Oud, geriatrisch en ook nog kanker Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda
Kanker treft vooral oudere personen aantal nieuwe diagnosen van kanker Nederland in 2010 www.cijfersoverkanker.nl
Ouderen en kanker, een snel toenemend probleem 1990 2000 2010 2015 ---------------------------------------------------------------------- Man 19.400 22.800 25.800 34.400 Vrouw 16.700 18.100 19.300 23.900 www.ikcnet.nl
Cijfers uit het GHZ: 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 <70 jaar >70 jaar >75 jaar >80 jaar >85 jaar 2011 2012
Hematologische patiënten:
Kenmerken van een geriatrische patiënt. Hoge leeftijd Complex van aandoeningen Ziektepresentatie functiestoornissen
Specifieke ouderen problematiek in de oncologie. Zintuiglijke beperking Immobiliteit Ondervoeding Incontinentie Polyfarmacie Delier Depressie Cognitieve problemen
Comorbiditeit: Nieuw gediagnosticeerde patiënten met kanker en bekend met 1 chronische ziekten: leeftijd van 50-64 jaar heeft 48% patiënten van 80 jaar en ouder geldt dat voor 80% Bekend met 2 chronische ziekten: 17% in de leeftijd van 50-64 jaar 45% bij 80 jaar en ouder Hart- en vaatziekten, hypertensie, COPD en diabetes mellitus zijn de meest voorkomende bijkomende ziekten. Bron:oncoline
Polyfarmacie: In de groep van 65-74-jarigen gebruikt 39% meerdere medicijnen; in de groep ouderen vanaf 75 jaar is dit percentage 51%. Er kunnen meer bijwerkingen zijn door verminderde nier- en leverfunctie, veranderde lichaamssamenstelling en interactie tussen medicatie en voeding. Door ouderdom neemt de kans op geheugenproblemen toe, met risico van onder- en overdosering van medicatie. Als medicatie wordt gemalen vanwege kauw- en slikproblemen, kan de smaaksensatie van voeding ernstig en langdurig verstoord raken. Bron:oncoline
Levensverwachting: Vrouw Man 50 jaar 31,7 26,4 70 jaar 14,4 10,7 80 jaar 8,2 6,3 90 jaar 4 3,5 Bron: CBS
Praktijk: Hematoloog/oncoloog: verteld (slecht)nieuws Hematologie vpk: vangt de patiënt op na het nieuws, maakt kennis met patiënt, legt hun functie uit en geeft telefoonnummers mee, maakt vervolg afspraak voor voorlichting Geriatrisch oncologische vpk: kennis maken met patiënt, neemt assessment af, laat patiënt zijn verhaal doen, voegt alle uitslagen van het assessment samen en informeert hematoloog/oncoloog + hematologie vpk hierover om tot een behandeling op maat te komen Hematologie vpk: voorlichting over de komende behandeling, begeleidt/ondersteund de patiënt in gehele traject
Assessments Geriatric navigator
Screeningstools: MMSE: Wat is de MMSE? Mini-mental state examination Duurt +/-15 minuten Oriëntatie in tijd en plaats Eenvoudige geheugentest (inprenting) Aandacht (moet kunnen rekenen!) Taal, praxis, en visuo-constructie 20 items; score 0-30 Geen test voor frontale functies (overzicht, organisatie en planning, uitvoerende functies).
Mmse:
Mmse: SLUIT UW OGEN
GFI:
GDS 15 1. Bent u innerlijk tevreden met uw leven? 2. Bent u met veel activiteiten en interesses opgehouden? 3. Heeft u het gevoel dat uw leven leeg is? 4. Verveeld u zich vaak? 5. Heeft u meestal een goed humeur? 6. Bent u bang dat u iets naars zal overkomen? 7. Voelt u zich meestal wel gelukkig? 8. Voelt u zich vaak hopeloos? 9. Blijft u liever thuis dan uit te gaan en nieuwe dingen te doen? 10. Heeft u het gevoel dat u meer moeite heeft met het geheugen dan anderen? 11. Vind u het fijn om te leven? 12. Voelt u zich nogal waardeloos op het ogenblik? 13. Voelt u zich energiek? 14. Heeft u het gevoel dat uw situatie hopeloos is? 15. Denk u dat de meeste mensen het beter hebben als u?
KATZ-ADL: Hierbij wordt gekeken naar de volgende 6 elementen: zich wassen zich kleden zich verplaatsen toiletbezoek (met of zonder hulp) incontinentie eten
Wat te doen met alle uitslagen? Standaard behandeling aanbieden zonder bijzonderheden Standaard behandeling met aandachtspunten voor extra begeleiding/aanpassingen Dosis reductie Geen behandeling
Casus: Dhr H (1939) 2013: NHL in neusgat VG: - Medicatie: paracetamol, lactulose Dhr kan niet lezen en schrijven
Geriatrisch assessment: Geriatrisch assessment: - MMSE: 25 (van de 28) - GFI: 5 (van de 15) - GDS: 11 (van de 15) - KATZ: geheel zelfstandig, 20 kilo afgevallen in 4 jaar tijd Dhr heeft een zeer sterke behandelingswens!!!
Acties vooraf aan behandeling: icc diëtiste icc maatschappelijk werker thuiszorg aanvragen voor hulp medicatie en observatie Behandel advies: - Bij eerst kuur 1 nacht over ivm observatie (dhr is alleen en heeft klein sociaal netwerk) - Volledige dosering akkoord gegeven - Intensieve begeleiding door hematologie vpk
Vervolg: 07-11: kuur 1 (CHOP) 12-11: obstipatie klysma 22-11: van de trap gevallen zorg geen actie ondernomen 25-11: dhr neemt contact op met zh, komt langs. Ziet er kwetsbaar uit en is sterk vermagerd (4 kilo afgevallen), tong/mond vies. 25-11: longontsteking AB December: Radiotherapie 25x, stop chemo Jan-Feb: loopoor, mondproblemen, afgevallen (KNO icc, diëtiste icc, geriater icc Maart: zelfstandig, eten en drinken goed
Vragen???
BEDANKT!!!