Cursus. Chronisch zieken

Transcriptie

1 Cursus Chronisch zieken

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur(s): Mies Blok Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel: Chronisch zieken ISBN: Edu Actief b.v Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht ( Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO ( De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op

3 Inhoud Over deze cursus 4 Oriëntatie 6 Chronische zieken algemeen 7 Ondersteunen bij zelfredzaamheid 12 Ondersteunen bij maatschappelijke participatie 16 Multimorbiditeit 21 Verbindend samenwerken 26 Reflectie 31 Theoriebron Chronisch zieken algemeen 33 Theoriebron Ondersteuning bij zelfredzaamheid 36 Theoriebron Ondersteunen bij maatschappelijke participatie 39 Theoriebron Multimorbiditeit 44 Theoriebron Samenwerken 47 3

4 Over deze cursus Over deze cursus Inleiding Dit is de cursus Chronisch zieken. In deze cursus leer je wat chronisch ziek zijn is, welke chronische ziekten er zijn en met welke organisaties chronisch zieken te maken krijgen. Ook leer je over het ondersteunen bij de zelfredzaamheid van chronisch zieken en over het ondersteunen bij de deelname aan de samenleving. Jouw rol als hulpverlener is hierbij erg belangrijk. Daarnaast komt het begrip multimorbiditeit aan de orde en een aantal veelvoorkomende combinaties van chronische ziekten. Hierbij gaan we onder meer in op persoonsgerichte zorg. Tot slot komt de samenwerking met zowel collega s als de naaste(n) van de cliënt aan bod. Leerdoelen Je kunt vertellen wat chronisch ziek zijn is, hoe de zorg voor chronisch zieken in Nederland is georganiseerd en welke instanties een rol spelen. Je kunt vertellen hoe je chronisch zieken kunt ondersteunen bij hun zelfredzaamheid. Je kunt vertellen hoe je chronisch zieken kunt ondersteunen bij hun deelname aan de samenleving. Je kunt vertellen welke multimorbiditeit regelmatig voorkomt en wat dit betekent voor de zorg voor chronisch zieken. Je kunt vertellen hoe je goed kunt samenwerken met andere zorgverleners en met naasten van de cliënt. Beoordeling Beoordelingsformulier Aan het eind van de cursus wordt je parate kennis beoordeeld met een toets. Je praktische beheersing van de leerdoelen wordt getoetst aan de hand van een beroepsproduct. Deze wordt op verschillende punten beoordeeld: op inhoud en op de uitvoering. Andere belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen, nette uitwerking van de opdrachten in correct Nederlands. Je vindt ze bij elkaar in het beoordelingsformulier. Planning Planningsformulier Een beroepsproduct maken kost tijd. Daarom moet je dit goed plannen. Lees eerst de opdracht van het beroepsproduct goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook de andere opdrachten van deze cursus op in je totale planning. Zo voorkom je dat je in tijdnood komt. Beroepsproduct: Verslag 'Het leven met mijn ziekte' Samen met een medestudent ga je een interview houden met iemand die een chronische ziekte heeft. Van het interview maken jullie een verslag met als thema 'Het leven met mijn ziekte'. Hierin nemen jullie de volgende onderwerpen op: de ziekte, de professionele zorg 4

5 Over deze cursus en ondersteuning, zelfmanagement, zelfredzaamheid, participatie, hulp van mantelzorgers/vrijwilligers, kwaliteit van leven. Het verslag geeft een beeld van het leven van de cliënt, met al zijn 'ups' en 'downs'; wensen, verwachtingen, moeiten en hoop. We weten veel over verschillende chronische ziekten. Van elke ziekte is een beschrijving. In het verslag nemen jullie allereerst een feitelijke beschrijving van de ziekte op. Dit is deel 1 van het verslag. Vervolgens - deel 2 van het verslag - geven jullie een beschrijving van hoe iemand het leven met zijn ziekte ervaart: Wat vindt hij van zijn leven? Wat zijn de mooie dingen? Waar liggen de moeiten? In deel 3 van het verslag beschrijven jullie 'een dag uit het leven van...'. In deel 4 - het laatste deel - geven jullie aan hoe jullie de cliënt zouden ondersteunen als jullie zijn hulpverleners waren. Stappen Zoek informatie op over de ziekte: kenmerken, klachten, beloop, behandeling, gevolgen. Geef een nauwkeurige beschrijving van de ziekte. Bedenk minimaal vijf vragen over iemands ervaring met 'Het leven met de ziekte'. Stuur de vragen naar de geïnterviewde. Houd een interview met de cliënt over 'Het leven met mijn ziekte' en 'Een dag uit mijn leven...' Werk de twee onderdelen van het interview uit. Bepaal hoe jullie als hulpverlener de cliënt zouden ondersteunen en waarom jullie het zo zouden doen. Noteer in een 'Voorwoord' wie jullie interviewen en waarom. Noteer in een 'Nawoord' wat jullie hebben geleerd van deze opdracht. Lever het verslag in bij jullie docent en vraag de docent om feedback. Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je begint aan de volgende processtap. Eisen aan het beroepsproduct De beschrijving van de ziekte is minimaal één A4. Het onderdeel 'Het leven met mijn ziekte' is minimaal twee A4'tjes. Het onderdeel 'Een dag uit mijn leven' is minimaal één A4. Het onderdeel 'Hoe zouden wij ondersteunen' is minimaal een een half A4. Het nawoord is minimaal een half A4. Het kan gaan over de ziekte zelf of de ervaren impact van de ziekte. De tekst wordt ondersteund door passend beeld. Het verslag heeft een uitnodigende titel. In het verslag gebruiken jullie in ieder geval de volgende woorden: professionele zorg en ondersteuning, zelfmanagement, zelfredzaamheid, participatie, kwaliteit van leven, hulp van mantelzorger(s)/vrijwilliger(s), moeite, verdriet, wensen, verwachtingen en hoop. 5

6 Oriëntatie Oriëntatie Werkmodel Mindmap Opdracht 1 Het begrip 'chronische ziekte' Waar denk je aan bij een 'chronische ziekte'? Maak een mindmap. Je kunt hiervoor gebruikmaken van het Werkmodel Mindmap. Bespreek je mindmap met een andere student. Vul na de bespreking je mindmap eventueel aan met ideeën/gedachten van de ander. Lever de mindmap in bij je docent. Opdracht 2 Veel chronische ziekten Er zijn meer dan honderd chronische ziekten. De verschillende ziekten zijn zeer divers. Welke chronische ziekten ken je allemaal? Noem er zo veel mogelijk. Bespreek vervolgens in groepjes jouw lijst met ziekten. Zijn er twijfelgevallen (waarvan jullie niet zeker weten of het chronische ziekten zijn)? Noteer deze ziekten dan apart. Opdracht 3 Indelen van chronische ziekten Chronische ziekten kun je op verschillende manieren indelen, bijvoorbeeld levensbedreigende ziekten en niet-levensbedreigende ziekten. Bedenk drie indelingen van chronische ziekten en noteer deze. Bespreek de indelingen in groepjes. Kwamen jullie tot dezelfde indelingen, of niet? 6

7 Chronische zieken algemeen Chronische zieken algemeen Inleiding Steeds meer mensen in Nederland zijn chronisch ziek. Het nare van chronisch ziek zijn is dat mensen niet meer van de ziekte af komen. Een chronische ziekte gaat niet over. Zorgverleners werken hard aan een goede kwaliteit van zorg. Ook zijn er in Nederland allerlei instanties en organisaties die cliënten met een chronische ziekte kunnen ondersteunen. Leerdoelen Je weet wat chronisch ziek zijn is. Je weet waarin chronische ziekten van elkaar verschillen. Je weet hoe de zorg voor chronisch zieken in Nederland is georganiseerd. Je weet welke instanties en organisaties de cliënt kunnen ondersteunen. Opdracht 1 Theoriebron Chronisch zieken algemeen Kenmerken chronische ziekte Lees de theoriebron Chronisch zieken algemeen. a. Geef aan welke beweringen over een chronische ziekte juist zijn. Bij een chronische ziekte is er over het algemeen uitzicht op herstel. Bij een chronische ziekte ervaren mensen vaak beperkingen in hun functioneren. Bij een chronische ziekte zijn klachten/symptomen continu aanwezig. Bij een chronische ziekte komen klachten regelmatig terug. b. Wat hebben chronische ziekten met elkaar gemeen? Noem drie overeenkomsten. c. Waarin verschillen chronische ziekten van elkaar? Noem drie verschillen. d. Welke verschillende soorten hulp hebben chronisch zieken vaak nodig? e. Is het als hulpverlener ook je taak om te ondersteunen bij huishoudelijke taken? 7