Taalontwikkelend werken bij tweede jaars nieuwkomers

Vergelijkbare documenten
DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet.

Bij wie hoor ik? Wijs op de picto van de familie. Laat je kind de familieleden aanwijzen.

Kennismaken. Wie zitten er bij jou in de klas? 4. Welke afspraken maak jij met je klas? 8

Inhoudsopgave LES 1: NAAR SCHOOL LES 2: VRIJE TIJD LES 3: THUIS LES 4: NEDERLAND LES 5: TOEKOMST 126

Een feestmaal. Naam: -Ken jij nog een ander speciaal feest? Typ of schrijf het hier. a

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules

Mytylschool De Trappenberg Peter van Sparrentak

6.0 INTRO. 1 a Bekijk de sommen hiernaast en ga na of ze kloppen = = = = = 2...

Economische Topper 4 Evaluatievragen thema 3

Deze les krijgen de leerlingen een introductie over ongelijke breuken. Dit met name gericht op het vergelijken met een bemiddelende grootheid.

In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers van het college: eindige automaten.

Hoe plan je een grote taak?

Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus

1 De watersnoodramp van 1953

Inhoudsopgave. Inhoud

Voorbereidende opgaven Stoomcursus

Overal NaSk 1-2 havo / vwo Uitwerkingen Hoofdstuk 2 Licht

Zelfstudie practicum 1

Wat maak jij. morgen mee MBO. Loonwerk (Groen, grond en infra)

Praktische opdracht Optimaliseren van verpakkingen Inleidende opgaven

d) Stel, jij had ook een schilderij gemaakt, aan c) Wat wil Boxie met zijn kunst bereiken? wie zou jij jouw schilderij dan geven?

LESINSTRUCTIE GROEP 7/8

Op zoek naar talent en ambitie!

Wat doen we met de vuile was?

Voorbereidende opgaven Stoomcursus

Nakomelingen van rendieren kunnen een paar uur na de geboorte al met de kudde meerennen. Zijn rendieren nestvlieders of nestblijvers?

Erasmus MC Junior Med School

OP GETAL EN RUIMTE KUN JE REKENEN

Opdrachten bij hoofdstuk 2

abcdefg Nieuwsbrief 4 6 november 2012

abcdefg Nieuwsbrief 5 27 november 2012

Getallenverzamelingen

U wilt uw/een woning taxeren en geeft daarbij opdracht aan de NVM-makelaar/taxateur: U wilt een taxatie laten uitvoeren (zie 3).

Voorbereidende opgaven Herkansingscursus. Rekenregels voor vereenvoudigen

Lijn, lijnstuk, punt. Verkennen. Uitleg. Opgave 1

Verschil zal er zijn mvbo bovenbouw WERKBLAD

abcdefg Nieuwsbrief 1 9 september 2014

Reguliere Expressies en Automaten: Overzicht

Ontleden? Leuk! Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Henk Jongsma, hoofdauteur Op Niveau tweede fase

REKENEN MACHTEN MET. 5N4p EEBII 2013 GGHM

14 Effectevaluatie van de Strafrechtelijke Opvang Verslaafden (SOV)

Accenten blok = 7 = 7 = 7 = 7 = 7 = 1 minder. de helft. 1 meer 1 meer. 1 minder

Om welke reden heeft een kwak relatief grote ogen?

3 Snijpunten. Verkennen. Uitleg

Een CVA (beroerte) kan uw leven drastisch veranderen! 2009 Een uitgave van de Nederlandse CVA-vereniging

Niveau A. Opdracht 1 a Op veel plekken waren de afgelopen dagen grote bosbranden in Israël. b Eigen mening. Ter beoordeling aan de leerkracht.

Verschil zal er zijn hv bovenbouw WERKBLAD

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel

9,1. KindereN. GeVen een CijFER. Schilderen5. sarah zegt. Volwassenenpagina6-7

Overal NaSk 1-2 vwo / gymnasium Uitwerkingen Hoofdstuk 2 Licht

b Vandaag gaan kinderen naar school en spelen ze in hun vrije tijd. Beschrijf wat de kinderen in deze strip doen.

Voorbereidende opgaven Examencursus

Rekenregels van machten

Speurtocht. Afrikaanse beeldenroute Damast-/Spaarnoogstraat. vanaf 8 jaar. Haarlem Mutare city link. stedenband

1.3 Wortels. x x 36 6 = x = 1.5 Breuken. teller teller noemer noemer. Delen: vermenigvuldig met het omgekeerde.

Urologie. Blaasaugmentatie

Írl* tt- IË" Klopt dat wel? f._. Advertentie-analvse. Ia*' Itr. r '- a*." Lcren denken r"net econornic - llocl Grol. Ir*'

INLEIDING. Gezond eten Gezond drinken Genoeg slapen Goed bewegen

e u z e B L O K K E N K L A S V M B O

Werkkaarten GIGO 1184 Elektriciteit Set

Hoe zichtbaar ben jij mobiel? MOBIELpakket. Oplossingen voor ondernemende kappers die kiezen

1 De onderneming in de wereldeconomie

INTERVIEWEN 1 SITUATIE

Route F - Desert. kangoeroerat

Algemeen. Restweefsel voor medischwetenschappelijk onderzoek

Minicursus Rust creëren

b,^.c/ -í w-t S t><-h.scl

Continuïteit en Nulpunten

later Wat wil(de) worden Contact tussen oud en jong

opgaven formele structuren procesalgebra

Inleiding Natuurwetenschappen

De tijdens de training aangeboden ski-imitaties gebruiken we zowel als middel maar ook als doel.

1a Een hoeveelheid stof kan maar op één manier veranderen. Hoe?

De formule van het opslagpercentage voor alle producten luidt:

Privacyverklaring gwoon Makelaars

abcdefg Nieuwsbrief 1 11 september 2013

naam blad : 37 = 299 : 23 = 882 : 63 = 364 : 26 = : 47 = : 43 = 47 kan keer van af kan keer van af 47 = =

Privacyverklaring Nieuwbouw (huur of koop)

handleiding groep 8 blok 1

Het reëel getal b is een derdewortel van het reëel getal a c. Een getal en zijn derdewortel hebben hetzelfde toestandsteken.

Screening van middelen ter bestrijding van Phytophthora infestans in tomaat

Privacyverklaring Koops Makelaardij

Zo zijn onze manieren Integriteit en gewenst gedrag in het Erasmus MC

a) Waarvoor waarschuwden experts deze week? d) Wat kun je doen om anorexia te voorkomen,

5.1 Rekenen met differentialen

Crossculturele psychologie

1 Uw secretaresse vraagt u wie u voor deze sessie wilt uitnodigen. Aan welke mensen denkt u?

gefragmenteerde bestanden Bestand Bestand Bestand Bestand Bestand a Bestand a Bestand a Bestand a Bestand Bestand Bestand Bestand c Bestand a

Hoe maak je een huiswerkplanning?

Antwoorden Geschiedenis h5 paragraaf 1

Krant. Lees alles over... HET ALLERBESTE IN KUNSTSTOF

F G H I J. 5480

Werken aan resultaat, altijd en overal

GBK Leden profiel beheer

Het bepalen van een evenwichtstoedeling met behulp van het 1 e principe van Wardrop is equivalent aan het oplossen van een minimaliserings-probleem.

Bespreking Examen Analyse 1 (Juni 2007)

Tellen van speelslagen

INFORMATIE. hart. verwennend WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT

schets 10 Bergrede: tweeërlei fundament (7:24-29)

Wens 1: Oriëntatie op de EU. Inleiding. Leerfilosofie. Tot slot staan wij voor activerend en interoctief onderwijs. Onze opzet, materialen en het

Transcriptie:

Tlontwikkelend werken bij tweede jrs nieuwkomers Ad vn Dlen.vndlen@hsmrnix.nl

Welkom @ Ad vn Dlen LPTN 2017 i.s.m. Krijn Helsloot en Jntien Smit

Tl ls tool in de kls Tl is de toegngspoort tot het denken Vygotsky (1962, 1978)

Driehoeksverhouding... tl gesprek denken kennis Dmhuis, 2007

Om wie zou het hier gn? Ik kwm n een tijdje in de grote school terecht. Nog steeds ls kleuter, mr op een immense speelplts, wr voor mij lleen mr onveiligheid gold. Er werd me l snel duidelijk gemkt dt ik met dt tltje vn me nergens zou komen en werd n de knt gezet tot ik ftsoenlijk verstnbr Nederlnds zou prten. Als ik nu lees over pestgedrg dn denk ik terug n mijn kinderjren. Niet in het minst n mijn leerkrchten. Al vnf het begin wisten ze me te pkken op wt me het meest rkte: mijn thuis, mijn chtergrond, mijn tl, mijn eigenheid, mijn zijn.

Moedertl ls springplnk

Hoe lost u deze som op? Sixty-nine plus seventy-two is? 69 + 72 =

Nr de tlschool! Pools centrum voor onderwijs en cultuur licht hun visie op meertligheid toe https://youtu.be/dkvgnkdmqsm

Voorbeelden vn functioneel veeltlig leren Tlkrt. Mk in de kls zichtbr welke tlen nwezig zijn. Een kind hoeft geen moedertlspreker te zijn, enige kennis vn een tl is ook vn wrde. Tlportfolio. Lt lle leerlingen hun eigen repertoire n tlen, woorden en uitdrukkingen inventriseren en bewren in een tlportfolio. Shring Grmmrs. Ontdek de wrde vn (culturele en tlige) heterogeniteit in de kls: kinderen leren vn elkr en vn hun onderlinge verschillen Tlmtjes. Lt nieuwkomers en Nederlndstlige leerlingen vn meet f n met elkr smenwerken en prten.

T l k r t Welke tlen zijn er? Hoeveel zijn er in mijn kls?

Een rondje Amsterdm nno 2017 T l k r t Munduscollege, 8 leerlingen uit ISK-kls en regulier spreken smen 14 tlen - Nederlnds - Engels - Spns - Turks - Duits - Arbisch - Frns - Roemeens - Bhs Indonesi - Hindi - Srnntongo - Arwk - Wolof - Mndink

T l p o r t f o l i o

S h r i n g Woordenscht: pp en mm in ndere tlen G r m m r s @ Ad vn Dlen LPTN 2017 i.s.m. Krijn Helsloot en Jntien Smit https://www.lown.nl/lesmteril/sjoes/

Tlking of mommy nd dddy A phonologicl comprison Mny of the MOM words hve nsl (m, n). Mny of the DAD words hve dentl (d, t) or lbil obstruent (b, p). A morpho-syntctic comprison Sometimes/in some lnguges you cn dd determiner before mother nd fther. When? Why? Dov è l mm? Wo is die Muti? Wr is mmm?

Vn en met elkr leren: verzmelen en vergelijken Lelystd, 2017: nieuwkomerskls verzmelt woorden voor schoen en nder schoeisel in hun thuistlen. Bij de keuze vn het mooiste woord voor schoen wint het Thise woord.

seki:m

T l m t j e s

T l p o r t f o l i o Uit Tltrotters, 2002, Studio Tlwetenschp

Vnuit visie http://www.cteno.be/downlods/publicties/tltip_meertligheid.pdf

Wt is DAT en CAT Dgelijks Algemene Tlvrdigheden en Cognitief Acdemische Tlvrdigheden (en schooltl) http://www.vlinderstichting.nl/wt-is-er-te-zien

Even oefenen DAT: Het regende dr heel lng niet. En omdt het zo droog ws, gingen lle plnten die de boeren verbouwden, dood. En omdt er geen mis en grn geoogst kon worden, hdden de mensen niet te eten. En wt gebeurt er dn? Ze gingen dood. Voorl kinderen en oude mensen.

CAT: CAT: De lngdurige droogte veroorzkte misoogsten, met ls gevolg hongersnood en slchtoffers, voorl onder kinderen en ouderen. CAT is korter, gecomprimeerd met bstrcties. DAT heeft veel woorden nodig om lngdurige droogte, misoogsten en hongersnood ) te omschrijven. In de DAT-versie wordt de gedchtegng stpsgewijs onder woorden gebrcht in gewone tl

Tl nodig bij lle vkken om te kunnen begrijpen * geschreven tl (methode, website, toetsen, wt de leerkrcht schrijft op het bord) * mondelinge tl (wt de leerkrcht en ndere leerlingen zeggen) te kunnen spreken en schrijven * spreken (meedoen in de les, denk ook n lle vkken) * schrijven (notities kunnen mken en strtegieën kunnen verwoorden) Andcht voor de tl vn het vk is essentieel voor tweedetlleerders.

tlsteun Leerling

Hoe ondersteunen we CAT? Het verwoorden vn denkctiviteiten, bij lezen, schrijven, rgumenteren, bij vkken ls rekenen en rdrijkskunde. CAT is bstrcter en cognitief complexer dn DAT én crucil voor de intellectuele ontwikkeling en de schoolcrrière. CAT wordt in de loop vn de jren steeds specifieker per schoolvk. Uiteindelijk heeft elk vk zijn eigen vktl. De bsis wordt gelegd in het primir onderwijs.

Rol vn de leerkrcht/school Ook wnneer leerlingen nog op DAT-niveu functioneren, kun je l denkrelties onder woorden brengen en de poort openen nr CAT: Hoe zeggen we dt nog mooier en preciezer? Hoe zou een bioloog, een dokter, een rcheoloog dit opschrijven? Leerlingen doen dit onderling ook: smen nieuwe kennis ontdekken, in diloog gn en hrdop denken... Vrdigheden die op lle niveus essentieel zijn.

Input én output Leer woorden en begrippen uit het CAT n Creëer ruimte voor uitgebreide tlproductie door de nieuwkomer Belngrijk is betekenisonderhndeling : het smen uitzoeken, l herformulerend wt je poogt duidelijk te mken. Zet tijdens de klssengesprekken kernwoorden op het bord om het woordbeeld mee te geven.

smenhng in de verschillende delen vn het curriculum Curriculir spinnenweb, v d Akker, 2003

Een greep uit de hndreiking. Onderscheid de ontwikkeling vn de dgelijkse tl (DAT) en schooltl (CAT). Benut mogelijkheden voor ntuurlijke tlverwerving. Lt tl- en kennisontwikkeling hnd in hnd gn Benut de veeltligheid vn kls en school. Mk lle tlen zichtbr en hoorbr. Bouw een meerjrig model: eerste opvng, instp en doorgroei (lezing Mike Hjer)

www.tllectoren.nl