28 januari 2014 Corr.nr. 2014-03713, VV Nummer 6/2014 Zaaknr. 500723 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen betreffende het RSP-project Facelift Noordelijke Stations. Samenvatting: In deze voordracht wordt de voortgang besproken van het RSP-project Facelift Noordelijke Stations. Dit project is opgedeeld in vier deelprojecten. Daarnaast zijn voor de tien basisstations in onze provincie integrale plannen gemaakt, waaruit nog aanvullende maatregelen kunnen komen. Het deelproject aanbrengen dynamische reisinformatie is in 2012 volledig gerealiseerd en afgerond. Voor de deelprojecten uitbreiden capaciteit fietsenstallingen en uitbreiden en verbeteren P+R voorzieningen leggen wij u via deze voordracht naar verwachting de laatste aanvragen voor. Voor het vierde deelproject, de vervanging en verbetering van de stationsoutillage staat in deze voordracht de laatste stand van zaken beschreven. Daarnaast komen een aantal maatregelen voortkomende uit de opgestelde integrale plannen terug in deze voordracht met bijbehorende aanvragen. Het gaat dan om het verbeteren van het stationsgebied in Haren, het verbeteren van de sociale veiligheid in de tunnel van station Winsum en het verbeteren van het stationsgebouw in Winschoten. Inleiding In onze brief van 6 april 2010, corr.nr. 201-22.368/14/A.7, VV, en de daarop volgende voordrachten van 30 november 2010 (41/2010) en 13 maart 2012 (7/2012) hebben wij voor u de historie van het RSP-project Facelift Noordelijke Stations geschetst. Hierin hebben wij aangegeven dat er binnen dit RSP-project een aantal deelprojecten benoemd is, te weten: uitbreiden capaciteit fietsenstallingen; uitbreiden en verbeteren P+R voorzieningen; aanbrengen dynamische reisinformatie; vervanging en verbetering stationsoutillage. Van deze deelprojecten is het aanbrengen van de dynamische reisinformatie eind 2012 volledig gerealiseerd en afgerond. Daarnaast zijn ook de deelprojecten voor de fietsenstallingen en P+R voorzieningen inmiddels grotendeels afgerond. In deze voordracht leggen wij u de naar verwachting laatste voorstellen voor ter afronding van de twee deelprojecten met betrekking tot de fietsenstallingen en P+R voorzieningen bij de treinstations. Het vierde deelproject, de vervanging en verbetering van de stationsoutillage, loopt nog en bevindt zich op dit moment in de planuitwerkingsfase. Verderop in deze voordracht staat de laatste stand van zaken voor dit deelproject beschreven. Naast de realisatie van deze vier deelprojecten hebben wij in de voordracht van 13 maart 2012 aangegeven dat wij samen met alle betrokken partijen integrale plannen realiseren voor de tien basisstations (stations met meer dan 1000 in- en uitstappers) in onze provincie. Daarbij hebben wij aangegeven dat de vier hierboven benoemde deelprojecten in elk geval terugkomen in deze integrale plannen en dat er daarnaast mogelijk nog aanvullende maatregelen uit de integrale plannen naar voren kunnen komen, die om een provinciale bijdrage vragen. Een aantal van deze aanvullende maatregelen uit de integrale plannen komen in deze voordracht terug. Hieronder gaan wij echter eerst in op de laatste stand van zaken voor de drie nog lopende deelprojecten uit het RSP-project Facelift Noordelijke Stations. 6-1
Uitbreiden capaciteit fietsenstallingen De eerste en tweede ronde van uitbreidingen van de capaciteit van de fietsenstallingen bij de treinstations zijn nagenoeg geheeld gerealiseerd. In Winsum wordt de uitbreiding in het eerste kwartaal van 2014 opgeleverd en daarmee is de eerste ronde uitbreiding geheeld afgerond. Uit de tweede uitbreidingsronde rest alleen nog station Noord in Groningen. Hierover zijn we nog in overleg met de gemeente om te komen tot een gedragen uitvoeringsplan. In navolging van deze twee uitbreidingsrondes is op een aantal stations nog een aanvullende behoefte ontstaan, mede als gevolg van de verdere reizigersgroei in het regionale treinvervoer. ProRail heeft deze aanvullende behoefte in kaart gebracht. Voor het realiseren van de eerste twee uitbreidingsronden heeft u reeds in een eerder stadium krediet beschikbaar gesteld. In de eerste uitbreiding zijn (incl. uitbreiding Winsum) 1714 extra fietsenstallingen gerealiseerd en in de tweede ronde nogmaals 400 extra stallingen (excl. de nog te plaatsen stallingen bij Groningen Noord). Met het realiseren van deze tweede uitbreidingsronde is het deelproject uitbreiden capaciteit fietsenstallingen binnen het RSP-project Facelift Noordelijke Stations eigenlijk afgerond. Echter wij zijn momenteel ook in onderhandeling met NS-fiets voor het plaatsen van OV fietsen op diverse stations in de provincie en zoals bovenstaand gemeld komt er waarschijnlijk nog een derde ronde uitbreiding fietsstallingen vanuit Ruimte voor de Fiets (van ProRail). Binnen het beschikbare budget van Facelift Noordelijke Stations houden wij op dit moment rekening met een aanvullende post voor extra fietsenstallingen/realisatie OV fiets van 200.000,-. Wij willen u daarom vragen om 200.000,- beschikbaar te stellen vanuit Facelift Noordelijke Stations voor de nadere uitbreidingen en realisatie OV fiets. Vooruitlopend op een derde ronde is in het integrale plan van de gemeente Haren een uitbreiding van de fietsstalling opgenomen. In het integrale plan, waar wij verderop in de voordracht nader op in gaan, is een fietstunnel opgenomen en de gemeente wil aan de oostzijde van die tunnel nieuwe fietsstallingen realiseren. Zij vraagt daarbij om een bijdrage vanuit Facelift Noordelijke Stations groot 38.000,-. Wij hebben aangegeven dat het integrale plan van de gemeente Haren goed past binnen de doelstelling van het RSP-project Facelift Noordelijke Stations. Om die reden stellen wij u voor om, conform de vraag van de gemeente Haren, 38.000,- beschikbaar te stellen als provinciaal aandeel van deze uitbreiding van de fietsstallingen bij station Haren. Deze bijdrage komt bovenop het hierboven genoemde krediet van 200.000,-. Het totale aan u gevraagde krediet voor het realiseren van de laatste uitbreidingen uit het deelproject uitbreiden capaciteit fietsenstallingen binnen de Facelift Noordelijke Stations komt daarmee uit op 238.000,-. Uitbreiden en verbeteren P+R voorzieningen Zoals wij in onze voordracht 7/2012 hebben aangegeven waren er nog vier stations waarvoor wij mogelijk een aanvraag verwachten binnen dit deelproject. Inmiddels zijn de plannen van de gemeente Appingedam verder uitgekristalliseerd. Station Appingedam is opgenomen in het Actieplan van het ministerie. De locatie voor de uitbreiding van de P+R voorziening is inmiddels vastgesteld door de gemeente en het is ook voor dit station gelukt om een subsidie van het ministerie te krijgen. Naast de subsidie vanuit het ministerie wordt door de gemeente een bijdrage aan ons gevraagd. Gezien het grote tekort aan parkeerplaatsen bij dit station, stellen wij u voor hiervoor een krediet beschikbaar te stellen groot 17.500,- ten laste van het RSP-budget voor het project Facelift Noordelijke Stations. Voor de drie andere genoemde stations in de voordracht van 2012 (Warffum, Hoogezand-Sappemeer en Europapark) verwachten wij op dit moment geen aanvragen meer voor financiering vanuit het RSP-project Facelift Noordelijke Stations. Vervanging en verbetering stationsoutillage De visie van ProRail voor het project Stationsoutillage (vervangen huidige outillage) is eind 2010 vastgesteld. Eind 2012 heeft ProRail met enige vertraging uiteindelijk ook de aanbesteding afgerond van de eerste tranche aan nieuwe outillageonderdelen. Hierdoor is het mogelijk geworden om een goede inschatting te maken van zowel de inrichting van de nieuwe outillage op onze stations als de daarbij behorende kosten. Samen met ProRail hebben wij daarom in 2013 opdracht gegeven aan Royal Haskoning DHV (RHDHV) om voor alle regionale treinstations in onze provincie de nieuwe outillage in te tekenen inclusief onze eventuele aanvullende wensen en een daarbij behorende kostenraming. 6-2
Op basis van deze kostenraming kunnen wij vervolgens voor de stations in onze provincie keuzes gaan maken binnen het beschikbare resterende budget van het RSP-project Facelift Noordelijke Stations. Daarbij wordt per station bepaald of alleen de huidige outillage vervangen wordt of dat naast vervanging ook een verbetering door het uitbreiden van de wachtmogelijkheden noodzakelijk dan wel wenselijk is. Uitgangspunt hierbij is in eerste instantie dat de vervanging van de huidige outillage voor rekening van ProRail komt en wij onze aanvullende wensen financieren. In september 2013 heeft RHDHV haar rapportage opgeleverd. Deze rapportage is echter niet volledig en nog zonder een bijbehorende kostenraming. Dit komt voort uit het feit dat het voor RHDHV niet goed mogelijk is gebleken om de nieuwe outillage op al onze stations in te tekenen. Dit heeft te maken met het grote aantal smalle perrons op de stations in onze provincie. Het blijkt op ongeveer de helft van de perrons niet goed mogelijk om de nieuwe outillage op een haalbare manier in te tekenen zonder in het zogeheten Profiel van Vrije Ruimte te komen. Dit is het eerste deel van een perron tussen het spoor en de witte stippellijn. Dit gebied moet in principe vrij blijven voor het veilig kunnen passeren en halteren van treinen. Aangezien wij al in een eerder stadium bij ProRail hebben aangegeven dat rekening gehouden moet worden met het grote aantal smalle perrons in onze provincie bij het ontwerp van de nieuwe outillage en de veiligheid op de perrons primair een verantwoordelijkheid van ProRail is, hebben wij inmiddels in een brief aan ProRail gevraagd om dit vraagstuk met grote spoed op te pakken. Daarbij hebben wij aangeboden graag te willen meedenken over mogelijke oplossingen, aangezien wij net als ProRail groot belang hebben bij een snelle oplossing van dit probleem. Dit betekent echter wel dat wij u op dit moment nog geen realisatiebesluit kunnen voorleggen voor de realisatie van de nieuwe stationsoutillage, zoals in de voordracht van 13 maart 2012 is aangekondigd. De komende maanden zullen wij samen met ProRail per station gaan bepalen welke oplossingen er mogelijk zijn voor de smalle perrons. Zodra deze oplossingen er liggen, kan het rapport van RHDHV worden afgerond en kunnen wij met ProRail over de kostenverdeling gaan overleggen. De verwachting is op dit moment dat wij vervolgens in de tweede helft van 2014 u alsnog een voordracht kunnen voorleggen voor de realisatie van de nieuwe stationsoutillage inclusief onze provinciale wensen. Integrale plannen In de eerder genoemde voordracht 7/2012 van 13 maart 2012 hebben wij aangegeven dat wij op ons initiatief bezig zijn met het opstellen van integrale plannen voor de basisstations (stations met meer dan 1000 in- en uitstappers) in onze provincie. In deze integrale plannen komen de projecten en plannen van alle bij het betreffende station betrokken partijen samen voor een periode van vijf jaar. Op deze manier kunnen wij er voor zorgen dat de projecten elkaar versterken, op elkaar zijn afgestemd en waar mogelijk gelijktijdig uitgevoerd worden. Bovendien borgen de integrale plannen de medewerking van alle betrokken partijen, waardoor er op veel stations meer bereikt kan worden dan wanneer elke partij alleen zijn/haar eigen plannen probeert te realiseren. In de afgelopen periode heeft er veelvuldig overleg plaatsgevonden over de integrale plannen voor de vier basisstations langs de lijn Groningen - Nieuweschans (Martenshoek, Hoogezand- Sappemeer, Zuidbroek en Winschoten) met alle betrokken partijen (ProRail, NS Stations, Arriva en de gemeenten). De acties uit deze integrale plannen zijn nu allemaal in gang gezet of zelfs al afgerond. Daarnaast zijn wij inmiddels ook gestart met de integrale plannen voor de laatste twee basisstations: Winsum en Appingedam. Voor de overige basisstations trekken de gemeenten zelf de integrale uitwerking van de plannen (Haren) of bestaan door andere projecten al eerder opgestelde integrale plannen (Zuidhorn, Delfzijl en Groningen Noord). Voor veel van de maatregelen in de integrale plannen heeft u al middelen beschikbaar gesteld of gereserveerd binnen het RSP-project Facelift Noordelijke Stations, onder meer bij de vaststelling van de bovengenoemde voordracht uit 2012. In diezelfde voordracht hebben wij aangegeven dat de nadere uitwerking van enkele andere maatregelen uit de integrale plannen nog kan leiden tot een aanvullende vraag om een bijdrage vanuit de provincie. Voor een aantal maatregelen is dat op dit moment aan de orde. Deze staan hieronder beschreven. Upgrade stationsgebouw Haren In de voordracht uit 2012 hebben wij onder andere aangegeven dat de gemeente Haren trekker is van het integrale plan voor station Haren en dat wij dit plan samen met de gemeente, ProRail en 6-3
NS verder uitwerken. In de afgelopen periode heeft deze nadere uitwerking van het plan voor station Haren plaatsgevonden. De directe stationsomgeving van station Haren zal een kwaliteitsimpuls krijgen door de plannen en er wordt daarnaast met de plannen onder meer een tunnel onder het spoor door gerealiseerd met een fiets- en voetgangersverbinding en opgangen naar de perrons. Hierdoor kan ook het gelijkvloerse overpad verdwijnen. Eén van de andere onderdelen in dit plan is het upgraden van de huidige wachtruimte van station Haren (de sextant). Deze staat nu voor de helft leeg en de andere helft bestaat uit een wat gedateerde wachtruimte. Het plan is om deze ruimte sterk te verbeteren en de andere helft van het gebouw hierbij te betrekken, zodat één grotere volledige wachtruimte ontstaat met zicht op zowel de treinen als het voorplein en de bussen. Hiervan hebben wij aangegeven dat dit goed past binnen de doelstelling van het RSP-project Facelift Noordelijke Stations om de integrale verblijfskwaliteit van onze treinstations, en meer specifiek de wachtgelegenheden, te verbeteren. Om die reden stellen wij u voor om, conform de vraag van de gemeente Haren, 162.000,- beschikbaar te stellen als provinciaal aandeel in het sterk verbeteren van de huidige sextant tot een goede wachtruimte voor reizigers. Tunnel station Winsum In de voordracht 7/2012 van 13 maart 2012 hebben wij aangegeven dat wij samen met de gemeente Winsum bekijken welke verbeteringen er mogelijk zijn met betrekking tot de sociale veiligheid van de tunnel bij station Winsum. De plannen hiervoor zijn inmiddels nader uitgewerkt en de gemeente wil deze op korte termijn gaan realiseren. Hierbij wordt er gedacht aan zaken als de verbetering van de lichtsterkte, andere aankleding van de wanden bijvoorbeeld met afbeeldingen, beter beheer en onderhoud en het aanbrengen van een andere scheiding tussen het looppad en het fietspad, zodat mensen niet meer op het huidige muurtje blijven zitten. De kosten voor deze verbetering kunnen deels gefinancierd worden uit het restantbudget van het aanpassen van de hellingbaan, waarvoor u bij de voordracht 7/2012 al een realisatiebesluit genomen heeft. De aanbesteding van deze hellingbaan is goedkoper uitgevallen. Voor het resterende deel van de kosten voor de verbetering van de sociale veiligheid van de tunnel vraagt de gemeente onder andere een bijdrage vanuit de Facelift Noordelijke Stations van 87.000,-. Wij stellen u in deze voordracht voor om dit bedrag beschikbaar te stellen. Figuur 1: Impressie (geen exacte weergave) van de nieuwe inrichting van de tunnel bij station Winsum. Stationsgebouw Winschoten Bij de behandeling van de voordracht 7/2012 op 25 april 2012 heeft u onder meer ingestemd met het realiseren van enkele verbeteringen voor het stationsgebouw bij station Winschoten en hier middelen voor beschikbaar gesteld. Samen met de overige financiers en betrokken partijen (NS, ProRail en de gemeente Oldambt) hebben wij deze plannen verder uitgewerkt, met als doel dat het karakteristieke stationsgebouw straks weer volledig kan functioneren met onder andere een ruimte als wachtgelegenheid voor treinreizigers. Bij de nadere uitwerking zijn nog niet eerder voorziene kosten naar voren gekomen. Aangezien alle partijen overtuigd zijn van het nut van dit project en graag het stationsgebouw weer in ere willen herstellen, hebben wij gezamenlijk naar een oplossing gezocht voor dit dekkingsvraagstuk. Dit heeft geresulteerd in een extra bijdrage van verschillende 6-4
partijen. Ook de provincie is om een beperkte aanvullende bijdrage gevraagd. Aangezien dit project goed past binnen de kaders van het project Facelift Noordelijke Stations en u hier in de voordracht 7/2012 al een realisatiebesluit voor genomen heeft, stellen wij u in deze voordracht voor om een extra bijdrage van 50.000,- beschikbaar te stellen. Naast de plannen met het stationsgebouw in Winschoten, zijn wij met de gemeente ook bezig met plannen om het busstation naast het treinstation in Winschoten sterk te verbeteren. Het is onder meer de bedoeling dat het bestaande gipsplaatachtige gebouw gesloopt wordt en er een open busstation met meer ruimte voor groen en enkele overkapte wachtgelegenheden voor terugkomt. Op dit moment zijn deze plannen nog in de verkenningsfase. Zodra deze meer concreet zijn, zullen wij u hierover in een volgende voordracht nader informeren. Aangezien dit een grote impuls kan betekenen voor de hele stationsomgeving, kan dit wellicht ook leiden tot een eventuele aanvraag voor een bijdrage vanuit het project Facelift Noordelijke Stations. Vervolgtraject Voorstellen Via deze voordracht stellen wij u voor om een realisatiebesluit te nemen voor de hierboven genoemde laatste uitbreidingen van de capaciteit van de fietsenstallingen bij de treinstations in onze provincie, inclusief de realisatie van OV fiets en hiervoor een krediet beschikbaar te stellen groot 238.000,- ten laste van het RSP-budget voor het project Facelift Noordelijke Stations. In deze voordracht stellen wij u ook voor om een realisatiebesluit te nemen voor de hierboven genoemde uitbreidingen van P+R voorzieningen bij station Appingedam en hiervoor een krediet beschikbaar te stellen groot 17.500,- ten laste van het RSP-budget voor het project Facelift Noordelijke Stations. Daarnaast stellen wij u voor om een realisatiebesluit te nemen voor de verbetering van het stationsgebouw op station Haren en hiervoor krediet beschikbaar te stellen groot 162.000,- ten laste van het RSP-budget voor het project Facelift Noordelijke Stations. En wij stellen u voor om een extra krediet beschikbaar te stellen groot 50.000,- ten laste van het RSP-budget voor het project Facelift Noordelijke Stations voor de verbetering van het stationsgebouw op station Winschoten. Tot slot stellen wij u voor om een realisatiebesluit te nemen voor de verbetering van de sociale veiligheid in de tunnel bij station Winsum en hiervoor een krediet beschikbaar te stellen groot 87.000,- ten laste van het RSP-budget voor het project Facelift Noordelijke Stations. Daarmee komt het totale aan u gevraagde krediet voor de in deze voordracht benoemde maatregelen uit op 554.500,-. Na het realiseren van deze deelprojecten blijft er nog een resterend bedrag van ongeveer 6,3 miljoen beschikbaar binnen het RSP-budget van het project Facelift Noordelijke Stations voor de maatregelen met betrekking tot het deelproject vervanging en verbetering stationsoutillage en eventuele overige maatregelen voortkomend uit de integrale plannen. Wij stellen u voor het in concept bijgevoegde besluit vast te stellen. Groningen, 28 januari 2014. Gedeputeerde Staten van Groningen: M.J. van den Berg, voorzitter. H.J. Bolding, secretaris. Behandeld door : D. Koelikamp 6-5
Telefoonnummer: 06-21844271 e-mail : d.koelikamp@provinciegroningen.nl Nr. 6/2014 Provinciale Staten van Groningen: Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 28 januari 2014 nr. 2014-03713, VV ; Gelet op: - de brief van GS van 6 april 2010, corr.nr. 2010-22.368/14/A.7, VV, over de voortgang van het RSP-project Facelift Noordelijke Stations; - de voordrachten van 30 november 2010 (41/2010) en 13 maart 2012 (7/2012) over het RSPproject Facelift Noordelijke Stations; - de voordracht van 13 januari 2009 (3/2009) over het provinciale MIT. Besluiten: 1. overeenkomstig de provinciale MIT-methodiek een realisatiebesluit te nemen voor de realisatie van de in de voordracht genoemde uitbreidingen van de capaciteit van de fietsenstallingen inclusief OV-fiets op de treinstations in de provincie Groningen. 2. overeenkomstig de provinciale MIT-methodiek een realisatiebesluit te nemen voor de realisatie van de in de voordracht genoemde P+R uitbreidingen bij station Appingedam; 3. overeenkomstig de provinciale MIT-methodiek een realisatiebesluit te nemen voor de realisatie van de verbeteringen in de wachtruimte van het stationsgebouw op het treinstation in Haren; 4. overeenkomstig de provinciale MIT-methodiek een realisatiebesluit te nemen voor de realisatie van de verbeteringen in de sociale veiligheid van de tunnel bij het treinstation Winsum. 5. een krediet beschikbaar te stellen groot 238.000,- ten laste van het RSP-budget voor het voor de realisatie van de uitbreidingen van de capaciteit van de fietsenstallingen inclusief OVfiets op de treinstations in de provincie Groningen. 6. een krediet beschikbaar te stellen groot 17.500,- ten laste van het RSP-budget voor het voor de realisatie van de genoemde P+R uitbreidingen bij station Appingedam; 7. een krediet beschikbaar te stellen groot 162.000,- ten laste van het RSP-budget voor het voor de realisatie van de verbeteringen in de wachtruimte van het stationsgebouw op het treinstation in Haren; 8. een krediet beschikbaar te stellen groot 87.000,- ten laste van het RSP-budget voor het voor de realisatie van de verbeteringen in de sociale veiligheid van de tunnel bij het treinstation Winsum. 6-6
9. een extra krediet beschikbaar te stellen groot 50.000,- ten laste van het RSP-budget voor het voor de realisatie van de verbeteringen in de wachtruimte van het stationsgebouw op het treinstation in Winschoten; Groningen, Provinciale Staten voornoemd:, voorzitter., griffier. 6-7