Respons Van de 779 benaderde panelleden hebben 544 de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 70%.

Inleiding Keuze voor de toekomst: inzameling van afval De gemeente Oss moet de komende jaren besparen. Ook het inzamelen van huishoudelijk afval moet slimmer en goedkoper worden. Uit het oogpunt van duurzaamheid en vanwege de toenemende schaarste van grondstoffen is het wenselijk om meer afval te recyclen. De gemeente Oss is op zoek naar een nieuwe manier van afvalinzameling die goedkoper en duurzamer is. Om een goed besluit hierover te kunnen nemen heeft zij de mening van het digitaal burgerpanel Oss gevraagd. De panelleden hadden van 9 tot en met 17 mei 2012 de tijd om de vragenlijst in te vullen. Respons Van de 779 benaderde panelleden hebben 544 de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 70%. In dit rapport wordt eerst een samenvatting van de belangrijkste uitkomsten gegeven en vervolgens worden de resultaten gepresenteerd. In bijlage 1 staan de uitkomsten per vraag in tabellen. Vervolg Op 13 september 2012 worden de onderzoeksresultaten besproken in de raadscommissie Wonen, Openbare ruimte en Milieu. De commissie gaat op basis hiervan besluiten welke vormen van afvalinzameling verder uitgewerkt moeten worden. Aan het einde van dit jaar wordt een definitieve keuze gemaakt over een nieuwe vorm van afvalinzameling. Onderzoekstechnische- of andere vragen over dit rapport kunt mailen naar burgerpanel@oss.nl Wilt u ook lid worden van het digitaal burgerpanel Oss? Ga naar www.oss.nl/burgerpanel 2

Belangrijkste uitkomsten 1. Grote meerderheid van het burgerpanel scheidt het afval (84%) 2. Afvalscheiding stimuleren? Zorg voor meer inzamelvoorzieningen in de buurt zegt 53 %. En 37% denkt dat een financiële prikkel helpt. 3. De helft is voorstander van een vast bedrag aan afvalstoffenheffing per huishouding. 45% kiest voor een variabel bedrag, daarvan heeft 40 % voorkeur voor een bedrag per kilo afval. 4. Oud papier ophalen: laten zoals het nu is zegt 73%. De opbrengst komt ten goede van verenigingen. 5. Van de 5 genoemde manieren van afvalscheiding wordt Minder vaak kliko s ophalen en nascheiding het vaakst geadviseerd. 6. Alleen de optie minder vaak de kliko s legen is naar verwachting goedkoper. 7. Door geld ontvangen voor afval en gecombineerd inzamelen gaan inwoners naar verwachting meer afval scheiden. 8. De afvalverwerkingsmethode nascheiding spreekt het meest aan. 27% geeft dit aan. Gevolgd door gecombineerd inzamelen (20%) en minder vaak kliko s legen (18%). 9. Tijdens de wintermaanden 1x in de 4 weken het GFT ophalen vindt 75% acceptabel. 10. De gemeente informeert voldoende over inzameling van afval zegt 67%. 3

1. Grote meerderheid van het burgerpanel scheidt het afval. Op de vraag of men het afval scheidt zeg 84% ja. Zie onderstaande grafiek. Papier(98%) en glas (95%) wordt het meest gescheiden. Kleine elektrische apparaten wordt het minst vaak gescheiden (71%) Van de mensen die geen of soms afval scheiden zegt bijna de helft dat dit is omdat het te veel ruimte in huis kost (46%). 84% Scheidt u uw afval? 6% 11% Ja Nee Soms Welk afval scheidt u? Papier 98% Glas Chemisch afval (waaronder batterijen) Kleding Groente, Fruit en Tuinafval (GFT) Plastic 95% 90% 89% 89% 85% Kleine electrische apparaten 71% Anders namelijk: 5% 4

2. Afvalscheiding stimuleren? Zorg voor meer inzamelvoorzieningen in de buurt Op de vraag: Hoe kan de gemeente Oss de inwoners stimuleren om meer afval te scheiden? Geeft de meerderheid aan dat de gemeente moet zorgen voor meer inzamelvoorzieningen in de buurt (53%). Een financiële prikkel geven komt op de tweede plaats (37%). Hoe kan de gemeente inwoners stimuleren om meer afval te scheiden? Zorgen voor meer inzamelvoorzieningen in de buurt 53% Financiële prikkel geven 37% Plastic afval vaker ophalen 32% Meer informatie verstrekken 31% Anders namelijk: 23% Kleinere grijze kliko's 12% Minder vaak de grijze kliko legen 7% Anders namelijk: 5% 3. De helft is voorstander van een vast bedrag aan afvalstoffenheffing per huishouding. Gevraagd is of men vindt dat alle huishoudens een vast bedrag aan afvalstoffen moeten betalen of dat dit variabel moet zijn, afhankelijk van de hoeveelheid afval. 50% vindt dat dit een vast bedrag per huishouden moet zijn. Dat is meer dan het aantal dat kiest voor een variabel bedrag (45%). Van degene die kiezen voor een variabel bedrag heeft 40% de voorkeur voor een bepaald bedrag per kilo afval. Vast of flexibel bedrag aan afvalstoffenheffing per huishouden? 50% 45% 5% Vast bedrag Variabel bedrag Geen mening 5

4. Oud papier ophalen: laten zoals het nu is. Het oud papier wordt tot nu toe opgehaald door verenigingen. De opbrengst hiervan gaat naar de verenigingen. Gevraagd is of dit zo moet blijven of dat de gemeente het papier moet ophalen en dan het geld in mindering brengen op de afvalstoffenheffing. De meerderheid (73%) van het panel vindt dat het moet blijven zoals het nu is. 73% Oud papier 25% 5% Laten zoals het nu is: de opbrengst komt ten goede aan verenigingen De gemeente het oud papier laten ophalen en de opbrengst in mindering brengen op de afvalstoffenheffing Anders 6

5. Vijf mogelijke vormen van afvalinzameling Er zijn 5 mogelijke manieren van afvalinzameling voorgelegd aan het burgerpanel. Zie kader hieronder. De gemeente is op zoek naar een betere manier van afvalinzameling en denkt aan de volgende 5 mogelijkheden. 1. Minder vaak kliko's legen Door het vooraf scheiden van afval (plastic e.d.) blijft er in de grijze kliko meer ruimte over. De grijze kliko zou daarom minder vaak geleegd kunnen worden. Tijdens de wintermaanden is er minder tuinafval en gaat het GFT niet zo snel ruiken. De groene kliko zou daarom minder vaak geleegd kunnen worden tijdens deze maanden. 2. Omgekeerd inzamelen Bij "omgekeerd inzamelen" ligt de nadruk op de inzameling van recyclebare materialen in plaats van op restafval. "Omgekeerd inzamelen" houdt in dat de afvalstoffen die hergebruikt kunnen worden zoals gft, papier, plastic, glas, electrische apparatuur e.d. huis aan huis worden ingezameld. Het restafval (dat niet hergebruikt kan worden) wordt niet huis aan huis ingezameld maar moet de inwoner wegbrengen. 3. Geld ontvangen voor afval In een aantal steden loopt een proef waarbij inwoners hun herbruikbaar afval apart kunnen inleveren bij een loket, zoals oud papier, plastic, metaal en afgedankte elektronische apparatuur. Hier ontvangen de mensen die dat doen geld voor. 4. Gecombineerd inzamelen Bij gecombineerd inzamelen worden meerdere herbruikbare afvalstromen samen in 1 kliko ingezameld en huis aan huis opgehaald. Bijvoorbeeld oud papier en plastic. Er komt dan een extra kliko voor het inzamelen van gecombineerd afval. 5. Nascheiding Bij nascheiding wordt al het afval in 1 kliko verzameld en naar een nascheidingsinstallatie gebracht. Door een bepaalde technologie wordt het afval daar gescheiden. Bruikbare materialen worden uit het afval gehaald. De inwoners hoeven het afval dan zelf niet te scheiden. Per methode zijn er 3 vragen gesteld: 1. Adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzameling te overwegen? 2. Denkt u dat hierdoor de afvalverwerking goedkoper wordt? 3. Denkt u dat inwoners hierdoor meer afval gaan scheiden? 7

5.1 Minder vaak kliko s ophalen en nascheiding wordt het vaakst geadviseerd Bij minder vaak kliko s ophalen (53%) en nascheiding (52%) wordt het vaakst ja geantwoord op de vraag of men de gemeente adviseert om deze manier van afvalinzameling te overwegen. Omgekeerd inzamelen zien de meeste panelleden niet zitten (82%) Adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzameling te overwegen? 82 53 52 42 37 47 45 44 50 ja nee 15 Minder vaak de kliko's ophalen Nascheiding Gecombineerd inzamelen Geld ontvangen voor afval Omgekeerd inzamelen 5.2 Alleen minder vaak de kliko s legen is naar verwachting goedkoper. Van de 5 manieren wordt alleen bij minder vaak de kliko s legen verwacht dat afvalinzameling goedkoper zal worden. Goedkoper? 70 55 53 54 59 38 26 25 27 ja nee 17 Minder vaak de kliko's ophalen Nascheiding Gecombineerd inzamelen Geld ontvangen voor afval Omgekeerd inzamelen 8

5.3 Door geld ontvangen voor afval en gecombineerd inzamelen gaan inwoners naar verwachting meer afval scheiden. Bij geld ontvangen voor afva l en bij gecombineerd inzamelen verwacht men dat inwoners meer afval gaan scheiden. Bij de overige drie niet. Gaan inwoners hierdoor meer afval scheiden? 75 65 40 51 46 40 54 36 ja nee 25 11 Minder vaak de kliko's ophalen Nascheiding Gecombineerd inzamelen Geld ontvangen voor afval Omgekeerd inzamelen 9

5.5. Nascheiding spreekt het meest aan Gevraagd is welke van de 5 opties het meest aanspreekt. De meerderheid (27%) noemt nascheiding. Gevolgd door gecombineerd inzamelen (20%) en minder vaak de kliko s legen (18%). Omgekeerd inzamelen spreekt het minst aan (3%). Welke van de vijf spreekt het meest aan? Nascheiding 27% Gecombineerd inzamelen 20% Minder vaak kliko's legen 18% Geld ontvangen voor afval 17% Geen van allen 11% Geen mening 4% Omgekeerd inzamelen 3% 10

6. Tijdens de wintermaanden 1x in de 4 weken het GFT ophalen is acceptabel. Stel dat de gemeente kiest voor het minder vaak legen van de kliko s. Wat vindt het burgerpanel dan acceptabel? Tijden de wintermaanden 1x in de 4 weken GFT ophalen vind 75% acceptabel. Drie wekelijks inzamelen (week1 gft, week 2 restafval, week 3 plastic) vindt de meerderheid (51%) ook nog acceptabel. Maar 4-wekelijks (week 1 restafval, week2 gft, week 3 plastic, week 4 gft) vindt men niet meer acceptabel (60%). Minder vaak de kliko legen, wat is acceptabel? 46 37 29 4 16 6 14 7 28 14 8 21 11 32 28 zeer acceptabel acceptabel geen mening onacceptabel zeer onacceptabel Tijdens de wintermaanden 1 x in de 4 weken GFT ophalen drie-wekelijks inzamelen vier-wekelijks inzamelen 7. De gemeente Informeert voldoende. 67% vindt dat men voldoende geïnformeerd wordt door de gemeente over afval. De meerderheid (84%) wil graag geïnformeerd worden d.m.v. de afvalkalender. 11

Bijlage 1: Uitkomsten digitaal burgerpanel over afval in tabellen Gebruikt u een Kliko of Container? Grijze kliko aan huis 471 87% Verzamelcontainer 58 11% Anders namelijk: 12 2% Scheidt u uw afval? Ja 451 84% Nee 31 6% Soms 58 11% Bij ja: Welk afval scheidt u? Papier 441 98% Glas 428 95% Chemisch afval (waaronder batterijen) 405 90% Groente, Fruit en Tuinafval (GFT) 400 89% Kleding 403 89% Plastic 383 85% Kleine electrische apparaten 318 71% Anders namelijk: 23 5% Bij nee en soms: wat is de reden dat u niet (altijd) afval scheidt? Het kost te veel ruimte in huis 40 46% Anders namelijk: 30 34% Het is te vies, rommeling 24 28% Het kost te veel moeite 8 9% Ik vergeet er aan te denken 7 8% Ik ken de scheidingregels niet goed 6 7% Het is nergens goed voor 5 6% 12

Hoe kan de gemeente de inwoners stimuleren om hun afval beter te scheiden? Zorgen voor meer inzamelvoorzieningen in de buurt 279 53% Financiële prikkel geven 194 37% Plastic afval vaker ophalen 172 32% Meer informatie verstrekken 167 31% Anders namelijk: 121 23% Kleinere grijze kliko's 65 12% Minder vaak de grijze kliko legen 36 7% Vindt u dat huishoudens een vast of variabel bedrag moeten betalen aan afvalstoffen? Vast bedrag 270 50% Variabel bedrag 241 45% Geen mening 27 5% Bij vast, wat heeft uw voorkeur? Een vast bedrag per huishouden 175 65% Een vast bedrag per persoon 87 32% Anders nl: 8 3% Bij flexibel: wat heeft uw voorkeur? Een bedrag per kilo afval 96 40% Een bedrag per keer dat men afval aanbiedt (kliko aanbiedt of container opent) 74 31% Een bedrag per kilo en per keer dat men afval aanbiedt 45 19% Anders namelijk: 23 10% 13

Oud papier: zoals het is:door verenigingen of door gemeente en dan in mindering op afvalstoffenheffing? Laten zoals het nu is 394 73% De gemeente het oud papier laten ophalen en de opbrengst in mindering brengen op de afvalstoffenheffing 132 25% Anders namelijk: 27 5% Geen mening 6 1% Minder vaak de kliko ophalen: adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzaling te overwegen? Ja 283 53% Nee 222 42% Geen mening 25 5% Minder vaak kliko ophalen, denkt u dat hierdoor de afvalverwerking goedkoper wordt? Ja 288 55% Nee 198 38% Geen mening 40 8% Minder vaak klik ophalen: denkt u dat hierdoor de inwoners meer afval gaan scheiden? Ja 210 40% Nee 268 51% Geen mening 49 9% Stel dat de gemeente daarvoor kiest, hoe acceptabel vindt u de volgende maatregelen? Tijdens de wintermaanden 1 x in de 4 weken gft ophalen zeer acceptabel 149 29% acceptabel 235 46% geen mening 20 4% onacceptabel 81 16% zeer onacceptabel 30 6% 14

Drie-wekelijks inzamelen zeer acceptabel 70 14% acceptabel 187 37% geen mening 35 7% onacceptabel 142 28% zeer onacceptabel 72 14% 4-wekelijks inzamelen zeer acceptabel 38 8% acceptabel 106 21% geen mening 56 11% onacceptabel 158 32% zeer onacceptabel 141 28% Omgekeerd inzamelen: adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzameling te overwegen? Ja 78 15% Nee 420 82% Geen mening 17 3% Omgekeerd inzamelen: denkt u dat hierdoor de afvalverwerking goedkoper wordt? Ja 87 17% Nee 358 70% Geen mening 67 13% Omgekeerd inzamelen: denkt u dat inwoners hierdoor meer afval gaan scheiden? Ja 131 25% Nee 334 65% Geen mening 51 10% Geld ontvangen voor afval: adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzameling te overwegen? Ja 225 44% Nee 255 50% Geen mening 35 7% 15

Geld ontvangen voor afval: denkt u dat hierdoor de afvalverwerking goedkoper wordt? Ja 136 27% Nee 302 59% Geen mening 74 14% Geld ontvangen voor afval: denkt u dat inwoners hierdoor meer afval gaan scheiden? Ja 278 54% Nee 187 36% Geen mening 50 10% Gecombineerd inzamelen: adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzameling te overwegen? Ja 241 47% Nee 231 45% Geen mening 40 8% Gecombineerd inzamelen: denkt u dat hierdoor de afvalverwerking goedkoper wordt? Ja 128 25% Nee 277 54% Geen mening 104 20% Gecombineerd inzamelen: denkt u dat inwoners hierdoor meer afval gaan scheiden? Ja 236 46% Nee 206 40% Geen mening 70 14% Nascheiding: adviseert u de gemeente om deze manier van afvalinzameling te overwegen? Ja 265 52% Nee 187 37% Geen mening 57 11% Nascheiding: denkt u dat hierdoor de afvalverwerking goedkoper wordt? Ja 134 26% Nee 268 53% Geen mening 107 21% 16

Nascheiding: denkt u dat inwoners hierdoor meer afval gaan scheiden?? Ja 54 11% Nee 382 75% Geen mening 70 14% Welke van de vijf genoemde opties heeft uw voorkeur? Nascheiding 136 27% Gecombineerd inzamelen 103 20% Minder vaak kliko's legen 90 18% Geld ontvangen voor afval 84 17% Geen van allen 57 11% Geen mening 18 4% Omgekeerd inzamelen 16 3% Informeert de gemeente voldoende over inzameling van afval? ja 335 67% nee, want: 101 20% geen mening 64 13% Hoe wilt u geïnformeerd worden? via de afvalkalender 422 84% via huis-aan-huis krantjes 190 38% via de website van de gemeente 132 26% Anders namelijk: 53 11% 17