Agendapunt commissie: 5.4 steller telefoonnummer email J.Maas 040-2083474 jaap.maas@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 43313/43316 23 juni 2016 portefeuillehouder M. Bax onderwerp Heffing van precariobelasting op kabels en leidingen aan de gemeenteraad A. Samenvatting De mogelijkheden om precariobelasting te heffen van de kabel- en leidingnetwerken zijn onderzocht. Alle in de gemeente aanwezige netwerken zijn in beginsel te belasten door middel van precariobelasting. Wet, (fiscale) jurisprudentie en bestaande overeenkomsten kunnen echter beperkingen stellen aan de mogelijkheid om te heffen. Gezien het financiële belang van de gemeente achten wij uitvoering van precariobelasting voor kabels en leidingen gewenst. Mocht vervolgens de precariobelasting van nutsbedrijven afgeschaft worden, als gevolg van het voor de zomer te verwachten wetsvoorstel, kan de Raad besluiten de Verordening precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden 2016 in te trekken, eventueel met terugwerkende kracht. B. Voorgesteld besluit 1. De Verordening precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden 2016 vaststellen; 2. De opbrengst van de precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden reserveren in de algemene reserve; 3. Het precariotarief per strekkende meter per jaar vaststellen op 2,25 en 0,1875 per strekkende meter per maand voor de resterende maanden over 2016. C. Inleiding Op 17 december 2015 is door de gemeenteraad een initiatiefvoorstel van het CDA aangenomen om een onderzoek in te stellen naar de haalbaarheid van het heffen van precario op kabels en leidingen. De uitwerking van de destijds geformuleerde opdracht vind plaats met dit raadsvoorstel. De Gemeentewet biedt gemeenten in artikel 228 de mogelijkheid om precariobelasting te heffen ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. De gemeente heft reeds gewone precariobelasting over terrassen, terrasuitbreidingen bij een evenement en over parkeerplaatsen voor een ander gebruik dan parkeren op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. De mogelijkheden om precariobelasting te heffen van de kabel- en leidingnetwerken is onderzocht. In de gemeente zijn in elk geval de volgende kabel- en leidingnetwerken aanwezig: a. hoofd)gasleidingnetwerk van Gasunie; b. gasleidingnetwerk van Enexis B.V.; c. elektriciteitsleidingnetwerk van Enexis B.V.; d. elektriciteitsnetwerk van Ennatuurlijk B.V.; e. waterleidingnetwerk van N.V. Brabant Water; en
f. hoogspanningsleidingnetwerk van Tennet TSO B.V.. Uit onderzoek is gebleken dat op basis van de beschikbare gegevens het gas- en elektriciteitsleidingnetwerk van Enexis, het netwerk van Ennatuurlijk en het waterleidingnetwerk van Brabant Water in de precariobelasting betrokken kunnen worden. Op grond van het financiële belang van de gemeente achten wij uitvoering van precariobelasting voor kabels en leidingen gewenst. De belastingverordening is in concept bijgevoegd. Een reden om te kiezen voor twee verordeningen precariobelasting is dat dit overzichtelijker is voor de belastingplichtige en voor de gemeente zelf. Daarnaast is de belastingplicht voor kabels en leidingen anders dan die voor andere voorwerpen. Een separate verordening voor de precariobelasting op kabels en leidingen kan daarnaast eenvoudig worden ingetrokken indien daartoe, bijvoorbeeld vanuit de politieke discussie bij de rijksoverheid, aanleiding toe is. Het simpel intrekken van een verordening is een stuk eenvoudiger en overzichtelijker dan het aanpassen van de gewone precariobelasting verordening. Mogelijke beperkingen aan het heffen Wet, jurisprudentie en overeenkomsten kunnen beperkingen opleggen aan de mogelijkheden om te heffen. Zo kan volgens jurisprudentie niet worden geheven indien het hebben van voorwerpen door de gemeente wordt veroorloofd of toegelaten. Dit wil zeggen dat de gemeente als eigenaar niet verplicht moet zijn de aanwezigheid van de voorwerpen toe te staan. Als de gemeente het gebruik van zijn grond voor het hebben van voorwerpen jegens de belastingplichtige moet gedogen, kan zij dus geen precariobelasting heffen. Een gedoogplicht kan gelden bij of krachtens een wet, zoals de Telecommunicatiewet voor kabels ten dienste van een openbaar elektronisch communicatienetwerk. Een gedoogplicht kan ook voortvloeien uit een privaatrechtelijke overeenkomst, zoals een huur- of exploitatieovereenkomst met de netbeheerder. Ook anderszins kan een overeenkomst aan heffing in de weg staan, bijvoorbeeld indien tussen de gemeente en de belastingplichtige is overeengekomen dat niet zal worden geheven of dat geen vergoeding zal worden gevraagd. Kanttekeningen Bij de heffing van precariobelasting over kabels en leidingen zijn de volgende kanttekeningen te plaatsen en risico s te benoemen: 1. Treft de invoering van precariobelasting op kabels en leidingen de burger? De precariobelasting die door netbeheerders in (circa 90) gemeenten moet worden voldaan, wordt reeds zeer beperkt in de tariefberekening van de netbeheerders opgenomen. Dit betekent dat inwoners van de gemeente nu al meebetalen aan de precarioheffing op kabels en leidingen in andere gemeenten. Deze systematiek geldt overigens niet voor bijvoorbeeld het waterleidingnetwerk. Waterbedrijven belasten doorgaans de precariobelasting rechtstreeks door aan de afnemers. 2. In de toekomst mogelijke vrijstelling voor precariobelasting voor nutsvoorzieningen. Jaren geleden is verzocht om een wetvoorstel tot vrijstelling van precariobelasting op netwerken (van nutsbedrijven), maar dit is nog steeds niet ingediend bij de Tweede Kamer. De stand van zaken op dit moment is dat minister Plasterk op 26 april jl. het volgende (nogmaals) heeft aangegeven:
Gelet op de forse toename van het aantal gemeenten dat precario heft op netwerken van nutsbedrijven wil ik voorrang geven aan dit wetstraject. Ik streef ernaar nog vóór de zomer een wetsvoorstel aan uw Kamer aan te bieden.. Heffing van precariobelasting op kabels en leidingen is dus nog mogelijk, maar zal in de nabije toekomst naar alle waarschijnlijkheid worden afgebouwd. De invoering van precariobelasting voor een korte periode kan toch interessant zijn, gelet op de hoogte van eventuele opbrengsten. Het wetsvoorstel zal duidelijkheid moeten geven of de gemeente met een invoering van precariobelasting dit jaar onder een mogelijke overgangsregeling zal vallen. Indien de precariobelasting op kabels en leidingen afgeschaft wordt, kan de Raad besluiten om, eventueel met terugwerkende kracht, de verordening precariobelasting op kabels en leidingen in te trekken. 3. Overeenkomst staat mogelijk in de weg aan heffing. Zoals gezegd kan een (bestaande) overeenkomst met bijvoorbeeld een netbeheerder in de weg staan aan heffing doordat is afgesproken dat de voorwerpen op grond van de overeenkomst jegens hem moeten worden gedoogd. Dit kan leiden tot een civiele procedure. In (met name de laatste alinea van, paragraaf 4 van bijgevoegde notitie is aangegeven dat de (eenzijdige) opzegging van de overeenkomsten door de gemeente met een gehanteerde termijn van 6 maanden gelet op de jurisprudentie redelijk is. 4. Procesrisico s. De kans is aanwezig dat een belastingplichtige in bezwaar en vervolgens in beroep zal gaan tegen een aanslag precariobelasting. Indien een aanslag wordt opgelegd die in een (fiscale) procedure niet stand blijkt te houden (bijvoorbeeld als gevolg van in die procedure verstrekte informatie zoals overeenkomsten), zal de aanslag moeten worden terugbetaald. Daarnaast kan de gemeente worden veroordeeld in de proceskosten. D. Wat willen we bereiken? Handhaving van de inkomsten uit heffing van gewone precariobelasting en extra inkomsten genereren door de heffing van precariobelasting op kabels en leidingen. E. Wat gaan we er voor doen? Op basis van het genomen raadsbesluit zullen de vervolgstappen in gang worden gezet. Dat wil zeggen dat met de vastgestelde verordening er daadwerkelijk een aanslag kan worden opgelegd. Dit zal dan ook gebeuren voor de resterende maanden 2016. Bij de jaarrekening 2016 kan daadwerkelijk worden vastgesteld wat de opbrengst zal zijn geweest. Het betreffen vooral juridische stappen welke nog tot bovengenoemde risico s kunnen leiden. F. Betrokken partijen N.v.t. G. Beheer en onderhoud N.v.t. H. Financiën Opbrengst/resultaat De opbrengst is het product van de totale heffingsgrondslag maal het tarief. Voor een becijfering van de potentiële opbrengst zal dus ten eerste de totale heffingsgrondslag moeten worden ingeschat. De heffingsmaatstaf is in de conceptverordening bepaald op het aantal strekkende meters. Volgens de raming van een externe deskundige partij is de maximale heffingsgrondslag, rekening houdend met de heffingsbeperkingen circa 700 kilometer. Ten tweede zal het tarief moeten worden bepaald. Voorgesteld wordt om het tarief voor 2016 (1 juli t/m 31 december) vast te stellen op 0,1875 per strekkende meter per maand.
Dit leidt dit tot een potentiële opbrengst voor belastingjaar 2016 van 551.250. Voor 2017 geldt dan het tarief van 2,25 per strekkende meter per jaar wat leidt tot potentiele opbrengst van 1.575.000. Minister Plassterk heeft aangegeven dat tarieven per 1-1-2017 niet verder mogen oplopen. Daarom wordt voor 2017 het zelfde jaartarief gehanteerd als dat wat voor 2016 zou gelden. Het tarief is gebaseerd op landelijke ervaringen zoals die door de extern deskundige wordt geadviseerd. Kosten Met de invoering van een belastingverordening en de uitvoering daarvan zijn kosten gemoeid. De incidentele kosten betreffen de kosten van bezwaar- en beroepsprocedures tegen de op te leggen aanslagen. Naar verwachting zal alleen in het begin tegen de aanslagen worden geprocedeerd om duidelijkheid over de verschuldigdheid van de belasting te verkrijgen. De incidentele kosten kunnen worden begroot op circa 10.000. De structurele kosten zijn de jaarlijkse uitvoeringskosten, zoals kosten van aanslagoplegging en invordering van de belastingbedragen, het versturen van aangiftebiljetten en het doorvoeren van mutaties. Deze kosten kunnen jaarlijks worden begroot op 10.000. Dit betreft echt een inschatting omdat er simpelweg geen ervaring is met dit onderwerp. Dekking De kosten worden gedekt uit de opbrengst precariobelasting. Wij stellen om het resulaat (opbrengst minus kosten) te storten in de algemene reserve. Op het moment dat de opbrengsten structureel geraamd kunnen worden (afhankelijk van de uitkomsten van bezwaar en beroep), kan overwogen worden de opbrengsten ten gunste te brengent van de exploitatie. Het doel van deze heffing is het genereren van extra inkomsten. Afhankelijk van mogelijke (langdurige) juridische procedures en de plannen tot afschaffing van het heffen van precariobelasting van nutsbedrijven kunnen deze inkomsten wellicht op termijn structureel verwerkt worden in de begroting. Op dat moment kunnen structurele uitgaven hieruit gedekt worden. I. Vervolgstappen Na het besluit tot invoering van de heffing van precariobelasting op kabels en leidingen dient de Verordening precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden vastgesteld te worden door de Raad en bekend gemaakt te worden. Daarna kan gestart worden met de heffing van precariobelasting over kabels en leidingen. J. Communicatie Bekendmaking van de Verordening precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden 2016. K. Bijlage(n) 1. (concept) Verordening precariobelasting buizen, kabels, draden of leidingen 2016 (Verseonnummer 43317). L. Ter inzage liggende stukken 1. (concept) Verordening precariobelasting buizen, kabels, draden of leidingen 2016 (Verseonnummer 43317); 2. Quickscan precario kabels en leidingen (Verseonnummer: 43323).
Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester drs. R.F.W. van Eijck. drs. A.B.A.M. Ederveen.
De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 31 mei 2016, nummer 43313/43316; Gelet op artikel 228 van de Gemeentewet; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 16 juni 2016 BESLUIT 1. De Verordening precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden 2016 vaststellen; 2. De opbrengst van de precariobelasting buizen, kabels, leidingen en draden reserveren in de algemene reserve; 3. Het precariotarief per strekkende meter per jaar vaststellen op 2,25 en 0,1875 per strekkende meter per maand voor de resterende maanden over 2016. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 23 juni 2016. Kenmerk: 43313/43316 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 6