John Dewey en de betekenis van kunst en cultuur voor opvoeding en onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "John Dewey en de betekenis van kunst en cultuur voor opvoeding en onderwijs"

Transcriptie

1 John Dewey en de betekenis van kunst en cultuur voor opvoeding en onderwijs Joop Berding LKCA, Utrecht 30 november

2

3 Start met een persoonlijke noot

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14 We hadden allemaal, of we dat nu wilden of niet een primaire reactie Een directe verbinding tussen onze zintuigen en het kunstwerk (of beter: de afbeelding daarvan) En wat betekende de volgorde waarin we ze bekeken? Wat zei het kunstwerk over onszelf?

15 The true artist

16 Roger Fry: We feel that he [de kunstenaar] has expressed something which was latent in us all the time, but which we never realised; that he has revealed us to ourselves in revealing himself.

17 'The tree which moves some to tears of joy is in the eyes of others only a green thing that stands in the way.' William Blake (1799)

18 John Dewey ( ) Drie grote thema s: Opvoeding (sociale pedagogiek) Onderwijs (participatief, activerend, algemeen-vormend) Politiek burgerschap (participatieve democratie) Verwevenheid van deze thema s Betrokkenheid op de praktijk

19 Dewey en Nederland De sociale paedagogiek van John Dewey en haar filosofiese grondslag 1929 integrale vertaling van The School and Society uit 1899/ Pioniers der volksopvoeding 1952 Langeveld bij het overlijden van Dewey 1992 proefschrift Biesta Theorie en praktijk (Deweys filosofie en kentheorie)

20 Dewey en Nederland proefschrift Van der Scheer Ongeregelde moraal 1999 integrale vertaling van Experience and Education uit proefschrift Berding De participatiepedagogiek van John Dewey 2005 Logister Creatieve democratie (Deweys politieke theorie) 2007 proefschrift Dijstelbloem De democratie anders (politieke theorie van Dewey en Latour) 2011 John Dewey over opvoeding, onderwijs en burgerschap. Een keuze uit zijn werk 2016 Ik ben ook een mens. (Korczak, Dewey, Arendt)

21 Rode draden/kernbegrippen - Ervaring: een drieledig begrip: doen ondergaan reflectie (dus geen learning by doing ) - Interactie/transactie: natuur en cultuur - Participatie & communicatie: pedagogische en kennistheoretische concepten opvoeding is initiatie in de cultuur door middel van participatie en communicatie Deweys experiment: de lab school

22 De geboorte van participatie I believe that all education proceeds by the participation of the individual in the social consciousness of the race. My Pedagogic Creed, januari 1897 Ik geloof dat alle opvoeding plaatsvindt door de deelname van het individu aan het maatschappelijk bewustzijn van de menselijke soort (vertaling 2011).

23 Participatieve democratie Democracy is more than a form of government; it is primarily a mode of associated living, of conjoint communicated experience (Democracy and Education, 1916) Een democratie is meer dan een regeringsvorm; zij is op de eerste plaats een vorm van samen-leven, van samengevoegde en gecommuniceerde ervaring (vertaling 2011)

24 Dewey en de kunsten (1) Art as experience 1934 having an experience de waarnemer als kunstenaar eenheid van vorm en inhoud Art in Education and Education in Art 1926 (artikel) Zonder esthetische appreciatie missen we zowel het meest kenmerkende als het meest waardevolle in de werkelijke wereld. Democracy and Education 1916 de artistic attitude kritiek op eenzijdige, utilitaire scholing (vgl. Nussbaum) kunst(educatie) is geen luxe maar drukt uit wat elke opvoeding de moeite waard maakt The school and Society 1899/1902 de vier instincten : sociaal, onderzoekend, constructief, the art instinct = the uninvested capital kunst en creatie in de lab school

25

26

27

28

29

30 Waarom Dewey? Tegen de nieuwe formalismen Voor participatief, activerend, op het volle leven betrokken onderwijs Continuïteit tussen informeel leren en leren op school (spel, speelsheid, verbeeldingskracht) Pedagogisch constructivisme In onderwijs gaat het om de ontmoeting tussen kind en cultuur in brede zin

31

32 Verder lezen. Berding, J. (2011). John Dewey over opvoeding, onderwijs en burgerschap. Een keuze uit zijn werk. Inleiding, vertaling en toelichtingen. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Berding, J. & S. Miedema ( )John Dewey ( ). Pedagoog van participatie en democratie. In T. Kroon & B. Levering (red.). Grote pedagogen in klein bestek (pp ). Amsterdam: Uitgeverij SWP. Berding, J. (2016). Ik ben ook een mens. Opvoeding en onderwijs aan de hand van Korczak, Dewey en Arendt. Culemborg: Phronese.

33 Discussie 1. Volgens Dewey zijn kunstzinnigheid en verbeeldingskracht integraal onderdeel van alle onderwijs. (Met andere woorden: ook het maken van een rekensom kan een esthetische ervaring zijn.) Zijn jullie het daarmee eens? Welke implicaties heeft dit voor bijvoorbeeld toetsing in het onderwijs? 2. Hoe zouden Deweys kernbegrippen participatie en communicatie zichtbaar (voelbaar, hoorbaar ) kunnen zijn in het onderwijs in kunst en cultuur? Wat is daar pedagogisch en didactisch voor nodig? Wat zijn implicaties voor het curriculum? 3. Dewey geeft in zijn onderwijsvisie veel ruimte voor ontdekken, onderzoeken en experimenteren. In hoeverre past onderwijs in kunst, cultuur en erfgoed daarbij? In hoeverre bevordert of bemoeilijkt het huidige onderwijsbeleid (binnen en buiten scholen) dit?

John Dewey vader van de participatieve opvoeding

John Dewey vader van de participatieve opvoeding John Dewey vader van de participatieve opvoeding Dr. Joop Berding Sociale Pedagogiek (college 9) 9 mei 2011 Korte biografie John Dewey 1859-1952 1859: geboren in Burlington Vermont Studeert filosofie;

Nadere informatie

Chronologisch overzicht van publicaties enz. over John Dewey Dr. JWA (Joop) Berding, 7 november 2016

Chronologisch overzicht van publicaties enz. over John Dewey Dr. JWA (Joop) Berding, 7 november 2016 Chronologisch overzicht van publicaties enz. over John Dewey Dr. JWA (Joop) Berding, 7 november 2016 Indeling: - Boeken - Artikelen en hoofdstukken in boeken - Vakpublicaties - Lezingen en presentaties

Nadere informatie

schouders John Dewey Op de Dewey werd in 1859 geboren in een protestants

schouders John Dewey Op de Dewey werd in 1859 geboren in een protestants Op de schouders van John Dewey If I have seen further, it is by standing on the shoulders of giants (Isaac Newton, 1676). Wanneer je de traditie kent waarin je staat, zie je meer. Dit geldt ook voor professionals

Nadere informatie

Chronologisch overzicht van publicaties enz. over John Dewey Dr. JWA (Joop) Berding, 25 april 2015

Chronologisch overzicht van publicaties enz. over John Dewey Dr. JWA (Joop) Berding, 25 april 2015 Chronologisch overzicht van publicaties enz. over John Dewey Dr. JWA (Joop) Berding, 25 april 2015 Indeling: - Boeken - Artikelen en hoofdstukken in boeken - Vakpublicaties - Lezingen en presentaties -

Nadere informatie

Vragen voor reflectie en discussie

Vragen voor reflectie en discussie Ik ben ook een mens. Opvoeding en onderwijs aan de hand van Korczak, Dewey en Arendt Auteur: Joop Berding. Een uitgave van Uitgeverij Phronese, Culemborg, 2016. Vragen voor reflectie en discussie Vragen

Nadere informatie

De sociale pedagogiek is springlevend en dat zullen ze weten in Rotterdam!

De sociale pedagogiek is springlevend en dat zullen ze weten in Rotterdam! De sociale pedagogiek is springlevend en dat zullen ze weten in Rotterdam! Lezing t.g.v. de opening van het schooljaar 2016-2017 van de Masteropleiding Pedagogiek Joop Berding en Wouter Pols Pedagogiek

Nadere informatie

De stem verheffen. Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging

De stem verheffen. Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging De stem verheffen Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging Prof.dr. Micha de Winter Faculty of Social Sciences Dept. of Education Utrecht, the Netherlands Participatie: hype, hyperbool,of hyperbelangrijk?

Nadere informatie

JOHN DEWEY: PEDAGOOG VAN PARTICIPATIE EN DEMOCRATIE

JOHN DEWEY: PEDAGOOG VAN PARTICIPATIE EN DEMOCRATIE JOHN DEWEY: PEDAGOOG VAN PARTICIPATIE EN DEMOCRATIE Siebren Miedema en Joop Berding Gepubliceerd als: Berding, J. & S. Miedema (2007). John Dewey (1859-1952). Pedagoog van participatie en democratie. In

Nadere informatie

John Dewey en het leren van praktijkervaringen

John Dewey en het leren van praktijkervaringen Verschenen in: Soφie, 5 e jaargang, nr 6, december 2015 Leren in en van de praktijk wordt steeds belangrijker. We hoeven niet vanaf nul te beginnen: in het werk van de Amerikaanse filosoof en pedagoog

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding SWP - Jonge burgers.indd 7

Inhoud. Inleiding SWP - Jonge burgers.indd 7 Inhoud Inleiding 13 Hoofdstuk 1 Denk groot, doe klein Anke van Keulen Democratische levenswijze vergt pedagogische aandacht Democratie als manier van samenleven Democratische opvoeding Democratie en het

Nadere informatie

PEDAGOGIEK IN EEN SOCIAL WORK OPLEIDING. 05-10-2015 Instituut voor Sociale Opleidingen Leonie le Sage, Joop Berding & Martine van der Pluijm

PEDAGOGIEK IN EEN SOCIAL WORK OPLEIDING. 05-10-2015 Instituut voor Sociale Opleidingen Leonie le Sage, Joop Berding & Martine van der Pluijm PEDAGOGIEK IN EEN SOCIAL WORK OPLEIDING 05-10-2015 Instituut voor Sociale Opleidingen Leonie le Sage, Joop Berding & Martine van der Pluijm AGENDA Pedagogiek in een social work opleiding De pedagogische

Nadere informatie

Opvoeden in een ingewikkelde wereld.. Micha de Winter

Opvoeden in een ingewikkelde wereld.. Micha de Winter Opvoeden in een ingewikkelde wereld.. Micha de Winter Lea Dasberg (Pedagogie in de schaduw van 2000, of: Hulde aan de hoop; 1980) Kinderen hebben hoop en perspectief nodig, optimisme en levenslust De

Nadere informatie

Een iets andere versie verscheen in Platform pabo, mei 2010, pp. 6-8

Een iets andere versie verscheen in Platform pabo, mei 2010, pp. 6-8 Interview Joop Berding en Wouter Pols, over de 2 e herziene en uitgebreide druk van Schoolpedagogiek. Opvoeding en onderwijs in de basisschool Groningen & Houten: Noordhoff Uitgevers, 2009 door Wim Schoneveld

Nadere informatie

Kunst van bèta. Edwin van Meerkerk

Kunst van bèta. Edwin van Meerkerk Edwin van Meerkerk Turning stem into steam John Maeda: Innovation is born when art meets science. Art helps you see things in a less constrained space. STEM = Science, Technology, Engineering, and Maths

Nadere informatie

+ Democratie en. Burgerschapsvorming. Democratie en Burgerschapsvorming zijn controversiële concepten.

+ Democratie en. Burgerschapsvorming. Democratie en Burgerschapsvorming zijn controversiële concepten. + Democratie en Burgerschapsvorming Democratie en Burgerschapsvorming zijn controversiële concepten. all nation states promote a citizenship curriculum, its function, purpose and content will be largely

Nadere informatie

Boeken PRAKTIJK. Methodiek. Wat hebben pedagogen het onderwijs te bieden? De kwetsbaarheid van handelen

Boeken PRAKTIJK. Methodiek. Wat hebben pedagogen het onderwijs te bieden? De kwetsbaarheid van handelen Boeken Wat hebben pedagogen het onderwijs te bieden? Vorig jaar richtten we de focus op het werk van Gert Biesta (DNM 2.3, september 2015), naar aanleiding van het verschijnen van Het prachtige risico

Nadere informatie

Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld

Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Een onderzoek in kader van de opleiding Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs Departement Onderwijs en Pedagogie Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Kenniscentrum Urban Coaching

Nadere informatie

Lorentz Lyceum. Datum: Onderwerp: Identiteit & samenleving

Lorentz Lyceum. Datum: Onderwerp: Identiteit & samenleving Lorentz Lyceum Datum: 3-4-2017 Onderwerp: Identiteit & samenleving Inhoudsopgave 1. Centrale vraag 2. Begripsverheldering 3. Plato s cave & Theseus s ship 4. Kant s Ruimte en Tijd 5. Vier vragen Immanuel

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

I ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel.

I ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel. I ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel. - Maya Angelou Welkom bij de Coach challenge! Coaching heeft mijn

Nadere informatie

Een participatiemindset als onderdeel van visie op goed onderwijs

Een participatiemindset als onderdeel van visie op goed onderwijs Een participatiemindset als onderdeel van visie op goed onderwijs een (h)erkenning en verkenning Koen Wessels Startpunt: de preperation-participation-tension Voorbereidingsmindset Leren voor later Participatiemindset

Nadere informatie

vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn

vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn noteer in je agenda: 3 maart, 31 maart, 21 april, 19 mei en 16 juni 2015 vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Maagdenhuisbezetting 2015

Maagdenhuisbezetting 2015 Maagdenhuisbezetting 2015 Genoeg van de marktwerking en bureaucratisering in de publieke sector Tegen het universitaire rendementsdenken, dwz. eenzijdige focus op kwantiteit (veel publicaties, veel studenten,

Nadere informatie

NAAR EEN DEMEDICALISERING & RESOCIALISERING VAN DE PEDAGOGIEK. Micha de Winter Universiteit Utrecht

NAAR EEN DEMEDICALISERING & RESOCIALISERING VAN DE PEDAGOGIEK. Micha de Winter Universiteit Utrecht NAAR EEN DEMEDICALISERING & RESOCIALISERING VAN DE PEDAGOGIEK Micha de Winter Universiteit Utrecht WAT IS HET PROBLEEM? Niet de ouders, maar de pedagogen lijken het opvoeden verleerd Immers: opvoeding

Nadere informatie

Het utopisch pragmatisme van John Dewey. Joop Berding en Siebren Miedema

Het utopisch pragmatisme van John Dewey. Joop Berding en Siebren Miedema Het utopisch pragmatisme van John Dewey Joop Berding en Siebren Miedema Gepubliceerd in: Mensenkinderen. Tijdschrift voor en over Jenaplanonderwijs, 21, 1, pp. 12-15. De reformpedagogiek is terug van weggeweest

Nadere informatie

Definities kernbegrippen sector

Definities kernbegrippen sector Definities kernbegrippen sector De begrippen die binnen onze sector gehanteerd worden zijn flexibel en aan verandering onderhevig, vooral omdat het om abstracte begrippen gaat die vaak in een beleidsmatige

Nadere informatie

Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs

Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs Elena Cavagnaro, lector in service studies MLI & SEN 2013 09 06 1 9/6/2013 Agenda Even voorstellen Wereldbeelden Welk beeld hebben we van de wereld

Nadere informatie

AANDACHT VOOR PEDAGOGIEK

AANDACHT VOOR PEDAGOGIEK AANDACHT VOOR PEDAGOGIEK Gert Biesta Brunel University London Universiteit voor Humanistiek NLA University College Noorwegen ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Gefeliciteerd! Het is vooral in Nederland belangrijk

Nadere informatie

Bericht uit Perry Green: Henry Moore Foundation

Bericht uit Perry Green: Henry Moore Foundation Bericht uit Perry Green: Henry Moore Foundation Beeldverslag woensdag 12 juni 2013 Perry Green, Hertfordshire (GB) De afgelopen dagen reisden twaalf sculpturen van de Henry Moore Foundation van Engeland

Nadere informatie

Welke bouwste(e)n(en) mist u in het raamwerk als uitwerking van de grote opdrachten? Licht uw antwoord toe.

Welke bouwste(e)n(en) mist u in het raamwerk als uitwerking van de grote opdrachten? Licht uw antwoord toe. Ontwikkelteam Kunst & Cultuur Ronde Vierde ronde (4) REFERENTIE KC001141 Naam Ronald Kox Organisatie LKCA E-mailadres ronaldkox@lkca.nl Namens wie geeft u reactie? Anders dan organisatie/netwerk Anders

Nadere informatie

Burgerschapsvorming LVGS

Burgerschapsvorming LVGS Burgerschapsvorming LVGS Jacomijn van der Kooij Hoop 2 Een brede blik op burgerschap Mini-college Burgerschapsvorming en goed onderwijs Sinds 2006 verplicht: Wet actief burgerschap en sociale integratie.

Nadere informatie

~VISIE ~VERBINDING~VERBEELDING~ pilot directeuren p.o. 3 oktober 2018

~VISIE ~VERBINDING~VERBEELDING~ pilot directeuren p.o. 3 oktober 2018 ~VISIE ~VERBINDING~VERBEELDING~ pilot directeuren p.o. 3 oktober 2018 Albert Einstein Imagination is more important than knowledge. For knowledge is limited, whereas imagination embraces the entire world.

Nadere informatie

Voorwoord 6 Inleiding 9

Voorwoord 6 Inleiding 9 Inhoudsopgave Voorwoord 6 Inleiding 9 Deel I: Janusz Korczak 31 Introductie 32 1. Dokter Korczak en de jongen Henryk 34 2. Janusz Korczak: een leven met en voor kinderen 42 3. Opvoeding, participatie,

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Dewey over onderwijs

Dewey over onderwijs Dewey over onderwijs Deweys onderwijsfilosofie en haar lessen voor de eenentwintigste eeuw BA - thesis Mark Aarts (345529) Faculteit der Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit Rotterdam 23 juli 2015 Dr. Gijs

Nadere informatie

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder?

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Paul Louis Iske Professor Open Innovation & Business Venturing, Maastricht University De wereld wordt steeds complexer Dit vraagt om

Nadere informatie

It s time for us to do something about the health of our nation

It s time for us to do something about the health of our nation It s time for us to do something about the health of our nation april 2013 Aanleiding We maken ons zorgen over de verslechterende gezondheid van onze jeugd Percentage overgewicht jongeren blijft stijgen

Nadere informatie

een dialoog over Iepen Mienskip en wat kunst daarin vermag noteer in je agenda: 8 oktober, 5 november en 3 december 2015

een dialoog over Iepen Mienskip en wat kunst daarin vermag noteer in je agenda: 8 oktober, 5 november en 3 december 2015 een dialoog over Iepen Mienskip en wat kunst daarin vermag noteer in je agenda: 8 oktober, 5 november en 3 december 2015 drie bijeenkomsten voor Friese denkers, doeners en beslissers data donderdagavond

Nadere informatie

Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie. Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.)

Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie. Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.) - - - Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.) 1000+ 100+ 50+ 300+ 300+ 35 100+ 100+ 200+ 150+ 400+ Politiek, Bedrijfsleven,

Nadere informatie

Over werk gesproken. Amsterdam, februari Beste Joop Berding,

Over werk gesproken. Amsterdam, februari Beste Joop Berding, Over werk gesproken Amsterdam, februari 2018 Beste Joop Berding, Jij bent wijsgerig en historisch pedagoog, werkte in het onderwijs, welzijn en beleid en vervolgens weer als docent bij de Hogeschool Rotterdam.

Nadere informatie

Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017

Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017 Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017 Voorstellen Alderik Visser a.visser@slo.nl Voorheen: docent geschiedenis en filosofie Nu: leerplannen

Nadere informatie

Geestelijke verzorging als esthetisch proces

Geestelijke verzorging als esthetisch proces hans alma coaching & training Geestelijke verzorging als esthetisch proces Symposium VGVZ 2018 Voedsel voor de ziel 25 juni 2018 Beroepsstandaard Geestelijk Verzorger De esthetische dimensie van zingeving

Nadere informatie

John Dewey: retrospectief en prospectief Naar aanleiding van zijn vijfigste sterfjaar

John Dewey: retrospectief en prospectief Naar aanleiding van zijn vijfigste sterfjaar John Dewey: retrospectief en prospectief Naar aanleiding van zijn vijfigste sterfjaar Joop Berding, Gert Biesta & Siebren Miedema Zijn waardenleer was... uitermate simplistisch en alleen de zekerheid van

Nadere informatie

Het authentieke portfolio als instrument in het zelfsturend leren van professionals

Het authentieke portfolio als instrument in het zelfsturend leren van professionals 1 Het authentieke portfolio als instrument in het zelfsturend leren van professionals Next Learning, 22 april 2015 Michael Bots, Kenniscenter de Kempel 2 Voordat we beginnen.. Wat verstaan we onder een

Nadere informatie

We doen toch altijd onderzoek? De pedagogiekstudent als onderzoeker.

We doen toch altijd onderzoek? De pedagogiekstudent als onderzoeker. We doen toch altijd onderzoek? De pedagogiekstudent als onderzoeker. Dr. Kitty Jurrius, Drs. Pim van Heijst, Jesse Gruiters Samenvatting Pedagogiekstudenten doen onderzoek. Wat dat betekent voor de opleidingen

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum 16-06-2018 Eyeopener in een wereld waarin je niet bekend bent. Bijzonder om in zo'n korte tijd zo intensief met iemand te spreken. Het was fantastisch

Nadere informatie

Teaching Grid University of Warwick LKCA 7 FEBRUARY 2019

Teaching Grid University of Warwick LKCA 7 FEBRUARY 2019 DOOR KUNST ONDERWEZEN WILLEN WORDEN K U N S T E D U C A T I E N A J O S E P H B E U Y S Gert Biesta Brunel University London UvH Nederland NLA Noorwegen Teaching Grid University of Warwick LKCA 7 FEBRUARY

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

SAMEN OP PAD NAAR DE TOEKOMST

SAMEN OP PAD NAAR DE TOEKOMST SAMEN OP PAD NAAR DE TOEKOMST 7 maart 2017 7 maart 2017 2 Ontwikkelingen MKB Oss (TIBO) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Verandert komende 5 jaar? 25 20 15 10 5 0 Belangrijkste klantwensen 0% Klantwensen

Nadere informatie

Geheugenstrategieën, Leerstrategieën en Geheugenprestaties. Grace Ghafoer. Memory strategies, learning styles and memory achievement

Geheugenstrategieën, Leerstrategieën en Geheugenprestaties. Grace Ghafoer. Memory strategies, learning styles and memory achievement Geheugenstrategieën, Leerstrategieën en Geheugenprestaties Grace Ghafoer Memory strategies, learning styles and memory achievement Eerste begeleider: dr. W. Waterink Tweede begeleider: dr. S. van Hooren

Nadere informatie

AXIOMATIEK VAN GETALLEN, vergezichten vanuit mijn ivoren toren

AXIOMATIEK VAN GETALLEN, vergezichten vanuit mijn ivoren toren AXIOMATIEK VAN GETALLEN, vergezichten vanuit mijn ivoren toren Bas Edixhoven Universiteit Leiden KNAW symposium Rekenen, 30 juni 2014 Wat volgt is slechts mijn eigen mening. Deze aantekeningen zal ik op

Nadere informatie

Het buitengewone dagdagelijks maken Over cultuur, media en emancipatie

Het buitengewone dagdagelijks maken Over cultuur, media en emancipatie Het buitengewone dagdagelijks maken Over cultuur, media en emancipatie Naar een duurzaam kunstenlandschap Symposium KVAB 25 september 2015- Brussel Katia SEGERS CEMESO, Vrije Universiteit Brussel 9/28/2015

Nadere informatie

SMART citizens. Art in Progress

SMART citizens. Art in Progress Art in Progress 150 jongeren van het Hyperion Lyceum werken 16-20 september samen met zes internationaal bekende kunstenaars: Esther Polak en Ivar van Bekkum, Simon van der Linden/Jorrit Thijn van Monobanda,

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Gemeenschappen als learning communities. Perspectief: van boven (de politiek/het beleid) of van onder (het kind / de groep)

Gemeenschappen als learning communities. Perspectief: van boven (de politiek/het beleid) of van onder (het kind / de groep) Inclusie / Exclusie - en op de grens zitten Waarom niet gewoon integratie? Gemeenschappen als learning communities Perspectief: van boven (de politiek/het beleid) of van onder (het kind / de groep) Kind

Nadere informatie

De energetische essenties van jouw persoonlijkheid. Ontdek de oorsprong van jouw gedrag en ervaringen.

De energetische essenties van jouw persoonlijkheid. Ontdek de oorsprong van jouw gedrag en ervaringen. De energetische essenties van jouw persoonlijkheid. Ontdek de oorsprong van jouw gedrag en ervaringen. Je dagelijkse gedrag en keuzes komen voort uit 7 verschillende energieën die in jou aanwezig zijn.

Nadere informatie

Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Colloquium 18 mei 2018

Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Colloquium 18 mei 2018 Het VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap als referentiekader voor de persoonsvolgende financiering van zorg en ondersteuning: een aanzet Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal

Nadere informatie

PostHBO CultuurBegeleider

PostHBO CultuurBegeleider PostHBO CultuurBegeleider Vervolg op ICC en CQ / ICQ; Functiemix: 2014: 40% LB schaal; Doorlopende lijn professionalisering leraren: bachelor Post HBO master Verbinding kunst- en cultuurinstellingen en

Nadere informatie

Springstof. trainingen in verbeeldingskracht. Aanbod 2017/2018. SPRINGSTOF trainingen in verbeeldingskracht.

Springstof. trainingen in verbeeldingskracht. Aanbod 2017/2018. SPRINGSTOF trainingen in verbeeldingskracht. Springstof trainingen in verbeeldingskracht Aanbod 2017/2018 Inleiding 'Every child is an artist, the problem is to stay one when you grow up' - PABLO PICASSO - Kinderen zijn van nature creatief. Door

Nadere informatie

Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0!

Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0! Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0! (Sociale) Mediawijsheid?!!Mediawijsheid: altijd al belangrijk onderwerp geweest!in media-

Nadere informatie

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S.

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. Link to publication Citation for published

Nadere informatie

De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid Huijnen, P.

De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid Huijnen, P. UvA-DARE (Digital Academic Repository) De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid 1918-1945 Huijnen, P. Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

Morele opvoeding bij Dewey en Korczak en een eerste verkenning van Arendt

Morele opvoeding bij Dewey en Korczak en een eerste verkenning van Arendt Morele opvoeding bij Dewey en Korczak en een eerste verkenning van Arendt Joop Berding 1 Gepubliceerd in: S. Miedema & G. Troost-Bertram (red.). Levensbeschouwelijk leren samenleven. Opvoeding, Identiteit

Nadere informatie

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen

Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen prof.dr. Cees Hertogh en dr.ir. Jenny van der Steen EMGO Instituut voor onderzoek naar gezondheid en zorg afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde

Nadere informatie

- vaardigheden en praktijk ontwikkelen om op basis van een professionele dialoog met scholen samen te werken.

- vaardigheden en praktijk ontwikkelen om op basis van een professionele dialoog met scholen samen te werken. Opbouw Basistraining Cultuureducatie boven C-niveau/Zeeland Versie aanbieders/culturele instellingen 1 Bedoeling Doel van de basistraining is, om binnen de keuzes die Zeeland heeft gemaakt voor de invulling

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Buuren, O. P. M. (2014). Development of a modelling learning path. Amsterdam: CMA.

Citation for published version (APA): van Buuren, O. P. M. (2014). Development of a modelling learning path. Amsterdam: CMA. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Development of a modelling learning path van Buuren, O.P.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Buuren, O. P. M. (2014). Development of

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Tilburg University. Technieken van kwalitatief onderzoek 2 Verhallen, T.M.M.; Vogel, H.P. Published in: Tijdschrift voor Marketing

Tilburg University. Technieken van kwalitatief onderzoek 2 Verhallen, T.M.M.; Vogel, H.P. Published in: Tijdschrift voor Marketing Tilburg University Technieken van kwalitatief onderzoek 2 Verhallen, T.M.M.; Vogel, H.P. Published in: Tijdschrift voor Marketing Publication date: 1983 Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

should(n t) / should(n t) have to zouden moeten / hadden meestergijs.nl

should(n t) / should(n t) have to zouden moeten / hadden meestergijs.nl @meestergijs meestergijs.nl Think of three things you should do to stay healthy. You should You should... You should Think of two things you shouldn t do when at school. You shouldn t You shouldn t Think

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Goed werk: de beroepsbeoefenaar 43. Hoofdstuk 4 Goed werk: de professionele leergemeenschap 56

Hoofdstuk 3 Goed werk: de beroepsbeoefenaar 43. Hoofdstuk 4 Goed werk: de professionele leergemeenschap 56 5 Inhoud Voorwoord 7 Hoofdstuk 1 De waarde van een visie 9 Hoofdstuk 2 Ethiek in de school 26 Hoofdstuk 3 Goed werk: de beroepsbeoefenaar 43 Hoofdstuk 4 Goed werk: de professionele leergemeenschap 56 Hoofdstuk

Nadere informatie

KLANTBELEVING EN DE 9+ FILOSOFIE

KLANTBELEVING EN DE 9+ FILOSOFIE KLANTBELEVING EN DE 9+ FILOSOFIE Workshop Relatie & Rendement Arnhem, 12 februari 2019 LATEN WE BEGINNEN MET EEN VRAAG Bij welke organisatie heeft u een oprechte, positieve klantbeleving, en wat vindt

Nadere informatie

kunst[&]educatie: een pedagogische insteek Gert Biesta Maynooth University Ireland Universiteit voor Humanistiek Nederland

kunst[&]educatie: een pedagogische insteek Gert Biesta Maynooth University Ireland Universiteit voor Humanistiek Nederland kunst[&]educatie: een pedagogische insteek Gert Biesta Maynooth University Ireland Universiteit voor Humanistiek Nederland powerpoint van de lezing gehouden op de Haagse Cultuuronderwijs Dag 2019 17 April

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Feedbackrijke didactiek Lesideeën en opdrachten. Sergej Visser

Feedbackrijke didactiek Lesideeën en opdrachten. Sergej Visser Feedbackrijke didactiek Lesideeën en opdrachten Sergej Visser Formatief evalueren 29 oktober 2017 Sergej Visser Programma bla Feedbackrijke didactiek: wat is dat? PDCA-cyclus: kennis & kunde meetbaar maken

Nadere informatie

De vergeefse zoektocht naar de definitie van kunst

De vergeefse zoektocht naar de definitie van kunst De vergeefse zoektocht naar de definitie van kunst Bram Poels, 3868788 Wat is tijd? Als niemand het me vraagt, dan weet ik het. Maar als ik het moet uitleggen aan iemand die het me vraagt, dan weet ik

Nadere informatie

Kritisch denken over complexe politieke problemen. Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede

Kritisch denken over complexe politieke problemen. Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede Kritisch denken over complexe politieke problemen Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede Agenda Wat is kritisch denken en wat is het niet? Wat zijn complexe maatschappelijke

Nadere informatie

Briljante Mislukkingen Omgevingen voor nieuwe gedeelde waardecreatie

Briljante Mislukkingen Omgevingen voor nieuwe gedeelde waardecreatie Briljante Mislukkingen Omgevingen voor nieuwe gedeelde waardecreatie Prof. dr. Paul Louis Iske, Universiteit Maastricht (CFO) Instituut voor Briljante Mislukkingen Good Healthcare Innovation Practice 12

Nadere informatie

Quest: https://www.arteveldehogeschool.be/onderzoeks-en-dienstverleningscentra/quest EDO en whole school:

Quest: https://www.arteveldehogeschool.be/onderzoeks-en-dienstverleningscentra/quest EDO en whole school: Eef.thoen@arteveldehs.be Quest: https://www.arteveldehogeschool.be/onderzoeks-en-dienstverleningscentra/quest EDO en whole school: http://sites.arteveldehogeschool.be/edo/ Tool EDO: http://sites.arteveldehogeschool.be/edo/edo/sites/default/files/brochure_edoel.pdf

Nadere informatie

Benchmark Burgerparticipatie

Benchmark Burgerparticipatie Benchmark Burgerparticipatie meten, vergelijken, leren en ontwikkelen Jaarbijeenkomst 18 juni 2012 13.00 tot 17.30 uur Stadhuis, gemeente Almere hein albeda Jaarrapport De 11 deelnemende gemeenten in beeld

Nadere informatie

Naar een economie van verbondenheid. Verkenning van een bioregionaal perspectief

Naar een economie van verbondenheid. Verkenning van een bioregionaal perspectief Naar een economie van verbondenheid Verkenning van een bioregionaal perspectief If the individual has a warm personal understanding of the land, he will perceive of his own accord that it is something

Nadere informatie

Iedereen is anders, dus iedereen is gelijk.

Iedereen is anders, dus iedereen is gelijk. Iedereen is anders, dus iedereen is gelijk. All of us do not have equal talent, but all of us should have an equal opportunity to develop our talent (John F. Kennedy) Vertrekpunt Wat is een mens? Mensvisie

Nadere informatie

Rick Keijzer natuurspelingen

Rick Keijzer natuurspelingen Rick Keijzer natuurspelingen Natuurspelingen Plays of Nature Vanaf zeer jonge leeftijd is Rick Keijzer gefascineerd door fossielen, mineralen en alles wat erg oud is en uit de grond komt. Het idee dat

Nadere informatie

Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen. Presentatie ilab Rogier Laterveer

Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen. Presentatie ilab Rogier Laterveer Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen Presentatie ilab Rogier Laterveer Voorstellen Rogier Laterveer Docent, onderzoeker en architect Kenniscentrum voor Technologie & Innovatie Initiatiefnemer

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS.

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSSCHAPPEN Na je master Sociologie,

Nadere informatie

jouw ontmoeting met het verleden BRUGGEN BOUWEN

jouw ontmoeting met het verleden BRUGGEN BOUWEN jouw ontmoeting met het verleden BRUGGEN BOUWEN TOGOWEST@DENGROOTENOORLOG CONCEPT EN LOGO BRUGGEN BOUWEN TOGOWEST@DENGROOTENOORLOG Algemeen concept en logo project Opa Gilbert vertelt aan zijn kleinkinderen

Nadere informatie

Volledige tekst van paragraaf jaarboek p. 69. Levend Leren Riki Verhoeven

Volledige tekst van paragraaf jaarboek p. 69. Levend Leren Riki Verhoeven Volledige tekst van paragraaf 3.7 - jaarboek 2005 - p. 69 Levend Leren Riki Verhoeven Coaches van de masteropleiding Ecologische Pedagogiek werken het gedachtegoed van Leven Leren in een serie groepssessies

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Anatomische sekse als uitvinding in de botanie : hoe stampers tot vrouwelijke en meeldraden tot mannelijke geslachtsorganen werden (1675-1735) Brouwer, C.E. Link

Nadere informatie

Aardig, waardig en vaardig Cultuuronderwijs en de brede ontwikkeling van kinderen

Aardig, waardig en vaardig Cultuuronderwijs en de brede ontwikkeling van kinderen Aardig, waardig en vaardig Cultuuronderwijs en de brede ontwikkeling van kinderen DEEL 2 WAT KAN CULTUURONDERWIJS BIJDRAGEN ZODAT DE LEERLINGEN VAN NU EEKE WERVERS (LKCA) Er komt op basisscholen steeds

Nadere informatie

KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN

KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN VAKGROEP PUBLIEKE GOVERNANCE, MANAGEMENT & FINANCIËN KWETSBAARHEID EN CO-PRODUCTIE VAN PUBLIEKE DIENSTEN LEZING DEMOS VZW STAD KORTRIJK, 15 JUNI 2018 Prof. Dr. Bram Verschuere HET HEFT IN EIGEN HANDEN

Nadere informatie

In beweging! Openlucht Scholen. Claire œ Operation Education

In beweging! Openlucht Scholen. Claire œ Operation Education In beweging! Openlucht Scholen œ Operation Education Claire Boonstra @claireboo Beweging gericht op transformatie van het onderwijssysteem œ Operation Education van Iedereen langs dezelfde lat naar Iedereen

Nadere informatie

14 februari 2012. Algemene vorming in een toekomstig so. Een visie op algemene vorming. Preambule. Kenmerken van het maatschappelijk discours

14 februari 2012. Algemene vorming in een toekomstig so. Een visie op algemene vorming. Preambule. Kenmerken van het maatschappelijk discours VVKSO CODIS/DOC/12/09 2012-02-14 14 februari 2012 Algemene vorming in een toekomstig so Preambule Kenmerken van het maatschappelijk discours Vermaatschappelijking van de school Functionalistische kijk

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch

Nadere informatie

EEN VERLANGEN NAAR DEMOCRATIE? BURGERSCHAPSEDUCATIE REVISITED

EEN VERLANGEN NAAR DEMOCRATIE? BURGERSCHAPSEDUCATIE REVISITED EEN VERLANGEN NAAR DEMOCRATIE? BURGERSCHAPSEDUCATIE REVISITED een aantal onderwijspedagogische reflecties Gert Biesta Brunel University London Universiteit voor Humanistiek NLA Noorwegen Onderwijsraad

Nadere informatie

creativiteit bevorderen Dick van der Wateren

creativiteit bevorderen Dick van der Wateren creativiteit bevorderen Dick van der Wateren bio leraar aardrijkskunde geoloog Spitsbergen, Antarctica, Afrika, Europa leraar natuurkunde, nl&t, maker+klas digitaal lesmateriaal edublogger auteur onderwijsbladen,

Nadere informatie

Gevaarlke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, Komen, M.M.

Gevaarlke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, Komen, M.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gevaarlke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, 1960-1995 Komen, M.M. Link to publication

Nadere informatie

Pedagogische participatie en de noodzaak van herinstitutionalisering. De verwante visies van John Dewey en Janusz Korczak

Pedagogische participatie en de noodzaak van herinstitutionalisering. De verwante visies van John Dewey en Janusz Korczak Pedagogische participatie en de noodzaak van herinstitutionalisering. De verwante visies van John Dewey en Janusz Korczak Joop Berding 1 Gepubliceerd als Berding, J.W.A. (2002). Pedagogische participatie

Nadere informatie