OPDRACHTGEVERSCHAP IN HET SOCIAAL DOMEIN MODELLEN EN INKOOPMETHODEN NIELS UENK MSC. REGIO RIVIERENLAND, 30 APRIL 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "OPDRACHTGEVERSCHAP IN HET SOCIAAL DOMEIN MODELLEN EN INKOOPMETHODEN NIELS UENK MSC. REGIO RIVIERENLAND, 30 APRIL 2015"

Transcriptie

1 OPDRACHTGEVERSCHAP IN HET SOCIAAL DOMEIN MODELLEN EN INKOOPMETHODEN NIELS UENK MSC. REGIO RIVIERENLAND, 30 APRIL 2015

2 AGENDA Inkopen van zorg Uitgangspunten voor gemeenten en zorgaanbieders Aandachtspunten bij zorginkoop Overzicht 5 modellen Overzicht 6 inkoopprocedures Prikkels voor vernieuwing Zelf doorwerken/doorleven: Gemeenten Cliënten Grote zorgaanbieder Kleine zorgaanbieder 2

3 DE VERANDERENDE SITUATIE IN SOCIAAL DOMEIN 3

4 VERANDERINGEN GEMEENTEN 1. Inkoopvolume tussen 2007 en 2015 verdubbeld van ca tot ca per inwoner per jaar 2. Aandeel inkoop sociaal domein (versus facilitair en harde sector) sinds 1990 gegroeid van 25% tot 55% in Sociaal domein is core business gemeenten: naast grootste inkoopvolume ook via overdrachtsuitgaven (uitkeringen) 4. Nieuwe taken (begeleiding, jeugdzorg) betreft complexere zorg voor kwetsbaardere mensen ten opzichte van HH, WVG 4

5 VERANDERING DIENSTEN IN SOCIAAL DOMEIN NIEUWE PRODUCTEN Bedoeling van decentralisatie is niet alleen verschuiving Maar ook inhoudelijk anders werken Nieuwe stijl Kanteling Betekent dat nieuwe producten ontwikkeld moeten worden Op maat van individuele cliënt Geen individuele rechten, maar gemeente moet compenseren Vanuit heel andere filosofie: wat kan cliënt (en zijn omgeving) nog wel? In plaats van: wat kan cliënt niet? 5

6 VERANDERINGEN VOOR ZORGAANBIEDERS Ook aanbieders niet gewend aan commerciële rol Geen idee wat het betekent om te moeten verkopen Of hoe inkoop eigenlijk werkt (Kraljic?) Opdrachtnemer kent eigen kostprijs niet Is altijd budget gefinancierd geweest 6

7 ATTENTIEPUNTEN BIJ ZORGINKOOP 7

8 LET OP: SUBSTITUTIE IS EEN ESSENTIEEL ASPECT Substitutie is het vervangen van de ene aanpak door een andere. Substitutie is heel goed mogelijk in zorg en welzijn Substitutie is bedoeld als de basis van de veranderingen Substitutie is dus goed Maar let op: substitutie kan ook heel slecht zijn: Ingegeven door financiële overwegingen Dat kan gevolgen hebben voor de inhoudelijke kwaliteit 8

9 LET OP: SUBSTITUTIE IS EEN ESSENTIEEL ASPECT Aanbieders hebben (gerechtvaardigd) eigen belang in het licht van de forse reductie van het budget (-25%) En kunnen daarvoor gebruik maken van substitutie. Er bestaat substitutie in en substitutie uit: Met andere terreinen financiers : AWBZ, ZVW, WMO Met eigen kracht / sociale omgeving: kosten lager Bij multi-problematiek: o hoofdaannemer - onderaannemer o er zijn veel (>100) aanbieders actief: groot en klein 9

10 LET OP: SUBSTITUTIE IS EEN ESSENTIEEL ASPECT 10

11 LET OP: GEMEENTE IS MONOPSONIST EN DAT BRENGT EEN BELANGRIJKE VERANTWOORDELIJKHEID MET ZICH MEE De gemeente is weldra vrijwel de enige vrager op de markt van Zorg en Welzijn : monopsonie Door haar optreden bepaalt de gemeente welke en hoeveel aanbieders op termijn overleven en welke niet De gemeente bepaalt de marktordening! Die verantwoordelijkheid moet zeer serieus genomen worden: Bepaalt de mogelijkheden voor de gemeente (op termijn) Bepaalt vele andere zaken (innovatie, kostprijsontwikkeling, toetreding, etc.) 11

12 DE MODELLEN IN DETAIL VOOR EN NADELEN 12

13 INKOOP VAN ZORG DE MOGELIJKHEDEN Een paar modellen: 1. AWBZ tje spelen 2. Veiling van probleem situatie (Stipter) 3. Wijkgericht contracteren 4. Regisseursmodel a) Variant met compacte producten b) Variant met resultaatgerichte producten 5. Groningenmodel 13

14 1. DOORGAAN CF AWBZ (BELEIDSARM INVOEREN) AWBZ TJE SPELEN Gemeenten doen wat het zorgkantoor deed: AWBZ tje spelen Lekker makkelijk, nog even aanzien Kan ook omdat bezuinigingen zijn verzacht Pas instappen als duidelijk is wat wel en niet werkt (kat uit de boom kijken) 2015 gebruiken om alles te regelen 22% van gemeenten hanteert dit model 14

15 AWBZ TJE SPELEN VOOR- EN NADELEN Past niet in filosofie Wmo Mist kansen inhoudelijk Kanteling via keukentafelgesprek kan nog Vernieuwing van het aanbod ontbreekt volledig Bezuiniging eenzijdig op aanbieders afgewenteld 10% tot 25% korting op tarieven Zonder mogelijkheid om ondersteuning wezenlijk anders (efficiënter) in te richten Maar wel lekker rustig voor cliënten 15

16 1. AWBZ TJE SPELEN SCHEMATISCH Toeleiding / toewijzing Scope contracten Verantwoording Productindeling Regie Gemeente Gemeente Tussen vormen Standaard interventies Input AWBZ Aanbieders Aanbieders 16

17 2. VEILEN VAN PROBLEEMSITUATIE HET STIPTER MODEL Gemeente voert keukentafelgesprek Beschrijft probleemsituatie (anoniem) Zet dat op besloten website Aanbieders mogen bieden: plan en prijs Al dan niet in combinatie van aanbieders Aanbieder heeft dus regie over uitvoeren plan Gemeente kiest samen met cliënt 17

18 VEILING MODEL VOOR- EN NADELEN Voordelen: Aanbieder bepaalt plan / aanpak Veiling zorgt voor goede prijs / prestatie verhouding Cliënt mag kiezen Administratief goed geregeld Nadelen: Loskoppelen van probleem en plan? Kun je een goed plan maken als je niet zelf de intake hebt gedaan? Per gezin een veiling? Hebben aanbieders daar zin in? Komen ze niet naderhand met veranderingen? Complexe problemen / simpele mono problematiek? 18

19 VEILING MODEL VARIANTEN 1. Plan / arrangement gericht op resultaten 2. Plan / arrangement gericht op input (opgebouwd uit X uur individuele begeleiding door specialist Y) In de praktijk: Enkel variant twee wordt toegepast 3% van de gemeenten past het veilingmodel toe 19

20 2. VEILING MODEL SCHEMATISCH Toeleiding / toewijzing Scope contracten Verantwoording Productindeling Regie Gemeente Gemeente / tussenvorm Individueel arrangement Input Aanbieders 20

21 3. WIJKGERICHT CONTRACTEREN Per wijk / stadsdeel / buurt: Budget overhevelen naar aanbieder Moet een redelijk grote aanbieder zijn om brede scope aan zorg te kunnen leveren en regelen Heeft dan de vrijheid om binnen dat budget alles te regelen Populatie gebonden bekostiging Uitzondering voor bijzondere gevallen 21

22 WIJKGERICHT CONTRACTEREN VOOR- EN NADELEN Maximale ruimte voor professionele uitvoering Maar: Hoe te bewaken? Substitutie in en substitutie uit Zorgweigering Omgang met onderaannemers (volume en inhoud) Hoe kwaliteit bewaken Hardheid budget? Resulterende marktordening? (monopsonie) 22

23 WIJKGERICHT CONTRACTEREN VARIANTEN 1. Eén grote hoofdaannemer contracteren per wijk en zoek het maar uit 2. Zorg per wijk gunnen aan nieuw op te richten consortium van zorgaanbieders 6% van de gemeenten past wijkgericht contracteren toe. 23

24 3. WIJKGERICHT CONTRACTEREN SCHEMATISCH Toeleiding / toewijzing Scope contracten Verantwoording Productindeling Regie Aanbieders Populatiebudget Resultaat Aanbieders 24

25 4. REGISSEURSMODEL KEUZE VAN DE REGIO TWENTE Uitgangspunten: Werkt met standaard catalogus met standaard interventies Ondersteuningsplan is centraal in beheersing kosten o Via opgenomen interventies o Gemaakt door regisseur samen met cliënt o Keuzevrijheid hierin verwerkt Scheiden van maken ondersteuningsplan en uitvoeren o Maar regisseur vormt verbindende schakel o Regisseur blijft er bij 25

26 REGISSEURSMODEL KEUZE VAN REGIO TWENTE 2. Maatwerkvoorzieningen Raamovereenkomsten maatwerkvoorzieningen Aanbieder A Aanbieder B Aanbieder B Aanbieder C Aanbieder A catalogus Regisseursmodel Cliënt Cliëntondersteuner Ondersteuningsplan 1. Algemene voorzieningen / welzijn Eigen kracht Sociale context Vrijwilligers Verenigingsleven Voorzieningen Etc. Controle Gemeente 26

27 AANBIEDERS IN HET REGISSEURSMODEL Gemeente zorgt voor onafhankelijke (van aanbieders) regisseur Gemeente sluit raamcontracten per interventie/arrangement Met een of meer aanbieders Raamcontracten leggen voorwaarden vast Maar garanderen geen omzet 27

28 REGISSEURSMODEL VOOR- EN NADELEN Voordelen: Één regisseur Past op alle deelterreinen van het sociaal domein: integrale aanpak Nadelen: Regisseur is cruciaal: kwaliteit? Onzekerheid voor aanbieders 28

29 KEUZES IN HET REGISSEURSMODEL Macht van de regisseur? Hoeveel doet regisseur zelf? 29

30 VARIANTEN BINNEN HET REGISSEURSMODEL Gemeente Standaard interventies Input Geconcentreerde producten Resultaat Resultaten Bekostigingsvorm geconcentreerde standaard interventies: Input (34% van de gemeenten) Resultaatgericht (29% van de gemeenten) In totaal past 63% van de gemeenten (een variant van) het regisseursmodel toe 30

31 4. REGISSEURSMODEL SCHEMATISCH Toeleiding / toewijzing Scope contracten Verantwoording Productindeling Regie Gemeente / tussenvorm Standaard interventies Input Resultaat Geconcentreerde producten Resultaten Gemeente 31

32 5. GRONINGS MODEL Alleen alle huidige aanbieders in gemeente gecontracteerd Gemeente hanteert budget per aanbieder op basis van historisch budget (2013) minus generieke korting Budgetten worden verrekend (herverdeeld) op basis van aantallen cliënten aan begin, halverwege en einde van het jaar Minder cliënten: budget inleveren Meer cliënten: extra budget ontvangen Geld blijft bij aanbieders (totaalbudget blijft gelijk) Binnen budget vrijheid om zorg af te schalen waar mogelijk In principe geen verantwoording op uren nodig* 6% van gemeenten hanteren dit systeem 32

33 5. GRONINGS MODEL VOOR EN NADELEN Voordelen: Ruimte voor aanbieders om te vernieuwen Prikkel om zorg af te schalen (eigen netwerk, etc.) Gemeente weet dat ze uitkomt met het budget Nadelen: Financieel motief om zorg af te schalen (substitutie uit ) Prikkel om aantal cliënten te maximaliseren, maar per cliënt de zorg te minimaliseren (geen maximale kwaliteit, net genoeg ) Geen toetreding nieuwe aanbieders mogelijk: beperkt innovatie, aanbestedingsrechtelijk problematisch Sturing vanuit gemeente zeer beperkt 33

34 5. GRONINGS MODEL SCHEMATISCH Toeleiding / toewijzing Scope contracten Verantwoording Productindeling Regie Gemeente Tussen vormen Populatiebudget Input of Resultaat Aanbieders Aanbieders 34

35 DRIE BASISVRAGEN Basisvraag 1: welke sturingsrol wil de gemeente vervullen? Twee benaderingen te zien: 1. ik ben niet de professional professional is bepalend 2. ik neem de verantwoordelijkheid gemeente is bepalend Ad 1: gemeente contracteert aanbieder(s) voor organisatie toeleiding, regie en uitvoering Ad 2: gemeente organiseert toeleiding en regie, en contracteert aanbieders voor uitvoering NB: keuze aanbieder op andere plek! 35

36 DRIE BASISVRAGEN Basisvraag 2: Wat koopt de gemeente precies in? Wat valt binnen de scope van één contract? 1. Een individueel traject voor één cliënt 2. Een set standaard interventies / producten op afroep 3. De complete zorg voor een wijk / deel van de gemeente Procedure verschilt per variant 36

37 DRIE BASISVRAGEN Basisvraag 3: Waarop sturen we de leveranciers; hoe rekenen we af? 1. Afrekenen op inzet / input (uurtje factuurtje) 2. Afrekenen op behaalde resultaten / maatschappelijke outcome Van doorslaggevend effect op: Specificeren van dienstverlening Wijze van verantwoorden en controleren (contractmanagement) De mate waarin innovatie bereikbaar is 37

38 SAMENWERKING 38

39 SAMENWERKING BINNEN GEMEENTEN Essentie van transitie: integreren / ontschotten Eén gezin / één cliënt / één plan (algemeen aanvaard) Breed inzetten: jeugd/begeleiding/schuldhulp/hh/wonen/etc Evt. zelfs uitbreiden naar aanpalende terreinen ZVW/AWBZ/etc. Kan alleen als alles in gemeente in hetzelfde model is ingebed: Jeugdzorg, Begeleiding, Verzorging, Hulp bij het Huishouden, etc. 39

40 SAMENWERKING MET ANDERE GEMEENTEN Essentie van transitie: integreren / ontschotten Eén gezin / één cliënt / één plan (algemeen aanvaard) Breed inzetten: jeugd/begeleiding/schuldhulp/hh/wonen/etc Evt. zelfs uitbreiden naar aanpalende terreinen ZVW/AWBZ/etc. Samenwerken tussen gemeenten kan alleen als iedere gemeente zelfde model hanteert 40

41 SAMENWERKING BIJ CONTRACTERING Kan alleen als je zelfde model hanteert Anders contracteer je iets anders (budget, plan, interventie, wijk, etc.) Kan ook alleen als contractering op dezelfde manier gebeurt: o Resultaat gericht: zo weinig mogelijk inspanning / uren o Per uur inzet: zo veel mogelijk uren maken Anders worden aanbieders gek 41

42 GEEN MODELLEN Geen modellen voor de vormgeving van opdrachtgeverschap, maar vaak daarmee verward: Bestuurlijk aanbesteden: een manier om tot een contract te komen kan bij allerlei soorten opdrachtgeverschap Sociale wijkteams: wordt van alles onder verstaan o Met zonder aanbieders o Hoe te contracteren? o Alleen signaleren/indiceren tot en met 1 e lijn o Hoe plan te maken voor 2 e lijn? Doorschuiven zelf doen o Etc. 42

43 (SOCIAAL) WIJKTEAM WIJKGERICHT WERKEN Wijkteam bestaat uit: Medewerkers gemeente Medewerkers algemene voorzieningen ( rechts in het regisseursmodel) Evt. wijkverpleegkundige (ZVW, AWBZ) Wijkteam is zelf eerste lijn Opstellen ondersteuningsplan: Door wijkteam of Of doorschuiven naar centrale voorziening 43

44 SOCIALE WIJKTEAMS VOOR- EN NADELEN Voordelen: Wijkteam herkenbaar Wijkteam kan zelf veel doen (1 e lijn) Creatieve oplossingen (bijv. cliënten onderling) Betrekken rechterkant gebeurt automatisch Nadelen: Waak voor eigen indicaties : WC eend effect Wie beoordeelt leden wijkteam? Ontstaan overlegcultuur 44

45 WIJKTEAMS (Bijna) alle gemeenten zetten sociale wijkteams op, maar Veel variatie samenstelling wijkteams: a) Medewerkers wmo-loket gemeente b) Maatschappelijk / welzijnswerkers (MEE) c) Vrijwilligersorganisaties? d) Professionele zorgaanbieders (ingekocht)? Veel variatie in verantwoordelijkheden (wat doen ze zelf) Indiceren 0 e en deels 1 e lijns hulpverlening 45

46 WIJKTEAMS GEEN MODEL Welke disciplines zijn vertegenwoordig? a) 3D-breed (jeugd, wmo, participatie) b) Generalisten versus specialisten Welke werkwijze wordt gehanteerd Kortom, het sociale wijkteam is een containerbegrip geworden en past in elk model 46

47 OVERZICHT INKOOPPROCEDURES 47

48 INKOOPPROCEDURES JURIDISCH KADER AANBESTEDINGSWET EUROPESE RICHTLIJNEN Diensten in sociaal domein vallen doorgaans in categorie 2B van de huidige Europese richtlijn en Nederlandse aanbestedingswet Tot uiterlijk 2016, wanneer nieuwe EU richtlijn van toepassing wordt Maar voor nu: vormvrij aanbesteden Veel verschillende inkoopprocedures 48

49 INKOOPPROCEDURES (DUS GEEN MODEL ) Gemeenten richten 2B-procedure op verschillende wijze in: 1. Zeeuws model 2. Meervoudig onderhandse aanbesteding 3. Klassieke aanbesteding (Openbare procedure: offerte-uitvraag) 4. Offerte-uitvraag met aansluitend onderhandelingsronde 5. Best Value Procurement (Prestatie-inkoop) 6. Bestuurlijk aanbesteden Procedures in afnemende mate van vooraf door opdrachtgever bepaalde voorschriften, (minimum)eisen, voorwaarden en prijs. 49

50 1. ZEEUWS MODEL Zeeuws model: Gemeente definieert opdracht (uitvoeringsbepalingen, minimum eisen, wijze van verantwoording) Gemeente bepaalt vaste tarieven (voor iedereen hetzelfde) Iedereen (die is uitgenodigd*) die aan voorwaarden voldoet krijgt een raamcontract zonder volume-garantie (Take it or leave it) Cliënt zelf bepaalt welke aanbieder zorg levert Toegepast door 18% gemeenten * Soms openbaar gepubliceerd, meestal alleen huidige aanbieders uitgenodigd. 50

51 2. MEERVOUDIG ONDERHANDS Meervoudig onderhands (zoals uitgevoerd voor Wmo): Kan elementen bevatten van Zeeuws model en onderhandeling (op basis van offertes) In praktijk: Gemeente contracteert alle huidige aanbieders Gemeente definieert opdracht (uitvoeringsbepalingen, minimum eisen, wijze van verantwoording) én budget per aanbieder Alle huidige aanbieders krijgen budget, verrekening op basis van instroom/uitstroom cliënten Nieuwe cliënt zelf bepaalt welke aanbieder zorg levert Toegepast door 6% gemeenten 51

52 3. KLASSIEKE AANBESTEDING OPENBARE PROCEDURE / OFFERTE UITVRAAG (Openbaar) aanbesteden / offerte-uitvraag: Gemeente definieert opdracht (minimale uitvoeringsbepalingen, minimum eisen, gunningscriteria, wijze van verantwoording) Gemeente vraagt offertes uit voor inschrijvingen met prijs Openbaar óf alleen toegankelijk voor huidige leveranciers Met of zonder plafond voor prijs / tarieven Contractvorm afhankelijk van toegankelijkheid procedure: Openbaar raamcontracten zonder volume-garantie Huidige leveranciers raamcontracten met bodem-budget garantie Toegepast door 15% gemeenten 52

53 4. ONDERHANDELEN OP BASIS VAN OFFERTE-UITVRAAG Variant op openbare procedure Onderhandelen mogelijk over: Gunningscriteria Minimumeisen Wijze van verantwoording Prijs Toegepast door 5% gemeenten 53

54 5. BEST VALUE PROCUREMENT PRESTATIE-INKOOP Prestatie-inkoop: Gemeente definieert opdracht (functioneel gespecificeerd, minimum eisen en gunningscriteria) Gemeente vraagt offertes uit voor inschrijvingen met: Voorstellen voor uitvoering Prijs / tarief Wijze van verantwoorden (KPI s) Beste X partijen krijgen contract (met volume-garantie) Gunning mede op basis van interviews Toegepast door 3% van gemeenten 54

55 5. BESTUURLIJK AANBESTEDEN Bestuurlijk aanbesteden: Gemeente nodigt potentiële leveranciers uit voor plenaire onderhandelingen ( Overlegtafels ) Eerst worden de spelregels van de onderhandeling onderhandeld en in een contract vastgelegd ( COB ) Op basis van spelregels wordt opdracht plenair verder uitgewerkt Iedereen* die aan de uiteindelijke eisen voldoet en akkoord gaat met voorwaarden krijgt een raamcontract zonder volume-garantie 53% van de gemeenten heeft een vorm van bestuurlijk aanbesteden toegepast in 2014! 55

56 6. BESTUURLIJK AANBESTEDEN VARIANTEN Vele varianten: Openbaar toegankelijk of enkel huidige leveranciers Overleg vaak in kleine kring, rest mag meepraten via website Selectie-methoden voor aanwezigheid bij Fysieke inkooptafel Gemeente begint vanaf nul tot en met puntjes op de i Bespreken alleen inhoud of ook prijs Contractduur van 1 jaar tot onbepaald (!) Wel of niet tussentijds toetreden nieuwe aanbieders 56

57 6. BESTUURLIJK AANBESTEDEN VARIANTEN Klinkt als ideale manier om te contracteren Ook inkooptechnisch vooruitstrevend (aangaan langdurige partnerships stimuleert innovatie) Maar niet altijd koek en ei Gemeente eigen zich veto-recht toe (terecht) Er is minstens één rechtszaak gevoerd vorig jaar nav procedure Bovendien aanbestedingsrechtelijk / mededingingsrechtelijk twijfelachtige aspecten: Concurrenten bij elkaar aan tafel in een inkoopprocedure Contracten voor onbepaalde tijd 57

58 INKOOPPROCEDURES WAT LIGT OP VOORHAND VAST? Specificatie diensten en Uitvoeringsvoorwaarden Gunningscriteria en minimumeisen Verantwoording / KPI s / Monitoring Prijs / budget / tarieven 1. Zeeuws model 2. Meervoudig onderhands 3. Openbaar aanbesteden 4. Onderhandelen obv offerte 5. Prestatie-inkoop 6. Bestuurlijk aanbesteden 58

59 INKOOPPROCEDURES VERSUS MODELLEN 59

60 MODELLEN VERSUS PROCEDURES WAT IS MOGELIJK? Zeeuws model Openbaar aanbesteden Offerte / onderhandelen BVP Bestuurlijk aanbesteden Meervoudig onderhands AWBZ'tje spelen Veilingmodel Wijkgericht contracteren Regisseursmodel Gronings model 60

61 MODELLEN VERSUS PROCEDURES STATISTIEKEN 2014 DOMINERENDE PROCEDURES PER MODEL AWBZ spelen Bestuurlijk aanbesteden Openbaar / Offerte aanvraag Onderhandeling na offertes Veiling model Bestuurlijk aanbesteden (om voorwaarden voor toelating te bepalen) Openbaar / Offerte aanvraag Bestuurlijk aanbesteden BVP Wijkgericht contracteren Regisseursmodel input Zeeuws model Bestuurlijk aanbesteden Regisseursmodel resultaat Bestuurlijk aanbesteden Gronings model Onderhandse aanbesteding 61

62 PRIKKELS VOOR VERNIEUWING 62

63 INNOVATIE VIA INKOOP Innovatie door: Nieuwe producten (vermindering t.o.v. AWBZ) Innovatiepotje Benoemen beoogde transformatie in inkoopprocedure Nieuwe aanbieders Nieuwe prikkels in financiering (resultaat / outcome ipv input) Resultaatgerichte producten Populatiebekostiging 63

64 MATE VAN INNOVATIE HOEVEEL RUIMTE EN HOE STERK IS PRIKKEL? Behoudend AWBZ producten, input bekostigd Afspraken over transformeren (zonder prikkel of controle) Nieuwe aanbieders Nieuwe producten, input bekostigd Innovatiepotje Radicaal innovatief Nieuwe producten, resultaat bekostigd populatiebekostiging 64

65 RUIMTE VOOR INNOVATIE IN MODELLEN Behoudend 1. AWBZ tje spelen 4. Regisseursmodel - input - Innovatiepotje - Afspraken (zonder prikkels) - Nieuwe aanbieders 5. Gronings model Radicaal innovatief 2. Veiling model** 3. Wijkgericht contracteren 4. Regisseursmodel - resultaat 65

66 RUIMTE VOOR INNOVATIE IN PROCEDURES 66

67 PRIKKELS VOOR VERNIEUWING STUREN OP RESULTATEN 67

68 STUREN OP 4 NIVEAUS resultaat 68

69 INKOPEN OP RESULTAAT WAAROM RESULTAATGERICHT INKOPEN IN HET SOCIAAL DOMEIN? Nadelen: INPUT RESULTAAT Tijd besteed aan administratieve verantwoording wordt niet aan primaire zorg besteed Overheadkosten tot 30%! Het systeem heeft een perverse prikkel uren opmaken Rigide systeem wat innovatie afremt 69

70 INKOPEN OP RESULTAAT WAAROM RESULTAATGERICHT INKOPEN IN HET SOCIAAL DOMEIN? Oplossing: Koop resultaten, geen uren Resultaat telt Juiste prikkels in het systeem (innovatie: door slim en goedkoop resultaten te bereiken wordt besparing gerealiseerd) Minimaliseer administratieve lasten tbv verantwoording In inkooptheorie bewezen relatie met innovatie Past in de gedachte van de Wmo

71 ASPECTEN VAN OUTPUT/OUTCOME STURING Formuleren van een resultaat Meten van resultaat Bekostiging en resultaat Prijzen en tarieven vaststellen 71

72 PRAKTISCHE UITWERKING Zorg dat alle elementen van systematiek goed op elkaar aansluiten! Model van opdrachtgeverschap Te contracteren eenheid (populatie, product, cliënt) Resultaatbeschrijving (en niveau van sturing) Resultaatmeting Bekostigingsmethodiek Tariefstelling (waar bezuiniging realiseren?) Meet methode Resultaat Bekostiging 72

73 CONTACTGEGEVENS Niels Uenk MSc. PPRC Postbus AE Enschede

74 OPLEIDING OPDRACHTGEVERSCHAP IN SOCIAAL DOMEIN UNIVERSITEIT UTRECHT / UNIVERSITEIT TWENTE Opleiding Opdrachtgeverschap in het sociaal domein: Vanuit 2 universiteiten en met flinke dosis praktijkervaring 2 volle dagen de diepte in over: Kansen en risico s in het sociaal domein Modellen voor opdrachtgeverschap Resultaatgericht inkopen Juridische / aanbestedingsrechtelijke aspecten Aansprekende docenten 22 en 26 juni 2015, Utrecht Max. 25 inschrijvers 74

Inkoop in het sociaal domein

Inkoop in het sociaal domein Inkoop in het sociaal domein Jan Telgen 17 september 2018 Public Procurement Research Centre (PPRC) www.pprc.eu DE BASIS 2 Inkoop procedure Inrichting sociaal domein: model van opdrachtgeverschap MODEL

Nadere informatie

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ZORGINKOOP MET DE MENSELIJKE MAAT ALMELO, 25 NOVEMBER 2013

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ZORGINKOOP MET DE MENSELIJKE MAAT ALMELO, 25 NOVEMBER 2013 ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ZORGINKOOP MET DE MENSELIJKE MAAT ALMELO, 25 NOVEMBER 2013 AGENDA Attentiepunten Inkopen van zorg Enkele modellen Met voor- en nadelen 2 ATTENTIEPUNTEN 3

Nadere informatie

OPDRACHTGEVERSCHAP IN HET SOCIAAL DOMEIN STRATEGISCHE KEUZES MODELLEN VAN OPDRACHTGEVERSCHAP IR. NIELS UENK DIVOSA VOORJAARSCONGRES,

OPDRACHTGEVERSCHAP IN HET SOCIAAL DOMEIN STRATEGISCHE KEUZES MODELLEN VAN OPDRACHTGEVERSCHAP IR. NIELS UENK DIVOSA VOORJAARSCONGRES, OPDRACHTGEVERSCHAP IN HET SOCIAAL DOMEIN STRATEGISCHE KEUZES MODELLEN VAN OPDRACHTGEVERSCHAP IR. NIELS UENK DIVOSA VOORJAARSCONGRES, 2-6-2016 AGENDA Algemeen Attentiepunten Welke strategische keuzes moet

Nadere informatie

SOCIALE DOMEIN IN TRANSITIE

SOCIALE DOMEIN IN TRANSITIE SOCIALE DOMEIN IN TRANSITIE PROF.DR. JAN TELGEN EDE, 10 SEPTEMBER 2013 AGENDA De gemeente verandert en hoe. Een paar waarschuwingen Een 5-tal modellen voor zorginkoop door gemeenten met voor- en nadelen

Nadere informatie

DECENTRALISATIES EN DE GEVOLGEN VOOR ZORGVERLENERS PROF. DR. JAN TELGEN INTRAKOOP JAARCONGRES DEN BOSCH, 17 JUNI 2014

DECENTRALISATIES EN DE GEVOLGEN VOOR ZORGVERLENERS PROF. DR. JAN TELGEN INTRAKOOP JAARCONGRES DEN BOSCH, 17 JUNI 2014 DECENTRALISATIES EN DE GEVOLGEN VOOR ZORGVERLENERS PROF. DR. JAN TELGEN INTRAKOOP JAARCONGRES DEN BOSCH, 17 JUNI 2014 AGENDA De veranderende situatie voor gemeenten Attentiepunt: substitutie Inkopen van

Nadere informatie

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF.DR. JAN TELGEN HOUTEN, 7 FEBRUARI 2013

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF.DR. JAN TELGEN HOUTEN, 7 FEBRUARI 2013 ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF.DR. JAN TELGEN HOUTEN, 7 FEBRUARI 2013 AGENDA De inhoud Zorg en Welzijn / Wmo Het speelveld De spelers Het spel De spelregels De opgave Inkopen van zorg Enkele modellen Enkele

Nadere informatie

DE INHOUD ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN DE INHOUD ZORG EN WELZIJN / WMO AGENDA PROF. DR. JAN TELGEN ROTTERDAM, 28 MAART 2013

DE INHOUD ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN DE INHOUD ZORG EN WELZIJN / WMO AGENDA PROF. DR. JAN TELGEN ROTTERDAM, 28 MAART 2013 DE INHOUD ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ROTTERDAM, 28 MAART 2013 Zorginkoop door gemeenten 28-3-2013 3 AGENDA DE INHOUD ZORG EN WELZIJN / WMO De inhoud Zorg en Welzijn / Wmo Gemeenten

Nadere informatie

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF.DR. JAN TELGEN JEUGDZORG LIMBURG, 3 SEPTEMBER 2013

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF.DR. JAN TELGEN JEUGDZORG LIMBURG, 3 SEPTEMBER 2013 ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF.DR. JAN TELGEN JEUGDZORG LIMBURG, 3 SEPTEMBER 2013 AGENDA De veranderende situatie voor gemeenten Aspecten van zorginkoop door gemeenten Inkopen van zorg Enkele modellen

Nadere informatie

Gemeentelijke Wmo-inkoop: Prikkels voor innovatie

Gemeentelijke Wmo-inkoop: Prikkels voor innovatie Gemeentelijke Wmo-inkoop: Prikkels voor innovatie Presentatie resultaten onderzoek Wmo-aanbestedingen 2014 8 april 2015 Dag van de Zorginkoop Niels Uenk Public Procurement Research Centre Een samenwerkingsverband

Nadere informatie

Gemeentelijke zorginkoop in beeld Gemeentelijke samenwerking, opdrachtgeverschap en procedures

Gemeentelijke zorginkoop in beeld Gemeentelijke samenwerking, opdrachtgeverschap en procedures Gemeentelijke zorginkoop in beeld Gemeentelijke samenwerking, opdrachtgeverschap en procedures NEGOMETRIX kennis-event 11-10-2018 Ir. Niels Uenk Public Procurement Research Centre / Onderzoeker Universiteit

Nadere informatie

Gemeentelijke inkoop sociaal domein

Gemeentelijke inkoop sociaal domein Gemeentelijke inkoop sociaal domein VNG Juridische update Papendal, Prof. Dr. Jan Telgen Public Procurement Research Centre (PPRC) www.pprc.eu AGENDA 2 1. De basis 2. Modellen van opdrachtgeverschap 3.

Nadere informatie

OMGAAN MET ALS MEER- SCHALIG- HEID GEMEENTEN OPDRACHT- GEVER ESSAY

OMGAAN MET ALS MEER- SCHALIG- HEID GEMEENTEN OPDRACHT- GEVER ESSAY GEMEENTEN OMGAAN MET ALS MEER- OPDRACHT- SCHALIG- GEVER HEID Straks zijn gemeenten verantwoordelijk voor een groot deel van de zorg en het welzijn van haar inwoners. Zij moeten dan diensten voor begeleiding,

Nadere informatie

Inkoopbeleid vanuit cliëntenperspectief. basispresentatie

Inkoopbeleid vanuit cliëntenperspectief. basispresentatie Inkoopbeleid vanuit cliëntenperspectief basispresentatie Doelen Doelen 1. geven kort overzicht van voor cliënten belangrijke tendensen 2. toelichten aandachtspunten vanuit cliëntenperspectief 3. aanreiken

Nadere informatie

Opdrachtgeverschap en transformatie in het sociaal domein

Opdrachtgeverschap en transformatie in het sociaal domein Aanbestedingsrecht Cursussen & Opleidingen UU Opdrachtgeverschap en transformatie in het sociaal domein Hoe contracteren gemeenten succesvol zorgverleners in het sociaal domein? Welke mogelijkheden hebben

Nadere informatie

Resultaten definiëren en meten in de Wmo

Resultaten definiëren en meten in de Wmo Resultaten definiëren en meten in de Wmo Kennis- en praktijkweek contractering sociaal domein Niels Uenk Public Procurement Research Centre Een samenwerkingsverband van de Universiteit Utrecht en de Universiteit

Nadere informatie

Innovatie Wmo versus kleur gemeentelijke colleges B&W

Innovatie Wmo versus kleur gemeentelijke colleges B&W Innovatie Wmo versus kleur gemeentelijke colleges B&W Prof.dr. Jan Telgen 1, Niels Uenk MSc 2 De Universiteit Twente en het Public Procurement Research Centre 3 (PPRC) hebben de mate van innovatie in recente

Nadere informatie

Gemeentelijke zorginkoop in beeld Bevindingen van een integraal onderzoek naar gemeentelijke inkoop Wmo- en Jeugdhulpdiensten

Gemeentelijke zorginkoop in beeld Bevindingen van een integraal onderzoek naar gemeentelijke inkoop Wmo- en Jeugdhulpdiensten Gemeentelijke zorginkoop in beeld Bevindingen van een integraal onderzoek naar gemeentelijke inkoop Wmo- en Jeugdhulpdiensten Kennis- en praktijkweek Contractering in het Sociaal Domein 17-09-2018 Madelon

Nadere informatie

GOED OPDRACHTGEVERSCHAP AMERSFOORT, 9 DECEMBER 2011 PROF.DR. JAN TELGEN

GOED OPDRACHTGEVERSCHAP AMERSFOORT, 9 DECEMBER 2011 PROF.DR. JAN TELGEN GOED OPDRACHTGEVERSCHAP AMERSFOORT, 9 DECEMBER 2011 PROF.DR. JAN TELGEN AGENDA Moeten Wmo opdrachten aanbesteed worden? Verwarring en gemaakte fouten Analyse: de ellende en de uitweg Professioneel opdrachtgeverschap

Nadere informatie

dan? binnen het sociaal domein Taken uitbesteed, maar De gemeente als inkoper 10 december 2015 Remco van Eijkel Wesley van Ommen Niels Uenk (PPRC)

dan? binnen het sociaal domein Taken uitbesteed, maar De gemeente als inkoper 10 december 2015 Remco van Eijkel Wesley van Ommen Niels Uenk (PPRC) Taken uitbesteed, maar dan? De gemeente als inkoper binnen het sociaal domein Remco van Eijkel Wesley van Ommen Niels Uenk (PPRC) 2 Welke taken worden er uitbesteed? 3 Kansen en risico s bij uitbesteding

Nadere informatie

In opdracht van Transitiebureau Opdrachtgeverschap, inkoopmodellen en aanbesteden

In opdracht van Transitiebureau Opdrachtgeverschap, inkoopmodellen en aanbesteden In opdracht van Transitiebureau Opdrachtgeverschap, inkoopmodellen en aanbesteden R.P.Keizer, [x] 5 februari 2014 Nog 330 dagen te gaan.tot 1 januari 2015 Nog 330 dagen te gaan.tot 1 januari 2015 Pagina

Nadere informatie

Inkoop en bekostiging als kwaliteitsinstrumenten

Inkoop en bekostiging als kwaliteitsinstrumenten Inkoop en bekostiging als kwaliteitsinstrumenten Auteur(s): Rob de Boer, Karin Sok, Saskia Keuzenkamp en Hilde van Xanten Projectnummer: WP1013 Datum: 4 februari 2016 Movisie Inleiding Gemeenten staan

Nadere informatie

Gemeentelijke inkoop Wmo in beeld

Gemeentelijke inkoop Wmo in beeld TPC 14 Een terugblik en vooruitblik Niels Uenk is onderzoeker bij de Universiteit Twente en de Universiteit Utrecht, en werkt voor het Public Procurement Research Centre. Gemeentelijke inkoop Wmo in beeld

Nadere informatie

Sociaal teams. Afweging, vormgeving en bekostiging. Gemeente Ede

Sociaal teams. Afweging, vormgeving en bekostiging. Gemeente Ede Sociaal teams Afweging, vormgeving en bekostiging Gemeente Ede Inhoud presentatie Afwegingskader bij inrichten van sociaal teams Praktijkvoorbeeld Ede Discussie Afwegingskader Vorm volgt uit inhoud Doelen

Nadere informatie

Bekostiging en opdrachtgeverschap jeugdhulp naar een nieuw model in 2018

Bekostiging en opdrachtgeverschap jeugdhulp naar een nieuw model in 2018 Bekostiging en opdrachtgeverschap jeugdhulp naar een nieuw model in 2018 Aanleiding Huidige bekostiging niet ideaal Meer samenhang gewenst in hulpverlening Integratie met Wmo wens van aantal gemeenten

Nadere informatie

Verbinden en vernieuwen op de 3D s

Verbinden en vernieuwen op de 3D s Verbinden en vernieuwen op de 3D s Kosten- en risicoverdeling binnen gemeentelijke samenwerkingsverbanden 20 februari 2014 Workshop Provincie Friesland Wat is het doel voor vandaag? Het herkennen van kansen

Nadere informatie

INFORMATIEPAKKET. voor dienstverleners met betrekking tot de marktverkenning van de gemeente Leeuwarden binnen het Sociaal Domein

INFORMATIEPAKKET. voor dienstverleners met betrekking tot de marktverkenning van de gemeente Leeuwarden binnen het Sociaal Domein INFORMATIEPAKKET voor dienstverleners met betrekking tot de marktverkenning van de gemeente Leeuwarden binnen het Sociaal Domein Gemeente Leeuwarden Maart 2014 Blad 2 Blad 3 Algemene informatie Deze informatie

Nadere informatie

Actualiteitencongres Awbz naar Wmo. Samen op weg naar Wmo 2015! Niet stilstaan maar doorpakken. Denk andersom!

Actualiteitencongres Awbz naar Wmo. Samen op weg naar Wmo 2015! Niet stilstaan maar doorpakken. Denk andersom! Actualiteitencongres Awbz naar Wmo Niet stilstaan maar doorpakken Denk andersom! Samen op weg naar Wmo 2015! Agenda Samen op weg naar 2015! 1. Gemeente Almere: beleidskader & praktijkexperimenten 2. Stipter:

Nadere informatie

Alles in het huis van de gemeente?

Alles in het huis van de gemeente? Alles in het huis van de gemeente? Welk effect hebben wijkteams op het gebruik van de Wmo? DIVOSA 18 januari 2019 De opgaven uit een presentatie van 11 december 2013 A. Zorg voor sociale samenhang in wijken

Nadere informatie

De wijkteambenadering. bekeken. Het effect van de inzet van wijkteams op Wmozorggebruik. Remco van Eijkel Sander Gerritsen Wouter Vermeulen

De wijkteambenadering. bekeken. Het effect van de inzet van wijkteams op Wmozorggebruik. Remco van Eijkel Sander Gerritsen Wouter Vermeulen De wijkteambenadering nader bekeken Het effect van de inzet van wijkteams op Wmozorggebruik Remco van Eijkel Sander Gerritsen Wouter Vermeulen Opzet van het onderzoek Vragen: 1. Leiden wijkteams tot afschaling

Nadere informatie

Startbijeenkomst Decentralisatie AWBZ A2-gemeenten

Startbijeenkomst Decentralisatie AWBZ A2-gemeenten Startbijeenkomst Decentralisatie AWBZ A2-gemeenten Agenda Opening Toelichting algemene ontwikkelingen (Ilse Vos); Project ondersteuningsarrangementen (Anne Rademakers); Onderzoek kortdurend verblijf (Anne

Nadere informatie

Startnotitie Ontwikkeltafel 2016

Startnotitie Ontwikkeltafel 2016 Startnotitie Ontwikkeltafel 2016 Inleiding Net als de afgelopen jaren komen gemeenten in Zuid Limburg samen met zorgaanbieders via het traject van Bestuurlijk aanbesteden en ontwikkeltafels tot contractafspraken

Nadere informatie

Overlegtafel HBH gemeente Utrecht 3 september 2014 overlegronde 1

Overlegtafel HBH gemeente Utrecht 3 september 2014 overlegronde 1 Overlegtafel HBH gemeente Utrecht 3 september 2014 overlegronde 1 Hier komt tekst Ingangsdatum 1 januari 2015 Hier komt ook tekst Agenda 9.00 9.15 uur Voorstelronde 9.15 9.30 uur Toelichting op het proces

Nadere informatie

Wat is Jeugdhulp? Kaders, uitgangspunten en inkoop, directeur sociaal domein Informatiebijeenkomst Raad 11 oktober 2017

Wat is Jeugdhulp? Kaders, uitgangspunten en inkoop, directeur sociaal domein Informatiebijeenkomst Raad 11 oktober 2017 Wat is Jeugdhulp? Kaders, uitgangspunten en inkoop, directeur sociaal domein Informatiebijeenkomst Raad 11 oktober 2017 Wet Jeugdhulp; aanleiding > Sterke stijging vraag naar zorg /verwijzingen (ook indicaties

Nadere informatie

Rapport Monitor decentralisaties Federatie Opvang

Rapport Monitor decentralisaties Federatie Opvang Rapport Monitor decentralisaties Federatie Opvang Amersfoort, maart 2015 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Respons en achtergrondkenmerken 3 Inkoop 4 Administratieve lasten en kwaliteitseisen 5 Gevolgen

Nadere informatie

2. Prestaties. 1.Contracteren. 3. Toeleiden. 4. Monitoren. 5. Bekostigen

2. Prestaties. 1.Contracteren. 3. Toeleiden. 4. Monitoren. 5. Bekostigen 1.Contracteren Opzet memo werkgroep Tarifering Inleiding De inkoop van Jeugdhulp in de regio Dommelvallei+ krijgt vorm via bestuurlijk aanbesteden. Binnen het bestuurlijk aanbesteden wordt gewerkt met

Nadere informatie

CONCEPT Inkoopplan Wmo 2017. Midden-Delfland

CONCEPT Inkoopplan Wmo 2017. Midden-Delfland CONCEPT Inkoopplan Wmo 2017 Midden-Delfland Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Totstandkoming inkoopkader... 3 1.2 Looptijd inkoopkader... 3 1.3 Verbinding Wmo contracten en Jeugdhulp... 3 2. Analyse

Nadere informatie

Hieronder beschrijven we diverse vormen van bekostiging en hun effecten.

Hieronder beschrijven we diverse vormen van bekostiging en hun effecten. Bekostiging inkoop Wmo-producten Limburg Noord Werkgroep bekostiging 25 maart 2016 John Reijnders Yvonne Hellegers Marloes Geraedts John Bankers Bart van Oort PSW SGL Zorg Proteion Gemeente Beesel Gemeente

Nadere informatie

Inkoopkader Wmo 2016: Toelating nieuwe aanbieders

Inkoopkader Wmo 2016: Toelating nieuwe aanbieders Ontwerp Inkoopkader Wmo 2016: Toelating nieuwe aanbieders Gemeente Midden-Delfland Datum: 18 mei 2015 Inkoopkader Wmo 2016: toelating nieuwe aanbieders Inleiding De gemeenten Delft, Midden-Delfland, Rijswijk

Nadere informatie

Verslag Bijeenkomst Resultaatsturing en inkoop 19 mei te Culemborg

Verslag Bijeenkomst Resultaatsturing en inkoop 19 mei te Culemborg Verslag Bijeenkomst Resultaatsturing en inkoop 19 mei te Culemborg Organisator: regionale ambtelijke werkgroep zorginhoud regio Rivierenland Aanwezig: diverse gecontracteerde aanbieders ondersteuning en

Nadere informatie

Decentralisatie en Aanbesteden na 18 april 2016

Decentralisatie en Aanbesteden na 18 april 2016 Decentralisatie en Aanbesteden na 18 april 2016 Voorlichtingsbijeenkomst decentralisaties in de zorg Den Bosch, 1 oktober 2015 Anke Stellingwerff Beintema Zorgtaken Gemeente WMO Hulpmiddelen Huishoudelijke

Nadere informatie

Inkoop Wmo 2015 / 2016

Inkoop Wmo 2015 / 2016 Inhoudsopgave Inkoop Wmo 2015 / 2016 Antonie de Vlieger 12 juni 2014 Samenwerking jeugd / regio Beleidsuitgangspunten Vertaald in beslispunten inkoop Regionaal tijdspad Knelpunten / discussiepunten Samen

Nadere informatie

De Wmo Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015

De Wmo Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015 De Wmo 2015 Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015 Programma Gemeenten en zorg Waarom decentraliseren? Samenwerken in de wijk Van transitie naar transformatie Het sociale domein Democratische

Nadere informatie

Inkoop Jeugdhulp regio IJsselland. i-sociaal Domein 20 maart 2018

Inkoop Jeugdhulp regio IJsselland. i-sociaal Domein 20 maart 2018 Inkoop Jeugdhulp regio IJsselland i-sociaal Domein 20 maart 2018 Even voorstellen Gert Luisman Contractmanager Maatschappelijk Domein Bestuursdienst Ommen-Hardenberg Lid werkgroep contractering Jeugdhulp

Nadere informatie

Maatschappelijke ondersteuning

Maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke ondersteuning Programma themakamer Een nieuw stelsel Inleiding door Hans Weggemans, directeur Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn Wat betekent dat voor: Kleis Pit (MEE Twente) Rembrandt

Nadere informatie

Inkoop en bekostiging jeugdhulp. Informatiebijeenkomst de Kuip 16 februari 2016

Inkoop en bekostiging jeugdhulp. Informatiebijeenkomst de Kuip 16 februari 2016 Inkoop en bekostiging jeugdhulp Informatiebijeenkomst de Kuip 16 februari 2016 Doelstelling bijeenkomst vandaag Straks weet u: Wat de nieuwe, resultaatgerichte werkwijze inhoudt Wat de verschillende percelen

Nadere informatie

Aanpassing Hulp bij het Huishouden

Aanpassing Hulp bij het Huishouden Aanpassing Hulp bij het Huishouden november Nv N Zo Dalfsen, 31 oktober 2014 Aanpassing hulp bij het huishouden Pagina 0 Inhoud Aanpassing Hulp bij het Huishouden... 0 Inhoud... 1 Inleiding... 1 Visie

Nadere informatie

Naar een effectieve inkoop binnen het sociaal domein

Naar een effectieve inkoop binnen het sociaal domein Naar een effectieve inkoop binnen het sociaal domein Remco van Eijkel r.van.eijkel@cpb.nl Achtergrond Inkoop binnen het sociaal domein Decentralisatie ondersteuningstaken Uitbesteed, dus inkoop bij zorgaanbieders

Nadere informatie

Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning. Hans Weggemans 12 november 2014

Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning. Hans Weggemans 12 november 2014 Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning Hans Weggemans 12 november 2014 1 Decentralisaties Participatiewet 2015 (- ca. 20%) Wmo: Begeleiding en verzorging 2015 (-25% resp. -15%) Jeugdzorg 2015

Nadere informatie

Opdracht sociaal domein 2016

Opdracht sociaal domein 2016 Opdracht sociaal domein 2016 Transformatie in de sociale uitvoeringspraktijk Kaders - 2 - Boodschap kickoff Evoluon, 28 april Kaders vooraf Inkoop/subsidie 2016 bestuurlijke aanbesteding (dialoog) Inkoop/subsidie

Nadere informatie

Transitie AWBZ en Jeugdzorg Regio Nijmegen. Bas Linders, Sander Otto, Erik van Aalzum Team contractering Regio Nijmegen Mei 2014

Transitie AWBZ en Jeugdzorg Regio Nijmegen. Bas Linders, Sander Otto, Erik van Aalzum Team contractering Regio Nijmegen Mei 2014 Transitie AWBZ en Jeugdzorg Regio Nijmegen Bas Linders, Sander Otto, Erik van Aalzum Team contractering Regio Nijmegen Mei 2014 1. Samenwerking Regio 2. Traject 3. Inkoop- en subsidiemodel 4. Sturings-

Nadere informatie

Werkgroep NVvA Juridische knelpunten sociaal domein. Presentatie onderzoeksopzet en voortgang

Werkgroep NVvA Juridische knelpunten sociaal domein. Presentatie onderzoeksopzet en voortgang Werkgroep NVvA Juridische knelpunten sociaal domein Presentatie onderzoeksopzet en voortgang Voortgang werkgroep - Maart 2017 - juni 2017 - Enquête in sociaal domein - Juli en augustus 2017 - Resultaten

Nadere informatie

Inkoop Wmo begeleiding 2018 Eerste inkooptafel 6 juli 2017

Inkoop Wmo begeleiding 2018 Eerste inkooptafel 6 juli 2017 Inkoop Wmo begeleiding 2018 Eerste inkooptafel 6 juli 2017 1. Opening en vaststelling agenda 2. Voorstelrondje 3. Spelregels en mededelingen 4. Vaststelling COB-Overeenkomst Agenda Bespreken ingebrachte

Nadere informatie

WMO: AANBESTEDEN OF NIET? EEN OVERZICHT

WMO: AANBESTEDEN OF NIET? EEN OVERZICHT WMO: AANBESTEDEN OF NIET? EEN OVERZICHT AGENDA De verwarring Enkele kanttekeningen Een analyse De situatie en de ruimte De richting Enkele mogelijkheden De inrichting WMO: aanbesteden of niet? 30 juni

Nadere informatie

Oktober Informatiebijeenkomst Inkoop Langdurige Zorg in Rotterdam

Oktober Informatiebijeenkomst Inkoop Langdurige Zorg in Rotterdam Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Inkoop Langdurige Zorg in Rotterdam Doel informatiebijeenkomst 1. Informeren marktpartijen over inkoopplannen gemeente 2. Toetsen op uitvoerbaarheid 3. Uitnodigen om

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie

Beheersbaar uitvoeren van de Wmo

Beheersbaar uitvoeren van de Wmo Beheersbaar uitvoeren van de Wmo Almere, 23 april 2013 Marvin Hendrikse Adjunct Directeur Stipter Andere ogen en oren van de stad Gehele (administratieve) uitvoering: En Stipter doet meer Toewijzing zorg

Nadere informatie

FACTO SUCCES MET AANBESTEDEN! PROF.DR. JAN TELGEN BREUKELEN, 20 MAART 2013

FACTO SUCCES MET AANBESTEDEN! PROF.DR. JAN TELGEN BREUKELEN, 20 MAART 2013 FACTO SUCCES MET AANBESTEDEN! PROF.DR. JAN TELGEN BREUKELEN, 20 MAART 2013 AGENDA Nieuwe aanbestedingswet EU voorstellen 10 fouten in aanbestedingen 20/3/2013 2 NIEUWE AANBESTEDINGSWET 20/3/2013 3 1. NIEUWE

Nadere informatie

Zozijn en de Stelselwijzigingen. Zozijn participeert!

Zozijn en de Stelselwijzigingen. Zozijn participeert! Zozijn en de Stelselwijzigingen Zozijn participeert! Doel van deze bijeenkomst Informeren over belangrijke veranderingen De impact hiervan op de dienstverlening en cliënten De aanpak van Zozijn Vragen

Nadere informatie

Van Contract tot Controle. Harmonisatie langs drie uitvoeringsvarianten om administratieve lasten te verminderen

Van Contract tot Controle. Harmonisatie langs drie uitvoeringsvarianten om administratieve lasten te verminderen Van Contract tot Controle Harmonisatie langs drie uitvoeringsvarianten om administratieve lasten te verminderen Symposium bedrijfsvoering in het Sociaal Domein 7 september 2016 Programma Drie uitvoeringsvarianten

Nadere informatie

De Wmo Bob van der Meijden 18 september 2014 VNG

De Wmo Bob van der Meijden 18 september 2014 VNG De Wmo 2015 Bob van der Meijden 18 september 2014 VNG Inhoud De nieuwe Wmo: wat verandert? Verschillende aanpakken Kansen en risico s Wmo 2015: Wat verandert er? 1. Veranderingen in de zorg Rutte II Mbt

Nadere informatie

Inrichting sturing en bekostiging Werkgroepinzichten vertalen naar de praktijk

Inrichting sturing en bekostiging Werkgroepinzichten vertalen naar de praktijk Werkgroep integrale bekostiging Jeugd Inrichting sturing en bekostiging Werkgroepinzichten vertalen naar de praktijk Deel 2. Vertaling naar de praktijk Roadmap : bekostiging per 2017 (evt. gefaseerd per

Nadere informatie

Inkoop Wmo-begeleiding Informatiebijeenkomst 31 mei 2017

Inkoop Wmo-begeleiding Informatiebijeenkomst 31 mei 2017 Inkoop Wmo-begeleiding 2018 Informatiebijeenkomst 31 mei 2017 Het programma Terugblik op inkoop en uitvoering 2015-2017 Uitgangspunten beleidsplan sociaal domein 2017-2020 Uitgangspunten voor contractering

Nadere informatie

Terugblik Inkoop 2016 Vooruitblik Inkoop BG, BW & O Datum: 21 januari 2016 Auteur: Anoek Huigen (projectleider inkoop)

Terugblik Inkoop 2016 Vooruitblik Inkoop BG, BW & O Datum: 21 januari 2016 Auteur: Anoek Huigen (projectleider inkoop) Terugblik Inkoop 2016 Vooruitblik Inkoop BG, BW & O 2017 Datum: 21 januari 2016 Auteur: Anoek Huigen (projectleider inkoop) Terugblik inkoop 2016 (1) NB: deze input van zorgaanbieders heeft uitsluitend

Nadere informatie

Sociale Wijkteams Zaanstad

Sociale Wijkteams Zaanstad Sociale Wijkteams Zaanstad Simone Veenema Afdelingshoofd Werk & Inkomen Gemeente Zaanstad Hoe past SWT in decentralisatie Pijlers 3 decentralisaties Preventie Eigen verantwoordelijkheid Integrale benadering

Nadere informatie

STANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING

STANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING VERENIGING BEDRIJFSTAK ZORG 400.11/me november 2011 STANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING De verplaatsing van (extramurale) begeleiding van de AWBZ naar de WMO en dus de gemeenten biedt nieuwe

Nadere informatie

Producten/diensten Hulpmiddelen Begeleiding etc. input, met beschikbaarheid, prestatie, populatie alle vormen

Producten/diensten Hulpmiddelen Begeleiding etc. input, met beschikbaarheid, prestatie, populatie alle vormen Keuzevrijheid Lokale borging Professionaliteit Toegankelijkheid Ruimte Admin lasten Zorgcontinuiteit Geleidelijkheid Innovatie Synergie In samenwerking met Tim Robbe Producten/diensten Hulpmiddelen Begeleiding

Nadere informatie

Masterclass Aanbesteden WMO en Jeugdwet : de basis

Masterclass Aanbesteden WMO en Jeugdwet : de basis Masterclass Aanbesteden WMO en Jeugdwet : de basis 26 november 2015 De i.s.m. BUIS Astrid Buis en Anne Marie Buysse 1 Programma 13.30 uur: Ontvangst door, directeur 13. 45 uur: De gemeente als opdrachtgever.

Nadere informatie

Tarieven Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor kwaliteit en budget

Tarieven Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor kwaliteit en budget Inkoop Wmo Maatwerkvoorziening Bestuurlijke aanbesteding gemeente Edam Volendam: Adviestafel 3/10/2016 Tarieven Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor kwaliteit en budget Agenda Adviestafel 3/10/2016 Welkom-

Nadere informatie

Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting. Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting DOEN. wat nodig is. Managementsamenvatting -

Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting. Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting DOEN. wat nodig is. Managementsamenvatting - Kadernota Sociaal Domein Managementsamenvatting Kadernota Sociaal Domein Managementsamenvatting DOEN wat nodig is Managementsamenvatting - 1 - Kadernota sociaal domein 2 Doen wat nodig is De gemeente Almere

Nadere informatie

Betreft: Uitnodiging Overlegtafels Wmo maatwerkvoorzieningen 2019

Betreft: Uitnodiging Overlegtafels Wmo maatwerkvoorzieningen 2019 Betreft: Uitnodiging Overlegtafels Wmo maatwerkvoorzieningen 2019 Datum: 21 februari 2018 Geachte heer, mevrouw, U heeft een Raamovereenkomst Maatwerkvoorziening Wmo 2015 met de Dienst Sociale Zaken en

Nadere informatie

Inkoop maatwerkvoorzieningen begeleiding 2016. Datum: 28 juli 2015 Auteur: Anoek Huigen (projectleider inkoop Wmo 2015)

Inkoop maatwerkvoorzieningen begeleiding 2016. Datum: 28 juli 2015 Auteur: Anoek Huigen (projectleider inkoop Wmo 2015) Inkoop maatwerkvoorzieningen begeleiding 2016 Datum: 28 juli 2015 Auteur: Anoek Huigen (projectleider inkoop Wmo 2015) Inkoopopdracht (1) Binnen het beschikbare budget contracteren van (2) Kwalitatief

Nadere informatie

1. Afronding contracten aanbieders Jeugd Awbz binnen beschikbaar budget: inclusief innovatiebudget 2. De vier zijn Lijn 5, De Waerden, s

1. Afronding contracten aanbieders Jeugd Awbz binnen beschikbaar budget: inclusief innovatiebudget 2. De vier zijn Lijn 5, De Waerden, s 1 2 1. Afronding contracten aanbieders Jeugd Awbz binnen beschikbaar budget: 6.532.103 inclusief innovatiebudget 2. De vier zijn Lijn 5, De Waerden, s Heeren Loo en EsDeGe Reijgersdaal. Middelgrote en

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst WMO. 1 december 2015

Informatiebijeenkomst WMO. 1 december 2015 Informatiebijeenkomst WMO 1 december 2015 Agenda Opening wethouder A. Verblakt Doelen, resultaten en Martina Kames/ arrangementen nieuwe WMO Daphne Kagelmaker Bestuurlijk aanbesteden Mariëlle Smeets Proces

Nadere informatie

In opdracht van Transitiebureau Opdrachtgeverschap, inkoopmodellen en aanbesteden

In opdracht van Transitiebureau Opdrachtgeverschap, inkoopmodellen en aanbesteden In opdracht van Transitiebureau Opdrachtgeverschap, inkoopmodellen en aanbesteden 11 februari 2014 Nog 321 dagen te gaan.tot 1 januari 2015 Nog 321 dagen te gaan.tot 1 januari 2015 Pagina 2 van 36 Menukaart;

Nadere informatie

Er komt zo snel mogelijk, na vaststelling van de verordening, een publieksversie, waarin de verschillende onderdelen worden uitgewerkt.

Er komt zo snel mogelijk, na vaststelling van de verordening, een publieksversie, waarin de verschillende onderdelen worden uitgewerkt. Opmerkingen/verzoeken Meer leesbare versie Graag zouden we zien dat er een meer leesbare/publieksvriendelijkere versie van de verordening komt. Er wordt in dit stuk er al wel vanuit gegaan dat iedereen

Nadere informatie

Van Contract tot Controle. Harmonisatie langs drie uitvoeringsvarianten om administratieve lasten te verminderen

Van Contract tot Controle. Harmonisatie langs drie uitvoeringsvarianten om administratieve lasten te verminderen Van Contract tot Controle Harmonisatie langs drie uitvoeringsvarianten om administratieve lasten te verminderen Webinar 8 september 2016 Het programma Ondersteuning van gemeenten én zorgaanbieders Zoveel

Nadere informatie

platform Zelfredzaam Rivierenland

platform Zelfredzaam Rivierenland platform Zelfredzaam Rivierenland Verkenningsgroep; Yntze Scheper (Pro Persona), Atie Gelderloos (STMR), Jenny van der Hoek (Syndion) Evaluatie - Stand van zaken Verkenningsgroep De opdracht voor de verkenningsgroep

Nadere informatie

Voorzieningen 1. haken Keuzevrijheid

Voorzieningen 1. haken Keuzevrijheid Voorzieningen 1 Kansen Iedereen telt mee; brede toegang Goedkoper waar het kan, maar duurder waar het nodig is Verbinding medisch + sociaal domein Zoek de schakels in zelfredzaamheid + ontwikkeling van

Nadere informatie

Bekostiging specialistische jeugdhulp naar een nieuw model in 2018

Bekostiging specialistische jeugdhulp naar een nieuw model in 2018 Bekostiging specialistische jeugdhulp naar een nieuw model in 2018 Voorlichtingsbijeenkomst 27 september 2016 Even voorstellen De GRJR is één van de 42 regio s voor jeugdhulp Verantwoordelijk voor het

Nadere informatie

Integrale dienstverlening in wijken: werk, inkomen, zorg en opvoeden

Integrale dienstverlening in wijken: werk, inkomen, zorg en opvoeden Integrale dienstverlening in wijken: werk, inkomen, zorg en opvoeden Divosa workshop Hans Weggemans Directeur wijkontwikkeling, zorg en welzijn Enschede, 6 juni 2013 Regeerakkoord Participatiewet WMO:Begelei

Nadere informatie

Aan: de gemeenteraad Vergadering: 23 juni 2014

Aan: de gemeenteraad Vergadering: 23 juni 2014 Aan: de gemeenteraad Vergadering: 23 juni 2014 Onderwerp: Kwaliteitseisen ten behoeve van opdrachtgeven in het sociaal domein Agendapunt: STATUS RAADSVOORSTEL Raadsbesluit. Wij stellen U voor om: 1. In

Nadere informatie

Van beleid naar inkoop over het inkopen van maatschappelijke ondersteuning door de gemeente, bezien vanuit het perspectief van de cliënt

Van beleid naar inkoop over het inkopen van maatschappelijke ondersteuning door de gemeente, bezien vanuit het perspectief van de cliënt Van beleid naar inkoop over het inkopen van maatschappelijke ondersteuning door de gemeente, bezien vanuit het perspectief van de cliënt Inleiding Inkoop Wmo-taken voor Wmo-raden Henk Beltman adviseur

Nadere informatie

AWBZ Extramurale Begeleiding Utrecht West Nummer 1

AWBZ Extramurale Begeleiding Utrecht West Nummer 1 Betreft aanbesteding: Nota van Inlichtingen: AWBZ Extramurale Begeleiding Utrecht West Nummer 1 De (geanonimiseerde) vragen en de daarop gegeven antwoorden moeten worden beschouwd als integraal onderdeel

Nadere informatie

Marktconsultatie

Marktconsultatie Marktconsultatie 1. 08-09-2016 Disclaimer: Onderstaande informatie is onder voorbehoud van bestuurlijke goedkeuring van gemeente(n) Agenda Kennismaking Spelregels Outputbekostiging (toelichting op gewenste

Nadere informatie

Proces transitie AWBZ. gemeenteraad 17 september 2013

Proces transitie AWBZ. gemeenteraad 17 september 2013 Proces transitie AWBZ gemeenteraad 17 september 2013 Inhoud Achtergrond Terugblik Planning en landelijke kaders Keuzenota Planning en rol gemeenteraad (door onafhankelijk adviseur Nicole Oltheten) 1. Achtergrond

Nadere informatie

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen?

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Mark van den Einde ministerie van VWS PIANOo-bijeenkomst Hoorn (8 februari 2012) Transitie: wat verandert er? Regeer-

Nadere informatie

PAOG nascholing JGZ Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper

PAOG nascholing JGZ Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper PAOG nascholing JGZ 26-11-2013 Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper Gemeenten: verantwoordelijk voor sociale domein Nieuwe verantwoordelijkheden Per 1-1-2015, invoering 3 decentralisaties

Nadere informatie

Technische briefing Gemeenteraad Wmo/Jeugdhulp Beleidsplan Jeugdhulp / Inkoopproces

Technische briefing Gemeenteraad Wmo/Jeugdhulp Beleidsplan Jeugdhulp / Inkoopproces Technische briefing Gemeenteraad Wmo/Jeugdhulp Beleidsplan Jeugdhulp / Inkoopproces 14 april 2014 Waar staan we? Door de Raad vastgesteld beleid: Meedoen naar Vermogen Nota Visie & uitgangspunten Transitie

Nadere informatie

Regionale samenwerking voor de Wmo in BNO-oost Besluit Portefeuillehouders overleg AWBZ 27 maart 2014

Regionale samenwerking voor de Wmo in BNO-oost Besluit Portefeuillehouders overleg AWBZ 27 maart 2014 Regionale samenwerking voor de Wmo in BNO-oost Besluit Portefeuillehouders overleg AWBZ 27 maart 2014 Inleiding Voor de transitie AWBZ werken we samen in de regio Brabant Noordoost-oost. We hebben het

Nadere informatie

Bijeenkomst Leidse regio Begeleiding & Dagbesteding per september 2017

Bijeenkomst Leidse regio Begeleiding & Dagbesteding per september 2017 Bijeenkomst Leidse regio Begeleiding & Dagbesteding per 2018 5 september 2017 2 Inhoud presentatie Terugblik op bijeenkomst van 20 juni BW & ind. begeleiding: Aanpassingen per 2018 Dagbesteding: Pas op

Nadere informatie

INKOOP- EN STURINGS- MODELLEN BINNEN HET SOCIAAL DOMEIN

INKOOP- EN STURINGS- MODELLEN BINNEN HET SOCIAAL DOMEIN INKOOP- EN STURINGS- MODELLEN BINNEN HET SOCIAAL DOMEIN Inkoop- en sturingsmodellen binnen het sociaal domein 1. Inleiding 2 2. Sturingsinstrumenten 2 2.1 gezamenlijke inkoop 3 2.2 Aanbestedingsprocedure

Nadere informatie

Contractering jeugdhulp 2016 in Holland Rijnland. Terugblikken en vooruitzien!

Contractering jeugdhulp 2016 in Holland Rijnland. Terugblikken en vooruitzien! Contractering jeugdhulp 2016 in Holland Rijnland Terugblikken en vooruitzien! 1 Welke hulp wordt gecontracteerd? Vrijwillig kader Jeugd en opvoedhulp: bv pleegzorg, ambulante/residentiele hulp, crisishulp

Nadere informatie

Factsheet Resultaatgerichte Jeugdhulp Voor de samenwerkende gemeenten GRJR. Augustus Inleiding

Factsheet Resultaatgerichte Jeugdhulp Voor de samenwerkende gemeenten GRJR. Augustus Inleiding Factsheet Resultaatgerichte Jeugdhulp 2018 2021 Voor de samenwerkende gemeenten GRJR Augustus 2017 Inleiding In 2015 zijn de Jeugdhulp taken van het Rijk overgekomen naar de gemeenten, daarbij was sprake

Nadere informatie

Opdracht sociaal domein 2016

Opdracht sociaal domein 2016 Opdracht sociaal domein 2016 Transformatie in de sociale uitvoeringspraktijk Inhoudsopgave Wat willen we met de inkoop/subsidie 2016? Hoe doen we de inkoop/subsidie 2016? - 2 - Inhoudelijk kader Visie

Nadere informatie

Onderwerp: (Voorlopige) gunningen jeugd GGZ en dyslexiezorg

Onderwerp: (Voorlopige) gunningen jeugd GGZ en dyslexiezorg Collegebesluit Onderwerp: (Voorlopige) gunningen jeugd GGZ en dyslexiezorg BBV nr: 2014/365068 1. Inleiding Op 24 juni 2014 heeft het college ingestemd met de Offerteaanvraag Zorg voor Jeugd (onderdeel

Nadere informatie

fysieke overlegtafel mo-dienstverlening aan huis 0 april 2017

fysieke overlegtafel mo-dienstverlening aan huis 0 april 2017 e fysieke overlegtafel mo-dienstverlening aan huis 0 april 2017 Vooraf Alle informatie is openbaar en wordt gepubliceerd Wij willen graag de bijeenkomst opnemen, geeft u daar toestemming voor (intern gebruik).

Nadere informatie

Onderwerp: Uitgangspunten verwerving specialistische ondersteuning per 2015 en ontwikkeling verwervingsstrategie sociaal domein na 2015 BBV nr:

Onderwerp: Uitgangspunten verwerving specialistische ondersteuning per 2015 en ontwikkeling verwervingsstrategie sociaal domein na 2015 BBV nr: Collegebesluit Onderwerp: Uitgangspunten verwerving specialistische ondersteuning per 2015 en ontwikkeling verwervingsstrategie sociaal domein na 2015 BBV nr: 2014/45707 1. Inleiding Met het vaststellen

Nadere informatie

Geachte leden van de Raad,

Geachte leden van de Raad, POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Hengelosestraat 51 Aan de Gemeenteraad TELEFOON 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 2 september 2014 1400242445 M. Koers UW BRIEF VAN UW KENMERK DOORKIESNUMMER

Nadere informatie

Programma Drie Decentralisaties. 2. Inkoop / aanbesteding

Programma Drie Decentralisaties. 2. Inkoop / aanbesteding Programma Drie Decentralisaties 2. Inkoop / aanbesteding Datum: 16 april 2014 1 Opdrachtgever: Stuurgroep drie d s Projectleider: Reitse Keizer 2. PROJECTPLAN INKOOP/AANBESTEDING Projectgroep: Marjolein

Nadere informatie

Bekostiging en contractering in de jeugdzorg

Bekostiging en contractering in de jeugdzorg Bekostiging en contractering in de jeugdzorg Berg en Dal, 24-05-2012 Jos Baecke Visie bij transitie jeugdzorg kernthema s Verbinden verschillende domeinen CJG plus / ZATs verbindende schakel(s) Focus op

Nadere informatie