Bestuurlijk advies Gemeente Achtkarspelen zaaknummer Z2016-02747 portefeuillehouder stuknummer S2016-07040 Max de Haan datum 16 maart 2016 afgestemd met team advies en control redacteur Sytze Nauta Financieel beleid, Wiebe Kobus afdeling Samenleving Programma 2 Onderwijs en Jeugd afgestemd met afdeling / medewerker Ruimte, Ted Rijpkema Bijlagen Verzoek schoolbestuur met toelichtende documenten Aspecten Financieel: Juridisch: Personeel: Participatie: Nee betrokkenheid raad: betrokkenheid o.r.: Nee bevat persoonsgegevens: openbare besluitenlijst: vertrouwelijk: Nee Nee Onderwerp - Verzoek ver/nieuwbouw huisvesting VO Surhuisterveen (schoolbestuur Singelland) naar 1 locatie; Advies 1. besluiten mee te willen werken aan het verzoek van het schoolbestuur; 2. aan de raad voor te stellen onder genoemde voorwaarden een bedrag ad 190.000 beschikbaar te stellen voor de ver- en nieuwbouw van de locatie Singelland te Surhuisterveen; 3. tevens aan de raad voor te stellen de resterende 60.000,= te reserveren. 4. De locatie van het Lauwerscollege op te nemen in de bouwgrondexploitatie. De boekwaarde voor 55.000 te dekken binnen de exploitatie van de bouwgrondexploitatie. 5. De overdracht van het Lauwerscollege Surhuisterveen aan de gemeente voor de resterende boekwaarde van 759.932 als extern risico aan te nemen en ten laste te brengen van de reserve weerstandsvermogen. 6. De vrijval van de jaarlijkse afschrijving bij volledige afboeking van het Lauwerscollege bedraagt 34.000. De jaarlijkse afschrijving op de bijdrage aan Singelland uit deze vrijvallende middelen te dekken (resp. 9.500 of 12.500). Samenvatting (ten behoeve van openbare besluitenlijst) Aan de raad wordt voorgesteld mee te werken aan het onder één dak brengen van de school op de locatie van Singelland. De voormalige locatie Lauwerscollege te Surhuisterveen wordt daarbij overgedragen aan de gemeente. Besluit datum besluit Opmerkingen bij het besluit
Wat is de waarneming/aanleiding? Met ingang van het schooljaar 2015-2016 is de samenwerking tussen VO Singelland en Lauwers College een feit. De scholen gaan samen verder als VO Surhuisterveen onder het bestuur van Singelland. Hier is jarenlang een intensief en zorgvuldig proces aan vooraf gegaan. Het gemeentebestuur heeft de ontwikkeling van nabij kunnen volgen en heeft de constructieve samenwerking altijd toegejuicht. Profielen / richtingen; De demografische druk in de regio werkt door op de instandhouding van scholen, op het aanbod en de kwaliteit van het onderwijs in de regio. De gerealiseerde samenwerking loopt vooruit op bevindingen van het rapport Atlas (september 2015) en de Houtskoolschets RPO Noord Oost Friesland, (RPO: Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen, Partoer, Leeuwarden, juni 2013). De nieuwe VO-school is een positief voorbeeld van hoe hiermee om te gaan en samen een toekomstbestendige basis te creëren. Een mooi resultaat, goed voor de regio, voor de leerlingen en natuurlijk voor Surhuisterveen. De samenwerkende scholen hebben de afgelopen jaren de onderwijskwaliteit naar een hoog niveau weten te tillen getuige de recente publicaties van Elsevier op basis waarvan de school zich de beste VMBO-school van Fryslân mag noemen. Dat is goed nieuws in een gemeente waar de onderwijsopbrengsten verbeteren maar nog altijd achterblijven op de landelijk gemiddelde scores. In Achtkarspelen is de kwaliteit van het onderwijs, i.c. het bevorderen van onderwijskansen dan ook een speerpunt van beleid. Wat willen we bereiken? Wat we samen willen is een toekomstbestendige onderwijsvoorziening voor voortgezet onderwijs in Surhuisterveen. Wat zijn de argumenten? De school wil, naast de belangrijke financiële overwegingen, ook om praktische en onderwijskundige redenen naar één locatie. Genoemd worden het team-functioneren, het bevorderen van de eenheidsvorming in het samenwerkingsproces, het bevorderen van effectieve leertijd én het aspect van de uitstraling van het complex. Vervelend gevolg van de samenvoeging van de scholen op twee locaties is dat de nieuwe school conform de bekostigingsregels van het rijk nog slechts vergoeding ontvangt voor één locatie. De vaste voet wordt nl. maar één keer berekend. Doorgaan met het verzorgen van onderwijs op beide locaties.- met een forse overcapaciteit aan vierkante meters en diverse organisatorische nadelen (onderwijsondersteunend personeel op twee locaties) - schiet een flink gat in de exploitatiebegroting (brief met bijlagen 21-09-2015). De school wil vooral ook om praktische en onderwijskundige redenen naar één locatie. De school ervaart de ontstane situatie als een urgent probleem. Om tot een oplossing te komen wil de school zo snel mogelijk onder één dak. Wat zijn de risico s? Aanpassingen en tijdelijke uitbreidingen zijn dan nodig op de locatie Singelland. De school heeft een plan gepresenteerd dat volgens de raming van de school een investering vraagt van 800.000, De locatie Lauwers College wordt op het volgende moment teruggegeven aan de gemeente. Financiën Conform de wettelijke bepalingen gaat een school die leeg komt te staan ofwel aan de onderwijsbestemming wordt onttrokken in eigendom terug naar de gemeente. Het schoolbestuur laat weten op zo kort mogelijke termijn dat besluit te willen nemen. De voormalige locatie Lauwers College, Langelaan 4 is dan van de gemeente. Op dit gebouw rust volgens de gemeentelijke boekhouding echter nog een boekwaarde van ruim 800.000,,- arlijks wordt ca 35.000, afgeschreven. Zodra de school het pand verlaat blijft de 2
gemeente met de accommodatie en de restboekwaarde zitten terwijl er (nog) geen herbestemming bekend is. De mogelijkheden voor herontwikkeling van de locatie zijn beperkt. Het woningbouwprogramma biedt hiervoor geen ruimte. Een verstoring van de markt wordt verwacht wanneer er een plan wordt ontwikkeld. Daarnaast blijkt uit een verkennende exploitatieraming dat een te ontwikkelen plan met grondgebonden woningen tot een verlies van ruwweg 1.000.000,= zal leiden. Vanuit de gemeente wordt waardering uitgesproken voor de samenwerking en de onderwijsprestaties. Met begrip voor de gegeven ongunstige situatie, de wenselijkheid en ook de urgentie die wordt gevoeld vanuit de school wordt de rekening voor de gemeente, gelet op de financiële positie, kortgezegd gewoon te hoog. In eerste instantie is dan ook gekeken naar de wettelijke bepalingen en daaruit voortvloeiende verplichtingen voor de gemeente. Op basis van de Wet op het voortgezet onderwijs (Wvo) heeft de gemeente een taak op het gebied van huisvesting: Artikel 76b. Voorziening in huisvesting door de gemeente o 1. De gemeenteraad draagt onderscheidenlijk burgemeester en wethouders dragen ten behoeve van de gemeentelijke en van de andere dan gemeentelijke scholen zorg voor de voorzieningen in de huisvesting op het grondgebied van de gemeente overeenkomstig het bepaalde in dit hoofdstuk. Hij behandelt onderscheidenlijk zij behandelen daarbij de gemeentelijke en de andere dan gemeentelijke scholen op gelijke voet. o 2. Voor de toepassing van dit hoofdstuk wordt onder een andere dan een gemeentelijke school mede begrepen een op het grondgebied van de gemeente gelegen nevenvestiging van een school waarvan de hoofdvestiging op het grondgebied van een andere gemeente is gelegen. Het CSG Lauwers College heeft te kennen gegeven dat men het gebouw aan de Langelaan nr 4 als gevolg van de samenwerking met het OSG Singelland niet langer nodig heeft. Als gevolg daarvan wil het Lauwers College het gebouw teruggeven aan de gemeente. Vervolgens kan de gemeente over het gebouw beschikken en het als zodanig aanbieden aan het OSG Singelland. De gemeente heeft daarmee een aanbod gadaan waarmee het gemeentebestuur aan haar wettelijke verplichtingen voldoet; i.c. het aanbieden van passende huisvesting. Gebruik blijven maken van het voormalig pand Lauwers College is voor de nieuwe VO school, onder verwijzing naar haar overwegingen, geen optie. Participatie Over het verzoek en de mogelijkheden is de afgelopen maanden overleg gevoerd met het schoolbestuur. Informatie en argumenten zijn uitgewisseld en er is wederzijds begrip voor de standpunten. In het najaar 2015 vonden de eerste gesprekken plaats. Het schoolbestuur toonde zich bereid om uit eigen middelen substantieel bij te dragen. In alle vervolggesprekken bleek de restantboekwaarde op het pand Lauwers College het grote struikelblok, ofwel de spreekwoordelijke molensteen die om de nek van de gemeente zal blijven hangen. Een principiële overweging ligt in de vraag of de gemeente wil meewerken aan het plan van de school en ook bereid is daaraan bij te dragen. De financiële positie maakt echter dat de financiële armslag zeer beperkt is. Om een dreigende patstelling te voorkomen is uiteindelijk geprobeerd met elkaar het midden te vinden, het volgende werd geformuleerd; Het VO Surhuisterveen, i.c. Singelland stelt dat de school locatie Lauwers College - vroeg of laat - toch naar de gemeente terug wordt gegeven. Het schoolbestuur Singelland wil in het voorliggende plan een bedrag ad 500.000 investeren uit eigen middelen conform de meest recente berekening 3
en het enigszins versoberd plan. Het bestuur vraagt voor het realiseren van dat plan een bijdrage van de gemeente van 250.000,=. Met een gemeentelijke kostenpost ad 130.000 werd reeds rekening gehouden om de overcapaciteit in de locatie Lauwers College terug te brengen (gedeeltelijke sloop en aanpassingskosten). In de gemeentelijke stuurgroep grote projecten is voor die investering draagvlak aanwezig gebleken. Het te overbruggen verschil is dan nog 120.000. De (financiële) onzekerheden rond herbestemming van het leegkomende schoolgebouw staan een oplossing in de weg. Voorgesteld wordt dat beide partijen dit risico delen; dan gaat het om het vinden van een invulling van het pand waarmee ten minste de kosten voor jaarlijkse afschrijving van de gemeente kunnen worden gedekt; Aldus nemen beide partijen daarvan ieder de helft voor de rekening of risico, i.c. ieder 60.000,=. De gemeente draagt aldus 190.000 bij. Het schoolbestuur past de laatste 60.000 bij tenzij een voldoende gunstige herbestemming voor het leegkomende pand wordt gevonden. Daarmee nemen beiden partijen een inspanningsverplichting op zich tot 31-12-2017. Mocht er tegen die tijd geen voldoende gunstige herbestemming zijn gevonden, dan betaalt Singelland die 60.000. Bij een financieel voldoende interessante herbestemming dan betaalt de gemeente de resterende 60.000. Voldoende interessant betekent concreet dat de jaarlijkse afschrijving ad 34.000,= volledig wordt gecompenseerd. Financieel: Voorgesteld wordt mee te werken aan het onder één dak brengen van de school op de locatie van Singelland. Hierbij zal het oude schoolgebouw van Lauwerscollege worden overgedragen aan de gemeente. De locatie Lauwerscollege heeft nog een boekwaarde van 814.932. Voor het afboeken van deze boekwaarde wordt voorgesteld. 1. De locatie van het Lauwerscollege op te nemen in de bouwgrondexploitatie. De boekwaarde kan voor 55.000 worden gedekt binnen de exploitatie van de bouwgrondexploitatie. 2. De overdracht van het Lauwerscollege Surhuisterveen aan de gemeente voor de resterende boekwaarde van 759.932 als extern risico aan te nemen en ten laste te brengen van de reserve weerstandsvermogen. 3. De vrijval van de jaarlijkse afschrijving bij volledige afboeking van het Lauwerscollege bedraagt 34.000. De jaarlijkse afschrijving op de bijdrage aan Singelland kan uit deze vrijvallende middelen worden gedekt (resp. 9.500 of 12.500). Voor de verbouw van Singelland wordt een bijdrage van de gemeente verwacht van 190.000 of 250.000. Deze bijdrage wordt afgeschreven in 20 jaar. De jaarlijkse afschrijvingsbedragen bedragen dan 9.500 c.q. 12.500. De vrijval van de jaarlijkse afschrijving bij volledige afboeking van het Lauwerscollege bedraagt 34.000. De jaarlijkse afschrijving op de bijdrage aan Singelland kan uit deze vrijvallende middelen worden gedekt. Het restant aan vrijval afschrijving 24.500 of 21.500 komt ten gunste van het begrotingssaldo. Communicatie Voor een toelichting op het verzoek en verwerving van het nodige draagvlak zal het schoolbestuur de gemeenteraad actief informeren. Relatie met andere afdelingen Het voorstel is tot stand gebracht in goede samenwerking tussen Samenleving/Onderwijs, Ruimte/Ontwikkeling en Financieel Beleid. Samenwerking 4
Dit voorstel is niet relevant in de samenwerking met Tytsjerksteradiel. Vervolg Het schoolbestuur heeft aangegeven het verzoek aan de raad te willen toelichten. Na besluitvorming zullen nadere afspraken en een planning worden gemaakt. 5