Taken uitbesteed, maar dan? De gemeente als inkoper binnen het sociaal domein Remco van Eijkel Wesley van Ommen Niels Uenk (PPRC)
2
Welke taken worden er uitbesteed? 3
Kansen en risico s bij uitbesteding Kansen Expertise en kennis in zorgveld Doelmatigheidsprikkels door concurrentiedruk Risico bij uitbesteding wijkteam Overproductie in tweede lijn Risico bij uitbesteding hulp in tweede lijn Onderinvestering in kwaliteit en afwenteling Marktmacht 4
Sturingsinstrumenten: theorie en praktijk Dataset van PPRC Aanbestedingen van Wmo-begeleiding Gegevens over verschillende sturingsinstrumenten 5
Sturingsinstrumenten bij aanbesteding 6
Samenwerking bij inkoop Wmo-begeleiding Verband tussen gemeentegrootte en intergemeentelijke samenwerking 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 0-10000 10001-25000 25001-100000 100001-175000 175001 + zelfstandig samen Gemiddelde schaal: 190.000 inwoners Voor- en nadelen? 7
Aanbestedingsprocedure bij Wmo-begeleiding Bestuurlijk aanbesteden 17% 17% 54% Zeeuws model Meervoudig onderhands Klassieke aanbesteding Best Value Procurement Veiling Bestuurlijk aanbesteden: inspraak van zorgaanbieders Voor- en nadelen? 8
Sturingsinstrumenten: vormgeving contracten 9
Bekostigingsmethode PxQ-methode (prijs voor elk uur geleverde zorg) Zwakke prikkel tot doelmatigheid Risico op overproductie Risico op afwenteling en onderinvestering in kwaliteit beperkt Populatiebekostiging (vast budget voor zorg binnen wijk/gemeente) Sterke prikkel tot doelmatigheid Risico op afwenteling en onderinvestering in kwaliteit Tussenvormen (bijv. bekostiging per cliënt) Goede en slechte prikkels minder sterk 10
Bekostigingsmethode bij inkoop Wmobegeleiding 29% PxQ 59% Populatiebekostiging 12% Bekostiging per cliënt Onbekend 11
Mogelijke redenen voor keuze PxQ Beschouwen gemeenten 2015 als overgangsjaar? ja 61% 14% 24% nee 47% 11% 41% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% PxQ populatiebekostiging bekostiging per cliënt 12
Mogelijke redenen voor keuze PxQ (II) Verband tussen grootte samenwerkingsverband en bekostigingsmethode alleen 52% 14% 32% 2 tot 4 gemeenten 48% 48% 4% 5 tot 9 gemeenten 69% 7% 24% 10 of meer gemeenten 67% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% P x Q populatiebekostiging bekostiging per cliënt 13
Monitoring van kwaliteit Toezicht en handhaving kwaliteitseisen Welke monitoringsinstrumenten? Expliciete financiële beloningen? Meetbaarheid afhankelijk van complexiteit zorgvorm Andere instrumenten om te sturen op kwaliteit 14
Keuzevrijheid voor cliënt Kwaliteit niet in contracten, wel ervaren door cliënt Bijv. bejeging van cliënt Voorwaarden voor effectiviteit? Wmo-begeleiding: keuzevrijheid in ruim 80% van gemeenten 15
Optie tot verlenging Kwaliteit niet in contracten, wel zichtbaar voor gemeenten (gedurende de contractperiode) Voorwaarden voor effectiviteit? Wmo-begeleiding: optie tot verlenging in ruim 50% van gemeenten 16
Contractduur Risico voor aanbieders: afroming kostenbesparingen Beperkt door lange contractduur Nadelen? Wmo-begeleiding: 60% kiest voor nominale duur van 1 of 2 jaar Maar: door verlenging is max. duur vaak langer 17
Take home 60% gemeenten koopt Wmo-begeleiding in via PxQ-contracten Bij alternatieve bekostiging sterkere prikkels tot doelmatigheid Maar: ook groter risisco op verlies van kwaliteit en afwenteling Sturingsinstumenten helpen om dit risico te beperken Monitoring op naleving kwaliteitseisen Keuzevrijheid cliënt Optie tot contractverlenging Beperkt toepasbaar bij (hoog)complexe zorgvormen 18