Gemeente Noordenveld
2 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
Inhoudsopgave Blz. 1. Inleiding 5 2. Het wettelijk kader 7 3. De financiële verordening ex art 212 gemeentewet 11 4. Reserves 13 5. Voorzieningen 15 6. Beschikkingsbevoegheid 17 7. Slotopmerkingen 19 Bijlagen -algemene reserve 21 -specificatie van de bestemmingsreserves 25 -specificatie van de voorzieningen 43 3
4 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
1. Inleiding De nota reserves en voorzieningen dient ingevolge de financiële verordening ex artikel 212 van de gemeente Noordenveld, laatstelijk gewijzigd op 31 januari 2008, eens in de vier jaar samengesteld te worden. De voorliggende nota is inmiddels de vierde in de reeks. Eerder verschenen nota s in 2000, 2005 en 2009. De voorliggende nota is eerder tot stand gekomen dan de termijn van vier jaar die in de verordening is vermeld. De reden hiervoor is in de voorjaarsnota 2011 vermeld. Door de bestemmingsreserves tussentijds te actualiseren kunnen eventuele overschotten op reserves worden afgeroomd dan wel, indien het aanhouden van een afzonderlijke bestemmingsreserve niet (meer) nodig is worden toegevoegd aan de algemene reserve. Verder is een actuele stand van de verschillende reserves en voorzieningen opgenomen in deze nota. De financiële consequenties van genomen raadsbesluiten zijn verwerkt tot en met juni 2011, dus inclusief de op 27 juni 2011 vastgestelde voorjaarsnota. Doel Het doel van deze nota is om de gemeenteraad inzicht te geven in de wijze waarop de wettelijke bepalingen in het Besluit Begroting en Verantwoording en de financiële verordening ex art 212 nader zijn uitgewerkt. De gemeenteraad heeft in het dualistisch bestel een kaderstellende en controlerende rol. In de nota worden kaders weergegeven waarbinnen het uitvoerende orgaan, het college van burgemeester en wethouders, zich moeten houden. Een ander doel van deze nota is om de raad inzicht te geven in de aan de reserves en voorzieningen ten grondslag liggende bestemmingen en deze periodiek kritisch tegen het licht te houden of de voorgeschreven bestemming inmiddels is achterhaald of gewijzigd, dan wel dat de hoogte van de reserve meer dan voldoende is om de bestemming geheel af te dekken. Hierdoor kan een herschikking plaatsvinden waarbij de gemeenteraad kan besluiten gelden te onttrekken ten gunste van de algemene reserve en/of de andere bestemmingsreserves. Voor voorzieningen geldt overigens dat de voorziening op peil is, d.w.z. dat deze de lopende verplichtingen en risico s geheel afdekken. Uiteraard kan een surplus worden afgeroomd. Per reserve is met ingang van deze nota aangegeven of deze vrij aanwendbaar is of niet. Hiermee wordt in concreto bedoeld of de aanwending van de reserve van invloed is op de exploitatie. Zo is een deel van de algemene reserve niet-vrij aanwendbaar omdat deze is ingezet ter afdekking van het gederfde dividend wegens verkoop aandelen Essent. Een reserve waaraan rente wordt toegevoegd is vrij aanwendbaar omdat deze niet ten gunste van de algemene dienst komt. Ontschotting van reserves In de voorjaarsnota 2011 is in het hoofdstuk 9 Reserves en Voorzieningen aangegeven dat het college bij de begroting 2012 wil terugkomen op het nut en de noodzaak van het ontschotten van diverse reserves. Bij de behandeling van de begroting 2012 is de toezegging gedaan dat de raad met betrekking tot dit onderwerp definitieve keuze kan maken op basis van een geheel herziene nota reserves en voorzieningen. In de overwegingen is verder nog vermeld dat in een tijd van laagconjunctuur het wellicht minder vanzelfsprekend is om vanwege diverse redenen versnipperde reserves aan te houden. Het is bekend dat, naarmate de gemeente beschikt over meer gefragmenteerde reserves, er minder aan keuzeafweging wordt gedaan (de allocatiefunctie van de begroting). Door overschotten op reserves en voorzieningen af te romen kan ruimte worden gecreëerd om noodzakelijke investeringen te kunnen verrichten. Bij elke bestemmingsreserve is onder het kopje consequenties bij opheffing aangegeven of de reserve kan worden opgeheven (waarbij het restant wordt toegevoegd aan de algemene reserve) en eventuele consequenties die opheffing met zich mee zou kunnen brengen. 5
Het verder versterken van de algemene reserve is ook van belang voor de mogelijkheid van de gemeente om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken. In de paragraaf weerstandsvermogen vindt de confrontatie plaats tussen het aan te houden weerstandsvermogen (op basis van de inventarisatie van de risico s) en de aanwezige weerstandscapaciteit. De algemene reserve en de reserve grondexploitaties worden tot de weerstandscapaciteit gerekend. De overige bestemmingsreserves, op de balans aangemerkt als eigen vermogen, worden niet gerekend tot de weerstandscapaciteit. Relatie met paragraaf Weerstandsvermogen Van de huidige systematiek van de bepaling van het weerstandsvermogen is door zowel de gemeenteraad als de accountant aangegeven dat deze grondig moet worden herzien. De indeling van risico s in risicoklassen geeft geen inzicht in de financiële schade die is gekoppeld aan een risico en kan derhalve als onvoldoende worden beschouwd om het weerstandsvermogen te bepalen. De accountant heeft in het accountantsverslag controle jaarrekening 2010 aangegeven dat gezien de ambities van de gemeente Noordenveld (centrumontwikkeling, Regiovisie, doorontwikkeling Veenhuizen) en de macro economische ontwikkelingen zoals de kredietcrisis en de komende maatregelen en lopende en komende bezuinigingen van het kabinet het aan te bevelen is om het huidige model (indeling in risicoklassen) intern te heroverwegen. In de werkgroep financiën is daarom een nieuwe methodiek van risicokwantificering besproken welke voor het eerst bij de begroting 2012 zal worden gebruikt. Hiervoor wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen bij de programmabegroting 2012. In 2009 is de verkoopopbrengst van de aandelen Essent ontvangen. De verkoopsom maakt onderdeel uit van het rekeningsaldo 2009. Middels resultaatbestemming heeft de raad besloten de opbrengst in zijn geheel in de algemene reserve te storten. Een deel van de reserve, 4,6 miljoen, is als niet-vrij aanwendbaar aangemerkt, omdat de rente over de reserve wordt gebruikt om het gederfde dividend af te dekken. Het college is voornemens om de beklemde reserve in drie jaar weer geheel rentevrij en daardoor vrij aanwendbaar te maken. Achtereenvolgens wordt in deze beleidsnota reserves en voorzieningen aandacht besteed aan: het wettelijk kader volgens het BBV kaderstellende bepalingen volgens de financiële verordening ex art 212 gemeentewet reserves voorzieningen Roden, september 2011 6
2. Het wettelijk kader Het wettelijk kader voor reserves en voorzieningen is vastgelegd in het BBV dat op 1 januari 2004 van kracht is geworden. In dit besluit wordt relatief veel wettekst gewijd, vaak in dwingende bepalingen, aan reserves en voorzieningen. In de volgende artikelen zijn bepalingen opgenomen: Artikel 32 Op de balans worden de passiva onderscheiden in vaste en vlottende passiva. Artikel 41 Onder de vaste passiva worden afzonderlijk opgenomen het eigen vermogen, de voorzieningen en de vaste schulden, met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Artikel 42 1. Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. 2. Het in het eerste lid bedoelde resultaat wordt afzonderlijk opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen. Artikel 43 1. In de balans worden de reserves onderscheiden naar: a. de algemene reserve; b. bestemmingsreserves. 2. Een bestemmingsreserve is een reserve waar aan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Artikel 44 1. Voorzieningen worden gevormd wegens: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; b. op de balansdatum bestaande risico s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten ; c. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. 2. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. 3. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Artikel 45 en aan voorzieningen zijn niet toegestaan. Artikel 51 In de toelichting op de balans wordt aangegeven volgens welke methode de afschrijvingen worden berekend. Ook wordt aangegeven welke investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden geactiveerd, welke afschrijvingstermijn hiervoor wordt voorzien en welke reserves hiervoor naar verwachting beschikbaar zullen zijn. 7
Artikel 54 1. In de toelichting op de balans worden de aard en reden van elke reserve en de toevoegingen en onttrekkingen daaraan toegelicht. 2. Per reserve wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven. Daaruit blijken: a. het saldo aan het begin van het begrotingsjaar; b. de toevoegingen of onttrekkingen via de resultaatbestemming bij de programmarekening; c. de toevoegingen of onttrekkingen uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaande boekjaar; d. de verminderingen in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd; e. het saldo aan het einde van het begrotingsjaar. Artikel 55 1. In de toelichting op de balans worden de aard en reden van de voorzieningen, bedoeld in artikel 44 en de wijzigingen daarin toegelicht. 2. Per voorziening wordt het verloop gedurende het jaar in een overzicht weergegeven. Daaruit blijken: a. het saldo aan het begin van het begrotingsjaar; b. de toevoegingen; c. ten gunste van de rekening van baten en lasten vrijgevallen bedragen; d. de aanwendingen; e. saldo aan het eind van het begrotingsjaar. Artikel 59 1. Alle investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd. 4. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd. Artikel 62 1. Alle vaste activa worden voor het (bruto-)bedrag van de investering geactiveerd 3. In afwijking van het eerste lid mogen reserves in mindering worden gebracht op investeringen, als bedoeld in artikel 59, het vierde lid. Toelichting op BBV 2004 Onderscheid reserves en voorzieningen Het onderscheid tussen reserves en voorzieningen is voor gemeenten lange tijd niet duidelijk gebleken. In het BBV is het onderscheid gelegd bij de mogelijkheid dat de raad de bestemming kan wijzigen. Zolang de bestemming veranderd kan worden, is sprake van een (bestemmings- )reserve. Zodra die niet meer kan, is sprake van een voorziening. Het onderscheid tussen reserves en voorzieningen op basis van het criterium of de gemeenteraad de bestemming kan wijzigen is ook in het kader van het dualisme en de bevoegdheden van raad en college van belang. De beschikking over reserves is een recht dat primair bij de raad ligt; de beschikking over voorzieningen is een taak waarmee het college is belast. Bij het BBV is bepaald dat alle mutaties in reserves via de resultaatbestemming moeten plaatsvinden en in eerste instantie buiten de begroting (en rekening) van baten en lasten worden gehouden. Dit betekent, dat het rechtstreeks (via de exploitatie) aan reserves toevoegen of onttrekken van middelen niet is toegestaan. Ook het via de exploitatie toerekenen van rente aan reserves is niet toegestaan. De presentatie van het jaarresultaat is geknipt in het resultaat voor bestemming en het resultaat na bestemming. Met bestemming wordt dus de toevoeging en/of beschikking over de reserves bedoeld. Het jaarresultaat na bestemming wordt separaat op de balans vermeld. De toe-/afname van het eigen vermogen per balansdatum kan alleen worden veroorzaakt door het resultaat. 8
Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves (incl de storting van de aan de reserves en voorzieningen toegerekende rente) zijn opgenomen bij functie 980 Mutaties reserves. Notities commissie van de BBV In het BBV is een speciaal hoofdstuk (artikel 75) opgenomen over de commissie BBV. De commissie draagt zorgt voor een eenduidige uitvoering en toepassing van het besluit (BBV). De commissie zorgt voor een document (BBV) dat de eenduidige interpretatie bevordert en beantwoordt vragen (van gemeenten). Voorheen werden op de website van de commissie de beantwoording van de vragen (in rubrieken, w.o. reserves en voorzieningen) opgenomen. Omdat de status van de antwoorden vaak niet duidelijk was heeft de commissie er voor gekozen om notities over verschillende onderwerpen samen te stellen waaruit richtlijnen voortkomen. In die richtlijnen wordt een onderscheid gemaakt naar stellige uitspraken en aanbevelingen. Met betrekking tot de eerste categorie dienen gemeenten de stellige uitspraken te volgen. Hiervan kan slechts worden afgeweken als daarvoor goede gronden zijn. De afwijkingen en de gronden daarvoor dienen in de begroting en/of jaarstukken te worden vermeld. Aanbevelingen kennen dat extra gewicht niet maar dienen wel om steun en richting te geven aan de praktijk. De commissie heeft inmiddels een aantal notities gepubliceerd, waaronder een epistel over onderhoud kapitaalgoederen en riolering. De richtlijnen zullen met betrekking tot deze onderwerpen en de daarmee samenhangende reserve (onderhoud kapitaalgoederen) en voorziening (instandhouding riolering) moeten worden gevolgd. 9
10 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
3. De financiële verordening gemeente Noordenveld (ex artikel 212 gemeentewet) De financiële verordening van de gemeente Noordenveld is door de gemeenteraad op 28 oktober 2003 vastgesteld en gewijzigd op 23 december 2004, 26 januari 2006 en 31 januari 2008. In deze verordening zijn de volgende bepalingen opgenomen ten aanzien van de reserves en voorzieningen: Artikel 10 reserves en voorzieningen 1. Het college biedt de gemeenteraad eens in de vier jaar een nota reserves en voorzieningen aan. De gemeenteraad stelt de nota vast. De nota behandelt: a. de vorming en besteding van reserves; b. de vorming en besteding van voorzieningen; c. de toerekening en verwerking van rente over de reserves en voorzieningen. 2. Bij een voorstel voor de instelling van een bestemmingsreserve voor een investeringsvoornemen wordt minimaal aangegeven: a. het specifieke doel van de reserve; b. de voeding van de reserve; c. de maximale hoogte van de reserve; d. en de maximale looptijd. 3. Indien een bestemmingsreserve voor een investeringsvoornemen binnen de aangegeven maximale looptijd niet heeft geleid tot een investering, valt de bestemmingsreserve vrij en wordt deze aan de algemene reserve toegevoegd. 11
12 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
4. Reserves (algemeen en met een bestemming) Algemeen Alleen de gemeenteraad kan beslissen over het instellen van een reserve. De gemeenteraad bepaalt of een reserve wordt opgeheven en geeft aan het resterende saldo een bestemming. Soorten reserves In de balans, zo schrijft het BBV voor, wordt een onderscheid gemaakt tussen reserves en voorzieningen. De reserves worden vervolgens opgedeeld naar de algemene reserve en bestemmingsreserves. Mutaties reserves Storting en onttrekkingen aan reserves moeten (verplicht) plaatsvinden via de resultaatbestemming en behoren tot het eigen vermogen. De toe- dan wel afname in het eigen vermogen aan het eind van een boekjaar kan dus alleen veroorzaakt worden door respectievelijk een voordelig dan wel nadelig jaarresultaat. Alleen de gemeenteraad is bevoegd mutaties in reserves te accorderen, tenzij de raad de bevoegdheid nadrukkelijk bij het college heeft neergelegd. Bij kredietvoorstellen waarbij investeringen worden afgedekt door een ter zake aangewezen reserve zal de begrotingswijziging die daaruit voortvloeit, en leidt tot een wijziging in de reserve, expliciet door de gemeenteraad moet worden vastgesteld. Reserves in relatie tot de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut In de artikelen 59 en 62 van het BBV wordt vermeld dat er 2 soorten investeringen zijn: -investeringen met een economisch nut (worden geactiveerd) en -investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut (kunnen worden geactiveerd). Tot de 2 e categorie behoren investeringen in wegen en groen. Bij het opstellen van het BBV is zoveel mogelijk aansluiting gezocht met boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Deze bepaalt dat alle investeringen die opbrengst genereren moeten worden geactiveerd. Gemeenten kennen echter investeringen die per definitie geen opbrengst genereren, in tegendeel, juist kosten (onderhoud) met zich mee brengen, i.c. wegen en groen. Dat betekent dat dit type investeringen, veelal zeer omvangrijk, niet mogen geactiveerd en derhalve rechtstreeks uit de exploitatie dienen te worden bekostigd. Om gemeenten niet te belasten met een forse uitzetting van de begroting is bepaald dat òf geactiveerd wordt (apart vermeld op de balans) òf de investeringen direct ten laste van reserves worden gedekt (wat normaal niet is toegestaan). Begroting/rekening Bij de jaarrekening wordt, in het onderdeel toelichting balans een uitgebreid cijfermatig overzicht gegeven van de stand van de reserves per 1 januari van het boekjaar, de dotaties, onttrekkingen, rentetoevoegingen en de daaruit resulterende stand per ultimo van het boekjaar. Per reserve wordt inzicht gegeven in de reden van de mutatie (uitsluitend op basis van raadsbesluiten), het toekomstig beslag (het daaropvolgende boekjaar), en een korte uiteenzetting over het doel va de reserve. Algemene reserve Tot de algemene reserve worden alle reserves gerekend, niet zijnde bestemmingsreserves. De doelstelling van de algemene reserve is het vormen van een buffer voor het opvangen van risico, waarvoor geen verzekering is afgesloten en ook geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd en voor het opvangen van niet structurele begroting- en rekeningstekorten. Deze buffer wordt aangeduid als weerstandsvermogen. Hoe hoog de buffer moet zijn is niet geheel objectief 13
vast te stellen. Bij de bepaling van de minimale hoogte van de algemene reserve is het van groot belang, dat een eenduidig inzicht bestaat in de verplichtingen en risico s. Bij de begroting en de jaarrekening wordt de paragraaf weerstandsvermogen opgesteld. In de paragraaf vindt een integrale afweging plaats tussen de risico s die niet, zoals bovenstaand aangegeven, zijn afgedekt en de aanwezige weerstandscapaciteit. De risico s worden, volgens de methodiek die door de gemeente Noordenveld wordt gebruikt gekwantificeerd naar risicoklasse s. (Elke gemeente is overigens vrij om te bepalen welke risico s worden meegewogen, de beoordeling daarvan, de frequentie en de schade die kan optreden. Ook is de wijze waarop vervolgens hieruit een benodigd weerstandsvermogen wordt gedistilleerd is naar eigen opvattingen te bepalen. Indien er maar een plausibele onderbouwing aan ten grondslag ligt). Bij de begroting 2012 wordt een nieuwe systematiek van risicokwantificering ingevoerd. De algemene reserve bedraagt per 1-1-2011 (cfm jaarrekening 2010) 9.527.000 Bestemmingsreserves Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan de gemeenteraad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Dit vindt plaats in het resultaatbestemmende deel van de begroting en/of de jaarrekening. De gemeente Noordenveld heeft begin 2011 de volgende bestemmingsreserves (x 1.000): stand 1-1-2011 reserve bovenwijkse voorzieningen 527 reserve volkshuisvesting 4.307 reserve grondexploitatie 3.114 reserve aankoop kunstwerken 12 reserve luchtfoto s 48 reserve mitigerende maatregelen NAM-locatie Langelo 178 reserve WMO 1.888 reserve lokaal onderwijsbeleid 183 reserve recreatie en toerisme 141 moderniseringsfonds Molenduinbad Norg 81 reserve sanering recreatie en toerisme 15 reserve onderhoud kapitaalgoederen 3.324 reserve btw compensatiefonds (bcf) 378 reserve dekking kapitaallasten 6.107 Reserve riolering 800 Frictiekosten *) 163 Totaal per 1-1-2011 21.266 *) Ten laste van de reserve frictiekosten (tbv het opvangen van extra kosten die het gevolg waren van de bij de begroting 2010 opgenomen bezuinigingsvoorstellen) zijn al verplichtingen tot de volle omvang van de reserve aangegaan. De stand is daarna nihil 14
5. Voorzieningen Algemeen Voorzieningen geven een schatting van voorzienbare lasten in verband met risico s en verplichtingen, waarvan de omvang en/of het tijdstip van optreden min of meer onzeker zijn en die oorzakelijk gelegen is in de periode voorafgaande aan de balansdatum en maken onderdeel uit van het vreemd vermogen. Het gaat bij voorzieningen om min of meer onzekere verplichtingen die te zijner tijd tot schulden kunnen worden, zoals garantieverplichtingen en dergelijke. Ook hebben voorzieningen betrekking op verplichtingen, samenhangend met het in de tijd onregelmatig gespreid zijn van bepaalde kosten, zoals onderhoudskosten voor gebouwen en wegen. Voort worden onder de voorzieningen bedragen gereserveerd voor lasten die voortvloeien uit risico s die samenhangen met de bedrijfsvoering, zoals claims, rechtsgedingen, reorganisaties en dergelijke. Voor de vorming van voorzieningen is een causale relatie vereist met een gebeurtenis in de periode voorafgaande aan de balansdatum. Voor verplichtingen en risico s die voortvloeien uit toekomstige gebeurtenissen kunnen daarom geen voorzieningen worden gevormd. Daarnaast moet de financiële omvang van het risico of de verplichting in redelijke mate kwantificeerbaar zijn. Dit zal veelal worden vastgelegd in zogenaamde beheerplannen. Indien de omvang van de te treffen voorziening niet kan worden berekend, mag in de balans geen voorziening worden opgenomen, maar moet een vermelding onder de zogenaamde niet ui de balans blijkende verplichtingen plaatsvinden en een toelichting in de risicoparagraaf worden opgenomen. Verschil met reserves Het grootste verschil is dat voorzieningen tot het vreemd vermogen behoren. Op de balans komt dit ook duidelijk tot uitdrukking. Een ander principieel verschil tussen (bestemmings-)reserves en voorzieningen is dat de gemeenteraad de bestemming bij voorzieningen niet kan wijzigingen en bij reserve wel. Verder is in het BBV bepaald dat rentetoevoegingen aan voorzieningen niet zijn toegestaan. Een voorziening dient te allen tijde de verplichting exact af te dekken. Soorten voorzieningen Er zijn 3 soorten voorzieningen in de wet opgenomen. Artikel 44 van het BBV vermeldt dat voorzieningen worden gevormd wegens: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; b. op de balansdatum bestaande risico s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten ; c. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Uitdrukkelijk moet nog vermeld worden dat, in tegenstelling tot gebruikelijk in het bedrijfsleven, er geen voorzieningen mogen worden gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume. Structureel terugkerende kosten moeten immers worden opgenomen in de begroting. Voor incidentele kosten kan een voorziening worden gevormd. Hierbij kan bijv gedacht worden aan wachtgeldverplichtingen. 15
Begroting/rekening Bij de jaarrekening wordt, in het onderdeel toelichting balans een uitgebreid cijfermatig overzicht gegeven van de stand van de voorzieningen per 1 januari van het boekjaar, de dotaties, onttrekkingen, rentetoevoegingen en de daaruit resulterende stand per ultimo van het boekjaar. Per reserve wordt inzicht gegeven in de reden van de mutatie (uitsluitend op basis van raadsbesluiten), het toekomstig beslag (het daaropvolgende boekjaar), en een korte uiteenzetting over het doel van de voorziening. De gemeente Noordenveld heeft begin 2011 de volgende voorzieningen (bedragen x 1.000): Voorzieningen wegens verplichtingen/verliezen/risico s voorziening voor toekomstige verliezen grondexploitaties 0 voorziening pensioenverplichtingen oud-wethouders 574 voorziening wachtgeldverplichtingen oud-wethouders 351 voorziening wachtgeldverplichtingen non-activiteitenregeling 372 voorziening vordering op verkoop vennootschap 570 1.867 Onderhoudsegalisatievoorzieningen voorziening instandhouding inventaris sportaccommodaties *1) 258 voorziening instandhouding riolering 1.057 voorziening onderhoud gebouwen 317 voorziening afvalverwijdering 475 2.107 Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting voorzieningen gymmaterialen onderwijs *2) 286 parkeerfonds 80 voorziening frictiekosten ICO 111 477 Totaal voorzieningen per 1-1-2011 4.451 *1) betreft sporthal de Brinkhof, de Hullen en Peize *2) gymlokalen Floralaan, Klimop, Nieuw Roden, Schonauwen, Steenbergen, Roderwolde, Norg, Een, Veenhuizen en Hoge Holt Daarnaast is er nog de voorziening dubieuze debiteuren die bij de jaarrekening in mindering wordt gebracht op de stand van de debiteuren per ultimo van het verslagjaar. De voorziening bedraagt per 1-1-2011 142.000. 16
6. Beschikkingsbevoegdheid Beschikkingsbevoegdheid houdt in wie, wanneer en tot welk bedrag mag beschikken over een reserve, dan wel een voorziening. Dit is deels geregeld in artikel 212 en wordt voor een deel geregeld in deze nota. We onderscheiden drie soorten bevoegdheden: Voor een heldere, éénduidige verwerking van reserves en voorziening zijn onderstaande uitgangspunten van belang. Hierbij is rekening gehouden met bestaande nota s over reserves en voorzieningen, BBV-regelgeving en nieuwe inzichten. De uitgangspunten zijn onderverdeeld in een drietal categorieën namelijk; bevoegdheden college/raad, actualisatie reserves en voorzieningen en voorwaarden die van toepassing bij de uitvoering van een correcte actualisatie reserves en voorzieningen. Bevoegdheden 1. Vorming en opheffing van reserves en voorzieningen vindt plaats met expliciete toestemming van de raad. Daarbij wordt onder meer vastgelegd: het doel, de reden, functie, minimum en maximum hoogte, periode, wijze van voeding, bestedingsraming en budgethouder. 2. De raad heeft de bevoegdheid tot het wijzigen van een bestemming van een reserve. 3. De raad stelt door middel van vaststelling van de begroting de jaarlijkse toevoegingen en onttrekkingen van de reserves en voorzieningen vast. Binnen dit kader kan het college op grond van de noodzakelijke onderbouwing aanwendingen doen. 4. De raad kan de bestemming van een (bestemmingsreserve) wijzigen. Bij een voorziening kan de raad de bestemming niet zonder meer wijzigen. Veelal liggen er wettelijke verplichtingen (BBVwetgeving) aan een voorziening ten grondslag. 5. De verantwoordelijkheid van de aanwending van voorzieningen ligt bij het college. Actualisatie 1. Jaarlijks, ten tijde van opstelling jaarrekening, vindt er een evaluatie van bestemmingsreserves en voorzieningen plaats. Reserves en voorzieningen met een specifiek doel of een concrete aflooptermijn waarbij de realisatie uitblijft, zullen moeten worden heroverwogen. 2. De actualisatie van de reserves en voorzieningen geeft de raad de mogelijkheid van integrale afweging bij resultaatbestemming. 3. De actualisatie van de reserves en voorzieningen moet een beter inzicht opleveren in de samenhang tussen de exploitatie enerzijds en de reserves en voorzieningen anderzijds. Vermeden moet worden dat het verschil tussen resultaat voor en na bestemming sterk afwijkt. Ter bevordering van de transparantie is het noodzakelijk om meer baten en lasten in het resultaat voor bestemming te begroten en te verantwoorden. 4. Voor alle voorzieningen moeten beheersplannen ten grondslag liggen. Deze beheersplannen (t.b.v. onderhoud) moeten minimaal eens in de 4 jaar geactualiseerd worden. Indien er geen beheersplan aanwezig is, is er volgens de BBVregels geen sprake van een voorziening, maar van een reserve. Daarbij wordt het geld geparkeerd in een bestemmingsreserve en is dus nog steeds beschikbaar. Voorwaarden 1. Negatieve reserves en voorzieningen zijn niet toegestaan. 2. Overschrijdingen van lasten in het kader van de begrotingsonrechtmatigheid zijn relevant zodra deze overschrijdingen van de lasten op het totale programma veroorzaken. De raad is verplicht hierover een begrotingswijziging vast te stellen. 3. Op een investering met een economisch nut moet volgens de BBV-voorschriften altijd worden afgeschreven. Er moet bruto geactiveerd worden. De bestemmingsreserves kunnen hierbij 17
gebruikt worden als dekkingsmiddel voor de jaarlijkse kapitaalslasten. Investeringen met een maatschappelijk nut (bijv. investeringen in de openbare ruimte) kunnen rechtstreeks verrekend worden met de bestemmingsreserve. Reserves kunnen hierbij wel als eenmalig dekkingsmiddel ingezet worden. 4. Er vindt geen rentetoerekening plaats aan voorzieningen en reserves, met uitzondering van in de BBV voorgeschreven mogelijkheden (bijv. voorzieningen die op basis van contante waarde zijn berekend). 5. Directe toevoegingen of onttrekkingen aan reserves zijn niet toegestaan. Alle toevoegingen of onttrekkingen dienen plaats te vinden via resultaatbestemming. 6. Het onderscheid tussen een reserve en een voorziening is in overeenstemming met de regelgeving opgenomen in de BBV. De BBV regelgeving wordt hierbij gevolgd. 7. Indien gebruik wordt gemaakt van een egalisatiereserve moet worden voldaan aan kostendekkendheid. Per egalisatiereserve zal een minimumbedrag en een maximum bedrag genoemd moeten worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het hanteren van een maximale omvang van de reserve dat een bepaald percentage bedraagt van de geraamde opbrengst. 8. De omvang van de reservepositie die aangehouden wordt past bij de risico s, schaalgrootte en ambitieniveau van de gemeente. 9. De algemene reserve en de algemene reserve grondexploitatie wordt jaarlijks aangevuld/afgeroomd, waarbij het weerstandsvermogen van zodanige omvang is dat (on)verwachte risico s en (niet) kwantificeerbare verliezen kunnen worden opgevangen. 10. Vrijgevallen bedragen door herschikking van reserves en voorzieningen worden toegevoegd aan de algemene reserve. 11. Voorzieningen worden onafhankelijk van het resultaat gevormd. 12. Bij de vorming, aanwending en opheffing van reserves en voorzieningen moet een bestendige gedragslijn aan ten grondslag liggen. De onderbouwing van de reserves en voorzieningen kunnen niet jaarlijks een 100% andere invalshoek hebben; d.w.z. een ander doel krijgen. 13. Behaalde resultaten bij verkoop van gemeentelijke eigendommen, die niet zijn opgenomen in de grondexploitatie, vallen vrij t.g.v. de algemene reserve dan wel worden ten laste van de algemene reserve gebracht (bij boekverlies). 14. Reserves beneden de 25.000 worden niet (meer)gevormd. 15. Het bedrag boven het maximale saldo van de algemene reserve wordt aangewend voor het op peil brengen van de bestemmingsreserves. 18
7. Slotopmerkingen Met deze nota is in hoofdlijnen een beeld gegeven van het gemeentelijk beleid met betrekking tot reserves en voorzieningen. Het is gewenst dat door middel van beleidsbepaling eenduidige uitgangspunten worden/zijn geformuleerd voor de bepaling en presentatie van reserves n voorzieningen. Het in deze nota geformuleerde beleid voldoet uiteraard aan de geldende begrotings- en verslaggevingvoorschriften (BBV). In de hiernavolgende specificatie wordt elke reserve en voorziening apart vermeld. Per (bestemmings-)reserve of voorziening wordt onderstaand, indien van toepassing aangegeven: naam, nummer, soort en beschikkingsbevoegdheid bestemming/doel gewenste omvang (onder- en bovengrens) bestemming rentebaten aanwendbaarheid voeding eventuele opmerkingen Herschikking In de inleiding is al vermeld dat een beoordeling van nut en noodzaak van reserves en voorzieningen een continu proces is. Door overschotten op reserves en voorzieningen af te romen kan ruimte worden gecreëerd om het weerstandsvermogen te verbeteren. 19
20 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
Bijlage Algemene Reserve 21
Algemene reserve Doel van de reserve Het doel van deze reserve is de vorming van een financiële buffer voor het opvangen van financiële tegenvallers. De algemene reserve vormt ook het grootste bestanddeel voor de vorming van het weerstandsvermogen. Jaarlijks wordt bij de begroting en de jaarstukken in de paragraaf weerstandsvermogen aandacht besteed aan de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico s. Met ingang van de begroting 2012 worden risico s op een andere wijze gekwantificeerd dan voorheen (bedrag per inwoner x de risicoklasse waarin zich de meeste risico s voor kunnen doen). Voor elk risico wordt nu de risicoklasse bepaald welke wordt vermenigvuldigd De algemene reserve vormt samen met de reserve grondexploitatie het weerstandsvermogen van de gemeente. Voeding van de reserve Ingevolge de BBV is voeding uitsluitend toegestaan uit voordelige resultaten van de jaarrekeningen. Afroming van reserves of voorzieningen, wanneer deze boven de bovengrens uitstijgen, zal plaatsvinden ten gunste van de algemene reserve. Indien een reserve of een voorziening te laag dreigt te worden dan zal het omgekeerde plaatsvinden. Nee Aanwendbaarheid Niet vrij aanwendbaar: 4.600.000 (verkoopopbrengst vm Essentgelden) Vrij aanwendbaar: het restant van de reserve Zie onder het kopje doel van de reserve Op 30 september 2009 zijn de aandelen in Essent verkocht en is het eerste gedeelte ( 4.690.000) van de opbrengst door de gemeente ontvangen. De bijdrage is, na aftrek van de boekwaarde, toegevoegd aan de algemene reserve. De rentebesparing is als opbrengst in de exploitatie verantwoord. Daarmee is de jaarlijkse derving van de dividendbelasting gecompenseerd. 22
Algemene reserve Hieronder hebben wij in een overzicht de stand van de algemene reserve weergegeven per 1 januari 2011 op basis van de gemeenterekening 2010, evenals een prognose van de ontwikkelingen van de algemene reserve. Daarbij is rekening gehouden met nog te onttrekken middelen op basis van reeds genomen raadsbesluiten (t/m juni 2011) en (rente)dotaties. Bij de jaarrekening 2010: Stand per 1-1-2011 9.527.000 Af: Onttrekkingen 3.537.000 5.990.000 Raadsbesluiten na vaststellen jaarrekening: -bestemming jaarresultaat 330.000 Stand juni 2011 5.660.000 Toekomstige toevoegingen *1) 797.000 Toekomstige onttrekkingen *2) 450.000 6.007.000 *1) Op de algemene reserve zijn de kosten van ontsluiting en het nemen van verkeerskundige maatregelen ten bate van nieuwbouw obs de Eskampen in mindering gebracht. In het raadsbesluit van 13 augustus 2008 is opgenomen dat, als er een exploitatie is geopend van het gebied van de oude school, de kosten ten laste van deze exploitatie worden gebracht. Het krediet bedraagt 222.000. Op de algemene reserve zijn de kosten van de aansluiting van het plangebied groenstrook W oldzoom in mindering gebracht. Te zijner tijd zal de onttrekking worden aangevuld met de opbrengsten ( 575.000) uit de herontwikkeling van de locatie Ronerborg. Het krediet, beschikbaar gesteld in 2004, bedraagt 600.000. *2) in 2011 zal in het kader van de herinrichting Roden-Norg de eigendomsoverdracht (inbreng en toedeling van gronden) plaatsvinden. Op basis van een overbedeling van gronden dient medio 2012/2013 rekening gehouden te worden met een bijbetaling door de gemeente Noordenveld van 450.000. 23
24 NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN
Bijlage Bestemmingsreserves 25
Reserve bovenwijkse voorzieningen Doel van de reserve De reserve is een bestemmingsreserve met het doel om infrastructurele werken te realiseren. De infrastructurele projecten zijn bovenwijks, omdat de kosten redelijkerwijs niet aan een bestemmingsplan kunnen worden toegerekend. Voeding van de reserve Per bestemmingsplan worden de grondkosten verhoogd met een opslag. Ja, vaste verrekenrente Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Onbepaald Beleidskader De gemeenteraad heeft op 22 juni 2006 de nota betreffende het instellen van een fonds ten behoeve van de bekostiging van bovenwijkse voorzieningen vastgesteld. Door het vaststellen van het juridisch kader kunnen bijdragen voor bovenwijkse voorzieningen worden afgedwongen. Van belang is daarbij te beschikken over een structuurvisie die het totale gemeentelijke grondgebied omvat dienende als basis voor de onderbouwing van de toerekenbaarheid van de bovenwijkse kosten naar de projecten. Met de invoering van het BTW compensatiefonds zijn de fiscale bestedingsvoorwaarden van de reserve bovenwijkse voorzieningen vervallen. Wij achten het raadzaam deze bestemmingsreserve in stand te houden gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot het IGS. Consequenties bij opheffing Wij achten het raadzaam deze bestemmingsreserve in stand te houden gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot het IGS. 26
Reserve volkshuisvesting Doel van de reserve De reserve is bestemd voor aangelegenheden binnen het gebied van de volkshuisvesting, zoals beschreven in het Besluit beheer sociale huursector (BBSH) en toegespitst op artikel 11 lid 2 onderdeel b en c.", hetgeen inhoudt: -het in stand houden van en het treffen van voorzieningen aan woongelegenheden en onroerende aanhorigheden; -het in stand houden en verbeteren van de direct aan de woongelegenheden en aanhorigheden, als hiervoor bedoeld, grenzende woonomgeving. -het bouwen, verwerven, bezwaren en slopen van woongelegenheden en onroerende aanhorigheden. Omdat het hier om volkshuisvestingsgelden betreft is met de corporatie Actium in een private overeenkomst geregeld dat de gelden uitsluitend worden ingezet om volkshuisvestelijke doelen na te streven. Voor onttrekkingen geldt een instemmingsrecht van Actium. Voeding van de reserve De reserve is in het verleden gevormd uit de batige saldi van de verkoop van de gemeentelijke woningbedrijven van de voormalige gemeenten Peize (DGW, nu Woonborg) en Norg (Actium). Geen structurele toevoeging. Ja. In de private overeenkomst met Actium is opgenomen dat er een rentevergoeding wordt toegevoegd aan het fonds. De laatste jaren ligt deze op 2%. Onbepaald Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader Nota Noordenveld, een gemeente om te wonen (raad februari 2006) Geen Consequenties bij opheffing De huidige reserve bevat nog uitsluitend middelen uit het batig saldo van de verkoop van het woningbedrijf van de voormalige gemeente Norg. Op grond van bovengenoemde privaatrechtelijke overeenkomst met Actium zal hiervoor de instemming van Actium benodigd zijn. Materieel betekent het dat projecten in de sociale sector moeilijker gerealiseerd zullen kunnen worden en soms niet zullen kunnen doorgaan. 27
Reserve grondexploitatie Doel van de reserve De reserve dient ter dekking van mogelijke tegenvallers (bufferfunctie) en ter versterking van de financieringspositie van de grondexploitaties (financieringsfunctie) Voeding van de reserve In principe door toevoeging van voordelige resultaten van afgesloten complexen. Geen Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar De minimaal benodigde omvang van deze reserve is in het verleden bepaald op 10% van de boekwaarde van de investeringen met een minimum van 2.200.000. Gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot de Regiovisie in relatie tot het aanhouden van de gewenste buffer van 10% is de reserve nog verder op peil gebracht. Beleidskader Nota Grondbeleid; 2009 Op basis van een uit te voeren risicoanalyse zal een definitieve ondergrens worden bepaald. 28
Reserve aankoop kunstwerken Doel van de reserve De reserve is bestemd om kunstwerken (voor culturele doeleinden) aan te kopen Voeding van de reserve Ten laste van de exploitatie. Geen Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Onbepaald Beleidskader Cultuurnota Noordenveld voor het voetlicht (2003-2006) In de cultuurnota Noordenveld voor het voetlicht (2003-2006) is een voorstel opgenomen om voor de aankoop van kunstwerken en voor het onderhoud van kunstwerken een Fonds Beeldende Kunst in te stellen. De gemeenteraad heeft besloten met ingang van 2004 dit fonds jaarlijks met een bedrag van 7.500 te voeden. In de komende jaren zal het geld voor nieuwe kunst in de openbare ruimte beschikbaar moeten komen uit de grondexploitaties. Voor achterstallig onderhoud van kunstwerken in de openbare ruimte is een bedrag nodig van ongeveer 36.000. Dit bedrag zit op dit moment bij lange na niet in de begroting, dus we zullen hiervoor een beroep moeten doen op de reserve of uit de algemene middelen. Consequenties bij opheffing Het is niet noodzakelijk een aparte reserve kunst in stand te houden. Wel is het belangrijk dat het geld dat beschikbaar komt uit de grondexploitaties ook daadwerkelijk gebruikt kan worden voor kunstprojecten. Deze projecten hebben vaak een lange looptijd. 29
Reserve luchtfoto s Doel van de reserve De reserve is ingesteld om de kosten van het maken van luchtfoto s af te dekken. De luchtfoto s worden om de drie jaar gemaakt en dienen om informatie te genereren ten behoeve van o.a. de grootschalige basiskaart. Voeding van de reserve Ten laste van de exploitatie Geen Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Maximaal de kosten van de driejaarlijkse sessie. Beleidskader N.v.t. (egalisatiereserve) Geen Consequenties bij opheffing Jaarlijks wordt de reserve gedoteerd en bedragen onttrokken indien er luchtfoto's worden aangeschaft. Tot enige tijd geleden werd er eens per drie jaar fotomateriaal aangeschaft. De laatste jaren (en zeker in de toekomst) dienen er echter jaarlijks actuele foto's te zijn (vooral voor WOZ, BAG, Handhaving, et cetera). Dit zal alleen maar meer worden aangezien binnen afzienbare tijd ook andere basisregistraties in de lucht moeten zijn die baat hebben bij jaarlijkse en actuele luchtfoto's. Het voorstel is dan ook om de resterende reserve in 2011 deels aan te wenden voor de bekostiging van luchtfoto's en de noodzakelijke mutatiesignalering (waarbij nieuwe en oude luchtfoto's automatisch worden vergeleken), het restant van de reserve (naar schatting 25.000) kan daarna dan vervallen. De jaarlijkse dotatie van 14.000 kan voortaan structureel worden toegevoegd aan het budget van I&A (fcl 6291210 met een aan te maken ecl "Fotomateriaal"). Voortaan kan uit die pot de jaarlijkse foto s worden betaald en eventueel (maar daar is het bedrag bij lange na niet toereikend voor) de mutatiesignalering. 30
Reserve mitigerende maatregelen NAM-locatie Langelo Doel van de reserve Betreft resterende gelden noodzakelijk voor verwerven gronden en realisatie mitigerende groenaanplant nabij NAM-lokatie Langelo. Voeding van de reserve De reserve is gevormd door de ontvangen afkoopsom, wegens overdracht van het rijk van de onderhoud van de begraafplaats in Veenhuizen aan de gemeente, in een reserve te storten. Ja. Beëindigd nadat de reserve op begrotingsbasis is uitgeput na beschikbaar stellen laatste krediet Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader N.v.t. (zie opmerkingen) N.v.t. (zie opmerkingen) Sinds de vorming van de reserve zijn op grond van diverse raadsbesluiten hieraan middelen onttrokken voor het uitvoeren van mitigerende maatregelen. Over de besteding van het nu nog resterende bedrag van de reserve zijn ook al raadsbesluiten genomen. Na uitvoering van deze besluiten zal de reserve geheel zijn besteed. Consequenties bij opheffing De middelen waren/zijn bedoeld voor het inpassen van de gasopslag. Belangrijkste afweging op dit moment: het bij wegvloeien van de middelen op dit moment niet kunnen voldoen aan de verplichtingen jegens de Landinrichtingscommissie Roden-Norg en het BBL. 31
Reserve WMO Doel van de reserve Door de gemeenteraad is deze bestemmingsreserve ingesteld om niet bestede rijksmiddelen te oormerken en te storten in een reserve. Voeding van de reserve Voor-/nadelige exploitatie resultaten m.b.t. de uitvoering van de regeling. Ja, vaste verrekenrente Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader Geen (oorspronkelijke doelstelling betreft egalisatiereserve) Onbepaald Het saldo van de reserve per 1 januari 2011 bedraagt 1.888.000. Wij gaan ervan uit dat de toename van de kosten voor collectief vervoer en rolstoelen nog net binnen het budget kunnen worden opgevangen. Tot nu toe is gebleken dat de exploitatie voldoende is om het huidige voorzieningenniveau op peil te houden. Daarom kan een maximum worden aangehouden in de reserve van 10% van de omzet. Voor schommelingen hoger dan 10% geldt de algemene reserve als buffer. Consequenties bij opheffing Geen. Zie overigens bovenstaande opmerking inzake afroming 32
Reserve lokaal onderwijsbeleid Doel van de reserve De reserve is oorspronkelijk gevormd voor het oplossen van knelpunten als gevolg van de verminderde dienstverlening door de Schooladvies en begeleidingsdienst Drenthe Voeding van de reserve Geen Nee Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader Programmalijnen 3 en 4 van de jeugdagenda Noordenveld. Programmalijn 3: Goede schoolloopbaan voor iedereen en Programmalijn 4: iedereen aan de slag; het begeleiden naar startkwalificatie en naar werk. Onbepaald Speerpunten zijn Voor- en Vroegschoolse Educatie waarvoor inmiddels een beleidsplan is opgesteld, realiseren van een opvangvoorziening (rebound) voor jongeren die tijdens hun schoolloopbaan tijdelijk uitvallen, de realisatie van een jongerenloket in samenwerking met de Intergemeentelijke Sociale Dienst en Werken voor de onderkant van de Arbeidsmarkt eveneens in samenwerking met de ISD. In 2010 is een bedrag van 55.000 onttrokken aan de reserve voor het afwikkelen van de bijdrage voor schoolbegeleiding In de voorjaarsnota is besloten de bijdrage in de kosten van de onderwijsdag met ingang van 2012 ten laste van de reserve lokaal onderwijsbeleid te brengen. Consequenties bij opheffing De reserve is indertijd gevormd om risico s die de gemeente liep op het terrein van schoolbegeleiding af te dekken. De reserve is opgebouwd door de bijdrage voor schoolbegeleiding aan scholen te verlagen. Inmiddels is schoolbegeleiding geen verantwoordelijkheid meer van de gemeenten. In 2009 is daarom besloten de reserve beschikbaar te stellen voor realisatie van de programmalijnen 3 en 4 van de jeugdagenda 2009-2010. De doelen van de jeugdagenda zijn onlangs herbevestigd door de raad. Het blijft van groot belang dat er geld beschikbaar is om van tijd tot tijd ontwikkelingen extra te kunnen stimuleren of gezamenlijke initiatieven van gemeente en schoolbesturen mogelijk te maken op het gebied van onderwijs en ontwikkeling. 33
Reserve recreatie en toerisme Doel van de reserve Het ondersteunen van initiatieven op toeristisch-recreatief terrein. In de recreatiebeleidsnota worden ambities geformuleerd die, voor zover deze budget vragen, hieruit kunnen worden bekostigd een en ander afhankelijk van de prioriteit zoals die in een nader op te stellen uitvoeringsnota zullen worden aangegeven. Voeding van de reserve Ten laste van de exploitatie Nee Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader Beleidsplannen recreatie en toerisme gemeente Noordenveld Onbepaald In 2008 is 25.000 onttrokken voor de realisatie van het fietsknooppuntensysteem. Voor 2010 en 2011 is voorgesteld in het kader van de ombuigingen de voeding te bevriezen. Voor 2012 kan dan worden bezien in hoeverre deze reserve gevoed gaat worden. Wij denken daarbij ook met name aan bijdragen vanuit de doelgroep. Consequenties bij opheffing Recreatie en toerisme vormen speerpunt van het economisch beleid. Om het speerpunt verder kracht bij zetten is besloten om een Recreatiebeleidsnota op te stellen (bestuursprogramma 2010-2014). De ambities die voortvloeien uit de Recreatiebeleidsnota zullen worden vertaald in een uitvoeringsnota. De uitvoeringsnota zal vragen om financiële middelen om de ambities te verwezenlijken met als doel de verhoging van de toeristisch-recreatieve bestedingen, stimulering van de werkgelegenheid en de leefbaarheid. Bij het opheffen van de Reserve recreatie en toerisme zullen de financiële middelen elders moeten worden gezocht. 34
Reserve moderniseringsfonds Molenduinbad Norg Doel van de reserve Bij de start van het zwembad in 1996 heeft de voormalige gemeente Norg een startkapitaal gestort in het fonds. Het moderniseringsfonds heeft twee functies: 1. Investeringen financieren die de attractiewaarde van het zwembad verhogen en het bad bij de tijd houden. 2. Financiële buffer voor het bestuur van Stichting Molenduinbad Norg. In geval van bijvoorbeeld financiële tegenvallers kan het stichtingbestuur tijdelijk geld lenen van het moderniseringsfonds. In betere tijden moet het bestuur het geld hebben terugbetaald. Voeding van de reserve Geen Ja, vaste verrekenrente Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader Het moderniseringsfonds is onderdeel van een subsidieovereenkomst die we hebben gesloten met het bestuur van Stichting Molenduinbad Norg. De subsidievoorwaarden hebben we vastgelegd in een subsidieverlening en uitvoeringsovereenkomst, die lopen van 1 januari 2008 tot en met 11 oktober 2016. Voor de periode vanaf 2012 moeten we de jaarlijkse budgetsubsidie opnieuw vaststellen aan de hand van een nieuwe meerjarenbegroting van het stichtingbestuur. Op dit moment zijn we daarover in gesprek met het stichtingbestuur. Onbepaald Op dit moment heeft het stichtingbestuur geen concrete plannen om een beroep te doen op het moderniseringsfonds. Consequenties bij opheffing Toevoegen van het restant van het moderniseringsfonds aan de Algemene Reserve heeft de volgende consequenties: 1. In geval van investeringen die de attractiewaarde van het zwembad verhogen en / of die het zwembad bij de tijd houden, moeten we de raad om geld vragen. De bestaande subsidieovereenkomst openbreken. 35
Reserve sanering recreatie en toerisme Doel van de reserve De reserve is ingesteld voor het saneren van recreatiewoningen e.d. Voeding van de reserve Geen Nee Aanwendbaarheid Vrij aanwendbaar Beleidskader Beleidsplannen recreatie en toerisme gemeente Noordenveld Onbepaald Geen Consequenties bij opheffing Geen 36