Agendapunt : 9 : Besluitvormend Programma : (11) Algemene Dekkingsmiddelen/bestemmingsreserve Portefeuillehouder : G.H. Schippers

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergadering : 9 oktober 2014 Agendapunt : 9 Status : Besluitvormend Programma : (11) Algemene Dekkingsmiddelen/bestemmingsreserve Portefeuillehouder : G.H. Schippers Behandelend ambt. : K. Rauwerda krauwerda@t-diel.nl Telefoonnummer : (0511) Zaak / Stuknummer : Z / S Aan de Raad. Onderwerp Precariobelasting op kabels en leidingen Korte inhoud Op grond van artikel 228 Gemeentewet heeft de gemeente de mogelijkheid om precariobelasting te heffen op voorwerpen die in, op of boven grond in eigendom van de gemeente zijn aangebracht. In dit geval richt het onderzoek zich op de heffing van de belasting op kabels en leidingen van nutsbedrijven. De invoering is niet zonder meer mogelijk. Voorstel van het College Invoeren van Precariobelasting middels vaststellen van een belastingverordening op de heffing en invordering van precariobelasting op leidingen en kabels. Ter inzage liggende stukken Nader toelichting betreffende kanttekeningen en risico s.

2 Toelichting Op grond van artikel 228 Gemeentewet heeft de gemeente de mogelijkheid om precariobelasting te heffen op voorwerpen die in, op of boven grond in eigendom van de gemeente zijn aangebracht. Wat is het probleem? En wat zijn de oorzaken van het probleem? Zonder een verordening Precariobelasting is het in geen geval mogelijk om aanslagen op te leggen. De invoering en daadwerkelijke aanslagen opleggen is niet zonder meer mogelijk. Er zijn enige aandachtspunten, juridische en overige drempels die het invoeren van de precariobelasting bemoeilijken. Binnen de grenzen van de gemeente liggen verschillende netwerken van kabels, leidingen, buizen, draden en dergelijke. Het gaat met name om gas-, elektriciteits- en waterleidingnetwerken, kabels, glasvezel t.b.v. telecom van de netbeheerders. De Gemeentewet biedt gemeenten in artikel 228 de mogelijkheid om precariobelasting te heffen 'terzake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond'. Globaal zijn de mogelijkheden onderzocht om precariobelasting te heffen van de kabelen leidingnetwerken binnen haar grenzen. In onze gemeente zijn in elk geval de volgende kabel- en leidingnetwerken aanwezig: a. (hoofd)aardgasleidingnetwerk van N.V. Nederlandse Gasunie; b. aardgasleidingnetwerk van Stedin Netbeheer B.V.; c. hoogspanningsnet van TenneT TSO; d. elektriciteitsnetwerk van Liander N.V.; e. waterleidingnetwerk van Vitens N.V.; f. Telecombedrijven. Bedrijven onder a, b, e, en f kunnen niet in de precario worden betrokken op grond van wetgeving en/of afspraken uit verleden in overeenkomsten (zie punt 2 kanttekeningen hierna). Bij de heffing van precariobelasting over kabels en leidingen zijn de volgende kanttekeningen te plaatsen en risico's te benoemen: 1. Treft de invoering van precariobelasting op kabels en leidingen de burger? Het transport van energie (gas, elektriciteit en water) door netbeheerders is aan strikte regels gebonden en staat onder toezicht van de Energiekamer van het Ministerie van Economische zaken. Taakomschrijving Energiekamer: De Energiekamer (EK) houdt toezicht op de naleving van de Elektriciteitswet 1998 en op naleving van de Gaswet. De EK is als kamer ondergebracht bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De Energiekamer: - geeft vergunningen af voor de levering van elektriciteit of gas aan kleinverbruikers; - stelt tariefstructuren en voorwaarden vast voor de levering van elektriciteit; - beoordeelt de resultaten van netbeheerders en vergunninghouders; - adviseert de Rijksoverheid over aanvragen en ontheffingen voor de aanwijzing van netbeheerders. 2

3 In dit verband worden ook jaarlijks de kosten (tarieven) van transport en de doorrekening aan de consumenten vastgesteld. Hiertoe behoort de precariobelasting. De precariobelasting die door netbeheerders in een beperkt aantal gemeenten (40-50 gemeenten) moet worden voldaan wordt zeer beperkt in die tariefberekening opgenomen. Dit betekent dat inwoners van de gemeente nu al beperkt meebetalen aan de precarioheffing op kabels en leidingen in andere gemeenten. Deze systematiek geldt overigens niet voor bijvoorbeeld het waterleidingnetwerk. Waterbedrijven belasten doorgaans de precariobelasting rechtstreeks door aan de afnemers. Er zijn hier voorbeelden dat de rekening voor inwoners gemiddeld 10 % wordt verhoogd (gemeente Dronten). 2. Beperkingen in de heffing door wet, jurisprudentie en overeenkomsten. Volgens jurisprudentie kan uitsluitend worden geheven indien 'het hebben van voorwerpen' door de gemeente wordt 'veroorloofd of toegelaten'. Dit wil zeggen dat de gemeente als eigenaar niet verplicht moet zijn de aanwezigheid van de voorwerpen toe te staan. Als de gemeente het gebruik van zijn grond voor het hebben van voorwerpen moet gedogen, kan zij dus geen precariobelasting heffen. Een gedoogplicht kan onder meer gelden bij of krachtens een wet. Dit is het geval in de Telecommunicatiewet voor kabels ten dienste van een openbaar elektronisch communicatienetwerk. Een gedoogplicht kan ook voortvloeien uit een privaatrechtelijke overeenkomst, zoals een huur- of exploitatieovereenkomst met de netbeheerder. Ook anderszins kan een overeenkomst aan heffing in de weg staan, bijvoorbeeld indien met de gemeente is overeengekomen dat niet zal worden geheven of dat geen vergoeding zal worden gevraagd. 3. In de toekomst mogelijke vrijstelling voor precariobelasting voor nutsvoorzieningen. Op 15 november 2010 is de motie-van der Burg (Kamerstukken II , VII, nr. 9) aangenomen die de regering nogmaals verzoekt om het wetvoorstel vrijstelling precariobelasting op netwerken (van nutsbedrijven) zo spoedig mogelijk in te dienen, zodat dit voor 1 januari 2012 in werking kan treden. Dit wetsvoorstel is op dit moment nog niet ingediend bij de Tweede Kamer. De VNG meldt op 5 april 2013 dat de minister meer tijd neemt om op alternatieven te studeren en het wetsvoorstel aan te houden. Of het daadwerkelijk tot een wetsvoorstel komt en wat de precieze uitwerking daarvan zal zijn op de (on)mogelijkheden voor heffing van precariobelasting voor nutsbedrijven, is op dit moment moeilijk in te schatten.(zie bijlage punt 3.1) Overigens is het wetsvoorstel niet openbaar. Vooralsnog wordt de heffing van precariobelasting voor nutsbedrijven nog niet wettelijk belemmerd. Volledigheidshalve kan hierbij worden opgemerkt dat het vorige kabinet (Balkenende IV), na een eensluidend advies van de Raad van State, heeft besloten de precariobelasting voor kabel- en netwerkleidingen niet af te schaffen. Wat gaan we daarvoor doen? Na het vaststellen van de verordening wordt een onderzoek gestart bij de betreffende nutsbedrijven. Daarnaast worden ontwikkelingen bij de wetgever gevolgd en de uitspraken in inmiddels gestarte rechtszaken tegen aanslagen precariobelasting opgelegd door andere gemeenten. Wat zijn financiële aspecten? In verband met de dreigende afschaffing van de belasting de eventuele opbrengst reserveren in een nieuw te vormen bestemmingsreserve Precariobelasting. 3

4 Overweging college Ondanks de kanttekeningen op dit moment de verordening laten vast stellen. Wanneer de verordening is vastgesteld, is een gemeentelijk juridisch kader aanwezig om daadwerkelijk aanslagen op te leggen. Wanneer in de nabij toekomst zaken duidelijker worden omtrent de Precariobelasting en de mogelijkheden van heffen, wordt daar op ingespeeld. Op basis van het genomen raadsbesluit kan een gesprek met c.q. onderzoek worden gestart bij de nutsbedrijven. Aanslagen worden niet zonder meer opgelegd. Het college besluit apart tot het daadwerkelijk opleggen van aanslagen en met ingang van wanneer. Conclusie Wij stellen u voor over te gaan tot het invoeren van precariobelasting en hiervoor de bijgaande verordening vast te stellen. Onderzoek en overleg met nutsbedrijven wordt hierna gestart. Voordat er daadwerkelijk aanslagen worden opgelegd wordt de stand van zaken op dat moment afgestemd met het college. Communicatie De belastingverordening wordt bekend gemaakt op mijn overheid.nl. Burgum, 23 september 2014 Het college van Tytsjerksteradiel, de loco-secretaris de burgemeester M. van der Feen drs. E.J. ter Keurs 4

5 Raadsbesluit Gemeente Tytsjerksteradiel Raadsvergadering d.d. 9 oktober 2014, agendapunt 9 De Raad van de gemeente Tytsjerksteradiel: gelezen het voorstel van het College d.d. 23 september 2014; gelet op het bepaalde in de artikelen 216 en 228 van de Gemeentewet; BESLUIT: de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting op buizen, kabels, draden en leidingen als volgt vast te stellen: 5

6 Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting op buizen, kabels, draden en leidingen Artikel 1 Begripsomschrijvingen Deze verordening verstaat onder: a. jaar: een kalenderjaar. Artikel 2 Belastbaar feit Onder de naam precariobelasting wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van buizen, kabels, draden of leidingen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond, bedoeld of genoemd in deze verordening. Artikel 3 Belastingplicht 1. Ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen ter zake waarvan op grond van de Gaswet of de Elektriciteitswet een netbeheerder is aangewezen, wordt de precariobelasting geheven van de door de minister aangewezen netbeheerder. 2. In alle andere gevallen wordt de precariobelasting geheven van degene die de buizen, kabels, draden of leidingen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond heeft, dan wel van degene ten behoeve van wie dat voorwerp of die voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond aanwezig zijn. Artikel 4 Vrijstellingen De precariobelasting wordt niet geheven ter zake van het hebben van: a. voorwerpen, waarvan de gemeente genothebbende is krachtens eigendom, bezit of beperkt recht, met uitzondering van voorwerpen die in gebruik zijn bij een derde; b. buizen in de grond, tot aansluiting op het openbaar hemelwaterstelsel, het openbaar ontwateringstelsel of het openbaar vuilwater riool. Artikel 5 Maatstaf van heffing en belastingtarief 1. Het tarief bedraagt tot en met 31 december 2014 voor het hebben van buizen, kabels, draden of leidingen per strekkende meter 0,42, met inachtneming van het overigens in deze verordening bepaalde. 2. Het tarief bedraagt met ingang van 1 januari 2015 voor het hebben van buizen, kabels, draden of leidingen per strekkende meter per jaar 2,50, met inachtneming van het overigens in deze verordening bepaalde. Artikel 6 Berekening van de precariobelasting Voor de berekening van de precariobelasting wordt een gedeelte van een strekkende meter als een volledige strekkende meter aangemerkt. Artikel 7 Belastingtijdvak Het belastingtijdvak is gelijk aan het kalenderjaar. Artikel 8 Wijze van heffing De precariobelasting wordt bij wege van aanslag geheven. 6

7 Artikel 9 Ontstaan van de belastingschuld en heffing naar tijdsgelang 1. De precariobelasting is verschuldigd bij het begin van het belastingtijdvak of, zo dit later is, bij de aanvang van de belastingplicht. 2. Indien de belastingplicht in de loop van het belastingtijdvak aanvangt, is de precariobelasting verschuldigd voor zoveel twaalfde gedeelten van de voor dat tijdvak verschuldigde belasting als er in dat tijdvak, na de aanvang van de belastingplicht nog volle kalendermaanden overblijven. 3. Indien de belastingplicht in de loop van het belastingtijdvak eindigt, bestaat aanspraak op ontheffing voor zoveel twaalfde gedeelten van de voor dat tijdvak verschuldigde precariobelasting als er in dat tijdvak, na het einde van de belastingplicht, nog volle kalendermaanden overblijven. Artikel 10 Termijnen van betaling De aanslag moet worden betaald in twee gelijke termijnen waarvan de eerste vervalt op de laatste dag van de maand volgend op de maand die in de dagtekening van het aanslagbiljet is vermeld en de tweede twee maanden later. Artikel 11 Kwijtschelding Bij de invordering van de precariobelasting wordt geen kwijtschelding verleend. Artikel 12 Nadere regels door het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders kan nadere regels geven met betrekking tot de heffing en de invordering van de precariobelasting. Artikel 13 Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze verordening treedt in werking met ingang van de eerste dag na die van bekendmaking. 2. De datum van ingang van de heffing is 1 november Deze verordening wordt aangehaald als Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de Raad van de gemeente Tytsjerksteradiel van 9 oktober De Raad voornoemd, de griffier de voorzitter mr. S.K. Dijkstra drs. E.J. ter Keurs 7

8 8