Toptechniek in Bedrijf Gooi & Vechtstreek 1. Aanvraag programmalijn 1: VMBO en MBO techniek voor Gooi & Vechtstreek Gemeente Hilversum MBO College Hilversum Schoolbestuur VO Gooi & Vechtstreek Stuurgroep Techniekpact Gooi & Vechtstreek 2. Inleiding In de regio Gooi & Vechtstreek is de belangstelling voor een opleiding en baan in metaal, elektra en installatie de helft zo groot als de rest van Nederland. De verwachte instroom van schoolverlaters bedraagt 50% van de vervangingsvraag. De vraag naar bouwvakkers stijgt vanaf 2015 sterk terwijl de instroom in het onderwijs fors is gedaald. Maar we hebben ook te kampen met een verslechterend arbeidsmarktperspectief voor lager geschoolde ICT-ers en automonteurs terwijl de vraag naar hoger geschoolde ICT-ers sterk stijgt. Door deze ontwikkelingen staat de innovatieve kracht en het concurrentievermogen in de technische sectoren onder zware druk. 3. Techniekpact Gooi & Vechtstreek, krachtenbundeling van bedrijfsleven, onderwijs en overheid In de regio Gooi & Vechtstreek hebben ondernemers, onderwijsinstellingen en regionale overheid gezamenlijk Techniekpact Gooi & Vechtstreek gesloten. Het programma is als bijlage toegevoegd evenals de arbeidsmarktanalyse Gooi & Vechtstreek het document Cijfers- en visiedocument TechniekRaad Noord- Holland waarin ook de regio Gooi & Vechtstreek is meegenomen. De ambities zijn duidelijk; er moeten meer jongeren beter en hoger worden opgeleid om de technische sectoren (waaronder ook ICT) in de toekomst in de regio Gooi & Vechtstreek te kunnen voorzien van voldoende goed gekwalificeerd personeel. MBO College Hilversum, de Gooise VMBO scholen, het regionale bedrijfsleven, gemeente Hilversum en de opleidingsbedrijven hebben de handen ineen geslagen om: - doorlopende leerlijnen te ontwikkelen van vmbo naar mbo en van mbo naar hbo - het opleidingsniveau van de studenten te verhogen - de opleidingen beter aan te laten sluiten op de vraag vanuit het bedrijfsleven - meer jongeren op te leiden voor techniek (10% meer in 2016) Stuurgroep Techniekpact G&V Om sturing te geven aan het Techniekpact G&V is een projectleider aangesteld en een stuurgroep geformeerd waarin 4 regionale ondernemers (metaal, technische installatiebranche, bouw en automotive), de directie van MBO College Hilversum en VMBO College De Brink en een wethouder van de gemeente Hilversum zitting hebben. 1
4. Programmalijn VMBO/MBO techniek Gooi en Vechtstreek 4.a Inleiding Naast de in deze aanvraag beschreven plannen met betrekking tot de Vakmanschapsroute en Technologieroute vmbo mbo vormen de herziene kwalificatiestructuur mbo en structuur beroepsgerichte vmbo 2016 een belangrijk agendapunt in de samenwerking vmbo mbo in Gooi en Vechtstreek. Het MBO College Hilversum en de vmbo scholen in de regio Gooi en Vechtstreek werken al vele jaren intensief samen. Vanuit alle onderwijsafdelingen van het MBO College Hilversum wordt op diverse niveaus afgestemd met de regionale vmbo scholen. Ook zijn er overleggroepen rond thema s als Voortijdig Schoolverlaten, VM2 en experiment Vakmanschapsroute. In de regio Gooi & Vechtstreek biedt het MBO College Hilversum de meeste beroepsopleidingen aan onder één dak. Met nagenoeg alle vmbo scholen wordt dan ook samengewerkt. Dit geldt ook voor de verschillende technische beroepsopleidingen zoals motorvoertuigen, metaal en engineering, bouwkunde, installatie/elektro en ICT netwerk en ICT beheer. De Gooise Scholenfederatie en het Christelijk Voortgezet Onderwijs t Gooi zijn de grootste toeleveraars van nieuwe studenten van de technische beroepsopleidingen (inclusief ICT) in het MBO College Hilversum. Op bestuurlijk niveau heeft het ROC van Amsterdam, waaronder het MBO College Hilversum valt, een formele bestuurlijke samenwerking met beide VO onderwijskoepels. De accounthouder Beroepskolom en projectleider voorkomen Voortijdig Ongediplomeerd Schoolverlaten (VSV), deze functies worden door één persoon uitgevoerd, is verantwoordelijk voor het vertalen van de op bestuurlijk niveau gemaakte afspraken naar concrete uitvoering door de opleidingsteams in vmbo en mbo. Op onderwijsafdelingsniveau monitort de accounthouder Beroepskolom de voortgang van de gemaakte afspraken zowel bij vmbo als mbo. Continuïteit wordt geborgd doordat regelmatig gerapporteerd wordt aan de directies en middenkader van vmbo en mbo. Vanaf volgend schooljaar zullen de herstructureringen vmbo en mbo steeds meer geoperationaliseerd worden. De accounthouder Beroepskolom van het MBO College Hilversum en de projectleider Techniekpact onderhouden het contact met alle vmbo scholen en de onderwijsafdelingen Techniek en ICT van het MBO College Hilversum in het kader van de ontwikkelingen Vakmanschapsroute en Technologieroute binnen het Techniekpact. 2
4.b Schema Toptechniek in bedrijf Gooi & Vechtstreek Toptechniek in bedrijf Gooi & Vechtstreek Vakmanschapsroute MBO niveau 2/3 Technologieroute MBO niveau 4, aansluiting HBO Trajecten Acties Trajecten Acties Werving en voorlichting versterken Integratie theorie- en praktijkvakken VMBO/MBO Lat hoger: MBO3 opleiden Bedrijven nemen voortouw in werving / Stichting Vrienden van de Techniek Verkorten VMBO opleiding, 4 e leerjaar integratie van VMBO/MBO Alle techniekopleidingen ontwikkelen 3 jarige MBO3 opleidingen Werving en voorlichting versterken TL MBO4 techniek/ict samenwerking Brede en verdiepte kennismaking TL docenten en TL leerlingen Bedrijven nemen voortouw in werving / Stichting Vrienden van de Techniek TL scholen ontwikkelen samenwerkingsprogramma s met MBO techniek/ict TL docenten en leerlingen maken kennis met bedrijfsleven en MBO4 opleidingen Versterken MBO4/HBO aansluiting Ontwikkelen Associate Degree programma s MBO Hilversum/ met hogescholen 5. Werving en voorlichting versterken 5.a Doelen - Voorlichting en kennismaking met techniek voor ouders en jongeren - Beroepeninformatie voor vakmanschap- en technologieroute - Het bedrijfsleven voorop in de werving ( we hebben je nodig ) - 10% meer instroom in schooljaar 2016-2017 en voor het nieuwe schooljaar minimaal 5% meer instroom. In de bijlage worden de leerlingenaantallen uiteengezet. 5.b Activiteiten In Gooi & Vechtstreek worden tal van activiteiten uitgevoerd gericht op het genereren van MBO instroom in techniek: Tijd Sept 14- mei 15 Activiteit Opleidingsbedrijven OBM-MN, Bouwmensen, Installatiewerk en MBO College Hilversum organiseren het gehele jaar door praktische kennismakingactiviteiten voor basis- en kaderleerlingen VMBO. 3
Januari 15 Jan- Febr. 15 Experience dagen voor TL leerlingen van 7 TL scholen. Techniekambassadeurs (MBO studenten) worden ingezet bij de werving en promotie. TL docenten maken kennis maken met technische bedrijven, de MBO4 opleidingen en toekomstmogelijkheden voor MBO4 studenten in de techniek en ICT. Jan- Mrt 15 Er wordt met gebruikmaking van nieuwe media samen met het regionale bedrijfsleven een wervingscampagne opgezet - genaamd Techzone - om meer jongeren te interesseren voor een opleiding en baan in de techniek. In de campagne maakt het bedrijfsleven in de regio ondubbelzinnig duidelijk dat ze de jongeren nodig heeft en een mooie toekomst in de techniek kan bieden. 15 maart Ouders en leerlingen maken kennis met de behoefte aan jonge technici door het bedrijfsleven tijdens de Open dag binnen MBO College Hilversum. Mrt Juni 15 Met de betrokken bedrijven worden voorbereidingen getroffen om te komen tot een stichting Vrienden van de Techniek. Dit met als doel om de krachten van het bedrijfsleven te bundelen om voldoende instroom van jong techniektalent voor de toekomst te kunnen genereren. 5.c Deelnemende partijen - MBO College Hilversum - Vakmanschapsroute: VMBO scholen College De Brink, Casparus, Hilfertsheem Beatrix - Technologieroute: Comenius College, Erfgooiers, De Fontein, Huizermaat, De Savornin Lohman, Aloysius College, Sint Vitus Mavo, Roland Holst College, Alberdingk Thijm Mavo - Opleidingsbedrijven: OBM-MN, Bouwmensen, Installatiewerk - Opleidingsfondsen (financiële bijdrage Experiende dagen). Deelname wervingcampagne;bedrijven bouw, technische installatiebranche, metaal en voertuigtechniek. 6. Vakmanschapsroute VMBO-MBO 6.a MBO3 opleiden MBO3 opleiden, de lat hoger leggen - Technische bedrijven binnen automotive, technische installatiebranche, bouw en metaal richten zich in toenemende mate op gekwalificeerde instroom op MBO3 niveau. Daarmee lijkt de arbeidsmarktrelevantie van MBO2 niveau af te nemen. - De huidige instap in technische opleidingen is onaantrekkelijk voor jongeren die een kader, mavo of havo hebben gevolgd. Wanneer deze jongeren binnen de techniek met de handen willen werken zijn ze genoodzaakt onderaan bij MBO2 te beginnen. Dit terwijl deze studenten in andere niet technische MBO opleidingen kunnen instromen op MBO3 en/of MBO4 niveau. - De instroom binnen de installatie/elektro, bouw, metaal en in mindere mate voertuigtechniek loopt nog steeds terug. 4
Doelen - De 3 jarige vakopleiding is toegankelijk voor VMBO gediplomeerden (kadergerichte leerweg en Mavo) en tussentijdse schoolverlaters van de HAVO in de leeftijd van 16 t/m 20 jaar; - Alle leerlingen worden op niveau 3 ingeschreven. Leerlingen die geen niveau 3 kunnen behalen, stromen tijdens de opleiding af naar niveau 2 - De opleiding duurt 1½ jaar (max. 2 jaar) op niveau 2 en 1½ jaar (max. 2 jaar) op niveau 3; - Voor leerlingen die nog geen keuze voor een techniekrichting hebben kunnen maken, wordt de mogelijkheid geboden om gedurende drie maanden een techniek brede introductie te volgen - Naast de specifieke opleiding kunnen de leerlingen praktijkprogramma onderdelen volgen in de andere sectoren (keuzemodules) - Doorstroommogelijkheid naar niveau 4 Uitvoering en planning In schooljaar 2014-2015 wordt een pilot ontwikkeld en in schooljaar 2015-2016 uitgerold binnen de MBO bouwopleidingen. Deelnemende partijen MBO College Hilversum, bedrijfsleven, opleidingsbedrijf Bouwmensen. 6.b Doorlopende leerlijn VMBO MBO2/3 Inleiding We kennen in de regio Gooi & Vechtstreek enkele succesvolle voorbeelden waarin reeds wordt samengewerkt tussen MBO, VMBO en bedrijfsleven. Vakcollege Techniek (De Brink/MBO College Hilversum). Docenten techniek van VMBO College De Brink en MBO College Hilversum werken samen om doorlopende leerlijnen succesvol te laten zijn. Ook zijn de opleidingsbedrijven en bedrijven in bouw en installatiebranche nauw betrokken bij de uitvoering van de opleidingen. Het renovatieproject bouw. Jaarlijks worden een aantal renovatiepanden beschikbaar gesteld door de woningbouwcorporatie waar VMBO (Hilfertsheem en De Brink) en MBO studenten door professionals vanuit de bouwbedrijven worden begeleid en opgeleid tot beginnende beroepsbeoefenaren dan wel doorstromers van vmbo naar mbo. Deelnemende VMBO jongeren hebben een stevige beroepsbasis en veel motivatie voor een vervolgopleiding in het MBO. Het renovatieproject is een initiatief van bouwondernemingen, woningbouwcorporaties, opleidingsbedrijf Bouw en de onderwijsafdelingen techniek van VMBO scholen en het MBO College Hilversum. Maar er valt nog veel te verbeteren in de samenwerking tussen vmbo, mbo en bedrijfsleven. College De Brink wil met het MBO komen tot het gezamenlijk uitvoeren - door vakdocenten van VMBO/MBO - van de sectorale technische opleidingen in het 4 e schooljaar. Hilfertsheem Beatrix zoekt naar mogelijkheden om de techniekbrede opleiding op een praktische wijze te laten aansluiten op het bedrijfsleven en het sectoraal opleiden binnen het MBO evenals Casparus College. Doelen Een leerlijn vmbo-mbo2/3 techniek en een doelmatige organisatie van het gezamenlijke onderwijsproces van VMBO en MBO binnen de 3 VMBO s. 5
Activiteiten - Verkorting VMBO opleiding en MBO deel praktijk/theorie in 4 e leerjaar, periode ná VMBO diplomering meteen starten met MBO2/3 techniek - VMBO en MBO vakdocenten ontwikkelen samen met het bedrijfsleven praktijkgerichte opleidingsprogramma s voor alle technieken - VMBO en MBO vakdocenten voeren dit aansluitingsprogramma in 4 e leerjaar gezamenlijk uit Uitvoering activiteiten Met Casparus, De Brink en Hilfertsheem Beatrix worden in de periode januari juni 2015 per school aansluitingsplannen opgesteld. Elke VMBO school kent een eigen route (techniekbreed of sectoraal) en het tempo waarin de verandering zich voltrekken verschilt per VMBO school. Resultaat - Een bewustere keuze voor techniek - Verkorten van de opleidingstijd - Grotere arbeidsmarktrelevantie van de (vmbo) opleidingen - Meer doorstroom van VMBO naar MBO techniek Deelnemende partijen VMBO scholen College De Brink, Hilfertsheem Beatrix en Casparus College, MBO College Hilversum, opleidingsbedrijven en regionale bedrijfsleven. 7. Technologieroute 7.a Doorlopende leerlijn theoretische leerweg-mbo4 techniek/ict Inleiding Sinds november 2014 is een werkgroep Technologieroute actief die een goede aansluiting VMBO TL op MBO4 techniek/ict wil realiseren. In deze werkgroep zijn zeven TL scholen uit de regio Gooi en Vechtstreek en het MBO College Hilversum vertegenwoordigd. Doel van deze werkgroep is om vanuit gezamenlijke activiteiten in het komende schooljaar meer TL/mavo jongeren met een bèta profiel in te laten stromen in een technische (dus inclusief ICT) MBO 3 of 4 opleiding. Doel is om in de komende drie jaar 10% meer doorstroom te realiseren van TL/mavo naar MBO 3 en 4. Naast de uitwisseling van instroomcijfers om de verbeterde doorstroom naar het technische MBO onderwijs te kunnen monitoren vindt er ook inhoudelijke afstemming plaats in de werkgroep. Doelen De 7 deelnemende TL scholen en MBO College Hilversum hebben eind 2014 de ambitie geformuleerd om binnen 3 schooljaren (periode schooljaar 2014 t/m 2016) de doorstroom minimaal te verdrievoudigen. Ze scholen niet meer dan 15 leerlingen door, dat moeten binnen 2 jaar zeker 45 MBO4 studenten techniek/ict worden. Zie voor de leerlingenaantallen de bijlage. Activiteiten Jan febr 15 TL docenten en decanen bezoeken diverse technische bedrijven waar MBO4 vakdocenten, MBO stagiaires en praktijkopleiders van de bedrijven een beeld geven van de opleidingen en en toekomstmogelijkhedenvoor de MBO4 studenten Maart 15 TL scholen in de regio Gooi en Vechtstreek hebben een presentatie doorstroom TL naar MBO4 niveau techniek/ict oplleidingen ontwikkeld met hierin accent op de eigen profielkeuze als TL/mavo school 6
15 maart 15 Organiseren MBO College Hilversum, TL/mavo scholen en diverse technische bedrijven een gezamenlijke een Open Dag in Hilversum in het kader van versterken werving en voorlichting technische beroepen en de hierbij horende doorstroom mogelijkheden vmbo mbo technische opleidingen en MBO beroepsonderwijs April 15 De meeste TL/mavo teams nemen een besluit over de keuzedelen die zij in de herziene structuur beroepsgerichte vmbo in de verschillende profielen, dus ook de technische, zullen gaan aanbieden. Enkele TL scholen gaan deelnemen aan het programma ICT in de Wolken waarbij tot nu vooral TL scholen uit Amsterdam zijn aangesloten. De VMBO scholen en het MBO College Hilversum vinden het belangrijk dat deze keuzedelen aansluiten op de herziene kwalificatiestructuur MBO. Resultaat - Een bewustere keuze voor MBO4 techniek/ict - Meer doorstroom van TL leerlingen naar MBO techniek/ict - Grotere arbeidsmarktrelevantie van de TL opleidingen Deelnemende partijen VMBO scholen Mavo Huizermaat, Erfgooiers College, Aloysius College, De Savornin Lohman, Sint Vitus Mavo, Comenius College, De Fontein, MBO College Hilversum, regionale bedrijfsleven 7.b. MBO4 techniekopleidingen beter afstemmen op vragen arbeidsmarkt Doelen - De praktijk in de technische bedrijven moet leidend worden in de uitvoering van MBO4 opleidingen - Het bedrijfsleven formuleert specifieke technische stageopdrachten voor MBO4 studenten die studenten met ondersteuning van de vakdocenten gaan uitvoeren - De ondersteunende theorie wordt just in time binnen de stageopdrachten gegeven Activiteiten Er wordt in eén van de technische MBO4 opleidingen dit schooljaar een pilot uitgewerkt. Onderdelen van deze pilot zijn: - Bedrijfsopdrachten formuleren samen met het bedrijfsleven en met ondersteuning van vakdocenten - Vastgesteld wordt welk deel uitgevoerd kan worden in het bedrijf en welk deel in de school en welke theorie vakken ondersteunend kunnen zijn aan de uitvoering van de stageopdrachten - Vervolgens wordt de taakverdeling met betrekking tot de opleidingsinhoudelijk ondersteuning van de studenten bepaald (wie doet wat wanneer) en een pilot uitgevoerd - Deze aanpak wordt uitgevoerd in schooljaar 2015-2016. Deelnemende partijen MBO College Hilversum, bedrijfsleven en kennisorganisaties (ondersteuning). 7.c MBO4 aansluiting HBO Gemiddeld stroomt zo n 60% van alle MBO4 studenten van MBO College Hilversum binnen techniek en ICT door naar het HBO. Om de MBO4 opleidingen aantrekkelijker te maken voor potentiële studenten is het van cruciaal belang dat het perspectief op doorstroom aanzienlijk wordt verhoogd. Door het vergroten van de doorstroom wordt een keuze voor een MBO4 techniek opleiding aantrekkelijker voor TL en Havo leerlingen. 7
Activiteiten Het ontwikkelen van Associate Degree programma s voor de technische en ICT opleidingen. Associate Degree AD IT Servicemanagement MBO College Hilversum heeft (inclusief MBO College Zuidoost) samen met Hogeschool InHolland inmiddels een Associate Degree IT Servicemanagement aanvraag (met aanvraag macrodoelmatigheid) ingediend. Indien deze aanvraag wordt goedgekeurd, zal de AD opleiding IT Servicemanagement in het nieuwe schooljaar 2015-2016 van start gaan. AD opleidingen techniek MBO College Hilversum afdeling Techniek heeft Hogeschool Utrecht (HU) benaderd met het verzoek om gezamenlijk AD opleidingen te ontwikkelen. De HU heeft dit verzoek helaas afgewezen. In de periode januari juni 2015 worden oriënterende gesprekken rond samenwerking gestart met Hogeschool Windesheim, vestiging Almere. 8. Cofinanciering Techniekpact / Toptechniek in bedrijf schooljaar 2014-2015 Provincie Noord Holland (Regionale Campusvorming) 65.000 Deze subsidie van de provincie NH komt ten goede aan MBO College Hilversum en heeft een looptijd van september 2014 t/m augustus 2015. De projectleider Techniekpact G&V wordt met deze subsidie bekostigd t/m juli 2015. MBO College Hilversum, wervingscampagne Techzone 22.000 MBO College Hilversum heeft een communicatiebureau ingeschakeld dat de wervingscampagne Techzone heeft ontwikkeld. De ontwikkelde campagne-opzet wordt met bedrijfsleven in het voorjaar 2015 uitgevoerd. Het ontwikkelde format wordt - na de uitgevoerde pilot bijgesteld en ingezet en opnieuw ingezet in schooljaar 2015-2016. Experience dagen, kennismaking met techniek voor TL leerlingen Materiaal, organisatie en communicatiekosten voor de uitvoering in januari 2015 22.400 Betaald door opleidingsfondsen, gemeente Hilversum, Technet en MBO College Hilversum. Niet meegerekend zijn de vele uren inzet van docenten, bedrijven en gemeente Hilversum in overleggen en uitvoering van activiteiten. 8