EVALUATIE BELEIDSNOTITIE SNIPPERGROEN Augustus 2012
INHOUD 1. Inleiding 3 2. Werkwijze en resultaten 2012 4 3. Conclusies en aanbevelingen 6 Evaluatie beleidsnotitie Snippergroen 2
1. INLEIDING In september 2011 stelde de gemeenteraad van Loppersum de beleidsnotitie Snippergroen vast. Aan de beleidsnotitie werd op dat moment een looptijd van één jaar gekoppeld. Voor u ligt de evaluatie over de periode tussen het moment van vaststellen en 1 september 2012. De vastgestelde beleidsnotitie startte met het geven van een definitie van het onderwerp. Omdat er geluiden te horen waren dat de verzamelnaam verwarrend zou zijn omdat sprake is van grond en niet van groen is dit één van de aspecten die in de evaluatie naar voren is gekomen als verbeterpunt: in de toekomst zal worden gesproken over snippergrond. Voor de goede orde nogmaals de definitie: Onder snippergrond worden gemeentelijke percelen verstaan die niet voor de uitoefening van de gemeentelijke taak nodig zijn en slechts in beperkte mate dienend zijn aan het openbaar gebied. Met de beleidsnotitie Snippergroen wilde de gemeente Loppersum de volgende doelstellingen behalen: - Verbetering van het algemene ruimtelijke beeld; - Eenduidige procedures en omstandigheden bij de uitgifte van snippergroen; - Een juridisch sluitende situatie, ook voor transacties uit het verleden; - Voordelige beïnvloeding van de gemeentelijke financiële situatie; In hoofdstuk 2 wordt een overzicht gegeven van de uitgevoerde werkzaamheden en de resultaten hiervan. Waar mogelijk en gewenst worden op basis van deze evaluatie aanpassingen gedaan aan de kaders waarbinnen burgemeester en wethouders dienen te handelen. In hoofdstuk 3 van deze evaluatie vindt u de aanbevelingen die in dat kader worden gedaan. Aan de gemeenteraad zal worden voorgesteld de geactualiseerde beleidsnotitie vast te stellen. De looptijd van deze notitie zal twee jaar zijn met aan het einde van de looptijd een evaluatie- en (mogelijk) actualisatiemoment, te weten in september 2014. Evaluatie beleidsnotitie Snippergroen 3
2. RESULTATEN 2012 In de Beleidsnotitie Snippergroen is een aantal doelstellingen geformuleerd, die geresulteerd hebben in een pakket van uitvoeringsmaatregelen. Aan de uitvoeringsmaatregelen is vervolgens een prioriteit (1, 2 of 3) toegekend die aangaf op welke termijn de maatregel uitgevoerd diende te worden. Voor de prioriteiten 2 en 3 gold dat uitvoering in 2012 en daarna vorm diende te krijgen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de voortgang sinds de vaststelling van de Beleidsnotitie Snippergroen in september 2011. Maatregel Prio Voortgang Vervolg / Toelichting Toetsingskader opstellen 1 Afgerond Overeenkomsten toepassen 1 Afgerond Inzetten op verkoop 1 Continue proces Verkoopvoorwaarden opstellen 1 Afgerond Modelovereenkomsten opstellen 1 Afgerond Naleving inhoud overeenkomsten 1 Continue proces Werkprocessen opstellen 1 Afgerond In de praktijk blijkt dat het uitzetten van het verkochte/verhuurde in het veld meer gestructureerd uitgevoerd kan worden. Hierop zal worden ingezet. Aantrekkelijk prijsbeleid toepassen 1 Gestart Ten opzichte van 2011 en eerder was een start gemaakt met het prijsbeleid zoals vastgelegd in de notitie in september 2011. Ingezet zal worden op optimalisering van het prijsbeleid. Inventarisatie huidig gebruik 2 Gestart Wordt in het kader van het gegevensbeheer openbare ruimte vervolgd in restant 2012 en in 2013. Administratie huidig gebruik 2 Gestart Wordt in het kader van het gegevensbeheer openbare ruimte vervolgd in restant 2012 en in 2013. Een oplossing kan wellicht gevonden worden in een administratieve applicatie, eventueel in samenwerking met Stelselbeheer DEAL. Legalisering huidig gebruik 2 Niet van toepassing Aangezien de inventarisatie van het huidige gebruik nog niet is afgerond is het legalisering van huidig (clandestien) gebruik van gronden nog niet mogelijk. Er wordt ingezet op uitvoering in 2013. Beleidskaart Snippergroen 3 Gestart Er is een eerste inventarisatie gemaakt van uit te geven gronden. In het restant van 2012 en in 2013 zal worden gewerkt aan optimalisatie én visualisatie, eventueel in samenwerking met Stelselbeheer DEAL. Handhaving clandestien gebruik 3 Niet van toepassing Aangezien de legaliseringsronde nog niet is uitgevoerd, is er geen nulpunt voor de handhaving van clandestien grondgebruik. Evaluatie beleidsnotitie Snippergroen 4
Algemeen Naast het evalueren aan de hand van de voortgang van het vastgestelde maatregelenpakket zijn ook de ervaringen die sinds september 2011 zijn opgedaan met het in de praktijk toepassen van het vastgestelde beleid. De algemene lijn is dat het beleid zeer goed toe te passen is, en dat het nauwelijks problemen oplevert. Tot nu toe is er slechts in enkele gevallen besloten om niet over te gaan tot uitgifte van gronden. Dit had in alle gevallen te maken met het in stand houden van het bestaande ruimtelijke beeld. De ervaring leert dat ook het prijsbeleid op hoofdlijnen als passend wordt beschouwd. Zeker wanneer er sprake is van passieve verkoop is het prijsbeleid nooit een struikelblok gebleken bij een transactie. Situaties waarin het prijsbeleid wel op weerstand stuitte waren verhuursituaties wanneer verkoop niet mogelijk is, of wanneer het gronden betreft die op moment van verzoeken om koop al in bruikleen zijn bij de aanvrager. Door de jaren heen zijn er verschillende percelen om niet in bruikleen gegeven. Door nu enkel nog verhuur (met huursom) toe te passen kan het voor burgers in enkele gevallen oneerlijk voelen. Een geluid wat gehoord wordt is dat anderen gronden gratis in gebruik hebben of zonder toestemming van de gemeente, en dat het betalen van een huursom door anderen daarmee niet consequent zou zijn. In de praktijk komt het regelmatig voor dat burgers onderhoudswerkzaamheden uitvoeren die formeel voor rekening van de gemeente Loppersum zouden moeten komen. Door de grond waarop deze werkzaamheden betrekking op hebben in eigendom over te nemen willen burgers deze situatie graag definitief maken. Echter, het vastgestelde prijsbeleid kan dan een struikelblok vormen omdat men al heeft geïnvesteerd in de grond. Tot slot kan het prijsbeleid een knelpunt zijn bij de verkoop van grotere percelen en percelen die in het buitengebied van de gemeente Loppersum gelegen zijn. Voor de tweede categorie: in de regel voegen dergelijke percelen relatief minder waarde toe aan een woning, als dat in het huidige economische klimaat al aan de orde is, dan wanneer er in de dorpskernen grond wordt gekocht. Voor grotere percelen geldt dat de totale koopsom tot een hoogte op kan lopen die voor geïnteresseerden niet aanvaardbaar is. Over het algemeen is het zo dat juist deze percelen in het buitengebied gelegen zijn én vaak al in bruikleen uitgegeven zijn. Evaluatie beleidsnotitie Snippergroen 5
3. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Op basis van de ervaringen die in het eerste jaar van de beleidsnotitie Snippergroen zijn opgedaan, vragen een aantal aspecten om aanscherping / aanvulling. In dit hoofdstuk worden deze aspecten benoemd, en worden er tevens aanbevelingen gedaan voor de periode 2013 2014. Prijsbeleid Zoals beschreven kunnen er stappen worden gezet om het prijsbeleid verder te optimaliseren. Met name de totale koopsom bij grotere percelen én percelen die reeds in bruikleen zijn uitgegeven vragen om een aanpassing. Onderstaand is de voorgestelde aanpassing weergegeven. In deze is de agrarische waarde van grond (ca. 3,-) als uitgangspunt genomen. Door het aangepaste tarief voor huidige bruikleners wordt getracht deze groep mensen aan te zetten tot aankoop van het perceel dat ze op dit moment in bruikleen hebben. Ook het tarief van verhuur is aangepast. Jaarlijks verstuurd de gemeente Loppersum tientallen facturen aan burgers die een perceeltje grond in gebruik hebben. In de regel gaat het om zeer lage bedragen. In de beleidsnotitie Snippergroen is een relatief fors bedrag opgenomen als huursom. Middels onderstaand tarief wordt getracht hier een middenweg in te vinden. Voorgesteld wordt dit tarief toe te passen bij alle gevallen, dus ook bij hen die op dit moment een overeenkomst hebben. Bij de volgende factureringsronde zal een begeleidende brief worden meegezonden waarin het nieuwe beleid wordt toegelicht. Voor alle tarieven geldt dat deze getrapt worden toegepast. Verkoop Tariefgroep Koopsom 1 m² 200 m² 10,00 / m² 201 m² 400 m² 6,00 / m² 401 m² 1000 m² 3,00 / m² + 1000 m² 1,50 / m² Was: Tariefgroep Koopsom 1 m² 200 m² 15,00 / m² 201 m² 500 m² 10,00 / m² + 500 m² 5,00 / m² Verkoop aan bruikleners (met ovk vòòr 01-10-2012) Tariefgroep Koopsom 1 m² 200 m² 6,00 / m² 201 m² 400 m² 3,00 / m² + 400 m² 1,50 / m² Verhuur Grootte perceel Huursom 1 m² 50 m² 50,- / jaar 51 m² 100 m² 100,- / jaar 101 m² 150 m² 150,- / jaar + 150 m² 200,- / jaar Was: Grootte perceel Huursom 1 m² 25 m² 75,- / jaar 26 m² 50 m² 150,- / jaar 51 m² 75 m² 225,- / jaar 76 m² 100 m² 300,- / jaar 101 m² 125 m² 375,- / jaar 126 m² 150 m² 450,- / jaar + 150 m² 500,- / jaar Evaluatie beleidsnotitie Snippergroen 6
Uitgiftevormen In de loop van de jaren hebben verschillende uitgiftevormen de revue gepasseerd. Zowel verhuur als bruikleen werd toegepast. Voorgesteld wordt, om in de lijn van de beleidsnotitie Snippergroen in te blijven op zetten op verkoop, en wanneer dat niet mogelijk blijkt, verhuur. De constructie van bruikleen om niet zal niet meer worden toegepast, en er zal worden ingezet op het ombuigen van de huidige bruikleenovereenkomsten naar verhuur of verkoop. In het algemeen geldt de lijn dat mensen die niet willen kopen in aanmerking komen om te huren. Wanneer men ook hier geen belangstelling in heeft, kunnen andere aangrenzende eigenaren in aanmerking komen voor een bepaald perceel. Wel wordt voorgesteld een derde uitgiftevorm te introduceren: adoptie. Onder adoptie van gemeentegrond verstaan we het vrijwillig onderhouden van een stukje openbaar groen door een groep bewoners van een straat of buurt. Nadrukkelijk blijven de geadopteerde perceeltjes een openbaar karakter houden en niet aan tuinen toegevoegd. Met deze constructie kan in een behoefte worden voorzien, in de zin dat burgers meer en direct invloed uit kunnen uitoefenen op de kwaliteit van de openbare ruimte. De spelregels ten aanzien van adoptie van gemeentegrond zijn als bijlage opgenomen in de beleidsnotitie Snippergroen 2013 2014. Evaluatie beleidsnotitie Snippergroen 7