Statenvoorstel PS 04/06 A

Transcriptie

1 Statenvoorstel PS 04/06 A Voorgestelde behandeling: PS-vergadering : 20 januari 2006 Statencommissie : Commissie Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid, 16 december 2005 Onderwerp Evaluatieonderzoek OV-netwerk Brabantstad, analyse van uitvoering hefboom (Motie Gorter 21 januari 2005) Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Samenvatting Op 21 januari 2005 hebben Provinciale Staten het investeringsprogramma OV-netwerk BrabantStad (PS90/04) vastgesteld. Daarmee is de gereserveerde 20 mln voor een hefboom voor het Brabantstadspoor waartoe op 28 juni 2002 besloten was door Provinciale Staten komen te vervallen. Als reactie daarop werd gevraagd aan het college wat zij had gedaan om de hefboom te bereiken. Het antwoord was onvoldoende verhelderend voor Provinciale Staten. Vervolgens besloten Provinciale Staten de Commissie voor Beleidsevaluatie te vragen onderzoek te verrichten naar wat gedaan of niet gedaan is om de beoogde hefboomwerking tot stand te brengen. De achterliggende notitie beschrijft de diverse acties die door GS zijn uitgevoerd richting gemeenten en rijksoverheid. De conclusie is dat de hefboom niet kon werken door veranderende financieringssystematiek vanuit de overheid en dat het voor gemeenten lastig is om een zodanig bedrag te reserveren en te verantwoorden tegenover hun burgers. s-hertogenbosch Commissie voor Beleidsevaluatie Bijlage(n) 1 1. Inleiding Op 28 juni 2002 hebben de Provinciale Staten besloten om: 20 mln euro te reserveren vanuit de onbenutte reserves en/of het ontwikkelingsfonds 2050, ten behoeve van de realisatie van Brabantstadspoor; de Brabantse grote steden uit te nodigen om elk een identiek bedrag beschikbaar te stellen ten behoeve van de realisatie van Brabantstadspoor; het Rijk uit te nodigen om op een zo kort mogelijke termijn de resterende financiële middelen beschikbaar te stellen ten behoeve van de realisatie van Brabantstadspoor.

2 In het voorstel van Gedeputeerde Staten omtrent de provinciale bijdrage conform het investeringsprogramma OV-netwerk BrabantStad (PS90/04) is opgenomen dat de 20 mln die bedoeld was voor de hefboom wordt verdeeld. Daarmee kwam de hefboomwerking buiten beeld. Als reactie daarop werd aan het college gevraagd wat zij gedaan heeft om de hefboom te bereiken. Het antwoord was voor de Staten onvoldoende verhelderend en zij gaven hun reactie weer in een met algemene stemmen aangenomen motie: "Provinciale Staten van Noord-Brabant, in vergadering bijeen op 21 januari 2005; constaterende dat - de Staten op 28 juni 2002 hebben besloten om 20 mln beschikbaar te stellen ten behoeve van BrabantStadspoor en daarmee beoogd hebben een hefboomwerking tot stand te brengen; - en dat deze hefboomwerking niet heeft plaatsgevonden zoals door de Staten bedoeld; besluiten op te nemen in het programma van de Commissie beleidsevaluatie voor 2005 een onderzoek naar datgene wat gedaan of niet gedaan is om de beoogde hefboomwerking tot stand te brengen, en gaan over tot de orde van de dag." In de bijlage vindt u een notitie waarin aangegeven is wat gedaan is om de hefboomwerking te bereiken. Hieronder vindt u de conclusies en aanbevelingen 2. Conclusies en Aanbevelingen Hefboom op een verkeerd moment De gedachte van de hefboom past in een beleidstraject, waarbij provinciale projecten co-financiering van het rijk krijgen. De MIT-procedures leidden in het verleden tot een onderhandelingsproces tussen de decentrale overheden en het ministerie van Verkeer en Waterstaat over het opnemen in de Verkenningenfase, Planfase en de financiering in de Uitvoeringsfase. In de nieuwe BDU-systematiek is deze werkwijze echter veranderd (nadat de motie was aangenomen). De hefboom kan in deze veranderde systematiek niet werken richting Den Haag, hooguit in de richting van de gemeenten. In die richting heeft de hefboom ook gewerkt, omdat de gemeenten bijdragen aan de uitvoering van de projecten binnen OV-netwerk BrabantStad die binnen hun eigen gemeentegrenzen vallen. Het is echter niet haalbaar gebleken om deze bijdragen van de gemeenten apart te reserveren voor de uitvoering van het programma, zoals de Provincie tot 21 januari 2005 had gedaan. Op die datum 2/5

3 heeft PS besloten om ook de provinciale 20 miljoen euro aan concrete werkzaamheden voor OV-netwerk BrabantStad te besteden. Rol Provinciale Staten Met de hefboommotie hebben Provinciale Staten de uitvoering van OVnetwerk BrabantStad gepoogd te versnellen. Voor de steden en het SRE bleek het echter moeilijk om een dergelijk bedrag gereserveerd te houden (en bovendien voor elke partner hetzelfde bedrag) zonder daar een concrete bestemming in het kader van OV-Netwerk BrabantStad aan te geven. Daar komt bij dat een hefboomwerking niet past in de nieuwe financieringssystematiek (de BDU, Brede Doel Uitkering), althans niet voor projecten die onder de BDU-grens vallen. Er is nog geen overeenstemming met het Rijk over de vraag of OV-netwerk BrabantStad inderdaad een ondeelbaar project is en boven die grens uitkomt. Een complicerende factor bij deze discussie met het Rijk is dat er al onderdelen van het programma in uitvoering zijn, als aparte projecten, en met rijksbijdrage. Die rijksbijdragen zijn nog vastgelegd in de tijd voordat de BDU-systematiek van kracht werd (1 januari 2005). Verder is het maken van reserveringen uit de BDU intrinsiek onderdeel van de systematiek en kan het geen aparte indruk meer maken als hefboom. Verder constateren de onderzoekers dat de hefboommotie tussen het moment van aannemen (28 juni 2002) en de genoemde Statenvergadering van 21 januari 2005, dus gedurende tweeëneenhalf jaar, niet in Provinciale Staten aan de orde is geweest. Aanbeveling rol PS De onderzoekers bevelen Provinciale Staten aan zich te bezinnen op de beste manier om commitment van het Rijk en de bestuurlijke B5-partners te krijgen voor projecten van het karakter van OV-netwerk BrabantStad (d.w.z. projecten waarover onzekerheid bestaat of ze onder of boven de BDU-grens liggen), daarbij rekening houdend met het feit dat in de BDU-systematiek het doen van een reservering niet zo werkt als in de oude systematiek. We stellen vast dat GS zich tot een gedachtewisseling hierover op 21 januari 2005 bereid heeft verklaard. In de beleidsevaluatie van Personenvervoer van Morgen is aanbevolen om een jaarlijks voortgangsverslag naar de Staten te sturen. Dit zou PS de mogelijkheid geven de voortgang van en ontwikkelingen rond OV-netwerk BrabantStad te monitoren, zodat er geen lange periodes meer hoeven te vallen waarin de stand van zaken onduidelijk is. 3/5

4 Aanbeveling marketing programma Daarnaast kan een inhoudelijke aanbeveling worden gemaakt. Onderdelen van het project worden inmiddels uitgevoerd, maar de zichtbaarheid van het project is onvoldoende, met name bij de politiek en de burgers in de steden. Juist een langlopend gemeenteoverstijgend project in B5-verband samen met de Provincie moet zichtbaar zijn. Dit kan door het gebruiken van een eigen huisstijl en het noemen van de projectnaam (in de subtitel) bij werkzaamheden (zoals ook EU-bijdragen vaak op de borden bij werkzaamheden worden genoemd), in bestuurlijke processen en in gemeentelijke financieringsprogramma s. De Provincie kan hier op aansturen bij de gemeenten. Dit wordt bijvoorbeeld ook gedaan bij infrastructurele projecten als Randstadrail. Door een dergelijke gerichte marketing wordt duidelijk welke onderdelen van het project worden uitgevoerd. Dit verhoogt de betrokkenheid, van onder andere de gemeenteraden en de bevolking, bij het gehele project. 3. Het voorstel De commissie voor Beleidsevaluatie stelt het volgende voor: I. Provinciale Staten onderschrijven de notitie Evaluatie OV-netwerk Brabantstad en betrekken deze notitie en de lessen die eruit getrokken kunnen worden bij hun verdere werk. II. Gedeputeerde Staten op te dragen kennis te nemen van de notitie en lessen hieruit te trekken vooral op het gebied van de informatieverstrekking. Wij stellen u voor te besluiten conform bijgaand ontwerp-besluit. Commissie voor Beleidsevaluatie, Voorzitter Secretaris Prof. dr. N.J.M. Nelissen ir P.F.L. Feimann Auteur: ir P.F.L. Feimann toestel (073) Bijgevoegd treft u de volgende bijlagen aan: 1. Evaluatie OV-netwerk Brabantstad, analyse van uitvoering hefboom motie, ECORYS, 14 november /5

5 Ontwerp-besluit PS 04/06 B Voorgestelde behandeling: PS-vergadering : 20 januari 2006 Statencommissie : Commissie Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid, 16 december 2005 Onderwerp Evaluatieonderzoek OV-netwerk Brabantstad, analyse van uitvoering hefboom (Motie Gorter 21 januari 2005) s-hertogenbosch Provinciale Staten van Noord-Brabant, gelezen het voorstel van de Commissie voor Beleidsevaluatie, d.d. 3 november 2005; gelet het advies van de Commissie voor Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid d.d. 16 december 2005; besluiten: Commissie voor Beleidsevaluatie Bijlage(n) 1 I. de notitie Evaluatie OV-netwerk Brabantstad te onderschrijven en de notitie en de lessen die eruit getrokken kunnen worden te betrekken bij hun verdere werk. II. Gedeputeerde Staten op te dragen kennis te nemen van de notitie en lessen hieruit te trekken vooral op het gebied van de informatieverstrekking. s-hertogenbosch, 20 januari 2006 Provinciale Staten van Noord-Brabant, de voorzitter de griffier