VERSLAG WORKSHOP ARBEIDSVREUGDE EN EFFECTIVITEIT IN DE ONDERNEMINGSRAAD Lomoz,30 maart 2016 Nieuwegein 1. Opzet van de workshop Toelichting bij de insteek Korte plenaire verkenning op het begrip Gezamenlijke oefening: - Effectiviteit, een kwestie van perspectief?! Effectiviteit, benaderd vanuit het eigen OR-werk op basis van de principes van Arbeidsvreugde. Individueel en teamperspectief. Met plezier werken, leidt tot betere prestaties - Gezamenlijk onderzoek naar wat plezier geeft en wat leidt tot ongenoegen. - De belangrijkste oorzaken voor te weinig effectiviteit De bronnen van arbeidsvreugde toegelicht Hoe kijk jij naar plezier in het OR-werk? Aan de slag met elkaar: - Wat zou je kunnen doen om dat wat weinig plezier geeft en invloed heeft op jouw persoonlijke effectiviteit of de team/or-effectiviteit aan te pakken. De uitkomst van de score op arbeidsvreugde in het OR-werk. Tot slot: Andere toepassingsmogelijkheden van de bronnen in het OR-werk 2. Korte plenaire verkenning op het begrip Wat het begrip effectiviteit oproept hebben we op flap gezet. De volgende woorden werden genoemd bij de vraag: welk woord(en) komen bij je op als je denkt aan effectiviteit. - Vergaderstructuur - Stukken op tijd - Agenda opgesteld - Invloed - Werkgroepen/commissies - Samenwerken - Scholing - Bestuurder - OR zelf - Werknemers - Management - Afdeling P&O - Ambtelijk secretaris - Dagelijks bestuur 3. Effectiviteit, een kwestie van perspectief Effectiviteit is een abstract begrip net als werkdruk. Iedereen heeft er een beeld bij, maar al die beelden kunnen op onderdelen van elkaar verschillen, zonder dat er sprake is van goed of fout. Het is de persoonlijke beleving die je deelt, die door het delen meer taal krijgt. Essentieel om je effectiviteit te vergroten is dan ook het
onderzoeken welke taal dit begrip in je eigen OR heeft. Wat versta je eronder, waar is het lastig en wat kun je er mee. In de workshop is een koppeling gemaakt met arbeidsvreugde. Plezier in je werk hebben, vergroot in hoge mate de effectiviteit van je werkzaamheden. Dat geldt zeker individueel, maar ook in teamverband versterkt het plezier in je werk de effectiviteit van de groep. Aan de hand van een afbeelding heeft iedereen voor zichzelf opgeschreven wat eenieder voelt, proeft, ruikt, ziet en hoort bij de afbeelding van (in dit geval) een bootje. In principe is iedere afbeelding te gebruiken die iets op kan roepen. De oefening maakte duidelijk dat er zeer verschillend wordt gekeken naar zo n afbeelding. 4. Verkenning op het thema Arbeidsvreugde met elkaar in subgroepen Uit onderzoek is gebleken dat prestaties verbeteren, naarmate mensen met plezier in hun werk staan. Gebrek aan effectiviteit kan daarbij de lol snel doen afnemen in het OR-werk. Vandaar dat er eerst een verkenning op de parallel met arbeidsvreugde in relatie tot het OR-werk wordt opgepakt. In subgroepjes zijn de deelnemers aan de slag gegaan. Daarbij is op post-its aangegeven wat ieder individueel als vreugdevol/ plezierig ervaart in het OR werk. Dit werd op een flap geplakt en opgehangen. Daarna hetzelfde maar dan wat ieder als vreugdeloos/onplezierig ervaart in de OR. Dat leverde het overzicht op dat op de volgende pagina staat.
Vreugdevol Uitdaging (2x) Goede contacten (divers 3x) Voorbereiding op tijd klaar Slagvaardig Tijd om stukken te lezen Verschil kunnen maken Gastvrij (leuke/fijne )Collega s (4x) Invloed hebben waar nodig (4x) Meedenken Aandacht en tijd voor elkaar Zelfstandigheid (2x) Korte lijnen Dingen voor elkaar krijgen (4x) Waardering Talent herkenning Op de hoogte van ontwikkelingen (2x) Discussiëren over relevante zaken Veel samen kunnen doen (4x) (Persoonlijke)Groeimogelijkheid (4x) Hoge betrokkenheid Informatie (tijdig) (2x) Vertrouwen Gevoel voor medewerkers opkomen (2x) Verder kijken dan je eigen stukje Schrijven Kennis Mijn rol Veiligheid Elkaar in je waarde laten Gebruik maken van elkaars kwaliteiten Onderlinge sfeer DB-werk/bestuurlijk werk Weten wat er speelt Verdieping op organisatieniveau Netwerken Sparren met bestuurder Goede jaarplanning Leiding geven Afspraken nakomen Humor/lol Een bestuurder die kan luisteren Effectief vergaderen Goede personele regelingen Als OR er samen zijn voor organisatie en medewerkers Diversiteit aan werkzaamheden Kritisch leren denken Advies aan medewerkers kunnen geven Vrijheid Vreugdeloos OR-leden niet goed op de hoogte zijn van hun aandachtgebied Bestuurder/MT dat niet luisteren wil Onvolledigheid Gebrekkige communicatie Gevolgen ervaren/consequenties Negativiteit (2x) Geen invloed hebben Slecht contact met achterban Slechte communicatie in de organisatie (2x) Alvast vooruitlopen op besluiten door directie Stukken te laat krijgen (2x) Leidinggevende die niet blij is Collega s die zich minder inzetten Niet betrokken worden bij belangrijke zaken Te laat ingelicht worden Intrinsieke weerstanden aan tafel Er tegenaan lopen dat invloed beperkt is Hoge werkdruk (OR/DB-werk is een baan op zich) Afspraken niet nakomen Wantrouwen Vooroordelen Onvoorbereid zijn (3x) Oud zeer Onzekerheid over eigen kennis druk vanuit de bestuurder Onzekerheid over eigen inzet Lastige keuzes Veel onnodig leeswerk Te inhoudelijk ingaan op zaken Weinig werkgroepen Kleine OR van 4 pers Controle Herhaling van zaken Zeer verschillende mate van inzet Te laat betrokken Teveel schrijven Oud gedrag/oud denken Niet lezen van stukken (2x) Besluiteloosheid Oude koeien Niet gehoord/niet serieus genomen worden Om verkeerde motieven in OR Dwarsliggen om het dwarsliggen Trage besluitvorming Niet iedereen deskundig Elkaar niet uit laten spreken Niet luisteren naar elkaar in OR Uit het overzicht blijkt duidelijk dat er een zeer grote diversiteit is in wat OR werk plezierig en minder plezierig maken. Dit vraagt om verkenning binnen de eigen OR wat betreft de eigen effectiviteit. Wat speelt er bij ons, wat heeft invloed op onze effectiviteit en wat kunnen we vooral zelf doen om dat aan te pakken?
Principes van Arbeidsvreugde Aansluitend bij de laatste conclusie bij het overzicht zijn we ingegaan op de principes van Arbeidsvreugde. Deze zijn kortweg te benoemen als: 1. Verantwoordelijkheid nemen 2. Verbinden van twee perspectieven op het werk Wat verwacht je van medewerkers/collega s in het OR-werk, waarbij je gebruik maakt van de woorden die Kouwenhoven vanuit de 7 Bronnen van Arbeidsvreugde hanteert. Wat hebben OR/leden nodig om datgene te kunnen doen dat van hen verwacht wordt. 3. Uitwisselingsrelaties ontwikkelen. Met andere woorden: bespreekbaar maken op individueel en teamniveau wat je samen nodig hebt voor meer werkplezier en betere resultaten (hogere effectiviteit) 4. Acties richten op het echte werk 5. Nadruk leggen op de kracht en de energie van het positieve
De 7 Bronnen van Arbeidsvreugde nader toegelicht Aan de hand van onderstaande kaart zijn in de workshop de bronnen toegelicht. De post-its die zijn opgeschreven zijn in alle situaties toe te wijzen aan één van die bronnen. De kaart die hieronder staat weergegeven komt van Kouwenhoven en is de vertaling in de 7 bronnen die hij heeft ontwikkeld op basis van onderzoek in organisaties.
Onderzoek naar de beleving van arbeidsvreugde in de eigen OR. De samenstelling van deelnemers aan de workshop is in omvang te klein om te spreken van een representatief onderzoek onder OR-leden naar de beleving van hun arbeidsvreugde. In het licht van de verdere doorontwikkeling en aansluiten bij ontwikkelingsvragen t.a.v. scholing e.d. zou een grootschalig onderzoek onder alle LOMOZ-leden de moeite waard zijn. Toch hebben we in beeld gebracht hoe de 25 aanwezige deelnemers op dit moment hun arbeidsvreugde beleven in het OR-werk. In het overzicht is bij iedere bron een 3-deling aangebracht. De eerste score is de waarde die de deelnemers gemiddeld genomen toekennen aan hun Ervaren arbeidsvreugde op de 7 bronnen in het OR-werk. De tweede score geeft het belang van de bron weer. Hoe belangrijk vinden OR-leden deze bron voor het OR-werk. De derde score geeft weer waar OR-leden meer van willen hebben in hun OR-werk. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Fys. Welbevinden Collegialiteit Waardering vertrouwen Goede prestaties Groei Werken met hart en ziel Hogere zingeving Totaal 7 bronnen Ervaren 76 76 74 74 76 82 71 74 Belang 87 92 94 90 91 93 81 86 Meer 42 62 48 72 60 40 36 67 Wat opvalt in het onderzoek naar de ervaren arbeidsvreugde is dat deze gemiddeld hoger ligt dan de arbeidsvreugde voor zover bekend uit onderzoek in zorgorganisaties op de eigen werkplek. Veel van de deelnemers beaamden deze conclusie. (Als de lijst was ingevuld voor de eigen werkplek, dan was de ervaren arbeidsvreugde lager geweest.) Als het gaat om waar men meer van wil in het OR-werk, dan valt op dat 19 van de 25 deelnemers hebben gescoord op collegialiteit. Kijkend naar het overzicht van de post-its bij wat als vreugdevol en vreugdeloos wordt ervaren, is de hoge score + hoge frequentie zeker herkenbaar. Voor wat betreft de overige scores willen 17 van de 25 deelnemers meer als het gaat om Goede Prestaties en 16 van de 25 willen meer Waardering en Vertrouwen in het OR-werk. Groei scoort hoger dan Waardering en Vertrouwen als het gaat om er meer van te willen, maar deze score is het resultaat van 13 van de 25 deelnemers.
Waar kun je de Bronnen van Arbeidsvreugde bij het OR-werk voor inzetten? De toepassingsmogelijkheden voor de bronnen van Arbeidsvreugde voor de OR zijn breed. Je kunt hierbij denken aan achterbanraadpleging in de vorm van een eigen medewerkers tevredenheidsonderzoek. De uitkomsten daarvan kunnen input opleveren voor het gesprek met bestuurder en HR/P&O over Duurzame Inzetbaarheid en het RI&E-onderzoek. Ook kunnen ze gebruikt worden als basis voor functioneringsgesprekken en b.v. Exitinterviews. Daarnaast zijn de bronnen te gebruiken als meetlat om te onderzoeken wat de consequenties van een voorgenomen besluit kunnen betekenen t.a.v. arbeidsvreugde en effectiviteit en prestaties in de organisatie. Tot slot Mocht je meer willen weten over Arbeidsvreugde en Beter Presteren in jouw organisatie of in jouw OR, dan kun je altijd contact opnemen. Ik vertel je graag over de mogelijkheden voor jouw OR of voor de organisatie waar je werkt. Voor informatie over De bronnen van Arbeidsvreugde kun je ook terecht op de website van Kees Kouwenhoven http://zevenbronnen.arbeidsvreugde.nl Met vriendelijke groeten Niels van Dalsum Senior Trainer/Adviseur Geregistreerd MZ-opleider Stavoor e-mail : nvandalsum@stavoor.nl mobile : 06-20423192 website : www.stavoor.nl http://diem.stavoor.nl