Q&A inloopavond 16-02-2017 (spoorwerkzaamheden Kerkrade-Noord en Oost) Vragen elektrificatie van het spoor 1. Op welke gedeelte van het spoortracé in Kerkrade vindt elektrificatie plaats? Op het gedeelte tussen station Landgraaf en station Herzogenrath. 2. Waarom is elektrificatie van het spoor noodzakelijk? De provincie wil de diesel Euregiobahn vervangen door een elektrische Regionale trein van Arriva. In de toekomst gaan er dan 2x per uur per richting personentreinen rijden tussen Luik en Aken. 3. Hoe komt de elektrificatie rondom het spoor er uiteindelijk uit te zien? Zoveel mogelijk aan één kant van het spoor worden masten geplaatst. Ter hoogte van het emplacement Haanrade komt een zogenaamde spanningsluis (een kort stukje zonder spanning op de bovenleiding) voor de overgang tussen het Duitse en Nederlandse bovenleiding systeem. 4. Aan welke kant van het spoor worden de elektriciteitspalen gebouwd? Zoveel mogelijk aan de zuid- en westkant van het spoor. 5. Kan door de elektrificatie treinstation Eygelshoven-Markt blijven bestaan? Ja. 6. Er zijn een aantal spoordijkverzakkingen en oude viaducten op het tracé aanwezig. Moeten deze ook vernieuwd of aangepast worden? Nee, het baanvak zelf voldoet aan alle normen en wordt dus niet aangepast. 7. Wordt het spoor ter hoogte van Kerkrade (baanvak Landgraaf-Herzogenrath) verdubbeld? Nee. Vragen bouw trafostation (onderstation) en spanningsluis 8. Waarom is een onderstation noodzakelijk? Wat doet het precies? Een onderstation zorgt voor voldoende spanning (stroom) op de bovenleiding zodat hier elektrische treinen kunnen rijden. Aangezien er nu nog geen bovenleiding is, bouwen we de bovenleiding en de spanningsluis samen met het bijbehorende onderstation. 9. Waar wordt het onderstation gebouwd en waarom op deze locatie? We bouwen het onderstation ter hoogte van de Spoorstraat en de Wolfsweg, omdat daar in de buurt ook de spanningsluis wordt gebouwd. Het onderstation bouwen we dus aan het einde van het Nederlandse bovenleidingsysteem. 10. Hoe groot wordt het onderstation en kijken wij hier als bewoners straks tegenaan? Het onderstation wordt 28 meter lang, 4,40 meter breed en 4 meter hoog. We hebben voor een inpassing gezorgd die ertoe leidt dat het gebouw zo goed mogelijk past in de omgeving; bestaand en nieuw groen ontneemt grotendeels het zicht. 1
11. Maakt het onderstation straks geluid? Ja, maar niet noemenswaardig gelet op de afstand tot de eerste woning. De transformatoren die ProRail tegenwoordig gebruikt, zijn een stuk stiller dan oude exemplaren en hier worden de transformatoren ook nog eens in het onderstation geplaatst in plaats van erbuiten. Daarom is het gebouw ook iets groter dan gebruikelijk. 12. Wat zijn de risico s voor de gezondheid van een onderstation? Geen. Er staan honderden onderstations in Nederland. Zo staat er ook al een bij station Kerkrade-Eygelshoven. 13. Zijn er andere risico s verbonden aan een onderstation, bijvoorbeeld ten aanzien van (externe) veiligheid? Nee. 14. Worden er naast een onderstation ook andere voorzieningen aangelegd in het kader van het project elektrificatie? Ja, er wordt ook een spanningsluis gebouwd; dit is integraal onderdeel van het bovenleidingsysteem. 15. Waarom de aanleg van een spanningsluis en wat betekent dit voor de omgeving? Een spanningsluis is een kort stukje bovenleiding zonder spanning, bedoeld voor de overgang tussen het Duitse en Nederlandse bovenleidingsysteem. Vragen geluid en trillingen door treinverkeer 16. Hoeveel personentreinen gaan er straks over dit baanvak rijden (stoptreinen, intercity s)? En stopt de stoptrein en intercity ook in Eygelshoven-Markt? In eerste instantie gaat in 2019 alleen Arriva tussen Maastricht en Aken 1x per uur over het spoor rijden. Zodra het dubbelspoor tussen Heerlen en Landgraaf gereed is, gaat er ook een tweede trein tussen Maastricht en Herzogenrath rijden die in een latere fase verder doorrijdt en een verbinding vormt tussen Luik en Aken. Deze treinen halteren ook op Eygelshoven- Markt. Daarna gaat vanaf 2025 misschien nog 1x per uur een intercity rijden tussen Eindhoven en Aken of Keulen. Dit is nog onzeker. Het maximale aantal personentreinen is dus theoretisch 3 per uur per richting, 6 in totaal per uur. Maar 4 is waarschijnlijker omdat het toch een enkelsporig baanvak is van 6 kilometer en dat heeft beperkingen in de dienstregeling. 17. Komen er nu ook meer grotere en zwaardere treinen? Of mogen treinen nu harder rijden? De elektrificatie op zichzelf zal niet van invloed zijn op inzet van zwaarder materieel. Of er grotere of zwaardere treinen gaan rijden, is nog niet helemaal duidelijk, dat is afhankelijk van het succes van de opvolger van de Euregiobahn. Arriva start straks met een enkel treinstel. Wellicht dat dat in de toekomst, afhankelijk van het succes, een dubbel treinstel wordt zoals overal op de heuvellandlijn. De treinen gaan voorlopig ook niet harder rijden vanwege de bocht in het baanvak ter hoogte van station Eygelshoven-Markt. 18. Heeft de elektrificatie en de eventuele toename van treinverkeer gevolgen ten aanzien van geluid? Vast en zeker, maar dit past binnen de bestaande wettelijke plafonds zoals die gelden voor het baanvak. In veel gevallen wordt de groei van het verkeer echter gecompenseerd door het 2
steeds stiller worden van de treinen. ProRail monitort de totale geluidproductie in het kader van de naleving van de geluidsproductieplafonds (gpp). Op plaatsen waar de gpp s desondanks toch overschreden dreigen te worden, moeten maatregelen worden getroffen. 19. Heeft de elektrificatie en de eventuele toename van treinverkeer gevolgen ten aanzien van trillingen? Elektrificatie op zichzelf heeft geen effect op trillingen. Wanneer de frequentie van de treinen verhoogd wordt, kan dat effect hebben op trillingen. Dat zal dan bepaald moeten worden. Wanneer mocht blijken dat grenswaarden overschreden dreigen te worden, zullen maatregelen genomen worden. Vragen werkzaamheden en schades 20. Wanneer gewerkt wordt aan de elektrificatie of de bouw van het onderstation, merken wij dit dan als bewoners? Vinden deze werkzaamheden overdag of ook s-nachts plaats? Ja, uiteraard zult u dat merken. Omdat we het baanvak open willen houden voor treinverkeer zal er gedurende een klein aantal treinvrije periodes voornamelijk in de nacht gewerkt worden. Dit betreft een beperkt aantal nachten. Met de aannemer zullen we afspraken maken hoe we deze hinder kunnen minimaliseren. 21. Moet voor deze werkzaamheden gebruik gemaakt worden van particuliere grond (bijvoorbeeld in tuinen)? Nee, alles past binnen de rechtsgeldige bestemmingsplannen en zal plaatsvinden op grond dat in eigendom is van ProRail. Alleen voor het onderstation is door ProRail op 17 januari 2017 een omgevingsvergunning aangevraagd bij de gemeente. Verder zal de toegang tot het onderstation gaan via een nieuw aan te brengen toegangsoprit op gemeentelijk eigendom vanaf de Spoorstraat, langs de volkstuintjes. 22. Kan er door deze werkzaamheden schade ontstaan aan mijn woning? En zo ja: waar kan ik terecht om deze schade te verhalen? Het is natuurlijk niet de bedoeling dat er schade ontstaat aan woningen. Mocht dat onverhoopt wel het geval zijn, wordt dat gedekt door de CAR verzekering van de opdrachtgever. Onze inschatting op dit moment is dat op grond van de aard van de werkzaamheden, ervaringen op andere plaatsen in Nederland en de afstand tot de woningen de kans op schade zeer gering is. 23. Wordt mijn woning door deze plannen minder waard en wordt dit gecompenseerd? Het is niet aannemelijk dat uw woning minder waard wordt door de aanleg van de elektrificatie. U zult waarschijnlijk minder overlast ervaren omdat zowel het personenvervoer als het goederenvervoer in de toekomst elektrisch gaat rijden. Vragen procesgang 24. Wanneer en op welke manier vindt in het verdere proces communicatie met bewoners van Kerkrade plaats? Hebben wij hier ook inspraak in? Formele inspraak is alleen mogelijk rondom de bouw van het onderstation, omdat ProRail daarvoor een omgevingsvergunning bij de gemeente heeft aangevraagd. Alle andere maatregelen passen binnen de rechtsgeldige bestemmingsplannen. Voorafgaand aan de uitvoering ontvangen direct omwonenden een brief van ProRail over de werkzaamheden en de planning. 3
25. Wat is de planning van de werkzaamheden voor het realiseren van de elektrificatie en de bouw van het onderstation? Alle werkzaamheden worden naar verwachting uitgevoerd medio 2018. Oplevering staat gepland voor het najaar van 2018, daarna is er tijd om alle systemen uitgebreid te testen zodat Arriva met ingang van 1 januari 2019 de exploitatie van de Euregiobahn over kan nemen. 26. Welke (juridische) rechten heb ik als bewoner en direct betrokkene? Formele inspraak is alleen mogelijk rondom de aanleg van het onderstation, omdat ProRail daarvoor een omgevingsvergunning bij de gemeente heeft aangevraagd. Vragen over de spoorverdubbeling Heerlen-Landgraaf 27. Tussen Heerlen en Landgraaf wordt het spoor verdubbeld, waarom is dat? Zodra het bestaande spoor geëlektrificeerd is, gaat tussen Maastricht en Aken één keer per uur per richting een trein rijden. De provincie Limburg, de betrokken gemeenten, Parkstad Limburg en Arriva willen uiteindelijk twee keer per uur per richting naar Herzogenrath/Aken rijden. Voor deze tweede trein is het in Nederland noodzakelijk dat het spoor tussen Heerlen en Landgraaf wordt verdubbeld. De genoemde partijen zijn van mening dat met de spoorverdubbeling en de uitbreiding van de treindienst een belangrijke bijdrage wordt geleverd aan de versterking van de economische structuur en de verbondenheid van arbeidsmarkt en onderwijs in de Euregio. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van het doorrijden van de stoptrein van Kerkrade-Centrum naar Kerkrade-West (Spekholzerheide). Voor het eventueel doorrijden van deze trein is de spoorverdubbeling tussen Heerlen en Landgraaf noodzakelijk. 28. Heeft deze spoorverdubbeling gevolgen voor het treinverkeer in Kerkrade? Ja, omdat door de spoorverdubbeling de tweede personentrein naar Duitsland en/of de toekomstige Intercity Eindhoven (Keulen) mogelijk wordt gemaakt. 29. Waarom wordt het spoor in Kerkrade niet verdubbeld? Of komt dit mogelijk later ook nog? Het spoorwegtraject Landgraaf Eygelshoven-Markt Herzogenrath wordt niet verdubbeld omdat dit niet nodig is om de ambities voor personenvervoer te kunnen realiseren. Tot nu toe is niet duidelijk of het spoor in de toekomst wordt verdubbeld. Vragen over goederenvervoer 30. Hoeveel goederentreinen rijden over het spoor in Kerkrade? Klopt het dat dit aantal in de afgelopen jaren is toegenomen? In 2014 reden er 50 goederentreinen (in beide richtingen opgeteld) over het spoor tussen Landgraaf en Herzogenrath. In 2015 is dit gestegen naar 100 en afgelopen jaar kwam het totaal aan goederentreinen uit op 222. Het klopt dus dat dit aantal is toegenomen. De oorzaak van deze toename is overigens goed verklaarbaar. Er wordt sinds 2016 gewerkt aan het spoor in het verlengde van de Betuwelijn in Duitsland. Daarom wordt met enige regelmaat het goederenvervoer omgeleid via de andere grensovergangen. Het merendeel gaat over de Brabantroute bij Venlo en de Bentheimerroute bij Oldenzaal. De werkzaamheden in Duitsland duren tot 2022 met mogelijk een uitloop van enkele jaren en worden gefaseerd uitgevoerd, wat betekent dat de Betuweroute een groot deel van de tijd gewoon toegankelijk is voor treinverkeer. Na 2022 zal naar verwachting het merendeel van 4
de goederentreinen weer over de Betuwelijn gaan rijden waardoor het aantal goederentreinen in Kerkrade weer afneemt. 31. Wordt het aantal goederentreinen in de toekomst nu fors meer door de spoorverdubbeling Heerlen-Landgraaf en de elektrificatie in Kerkrade? Nee, dat is niet de verwachting met uitzonderling van het tijdelijke omleidingsverkeer door de werkzaamheden aan de Betuweroute. Het baanvak Sittard Herzogenrath is geen aantrekkelijk baanvak voor goederenvervoerders omdat het grotendeels bergop gaat. Ook kunnen er in Duitsland tussen Herzogenrath en Aken maar heel beperkt goederentreinen worden afgewikkeld vanwege de beperkte capaciteit. Zodra de werkzaamheden aan de Betuweroute gereed zijn, zal het merendeel van het goederenverkeer weer over de Betuwelijn naar Duitsland gaan. 32. Wat is de inhoud van deze goederentreinen? En kunnen omwonenden vooraf worden geïnformeerd wanneer er gevaarlijke stoffen langskomen? De inhoud van de goederentreinen is veelal gevaarlijke stoffen omdat de herkomst en bestemming vooral Chemelot (SABIC en DSM) in de gemeente Sittard-Geleen is. Het vooraf informeren is helaas niet mogelijk omdat ProRail niet bevoegd is om deze informatie te delen. Dit is bedrijfsgevoelige informatie van de vervoerder. Op de site van InfoMil kunnen omwonenden wel achteraf en op kwartaalbasis zien welke gevaarlijke stoffen door hun gemeente hebben gereden. Deze informatie gaat terug tot 2003. 33. Is de veiligheid van deze goederentreinen gewaarborgd? Ja. Er gelden strenge eisen aan het vervoer van gevaarlijke stoffen over weg, water en spoor. Alle goederenvervoerders dienen zich aan deze eisen te houden en het ministerie van I&M ziet daar, samen met ProRail, ook streng op toe. Bij een ongeval met gevaarlijke stoffen worden de hulpdiensten geïnformeerd en zij of de gemeente zullen de omwonenden informeren. 34. Waar kunnen omwonende terecht met vragen over (het beleid) ten aanzien van vervoer van gevaarlijke stoffen? Bewoners kunnen terecht bij hun gemeente. Daarnaast is veel informatie te vinden op www.infomil.nl. Het kenniscentrum Infomil verstrekt informatie over beleid/wetgeving over diverse onderwerpen met betrekking tot Milieu en Leefomgeving. Op onderstaande pagina staat informatie over beleid en regels m.b.t. vervoer gevaarlijke stoffen: http://www.infomil.nl/onderwerpen/hinder-gezondheid/veiligheid/vervoer-gevaarlijke/ Ook worden hier de realisatiecijfers (per kwartaal) gepubliceerd van het vervoer gevaarlijke stoffen per spoor. Vragen, ook door bewoners of particulieren, kunnen gesteld worden via: https://www.infomil.nl/helpdesk/ Vragen over spoorwegovergangen en POMS site Eygelshoven 35. Is er naar aanleiding van het Kabinetsbesluit begin januari 2017 over de beveiliging van onbewaakte spoorwegovergangen duidelijkheid over de onbewaakte spoorwegovergangen in Kerkrade? Voor het project elektrificatie zal er niets aangepast hoeven te worden aan de bestaande overwegen, omdat elektrificatie op zichzelf niets verandert aan de veiligheidssituatie op overwegen. De uitwerking van het Kabinetsbesluit over de beveiliging van de onbewaakte spoorwegovergangen zal nog worden opgestart. Daarbij zal contact worden opgenomen met de gemeenten die hiermee te maken hebben, waaronder de gemeente Kerkrade. 5
36. Wordt de bewaakte spoorwegovergang aan de Wolfsweg aangepast? Nee. 37. Zal met het opnieuw in gebruik nemen van het defensieterrein (POMS site) in Eygelshoven de aanvoer van materieel per spoor plaatsvinden? En zo ja, wat zijn dan de gevolgen voor de woonomgeving? Ja, al het vervoer van en naar de POMS site gaat, net als in het verleden, over het spoor. De gevolgen voor de woonomgeving zijn daarmee identiek aan de situatie in het verleden en passen daarmee binnen de geldende afspraken en wet- en regelgeving. 6