Notitie evaluatie bereikbaarheid kust Bloemendaal-Zandvoort 2004 1. Evaluatie maatregelen zomer 2004 In 2004 is gestart met de aanpak van de bereikbaarheid in Bloemendaal-Zandvoort. Samen met de gemeenten Zandvoort, Bloemendaal, Haarlem en Heemstede is een goed lopende samenwerking tot stand gekomen. Dit heeft geresulteerd in een aantal concrete maatregelen, namelijk de pendelbus tijdens zomerse dagen, bewaakte fietsenstallingen en de parkeerverwijzers. De betrokken partijen zijn tevreden over het verloop van het project en willen een actief vervolg geven met het uitvoeringsprogramma voor 2005-2007. Een evaluatie onder direct betrokkenen (vastgelegd in het evaluatieverslag) en enquêtes onder het publiek (rapportage Goudappel Coffeng) leiden tot de volgende conclusies; A. Pendelbus: De pendelbus van Zandvoort NS naar Bloemendaal aan Zee en Zandvoort Zuid heeft afgelopen zomer 40.000 personen vervoerd. De waardering van de direct betrokkenen over de pendelbus de route en de haltes van de pendelbus zijn goed te noemen. Na een stroeve start vanwege het slechte weer is de bus redelijk succesvol geweest. Enkele verbeterpunten zijn dat de bus aangepast kan worden in een meer attractieve stijl, verder kunnen de keerpunten in Bloemendaal en Zandvoort verbeterd worden, zorg gedragen worden voor parkeerplaatsen voor automobilisten bij de haltes en de aansluiting tussen trein en bus kan beter. De kaartverkoop kan mogelijk ook bij NS en er moet eenduidigheid zijn over de exploitatieperiode van de pendelbus. De frequentie naar Bloemendaal wordt als goed ervaren en voor Zandvoort-Zuid wordt er als verbeterpunt aangedragen worden dat er meer vraaggestuurd moet worden gewerkt en mogelijk met kleiner materieel. De prijs is goed maar kan zelfs iets hoger. Een suggestie kan de introductie van seizoenkaarten zijn. Promotie en informatievoorziening over de pendelbus kan extra aandacht krijgen met de introductie van een promotieteam. Ervaring hiermee in 2004 was goed. Informatievoorziening door organisaties zoals NS, ANWB en OVR moet verbeterd worden. Voor dagen met slecht weer moet er primair gestreefd naar kostenverlaging (m.n. rijden met kleiner materieel en onderzocht worden of een betere vulling mogelijk is in samenwerking met de Strandondernemers. Waardering publiek Bij de enquêtes waren onvoldoende respondenten om zinvolle conclusies te trekken. Van de 18 personen, die gebruik hebben gemaakt van de strandbus gaven 5 personen aan de auto als belangrijkste alternatief te hebben.volgend jaar zal specifiek onder de busreizigers geënquêteerd moeten worden. Het effect van de pendelbus op de bereikbaarheid: Doelstelling qua gebruik. Uitgegaan is in de offerte-aanvraag aan vervoerders een gebruik van 48 personen op dagen met slecht weer (<25º), 250 op dagen met een temperatuur tussen de 20º-25º en 1000 op dagen met een temperatuur boven de 25º. In de loop van de zomer zijn deze aantallen gehaald, behalve het aantal reizigers op dagen met slecht weer, wat vaak bleef steken op 20-25. In totaal hebben zo n 40.000 mensen van de Strandbus gebruik gemaakt. Primaire doelstelling was om door de strandbus mensen die normaal met de auto komen te verleiden nu met de trein en de strandbus te gaan. Of dat is gelukt is niet te zeggen. Waarschijnlijk zal het ook enige jaren vergen, voordat het beoogde effect zal optreden. De bekendheid en de populariteit van de strandbus is ook in de loop van de zomer toegenomen. De communicatie zal zich meer dan afgelopen zomer op de zgn. keuzereiziger moeten richten, dwz. de reiziger, die nu met de auto komt, maar aangeeft een andere vervoerwijze te willen kiezen als dat qua reistijd en kosten minimaal gelijkwaardig is. Uit de gehouden enquête blijkt het dan op zo n 30% van de automobilisten gaat. Zelfs indien slechts 2% van de huidige bezoekers per auto naar de strandbus zouden switchen, zouden de beoogde streefcijfers (een toename naar 60.000 in 2005 en een verder toename naar 80.000-100.000 in 2007) gemakkelijk gehaald worden. Vervoer zoals een pendelbus heeft een aanlooptijd nodig. Als ondersteuning is promotie erg belangrijk. Afgelopen jaar is de aanlooptijd erg kort geweest. Aangenomen kan worden dat de pendelbus aankomend jaar meer bezoekers zal vervoeren. Met de informatie uit de onderzoeken kan er ook beter op de bezoeker afgestemd
worden. De buspendel zal op basis van een ten opzichte van 2004 verbeterde goede kwaliteit/prijsverhouding tegen minimale aanloopverliezen in 2005 in de markt gezet worden. In 2006 wordt de buspendel in principe gebaseerd op commercieel rendement. Wat hierbij nog wel relevant is, of deze strandpendel blijvend als besloten vervoer kan worden ingezet. Op dit moment ligt er een uitspraak van het CVOV, dat de strandpendel in zijn huidige vorm als Openbaar Vervoer moet worden ingezet. Gezocht wordt naar een alternatieve vorm om de strandpendel als besloten vervoer voort te zetten, omdat dat aanzienlijk goedkoper is. B. Bewaakte Fietsenstalling: De bewaakte fietsenstallingen hebben in een behoefte voldaan, maar trokken minder klanten dan voorzien. De stallingen zijn op mooie stranddagen in het weekeinde gemiddeld minimaal voor 80% gevuld. Op doordeweekse mooie stranddagen is dat ca. 50%. In totaal hebben 7500 personen gebruik gemaakt van de fietsenstallingen. Dat valt behoorlijk tegen. Uitgegaan was van een totaal van ca. 30.000. Uitgegaan was van het gegeven, dat 20% van de bezoekers op de fiets de fiets bewaakt zou stallen. Uit de enquêtes is gebleken, dat inderdaad 20% van de bezoekers aangegeven heeft inderdaad de fiets bewaakt te stallen. Het tegenvallende aantal stallers heeft met name te maken met het feit, dat de zomer laat op gang kwam en de bekendheid van de mogelijkheid bewaakt te stallen daar nog na ijlde. Toen na de periode van mooi weer begin augustus- de stallingen voldoende bekendheid hadden gekregen, is het nauwelijks nog mooi weer geweest. Op dagen met slecht weer is het gebruik zeer minimaal (vaak slechts 0 of 1 gestalde fiets per dag), ok duidelijk minder dan verwacht. Op deze dagen moet gezocht worden naar een minder kostbare vorm van bewaking. Waardering direct betrokkenen: De fietsenstalling wordt als goed ervaren en een aanbeveling is dat ook motoren een stalling dienen te krijgen. Verder worden het personeel, de prijs en de communicatie over het bestaan van de stalling goed bevonden. Als verbeterpunten worden de informatieborden met openingstijden en verwijzingen aangedragen en kunnen de fietsenstallinglocaties meer herkenbaar worden gemaakt. Eventueel kunnen twee locaties worden stopgezet en de resterende locaties worden uitgebreid. Waardering publiek De stallingen wonnen gedurende zomer steeds meer aan populariteit, hetgeen bewijst dat ze in een behoefte voorzien. Het effect van de bewaakte fietsenstalling op de bereikbaarheid: Doel was een hoger percentage gebruik van de fiets uit de regio Zuid-Kennemrland en Hoofddorp. Vanuit de regio Zuid-Kennemerland was het gebruik van de fiets op de dagen dat werd geênqueteerd met 61% zeer hoog en ook hoger dan het gebruik van de fiets dat blijkt uit onderzoek in 2002 (23%). De enquêtedagen laten zich echter slecht vergelijken. In ieder geval is het percentage gebruikers van de fiets uit de nabije omgeving dat uit de enquête komt zeer hoog te noemen. Zelfs vanuit Hoofddorp kwam 27% van de bezoekers op de fiets. Hiervoor zijn geen cijfers uit vorige jaren beschikbaar. Van degenen die gebruik hebben gemaakt van de bewaakte fietsenstallingen heeft 20% aangegeven normaal met de auto te gaan. Om als maatregel in de toekomst succesvol te zijn dan is het nodig, dat er betere en grotere locaties (dus meer fietsen in één stalling) in gebruik genomen worden. Exploitatie op dagen met slecht weer moet minder kostbaar worden. C. Parkeerverwijzers: Het afgelopen jaar hebben de parkeerverwijzers in een behoefte voorzien en ze hebben bijgedragen aan een betere doorstroming van zowel autoverkeer als strandbus. De parkeerdruk in Zandvoort is erg hoog. Door middel van een nachtelijke parkeerdrukmeting is het aantal benodigde parkeerplaatsen voor bewoners en verblijfsrecreanten bepaald. In de nacht is 60% van de parkeerplaatsen op straat bezet en van de parkeerplaatsen op parkeerterreinen is dat ruim 20%. Daarnaast is de parkeerdruk gemeten op het moment dat de meeste bezoekers zich op het strand bevinden. De bezettingsgraad overdag ligt op circa 90% voor straatparkeren en circa 95% voor parkeren op openbare parkeerterreinen. Er komen op een gemiddelde stranddag ongeveer 24.000 auto s Zandvoort binnen. Er zijn dan tussen de 7.000 en 10.000 plaatsen beschikbaar afhankelijk van het aantal bewoners en verblijfsrecreanten dat overdag nog aanwezig is. Over de gehele dag gezien maken ongeveer drie verschillende auto s gebruik van één parkeerplaats.
De meest noordelijk gelegen parkeerterreinen bereiken om tien uur s ochtends een maximale bezetting en houden dit gedurende de hele ochtend. Naarmate de ochtend vordert lopen ook de parkeerterreinen in Zandvoort-Zuid vol. Een noordelijk van de Zeeweg gelegen parkeerterrein loopt pas later in de ochtend vol. Rond half vijf in de middag beginnen de terreinen leeg te lopen. Om half zes is de helft van het aantal parkeerplaatsen bezet. Aangezien het aantal parkeerplaatsen aan het strand dus krap is voor het aantal bezoekers op drukke stranddagen is het nodig om een goede doorstroming en informatievoorziening te hebben. Parkeerverwijzers zijn hierin een belangrijke maatregel. Waardering direct betrokkenen De maatregel met parkeerverwijzers wordt als goed ervaren. Waardering publiek: Het publiek blijkt de verwijzing positief te waarderen. Uit de enquêtes blijkt, dat de waardering voor de bereikbaarheid van de kust iets vooruit zijn gegaan ten opzichte van eerdere onderzoeken (nu 71% (zeer) tevreden over de bereikbaarheid tegenover 68% uit eerdere onderzoeken). Het effect van de parkeerverwijzers op de bereikbaarheid: Zorg voor betere doorstroming van het verkeer naar de parkeerplekken toe. Het voorkomt zoekverkeer. Het geeft een positief imago aan de bereikbaarheid van de kust en op de Zandvoortselaan leidt dit tot duidelijk betere doorstroming en een hoger aantal voertuigen dat de kust per tijdseenheid kan bereiken. De strandpendel kon door de inzet van de parkeerverwijzers vlot doorrijden. Aan de Zeeweg is de wachttijd voor het oprijden van de parkeerterreinen (waar nog vooraf moet worden afgerekend) bepalend. Doorgaan. Maatregel zal in de toekomst aangevuld/vervangen worden met dynamische parkeerverwijssysteem. Op dit moment zijn de verkeersregelaars onmisbaar op de mooie stranddagen. Duidelijke en goed informatie vermindert de overlast voor bewoners en bezoekers. 2. Wat zijn de kansen voor het uitvoeringsprogramma? Op een topstranddag bezoeken 80.000 à 100.000 het strand bij Zandvoort en Bloemendaal aan Zee. De auto wordt het meest gebruikt. Modal Split is auto 55%, Fiets 15 %, trein 20%, bus circa 2% en overig 8%. Geconstateerd is dat met een kleine 6000 auto s per uur de maximale capaciteit is bereikt. De bus en trein hebben nog restruimte. De herkomst van de bezoekers is voor circa de helft Haarlem en Amsterdam. De rol van de auto neemt toe naarmate de te overbruggen afstand groter wordt. Aangezien er veel restruimte is in de trein en bus kan er hier nog winst behaald worden. Ook de fiets kan nog winst behalen. Van de bezoekers die met de auto gekomen zijn geeft 27% aan dat ze geen enkel ander vervoermiddel willen gebruiken. Diegene die wel met alternatief vervoer willen reizen kiest 43% voor de trein 23% voor de fiets. Van de automobilisten geeft 50% de reistijd aan als reden om met de auto te gaan. Aangezien de trein en de fiets op een aantal trajecten sneller is dan de auto kan er hier ook winst verwacht worden. Op drukke stranddagen is de trein de snelste vervoerswijze vanuit Haarlem en Amsterdam. Opvallend is dat vanuit Hoofddorp de fiets het snelst is. De bus is qua reistijd niet concurrerend. Maar de bezoekers geven aan dat ze van een rechtstreekse zomerbuslijn gebruik zullen maken als de bus net zo snel is als de auto (48%), sneller is dan de auto (20%) of indien de bezoeker overal langs het strand kan worden afgezet. Hoewel de bus niet naar voren komt als een populair alternatief voor de auto is duidelijk een pendelbus wel draagvlak heeft indien aan de randvoorwaarden wordt voldaan. Ook als er voldoende informatie is over eventuele vertragingen naar het strand geeft 22% aan wel met de rechtstreekse strandbus te willen reizen. Voor P+R-locaties langs snelwegen geeft 38% van de bezoekers aan dat ze daar gebruik van maken indien het vervolgvervoer net zo snel is als de auto, 20% als het vervoer sneller is dan de auto en 48% als ze overal langs het strand kunnen worden afgezet. Overall geldt dat een goed informatievoorziening de bezoeker flexibiliteit geeft in de keuze van zijn of haar vervoermiddel. Hierin valt nog veel winst te behalen. Dit blijkt uit dat indien bekend is dat veel vertraging is naar het strand 13% van de bezoekers evengoed met de auto naar het strand gaat.
Voor de bereikbaarheid van het strand zijn er twee invalroutes. Vier routes van en naar het strand zijn onderzocht op reistijd en trajectsnelheid. Overdag richting het strand en s middags richting Haarlem. Er zijn twee noordelijke routes: Amsterdamsevaart Zeeweg en Schipholweg Zeeweg en twee zuidelijke routes: Schipholweg Zandvoortselaan en Cruquiusweg Zandvoortselaan. Via de Zeeweg is de reistijd op 1 augustus ongeveer een halfuur en op 8 augustus anderhalf uur. Op 1 augustus was er geen noemenswaardige congestie en kan aangenomen worden dat de reistijd van een halfuur als referentiewaarde kan worden aangenomen. Files leiden dus tot een uur extra reistijd. Informatievoorziening voor en tijdens de reis kan veel overlast beperken. Door het geven van een alternatieve route of de keuze voor een ander vervoermiddel. Er zijn dus veel kansen voor DVM. De drukte, het parkeerregime en slechte verkeersafwikkeling zijn oorzaken van vertraging. Op het deeltraject Zeeweg-Overveen wordt geconstateerd dat het toegangsregime van de parkeerterreinen aan de kop van de Zeeweg, al dan niet in combinatie met een tekort aan parkeerplaatsen, de filevorming in eerst instantie veroorzaakt. Op de Zandvoortselaan ligt de problematiek op de beperkte afwikkelingscapaciteit van het kruispunt Zandvoortselaan-Tolweg. Dit geeft een terugslag op meer landinwaarts gelegen deeltrajecten. Dit heeft te maken met de beperkte buffercapaciteit op de Zandvoortselaan. In de middag wordt er verspreid vertrokken over de Zeeweg. Anders dan in de ochtend want dan komt men veelal tegelijkertijd richting het strand. De reistijd is iets hoger dan in een situatie zonder congestie (30-40 minuten). Op de Zandvoortselaan is er congestie bij het verlaten van de parkeerterreinen. Maar de terugweg is nog altijd sneller dan de heenweg. De reistijden op de terugweg via de Zeeweg zijn redelijk gelijkmatig. Voor de zuidelijke routes geldt dat de reistijden eerst oplopen in Haarlem waardoor dit een terugslag geeft op de routes richting de kust. De reistijd neemt toe als gevolg van een lagere gerealiseerde reissnelheid. Uit de enquête onder willekeurige huishouden in Amsterdam en Hoofddorp (dus bezoekers en niet-bezoekers) blijkt de tevredenheid over de bereikbaarheid minder onder diegenen die weinig naar het strand gaan, dan hen die vaker gaan. De slechte bereikbaarheid wordt ook als belangrijkste motief gegeven om niet te gaan. Dus hier ligt een belangrijke groeikans voor het strand als toeristisch product. 3. Aanbevelingen A. Pendelbus; - Doorgaan met de strandpendel. - Betere dienstverlening van de vervoerders - Inzetten promotieteams om gebruik te bevorderen - Vervoer zoals een pendelbus heeft een aanlooptijd nodig, geef de strandbus langer de kans. - Kostenverlaging op dagen met slecht weer - Betere communicatie met name naar automobilisten (hier ligt een grote marktontwikkelingskans) - Betere samenwerking (o.a. wb communicatie en kaartverkoop) met de NS - Beter informatie op internet via diverse kanalen - Ontwikkeling pendelbus i.s.m. ondernemers B. Bewaakte Fietsenstalling - Doorgaan met fietsenstalling, in de loop van de zomer werd het beoogde percentage stallende fietsers gehaald, verdere groei komende jaren realiseren - Zichtbaardere en beter bereikbare locaties realiseren - Twee locaties stopzetten, de andere drie uitbreiden (en zichtbaarder maken) - Gebruik op dagen met slecht weer is minimaal, kosten scherp reduceren of stallingen sluiten C. Parkeerverwijzers - Hebben duidelijk positief gewerkt - Aansluiten bij ontwikkelen parkeerverwijssysteem, waarbij in eerste instantie automatisch en snel de gegevens over vrije parkeerplaatsen beschikbaar zullen zijn. D. Communicatie - Doorgaan met uitgebreid(er) communicatieproces. - Overwegen om radiospots niet meer te doen (bereik te gering) - Meer richten op automobilisten
E. Algemeen - Afrekenen parkeerplaatsen moet achteraf!! - Goede kansen voor alternatieven autogebruik - Reistijd en kosten zijn belangrijke factoren bij keuze vervoerswijze - Betere bereikbaarheid leit uiteindelijk ook tot meer strandbezoek Titel:Nota PS-cie. WVV, agendapunt 12b. (notitie evaluatie bereikbaarheid kust def) Datum:09-12-2004 Nummer:12b