lezen veilig leren Kinderboekenweektip Voorbereiding Les 1 - kookboeken en recepten Benodigde materialen Werkwijze

Transcriptie

1 veilig leren lezen Kinderboekenweektip 2009 Auteur: Josée Warnaar Het thema van de kinderboekenweek is Aan tafel! - Eten en snoepen in kinderboeken. In deze tip bakt u met de kinderen letterkoekjes. Het begrip kookboek en het lezen van een recept komen eerst aan de orde. Daarna maken de kinderen in groepjes koekjesdeeg om letterkoekjes te bakken. Elk kind maakt de letters van een woord dat het van tevoren bedacht heeft. De koekjes worden mee naar huis genomen in een zelfgemaakt bakje. Voorbereiding Voor les 2 heeft u de hulp van ouders nodig. Vraag ruim van tevoren welke ouders kunnen komen helpen. Er is één ouder per vijf kinderen nodig. Vraag of de ouders een keukenweegschaal, een deegkom, een vork en een kleine kom om mee af te wegen, meenemen. Les 1 - kookboeken en recepten Enkele (kinder)kookboeken en prentenboeken Kopieerblad 1 voor elk kind Vergroting van 1 Keukenweegschaal Mengkom Pakje (room)boter Pak suiker Pak zelfrijzend bakmeel Bus met zout Kleine kom om mee af te wegen Vork Voor elk kind een schrijfkaartje Verdeel de klas in groepjes (vijf kinderen). Geef elk groepje een prentenboek of een kookboek. Vraag of ze het boek goed bekijken. Kies uit elk groepje één kind dat iets over het boek komt vertellen. Laat de andere kinderen ook vragen stellen over het boek. Kies daarna een van de kinderen en vraag om de boeken over twee stapels te verdelen. Laat het kind uitleggen waarom het de boeken op een bepaalde manier verdeeld heeft. Betrek de andere kinderen bij deze uitleg. Als het kind de boeken niet gesorteerd heeft in een stapel prentenboeken en een stapel kookboeken, laat u een ander kind de boeken sorteren. Laat ook dit kind uitleggen welk criterium het gebruikt heeft om de boeken te sorteren. Mochten de boeken nog niet in prentenboeken en kookboeken gesorteerd zijn, maak er dan zelf twee stapels van en leg aan de kinderen uit waarom u dat zo gedaan heeft: Er is een stapel prentenboeken en een stapel kookboeken. Een prentenboek is een leesboek, een kookboek is een doeboek. In een kookboek staan recepten. Deel 1 uit en hang de vergroting op. Vertel de kinderen dat dit een recept is. Laat het recept lezen. Wat voor een recept is het? Wat heb je nodig? Hoe moet je te werk gaan? Bespreek het recept met behulp van de meegebrachte attributen, laat zien hoe de weegschaal werkt. Vertel de kinderen dat ze de volgende les zelf koekjesdeeg gaan maken. Vraag wat ze daarvoor nodig hebben en hoe ze het aan gaan pakken. Vertel dat de klas in groepjes verdeeld zal worden en dat elk groepje koekjesdeeg gaat maken onder leiding van een ouder. 1 Uitgeverij Zwijsen B.V. -

2 Vertel dat de letterkoekjes die ze gaan maken een woord moeten vormen. Wijs de kinderen op de Letterlijn. Laat de letters nog een paar keer opnoemen en laat elk kind een woord bedenken met de letters van de letterlijn. Laat de kinderen vertellen welk woord ze bedacht hebben. Elk kind schrijft zijn woord op een schrijfkaartje en bewaart dit in zijn laatje. Als afsluiting kunt u 1 laten kleuren. Les 2 - koekjesdeeg maken De ingrediënten voor het koekjesdeeg: suiker, zelfrijzend bakmeel, (room)boter en zout. Het recept van 1 is voldoende voor vijf kinderen. Zorg ervoor dat de boter voor gebruik op kamertemperatuur is. Elk groepje: een keukenweegschaal, een kleine kom om mee af te wegen, een vork en een deegkom Plasticfolie Kopieerblad 1, 2 en 3 voor elk groepje Planning Plan het deeg maken voor de ochtendpauze. Terwijl het deeg in de koelkast rust, kunnen de kinderen eten en drinken en even buiten spelen. Na het buitenspelen kunnen de letterkoekjes gemaakt worden. Instructie voor de hulpouders Leg de ouders uit dat de kinderen zoveel mogelijk betrokken moeten worden bij het maken van het deeg: De ouders laten de kinderen eerst vertellen hoe het deeg gemaakt moet worden. Daarna verdelen de ouders de beurten, wie doet wat? De ouders vertellen ook dat het deeg eerst in de koelkast moet rusten voordat er koekjes van gemaakt kunnen worden. Alle kinderen wassen hun handen voordat ze aan de activiteit beginnen. De ouders maken, met de kinderen van hun groepje, het koekjesdeeg volgens de stappen op 2 en 3. De ouders betrekken de kinderen zoveel mogelijk bij het maken van het deeg. Als het deeg gekneed is, wordt het in plasticfolie gewikkeld en brengt het groepje de deegbal naar de koelkast. Les 3 - letterkoekjes maken Voor elk kind een stukje bakpapier van 15 x 40 cm (bakpapier is 40 cm breed). Schrijf de naam van het kind met potlood op het bakpapier. Een oven, voorverwarmd op 160 graden Bakplaten Schoongemaakte tafels, om deeg te kneden Voor elk groepje een bal deeg Voor elk kind een stevig vouwblaadje van 20 x 20 cm Voor elk kind een papieren handdoekje Alle kinderen zitten met gewassen handen aan hun tafeltje. Ze hebben het bakpapier voor zich. Elke ouder verdeelt de deegbal in vijf gelijke stukken. Elk kind krijgt één stuk. De kinderen pakken het schrijfkaartje met het woord dat ze willen maken. De ouder vraagt uit hoeveel lettertekens het woord bestaat. Voor het woord raam moeten vier lettertekens gemaakt worden, voor het woord vis maar drie. Kinderen die een woord van vier lettertekens hebben, verdelen hun portie deeg in vieren. Kinderen die een woord van drie lettertekens hebben verdelen hun portie deeg in drieën. De kinderen vormen de letters met het deeg en leggen die op het bakpapier. Het is belangrijk dat de letters niet te dun zijn, anders worden ze te donker in de oven. Als de letterkoekjes klaar zijn worden ze gebakken (reken op minuten). Afsluiting Als afsluiting kunnen er doosjes gevouwen worden van een stevig vierkant vouwblaadje. De kinderen kunnen de vouwblaadjes van tevoren beschrijven met letters en woorden die ze al kennen. Als de deegletters afgekoeld zijn, worden alle woorden op een papieren handdoekje op de tafel van de kinderen gelegd. Elk kind leest zijn woord voor. Daarna worden de letterkoekjes in het doosje gedaan en met en het recept ( 1) mee naar huis genomen. Tips Voor wie les 2 te bewerkelijk vindt de volgende tip: voer les 1 uit zoals beschreven en vertel aan de kinderen dat enkele ouders het recept krijgen om thuis koekjesdeeg voor de klas te maken. Les 2 kan dan worden overgeslagen. Les 1 wordt klassikaal uitgevoerd. Vraag een aantal dagen achtereen een ouder die les 2 en 3 met één groepje uitvoert als de andere kinderen met de differentiatiematerialen van Veilig leren lezen werken. En ook in dit geval kan les 2 weggelaten worden als de ouder het deeg al van tevoren thuis maakt. 2 Uitgeverij Zwijsen B.V. -

3 Recept koekjesdeeg 1 suiker boter meel een beetje zout

4 Koekjesdeeg maken 2 1. Was je handen. 2. Lees het recept. Wat moet je doen? 3. Weeg de suiker af. 4. Doe de suiker in de deegkom. 5. Weeg de boter af. 6. Doe de boter in de deegkom.

5 Koekjesdeeg maken 3 7. Weeg het meel af. 8. Doe het meel in de deegkom. 9. Strooi wat zout over het deeg. 10. Roer alles door elkaar. 11. Kneed het deeg en maak er daarna een bal van. 12. Leg de deegbal in de koelkast.