cursus:
> Inhoud > Over deze cursus 3 > Algemeen bestuur 5 > Burgerzaken 7 >Veiligheid en openbare orde 10 >Sociale zaken en werkgelegenheid 14 >Welzijn 20 >Reflectie 21 >Theoriebron 1: Algemeen bestuur 23 >Theoriebron 2: Burgerzaken 26 >Theoriebron 3: Veiligheid en openbare orde 29 >Theoriebron 4: Sociale zaken en werkgelegenheid 32 >Theoriebron 5: Zorgfunctie 36 >Theoriebron 6: Welzijn 40 >Beoordeling 43 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Geralda Warmink en ROC Mondriaan Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN 978 90 3720 549 7 Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/tweede oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
> Over deze cursus In deze cursus ga je je verdiepen in de taken en bevoegdheden van de gemeente. De gemeente verricht taken die heel goed passen bij de taken van een SMD'er. Je leert wat de gemeente feitelijk doet en wat de taken van de gemeente zijn op het gebied van burgerzaken, openbare orde, sociale zekerheid en welzijnswerk. Ook maak je kennis met wetgeving, zoals met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet sociale werkvoorziening (WSW). Doelstellingen Je kunt een beschrijving geven van de taken van de gemeente op het gebied van burgerzaken. Je kunt een beschrijving geven van de taken van de gemeente op het gebied van openbare orde. Je kunt een beschrijving geven van de taken van de gemeente op het gebied van sociale zekerheid. Je kunt een beschrijving geven van de taken van de gemeente op het gebied van welzijnswerk. Je kunt een beschrijving geven van de taken van de gemeente op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Je kunt beschrijven wat de Wet sociale werkvoorziening (WSW) inhoudt. Beoordeling Je wordt op verschillende punten beoordeeld. Deze punten kun je achter in dit boek vinden. Belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen nette en heldere uitwerking van de opdrachten correcte wegwijzer voor zorgfuncties. Je toekomstige collega Naam: Cathy Myers Werkzaam bij: Medewerkers: Werkzaam als: Soort werkzaamheden: Over de werkomgeving: Wat is leuk aan je werk: Grootste blunder: Waar werk je aan: Stichting maatschappelijke dienstverlening De Omtrek 70 medewerkers Maatschappelijk dienstverlener bij Bureau Schuldhulp Cliënten begeleiden bij het aanvragen van een schuldenregeling bij de Gemeentelijke Kredietbank of cliënten helpen bij de aanvraag van een wettelijke schuldsanering. De Omtrek is de instelling voor maatschappelijke dienstverlening in twee grote wijken in Amsterdam-Oost. Mensen kunnen bij ons terecht met problemen op het gebied van wonen, gezondheid/psyche, instanties, werk, relaties, financiën en welzijn. De dienstverlening bij ons is gratis voor alle bewoners van de stadsdelen van Amsterdam-Oost. Mensen helpen die vaak door de bomen het bos niet meer zien. Als we samen een plan van aanpak hebben opgesteld, merk je vaak dat ze even weer kunnen ademen. Het is erg leuk om mensen zo te kunnen helpen. Toen ik net bij De Omtrek werkte, troffen de problemen van de cliënten me erg persoonlijk. Een van mijn eerste cliënten was erg emotioneel, ik barstte zelf ook in huilen uit. We hebben als stichting een kwaliteitstraject ingezet dat moet leiden tot een kwaliteitscertificaat. Uitgeverij Edu Actief b.v. 3
Beroepsproduct: Wegwijzer zorgfuncties Dit beroepsproduct inleveren voor: Je werkt als SMD'er voor de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening in een deelgemeente in een grote stad. De mensen die bij jou komen voor hulp, hebben problemen op het gebied van werk, wonen, inkomen of sociale voorzieningen. Je helpt de cliënten met deze problemen, waarbij regels en regelingen een belangrijke rol spelen Je begeleidt hen bijvoorbeeld naar instanties en helpt met het invullen van formulieren. Een van de taken van de Sociale Dienst is de uitvoering van de zorgfunctie, mensen bijstaan die extra zorg en aandacht nodig hebben. Met deze zorgfunctie heb je in je werk bij de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening veel te maken. Onder deze functie valt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), crisisopvang, armoedebeleid en de Wet sociale werkvoorziening (WSW). Je mist in je werk een goed overzicht met daarin informatie over deze verschillende functieonderdelen van de zorgfunctie. Daarom besluit je hiervoor een wegwijzer te maken. Processtappen wegwijzer: Maak een planning en een taakverdeling. Geef van elk van de vier functieonderdelen (Wmo, crisisopvang, armoedebeleid en WSW) aan: wat het inhoudt (een omschrijving van het onderdeel) wie daarvan gebruik kunnen maken de voorwaarden om daarvan gebruik te kunnen maken bij welke instantie je hiervoor terechtkunt hoe een cliënt zich hiervoor kan aanmelden welke diensten ze leveren. Maak als voorbeeld een casus van iemand die gebruikmaakt van alle vier functieonderdelen. Werkmodel: Samenwerkingscontract Zie www.factor-e.nl Laat elke processtap beoordelen door de docent voordat je aan de volgende stap begint Eisen wegwijzer: De wegwijzer bevat informatie over de vier functieonderdelen van de zorgfunctie: Wmo, crisisopvang, armoedebeleid, WSW. Per onderdeel van de zorgfunctie is aangegeven: een omschrijving van het onderdeel wie daarvan gebruik kunnen maken de voorwaarden om daarvan gebruik te kunnen maken bij welke instantie je hiervoor terechtkunt hoe een cliënt zich hiervoor kan aanmelden welke diensten ze leveren. Doe dit voor de gemeente waarin een van jullie woont. De wegwijzer bevat als voorbeeld een casus van iemand die gebruikmaakt van alle vier functieonderdelen. 4
> Algemeen bestuur Doelstellingen Je kunt een beschrijving geven van het begrip algemeen bestuur. Je kunt aangeven waarvoor de verschillende actoren van een gemeentebestuur verantwoordelijk zijn. Opdracht 1: Wat houdt het algemeen bestuur in? Beantwoord de volgende vragen: Geef in je eigen woorden een beschrijving van het begrip algemeen bestuur. Zoek op internet naar het begrip algemeen bestuur. Geef hieronder van twee organisaties aan waarvoor het algemeen bestuur van deze organisaties verantwoordelijk is. Opdracht 2: Verantwoordelijkheden Het schema in theoriebron 1 geeft een weergave van het gemeentebestuur. Hierin is bijvoorbeeld te zien dat het college van B&W bestaat uit burgemeester en wethouders. Theoriebron 1: Algemeen bestuur Plaats bij elk van de onderstaande verantwoordelijkheden de verantwoordelijke(n) hiervoor. Kies hierbij uit: gemeentelijke rekenkamer gemeenteraad college van B&W wethouder burgemeester raadsgriffier gemeentesecretaris ambtelijke organisatie Een antwoord kan vaker voorkomen. ondersteuning van de gemeenteraad vaststellen van de begroting zorgt voor het uitvoeren van landelijke regelingen doet onderzoek naar de doelmatigheid van het gemeentelijk beleid Uitgeverij Edu Actief b.v. 5
verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid het voorbereiden en uitvoeren van besluiten eerstverantwoordelijke voor de financiën van de gemeente vaststellen van de hoofdlijnen van het beleid heeft zijn eigen portefeuille, zoals onderwijs en huisvesting verantwoordelijk voor het goed functioneren van het ambtelijk apparaat voorzitter van de gemeenteraad en het college van B&W Bron: Uitgeverij Boom. Taal Taal Taal Taal Lees alle vet/cursief gedrukte woorden in deze cursus. Noteer de woorden in de woordenlijst met daarbij telkens de betekenis. Alle woorden die je tijdens deze cursus tegenkomt en niet kent, noteer je met hun betekenis op de woordenlijst. Na afloop van de cursus neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst Zie www.factor-e.nl 6
> Theoriebron 1: Algemeen bestuur Het algemeen bestuur is het hoogste bestuursorgaan van een staat, provincie, gemeente, bedrijf, vereniging of stichting. In deze theoriebron wordt het algemeen bestuur van een gemeente beschreven. Het algemeen bestuur beslist over algemene bestuurszaken, stelt de begroting en jaarrekening vast en draagt zorg voor de openbare orde en veiligheid, evenals voor het personeel en de organisatie. In het algemeen bestuur van de gemeente zijn verschillende bestuursorganen te onderscheiden, elk met eigen taken en bevoegdheden. In de onderstaande figuur wordt een gemeente met een dualistisch bestuur schematisch weergegeven. Dualistisch wil zeggen dat er een scheiding is tussen de wetgevende macht en uitvoerende macht binnen een bestuur. Bron: Wikipedia Gemeentelijke rekenkamer De gemeentelijke rekenkamer doet onderzoek naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gemeentelijk beleid in Nederland. De rekenkamer heeft een eigen budget om onderzoek te laten uitvoeren. (Zie ook: www.delokalerekenkamer.nl) Uitgeverij Edu Actief b.v. 23
Gemeenteraad De gemeenteraad is volgens de Grondwet het hoogste orgaan in een gemeente. De gemeenteraad bestaat uit gekozen volksvertegenwoordigers binnen een gemeente. De gemeenteraad wordt een keer per vier jaar samengesteld op grond van de zogenoemde gemeenteraadsverkiezingen. Hoofdtaken van de gemeenteraad zijn het college van B&W controleren, de hoofdlijnen van het beleid vaststellen en toezien op de uitvoering van dit beleid. Ook stelt de gemeenteraad de begroting vast en benoemt en ontslaat deze wethouders. College van B en W Door middel van gemeenteraadsverkiezingen wordt ook het college van B en W samengesteld. Het College van B en W bestaat uit de burgemeester en wethouders. Het aantal wethouders in een college van B en W is afhankelijk van het aantal inwoners van een gemeente. Meestal zijn dit er tussen de 2 en 6 per gemeente. Het college van B en W is het dagelijks bestuur van de gemeente. Het college van B en W komt met nieuw beleid en draagt zorg voor de juiste uitvoering van tal van landelijke weten regelgevingen. Voorbeelden daarvan zijn het uitvoeren van de wet werk en bijstand en de wet milieubeheer. Over het gevoerde beleid moet het college verantwoording afleggen aan de gemeenteraad. De verantwoording voor het gevoerde beleid ligt wel bij het college van B en W als geheel. Burgemeester De burgemeester vormt met de wethouders het college van B&W. Hij is de voorzitter van het college van B en W, maar ook van de hele gemeenteraad. De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid in de gemeente. Hij heeft het toezicht op openbare bijeenkomsten en op voor het publiek openstaande gebouwen, zoals horecagelegenheden. De positie van een burgemeester kan na het volledig uit de hand lopen van een openbaar evenement ter discussie komen te staan. Een voorbeeld hiervan is de positie van burgemeester Aboutaleb van Rotterdam na de strandrellen op een strandfeest in Hoek van Holland in 2009. Agenten werden op dit feest door een groep relschoppers zo in het nauw gedreven dat ze niet anders konden dan schieten, waarbij een 19-jarige man om het leven kwam. Het risico zou onvoldoende zijn ingeschat en er waren te weinig agenten op de been. Wethouders Wethouders vormen samen met de burgemeester het college van B en W. De politieke partij die de meeste zetels haalt bij de gemeenteraadsverkiezingen, levert de wethouder. In feite is de taak van een wethouder te vergelijken met de functie van een minister, maar dan op gemeentelijk niveau. Elke wethouder heeft zijn eigen taakgebieden, zoals sport en cultuur, onderwijs, financiën, ruimtelijke ordening. Een wethouder moet, binnen bepaalde kaders, zo veel mogelijk invulling geven aan beleidsvoornemens. Wethouders zorgen ervoor dat het beleid wordt uitgevoerd en zijn betrokken bij nieuw te vormen gemeentebeleid. Vooral bij grotere gemeenten is dit een volledige dagtaak. Wethouders worden door de gemeenteraad benoemd voor een ambtstermijn van 4 jaar. Hierna kan een wethouder opnieuw voor een periode van 4 jaar worden gekozen. Het aantal wethouders in een college van B en W is afhankelijk van het aantal inwoners van een gemeente. Meestal zijn dit er tussen de 2 en 6 per gemeente. Ambtelijke organisatie In de praktijk zul je meer met ambtenaren dan met bestuurders te maken krijgen. De taak van een ambtenaar is een besluit voorbereiden en dat uitvoeren. Een ambtenaar is aangesteld in een openbare betrekking om een deel van de overheidstaak uit te voeren. 24
Ambtenaren kunnen werken bij de rijksoverheid, een provincie, een gemeente of een waterschap. Of bij een instelling (zoals een universiteit) die wordt beheerd door de staat. Gemeentesecretaris De leiding over de ambtenaren is in handen van de gemeentesecretaris. Hij geeft ondersteuning aan het college van B en W. Ook vormt de gemeentesecretaris de verbinding tussen het college van B en W en het ambtelijk apparaat. De verantwoordelijkheid voor het goed functioneren van de ambtelijke organisatie is in handen van de gemeentesecretaris. Griffier De griffier ondersteunt en adviseert de gemeenteraad bij de uitoefening van zijn werk. Ook de ontwikkeling en uitvoering van het zogenoemde dualisme ondersteunt een griffier (zie ook www.griffiers.nl). Voor meer informatie betreffende het algemeen bestuur, zie ook: www.overheid.nl. Uitgeverij Edu Actief b.v. 25
> Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsleden: Groep: Docent: Blok/periode: Cursus: Onderwerp: Product Criteria Voldoende Onvoldoende Proces Er is een taakverdeling gemaakt. Er is een planning gemaakt. Er is een beschrijving van Wmo, crisisopvang, armoedebeleid en WSW gemaakt. Er is een ven voorbeeldcasus gemaakt. Beroepsproduct Wegwijzer zorgfuncties Algemeen De wegwijzer ziet er netjes en verzorgd uit. De wegwijzer is in correct Nederlands geschreven. Inhoud Het bevat informatie over de vier onderdelen van de zorgfunctie: Wmo, crisisopvang, schuldhulpverlening, WSW. Per onderdeel is aangegeven: omschrijving van het onderdeel wie daarvan gebruik kunnen maken voorwaarden om daarvan gebruik te maken bij welke instanties je hiervoor terechtkunt welke diensten ze leveren hoe een cliënt zich hiervoor kan aanmelden. De wegwijzer bevat een casus als voorbeeld van iemand die gebruikmaakt van alle vier functieonderdelen. Uitgeverij Edu Actief b.v. 43
Product Criteria Voldoende Onvoldoende Actieve deelname in de les De student was voldoende aanwezig. De student leverde een positieve bijdrage in zijn groepje. De student leverde een actieve bijdrage in de les. Opdrachten De opdrachten voor de cursus zijn goed en netjes uitgewerkt. De eigen evaluatie is ingevuld en besproken. Mondeling en schriftelijk taalgebruik Mondeling taalgebruik Schriftelijk taalgebruik De teksten zijn in correct Nederlands geschreven. Overige Eindbeoordeling Onvoldoende Voldoende Goed > Datum: Paraaf docent: Paraaf deelnemer:.. 44