AFVALSCHEIDING IN PURMEREND 2012

Transcriptie

1 AFVALSCHEIDING IN PURMEREND 2012 omslag afvalscheiding in purmerend.indd :29

2 AFVALSCHEIDING IN PURMEREND 2012

3 Colofon In opdracht van: Afdeling Uitvoering Contactpersonen opdrachtgever: Jaspert Verplanke Paul Posthumus Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Henk-Jaap Batelaan Monique van Diest Publicatiedatum: november 2012 Verkrijgbaar bij: Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Purmersteenweg 42 Telefoon Digitaal rapport: Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 2 Gemeente Purmerend

4 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...3 Samenvatting, hoofdconclusie en aanbeveling Inleiding: vraagstelling en verantwoording Hoe belangrijk is afvalscheiding? Afval scheiden: willen en doen Gemak belangrijker dan afval scheiden? Milieustraat Textiel laten ophalen Afval meer scheiden? Extra gft container Behoefte aan meer informatie over afvalscheiding Opmerkingen en suggesties Conclusies...21 Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 3 Gemeente Purmerend

5 Samenvatting, hoofdconclusie, aanbeveling Inleiding Dit onderzoek gaat over huishoudelijk afval van inwoners van Purmerend. In Purmerend worden de rolcontainers voor restafval (de grijze containers) wekelijks geleegd. De containers voor groente-, fruiten tuinafval (gft, de groene containers) en oud papier worden om de week geleegd. De gft-container is op aanvraag voor inwoners beschikbaar, deze is niet aan iedereen verstrekt. De bewoners van appartementengebouwen kunnen hun afval kwijt in ondergrondse containers op straat (lage flats) of in inpandige containers (hoge flats). Ook zij hebben de mogelijkheid om papier apart te scheiden van hun restafval. Daarnaast zijn er in heel Purmerend op centrale locaties glascontainers te vinden en textielcontainers op negen locaties, vooral in winkelcentra. Aanleiding In het Landelijk Afvalplan (LAP) hebben het Rijk en de gemeenten afgesproken dat het percentage afval dat gescheiden van het restafval wordt aangeboden, in 2015 op 65% ligt. In Purmerend ligt dit percentage op 42%. Hiermee voldoet de afvalinzameling wel aan de doelstellingen van de gemeenteraad, maar (nog) niet aan de landelijke ambities. Wanneer de gemeente voortgaat op de huidige voet, dan is niet te verwachten dat de afvalscheiding in 2015 op een hoger niveau ligt. Purmerend heeft zich daarom ten doel gesteld om een trendbreuk in het afvalscheidingsgedrag te bewerkstelligen. Vraagstelling Een onderzoek onder de inwoners van Purmerend kan helpen om in kaart te brengen in hoeverre draagvlak bestaat voor de gemeentelijke ambitie om inwoners hun afval meer te laten scheiden. Conclusie: inwoners zijn bereid om afval meer te gaan scheiden dan nu Uit het onderzoek blijkt dat twee derde deel van het internetpanel (68%) het eens is met de ambitie van het gemeentebestuur om een groter deel van het huishoudelijk afval te gaan scheiden dan nu het geval is. Slechts 8 procent is niet eens met dit voornemen. Daarnaast blijkt dat een nog grotere meerderheid van het panel daadwerkelijk bereid is om diverse vormen van huishoudelijk afval meer te scheiden. Zo zijn respectievelijk 78% en 82% van de leden van het panel bereid om klein chemisch afval en plastic te scheiden van hun restafval. In het geval van gftafval, glas, oud papier, textiel en kleine huishoudelijke apparaten is nagenoeg iedereen (96% tot 99%) bereid om dit afval van het restafval te scheiden. Aanbeveling: maak het mensen gemakkelijk om gft-afval en plastic te scheiden Uit het rapport blijkt ook dat Purmerenders een iets positievere houding hebben ten opzichte van afvalscheiding dan gemiddeld in Nederland. Tegelijkertijd blijkt dat een groot deel van de mensen het eigen gemak even belangrijk vindt als moeite te doen om afval te scheiden. Uit de opmerkingen die mensen maken aan het eind van de enquête, blijkt dat ze bijvoorbeeld niet te veel minicontainers in gebruik willen hebben. Daarnaast is duidelijk dat het gft-afval en plastic op dit moment het minst gescheiden wordt, terwijl een meerderheid van de mensen zegt hiertoe wel bereid te zijn. De trendbreuk die de gemeente wil bewerkstelligen wordt dan ook het meest bevorderd wanneer het de inwoners gemakkelijk wordt gemaakt om gft-afval en plastic apart te houden. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 4 Gemeente Purmerend

6 1 Inleiding: vraagstelling en verantwoording Doel van dit onderzoek Afvalinzameling in Purmerend: situatie 2012 Dit onderzoek gaat over huishoudelijk afval van inwoners van Purmerend. In Purmerend worden de rolcontainers voor restafval (de grijze containers) wekelijks geleegd. De containers voor groente-, fruiten tuinafval (gft, de groene containers) en oud papier worden om de week geleegd. De gft-container is op aanvraag voor inwoners beschikbaar, deze is niet aan iedereen verstrekt. De bewoners van appartementengebouwen kunnen hun afval kwijt in ondergrondse containers op straat (lage flats) of in inpandige containers (hoge flats). Ook zij hebben de mogelijkheid om papier apart te scheiden van hun restafval. Daarnaast zijn er in heel Purmerend op centrale locaties glascontainers te vinden en staan er in sommige winkelcentra textielcontainers. Nieuw inzamelsysteem sinds 2009 In Purmerend is vanaf september 2009 fasegewijs een nieuw inzamelsysteem ingevoerd. De belangrijkste wijziging was het op aanvraag verstrekken van minicontainers in de laagbouw voor gft- en restafval. De 'groene-bak-op-aanvraag' komt in plaats van de duobak waarin het gft-afval van het restafval kon worden gescheiden. Ruim van de (33%) huishoudens in de laagbouw hebben een minicontainer voor gft-afval aangevraagd. Dit betekent dat zo'n huishoudens geen gft-afval meer kunnen scheiden. Anderzijds hebben de huishoudens met een nieuwe groene bak, de mogelijkheid om veel meer gft-afval te scheiden dan voorheen. Landelijke en gemeentelijke afspraken en ambities In het Landelijk Afvalplan (LAP) hebben het Rijk en de gemeenten afgesproken dat het percentage afval dat gescheiden van het restafval wordt aangeboden, in 2015 op 65% ligt. In Purmerend ligt dit percentage op 42%. Door 'na-scheiding' scoort Purmerend 45%. Hiermee voldoet de afvalinzameling wel aan de doelstellingen van de gemeenteraad, maar (nog) niet aan de landelijke ambities. Uit de afvalmonitor 2011, waarin sorteeranalyses zijn gemaakt van het in Purmerend ingezamelde huishoudelijk afval, blijkt dat sinds het nieuwe inzamelsysteem is ingevoerd, minder gft-afval wordt gescheiden en dat het aandeel restafval is toegenomen. 1 Kortom: wanneer de gemeente voortgaat op de huidige voet, dan is niet te verwachten dat de afvalscheiding in 2015 op een (veel) hoger niveau ligt. Purmerend heeft zich daarom ten doel gesteld om een trendbreuk in het afvalscheidingsgedrag te bewerkstelligen. Een belangrijk middel om dit doel te bereiken is communicatie. Er is hiervoor inmiddels een communicatieplan opgesteld. Daarnaast kan onderzoek helpen om in kaart te brengen in hoeverre draagvlak bestaat voor de gemeentelijke ambitie een trendbreuk te bewerkstellingen op het gebied van afvalscheiding. Dit rapport doet verslag van een onderzoek dat in september 2012 is gehouden onder het Internetpanel van de gemeente Purmerend. 1 Afvalmonitor / effectmeting Purmerend 2011, Tilburg: Bureau Milieu & Werk BV (juni 2011) Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 5 Gemeente Purmerend

7 Doelstelling van het onderzoek In kaart brengen van de houding van inwoners van Purmerend ten opzichte van afvalscheiding en peilen in hoeverre zij bereid zijn om 'meer' afval te scheiden dan op dit moment gebeurt. Vraagstelling Het onderzoek onder het Internetpanel geeft antwoord op de volgende hoofdvraag en deelvragen: Hoofdvraag Is er in Purmerend draagvlak voor de gemeentelijke ambitie om een groter mate van afvalscheiding te bewerkstelligen? Deelvragen In welke mate scheiden Purmerenders hun afval? Wat is de houding van Purmerenders tegenover afvalscheiding? In hoeverre weten inwoners van Purmerend wat er met het gescheiden afval gebeurt? In hoeverre zijn inwoners van Purmerend bereid om meer afval te scheiden dan op dit moment het geval is? Wat vinden de inwoners van de ambitie om een hoger afvalscheidingspercentage te bereiken? Aanpak, verantwoording en normenkader Voor dit onderzoek is een vragenlijst opgesteld die is voorgelegd aan het Internetpanel van de gemeente. Hierin zitten ongeveer mensen. De respons op dit onderzoek bedraagt personen. Dit betekent dat 63% van het panel de vragenlijst heeft ingevuld. Deze ruim invullers vormen een betrouwbare afspiegeling van het internetpanel. Voor zover mogelijk vergelijken we de Purmerendse opvattingen over afvalscheiding met opvattingen van Nederlanders in het algemeen. We gebruiken hiervoor het onderzoek van Peil.nl in opdracht van de NVRD, een vereniging van Nederlandse gemeenten verantwoordelijk voor het afvalbeheer en het beheer van de openbare ruimte en hun afval- en reinigingsbedrijven. Normenkader afvalscheiding Het normenkader geeft aan wanneer de uitkomsten relevant zijn voor besluitvorming van het College over maatregelen ter bevordering van afvalscheiding door de inwoners van Purmerend. Anders gezegd: het normenkader maakt duidelijk wanneer er voldoende draagvalk is voor verdergaande maatregelen om het afval in Purmerend meer te gaan scheiden. Norm 1: Minimaal de helft van het panel vindt afval scheiden belangrijk of zeer belangrijk. Uitwerking: minstens 50% antwoordt (zeer) belangrijk én dit aandeel van het panel is minimaal 20% groter dan het percentage mensen die afvalscheiding (zeer) onbelangrijk vinden. Norm 2: Minimaal de helft van het panel is bereid afval meer te scheiden dan zij op dit moment doen. Uitwerking: minstens 50% antwoordt zonder meer bereid te zijn om afval meer te gaan scheiden of hiertoe bereid te zijn afhankelijk van de mogelijkheden. Bovendien is dit deel van het panel minimaal 20% groter dan het percentage mensen die (absoluut) niet bereid zijn tot een grotere inspanning op het gebied van afvalscheiding. Norm 3: Minimaal de helft van het panel is bereid tot het apart houden en weggooien van diverse vormen van afval (zoals plastic, glas, papier, gft-afval of klein chemisch afval), of doet dit al. Uitwerking: minimaal de helft (51%) is bereid diverse vormen van afval te scheiden, of doet dit al. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 6 Gemeente Purmerend

8 Norm 4: Minimaal de helft van het panel is het eens met de ambitie van de gemeente Purmerend om de inwoners te stimuleren het huishoudelijk afval meer gaan scheiden. Uitwerking: minimaal de helft van het panel is het (zeer) eens met de ambitie van het gemeentebestuur. Bovendien is dit aandeel van het panel minimaal 20% groter dan het percentage mensen dat het niet eens is met deze ambitie van het gemeentebestuur. Leeswijzer In de volgende hoofdstukken presenteren we de bevindingen van de enquête onder het Internetpanel. We maken hierbij soms een onderscheid tussen mannen en vrouwen, jongeren en ouderen of bewoners van een eengezinswoning, lage flat (portiekflat) of hoge (galerij-)flat. Dit doen we alleen als er een verschil is tussen deze groepen. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 7 Gemeente Purmerend

9 2 Hoe belangrijk is afvalscheiding? Driekwart vindt afval scheiden belangrijk Een ruime meerderheid van de Purmerenders (75%) vindt het belangrijk dat mensen afval scheiden. Slechts 5% vindt dit onbelangrijk. Er is geen verschil tussen mensen die in een eengezinswoning wonen (en een rolcontainer op straat zetten) en mensen die in een flat wonen (en gebruik maken van een inpandige container of een ondergrondse container op straat). Het maakt evenmin uit hoe oud mensen zijn en of ze man of vrouw zijn. Tabel 2.1: Hoe belangrijk vindt u het dat mensen afval scheiden? % % per hoofdgroep dat vind ik zeer belangrijk 24% belangrijk dat vind ik belangrijk 51% 75% neutraal neutraal 20% 20% dat vind ik onbelangrijk 4% onbelangrijk dat vind ik zeer onbelangrijk 0% 5% totaal 100% 100% Meerderheid bereid tot meer afval scheiden Er is ook een meerderheid bereid om afval meer te gaan scheiden dan hij/zij nu gewend is. Slechts een klein deel (5%) is hier absoluut niet toe bereid. Vrouwen zijn vaker dan mannen zeer bereid om dit te doen, mannen zeggen vaker dat dit afhangt van de mogelijkheden die hiervoor worden geboden. Tabel 2.2: Bent u zelf bereid uw afval meer te scheiden dan u op dit moment gewend bent? man vrouw totaal Ik ben er (zeer) toe bereid 22% 34% 29% dat hangt af van de mogelijkheden 73% 59% 66% ik ben er (absoluut) niet toe bereid 4% 5% 5% weet niet 2% 1% 1% totaal 100% 100% 100% Purmerenders iets positiever over afscheiding dan gemiddeld Zijn Purmerenders in hun houding en opvattingen over het scheiden van afval vergelijkbaar zijn met de gemiddelde Nederlander? In de onderstaande tabel worden de antwoorden op vier uitspraken over afvalscheidingshouding van Purmerenders vergeleken met de uitkomsten van een landelijk onderzoek. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 8 Gemeente Purmerend

10 Tabel 2.3: Vier uitspraken over afvalscheidingsgedrag eens oneens geen mening totaal landelijk % eens* Ik probeer zoveel mogelijk afval te scheiden 79% 16% 5% 100% 72% Het heeft weinig zin afval te scheiden, want na het ophalen komt het toch weer bij elkaar Ik hoef geen afval te scheiden, want mijn huisvuil wordt toch nog na-gescheiden Ik wil graag via afvalscheiding een bijdrage leveren aan een leefbaardere wereld 32% 38% 30% 100% 34% 11% 55% 35% 100% 16% 82% 8% 11% 100% 74% * Bron onderzoek Peil.nl, 2012 Het volgende kan uit de tabel worden geconcludeerd: Acht op de tien Purmerenders (79%) zegt afval zoveel mogelijk te scheiden. Dit is een iets hoger aandeel dan gemiddeld in Nederland (72%). Net zoals landelijk het geval is, denkt circa een derde deel dat het scheiden van afval geen zin heeft omdat het toch weer bij elkaar komt. Met de uitspraak 'Ik hoef geen afval te scheiden, want mijn huisvuil wordt toch nog na-gescheiden' is slechts 16% het eens, net als landelijk. Hier antwoordt ruim een derde 'weet niet'. Iets meer dan acht van de tien Purmerenders (82%) is het eens met de uitspraak ''Ik wil graag via afvalscheiding een bijdrage leveren aan een leefbaardere wereld". Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde (74%). Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 9 Gemeente Purmerend

11 3 Afval scheiden: willen en doen We hebben van zeven verschillende soorten huishoudelijk afval gevraagd of mensen die daadwerkelijk apart houden van het restafval of dat zij bereid zijn dat te doen. Meerderheid bereid om verschillende soorten afval te scheiden Uit tabel 3.1 blijkt dat bij alle zeven componenten de meerderheid van de Purmerenders bereid is om deze apart te houden of dit al te doen. Het gescheiden inzamelen van papier is het meest ingeburgerd (96% doet dit), gevolgd door glas (91%) en klein chemisch afval (kca, 90%). Bij het apart inzamelen van gft-afval en plastic is de meerderheid die dit apart houdt, of apart wil houden, minder groot. Bijna een kwart (22%) is niet bereid om gft-afval te scheiden van de rest. Dit geldt in iets mindere mate ook voor het scheiden van plastic: 18% is niet bereid dit te doen. Tabel 3.1: Doet u het volgende of bent u bereid dat te doen? het apart houden en weggooien van: doe het al doe het nog niet, maar ben bereid dat te doen ben niet bereid om het te doen totaal plastic 5% 77% 18% 100% glas 91% 6% 3% 100% papier 96% 3% 1% 100% groente-, fruit- en tuinafval (gft-afval) 41% 37% 22% 100% klein chemisch afval (kca, zoals batterijen en verfresten) 90% 8% 2% 100% textiel (oude kleding) 89% 8% 4% 100% kleine elektrische apparaten 80% 16% 3% 100% Bij de mate waarin mensen afval gescheiden inzamelen of bereid zijn dat te doen, bekijken we of het verschil maakt of iemand in een hoge of lage flat woont, of in een eengezinswoning (laagbouw). Dit doen we omdat het afval bij deze verschillende woningen anders wordt ingezameld (zie hoofdstuk 1, inleiding). Bij gft-afval maakt het bijvoorbeeld uit of je beschikt over een tuin. De indeling in woningtypen en wijze van afvalinzameling is hieronder samengevat: Woningtype Tabel 3.2: Woningtype en afvalinzameling woningtype afvalinzameling aantal respondenten laagbouw ik/wij zetten onze eigen (mini-)container(s) op straat en deze worden geleegd 874 lage flat ik/wij brengen het huishoudelijk afval naar een ondergrondse container op straat 85 hoge flat ik/wij brengen het huishoudelijk afval naar een container in ons woongebouw 82 totaal In de volgende tabel zijn kleine verschillen in afvalscheidingsgedrag zichtbaar tussen de inwoners van Purmerend al naar gelang hun woonsituatie. De groene cellen in de onderstaande tabel markeren deze verschillen. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 10 Gemeente Purmerend

12 Tabel 3.3: Het apart houden van diverse vormen van afval of de bereidheid hiertoe Het apart houden en laagbouw lage flats hoge flats weggooien van: doe het al ben bereid ben niet bereid totaal doe het al ben bereid ben niet bereid totaal doe het al ben bereid ben niet bereid totaal Plastic 5% 78% 18% 100% 5% 72% 23% 100% 15% 74% 10% 100% Glas 91% 6% 3% 100% 86% 12% 2% 100% 95% 5% 0% 100% Papier 97% 2% 1% 100% 88% 10% 2% 100% 92% 7% 1% 100% Groente-, fruit- en tuinafval 46% 32% 22% 100% 14% 62% 24% 100% 13% 68% 20% 100% De tabel laat het volgende zien: Plastic: bewoners van hoge flats zijn meer bereid (slechts 10% is niet bereid hiertoe) om plastic apart in te zamelen en doen het al vaker (15%) dan bewoners van lage flats of eengezinswoningen (laagbouw). Glas: bewoners van hoge flats houden glas vaker apart dan bewoners van laagbouw en lage flats. Papier: In de eengezinswoningen houden vrijwel alle bewoners (97%) papier apart. Bewoners van lage en hoge flats doen dit in ongeveer 90% van de gevallen. Gft: Bijna de helft van de laagbouwbewoners (46%) houdt gft-apart. Gebruik papiercontainer laagbouw en hoge flats Vrijwel alle bewoners die een opslagmogelijkheid voor oud papier bij hun woning hebben, maken hier gebruik van. De bewoners van hoge flats hebben in hun woongebouw een inpandige papiercontainer waar 91% altijd en 3% soms gebruik van maakt. De bewoners van de laagbouw hebben een minicontainer voor papier waar 96% altijd en 1% soms gebruik van maakt. Gebruik inpandige papiercontainer door bewoners hoge flats Gebruik minicontainer papier door bewoners laagbouw 3% 6% 1% 3% ja, altijd ja, soms nee, nooit ja, altijd ja, soms nee, nooit 91% 96% Vergelijking met de Afvalmonitor 2011 Uit de enquête blijkt dat een groot deel van de mensen op dit moment hun afval al scheiden (zie tabel 3.1). Dit lijkt in tegenspraak met de Afvalmonitor (zie hoofdstuk 1), waarin geconcludeerd werd dat het aandeel gft-afval sinds 2009 is afgenomen en het aandeel overig restafval is toegenomen. De vergelijking kan echter niet 'één-op-één' worden gemaakt: Deze enquête stelt vragen aan personen, de afvalmonitor analyseert de inhoud van minicontainers (van huishoudens); De afvalmonitor bepaalt het volume van diverse vormen van afval, in de enquête vraagt óf mensen hun afval scheiden. We weten niet hoeveel (volume) zij scheiden. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 11 Gemeente Purmerend

13 4 Gemak belangrijker dan afval scheiden? Wat vinden mensen belangrijker, hun eigen gemak (geen afval scheiden) of zoveel mogelijk afval scheiden? Deze vraag is gesteld om in te kunnen schatten hoeveel moeite mensen willen doen om afval te scheiden. Gemak speelt een rol, maar afval scheiden is toch belangrijker In de eerste grafiek is te zien hoe de vraag is beantwoord. Bijna de helft van de mensen vindt beide even belangrijk. De groep die afval scheiden belangrijker vindt dan het eigen gemak, is daarentegen twee keer zo groot als de groep die het eigen gemak belangrijker vindt. Er is verschil naar leeftijdsklasse en naar woningtype. Grafiek 4.1: Wat is belangrijker, 'het gemak' of 'zoveel mogelijk afval scheiden', naar leeftijd en geslacht mijn eigen gemak totaal 65 jaar en ouder 55 t/m 64 jaar 45 t/m 54 jaar 35 t/m 44 jaar 17 t/m 34 jaar hoge flat lage flat laagbouw Welk van onderstaande dingen vindt u het belangrijkst? zoveel mogelijk afval scheiden 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% eigen gemak allerbelangrijkst eigen gemak belangrijk beide even belangrijk afvalscheiden belangrijk afvalscheiden allerbelangrijkst In de tweede grafiek (op de volgende pagina) is wederom het verschil te zien tussen eigen gemak en afval scheiden, maar is de categorie die beide even belangrijk vindt, buiten beschouwing gelaten. Hieruit blijkt het volgende: Onder bewoners van hoge flats is de groep die afval scheiden belangrijker vindt, veel groter dan de groep die het eigen gemak belangrijker vindt. In de laagbouw en de lage flats is dit beeld minder sterk. Maar ook hier is de groep die afval scheiden belangrijker vindt groter dan de groep die 'gaat voor het eigen gemak'. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 12 Gemeente Purmerend

14 Grafiek 4.2: Wat is belangrijker, 'het gemak' of 'zoveel mogelijk afval scheiden' Gemak of afvalscheiden belangrijkst? Naar woningtype en leeftijdsklasse totaal 65 jaar en ouder 55 t/m 64 jaar 45 t/m 54 jaar 35 t/m 44 jaar 17 t/m 34 jaar hoge flat lage flat laagbouw 35% 17% 40% 7% 35% 12% 41% 13% 29% 29% 29% 22% 42% 7% 35% 22% 35% 17% 0% 20% 40% 60% 80% 100% afval scheiden belangrijker gemak belangrijker Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 13 Gemeente Purmerend

15 5 Milieustraat 88% komt wel eens of vaak bij de Milieustraat Bijna negen op van de tien Purmerenders gaat wel eens naar de Milieustraat. Er zijn verschillen tussen mensen die in een eengezinswoning (laagbouw) wonen of bewoners van flats. Bewoners van eengezinswoningen bezoeken de Milieustraat het vaakst (91%). Bewoners van lage flats gaan minder vaak (76%) en bewoners van hoge flats nog minder vaak (68%). Mannen gaan iets vaker naar de Milieustraat dan vrouwen. Kijken we naar leeftijd, dan zijn de 17 t/m 34-jarigen degenen die het minst een bezoek brengen aan de Milieustraat. Mensen ouder dan 45 jaar zijn vaker frequente bezoekers van de Milieustraat (ca. 25% gaat vaak): Tabel 5.1: Hoe vaak bezoeken mensen de Milieustraat Gaat u wel eens naar de Milieustraat van de gemeente? Naar woningtype, geslacht en leeftijd laagbouw lage flat hoge flat man vrouw 17 t/m 34 jaar 35 t/m 44 jaar 45 t/m 54 jaar 55 t/m 64 jaar 65 jaar en ouder ja, vaak 22% 16% 17% 22% 19% 11% 15% 26% 25% 27% 21% ja, wel eens 69% 60% 51% 67% 67% 71% 75% 63% 64% 61% 67% nee, (bijna) nooit 9% 24% 32% 10% 13% 18% 10% 11% 11% 12% 12% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% totaal Redenen geen bezoek van de Milieustraat: het loont niet de moeite Een klein deel van de Purmerenders (12%, 124 respondenten) bezoekt de Milieustraat bijna nooit. De belangrijkste reden om de Milieustraat niet te bezoeken is dat deze mensen bijna nooit afval hebben voor de Milieustraat (59%). Ruim een derde geeft als reden dat zij het afval kunnen laten ophalen door de gemeente. Ten slotte zegt een kwart niet te beschikken over eigen vervoer. Het niet bezoeken van de Milieustraat komt niet voort uit een tekort aan informatie of te weinig openingstijden. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 14 Gemeente Purmerend

16 Grafiek 5.2: Reden om de Milieustraat niet te bezoeken* Waarom gaat u (bijna) niet naar de Milieustraat? 59% ik heb (bijna) nooit afval voor de Milieustraat, het loont niet de moeite 25% ik heb geen eigen vervoer 3% ze zijn altijd dicht als ik er naar toe kan 0% ik vind dat ik te lang moet wachten bij de poort 1% ik ken de openingstijden niet 4% ik weet niet wat de Milieustraat is 5% ik weet niet waar de Milieustraat is 5% ik weet niet welk afval ik daar naar toe kan brengen 36% ik kan afval op laten halen door de gemeente 5% anders 0% 20% 40% 60% 80% 100% * Omdat men op deze vraag meer antwoorden mocht geven, is de som van de percentages niet gelijk aan 100%. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 15 Gemeente Purmerend

17 6 Textiel laten ophalen 72% laat Bim Bam kleding ophalen De stichting Bim Bam ( haalt oude kleding op in Purmerend. Daarnaast legen de vrijwilligers van deze stichting elke dag de kledingcontainers in de diverse winkelcentra. Circa zeven van de tien Purmerenders (72%) maakt gebruik van de mogelijkheid om oude kleding op te laten halen door Bim Bam. Hierin is geen verschil tussen mensen in flats of in eengezinswoningen. De ouderen, 65-plussers en in iets mindere mate de 55 t/m 64-jarigen, maken vaker gebruik van Bim Bam dan degenen die jonger zijn dan 55 jaar. Tabel 6.1: Textiel scheiden door laten ophalen door Bim Bam Maakt u gebruik van de mogelijkheid om uw textiel (oude kleding) op te laten halen door BimBam? 17 t/m 34 jaar 35 t/m 44 jaar 45 t/m 54 jaar 55 t/m 64 jaar 65 jaar en ouder totaal ja, vaak 24% 28% 34% 47% 57% 38% ja, wel eens 42% 38% 32% 31% 26% 34% nee, (bijna) nooit 34% 34% 34% 21% 18% 28% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Reden geen gebruik ophaalservice Bim Bam: mensen gebruiken de containers van Bim Bam Ruim een kwart van de mensen (28%, 295 respondenten) maakt geen gebruik van de ophaalservice van Bim Bam. In de grafiek hieronder is te zien welke redenen zij hiervoor hebben: Grafiek 6.2: Reden om textiel niet te laten ophalen door Bim Bam Waarom maakt u (bijna) nooit gebruik van de mogelijkheid textiel op te laten halen door Bim Bam? ik heb nooit textiel over, het loont niet de moeite 10% ik heb er nooit aan gedacht 3% ze komen altijd op het moment dat ik geen textiel over heb 9% ik w eet niet w anneer ze komen 5% ik ken BimBam niet 1% ik verkoop de kleding of ik geef het w eg 29% ik doe het in een textielcontainer in een w inkelcentrum 43% ik doe het bij het restafval 11% anders 31% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Omdat op deze vraag meer antwoorden mochten worden gegeven, is de som van de percentages niet gelijk aan 100%. De belangrijkste reden om geen gebruik te maken van de ophaalservice van Bim Bam is dat het oude textiel wordt ingeleverd in een container in een winkelcentrum. En deze worden door Bim Bam geleegd. Bijna een derde verkoopt het oude textiel of geeft het weg. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 16 Gemeente Purmerend

18 7 Afval meer scheiden? De respondenten kregen deze inleidende tekst te lezen: De gemeenten in Nederland hebben afgesproken dat in 2015 de inwoners minimaal 65% van het huishoudelijk afval scheiden. De inwoners van de gemeente Purmerend scheiden 42% van het huishoudelijk afval. Op dit moment voldoet Purmerend nog niet aan de landelijke afspraak. Om te zorgen voor meer afvalscheiding, moet de gemeente nieuwe maatregelen nemen. De gemeente Purmerend wil graag dat inwoners het huishoudelijk afval meer gaan scheiden. In hoeverre bent u het hiermee eens? niet mee eens/niet mee oneens; 25% mee oneens; 7% mee eens; 49% zeer mee oneens; 1% zeer mee eens; 19% Daarna werd hun de volgende vraag gesteld: De gemeente Purmerend wil graag dat inwoners het huishoudelijk afval meer gaan scheiden. In hoeverre bent u het hiermee eens? 68% eens met de gemeentelijke ambitie Een ruime meerderheid is het hiermee eens (bijna de helft) of zeer mee eens. Opgeteld betekent dit dat twee derde deel (68%) het eens met de gemeentelijke ambitie. Slechts 8% van de Purmerenders is het hier niet mee eens. Er zijn wat dit betreft geen verschillen tussen mensen in eengezinswoningen of flats, noch tussen mannen of vrouwen of tussen ouderen of jongeren. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 17 Gemeente Purmerend

19 8 Extra gft-container 70% gaat een extra gft-container gebruiken als deze beschikbaar wordt gesteld Uit tabel 2.1 hebben we geleerd dat 41% van de Purmerenders de gft-container gebruikt en dat 37% bereid is om deze te gebruiken. We weten ook dat de groene gft-container alleen op aanvraag wordt verstrekt. We veronderstellen dat mensen in eengezinswoningen, die doorgaans beschikken over een tuin, mogelijk bereid zijn om gft-afval apart te houden. Daarom hebben we aan de bewoners van de eengezinswoningen (laagbouw) gevraagd of zij een extra container voor gft-afval zouden gaan gebruiken. Uit tabel 8.1 blijkt dat 70% van de mensen in eengezinswoningen 'zeker' of 'waarschijnlijk' gebruik gaat maken van deze mogelijkheid. Ruim een kwart (28%) zegt deze container (waarschijnlijk) niet te gaan gebruiken. Tabel 8.1: Bereidheid bewoners eengezinswoningen tot gebruik van extra gft-container? als u een extra container krijgt voor uw groente, fruiten tuinafval (gft-afval), gaat u deze dan gebruiken? Wilt u s.v.p. de vraag ook beantwoorden als u al een gft-container heeft? aantal percentage ja, zeker % ja, waarschijnlijk wel % nee, waarschijnlijk niet % nee, zeker niet 98 11% weet ik niet 24 3% totaal % Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 18 Gemeente Purmerend

20 9 Behoefte aan meer informatie over afvalscheiding Ruim een kwart van de respondenten (27%, 276 mensen) heeft behoefte aan meer informatie over wat er met de gescheiden afvalstromen gebeurt. De informatiebehoefte kan als volgt worden samengevat: Tabel 9.1: welke informatie willen mensen hebben* antwoord aantal keren genoemd Duidelijke informatie: wordt het toch weer op één hoop gegooid? 77 Wat gebeurt er na de inzameling? 42 Hoe gebeurt de verwerking van gft-afval? 26 Tips over de manier waarop informatie kan worden gegeven (media, rondleiding etc.) 23 Hoe gebeurt de verwerking van plastic? 16 Informatie over de kosten van afvalinzameling en -scheiding 14 Informatie geven om inwoners te motiveren 11 Duidelijkheid: het beleid verandert te vaak 11 * Sommige mensen noemen meer dan één aspect; daarnaast valt een groot aantal antwoorden in de categorie 'overige antwoorden'. De kolom telt daarom niet op tot 276. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 19 Gemeente Purmerend

21 10 Opmerkingen en suggesties Tot slot is gevraagd of mensen nog opmerkingen of suggesties hebben over afvalscheiding in Purmerend. Ruim een derde deel (36%, 373 mensen) van de respondenten heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt: Tabel 10.1: Opmerkingen en suggesties* antwoord aantal keren genoemd Plastic scheiden mogelijk maken 108 Te weinig ruimte voor al die bakken 68 Gft-bakken worden vies, verspreiden stank, moeten worden schoongemaakt 22 Containers plaatsen voor blikjes, klein chemisch afval en/of electrische apparaten 19 Gft-bakken vaker legen 15 Het beleid verandert te vaak 14 Gescheiden afval 'komt toch weer op één hoop 12 Meer gezamenlijke ondergrondse containers 11 Maak afval scheiden makkelijk 11 Geef goede voorlichting 10 *Sommige mensen noemen meer dan één aspect; daarnaast valt een groot aantal antwoorden in de categorie 'overige antwoorden'. De kolom telt daarom niet op tot 373. Opvallend is het grote aantal opmerkingen dat gaat over het feit dat in Purmerend nog geen plastic apart wordt ingezameld. Daarnaast een behoorlijk aantal opmerkingen dat er niet te veel verschillende minicontainers in gebruik moeten worden genomen. Niet iedereen heeft die ruimte in de tuin en ook de openbare ruimte laat niet altijd toe dat er minicontainers staan. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 20 Gemeente Purmerend

22 11 Conclusies In dit hoofdstuk beantwoorden we eerst de hoofdvraag van dit onderzoek, dan de deelvragen en vervolgens zetten we de antwoorden af tegen het vooraf opgestelde normenkader (zie hoofdstuk 1). Hoofdvraag Bestaat er draagvlak voor de gemeentelijke ambitie om te bewerkstelligen dat de inwoners van Purmerend hun afval meer gaan scheiden dan nu het geval is? Het antwoord op deze vraag is bevestigend: twee derde deel van de inwoners van Purmerend (68%) is het eens is met deze ambitie van het gemeentebestuur. Slechts 8 procent is het hiermee oneens. Deelvragen In welke mate scheiden Purmerenders hun afval? De (overgrote) meerderheid (tussen 80% en 96%) van de Purmerenders scheidt papier, klein chemisch afval, glas, textiel en kleine elektrische apparaten van het restafval. Het gft-afval wordt door een kleine minderheid gescheiden (41%). In hoeverre weten inwoners van Purmerend wat er met het gescheiden afval gebeurt? Een derde deel van de Purmerenders meent dat gescheiden afval na het ophalen weer bij elkaar komt (32%) of juist dat het geen zin heeft om zelf afval te scheiden omdat het na-gescheiden wordt door de gemeente (11%). Iets meer dan een kwart van de Purmerenders heeft behoefte aan duidelijke informatie over dit onderwerp (26%). Het idee bestaat dat afval niet gescheiden wordt verwerkt. Wat is de houding van Purmerenders tegenover afvalscheiding? Purmerenders hebben een iets positievere houding tegenover afscheiding dan gemiddeld in Nederland. Met de uitspraken "ik probeer zo veel mogelijk afval te scheiden en "ik wil graag via afvalscheiding een bijdrage leveren aan een leefbaardere wereld" zijn respectievelijk 79% en 82% van de Purmerenders het eens, tegenover respectievelijk 72% en 74% van de Nederlanders. Wanneer we de Purmerenders voorleggen of ze enige moeite willen doen om afval te scheiden, dan blijkt dat het grootste deel (48%) 'het eigen gemak' even belangrijk vindt als het zo veel mogelijk scheiden van afval. Daar staat tegenover dat de groep die het scheiden van afval belangrijker vindt dan het eigen gemak (35%), (veel) groter is dan de groep die het eigen gemak vooropstelt (17%). In hoeverre zijn inwoners van Purmerend bereid om meer afval te scheiden dan op dit moment het geval is? Een grote meerderheid van het panel is bereid om diverse vormen van huishoudelijk afval meer te scheiden dan nu het geval is. Zo is bijna iedereen bereid om textiel, glas, gft-afval en kleine apparaten apart te houden. Bij plastic en klein chemisch afval zijn iets kleinere meerderheden te bewegen tot een beter scheidingsgedrag, maar kan nog altijd gesproken worden van een ruime meerderheid voor 'meer scheiding' (respectievelijk 82% en 78%). Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 21 Gemeente Purmerend

23 Uit de vraag of mensen nog suggesties hebben over afvalinzameling blijkt dat de mogelijkheid om plastic te scheiden het vaakst wordt genoemd. Verder waarschuwen velen voor een te groot aantal bakken. Zijn de bevindingen relevant voor bestuurlijke besluitvorming? In tabel 11.1 zetten we deze conclusie af ten opzichte van de vooraf opgestelde normen. Tabel 11.1: Vragen, antwoorden, normen en conclusie vraag antwoord normenkader conclusie Hoe belangrijk vindt u het dat belangrijk onbelangrijk minstens 50% belangrijk en 20% De meerderheid van de Purmerenders vindt het belangrijk dat mensen afval scheiden. mensen afval scheiden? verschil met de mensen die onbelangrijk antwoorden Bent u zelf bereid afval meer te scheiden dan u op dit moment gewend bent? 75% 5% bereid niet bereid Meerderheid bereid: Minstens 50% Bijna alle Purmerenders zijn in principe bereid meer afval te scheiden dan nu het geval is. 94% 5% antwoordt hiertoe zonder meer bereid te zijn of hiertoe bereid te zijn afhankelijk van de mogelijkheden en minimaal 20% verschil met de mensen die hiertoe (absoluut) niet bereid zijn. Het apart houden en bereid niet bereid weggooien van diverse vormen van afval plastic 82% 18% Meerderheid bereid wil zeggen: Een ruime meerderheid van de Purmerenders is bereid plastic te scheiden. glas 97% 3% minimaal 50% van het panel is het Bijna alle Purmerenders zijn bereid glas te scheiden. gft 99% 1% hiermee eens en minimaal 20% Bijna alle Purmerenders zijn bereid gft te scheiden. verschil met de mensen die het kca 78% 22% Een ruime meerderheid van de Purmerenders is bereid klein chemisch afval te scheiden te hiermee oneens zijn. textiel 98% 2% scheiden. Bijna alle Purmerenders zijn bereid textiel te scheiden. kleine elektrische apparaten 96% 4% Bijna alle Purmerenders zijn bereid kleine elektrische apparaten gescheiden in te leveren. De gemeente Purmerend wil graag dat inwoners het huishoudelijk afval meer gaan scheiden. eens oneens Meerderheid eens wil zeggen: 67% 8% minimaal 50% van het panel is het hiermee eens en minimaal 20% verschil met de mensen die het hiermee oneens zijn. Een ruime meerderheid van de Purmerenders is het eens met de gemeentelijke doelstelling om inwoners het huishoudelijk afval meer te laten scheiden. De bevindingen zijn robuust; zij voldoen allemaal aan de vooraf opgestelde normen voor eventuele bestuurlijke besluitvorming. Uit de tabel blijkt dat er een (groot) draagvlak is voor het scheiden van afval. De panelleden vinden afvalscheiding een belangrijk item en zijn bereid het afval meer te scheiden dan zij op dit moment doen. Onderzoek afvalscheiding 2012 Internetpanel 22 Gemeente Purmerend

24 omslag afvalscheiding in purmerend.indd :29