Coffeeshops in Roermond Factsheets op basis van een inventarisatie LokaleZaken Jongepier Onderzoek en Advies April 2016 In opdracht van de gemeente Roermond
Inhoud Inleiding 2 1. Coffeeshopbezoek: tellingen 3 2. Een enquête onder coffeeshopklanten 5 3. Rondom coffeeshops: een straatenquête 8 Bijlagen Bijlage 1 Verantwoording (12) Bijlage 2 Politieregistraties (17) Colofon (19) 1
Inleiding De gemeente Roermond heeft gevraagd om in korte tijd - namelijk in een veldwerkweek van 1 april tot en met 7 april 2016 - gegevens te inventariseren over het coffeeshopbezoek en over de gang van zaken rondom de twee coffeeshops in Roermond, onder meer wat betreft de overlast. Dit helpt bij het politiek-bestuurlijke en maatschappelijke debat over het softdrugs- en coffeeshopbeleid. Deze benodigde rapportage bestaat uit fact-sheets die zijn gebaseerd op de volgende onderzoeksactiviteiten: a. Tellingen van klanten bij de coffeeshops Sky en Skunk: zie paragraaf 1. b. Een enquête onder coffeeshopbezoekers, die onder meer informatie verzamelde over persoonskenmerken, herkomst en koopgedrag: zie paragraaf 2. c. Een enquête onder burgers in de directe omgeving van de coffeeshops, met vragen over coffeeshopoverlast, illegale softdrugshandel en buitenlandse softdrugstoeristen: zie paragraaf 3. In bijlage 1 verantwoorden we onze werkwijze. In bijlage 2 geven we een overzicht van politieregistraties over drugsincidenten in de kalenderjaren 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015. De uitkomsten van dit kortlopende onderzoek kunnen als nulmeting worden gebruikt, in die zin dat toekomstige dataverzameling (tellingen, enquêtes) trends in kaart kan brengen. Vanwege de korte tijd tussen de start van het veldwerk (1 april 2016) en het politieke debat op 18 april 2016, blijft dit beknopte onderzoek beperkt tot het verzamelen van verschillende nuttige gegevens. We zijn de respondenten (bewoners, ondernemers en coffeeshopbezoekers) erkentelijk voor hun medewerking aan dit onderzoek. We stelden de medewerking van de twee coffeeshops aan dit onderzoek op prijs, te meer omdat pas kort voor aanvang van het veldwerk toestemming werd gevraagd. 2
1. Coffeeshopbezoek: tellingen Coffeeshopbezoek Wij hebben in april 2016 - van vrijdag 1 april tot en met donderdag 7 april 2016 - tellingen verricht bij de twee coffeeshops in Roermond. Coffeeshop Sky is geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur en coffeeshop Skunk van 16.00 uur tot 23.00 uur. We hebben, verspreid over de dag, dagelijks per coffeeshop zes keer een kwartier geteld. We hebben aan de voordeuren van Sky en Skunk het aantal ingaande coffeeshopklanten geteld. We gaan er vanuit dat deze zes tellingen per coffeeshop representatief zijn voor de openingstijd van de coffeeshop gedurende die gehele dag. Zo leveren de tellingen de volgende schattingen op omtrent het aantal coffeeshopbezoeken in de tel-week: Coffeeshop Sky: 3.500 bezoeken per week - Vrijdag 1 april 2016 495 bezoeken - Zaterdag 2 april 2016 635 bezoeken - Zondag 3 april 2016 565 bezoeken - Maandag 4 april 2016 527 bezoeken - Dinsdag 5 april 2016 443 bezoeken - Woensdag 6 april 2016 406 bezoeken - Donderdag 7 april 2016 429 bezoeken Coffeeshop Skunk: 4.695 bezoeken per week - Vrijdag 1 april 2016 938 bezoeken - Zaterdag 2 april 2016 845 bezoeken - Zondag 3 april 2016 733 bezoeken - Maandag 4 april 2016 504 bezoeken - Dinsdag 5 april 2016 579 bezoeken - Woensdag 6 april 2016 485 bezoeken - Donderdag 7 april 2016 611 bezoeken In totaal gaat het in de tel-week dus om 8.195 bezoeken. In dit rapport baseren we ons louter op de tellingen in de genoemde april-week. We schatten het aantal bezoeken per jaar door simpelweg met 52 te vermenigvuldigen (zie bijlage 1): Coffeeshop Sky: 182.000 bezoeken per jaar Coffeeshop Skunk: 244.140 bezoeken per jaar Totaal: 426.140 bezoeken per jaar Coffeeshopbezoek: uit Nederland en uit het buitenland We hebben van 466 coffeeshopbezoekers in de twee coffeeshops in Roermond in de onderzochte week (vrijdag 1 april tot en met 7 april) een enquête afgenomen: 250 bezochten Sky en 216 Skunk. De resultaten van deze enquête worden in de volgende paragraaf gepresenteerd, maar we kijken nu al naar het land waarin de ondervraagde coffeeshopbezoekers wonen. Daartoe staan in tabel 1.1 de antwoorden van respondenten die onze hele vragenlijst hebben beantwoord. 3
Tabel 1.1: Het land waar de respondenten van de enquête onder coffeeshopbezoekers woont (zie verder paragraaf 2) 1 Nederland Duitsland België Frankrijk Overig Totaal Sky 136 103 4 1 6 250 (54,4%) (41,2%) Skunk 126 (58,3%) 79 (36,6%) 7 1 3 216 Als respondenten (coffeeshopbezoekers) weigerden om mee te werken aan ons onderzoek, dan hebben we ze geteld op onze non-respons lijst. Het risico bestaat dat buitenlanders (d.w.z. respondenten die in het buitenland wonen) vaker weigeren dan inwoners van Nederland. Om dit te ondervangen hebben we respondenten die niet mee wilden werken, steeds toch één vraag gesteld, namelijk of ze wilden vertellen in welk land ze wonen. Dit resulteerde in de volgende antwoorden: Tabel 1.2: Respondenten die niet meewerkten aan de gehele enquête, maar wel antwoord gaven op de vraag in welk land ze wonen. Nederland Duitsland Anders Totaal Sky (n=47) 12 33 2 47 Skunk (n=72) 24 41 7 72 We combineren de tabellen 1.1 en 1.2. Tabel 1.3.: De combinatie van de tabellen 1.1 en 1.2 voor respondenten die in Nederland, Duitsland of elders wonen Nederland Duitsland Anders Totaal woonachtig buiten NL Sky 148 136 13 149 (49,8%) (45,8%) (4,4%) (50,2%) Skunk 150 (52,1%) 120 (41,7%) 18 (6,3%) 138 (47,9%) Totaal 297 288 Als we de bovenstaande uitkomsten uit tabel 1.3 combineren met de tellingen, dan kunnen we een indicatie geven van het land waar de personen die de coffeeshops in Roermond bezoeken wonen. 2 Zie de onderstaande tabel. Tabel 1.4: Indicatie van het aantal jaarlijkse coffeeshopbezoeken door inwoners van Nederland en Duitsland op basis van uitgevoerde tellingen en op basis van enquêtes onder coffeeshopbezoekers in april 2016. Sky Skunk Inwoners van Nederland Inwoners van Duitsland 90.636 127.197 83.356 101.806 1 Zie bijlage 1 voor de woonplaatsen van de Duitse respondenten. 2 Zie de bijlage over de methodologische beperkingen. Het probleem is dat we niet beschikken over de populatiegegevens van de coffeeshopbezoekers, waardoor we niet weten of de steekproef representatief is. 4
2. Een enquête onder coffeeshopklanten In deze paragraaf presenteren we de resultaten van een enquête onder de bezoekers van de twee coffeeshops in Roermond. Er zijn geen populatiegegevens bekend van de coffeeshopbezoekers in Roermond. Dit betekent dat we geen antwoord kunnen geven op de vraag of onze steekproef representatief is. Vanwege dit probleem troffen we twee maatregelen. We ondervroegen zoveel mogelijk coffeeshopbezoekers: niet de geplande minimale 200, maar in totaal 466. We hebben ook op weekenddagen en op werkdagen, op wisselende tijdstippen, coffeeshopbezoekers ondervraagd. Zie de bijlage. Respondenten Er hebben in totaal 466 respondenten meegewerkt aan het enquête-onderzoek onder coffeeshopbezoekers: 250 in Sky en 216 in Skunk. Bij Sky is 44,4% van de respondenten tussen de 18 en 25 jaar oud en 40,7% tussen de 26 en 40 jaar. 86,6% is een man. Bij Skunk ligt de gemiddelde leeftijd van de bezoekers wat hoger: 32,8% is tussen de 18 en 25 jaar, 44% tussen de 26 en 40 jaar, en 17,2% is tussen de 41 en 55 jaar. 84,8% van de respondenten is een man. De onderstaande tabel geeft, per coffeeshop, aan waar de respondenten wonen. 3 Tabel 2.1: Respondenten die in Nederland, Duitsland of elders wonen (bij deze vraag extra respondenten, omdat we deze vraag ook stelden aan respondenten die weigerden alle vragen te beantwoorden: zie bijlage 1 voor uitleg en zie ook hoofdstuk 1). Nederland Duitsland Anders Totaal woonachtig buiten NL Sky 148 136 13 149 (49,8%) (45,8%) (4,4%) (50,2%) Skunk 150 (52,1%) 120 (41,7%) 18 (6,3%) 138 (47,9%) Totaal 297 288 Hoe naar coffeeshop gekomen? We hebben onze respondenten gevraagd hoe ze naar de coffeeshop zijn gekomen. De auto is het meest populair. De onderstaande tabellen geven, uitgesplitst naar respondenten die in Nederland of in het buitenland wonen, een overzicht per coffeeshop. Hierbij moet worden bedacht dat vooral buitenlandse coffeeshopklanten vaak met verschillende personen in één auto naar Roermond reizen. 3 Het betreft de respondenten die antwoord gaven op alle vragen. Zie bijlage 1 (en tabel 1.3 in hoofdstuk 1) voor respondenten die alleen antwoord gaven op de vraag in welk land ze wonen. 5
Tabel 2.2: Hoe ben je naar de coffeeshop gekomen: respondenten die in Nederland wonen Sky (n=136) Skunk (n=126) Auto 58 (42,6%) 64 (50,8%) Lopend 25 (18,4%) 31 (24,6%) Fiets 34 (25%) 18 (14,3%) Brommer/scooter 11 (8,1%) 8 (6,3%) Motor 3 1 Openbaar vervoer 5 4 Tabel 2.3: Hoe ben je naar de coffeeshop gekomen: respondenten die in het buitenland wonen Sky (n=114) Skunk (n=90) Auto 95 (83,3%) 80 (88,9%) Lopend 7 1 Fiets 6 3 Brommer/scooter 2 0 Motor 2 4 Openbaar vervoer 2 2 Softdrugsaankoop We vroegen respondenten voor hoeveel euro ze zojuist softdrugs hadden gekocht. We maken in de onderstaande tabellen een verschil tussen respondenten die in Nederland wonen of in het buitenland. Tabel 2.4: Voor hoeveel euro heb je zojuist softdrugs gekocht: respondenten die in Nederland wonen Gemiddelde softdrugsaankoop in euro s Sky (n=136) Skunk (n=124)* 16,24 15,38 Noot. * Twee respondenten gaven geen antwoord Tabel 2.5: Voor hoeveel euro heb je zojuist softdrugs gekocht: respondenten die in het buitenland wonen Gemiddelde softdrugsaankoop in euro s Noot. * Een respondent gaf geen antwoord Sky (n=115)* Skunk (n=90) 35,70 35,20 Respondenten die in het buitenland wonen: aanvullende vragen Aan respondenten die in het buitenland wonen, stelden we twee aanvullende vragen. We wilden weten hoe vaak ze in het afgelopen jaar coffeeshops buiten Roermond bezochten. De resultaten staan in de onderstaande tabel 6
Tabel 2.6: Hoe vaak bezocht je in het afgelopen jaar een coffeeshop in een andere Nederlandse gemeente, dus buiten Roermond? Sky (n=111)* Skunk (n=90) (Zeer) vaak 11 (9,9%) 17 (18,9%) Soms 21 (18,9%) 16 (17,8%) Zelden of nooit 79 (71,2%) 57 (63,3%) Noot. * Twee respondenten gaven geen antwoord Indien respondenten soms of vaker coffeeshops buiten Roermond bezochten, hebben we ze gevraagd om (maximaal drie) coffeeshopgemeenten te noemen waar ze het meest komen. De onderstaande tabel geeft weer hoe vaak gemeenten zijn genoemd. Tabel 2.7: Indien je (zeer) vaak of soms coffeeshops buiten Roermond bezocht in het afgelopen jaar, in welke gemeente(n) deed je dit het meest? Noem maximaal drie gemeenten. Sky Skunk Venlo 16 Venlo 15 Amsterdam 16 Amsterdam 14 Sittard-Geleen 7 Sittard Geleen 8 Eindhoven 4 Nijmegen 7 Kerkrade 4 Eindhoven 5 Nijmegen 3 Heerlen 3 Weert 3 Maastricht 2 Nijmegen 3 Rotterdam 1 Maastricht 3 Kerkrade 1 Rotterdam 2 Gorinchem 1 Winterswijk 1 Weert 1 Vlissingen 1 Emmen 1 Heerlen 1 Groningen 1 Den Haag 1 Leeuwarden 1 Venray 1 Zandvoort 1 7
3. Rondom coffeeshops: een straatenquête In deze paragraaf presenteren we de uitkomsten van de straatenquête onder burgers in de directe omgeving van de coffeeshops in Roermond. Rondom Sky hebben 53 respondenten meegewerkt aan de straatenquête. 45,3 % was een man en de gemiddelde leeftijd lag op 49 jaar. Het betrof 42 bewoners, zeven ondernemers en vier respondenten die wonen en werken in het onderzoeksgebied. Rondom Skunk werkten 51 respondenten mee aan de enquête. De gemiddelde leeftijd was 50,3 jaar en 52,9% was vrouw. We ondervraagden 22 bewoners, 19 ondernemers en tien personen die in het gebied rondom de coffeeshop wonen en werken. Coffeeshopoverlast De onderstaande tabellen geven weer hoe vaak respondenten in de afgelopen zes maanden overlast hebben ervaren van de coffeeshops. Tabel 3.1: Hoe vaak heeft u in de afgelopen zes maanden overlast van de coffeeshops ondervonden: rondom coffeeshop Sky Coffeeshop Sky (n=53) (zeer) vaak soms zelden/nooit 24 (45,3%) 12 (22,6%) 17 (32,1%) Tabel 3.2: Hoe vaak heeft u in de afgelopen zes maanden overlast van de coffeeshops ondervonden: rondom coffeeshop Skunk 4 Coffeeshop Skunk (n=51) (zeer) vaak soms zelden/nooit 23 (45,1%) 8 (15,7%) 20 (39,2%) Respondenten die melding maakten van overlast hebben we gevraagd of ze verschillende concrete vormen van overlast ervaren. Tabel 3.3: Indien u overlast ervoer in de afgelopen zes maanden, welke vormen van overlast betreft dit? U mag maximaal 4 antwoorden aankruisen/noemen: rondom Sky en Skunk. Aantal keer genoemd Sky Aantal keer genoemd Skunk Een onveilig of onleefbaar gevoel vanwege de coffeeshop 7 15 Hard rijdende coffeeshopklanten in auto s of op motoren 8 14 Hard rijdende coffeeshopklanten op bromfietsen of scooters 3 4 Fout geparkeerde auto s van coffeeshopklanten 35 22 Op de stoep neergezette (brom-)fietsen of scooters voor de deur van de coffeeshop 7 2 Groepjes rondhangende coffeeshopklanten in de omgeving van de coffeeshop 12 21 Rommel op straat die door coffeeshopklanten wordt neergegooid 14 9 Ongewenst aangesproken worden door coffeeshopklanten 2 5 4 Percentages vermeld als tenminste tien respondenten voor een categorie kozen. 8
We vroegen ook of de overlast in de afgelopen 12 maanden is toe- of afgenomen volgens de respondenten: Tabel 3.4: Is de overlast van de coffeeshop in de afgelopen 12 maanden toe- of afgenomen? Rondom Sky (n=50) * Rondom Skunk (n=-48) * (Zeer) toegenomen 20 (40%) 9 (18,8%) Gelijk gebleven 20 (40%) 26 (54,2%) (Zeer) afgenomen 4 (8%) 7 (14,6%) Weet niet 6 (12%) 6 (12,5%) Noot. * Drie respondenten gaven geen antwoord Illegale drugshandel buiten de coffeeshop om Tabel 3.5: Hoe vaak zag u in de afgelopen zes maanden in uw woon- en werkomgeving illegale softdrugshandel of gedragingen die wijzen op illegale softdrugshandel? Rondom Sky (n=53) Rondom Skunk (n=51) (Zeer) vaak 11 (20,8%) 25 (49%) Soms 11 (20,8%) 7 (13,7%) Zelden of nooit 25 (47,2%) 17 (33,3%) Weet niet 6 (11,3%) 2 (3,9%) Respondenten die melding maakten van illegale softdrugshandel hebben we gevraagd of ze verschillende concrete vormen van drugshandel zagen. Tabel 3.6: Indien u in de afgelopen zes maanden illegale softdrughandel waarnam, welke vormen betreft dit? Maximaal 3 antwoordcategorieën aankruisen/noemen: rondom Sky en Skunk. Aantal keer genoemd Sky Aantal keer genoemd Skunk Softdrugshandel in of vanuit een woning 3 1 Softdrugshandel in of vanuit een winkel 1 0 Softdrugshandel op straat, door voetganger, op scooters of fietsers 19 36 Softdrugshandel vanuit een auto 23 10 9
We vroegen ook of de overlast van de illegale softdrugshandel in de afgelopen 12 maanden is toe- of afgenomen volgens de respondenten: Tabel 3.7: Is de overlast van de illegale softdrugshandel in de afgelopen 12 maanden toe- of afgenomen? Rondom Sky (n=50) * Rondom Skunk (n=47) ** (Zeer) toegenomen 10 (20%) 7 (14,9%) Gelijk gebleven 17 (34%) 24 (51,1%) (Zeer) afgenomen 3 (6%) 9 (19,1%) Weet niet 20 (40%) 7 (14,9%) Noot. * Drie respondenten gaven geen antwoord ** Vier respondenten gaven geen antwoord We vroegen de respondenten hoe groot ze de kans inschatten dat een dealer of koper door de politie wordt aangehouden: Tabel 3.8: Als er illegaal softdrugs wordt verhandeld in deze omgeving, hoe groot schat u dan de kans in dat de dealer of koper wordt aangehouden door de politie? Geef dit a.u.b. aan met een score van 1 tot en met 10: 1 = een zeer lage kans / 10= een zeer hoge kans Rondom Sky Rondom Skunk Ingeschatte pakkans 2,6 2,9 Overlast van buitenlandse softdrugstoeristen Tabel 3.9: Hoe vaak had u in de afgelopen zes maanden overlast van buitenlandse softdrugtoeristen? Rondom Sky (n=52) * Rondom Skunk (n=51) (Zeer) vaak 32 (61,5%) 27 (52,9%) Soms 7 (13,5%) 12 (23,5%) Zelden of nooit 11 (21,2%) 9 (17,6%) Weet niet 2 (3,8%) 3 (5,9%) Noot. * Eén respondent gaf geen antwoord Tabel 3.10: Is de overlast van buitenlandse softdrugstoeristen (niet-ingezetenen) toe- of afgenomen in de afgelopen 12 maanden? Rondom Sky (n=50) * Rondom Skunk (n=47) ** (Zeer) toegenomen 14 (28%) 9 (19,1%) Gelijk gebleven 28 (56%) 31 (66%) (Zeer) afgenomen 3 (6%) 4 (8,5%) Weet niet 5 (10%) 3 (6,4%) Noot. * Drie respondenten gaven geen antwoord ** Vier respondenten gaven geen antwoord 10
Bijlagen 11
Bijlage 1 Verantwoording We hebben voor dit onderzoek verschillende onderzoeksactiviteiten verricht. Hiertoe hebben we gewerkt met een veldwerkteam van in totaal zes personen, die vaker met elkaar samenwerken en die ook beschikken over ervaring met veldwerk ten behoeve van een onderzoek naar drugsvraagstukken. We gaan in deze bijlage in op de volgende activiteiten: a. Tellingen van het aantal coffeeshopbezoeken b. Een enquête onder coffeeshopbezoekers c. Een straatenquête onder burgers in de directe omgeving van de coffeeshops Ad a. Tellingen van het aantal coffeeshopbezoeken Van vrijdag 1 april tot en met donderdag 7 april 2016 zijn tellingen verricht om een schatting te kunnen geven van de omvang van het coffeeshopbezoek. Er is geteld aan de voordeur van Sky en Skunk. Er werd geteld met een handteller, waardoor de ogen volledig gericht konden blijven op de toegangsdeuren. Op soortgelijke wijze zijn tellingen verricht in Sittard-Geleen. Bij coffeeshop Sky is op de volgende tijdstippen geteld: Telperiode 1: 10.00-10.15 uur Telperiode 2: 11.15-11.30 uur Telperiode 3: 12.30-12.45 uur Telperiode 4: 13.45-14.00 uur Telperiode 5: 15.00-15.15 uur Telperiode 6: 16.30-16.45 uur Bij coffeeshop Skunk is op de volgende tijdstippen geteld: Telperiode 1: 16.00-16.15 uur Telperiode 2: 17.30-17.45 uur Telperiode 3: 19.15-19.30 uur Telperiode 4: 20.30-20.45 uur Telperiode 5: 21.45-22.00 uur Telperiode 6: 22.30-22.45 uur Op bovengenoemde tijdstippen is 15 minuten lang het aantal ingaande bezoekers geteld. Er zijn per kwartier uitsluitend unieke bezoekers geteld. Dit houdt in dat een bezoeker die naar binnenliep, om binnen het tel-kwartier weer naar buiten te lopen (bijvoorbeeld om buiten iemand te begroeten), en vervolgens weer naar binnen ging, slechts eenmaal is geteld. We zijn er vanuit gegaan dat de tellingen op één dag representatief zijn voor de openingstijd van de coffeeshop gedurende die dag. Er kleeft een belangrijke methodologische beperking aan de schattingen die we in dit onderzoek maken op basis van tellingen van de coffeeshopbezoeken. Het is de vraag of de tel-week representatief is voor het hele jaar. Dat is waarschijnlijk niet het geval, onder andere omdat respondenten er op wijzen dat het beduidend drukker is in de zomermaanden. Toch baseren we ons 12
bij schattingen van het aantal bezoeken per jaar louter op de tellingen in de genoemde april-week. Ad b. Een enquête onder coffeeshopbezoekers Voorafgaand aan het veldwerk is aan de eigenaar van de twee coffeeshops gevraagd om medewerking te verlenen aan dit onderzoek. We kregen deze medewerking en mochten daarom voor de deur en in de shop enquêtes afnemen onder bezoekers. De enquêtes zijn bij de twee coffeeshops afgenomen, verspreid over vrijdag, weekend en (andere) weekdagen, en verdeeld over tijdblokken. Bij Sky van 10:00 uur tot 12:00 uur, van 12:00 tot 15:00 uur en van 15.00 uur tot 17:00 uur. En bij Skunk van 16:00 tot 19.00 uur, van 19.00 tot 21.00 uur, en van 21.00 uur tot 23:00 uur. Er zijn enquêtes afgenomen in het Nederlands en Duits en een enkele in het Engels of Frans. De enquêtevragen werden voorgelezen door de veldwerker en door de veldwerker zelf ingevuld. Er hebben 466 coffeeshopbezoekers meegewerkt aan ons onderzoek: 250 bezoekers van Sky en 216 bezoekers van Skunk. We hebben de non-respons bijgehouden. De personen in de onderstaande tabel hebben geen enkele vraag beantwoord. Non-respons Geen Geen zin Geen Tegen Gebruikt Anders Totaal coffeeshopbezoeker tijd/haast /interesse reden softdrugsbeleid geen softdrugs Sky 17 7 4 1 1 30 Skunk 16 16 14 46 Een categorie respondenten gaf wel nog antwoord op één vraag, namelijk in welk land ze woonden. Deze respondenten zijn niet meegeteld in de bovenstaande non-respons-lijst. Coffeeshopbezoekers die alleen Nederland Duitsland Anders Totaal aangaven in welk land ze wonen Sky 12 33 2 47 Skunk 24 41 7 72 We kampten met het methodologische probleem dat er geen populatiegegevens bekend zijn van de coffeeshopbezoekers in Roermond. Dit betekent dat we niet weten of onze steekproef representatief is voor de populatie van coffeeshopbezoekers. Om dit probleem te ondervangen troffen we twee maatregelen. We ondervroegen zoveel mogelijk coffeeshopbezoekers: niet de geplande minimale 200, maar in totaal 466 (plus 119 respondenten die vertelden in welk land ze wonen). Voorts hebben we op weekenddagen en op werkdagen, op wisselende tijdstippen, coffeeshopbezoekers ondervraagd. Toch kunnen we niet beweren dat de enquête representatief is. 13
Duitse coffeeshopbezoekers: woonplaats Gemeenten de respondenten uit Duitsland wonen (enkele respondenten gaven liever niet precies aan waar ze wonen): Coffeeshop Sky Dusseldorf 15 Keulen 12 Mönchengladbach 8 Heinsberg 7 Neuss 5 Heinsberg 5 Wassenberg 4 Erkelenz 3 Frankfurt 3 Huckelhoven 3 Elmpt 2 Schwalmtal 2 Viersen 2 Aken 1 Berlijn 1 Bielefeld 1 Bonn 1 Brüggen 1 Duisburg 1 Essen 1 Gelsenkirchen 1 Gummersbach 1 Hansberg 1 Hilden 1 Krefeld 1 Langen 1 Mettmann 1 Munster 1 Mülheim 1 Niederkrüchten 1 Radheim 1 Rijnland-Palts 1 Schwerte 1 Solingen 1 Wegberg 1 Onleesbaar/onherleidbaar 4 14
Coffeeshop Skunk Dusseldorf 12 Heinsberg 11 Mönchengladbach 9 Keulen 9 Duisburg 4 Erkelenz 3 Neuss 3 Schwalmtal 3 Dortmund 2 Meerbusch 2 Selfkant 2 Siegen 2 Viersen 2 Wassenberg 2 Bochum 1 Frankfurt 1 Hilden 1 Huckelhoven 1 Krefeld 1 Niederkrüchten 1 Willich 1 Onleesbaar/onherleidbaar 5 Ad c. Een straatenquête onder burgers in de directe omgeving van de coffeeshops We hebben straatenquêtes in de directe omgeving van de twee coffeeshops afgenomen. Er werkten 104 respondenten mee aan deze enquête: 53 rondom Sky en 51 rondom Skunk. We interviewden mensen (bewoners en ondernemers) die in de directe omgeving van de coffeeshop wonen en in hun dagelijkse leven zien en ervaren wat hier gebeurt. Vanwege dit criterium is de steekproef beperkt. De enquêtevragen hadden betrekking op de ervaren coffeeshopoverlast, ervaren illegale softdrugshandel en op de ervaren overlast van buitenlandse softdrugstoeristen. De medewerking van de respondenten was groot. Dit blijkt uit de lage non-respons. Non-respons Geen Geen zin Geen Anders Totaal straatenquête tijd/haast /interesse reden Omgeving Sky 1 5 2 8 Omgeving Skunk 1 1 1 3 De straatenquêtes zijn op de volgende locaties afgenomen: Rondom Sky: De Venloseweg vanaf de coffeeshops tot aan het Wilhelminaplein, en een zelfde afstand aan de Venloseweg de andere kant op; Ernst Casimirstraat (tot aan Bureau Jeugdzorg); de 15
eerste twee bedrijven op het Wilhelminaplein; Achter de Cattentoren; en enkele adressen op de Carmelitessenstraat. Rondom Skunk: De Zwartbroekstraat; het eerste stuk van de Bakkerstraat (vanaf de Zwartbroekstraat); enkele adressen op de Minderbroedersingel en Monseigneur van Gilstraat. 16
Bijlage 2 Politieregistraties We beperken ons in deze bijlage tot en presentatie van politieregistraties. In het politiesysteem BVI worden incidenten op het gebied van drugscriminaliteit en drugs-gerelateerde overlast geregistreerd. Drugscriminaliteit betreft drugsbezit, drugshandel en/of het vervaardigen van drugs (softdrugs of harddrugs). Drugs-gerelateerde overlast valt onder de incidentcode E38. Het betreft overlast die op enigerlei wijze is te herleiden tot drugshandel of gebruik of tot alcohol. Het gaat strikt genomen dus om Overlast i.v.m. drugs en alcohol. Tabel 1.: Drugs-gerelateerde registraties in politiesysteem BVI in vijf kalenderjaren. 2011 2012 2013 2014 2015 Eenheid Limburg F40 BEZIT HARD-DRUGS (LIJST 1) 573 628 572 500 495 District Noord- en Midden-Limburg F41 BEZIT SOFTDRUGS (LIJST 2) 566 911 723 508 510 F42 HANDEL E.D. HARD-DRUGS (LIJST 1) 266 361 297 289 277 F43 HANDEL E.D. SOFTDRUGS (LIJST 2) 163 609 343 190 200 F44 VERVAARDIGEN HARD-DRUGS (LIJST 1) 30 27 22 34 40 F45 VERVAARDIGEN SOFTDRUGS (LIJST 2) 904 992 875 902 830 F46 AANTREFFEN DRUGS (GEEN VERDACHTE) 299 287 288 297 259 F47 OVERIGE DRUGSDELICTEN 300 347 325 282 251 E38 OVERLAST IVM ALCOHOL/ DRUGS 3.196 6.071 6.206 4.832 4.219 Totaal 6.297 10.233 9.651 7.834 7.081 F40 BEZIT HARD-DRUGS (LIJST 1) 214 237 195 169 199 F41 BEZIT SOFTDRUGS (LIJST 2) 242 451 285 217 198 F42 HANDEL E.D. HARD-DRUGS (LIJST 1) 127 149 128 130 135 F43 HANDEL E.D. SOFTDRUGS (LIJST 2) 103 389 191 110 107 F44 VERVAARDIGEN HARD-DRUGS (LIJST 1) 17 20 12 19 20 F45 VERVAARDIGEN SOFTDRUGS (LIJST 2) 414 519 412 403 344 F46 AANTREFFEN DRUGS (GEEN VERDACHTE) 150 163 138 162 144 F47 OVERIGE DRUGSDELICTEN 144 244 183 136 122 E38 OVERLAST IVM ALCOHOL/ DRUGS 958 1.622 1.739 1.492 1.242 Totaal 2.369 3.794 3.283 2.838 2.511 ROERMOND F40 BEZIT HARD-DRUGS (LIJST 1) 28 65 42 56 39 F41 BEZIT SOFTDRUGS (LIJST 2) 33 117 70 52 40 F42 HANDEL E.D. HARD-DRUGS (LIJST 1) 28 35 19 34 29 F43 HANDEL E.D. SOFTDRUGS (LIJST 2) 30 147 67 36 20 F44 VERVAARDIGEN HARD-DRUGS (LIJST 1) 4 1 2 4 1 F45 VERVAARDIGEN SOFTDRUGS (LIJST 2) 57 48 68 69 42 F46 AANTREFFEN DRUGS (GEEN VERDACHTE) 12 20 14 26 14 F47 OVERIGE DRUGSDELICTEN 17 21 17 17 13 E38 OVERLAST IVM ALCOHOL/ DRUGS 219 415 368 219 173 Totaal 428 869 667 513 371 Bij het lezen of interpreteren van de geregistreerde drugscriminaliteit en -overlast, zoals vastgelegd in politiesystemen, is een kritische blik nodig. Vergelijkingen in de tijd (waarbij in casu opvalt dat de registraties het hoogst waren in 2012) zijn slechts een indicatie voor een feitelijk trend: een toename of een afname. 17
De grens tussen een drugsregistratie of een andersoortige politieregistratie kan diffuus zijn. Wat in het systeem wordt vastgelegd als drugsoverlast of drugshandel, zou in feite bijvoorbeeld kunnen gaan om jeugdoverlast. Al komt het omgekeerde evengoed voor: achter een melding (die wordt geregistreerd als) jeugdoverlast kan in werkelijkheid drugsgebruik of drugshandel schuilgaan. Er treedt onder-registratie op in het politiesysteem (BVI). Drugshandel en drugsteelt zijn delicten die in de regel zo goed mogelijk worden afgeschermd. Bij een illegale drugsdeal hebben verkoper en koper een gedeeld belang om dit buiten het blikveld van politie of burgers te doen. Dit betekent dat veel drugshandel of drugsteelt niet wordt geregistreerd. Onder-registratie is een structureel verschijnsel. Het doet zich met andere woorden nu voor, maar ook in voorgaande jaren. Het staat vergelijkingen in de tijd daarmee niet noodzakelijkerwijs in de weg. Registraties in het politiesysteem geven op z n best een indicatie van de ontwikkelingen ten aanzien van drugscriminaliteit of drugsoverlast. Er zijn echter ook tijdelijke of toevallige factoren die van invloed zijn op registraties van drugsincidenten. Vanwege dergelijke factoren zoals een hogere of lagere politieprioriteit voor drugs of oproepen van politie of gemeente om drugsproblemen te melden - moeten we voorzichtig zijn om op basis van politiecijfers bij vergelijkingen in de tijd al te snel conclusies te trekken, bijvoorbeeld over effecten van het gevoerde beleid. We hebben in Roermond geen onderzoek gedaan naar dergelijke verstorende factoren en ook hebben we geen onderzoeksactiviteiten verricht om de politiecijfers te interpreteren. 18
Colofon Dit onderzoek is uitgevoerd door LokaleZaken en Jongepier Onderzoek en Advies. De auteurs zijn Titia Jongepier, Judith van Valkenhoef en Edward van der Torre. Het veldwerk is verricht door Titia Jongepier, Judith van Valkenhoef, Edward van der Torre, Theo Copper, Ayhan Akgül en Giel-Jan Marijnissen. Correspondentie over dit onderzoek kan via info@lokalezaken.com of via de (contact-)gegevens op www.lokalezaken.com. 19