Nota PS-commissie B-agenda Vergaderdatum : 18 februari 2008 Commissie voor : Water, Agrarische Zaken, Milieu, Economie en Natuur (WAMEN Agendapunt nr. : Briefnummer : Onderwerp : Discussienotitie: Actualisatie programma Water als Economische Drager Portefeuillehouder Opsteller : dhr. Bond : D.F.M. Quarles van Ufford Telefoon : (023) 514 4596 E-mail-adres Directie/sector Bijgaande stukken : quarlesd@noord holland.nl : BEL / Economie, Landbouw en Toerisme : 2: overzicht projecten en kaart 1. Aan de commissie gevraagde actie Gedeputeerde Staten verzoeken uw statencommissie zich in ieder geval uit te spreken over de volgende vragen/discussiepunten: WED stelt zich ten doel om het water in de provincie Noord Holland economisch maximaal te benutten. Wat vindt u van het voorstel van GS dat, om dit doel te bereiken, wederom wordt ingezet op de terreinen kleine waterrecreatie, watergebonden bedrijventerreinen en vervoer over water? Wat vindt u van het voorstel om voor WED dezelfde aanpak 1 te volgen als die wordt gehanteerd bij het programma HIRB? Een toelichting op bovenstaande vragen/discussiepunten treft u in deze discussienotitie Actualisatie Water als Economische Drager 2008 2011 aan. 2. Waarom wordt het aan de commissie voorgelegd? In het collegeprogramma hebben Gedeputeerde Staten aangegeven 12 miljoen beschikbaar te stellen voor de actualisatie van het programma Water als Economische Drager (WED) 2008 2011. Gedeputeerde Staten hechten er belang aan voorafgaand aan het opstellen van deze actualisatie, uw statencommissie te consulteren over inhoud en proces. GS verzoeken u daarom de in deze nota opgenomen vragen/discussiepunten (zie 1) in uw commissie te bespreken. Uiteraard zijn overige suggesties en opmerkingen over het nieuwe WED programma van harte welkom. Aan 1 Zowel procedureel als inhoudelijk: Procedureel door het werken met een adviescommissie bij de beoordeling van de projecten en door éénmaal per jaar een totaal overzicht met bereikte resultaten en voorstellen aan PS voor te leggen. Inhoudelijk door projecten die meer bijdragen aan de regionale economie en meer duurzaam zijn voorrang te geven.
Pagina 2 de hand van uw inbreng gaan GS aan de slag met het actualiseren van het WED programma, dat, voorafgaand aan vaststelling in Provinciale Staten, uw commissie ter advisering zal worden voorgelegd. 3. Relevante informatie voor de aan de commissie gevraagde actie Ter ondersteuning van uw discussie staat het volgende opgenomen in deze notitie: Een korte chronologie van WED tot en met 2007 De resultaten van een expertmeeting over de actualisatie van het programma WED 2008 2011 Enige inhoudelijke opmerkingen die Gedeputeerde Staten aan de commissie willen meegeven, zowel over de inhoud van het programma als over de te hanteren werkwijze en procedure. Bij uw commissiegriffier, Monique de Zwart, kunt u een map inzien met de resultaten en plannen van de (toekomstige) WED projecten. WED tot en met 2007 Het programma WED heeft zich altijd ten doel gesteld de economische potenties van het water optimaal te benutten. De achterliggende doelstellingen daarbij zijn: versterking van de regionale economie en bevordering van de werkgelegenheid; het aantrekken van investeringen; exportbevordering; versterking van de positie van Noord Holland als maritieme en watersportregio. In chronologische volgorde: 2001 2002: Staande mastroutes (5 routes: 400 mln) en het Wieringerrandmeer. Het programma WED komt voort uit het programma Staande mastroutes : een nautisch programma dat bedoeld was om vaarroutes te opwaarderen, zodat zeiljachten met staande mast, charterschepen van de bruine vloot en grote motorboten en hooggeladen binnenschepen een doorgaande vaarroute tot hun beschikking hadden. 2003 2004: Keuze voor 6 sleutelprojecten PS besloten om de Staande mastroutes als majeur project niet uit te voeren; in plaats daarvan werd besloten 6 sleutelprojecten uit te voeren (de stand van zaken staat per project vermeld): Regionaal gebonden bedrijventerrein Anna Paulowna: dit is nog niet uitgevoerd. Herinrichting haven Den Helder: een onderdeel hiervan is de onderzeedienstkade die met behulp van een WED subsidie wordt gerealiseerd. Herinrichting haven van Schagen: dit is geknipt in twee delen: het recreatiedeel is gerealiseerd, het watergebonden bedrijventerrein is in uitvoering en heeft eveneens een WED subsidie ontvangen. Waterknooppunt Kolhorn: dit is vanuit WED gefinancierd, het deel de Ansjoviskade is op dit moment in uitvoering Aquacamping Robbenoordbos: dit is gerealiseerd met behulp van provinciegelden Aanleg waterwoningenpark Zaanstad Westknollendam: PS hebben uiteindelijk besloten geen WED subsidie aan dit project toe te kennen.
Pagina 3 2005 2006: Meer scherpte en afbakening in de nautische ambitie PS besloten in mei 2005 tot een geactualiseerde visie en vernieuwing van het WED programma:. PS kozen voor de huidige drie deelthema s en voor kansen voor de riviercruisevaart PS besloten het programma uit te breiden tot geheel Noord Holland(ook ʹnietsleutelprojecten ) Goederenvervoer over water, (onder andere naar aanleiding van een motie van D66 Wegen om te Bevaren ) verdiende aandacht, bijvoorbeeld door een goede benutting van de vaarwegen. Daartoe is een conferentie (6 12 2006) georganiseerd met als doel de kansen verder te benutten. 2007: PS besluiten tot een overbruggingskrediet van in totaal 5 mln voor: project Westerdokseiland te Amsterdam aanleg van de 2e vaarheul in Oud Loosdrecht. aanleg vooroever Medemblik Per deelthema levert het bovenstaande het volgende beeld op: Deelthema s Recreatie en Toerisme Watergebonden bedrijventerreinen Goederenvervoer over water Baggerprogramma vaarwegen Aantal projecten Bijdrage vanuit WED Bijdrage vanuit andere partijen 14 9.446.188 12.954.259 5 10.830.594 15.845.919 1 (onderzoek 2 ) 45.000 n.v.t. 1 5.000.000 U treft de projecten in de bijlage. Tevens treft u een kaart van Noord Holland waarop de projecten staan aangegeven. Het bovenstaande schema maakt duidelijk dat WED succesvol is in het genereren van investeringen vanuit andere partijen. Huidige criteria Om voor een WED subsidie in aanmerking te komen dienen projecten te voldoen aan de volgende criteria: De projecten moeten vallen onder de drie deelthema s Langlopende procedures (MER, bestemmingsplan) moeten zijn doorlopen Financiering moet aantoonbaar geregeld zijn Er moet sprake zijn van werkgelegenheidseffecten Expertmeeting Op 6 december jl. hebben experts uit het veld gediscussieerd met statenleden uit uw commissie en met gedeputeerde Bond over de invulling van het geactualiseerde WEDprogramma. Uit de bijeenkomst bleek veel waardering voor het WED programma tot nu toe en een breed gedragen wens om WED te actualiseren en te continueren. 2 Het betreft een onderzoek naar promotie en acquisitie rondom het Amsbarge project.
Pagina 4 Tijdens de bijeenkomst werden een aantal opmerkingen gemaakt die wij u willen meegeven voor de discussie: Er is geen behoefte aan een jaarlijks subsidieplafond. Het budget van WED moet niet worden aangewend voor het oplossen van knelpunten in vaarwegen, zoals baggeren ondiepten, verbeteren brug en sluisbediening. Daar moeten in het kader van de routecoördinatie andere budgetten voor worden ingezet. De provincie moet aanhaken bij bestaande initiatieven en een integrale benadering hanteren. Voor het inventariseren van knelpunten en mogelijkheden is samenwerking tussen provincie, gemeenten, bedrijven en organisaties van belang; Projecten kunnen baat hebben bij samenwerking tussen verschillende beleidsterreinen (ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer) en subsidieprogramma s. Sturen op output blijft van groot belang. Het gaat niet om de omvang van een project, maar om de economische en maatschappelijke effecten. Daarom moet duidelijkheid komen over de potenties en het economisch rendement van de ( toekomstige) projecten in de drie deelthema s; Er is veel te winnen in het thema vervoer over water. Hier zal de provincie een visie op moeten formuleren, de regierol oppakken en een netwerk opzetten om deze regierol in te vullen; Op het gebied van watergebonden bedrijventerreinen moet de provincie sturen op synergie tussen bedrijven en vasthouden aan kadegebonden bedrijvigheid. Inhoud Zowel binnen Provinciale Staten als bij deelnemende partners is het draagvlak voor Water als Economische Drager groot. Gedeputeerde Staten denken dan ook dat het goed is om de drie deelthema s waarop het programma is gebaseerd (kleine waterrecreatie, watergebonden bedrijventerreinen en vervoer over water) te handhaven en op sommige punten verder aan te scherpen. Dat aanscherpen zit volgens GS onder andere in een goede aansluiting van het programma WED op de al bestaande thema s van het provinciaal economisch beleid; ook bestaande initiatieven in de provincie op deze thema s kunnen hierbij worden betrokken. Daarbij kan voor wat betreft kleine waterrecreatie worden gedacht aan projecten die aanvullend zijn op hetgeen zich afspeelt binnen het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG); hierbij kan ook aansluiting worden gezocht bij de agenda recreatie en toerisme. Bij watergebonden bedrijventerreinen kan worden gekeken naar de diverse criteria die gelden voor het programma Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik Bedrijventerreinen (HIRB), waarbij specifiek watergebonden bedrijventerreinen een toegevoegde waarde moeten hebben t.o.v. HIRB. Daarnaast kunnen ook bij WED projecten die meer bijdragen aan de regionale economie en meer duurzaam zijn voorrang krijgen. Op het gebied van Vervoer over Water werken GS op dit moment aan het opstellen van een netwerkvisie op de vaarwegen en binnenhavens van Noord Holland. Hiermee wordt invulling gegeven aan de ambitie in het collegeprogramma om transport over water te stimuleren. Voorgesteld wordt om de strategische keuzes in deze netwerkvisie en de acties uit het WED voor transport over water op elkaar af te stemmen. Het programma Water als Economische Drager zou op al deze beleidspunten goed kunnen aansluiten. Dit alles heeft als doel om het programma Water als Economische Drager beleidsmatig van een stevig fundament te voorzien.
Pagina 5 Proces en werkwijze In het kader van de rechtmatigheid bevelen Gedeputeerde Staten aan te werken met een deelverordening. Dat maakt voor externe partijen goed duidelijk waar aan moet worden voldaan bij het indienen van projecten om in aanmerking te komen voor een WED subsidie. De deelverordening zal, zoals gebruikelijk, een directe vertaling zijn van de door PS vast te stellen actualisatie van het WED programma 2008 2011. Daarom zullen GS deze actualisatie en de daarbij horende deelverordening tegelijkertijd aan uw staten aanbieden. GS stellen voor om de bij het programma HIRB 3 gehanteerde methode van een adviescommissie ook te hanteren voor het programma WED. Het werken met een deelverordening heeft tot gevolg dat PS niet alle WED projecten afzonderlijk zullen vaststellen. De rol van PS betreft in dat geval het vaststellen van het programma WED, de bespreking van de tussentijdse evaluatie van WED (GS stellen u voor tussentijds, na 2 jaar, te evalueren, hetgeen kan leiden tot bijstelling van het WED programma), en het houden van werkbezoeken aan de diverse WED projecten. Ook krijgen PS jaarlijks een totaal overzicht met bereikte resultaten en voorstellen voorgelegd. In de afgelopen tijd heeft het programma WED ook gebruik gemaakt van het concept benefit sharing. Dat komt erop neer dat eventuele extra opbrengsten van een project (die van tevoren niet voorzien waren) gedeeltelijk terugvloeien naar de provincie. Dit is met name het geval als de verkoop van gronden (veelal bij grote projecten) meer oplevert dan van tevoren ingeschat. GS willen benefit sharing blijven hanteren bij het vaststellen van WED subsidies. Voor een goede financiële administratie zal het fonds Water als Economische Drager in stand worden gehouden. Dat past beter bij het karakter van het programma dan het alleen hanteren van een begrotingspost, omdat het programma over het algemeen onregelmatige uitgaven kent (vanwege de zeer verschillende grootten die de projecten van WED kenmerken). De provinciale website voor wat betreft WED wordt uiteraard goed bijgehouden. Vragen en discussiepunten Het bovenstaande heeft Gedeputeerde Staten aanleiding gegeven twee vragen/discussiepunten te formuleren voor de commissie WAMEN. U treft deze bovenaan deze notitie, onder 1. 4. Proces en procedure Met behulp van uw opmerkingen stellen Gedeputeerde Staten het geactualiseerde WEDprogramma 2008 2011 en de daarbij horende deelverordening in concept op. Vervolgens krijgt uw commissie het concept programma en de concept deelverordening ter advisering aan Provinciale Staten voorgelegd, waarna het in PS kan worden vastgesteld. In te vullen door de statengriffie (indien nodig): Advies commissiegriffier: 3 Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik Bedrijventerreinen