P5 REFLECTIE DE SCULPTUREN VAN HET LEVEN TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explorelab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013
INFORMATIE Persoonlijke informatie Naam Rozemarijn Maleki Studienummer 1362291 Adres Voorstraat 95 1 Postcode 2611 JM Delft Woonplaats Netherlands Telefoon nummer +31615944216 E-mail adres rozemarijnmaleki@gmail.com Studio Thema Onderwerp Titel afstudeerproject Afstudeerrichting; Explorelab Poëtische Architectuur DE SCULPTUREN VAN HET LEVEN Mentors Hoofdmentor (onderzoek & ontwerp) L. Willekens L.A.M.Willekens@tudelft.nl Bouwtechniek mentor E. van Dooren E.J.G.C.vanDooren@tudelft.nl TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explore lab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013 2
P5 REFLECTIE In deze reflectie zal ik terugkijken op mijn afstudeerproject, in het bijzonder de periode tot aan de P5. Hierin zal ik reflecteren op een aantal punten: -mijn thema in het lab, -de methode die ik heb gebruikt, -de relatie tussen mijn onderzoek en ontwerp, -en het project in een grotere sociale context. Explorelab en poëtische architectuur Dit project gaat over het poëtische in architectuur. Het is een onderwerp waar architecten mee worstellen en wat mij fascineert. Het poëtische betreft de schoonheid van de dingen, in dit geval om architectonische kwaliteit te bereiken. Deze fascinatie bleek al langer mijn ontwerpen te beïnvloeden. En deze zoektocht begon toen ik begon te ontdekken wat ik wilde doen en tot nu toe had gedaan. Ik probeerde mensen te raken met mijn ontwerpen. De woorden dat is een poëtisch ontwerp fascineerde mij en riepen allerlei vragen op: Wat betekent het? Wat is poëtisch? Is er een manier om het te beschrijven? Deze vragen fascineerde mij en waren een aanleiding voor mij om verder te gaan onderzoeken. Mijn fascinatie is de emotionele ervaring die mensen kunnen hebben in een gebouw, nog specifieker de poëtische ervaring. Architectuur wat niet alleen functioneel is, maar ook nog de mensen een stemmingswisseling kan geven. Een combinatie van functie en kunst. Het raakt onze gevoelens en gedachten. En dit is wat ik probeerde en probeer te creëren met mijn ontwerpen, vandaar mijn zoektocht naar dit onderwerp. Ik wilde dit namelijk verder ontwikkelen en begrijpen. In het kort, ben ik geïnteresseerd in het poëtische in het ontwerp brengen, door de essentie van poëzie te gebruiken. Het is van belang dat zonder grenzen de uitersten van het project kunnen worden opgezocht en dat de functie en locatie niet beperkend werken, terwijl dit vaak juist een beginpunt vormt. Volgens mij kan in dit geval door het weglaten van de grenzen het maximale uit het project worden gehaald. En waar kan dit ontdekken, verdiepen en verbreden beter dan in de studio Explorelab. Gebruikte methoden Om grip te krijgen op mijn onderwerp heb ik diverse methoden ingezet; literatuur, casussen en onderzoek d.m.v. ontwerpen. Achteraf heeft elke methode bijgedragen aan de informatie die nodig was om tot een scriptie en ontwerp te komen, maar was mijn onderzoek wel erg breed. Literatuur heb ik ingezet om de diverse onderwerpen; psychologie, poëzie en poëtische architectuur te begrijpen en te onderzoeken. Dit is redelijk gelukt, hoewel er niet veel informatie te vinden was in eerste instantie en een vertaalslag nodig was vanuit de literatuur om het bruikbaar te maken. In het vervolg is denk ik een betere afkadering nodig, om binnen de onderwerpen gerichter te kunnen zoeken. Casussen heb ik ingezet om te kunnen bewijzen dat poëtische architectuur bestaat en te ontdekken hoe architecten hiertoe komen. Gedurende het onderzoeken werd steeds duidelijker welke delen interessant waren en waarom. Dit deel zou ik in het vervolg ook zo inzetten. Ten slotte het onderzoeken d.m.v. ontwerpen, om de kennis te testen en te ondervinden hoe het onderwerp en de uitwerking aan te pakken. Dit is achteraf heel erg nuttig geweest, om het onderzoek te begrijpen en in te zien hoe een vertaalslag naar een ontwerp mogelijk zou zijn en in de vingers te krijgen hoe ik zou kunnen omgaan met de middelen. Door het gebruik van meerdere methoden is de vraag, hoe verdiepend elke informatiebron onderzocht kon worden. Ik denk dan ook dat het onderwerp nog maar kort belicht is en meer onderzoek nodig heeft voor de toekomst. Achteraf is het geheel misschien ook iets te breed gegrepen voor een afstudeerproject van een jaar. Maar mocht ik het nog eens over TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explore lab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013 3
doen dan had ik het waarschijnlijk hetzelfde aangepakt. Ik had mezelf echter misschien wel meer ingekaderd met randvoorwaarden. Relatie onderzoek en ontwerp Het onderzoek is een combinatie geworden tussen de volgende onderwerpen; psychologie, poëzie en poëtische architectuur. Ik was op zoek naar de verbanden tussen poëzie en poëtische architectuur binnen het theoretische kader van de psychologie. Diverse conclusies en informatie uit mijn onderzoek hebben bewust en al dan niet onbewust geleid tot mijn ontwerpproject. Tussen mijn onderzoek en mijn ontwerp zijn dan ook duidelijke vertalingen te herkennen van de gevonden verbanden en middelen uit mijn onderzoeksvraag. Deze zal ik stap voor stap toelichten en proberen inzichtelijk te maken. Ten eerste het onderwerp, namelijk een aspect van het leven, heb ik in mijn ontwerp vertaald als een cyclus van het leven, onderverdeeld in verschillende karakteristieke fasen. Ten tweede de vertaling van een onderwerp, die beide (poëzie en poëtische architectuur) gebruiken om het mogelijk te maken iets te creëren. Dit heb ik ook gebruikt door de essentie van elke karakteristieke fase uit de cyclus van het leven te doorgronden en te vertalen in architectonische ruimten, zie het bijgevoegde schema op pagina 4. Ten derde het uitdrukken van het niet uitdrukbare, wat mogelijk wordt gemaakt door een vertaalslag te maken van het onderwerp, met andere woorden het onderwerp te abstraheren en zo wel vertaalbaar te maken. Dus de betekenis die uit de fase gehaald kan worden te vertalen in architectuur. Dit kan naar mijn idee door het creëren van een sculptuur in de architectuur, het gebruik van bepaalde middelen en daarmee het creëren van een sfeer. (Een sculptuur, die in eerste instantie niet gebonden is aan een locatie of functie!) Ten vierde door het creëren van een sfeer, die interpretabel is voor de mensen. Dit wordt gedaan door het creëren van een sculptuur (iets abstracts) en het beïnvloeden van de zintuigen en het inzetten van bepaalde middelen. Het inzetten van veel kleur kan bijvoorbeeld iemand stemming in een bepaalde ruimte beïnvloeden. Ten vijfde het beïnvloeden van de zintuigen, wat erg belangrijk is om een ervaring en herinnering te creëren. Het beïnvloeden van de zintuigen, gebeurt weer door het inzetten van middelen en daarmee het creëren van prikkels voor de zintuigen. (En door vanuit de beleving te ontwerpen is dit mogelijk). Ten zesde het beïnvloeden van het collectieve bewustzijn, dit bewustzijn maakt het in de westerse wereld mogelijk iets abstracts grijpbaar en verstaanbaar te maken. Ondanks dat dit niet het einddoel is van het ontwerp, is het wel belangrijk om mee te nemen. Zo heb ik uit mijn thema, de cyclus van het leven, karakteristieke fasen gedestilleerd, die als het ware een rode draad vormen in het verhaal aangezien elke Westerling familiair is met deze fasen. Maar ook het inzetten van de middelen op een bepaalde manier maakt het onderwerp inzichtelijk. Ten zevende heeft elke ontwerper zijn eigen stijl en manier van aanpak, maar er zijn middelen die vaker in te zetten zijn. Deze heb ik uit de poëzie en poëtische architectuur gehaald en gebruikt in mijn ontwerpen. Waarbij het ene ontwerp het ene middel meer nodig heeft dan het ander en nadrukkelijker aanwezig is. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een architectonisch gedicht, met 1 stijl, 5 sculpturen, diverse details en verschillende sferen. Het is niet op papier, maar in vormen, massa s en sferen. Project in een grotere sociale context In deze tijd zijn van drukte en individualisering is reflectie nodig, wie zijn we, wat is het leven, waar staan wij voor. Door het creëren van sculpturen en impliciet het creëren van ruimten die doelen op reflectie is het mogelijk om aan deze drukke wereld te ontsnappen. Door te ontsnappen en in een eigen wereld te raken is reflectie mogelijk, wat we nodig hebben om even stil te kunnen staan en alles op een rij te kunnen zetten, voordat we onze weg vervolgen. Daarnaast denk ik dat we zijn vergeten hoe we architectuur kunnen inzetten om iets neer te zetten wat een betekenis heeft voor de cultuur en het leven. Een architectuur die niet alleen functioneel is, maar ook iets meer biedt. TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explore lab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013 4
The art of architecture is also engaged with metaphysical and existential questions concerning man s being in the world Architecture enables us to perceive and understand the dialectics of permanence and change, to settle ourselves in the world, and to place ourselves in the continuum of culture and time. (Pallasmaa, 2012) En ten slotte zien we dat er steeds meer afstand ontstaat tussen de mens en het gebouw. Om een gebouw te kunnen ervaren zijn alle zintuigen nodig en niet alleen de ogen die bij moderne gebouwen voornamelijk worden geprikkeld. Ik denk dat poëtische architectuur een oplossing kan zijn om de andere zintuigen ook te kunnen beïnvloeden, om zo architectuur niet alleen te zien, maar ook te ervaren. I had simply become concerned about the dominance of vision and the suppression of the other senses in the way architecture was taught, conceived and critiqued, and the consequent disappearance of sensory and sensual qualities of architecture In my view, poetry has the capacity of bringing us momentarily back to the oral and enveloping world. (Pallasmaa, 2012) TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explore lab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013 5
Bron Pallasmaa, J. (2012) THE EYES OF THE SKIN ARCHITECTURE AND THE SENSES, Chichester: John Wiley & Sons Ltd. TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explore lab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013 6
De vertaling van een onderwerp. DE SCULPTUREN VAN HET LEVEN DESIGN THEME OF LIFE subject of poetry essence of the subject MEANING universal values abstract level on different scales TRANSLATION INTO ARCHITECTURE using architectural/poetic means SCULPTURE CREATE SPHERE TU Delft Faculteit Bouwkunde MSc 4 Explore lab 15 Rozemarijn Maleki 1362291 OKTOBER 2013 7