekomen? Product IK zeg De kleuter denkt - Wat was het moeilijkste: het schilderen, - Wat vond ik het moeilijkste? afdrukken of het wegnemen van het blad? 3.2 Ik blik terug Proces - Konden de kleuters het blad verwijderen zonder de verf open te smeren? Product - Konden de kleuters een mens tekenen? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 2. De kleuters kunnen statische elementen tekenen (bv. mens = mama of papa). Dit doel vind je in de observatielijst bij Denkontwikkeling 62 kennis en ervaring (creatief) voorstellen P 1K 2K 3K experimenteren met krabbels 1K X min of meer herkenbare gesloten vormen tekenen 1K X statische elementen tekenen (bv. mens, huis, dier, boom) 2K / X dynamische situaties tekenen met oog voor details / Ik observeer - Een kleuter heeft moeite om een mens te tekenen. Ik remedieer - Ik ga met hem voor de spiegel staan en wijs hem op zijn hoofd, buik, armen en benen. In de activiteiten bewegingsopvoeding besteed ik regelmatig aandacht aan het lichaamsschema. - Ik toon waardering en bewondering voor de kleuter. - Ik bevestig hem in zijn pogingen. Activiteit 13 BC 13 Mijn mama en papa 71

d e n k o n t w i k k e l i n g 4 Tips Voeg een weinig detergent toe aan de verf, op deze manier wassen de schilderwerken gemakkelijker af. 72 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 13

m o t o r i s c h e o n t w i k k e l i n g Activiteit 15 Klein Schilderen met scheerschuim Doelen 1 De kleuters kunnen nieuwe, minder vertrouwde situaties exploreren. (11) (MV 6.1) 2 De kleuters kunnen experimenteren met materialen. (12) (MV 1.2) 3 De kleuters kunnen ervaringen opdoen met het tastzintuig. (57) (LO 1.39) 4 De kleuters kunnen betekenis geven aan hun eigen tekening zonder hulp van de L. (62) (N 2.4) 5 De kleuters kunnen experimenteren met tweedimensionaal materiaal. (41) (MV 1.2) 6 De kleuters weten wat hoort, niet hoort, gevaarlijk is en er naar handelen. (65) Materiaal * Tafelbescherming * Zwarte folie * Penselen (platte, ronde, dikke, fijne) * Fototoestel * Schilderschorten * Scheerschuim 76 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 15

m o t o r i s c h e o n t w i k k e l i n g Vooraf 1 Introductie 2 Kern Tafelbescherming, schilderschorten, scheerschuim Wanneer papa zich scheert, wordt de kleuter graag met een topje scheerschuim geplaagd. Tijdens deze activiteit kunnen de kleuters het scheerschuim trotseren. De kleuters komen in de onthaalhoek. Vraag de kleuters of ze zich herinneren wat de papa van x in de klas kwam doen en wat hij nodig had (act1). Wijs hen op het gevaar en de gevolgen wanneer ze in contact komen met schuim, ogen en mond. Nodig een viertal kleuters uit om met het scheerschuim te schilderen. 2.1 De kleuters experimenteren De kleuters trekken een schilderschort aan en rollen hun mouwen op. Ze krijgen even de tijd om met het schuim te experimenteren. Daarna maak je de werktafel schoon. 2.2 De kleuters schilderen Zwarte folie, penselen Fototoestel Elke kleuter krijgt een portie schuim waarmee het schilderwerk kan starten. De kleuters die het al weten, zeggen vooraf wat ze willen schilderen. De kleuters die nog twijfelen, vertellen achteraf iets over hun schilderwerk. Wanneer de kleuter klaar is met het schilderen, neem je best snel een foto van het kunstwerk want scheerschuim wordt zacht en wordt waterachtig 2.3 Als afsluiter 3 Evaluatie en reflectie Ook de niet-schilders komen de werkjes bekijken en vinden er misschien inspiratie in. Daarna ruimen de kleuters hun werktafel en penselen op. 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Vonden jullie het fijn om te schilderen - Vond ik dit fijn? met scheerschuim? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie duidelijk zien en zeggen - Kon ik duidelijk zien en zeggen wat wat je schilderde? ik schilderde? Activiteit 15 BC 13 Mijn mama en papa 77

m o t o r i s c h e o n t w i k k e l i n g 3.2 Ik blik terug Proces - Gaf ik de kleuters voldoende tijd om te experimenteren? Product - Konden de kleuters vooraf of achteraf iets over hun tekening vertellen? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 4. De kleuters kunnen betekenis geven aan hun eigen tekening zonder hulp van de L. Dit doel vind je in de observatielijst bij Denkontwikkeling 62 kennis en ervaringen (creatief) voorstellen P 1K 2K 3K betekenis geven aan eigen tekeningen met de hulp van de L betekenis geven aan hun eigen tekening zonder hulp van de L 1K / X betekenis geven aan eigen schrijfnabootsingen 3K / X 2K X 4 Tips Ik observeer - Een kleuter kan niet vertellen wat hij representeerde. - Een kleuter vertelt na wat een medekleuter reeds vertelde. Je kan klassiek scheerschuim of scheergel aanbieden. Ik remedieer - Ik probeer de kleuter aan de hand van concrete vraagjes toch iets te laten verwoorden: met een woord of een zin. - Ik benader deze kleuter individueel. 78 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 15

t e r a f r o n d i n g Doelen Activiteit 16 Collage van alle mama's en papa's 1 De kleuters kunnen ervaren dat er in de klas en in de school rond een BC gewerkt wordt. (9) 2 De kleuters kunnen statische elementen tekenen. (62) (WO 6.1) 3 De kleuters kunnen op vraag van de L ook interesse hebben voor het werk van andere kleuters. (10) (WO 3.7) 4 De kleuters kunnen in een beeld gelijkenissen of verschillen met de realiteit benoemen. (41) (MV 1.1) 5 De kleuters kunnen gevoel hebben voor groepsbetrokkenheid. (13) Materiaal * Verf * Penselen * Scharen * Lijm * Gekleurd papier * Potloden * Stiften * Waskrijt * Tekenpapier (A4 / A3) * Duimspijkers * Nylondraad Voortaak Afspreken met de collega s wie welk uithangbord voor haar / zijn rekening neemt en welke materialen worden aangeboden. Activiteit 16 BC 13 Mijn mama en papa 79

t e r a f r o n d i n g Vooraf 1 Introductie 2 Kern Tijdens de periode van moeder- en vaderdag is iedereen druk in de weer met het maken van pakjes. De themaborden in de school worden wel eens vergeten Deze activiteit zorgt voor de nodige opfleuring. Verzamel de kleuters rondom jou en vertel hen over het initiatief: alle kleuters van de school tekenen, schilderen of knippen het portret van hun mama of papa. Alle portretten worden doorheen de school opgehangen zodat de mama s en papa s merken waarrond er op school wordt gewerkt. 2.1 De kleuters kiezen een techniek De kleuters bepalen zelfstandig welke techniek ze willen toepassen. Afhankelijk daarvan kan je groepjes vormen. 2.2 De kleuters gaan aan de slag Tekenpapier, scharen, stiften, potloden, waskrijt, verf, penselen, lijm, gekleurd papier, duimspijkers, nylondraad De kleuters gaan naar de werktafel. Ze maken er een portret van hun papa of mama. Ze vertellen er iets bij aan de vriendjes die willen luisteren en op hun beurt ook iets willen vertellen. De kleuters ruimen samen met jou op. Jij verzamelt de figuren en hangt ze op doorheen het schoolgebouw. 2.3 Als afsluiter Als alle werkjes ophangen, maken jullie een rondgang doorheen de school zodat iedereen zijn werk ziet hangen, er met de vriendjes over kan praten en belangstellend kan kijken en luisteren naar wat de anderen vertellen. 80 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 16

t e r a f r o n d i n g 3 Evaluatie en reflectie 3.1 De kleuter blikt terug Proces IK zeg De kleuter denkt - Vonden jullie het moeilijk of leuk - Vond ik het moeilijk of leuk om om zo n portret te maken? zo n portret te maken? Product IK zeg De kleuter denkt - Konden jullie je eigen figuren terug- - Kon ik mijn figuren terugvinden vinden op school? op school? 3.2 Ik blik terug Proces - Werd er duidelijk afgesproken binnen het team wie, wat, wanneer zou doen? Product - Konden de kleuters interesse opbrengen voor het werk van anderen? 3.3 Ik kijk naar de kleuters Ik kijk in het bijzonder naar Doel 3. De kleuters kunnen op vraag van de L ook interesse hebben voor het werk van andere kleuters. Dit doel vind je in de observatielijst bij Positieve ingesteldheid 10 interesse hebben voor P 1K 2K 3K eigen werk belangrijk vinden 1K X op vraag van de L ook interesse hebben voor het werk van andere kleuters spontaan interesse tonen voor eigen werk en voor dat van andere kleuters 2K 3K X X Ik observeer - Sommige kleuters hebben alleen interesse voor hun tekening of schilderwerk. Ik remedieer - Ik wijs deze kleuters erop dat de andere kleuters ook naar hun werkje kijken en het mooi vinden. Waarom zouden zij ook niet eens naar het werk van de vriendjes kijken en luisteren wat ze erbij vertellen? Activiteit 16 BC 13 Mijn mama en papa 81

t e r a f r o n d i n g 4 Tips Je kan de figuren op diverse manieren ophangen: 1 volledig kleuterwerk 2 outline figuur 3 outline figuur op gekleurd blad 4 outline figuur op groepsachtergrond 5 outline figuur aan nylondraad 82 BC 13 Mijn mama en papa Activiteit 16